Perisur Preconceptie Suriname
± 500.000 inhabitants Hindustani 27% (140 yr.) Creoles 18% Maroons 15% Indonesians 15% Mixed 12,5% Else 12,5% - Amer-Indians - Chinese (160 yr.) - Chinese (10 yr.) - Brazilians (10 yr.) - Guyanese - Haitians Suriname
Suriname Suriname ± 10.000 geboortes 85% in het ziekenhuis 15% eerstelijn
Perinatale sterftecijfers Suriname 40 per 1000 Nederland 7 per 1000 Brazilië 32 per 1000
Neonatale sterftecijfers Suriname 12 per 1000 Nederland 3 per 1000 Brazilië 9 per 1000 Venezuela 9 per 1000 Guyana 19 per 1000 Bron: World databank 2012
Oorzaken perinatale sterfte 85% van de perinatale sterfte wordt veroorzaakt door vier aandoeningen (Big4) Drie zijn beinvloedbaar door preventie en/of therapie (Big3) vroeggeboorte laag geboortegewicht aangeboren afwijkingen De vierde is beinvloedbaar in een ziekenhuis lage APGAR-score Bonsel et al 2010. Signalementstudie zwangerschap en geboorte.
Ongunstige geboorte-uitkomsten in Suriname POPZiS 2013 Prevalentie: 17,5% 4% sterfte rondom zwangerschap en geboorte (perinatale sterfte of babysterfte ) 12% vroeggeboorte 10% laag geboortegewicht 2% aangeboren afwijkingen 4% lage apgar score
Feiten 4 van de 10 vrouwen geven aan dat zwangerschap ongepland is Perinatale sterfte is 50% hoger bij babies van tienermoeders Meer dan 10% van de zwangerschappen met onbehandelde gonococcal infecties resulteerd in perinatale sterfte
Feiten Ondervoeding moeder en anemie door ijzertekort zorgt voor op zijn minst 20% van maternale sterfte Vrouwelijke genitale mutilatie verhoogt het risico op neonatale sterfte met 15%- 55% In de afwezigheid van interventies, de percentages van HIV transmissie van moeder op kind ligt tussen 15 en 45%
Wanneer kunnen we iets doen?
Wat is preconceptiezorg? Preconceptiezorg is het verzorgen van biomedische, gedragsmatige en sociale interventies voor moeders en echtparen voor de conceptie Wat is het doel? Doel is de gezondheid te verbeteren en het verminderen van gedragingen en individuele en omgevingsfactoren die kunnen bijdragen aan slechte moeder en kind uitkomsten Het ultieme doel is de gezondeid van moeder en kind te verbeteren op korte en lange termijn.
Preconceptiezorg heeft een positief effect op verschillende gezondheidsuitkomsten: kindersterfte moedersterfte aangeboren afwijking Laag geboortegewicht vroeggeboorte neonatale hypoglycemie goitre hypothyroidie type 2 diabetes en cardiovasculaire aandoeningen vertical transmissie van HIV/SOAs Borstvoeding macrosomia mentale retardatie cretinismee kinderkankers cardiovascular disease congenitale en in later life neonatale infecties ondergewicht en groei diarree
Evidence-based interventies: Aantal voorbeelden Evidence-based interventies Te vroege, niet gewilde zwangerschappen of te snel achter elkaar Meisjes op school houden Beïnvloeden van de culturele norm dat vroeg trouwen en gedwongen seks steunt Creëren van steun op hoog niveau voor zwangerschapspreventie programmas Voorlichten van meisjes en jongens over seksualiteit, zwangerschap en voorbehoedsmiddelen Ontwikkelen van steun vanuit de community om tienerzwangerschappen te voorkomen en verspreiden van voorbehoedsmiddelen Empoweren van meisjes om gedwongen seks te weerstaan Met mannen en jongens normen en gedrag ten aanzien van geweld en gedwongen seks kritisch te bespreken Voorlichten van vrouwen en echtparen over de risico s voor het kind van het krijgen van kind kort achter elkaar Het verspreiden van voorbehoedsmiddelen
Succesvolle preconceptiezorg initiatieven in landen zoals Italie, Nederland en de Verenigde Staten in landen zoals Bangladesh, Filipijnen en Sri Lanka
Preconceptiezorg in Suriname
Wat is er al gedaan? Popzis: geboortecohort 25.000 baby s Analyse grootste problemen Aantal workshops voor professionals Draagvlak voor ontwikkeling interventies bij professionals Samenwerking met de 5 ziekenhuizen (4 Paramaribo, 1 streekziekenhuis)
Visie van de zorgverleners in Suriname
Online enquête onder professionals Voorlopige respons: 20 Lijst met risicofactoren Top 4 risicogroepen 1. Obstetrische anamnese 2. Planning zwangerschappen 3. Fertiliteitsproblemen 4. Genetische of familiaire aandoeningen 5. Chronische aandoeningen 6. Medicijngebruik 7. Seksueel overdraagbare aandoeningen 8. Door vaccinatie te voorkomen ziekten 9. Voedingstoestand 10. Omgevingsfactoren 11. Leefstijlfactoren 12. Huiselijk geweld 13. Vrouwenbesnijdenis Tienerzwangerschappen 4,37 4,11 Ongewenste en ongeplande zwangerschappen Hypertensie Diabetes mellitus type II 4,32 4,21 0 1 2 3 4 5 0 = geen prioriteit 5 = hoge prioriteit
Twee hoofdactiviteiten Lesprogramma Preconceptiespreekuur
Uitvoer activiteiten Ontwikkeling informatie materialen Aanpassen spreekuren/lessen Training professionals Implementatie plan
Lesprogramma Aanpassen bestaand programma aan Suriname (in Nederland succesvol programma voor MBO studenten) Samen met experts en doelgroep Pretesten
Verloskundigen geven de informatie MBO
Preconceptiespreekuur Aanpassen spreekuur Nederlands protocol aanpassen aan Suriname Samen met Surinaamse experts Bepalen inhoud en vorm Ontwikkelen Surinaams protocol Pretesten protocol Ontwikkelen informatiemateriaal Voor vrouwen, mannen dat uitgedeeld kan worden tijdens spreekuur Samen met doelgroep Bepalen van de inhoud (basis bestaand materiaal) Bepalen van de vorm Ontwikkelen materialen Pretesten materialen
Enquête onder (zwangere) vrouwen Heeft u ooit iets gelezen of gehoord van het kinderwensspreekuur? 63.4% N=39 21.9% 9.8% Als u had geweten van het kinderwensspreekuur, zou u hier dan naar toe zijn gegaan voordat u zwanger werd? Ja Nee Onbekend 39.5% 39.5% N=38 21.1% Zeker Wel Misschien Niet Zeker Weet wel niet niet
Enquête onder (zwangere) vrouwen Zou u het prettig vinden om tijdens het kinderwensspreekuur te praten over leefstijl, medicatiegebruik, chronische ziekten en erfelijke aandoeningen? Leefstijl N=35 Medicatiegebruik N=35 Ja Misschien Nee Weet niet Ja Misschien Nee Weet niet N=37 Chronische ziekten N=36 Erfelijke aandoeningen Ja Misschien Nee Weet niet Ja Misschien Nee Weet niet
Risico analyse/inventarisatie Gezondheidsinformatie Interventies Begeleiding Medische en psychische geschiedenis Obstetrische geschiedenis - Infecties - Erfelijke aandoeningen - Werk - Voeding - Roken, alcohol, drugs - Medicatiegebruik - Vermijden - Roken, alcohol, drugs - Schadelijke medicatie - Specifieke infecties - Voedingvoorlichting - Informatie prenatale screening - Informatie prenatale zorg - Foliumzuur - Behandeling van infecties - vaccinaties - Stoppen-met-roken begeleiding - Verbeteren voeding - Afvallen specialistische preconceptiezorg
Implementatieplan Doelgroep Organisaties (scholen, ziekenhuizen etc) Professionals (Leerkrachten, verloskundigen, artsen, gynaecologen) Wat moeten ze weten? Wat moeten ze denken? Wat moeten ze doen? Wat preconceptiezorg inhoudt is? Hoe ze preconceptiezorg kunnen geven? Hoe ze preconceptiezorg in hun organisatie kunnen geven? Preconceptiezorg kan gezondheid moeder en kind verbeteren Zij hebben een belangrijke rol in preconceptiezorg Preconceptiezorg organiseren in organisatie Bevolking informeren over bestaan spreekuren Spreekuren geven Lessen geven
Trainingen Ontwikkelen en geven training lesprogramma scholen Ontwikkelen en geven training preconceptiespreekuren
Implementatie Twee scholen Een ziekenhuis
Evaluatie Proces: Aantal professionals getraind? Aantal klassen voorgelicht? Hoeveel spreekuren? Tevredenheid met spreekuren en lessen? Effect: Zorggebruik, gezondheid moeder en gezondheid kind
Wie zijn er al betrokken? Stuurgroep in Suriname Kinderartsen Gynaecologen Consultatiebureauarts Verloskundigen Bureau Openbare Gezondheidzorg/ministe rie Medische Zending Regionale Gezondheidsdienst
Rotary in Suriname Residence Paramaribo President: Erwin Muntslag Commissie: Sila Kisoensingh (kinderneuropsycholoog) Manodj Hindori (directeur SVZ, voorzitter NZR) Vinoj Sewberath Misser (apotheker)
Planning Totaal 18 maanden 6 maanden Ontwikkelen materialen Ontwikkelen implementatieplan 3 maanden Start implementatie en Training Verspreiden materialen 9 maanden Volgen en bijstellen implementatie Evaluatie
Begroting Personeel: Projectcoordinatie/uitvoering 12.000 Projectassistentie 4.800 Materialen Lesprogrammamateriaal 5.000 Materiaal preconceptiespreekuur 10.000 ICT/Ruimte 2.600 Training Preconceptiezorg (lesprogramma en spreekuren) Reis 3.600 Verblijf 3.000 Totaal 41.000 Bijdrage van professionals in Suriname bij ontwikkeling van materialen en implementatie
Waar hopen we dit geld vandaan te halen? Match TRF Totaal Bijdrage Club Leiden 14.000 50% 21.000 Bijdrage District 1600 10.000 100% 20.000 41.000
Waar hopen we dit vandaan te halen? 14.000 vanuit de club 9000 vanuit de veiling 5000 vanuit andere clubs (ook club Paramaribo) reeds 1500 toegezegd vanuit een club in Ede
En hoe zit het met de verantwoording? Concrete afspraken over beheer en financiën met club Residence Koppelen van specifiek contactpersoon Rotary Suriname aan dit project (eventueel via interlandcommissie Suriname-Nederland) Aparte bankrekening Bijdrage club wordt gestort volgens overeengekomen plan Rotary Residence verzorgt uitgaven en financiële verantwoording
Tot slot Perinatale sterfte is weliswaar een probleem van velen, maar tevens een probleem van niemand Johan Mackenbach