Werkgroep Vorming en Ondersteuning van de Gemengde Commissie WEVO-brochure 2017 Foto: fietsatelier Wortel / Stephen Vincke
WAT IS DE WEVO? De WEVO is de Werkgroep Vorming en Ondersteuning van de Gemengde Commissie. Ze maakt het beleid en volgt de ontwikkelingen op met betrekking tot de hulp- en dienstverlening in de gevangenissen. De Gemengde Commissie heeft onder andere de opdracht om de Vlaamse medewerkers te ondersteunen en te vormen. De WEVO is de werkgroep die deze opdracht concreet vorm geeft. Wevo-brochur e 2017 WAT IS DE WEVO-BROCHURE? Deze brochure geeft een overzicht van alle vormings- en ondersteuningsinitiatieven die de WEVO organiseert. Alle data die reeds vastliggen staan erin. Halfjaarlijks wordt de brochure geüpdatet zodat nieuw geplande vormingsinitiatieven en data toegevoegd kunnen worden. VOOR WIE IS DE WEVO-BROCHURE? Alle medewerkers die in de gevangenissen van Vlaanderen en Brussel bouwen aan het hulpen dienstverleningsaanbod kunnen deelnemen aan het vormingsaanbod van de WEVO. Medewerkers, coördinatoren en directieleden van Vlaamse organisaties of diensten, maar ook vrijwilligers en penitentiair personeel zijn meer dan welkom! Het aanbod van de WEVO staat in principe open voor iedereen die meewerkt aan de hulp- en dienstverlening aan gedetineerden. RUIMER AANBOD De WEVO tracht zoveel mogelijk aanbod op maat te organiseren. Informatie over dit aanbod, maar ook over ruimer vormingsaanbod voor medewerkers in de gevangenis, krijg je via de nieuwsbrief van Klasbak, de Bakberichten. Je kan je hierop abonneren via de website: www.klasbak.net > doorklikken naar bakberichten. PRIJS De vormingen van de WEVO worden gratis aangeboden. Als je zonder verwittiging vooraf niet komt opdagen, rekenen we echter wel een kost van 50 euro aan. CONTACTPERSOON Voor algemene vragen met betrekking tot het aanbod van de WEVO kan je terecht bij Karen De Win: karen.dewin@wvg.vlaanderen.be.
Inhoud Inhoud 2 Radicalisering - basis en verdieping 3 Introductietweedaagse hulp- en dienstverlening aan gedetineerden 4 De strafrechtsketen 5 Trajectmatig werken - proeftuinen 6 Motiveren van gedetineerden in groep 7 SESSIE 1: GROEPSDYNAMISCH PERSPECTIEF 7 SESSIE 2: NEUROWETENSCHAPPELIJK PERSPECTIEF 8 Wetenschappelijk onderzoek 9 Ondersteuning CORT Ethische dilemma s 1 0 1 0 Wevo-brochure 2017 - inhoudstafel 2
Radicalisering - basis en verdieping BASISOPLEIDING Woorden als polarisering, radicalisering, extremisme en terrorisme komen vandaag veelvuldig aan bod in onze samenleving. Zeker voor medewerkers in de gevangenissen kan deze problematiek dichtbij komen. Enerzijds loopt het aantal gedetineerden op die verdacht worden van of veroordeeld zijn voor gewelddadig extremisme of gerelateerde feiten. Anderzijds weten we dat er radicaal gedachtegoed verspreid wordt in de gevangenissen met het oog op beïnvloeding en rekrutering. Zowel een preventief als reactief beleid dringt zich op en is in opstart binnen de hulp- en dienstverlening aan gedetineerden. Alle medewerkers aan de hulp- en dienstverlening Antwerpen Gent 1 volledige dag Februari maart 2017 Starten doe je steeds met een degelijke basisopleiding. Vandaar organiseert de WEVO een opleidingsdag rond het thema. Het is een eerste algemene kennismaking met het thema en een herhaling van de opleidingsdag in het voorjaar van 2016 in Gent. VERDIEPING Zowel vanuit justitie als vanuit de Vlaamse Overheid wordt er ingezet op deradicalisering in de gevangenis. Maar wat wil dit juist zeggen? In de voormiddag gaan we hier dieper op in. Welke stappen worden er vanuit de verschillende overheden gezet om verdere radicalisering in de gevangenissen tegen te gaan. Hulp- en dienstverleners die in de praktijk in aanraking komen met het thema kunnen in de namiddag met vragen, bedenkingen en casussen terecht in verschillende workshops. Men kan zich enkel voor de voormiddag inschrijven of voor de hele dag. Alle medewerkers aan de hulp- en dienstverlening Marjan Cochez en Moad El Boudaati Brussel 1 volledige dag 9 mei 2017 Wevo-brochure 2017 - inhoudstafel 3
Introductietweedaagse hulp- en dienstverlening aan gedetineerden Tijdens deze jaarlijkse tweedaagse vorming maken de deelnemers kennis met verschillende aspecten van de hulp- en dienstverlening aan gedetineerden en het werken in een gevangenis. De vorming is specifiek gericht op nieuwe medewerkers, maar is ook interessant voor andere medewerkers die willen bijleren over het werken in de gevangeniscontext. Je leert er onder meer over de werking van Justitie, de visie op de hulp- en dienstverlening, samenwerking met Justitie en ethische dilemma s. Een volledig programma wordt later bekend gemaakt. De vorming vindt plaats tijdens twee aaneensluitende dagen. Er is plaats voor ongeveer 30 deelnemers. Nieuwe medewerkers aan de hulp- en dienstverlening WEVO OCPP (Opleidingscentrum penitentiair personeel) te Merksplas 2 volledige aansluitende dagen (overnachting in het OCPP mogelijk) Mei 2017 Wevo-brochure 2017 - inhoudstafel 4
De strafrechtsketen De WEVO plant op vraag vormingssessies in over de strafrechtsketen. Tijdens deze sessies wordt meer informatie gegeven over de weg waarlangs gedetineerden de gevangenis binnenkomen (delict, onderzoeksrechter, raadkamer, veroordeling, ) en wat ze tegenkomen op de weg terug naar buiten (strafuitvoeringsrechtbank (SURB), reclassering, justitiehuis, elektronisch toezicht, strafeinde, ). Gedurende het jaar zal de WEVO vragen van medewerkers naar een dergelijke vormingssessie verzamelen. De beleidscoördinatoren van de gevangenissen zijn hiervoor het lokale aanspreekpunt. Afhankelijk van de vraag zullen er sessies georganiseerd worden. We houden rekening met het samenbrengen van deelnemers uit dezelfde regio zodat sessies kunnen gepland worden op een centrale locatie. Telkens wanneer er ergens een sessie georganiseerd wordt, zal de WEVO eveneens een brede aankondiging verspreiden, zodat ook andere geïnteresseerden kunnen aansluiten. Tijdens de sessies zullen de begeleiders peilen naar de vragen en de gevangeniscontext van de deelnemers. Hierop kan de inhoud van de vorming afgestemd worden, bijvoorbeeld meer aandacht voor het traject van beklaagden, meer aandacht voor het traject van geïnterneerden,. Medewerkers aan de hulp- en dienstverlening met een beperkte of geen voorkennis van de strafrechtsketen Beleidscoördinatoren van het departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Te bepalen 2 uur Op vraag Wevo-brochure 2017 - inhoudstafel 5
Trajectmatig werken - proeftuinen ALGEMEEN In het strategisch plan hulp- en dienstverlening aan gedetineerden 2015-2020 is een doelstelling opgenomen rond het gebruik van het hulp- en dienstverleningsplan in de trajecten die gelopen worden met gedetineerden. In dit kader werd een aantal proeftuinen geselecteerd in verschillende gevangenissen. Deze proeftuinen hebben allemaal een verschillende invalshoek, werken met een andere doelgroep of met andere (netwerk)partners. De proeftuinen zullen voorgesteld worden, alsook de ervaringen, leerpunten, etc die men hieruit haalde, zullen aan bod komen. Meer details over de inhoud en de planning van de sessies zullen later meegeven worden. Alle medewerkers aan de hulp- en dienstverlening Medewerkers hulp- en dienstverlening gevangenis Antwerpen halve dag 18 mei 2017 in de namiddag SESSIE 1 PROJECT BRUG BINNEN BUITEN - ANTWERPEN Medewerkers van de hulp- en dienstverlening in de gevangenis van Antwerpen stellen hun project Brug Binnen Buiten voor tijdens een studienamiddag op 18 mei. Meer informatie volgt later. Wevo-brochure 2017 - inhoudstafel 6
Motiveren van gedetineerden in groep SESSIE 1 GROEPSDYNAMISCH PERSPECTIEF Iedere lesgever in de gevangenis komt het ongetwijfeld tegen: groepen met een slechte dynamiek, met lastige klanten, met deelnemers onder invloed van drugs,... maar ook met groepen waarin een mix aan culturen en waarden leeft, wat soms zorgt voor botsingen of spanningen. Hoe ga je als lesgever om met moeilijke groepen in de gevangenis? Hoe motiveer je de groep? Hoe kan je rekening houden met de verschillende problematieken en culturen van de gedetineerden? In deze workshop zoeken we naar oplossingen steunend op ervaring van de deelnemers en expertise van de begeleider. Hierbij wordt vertrokken vanuit groepsdynamische elementen die bepalen of een groep zich achter het lesgebeuren schaart of niet. Lesgevers die werken met groepen in de gevangenissen Dominique Roos (onder voorbehoud) 1 volledige dag Najaar 2017 OPMERKING Deze sessie is niet geschikt voor lesgevers die reeds een goede kennis van groepsdynamica hebben Je kan voor beide vormingsdagen apart inschrijven Wevo-brochure 2017 - inhoudstafel 7
SESSIE 2 NEUROWETENSCHAPPELIJK PERSPECTIEF Lesgevers die werken met groepen in de gevangenissen De vormingsdag heeft als doel een dieper inzicht te bereiken in denkprocessen, gewoontes en motivatie bij de individuele cursist en deze inzichten te vertalen naar het eigen lesgeven. Ons brein is fenomenaal. Dat gevoel kan je overvallen als je naar documentaires kijkt of als je mensen dingen ziet leren, die je nooit voor mogelijk had gehouden. In deze vorming leer je: Wat neuroplasticiteit of leren mogelijk maakt: de randvoorwaarden. We bekijken hoe je als docent/lesgever deze randvoorwaarden kan gebruiken en oefenen hiermee. Els Dammekens (onder voorbehoud) Halve dag Najaar 2017 OPMERKING Je kan voor beide vormingsdagen apart inschrijven Wat neuroplasticiteit betekent voor onze mindset, de verwachtingen die we hebben voor onszelf en anderen. De voordelen en nadelen van de verschillende mindsets komen aan bod. De valkuilen van ons denken. We benoemen en herkennen de valkuilen en bespreken hoe we hier tijdens het lesgeven mee kunnen werken. Wevo-brochure 2017 - inhoudstafel 8
Wetenschappelijk onderzoek Er worden verschillende wetenschappelijke onderzoeken uitgevoerd met betrekking tot gedetineerden en gevangeniswezen. Deze onderzoeken leren ons zeer veel over de populatie waar we dagelijks mee werken, de interactie tussen de verschillende personeelsleden die hun job binnen de gevangenismuren uitoefenen, de manier waarop het hulp- en dienstverleningsaanbod binnen de muren wordt aangeboden en hoe we deze kunnen verbeteren en optimaliseren. Er is onder meer actueel onderzoek over de volgende thema s: Participatie van gedetineerden Verslavingszorg in de gevangenis De ervaringen en behoeften van oudere gedetineerden De ervaringen en behoeften van vrouwelijke gedetineerden Het gezondheidsprofiel van de gedetineerden Online hulp- en dienstverlening in de gevangenis Recidive in België Op deze studiedag wordt een aantal van deze onderzoeksprojecten toegelicht. We bekijken ook hoe ze kunnen worden toegepast in de dagelijkse praktijk. Alle medewerkers aan de hulp- en dienstverlening 1 volledige dag Najaar 2017 Wevo-brochure 2017 - inhoudstafel 9
Ondersteuning CORT In elke gevangenis is er een coördinatieteam (CORT) dat de praktische uitvoering van de hulp- en dienstverlening opvolgt. Dit team bestaat uit vaste vertegenwoordigers van Vlaamse organisaties uit verschillende domeinen en staat onder leiding van de beleidscoördinator van het departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin. De WEVO wenst de CORT s te ondersteunen bij hun opdracht door een jaarlijks ondersteuningstraject aan te bieden. De invulling van het traject voor 2017 is nog niet gekend. Leden van het CORT van alle gevangenissen November-december 2017 Ethische dilemma s Hulp- en dienstverleners kunnen geconfronteerd worden met complexe situaties binnen de gevangenismuren. Bijvoorbeeld: een gedetineerde vertelt je dat hij van plan is om nieuwe feiten te plegen zodra hij vrijkomt. Of je hebt vermoedens dat de gedetineerde drugs gebruikt op cel. Wat moeten we hiermee doen? Hoe kijkt DG EPI naar deze situaties? In deze sessie zoomen we in op de theoretische achtergrond bij ethische dilemma s. Op basis daarvan bekijken we een aantal dilemma s uit de praktijk vanuit verschillende invalshoeken (Vlaamse Gemeenschap, DG EPI, de gedetineerde zelf). OPMERKING Deze vorming is een verdieping van de sessie die tijdens de introductiecursus gegeven wordt Alle medewerkers aan de hulp- en dienstverlening Kris Stas, Steunpunt Algemeen Welzijnswerk Onder voorbehoud: penitentiair assistent DG EPI in het OCPP 1 volledige dag Najaar 2017 Wevo-brochure 2017 - inhoudstafel 10
Vocvo vzw Frederik de Merodestraat 27 2800 Mechelen www.vocvo.be