Euro-Latijns-Amerikaanse Parlementaire Vergadering Euro-Latin American Parliamentary Assembly Assemblée Parlementaire Euro-Latino Américaine Assembleia Parlamentar Euro-Latino-Americana EURO-LATIJNS-AMERIKAANSE PARLEMENTAIRE VERGADERING Commissie economische, financiële en handelszaken 12.12.2012 VOORLOPIG ONTWERPRESOLUTIE De handel in grondstoffen tussen de Europese Unie en Latijns-Amerika Corapporteur EP: Corapporteur LAC: Catherine Grèze (Verts/ALE) Óscar Arboleda (Parlandino) RM\922124.doc AP101.309v03-00
De handel in grondstoffen tussen de Europese Unie en Latijns-Amerika De Euro-Latijns-Amerikaanse Parlementaire Vergadering, gezien de mededeling van de Commissie van 4 november 2008 met de titel "Het grondstoffeninitiatief: voorzien in onze kritieke behoeften aan groei en werkgelegenheid in Europa" (COM(2008)0699), gezien de resolutie van het Europees Parlement van 13 september 2011 over een doeltreffende grondstoffenstrategie voor Europa, gezien de overeenkomst van Durban over de klimaatverandering, gezien de aanbevelingen die zijn goedgekeurd door de Internationale Arbeidsconferentie, gezien verdrag 169 van de Internationale Arbeidsorganisatie (C169 ILO), gezien de verklaring van de Verenigde Naties over de rechten van inheemse volkeren, gezien de Dodd-Frank Wall Street Reform and Consumer Protection Act (Pub. L. 111-203, H.R. 4173) gezien het vonnis van 28 november 2007 van het Interamerikaanse Hof voor de rechten van de mens in de zaak Pueblo Saramaka vs. Suriname, A. overwegende dat de regio Latijns-Amerika en het Caribisch gebied (LAC) de belangrijkste bron van minerale grondstoffen ter wereld is en dat 13 landen uit de regio tot de 15 grootste leveranciers van minerale grondstoffen ter wereld behoren, B. overwegende dat de boom en de volatiliteit van de grondstofprijzen, veroorzaakt door de relatieve schaarste en de grote mondiale vraag, ertoe hebben geleid dat de productiestructuren in de regio zich opnieuw zijn gaan richten op de primaire productie, waardoor grondstoffen nu ongeveer 40% van alle exportproducten uitmaken, C. overwegende dat de traditionele handelsstructuren tussen LAC, enerzijds, en de Europese Unie, anderzijds, die gekenmerkt worden door de eenzijdige toevoer van grondstoffen naar Europa en de ongelijke uitwisseling van natuurlijke hulpbronnen tegen verwerkte producten met een grote toegevoegde waarde, op die manier in stand worden gehouden, D. overwegende dat LAC over het algemeen een grote economische groei doormaakt, waarvoor vanwege het gebrek aan toereikende mechanismen voor regulering, planningsprocedures, ruimtelijke ordening en verdeling van de rijkdom evenwel een zware prijs betaald wordt op het vlak van milieu en sociale problemen, aangezien de opbrengsten van deze groei slechts een bijzonder beperkt deel van de bevolking ten goede komen; overwegende dat de zogeheten "vloek van de hulpbronnen" onherstelbare schade toebrengt aan het ecosysteem en tot grote sociale conflicten leidt, E. overwegende dat zowel de eindigheid van de natuurlijke hulpbronnen als de ongewenste gevolgen van het huidige winningsmodel op het vlak van democratische verantwoordelijkheid, de beperkte werkgelegenheid die dit model verschaft, de beperkte inkomsten voor de nationale schatkisten, de territoriale druk, de ontbossing, de AP101.309v03-00 2/5 RM\922124.doc
waterschaarste, de verontreiniging van de lucht en de watervoorraden, het verlies aan biodiversiteit, de klimaatverandering, de ontheming en de armoedegordels in de grootsteden een nieuw partnerschap tussen de Europese Unie en LAC noodzakelijk maken, waardoor de betrekkingen tussen beide regio's gestoeld zouden worden op mechanismen die de diversificatie van de exportkorf zouden bevorderen, een billijkere verdeling van de opbrengsten zouden garanderen en een duurzaam productie- en handelsmodel voor de toekomt tot stand zouden brengen, F. overwegende dat het in dat opzicht eveneens belangrijk is om, uit louter economisch oogpunt, het eigen productieapparaat te versterken, een regionaal beleid voor landbouw en veeteelt te ontwikkelen waarbij de productie uit de landbouw en veeteelt eerst wordt aangewend om te voldoen aan de voedingsbehoeften op het eigen continent, productiecoördinatie en de productie van producten met een grotere toegevoegde waarde te bevorderen, de economie te diversifiëren en zo de risico's van een economie die louter gebaseerd is op de winningsindustrie weg te werken, G. overwegende dat deze uitdaging meerdere dimensies omvat, zoals democratische en institutionele vraagstukken, technologie en het efficiënte gebruik van hulpbronnen, de regulering van investeringen en de herziening van de internationale en bilaterale wetgeving om tot een passend productiemodel te komen, en maatregelen op korte, middellange en lange termijn vereist die door beide regio's worden overeengekomen met zoveel mogelijk inspraak van de burgers, 1. wijst op de noodzaak van een nieuw partnerschap tussen de Europese Unie en LAC, dat gestoeld moet zijn op de gedeelde verantwoordelijkheid voor het voortbestaan van onze planeet, de noodzakelijke overgang naar een duurzaam beheer van de eindige hulpbronnen, en met name niet-hernieuwbare grondstoffen, de correcte toewijzing van productieve investeringen die veel degelijke banen scheppen, toezicht op een billijke verdeling van de opbrengsten en democratische inspraak van de burgers, waarbij wordt gestreefd naar een evenwicht tussen belangen en rechten; 2. wijst erop dat dit partnerschap in beide regio's structurele veranderingen vereist ter bevordering van handel en investeringen, waarbij de schadelijke gevolgen van de huidige situatie tot een minimum worden beperkt en de economie minder afhankelijk wordt gemaakt van grondstoffen en het verbruik ervan en in plaats daarvan sterker wordt toegespitst op recyclage en hergebruik op beide continenten; wijst er voorts op dat het een hele uitdaging is en absoluut noodzakelijk is om met oplossingen op de proppen te komen die tegelijkertijd het welzijn van de burgers en de zorg voor de natuur bevorderen; 3. verzoekt om de bilaterale overeenkomsten tussen LA en de EU snel te herzien en ook de overeenkomsten die momenteel worden uitonderhandeld en voorbereid te evalueren om ze aan te passen aan de behoefte om onze fysieke toekomst veilig te stellen en een productiemodel te ontwikkelen dat uitgaat van de eindigheid van de natuurlijke hulpbronnen en daar een toereikend antwoord op biedt; steunt daarom de versterking van de regionale industrienetwerken; 4. stelt voor om, wat het technische aspect betreft, "leap-froggingstrategieën" toe te passen, waarbij overbodige technologische en industriële stappen worden overgeslagen; wijst erop dat er voor de overstap op productiemodellen die gebaseerd zijn op de hulpbronnen van de kennismaatschappij voldoende financiële middelen nodig zijn en dat het beleid RM\922124.doc 3/5 AP101.309v03-00
inzake belastingen, rente, intellectuele eigendom en de overdracht van technologie moet worden herzien; 5. verzoekt om in alle handelsovereenkomsten het Extractive Industries Transparency - initiatief (EITI) op te nemen, dat bindend moet worden en de deur zal openzetten voor het EITI++-model dat is voorgesteld door de Wereldbank en voor regelgeving als "Country per Country Reporting" en andere soortgelijke regelgeving, zoals bepaald in de "Dodd- Franck Act" en de uitvoeringsbepalingen daarvan in de Verenigde Staten, waardoor de verschillende partners zullen moeten samenwerken met het oog op een transparant belastingsbeleid en toezicht op de bankensector; 6. verzoekt daarom ook om in zulke overeenkomsten mechanismen voor gezamenlijk toezicht en investeringspraktijken, zoals de productievoorwaarden, op te nemen en verzoekt om de handel in metaal en koolwaterstoffen die geproduceerd worden met behulp van slavernij of onder andere illegale omstandigheden of die afkomstig zijn uit beschermde gebieden uit te sluiten; 7. pleit ervoor om in de overeenkomsten clausules op te nemen die gebaseerd zijn op de anticorruptieverdragen en om belastingsparadijzen uit te sluiten van die overeenkomsten; 8. wijst erop dat het belangrijk is om erop toe te zien dat de handelsovereenkomsten stroken met de multilaterale milieuovereenkomsten en met het recht op water als menselijk grondrecht, zoals vastgelegd door de VN; 9. is ingenomen met de jurisprudentie van het Interamerikaanse Hof voor de rechten van de mens in de zaak Pueblo Saramaka versus Suriname, waarin de toepassing van verdrag 169 van de ILO wordt toegelicht; wijst erop dat de verplichting tot raadpleging of voorafgaande vrije en geïnformeerde toestemming van de inheemse bevolking moet worden vervuld, waarbij voorafgaand aan de participatie in de besluitvorming gedetailleerde, passende informatie moet worden verstrekt en de inheemse bevolking moet worden geraadpleegd; acht het absoluut noodzakelijk dat de relevante verdragen van de ILO worden geratificeerd en toegepast, dat zij worden opgenomen in de overeenkomsten die worden uitonderhandeld of herzien en dat de nodige bewakingssystemen bindend worden gemaakt en dat er wordt toegezien op de naleving ervan; 10. stelt voor om Europese bedrijven en hun dochterondernemingen te onderwerpen aan de geldende wetgeving van het ontvangende land en slachtoffers daarbij het recht te geven om hoger beroep aan te tekenen bij een rechtbank in het land van herkomst van de moedermaatschappij; 11. stelt voor om de criteria van het nieuwe LAIF-instrument (Latin American Investment Fund) opnieuw te formuleren opdat zij op een doeltreffende manier bijdragen tot de strijd tegen ongelijkheid, de uitbanning van de armoede en de doelstellingen van een duurzaam gebruik van de hulpbronnen; 12. hecht zijn steun aan de versterking van de regionale financiële instellingen en de verbetering van de eisen en sociale en milieucontroles waaraan zij onderworpen zijn, bijvoorbeeld door de toegang tot informatie en de participatie van burgers te vergemakkelijken en de financiering en projecten van deze instellingen te onderwerpen AP101.309v03-00 4/5 RM\922124.doc
aan transparante controles; ***** 13. verzoekt haar covoorzitters deze resolutie te doen toekomen aan de Raad van de Europese Unie en de Europese Commissie, aan de parlementen van de lidstaten van de Europese Unie en van alle landen van Latijns-Amerika en het Caribisch gebied, het Latijns- Amerikaanse parlement, het Midden-Amerikaanse parlement, het Andesparlement en het parlement van Mercosur, het secretariaat van de Andesgemeenschap, het Comité van permanente vertegenwoordigers van Mercosur, het permanent secretariaat van het Latijns-Amerikaans economisch systeem, alsmede aan de secretariaten-generaal van de OAS en de UNASUR. RM\922124.doc 5/5 AP101.309v03-00