102 Gerechtsbestuur Honswijk 1688-1810 H.J.J. Scholtens Houten, 1930. Versie november 2016
Inhoudsopgave Inleiding... 3 Aanwijzingen voor de gebruiker...3 Concordans...5 oud nr.-: nieuw nr...5 Inventaris...4 Pag. 2 van 7
Inleiding Inleiding Honswijk was een klein dorpje dat in de tiende eeuw is ontstaan langs de Lekdijk en in de 19e eeuw is verdwenen. Het dorpje was gelegen op de Honswijkse stroomrug. Op het hoogtepunt bestond het dorpje uit een kerk, enkele huisjes en een landhuis of kasteeltje ten oosten van de kerk. Het dorpje stond via de Lange Uitweg dwars door het Schalkwijkse moeras en langs het gerecht de Vrije Hoeve in verbinding met de dorpjes Loerik, Haltna en Westrum op de Houtense en Jutphase stroomrug. Ook was er een nauwe band met Gasperen, het latere Hagestein, aan de overkant van de Lek. De bebouwing lag grotendeels verspreid over de stroomruggen langs de Lek. Hier en daar was de bebouwing geconcentreerd. Het dorp lag tot 1317 in het gerecht van Goye. Nadat de macht van Ten Goye verdween, ontstonden er verschillende nieuwe gerechten. Honswijk viel voortaan onder het gerecht Hagestein. Op 29 maart 1338 werd het gerecht Hagestein gesplitst tussen Otto, heer van Asperen en Hubert de Schenk, heer van Culemborg. Hierbij kwam het gebied langs de Lek toe aan de Heer van Culemborg. Dit vormde het gerecht Honswijk. De kerk van Tull kwam toe aan het gerecht Honswijk. De rest van het gerecht Tull (exclusief kerk) werd samengevoegd met het gerecht t Waal. In 1333 is direct oostelijk naast de kerk sprake van het huis/versterkte boerderij Tull. Dit huis bestond mogelijk al rond 1200. Zoals vaker gebeurde, werden huizen tijdens oorlogshandelingen verwoest. Het huis Tull moet hetzelfde zijn overkomen. Vermoedelijk ergens na 1406. De kerk lag direct naast de Lekdijk. Na overstromingen werd de Lekdijk verzwaard en kwam de toren in de dijk te liggen. Honswijk heeft ook een molen gehad. Deze wordt vermeld in de periode 1632 1643, maar was in 1830 niet meer bekend. Mogelijk was het een voorloper van de molen in Molenbuurt. In 1748 stonden er 21 huizen in het gerecht Honswijk, veelal verspreid langs de Lekdijk. In augustus 1811 zijn de gerechten Tull en t Waal, Honswijk en Schalkwijk samengevoegd tot de gemeente Schalkwijk. In 1818 splitsten Tull en t Waal en Honswijk zich af tot de gemeente Tull en t Waal. Het archief heeft een omvang van 0,12 m<sup>1</sup>. Aanwijzingen voor de gebruiker Stukken uit dit archief kunnen worden aangevraagd door vermelding van de naam van het archief en het archiefbeheersnummer tussen ronde haken: - Gerechtsbestuur Honswijk, 1658-1811 (102) - het of (de) inventarisnummer(s) van de stukken. Pag. 3 van 7
Inventaris Inventaris N.B. Zie ook het archief van het Gerechtsbestuur Tull en 't Waal (107), inv.nr. 11 en 17. 1 Akten van benoeming van schepenen. Hierbij de eed der schepenen, 1726-17129, 1731. 1 pak 2 Vaststelling van de traktementen van schout, secretaris, bode en schutter van Honswijk, 1766. 3 Stukken ingekomen bij schout en gerecht van Honswijk, 1786-1788. 4 Concept-verzoekschrift van de schout aan Gedeputeerde staten over hem toekomende achterstallige gelden, z.j. 5 Staten van de afrekening tussen de ambachtsheer Jacobus van Baaren en Arie van Beest, gerechtsbode, koster en doodgraver, 1772, 1776. 2 stukken 6 Bericht aan de burgers-representanten van Utrecht overgeleverd door J. van Baaren van Honswijk wegens het voorgevallene te Honswijk, waarbij hij uit zijn schoutambt is ontzet, 1795. 7 Lijst van de inwoners van Honswijk, 1783 en 1786. 3 stukken 8 Quotisaties der middelen van consumptie, 1752-1795. 1 pak 9 Omslagen wegens de binnenlandse kosten en dorpslasten, 1783-1784, 1787-1788, 1790, 1809-1810. 1 pak 10 Lijst van de hoornbeesten en het hoorngeld, 1760, 1793. 2 stukken 11 Verzoeken om vermindering van belastingen, 1750-1759, 1770-1771. 12 Afschrift van een brief van de schout en gadermeester aan de Gedeputeerde Staten, houdende verzoek om betaling van hetgeen hij bij een executie te kort gekomen is, 1756. Pag. 4 van 7
Concordans 13 Budget der gemeente voor 1811. Hierbij een belastingvordering voor 1812 door de municipale raad goedgekeurd 2 stukken 14 Rekeningen van advocaten ten laste van het gerecht, 1767 en 1771. 2 stukken 15 Akten van indemniteit verleend door het gerecht van Honswijk, 1728-1792. Hierachter een lijst van uitgegeven en ingekomen akten van indemniteit van Gereformeerden, 1786. 16 Akten van indemniteit verleend ten behoeve van personen, die zich te Honswijk willen vestigen, 1737-1791. 17 Lijsten der personen, die de nachtwachtdienst moeten waarnemen, 1791-1794. 18 Stukken betreffende een procedure van Christina Knijff tegen de kerkmeesters van Honswijk, 1688-1689. 19 Stukken betreffende de aanbreng van de 30e en 40e penning, 1658-1661. 20 Nota van de weduwe P. van Vlissingen aan het gerecht van Honswijk voor geleverde steenkalk, 1807. Concordans oud nr.-: nieuw nr. 31 : 1 32 : 2 33 : 3 34 : 4 34a : 5 35 : 6 36 : 7 37 : 8 38 : 9 39 : 10 Pag. 5 van 7
oud nr.-: nieuw nr. 39a : 19 en 29 40 : 11 41 : 12 42 : 13 43 : 14 45 : 15 45 : 16 47 : 17 48 : 18 Pag. 6 van 7
oud nr.-: nieuw nr. Pag. 7 van 7