Bodemonderzoek van de toekomst Themamiddag Handreiking Onderzoek bodemverdichting landelijk gebied SIKB Culemborg, 24 mei 2018 Rob Heijer / Sweco
Toelichting op de kern Aanleiding Verdichting in ontwikkeling Scope / doelgroep Onderdelen Slim meten Handelingsperspectief
Aanleiding Vertrekpunt Vraagstelling ZZL Begaanbaarheid Waterhuishouding Nutriënten Wie is aansprakelijk? Generiek Grote delen landelijk gebied gevoelig Voedselproductie Schaalgrootte van onderzoek Onbekendheid met nieuwe technieken
Verdichting in ontwikkeling Is op de agenda aan het komen Technisch in ontwikkeling Lastig meetbare parameter Directe veldmetingen - gidsparameters Hoe interpoleren? Welke gidsparameter? Welke / waar maatregelen? RAAK-PRO (Prov Felvoland, Waterschap ZZL, Wageningen Enviro Research, Wageningen univ., Acacia Insitute, Medusa, Aequator, Aeres, Saxion)
Scope en doelgroep Scope Ondersteunen efficiënt onderzoek Optreden en mate bodemverdichting Landelijk gebied Schaal: (1) gebied, (2) perceel Vlakdekkende onderzoeksmethoden Niet: (1) detailonderzoek, (2) directe (verificatie) veldmetingen Doelgroep: gebiedsbeheerder (overheid) Beleidsmatige taken economie / voedselproductie Uitvoerende taken waterbeheer (kwalitatief en kwantitatief) Landbouw belangenorganisaties / collectieven agrariërs
Onderdelen Handreiking
Slim meten + 4 puntenmetingen + Grote betrouwbaarheid + Grote nauwkeurigheid + Directe meting verdichting - Tijdsintensief - Kostenintensief
Slim meten + 4 puntenmetingen + Grote betrouwbaarheid + Grote nauwkeurigheid + Directe meting verdichting - Tijdsintensief - Kostenintensief
Slim meten + 4 puntenmetingen + Grote betrouwbaarheid + Grote nauwkeurigheid + Directe meting verdichting - Tijdsintensief - Kostenintensief? Heterogeniteiten? Representatief
Gidsparameter?
Slim meten + Snel meten + Gebiedsdekkend + Heterogeniteiten + Grote nauwkeurigheid - Gidsparameter - Kritische gebieden aanwijzen en ijkmetingen
Slim meten? + Snel meten + Gebiedsdekkend + Heterogeniteiten + Grote nauwkeurigheid - Gidsparameter - Kritische gebieden aanwijzen en ijkmetingen! Niet alle anomalieën betekenen verdichting! Conceptueel model ken de processen die de gidsparameter beïnvloeden.! Toepassingsgebied technieken RAAK-PRO? Conceptueel Model
Slim meten: Screeningstechnieken & Gidsparameters Screeningstechniek Type techniek Gidsparameter Mechanische vervormingsweerstandsensor Sensor Mechanische weerstand van de bodem tegen vervorming Gamma-ray sensor Sensor Bulkdichtheid, kleigehalte Elektrische weerstand-sensor Sensor Vochtgehalte Elektrische weerstandsmetingen (ERT) Elektromagnetische metingen (FDEM-sensor) Geofysisch Geofysisch Grondradar Geofysisch Laagovergangen RGB-fotografie NIR Passieve microgolven radiometrie Remote sensing Remote sensing Remote sensing Vochtgehalte, veranderingen in bodemsamenstelling Vochtgehalte, veranderingen in bodemsamenstelling Gewaskwaliteit (gewasstress), mate van insporing van landbouwvoertuigen, plasvorming Organisch stof gehalte, biomassa/onkruiddruk, plasvorming, temperatuur Bodemvochtgehalte, dichtheid
Handelingsperspectief met het resultaat Agendering Communicatie Voorlichting Kennisoverdracht Benchmark Stimulering onderzoek of maatregelen Budgetten / subsidie Maatregelen: keuze Maatregelen: monitoren Preventieve maatregelen Lagere bandenspanning / aslast Andere aanpak grondverzet Vaste rijsporen (GPS) Minder betreding Drukwisselsysteem Niet rijden in ploegvoor Andere gewassen (meerjarig en diepwortelend) Niet nat berijden Curatieve maatregelen Ploegen Reparatie door grondverzet Natuurlijk herstel? Aanvoer organisch materiaal Meer variatie in gewassen Stimuleren wormgroei Precisiebeheer (ploegen, bewateren)