De diensten justitieel welzijnswerk voor Justitiabelen erkend door de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie

Transcriptie

1 1 De diensten justitieel welzijnswerk voor Justitiabelen erkend door de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie 1. Activiteitensector Deze diensten zijn psychosociale diensten van eerstelijnsbijstand aan justitiabelen en hun naasten. De missie van deze diensten bestaat erin het volledige arsenaal aan sociale hulpmiddelen dat in onze maatschappij voor elke burger bestaat ter beschikking te stellen van de gedetineerden. Deze diensten oefenen hun activiteiten uit volgens de volgende twee assen: De individuele as die bestaat uit de concrete hulp en individuele hulp aan gedetineerden en hun naasten: verspreiding van informatie en berichten, bemiddeling, psychosociale hulp, eveneens met de organisatie van culturele activiteiten en opleidingsactiviteiten binnen de gevangenissen voor bepaalde groepend gedetineerden. De structurele as die alle inspanningen omvat die bedoeld zijn om het sociale statuut van de justitiabele te verbeteren door er alles aan te doen om de sociale hulp en bijstand in brede zin dichter bij de gevangenisbevolking te brengen, wat betreft domeinen zoals het welzijn, de gezondheid, het onderwijs, opleiding, cultuur en vrije tijd. Deze diensten richten zich specifiek tot de ex-gedetineerden die in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wonen, tot de gedetineerden uit de Brusselse gevangenissen (gevangenis van Vorst/Berkendaal en Sint-Gillis), alsook tot hun naasten. Er dient opgemerkt te worden dat de gevangenissen van Brussel arresthuizen zijn en dat de gedetineerden, op het moment van hun veroordeling, overgebracht worden naar strafhuizen gelegen buiten Brussel. Zodra ze vrijgelaten worden, kunnen ze zich nog steeds wenden tot de diensten voor justitieel welzijnswerk voor Brusselse justitiabelen die erkend zijn door de GGC. 2. De missies De missies van de 5 diensten van de GGC: Binnen de gevangenissen :

2 2 Opvang en morele, sociale, psychologische, materiële en culturele steun bieden aan de gedetineerden zodra ze in de gevangenis terechtkomen. Deze hulp zal zowel door professionelen van de dienst als door vrijwilligers kunnen geboden worden. De vrijwilligers worden steeds begeleid door professionelen uit de dienst en vallen onder de verantwoordelijk van de directie die instaat voor hun opleiding. Samenwerken aan de opstelling van het detentie- en reclasseringsplan van de veroordeelden. Hiertoe werken de diensten samen met andere externe diensten wat betreft de domeinen die de sociale en professionele integratie, de huisvesting, het welzijn, de gezondheid, het gezin, de opleiding, de socioculturele activiteiten, het onderwijs, het werk en de sociale zekerheid vergemakkelijken In de gevangenissen bijdragen tot de ontwikkeling van culturele activiteiten en opleidingsactiviteiten. Hiertoe werken de diensten samen met alle Diensten van de Gemeenschappen en Gewesten die actief zijn op het gebied van welzijn, gezondheid, huisvesting, gezin, onderwijs, werk, opleiding en cultuur en doen ze een beroep op vrijwilligers die de vereiste kwalificaties hebben. Een samenwerking met de directie van de strafinrichtingen en de psychosociale dienst van de gevangenis. Buiten de gevangenissen : Gediversifieerde antwoorden bieden die tegemoetkomen aan de spontane vragen van mensen onderworpen aan straffen of maatregelen in de Gemeenschap en van hun naasten; Een specifieke begeleiding of behandeling verzekeren wanneer de bevoegde autoriteit dit als voorwaarde oplegt in het kader van de wetten, in het bijzonder van de wet betreffende de voorlopige invrijheidstelling en van de wet ter bescherming van de maatschappij. De begeleiding zal bestaan uit een sociale bijstand gericht op het oplossen van specifieke problemen van professionele en sociale integratie. 3. Activiteiten Alle diensten van de drie Gemeenschappen werken, volledig of gedeeltelijk, samen aan de activiteiten die georganiseerd worden voor de gedetineerden binnen de Brusselse gevangenissen. A. In de gevangenis van Vorst 1 Permanentie Opvang «Nieuwelingen» Deze permanentie is een plaats voor opvang en eerste inlichtingen. Er kan een tweede gesprek voorgesteld worden aan de gedetineerde indien dit nodig blijkt, om de situatie globaler te onderzoeken.

3 3 De permanenties vinden plaats in een hiervoor bestemde bezoekruimte. Dankzij dit initiatief tellen we nu 2240 nieuwelingen (per jaar? Sinds wanneer?) Deze permanentie laat het toe om : In te gaan op een vraag tot dringende hulp De gedetineerde te informeren over het bestaan van externe diensten en hun hulp- en dienstverlening; Basisvragen te beantwoorden over de werking van de gevangenis; De gedetineerde administratief en/of psychosociaal op te vangen of hem een aangepast traject voor te stellen 2 Permanenties van de GGC Diensten Het betreft hier de schriftelijke vragen te beantwoorden van gedetineerden die zich wenden tot een Dienst voor Justitieel Welzijnswerk voor Justitiabelen van de GGC, of het nu gaat om nieuw vragen of schriftelijke verslagen die door gedetineerden werden geschreven omdat ze de professionelen die hen op regelmatige wijze opvolgen wensen te contacteren. In 2009 hebben de diensten van de GGC 1304 nieuwe dossiers geopend. De soort interventie bij een ontmoeting met de gedetineerden heeft voornamelijk betrekking op het gebied van informatie, begeleiding van de gedetineerde in crisis, van de psychosociale opvolging, van de hulpverlening bij het verlaten van de gevangenis. 3 Socio-culturele activiteiten bij de psychiatrische afde ling Naast de functie van bezigheid, laten deze activiteiten het toe om een ander dialoog aan te gaan met de mensen uit deze afdeling en kunnen deze misschien de spanningen doen afnemen; Gezelschapspellen Creatieve activiteiten Atelier moestuin Kookatelier Zangatelier 4 Socio-culturele activiteiten voor de gedetineerden van het gewone regime De diensten organiseren een creatieve activiteit bedoeld voor gedetineerden van het gewone regime die zich bevinden in Vleugel C of D, vleugels waarin ze zich 23u op 24 bevinden en waar er geen enkele activiteit wordt georganiseerd. De diensten beschikken over een klein lokaal in het midden van de gevangenis waar ze één namiddag per week een aantal gedetineerden ontvangen. De schilderijen die werden gemaakt werden gebruikt om de gevangenis op te smukken.

4 4 5 Permanentie voor de gezinnen Deze permanentie «Opvang van het gezin en de naasten» wordt georganiseerd in de wachtzaal voor de bezoeken in de gevangenis van Vorst. De bijstand die wordt aangeboden is zeer divers : onthaal, informatie, morele steun, doorverwijzing naar andere diensten, Een brochure bestemd voor de families van de gedetineerden herneemt algemene informatie over de werking van de gevangenis en van de verschillende diensten die in de gevangenis aanwezig zijn. De families richten zich tot deze permanentie zowel om er informatie te verkrijgen als om er gehoord en moreel ondersteund te worden. In 2009 hebben de diensten 2014 gesprekken gehad met families van gedetineerden. B. In de gevangenis van Berkendaal In de gevangenis van Berkendaal, wordt er door onze diensten naast de psychosociale begeleiding, een permanentie onthaal verzekerd voor de Nederlandstalige gedetineerden, in samenwerking met de psychosociale dienst van de gevangenis. Wat betreft het culturele, wordt het beheer van de bibliotheek (het ordenen, uitlenen en recupereren van boeken) verzekerd door de diensten alsook de organisatie van een aantal opleidingen. C. In de gevangenis van Sint-Gillis 1 De «permanentie info Vleugel A» In de gevangenis van Sint-Gillis, in de «Vleugel A», ook wel de Primaire Vleugel, is bestemd voor gedetineerden die voor de eerste keer een veroordeling oplopen. Ze hebben een ander regime dan de andere gedetineerden. De diensten staan in voor het onthaal van deze gedetineerden met de bedoeling de gedetineerde te informeren over het aanbod van externe diensten ondermeer wat betreft de psychosociale begeleiding en collectieve activiteiten die er georganiseerd worden. Dit onthaal heeft eveneens als doel de gedetineerden te stimuleren en te motiveren om initiatieven te nemen om hun psychosociale integratie voor te bereiden. 2 Permanentie Onthaal Nederlandstalige nieuwelingen Een permanentie onthaal : «nieuwelingen» wordt geïnstalleerd voor Nederlandstalige gedetineerden in de gevangenis van Sint-Gillis. 5. Institutioneel kader

5 5 Sinds de speciale wet van 1989 betreffende de Brusselse instellingen, vallen 5 Diensten onder de bevoegdheid van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, als bicommunautaire diensten voor justitieel welzijnswerk voor justitiabelen. Het gaat om : APO Cansstraat, 12 te 1050 Brussel Fondation pour l Assistance Morale aux Détenus(FAMD) Stalingradlaan, 54 te 1000 Brussel De dienst Werk voor Sociale Wederaanpassing (DWSW) Anspachlaan, 41 te 1000 Brussel Dienst Sociale Reintegratie (DSR) Goedheidstraat, 4a bus 6 te 1000 Brussel Service d Action Sociale Bruxellois Sireas Marsveldstraat 5 te 1050 Brussel Sinds 7 november 2002 werd het Kaderordonnantie betreffende organisatie en de werking van de hulpverlening aangenomen. De Diensten voor Justitieel Welzijnswerk voor gedetineerden worden er opgenomen als Hulpdiensten voor Personen die een sociale bijstand en psychologische begeleiding bieden aan verdachten, gedetineerden, ex-gedetineerden of voorwaardelijk vrijgelatenen alsook aan hun naasten, die ernaar vragen. In Brussel bestaan er 3 andere diensten voor hulpverlening aan gedetineerden: twee diensten zijn erkend door de Franse Gemeenschap De vzw «Autrement» Waterloosesteenweg, 41 te 1060 Brussel Slaj-V, Ducpétiauxlaan, 48 te 1060 Brussel Een dienst is erkend door de Vlaamse Gemeenschap : Het Justitieel Welzijnswerk Brussel, Groot Eiland, 84 te 1000 Brussel 6 Budget (weghalen?) De GGC subsidieert 9 sociale arbeiders (Voltijds Equivalenten) (salaris en werkingskosten). Jammer genoeg volstaan deze 9 arbeiders niet om al die missies op zich te nemen. De verschillende diensten moeten een beroep doen op andere

6 6 financiële bijdragen om hun pluridisciplinaire teams (Maribel Social, ACS, eigen fondsen) te vervolledigen met 1 psycholoog, 4 criminologen en 6 sociale assistenten. 7. Netwerking Naast de 8 meest «algemene» diensten waarover Brussel beschikt, bestaan er eveneens diensten die zich richten tot bepaalde doelgroepen (drugsverslaafde gedetineerden, kinderen van gedetineerden ) of diensten bedoeld om bepaalde problemen op te lossen (onderwijs en opleiding, mentale gezondheid, opleiding op het werk). Enkelen van deze verenigingen richten zich enkel tot gedetineerden, exgedetineerden en/of hun naasten. Acties en informatieuitwisselingen dienen gecoordineerd te worden op het terrein teneinde de reintegratie van de gedetineerden te verbeteren en hun toegang tot de diensten vergemakkelijken. In 2009 werden de coordinatoren van de Gemeenschappen aangeworven : Franse Gemeenschap, Vlaamse Gemeenschap en de GGC : De coordinatrice van de GGC heeft de volgende missies : Ondersteunende rol voor de diensten van de GGC ; Driemaandelijkse vergaderingen weer op gang brengen tussen de directies van de gevangenissen, de 3 coordinatoren (als vertegenwoordigers van de externe diensten) en de psychosociale diensten ; Werken aan een voorstel van samenwerkingsakkoord met het Federale (reformulering van de protocolakkoorden van 94 en 99); Samenwerken met de Nederlandstalige en Franstalige coordinatoren in Brussel Ondersteuning bieden voor de opstelling van een strategisch plan voor hulpverlening aan gedetineerden in Brussel. De functie van «coordinatrice» van de GGC bestaat er dus niet in om de diensten te coordineren maar om deel te nemen aan de samenwerking, het gemeenschappelijk maken van en het verbinden van informatie en activiteiten, alsook een steunpunt te zijn en een soort van relay-unit te bieden voor andere gefedereerde en federale entiteiten. Ze heeft de functies van : vertegenwoordiger met het mandaat van de GGC-diensten (cf. vergadering met de gevangenisdirectie, relatie met de andere coordinatoren) en van verbinding (terugkerend naar het GGC) om rond de tafel de verschillende actoren actief in Brussel te verzamelen, namelijk de diensten van de COCOF, de Franse Gemeenschap, de Vlaamse Gemeenschap en natuurlijk van de GGC.