////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// SAMENWERKINGSPLATFORM EERSTELIJNSGEZONDHEIDSZORG Vergadering van 17 februari 2016 //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// AGENDA E-gezondheid Stand van zaken uitrol Vitalink Beknopte toelichting bij de gebruikersstatistieken Evoluties in Vitalink: projecten bevolkingsonderzoeken en kindrapport Wouter De Jonghe Conferentie reorganisatie eerste lijn Modellen voor integrale zorg Ilse Weeghmans Persoon met een zorgnood centraal Sofie De Coninck Varia //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
UITROL VAN VITALINK ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// > Nieuwe projectcoördinator opmaak actieplan voor de uitrol van Vitalink Medicatieschema projectcoördinatie van de uitvoering Start opdracht 24/12/2015 Einde opdracht 15/09/2016 Dries Van Hansewijck (dries.vanhansewijck@gmail.com) in opdracht van het Vlaams Apothekers Netwerk > Status Actieplan in opmaak, finale versie te valideren door partners > Scope verder opvolging van de huidige clusters en zorgen voor verbreding problemen met de effectieve uitwisseling van medicatieschema s tussen de verschillende softwaretoepassingen aanpakken gebruiksvriendelijkheid van de softwaretoepassingen te verbeteren ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// 26.02.16 Agentschap Zorg en Gezondheid 3
GEBRUIK VAN VITALINK ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// > Aantal personen met gegevens in Vitalink > Aantal unieke gebruikers ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// 26.02.16 Agentschap Zorg en Gezondheid 4
GEBRUIK VAN VITALINK ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// > Schrijfactiviteiten > Leesoperaties ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// 26.02.16 Agentschap Zorg en Gezondheid 5
EVOLUTIE VITALINK ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// > Beraadslaging nr. 12/046 (december 2015) Ondersteunen van een aantal nieuwe gegevenstypes met bijhorende gebruikers - Kindrapport Kind & Gezin - Bevolkingsonderzoeken - Journaal/Agenda Centra voor Leerlingenbegeleiding (CLB) als nieuw gebruikers van Vitalink Uitbreiding van de rapportering over gebruik van Vitalink Meer informatie: https://www.ehealth.fgov.be/sites/default/files/assets/nl/pdf/sector_co mmittee/2015/12-046-n227-vitalink-platformgewijzigd_op_15_december_2015.pdf ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// 26.02.16 Agentschap Zorg en Gezondheid 6
EVOLUTIE VITALINK ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// > Bevolkingsonderzoeken (CvKO) Opladen gegevens naar Vitalink: voorzien op 23/02/2016 PatiëntHealthViewer: nog geen datum > Kindrapport (Kind & Gezin) nog geen datum, wachten op aantal beslissingen van het ehealthplatform PatiëntHealthViewer: nog geen datum ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// 26.02.16 Agentschap Zorg en Gezondheid 7
Werkgroep Modellen voor integrale zorg 8
Werkgroep Modellen voor integrale zorg Doelstelling en opdrachten Doelstelling: De reorganisatie van ons eerstelijnslandschap moet meer tegemoet komen aan de noodzaak aan een meer persoonsgerichte en geïntegreerde benadering van personen met een complexe en langdurige zorgvraag. Daartoe wordt een Vlaams model van integrale zorg uitgewerkt, op basis van bestaande modellen, met oog voor de afstemming met het federale traject rond chronische ziekten. Opdrachten: 1. Omschrijven van het wenselijke Vlaamse model van integrale zorg. 2. Vertalen wenselijke model naar concrete acties om daartoe te komen. 3. Het formuleren van de randvoorwaarden voor het realiseren van het wenselijke Vlaamse model van integrale zorg. 9
Werkgroep Modellen voor integrale zorg Visietekst: Algemene principes Een overzicht 1 2 3 4 De persoon met een zorgnood staat centraal in het zorgproces, we vertrekken vanuit zijn doelstellingen (goal-oriented care), mogelijkheden, noden en context. Patiënt empowerment is essentieel in de individuele relatie tussen zorgverlener en persoon met een zorgnood. Patiëntenparticipatie wordt ook structureel ingebouwd op het meso- en macroniveau. Structurele samenwerking op elk niveau is noodzakelijk om integraal te kunnen werken en de persoon met een zorgnood echt centraal te stellen. We willen een integraal zorgmodel uitwerken voor elke persoon met een zorgnood. 5 6 7 8 We bouwen een model waarbij de zorg naadloos in elkaar overloopt. De persoon met een zorgnood centraal stellen betekent dat aan de 5 componenten van maatschappelijk verantwoorde zorg voldaan is, namelijk: kwaliteit, performantie, relevantie, rechtvaardigheid en toegankelijkheid. We bouwen een integraal model van zorg dat complexe zorgvraagstukken aankan en dat op basis van noden en knelpunten in de samenleving wordt aangestuurd en bijgestuurd of aangepast kan worden. We werken een integraal model uit dat werkbaar is voor de zorgverleners. 10
Op niveau van de individuele persoon Kernvoorwaarden Organisatie Werkgroep Modellen voor integrale zorg Visietekst: Overzichtsfiguur OVERLEG EN COÖRDINATIE ZORGCONTINUÜM VAN PREVENTIE TOT NAZORG WERKBEHOUD EN RE-INTEGRATIE NODEN EN DOELSTELLINGEN PREVENTIE EMPOWERMENT ONDERSTEUNEN MANTELZORGER PERSOON MET EEN ZORGNOOD ZORGCOÖRDINATIE EN CASE MANAGEMENT E-HEALTH FINANCIERINGSMODEL KWALITEITSBELEID GEZONDHEIDS- DOELSTELLINGEN STRATIFICATIE VAN RISICO S INTEGRAAL BELEID 11
Op niveau van de individuele persoon Kernvoorwaarden Organisatie Werkgroep Modellen voor integrale zorg Visietekst: Overleg, coördinatie en zorgcontinuüm OVERLEG EN COÖRDINATIE ZORGCONTINUÜM VAN PREVENTIE TOT NAZORG WERKBEHOUD EN RE-INTEGRATIE NODEN EN DOELSTELLINGEN PREVENTIE EMPOWERMENT ONDERSTEUNEN MANTELZORGER PERSOON MET EEN ZORGNOOD ZORGCOÖRDINATIE EN CASE MANAGEMENT E-HEALTH FINANCIERINGSMODEL KWALITEITSBELEID GEZONDHEIDS- DOELSTELLINGEN STRATIFICATIE VAN RISICO S INTEGRAAL BELEID 12
Werkgroep Modellen voor integrale zorg Visietekst: Overleg, coördinatie en zorgcontinuüm (1) Een cirkelmodel voor samenwerking tussen de verschillende niveaus Voor personen met zorg- en ondersteuningsnoden, is er overleg nodig en is het noodzakelijk dat de acties worden gecoördineerd, zowel op het niveau van zorg rond de individuele persoon (= microniveau), maar ook op het mesoniveau (locoregionaal) en op beleidsniveau. We willen daartoe een sterk georganiseerde eerste lijn creëren en een daarop afgestemde tweede lijn. Er is een kader nodig dat dit faciliteert, zowel op micro- als op mesoniveau. ACTIES Het financieringssysteem moet ondersteunend werken. Vlaanderen bepaalt visie, het mesoniveau maakt dit operationeel in samenwerking met het praktijkniveau en de zorgverleners. De inzichten, processen en trajecten die hieruit ontstaan worden uitgewisseld met Vlaanderen. Schakelmomenten aanpakken en oppakken op vlak van overleg en samenwerking vraagt een zekere sturing van het Vlaamse niveau maar dient geoperationaliseerd te worden regio per regio. Trajecten afhankelijk van de zorgnoden in het mesoniveau dienen uitgewerkt te worden. 13
Werkgroep Modellen voor integrale zorg Visietekst: Overleg, coördinatie en zorgcontinuüm (2) Samenwerking binnen de eerste lijn Bij personen met een zorgnood met meerdere aandoeningen of complexe zorg is het nodig om te bekijken of er een meer gestructureerde samenwerking moet plaatsvinden. Daarnaast is het belangrijk dat elke zorgverlener of ondersteuningsdienst niet enkel en alleen kijkt vanuit zijn eigen expertise maar ook naar het geheel van zorg en ondersteuning. Transparant Inschrijving Multidisciplinair ACTIES Verantwoordelijk Eerstelijnsnetwerken als vast funtionerende zorgteams Niet op één plaats gelokaliseerd Voldoende groot Toegankelijk Gate-keeping-rol Vrije keuze Eigen netwerk kan samengesteld worden door persoon zelf Meer overleg en communicatie Op microniveau dienen samenwerkingsafspraken gemaakt te worden. Een expertgroep stelt minimale samenwerkingsafspraken op binnen een eerstelijnsnetwerk. 14
Werkgroep Modellen voor integrale zorg Visietekst: Overleg, coördinatie en zorgcontinuüm (3) Structurele samenwerking tussen de lijnen en tussen diensten en instanties uit andere sectoren Integrale zorg vraagt naast een vlotte samenwerking binnen de eerste lijn ook een naadloze overgang naar de tweede en de derde lijn. Dit betekent dat door het mesoniveau van de eerste lijn structurele samenwerkingsafspraken worden gemaakt met o.a. toekomstige ziekenhuisnetwerken, welzijnsorganisaties en instellingen. ACTIES Zorgactoren van de verschillende lijnen, sectoren en domeinen ontvangen handvaten op het vlak van samenwerking van de overheid die geconcretiseerd en uitgewerkt worden in concrete afspraken op het mesoniveau om zorgcontinuïteit te garanderen. Zorgverleners in de eerste lijn worden via het mesoniveau betrokken in de opmaak van deze afspraken en ontvangen opleiding/informatie over samenwerking. Intersectorale samenwerking dient aangemoedigd te worden van bij de opleiding. Ziekenhuizen en de toekomstige ziekenhuisnetwerken vormen een belangrijke partner in de organisatie van zorg. Aangezien opnames steeds korter worden zal afstemming voor en na een opname belangrijk zijn om de zorgcontinuïteit te garanderen. 15
Werkgroep Modellen voor integrale zorg Visietekst: Overleg, coördinatie en zorgcontinuüm (4) VERDER UIT TE WERKEN: Niveau waarop het eerstelijnsnetwerk zich bevindt. Invulling (vrij of vast team), taken en functies van een eerstelijnsnetwerk (bv. afspraken over proactieve taken, detectie en signalering). Definitie mesoniveau. Taken en functies van het mesoniveau o Informatie en opleiding voor netwerk/praktijkniveau o Signaleren en detecteren van lokale behoeften o Structurele samenwerking tussen sectoren en domeinen bewerkstelligen zodat schakelmomenten geen stilstand in de zorg en/of ondersteuning worden 16
Op niveau van de individuele persoon Kernvoorwaarden Organisatie Werkgroep Modellen voor integrale zorg Visietekst: Niveau van de individuele persoon OVERLEG EN COÖRDINATIE ZORGCONTINUÜM VAN PREVENTIE TOT NAZORG WERKBEHOUD EN RE-INTEGRATIE NODEN EN DOELSTELLINGEN PREVENTIE EMPOWERMENT ONDERSTEUNEN MANTELZORGER PERSOON MET EEN ZORGNOOD ZORGCOÖRDINATIE EN CASE MANAGEMENT E-HEALTH FINANCIERINGSMODEL KWALITEITSBELEID GEZONDHEIDS- DOELSTELLINGEN STRATIFICATIE VAN RISICO S INTEGRAAL BELEID 17
Werkgroep Modellen voor integrale zorg Visietekst: Noden en doelstellingen, zorgcoördinatie en case management, werkbehoud en re-integratie Noden en doelstellingen We gaan uit van de doelstellingen van de persoon met een zorgnood om goede zorg te kunnen bieden. Concreet betekent dit dat medicatie, behandelingen en therapieën aangepast worden aan wat voor de persoon met een zorgnood echt belangrijk is en dat de keuze die de persoon met een zorgnood maakt in lijn is met wat voor hem of haar belangrijk is. Zorgcoördinatie en case management De zorgcoördinator is geen nieuw te creëren functie. Het is een zorgverlener die actief zorg of ondersteuning verleent aan de persoon met een zorgnood. De persoon met een zorgnood kan deze persoon uit zijn zorgteam zelf aanduiden. Elke discipline of dienst komt in aanmerking. In een beperkt aantal complexe, niet goed lopende zorgsituaties kan een casemanager aangewezen zijn. Werkbehoud en re-integratie In veel gevallen betekent het omgaan met een chronische aandoening of beperking een hele aanpassing in de levensstijl van de persoon. Deze aanpassingen houden dan ook vaak in dat sociale en/of beroepsmatige participatie moeilijk wordt en dit kan leiden tot arbeidsongeschiktheid, minder inkomsten, vermindering van de kwaliteit van leven, gevoel van maatschappelijke nutteloosheid,... Specifieke maatregelen zijn nodig om deze vicieuze cirkel te doorbreken. 18
Werkgroep Modellen voor integrale zorg Visietekst: Preventie, empowerment en ondersteuning van mantelzorgers Preventie Het gezondheidszorgbeleid dient meer in te zetten op preventie. Integrale zorg betekent dat iedere burger preventief wordt opgevolgd. Primaire en secundaire preventie moeten dan ook structureel ingezet worden voordat er sprake is van een zorgverhaal. Het is erg belangrijk dat primaire en secundaire preventie actief wordt opgenomen, ook als er al een andere diagnose is. Om zwaardere of complexere zorg te voorkomen is het belangrijk dat tertiaire preventie ingezet wordt in een zorgverhaal. Empowerment Empowerment houdt in dat we aan elke persoon de ondersteuning en informatie geven die nodig zijn om hem in staat te stellen, binnen de grenzen van zijn capaciteit en in functie van zijn eigen doelen en motivatie, voor zichzelf te zorgen en een actieve rol op te nemen in zijn zorgproces en in zijn leven (zelfmanagement). Hiervoor is het nodig de persoon te informeren, naar hem/haar te luisteren, hem/haar op te leiden en te ondersteunen. Ondersteuning van mantelzorgers Het staat vast dat de demografische ontwikkelingen de nood aan en het gebruik van langdurige zorg zullen doen stijgen. In deze context zal de zorg verstrekt door familieleden, vrienden en buren een steeds belangrijkere plaats innemen. Uitgaande hiervan dienen we in te zetten op de ondersteuning en waardering van mantelzorgers. 19
Op niveau van de individuele persoon Kernvoorwaarden Organisatie Werkgroep Modellen voor integrale zorg Visietekst: Kernvoorwaarden OVERLEG EN COÖRDINATIE ZORGCONTINUÜM VAN PREVENTIE TOT NAZORG WERKBEHOUD EN RE-INTEGRATIE NODEN EN DOELSTELLINGEN PREVENTIE EMPOWERMENT ONDERSTEUNEN MANTELZORGER PERSOON MET EEN ZORGNOOD ZORGCOÖRDINATIE EN CASE MANAGEMENT E-HEALTH FINANCIERINGSMODEL KWALITEITSBELEID GEZONDHEIDS- DOELSTELLINGEN STRATIFICATIE VAN RISICO S INTEGRAAL BELEID 20
Werkgroep Modellen voor integrale zorg Visietekst: Kernvoorwaarden en bijhorende acties 1 E-Health Een goede en vlotte deling van gegevens van en met de persoon met een zorgnood. Het plan e-health versneld uitwerken. Ontwikkelen van support tools die eerstelijnswerkers advies geven over mogelijke noodzakelijke stappen in de zorg en ondersteuning voor de persoon met een zorgnood aan de hand van de componenten van integrale zorg. 2 3 Aangepast financieringssysteem De vraag naar een financieringssysteem dat integrale zorg ook daadwerkelijk ondersteunt. Uitwerken van een financieringssysteem dat integrale zorg ondersteunt. Verzamelen/monitoren/wegwerken van onbedoelde effecten van zorg op verschillende niveaus veroorzaakt door financiële incentives. Een gezondheidsbeleid dat uitgaat van gezondheidsdoelstellingen en noden en behoeften van de populatie. Uitwerken van een methodiek om gezondheidsdoelstellingen uit te werken en op te volgen. 21 4 5 We bouwen een kwaliteitsbeleid op We meten de kwaliteit van de zorg in de eerstelijn en maken de resultaten publiek. We meten de ervaringen van personen met een zorg- en ondersteuningsnood. We ontwikkelen een laagdrempelig, toegankelijk eerstelijnsklachtrecht. Zorgverleners kunnen noden of tekorten in de zorg melden. Het beleid van de verschillende overheden moet op elkaar aansluiten Uitwerken en doorvoeren van een integrale zorgtoets.
Werkgroep Personen met een zorgnood centraal 22
Werkgroep Personen met een zorgnood centraal Doelstelling en opdrachten Doelstelling: Het uitwerken van een visie en draaiboek om de burger en de patiënt in de integrale zorg, op vlak van alle aspecten van die zorg waarin die patiënt/cliënt betrokken moet worden, een hoofdrol te geven. Dewerkgroep personen met een zorgnood centraal vervult volgende opdrachten: 1. Het bepalen van de rol van de persoon met een zorgnood in het beleidsontwikkelingsproces. 2. Het vaststellen van de werkwijze om de persoon met een zorgnood structureel te betrekken bij het beleidsontwikkelingsproces. 3. Het formuleren van voorstellen rond: a) Een model of modellen van buurtgerichte zorg en de wijze waarop de noodzakelijke actoren hierbij betrokken kunnen worden. b) Klachtenbemiddeling en behandeling op een niveau dat het praktijkvoerende niveau overstijgt. c) De uitbouw en versterking van de informele zorg en welke voorwaarden hiervoor moeten vervuld worden. d) Toegang tot eerstelijnszorg (hieronder verstaan we rekening houdend met de bevoegdheden vnl toegankelijkheid van zorg vanuit socio-economisch perspectief) e) Eenvormige een transparante toeleiding naar zorg 23
Werkgroep Personen met een zorgnood centraal Inzet op participatie (1) Het centrale uitgangspunt is dat zorg gewoonweg beter is als men de persoon met een zorgbehoefte/burger betrokken heeft bij de beslissingen. BELANGRIJKSTE KRIJTLIJNEN Participatie moet zowel slaan op het beleidsdomein gezondheid als op het welzijnsbeleid, en zowel op de preventie, de curatie, en de palliatie. Ze moet ook alle lijnen omvatten: van de nulde tot de derdelijnszorg. Voorrang moet echter gegeven worden aan de ontwikkeling van de betrokkenheid van de persoon met een zorgbehoefte/burger in de eerstelijnszorg. Anders ontbreekt de basis om hem over heel de lijn en in alle lijnen aan het stuur te zetten. De persoon met een zorgbehoefte/burger moet betrokken worden bij de beslissingen op alle niveaus, maar dit is het meest nodig en het meest urgent op het micro-niveau. De persoon met een zorgbehoefte/burger moet betrokken worden in alle fasen van de besluitvorming, met de nadruk op probleemformulering, beleidsadvisering en beleidsevaluatie. De woordvoerders van personen met een zorgbehoefte/burgers kunnen een plaats krijgen op diverse sporten van de participatieladder: het recht op informatie, het recht op consultatie, het recht om advies uit te brengen, het recht op medebeslissing en het vetorecht. Participatie is een prioriteit voor het lokale beleid en de lokale eerstelijnsnetwerken. 24
Werkgroep Personen met een zorgnood centraal Inzet op participatie (2) Het centrale uitgangspunt is dat zorg gewoonweg beter is als men de persoon met een zorgbehoefte/burger betrokken heeft bij de beslissingen. BELANGRIJKSTE KRIJTLIJNEN Heel wat organisaties kunnen mensen vertegenwoordigen. De overheid dient kwaliteitsbevorderende erkennings- en subsidiëringsregelingen in te stellen. Hierbij dient ook rekening te worden gehouden met aantoonbare expertise. Op zeer korte termijn moeten er opleidingen en coachingsformules komen voor de woordvoerders van personen met een zorgbehoefte/burgers die een rol opnemen in lokale adviesraden en raden van bestuur en voor al wie met die woordvoerders en hun inbreng moet omgaan. Naast vertegenwoordiging zijn er nog veel andere methodes om de betrokkenheid gestalte te geven, bv. klankbordgroepen, aftoetsingsgroepen, ervaringsdeskundigen, tevredenheidsmetingen, consumentenorganisaties,... De Vlaamse Overheid moet de opdracht geven de kennis over en de ervaringen met al die formules te verspreiden en nieuwe ervaringen in te zamelen om er om de twee jaar een rapport over voor te leggen aan het Vlaams Parlement. 25
Werkgroep Personen met een zorgnood centraal Eerstelijnsnetwerken als basis voor het systeem BELANGRIJKSTE UITGANGSPUNTEN Iedere zorgverlener moet aangesloten zijn bij minstens één netwerk en de kwaliteit garanderen. Iedere burger moet aangesloten zijn bij een netwerk. Veranderen moet vlot mogelijk zijn en de netwerken moeten voldoende groot zijn zodat de keuzevrijheid gewaarborgd blijft. BELANGRIJKSTE VOORDELEN VOOR DE BURGER 1. Het netwerk is, vanaf het moment van inschrijving, verantwoordelijk voor de persoon met een zorgbehoefte/burger. Het netwerk moet zorg verlenen, wegwijs maken, het elektronisch patiëntendossier beheren, loodsen doorheen de tweede- en derde lijn. 2. Het netwerk kan actiever optreden door behoeftes te detecteren en problematische zorgmijders op te sporen. 3. Het netwerk is holistisch, waarbij de gehele persoon centraal staat. 4. De kwaliteit van de zorgverlening wordt op permanente basis gemonitord, waarbij de persoon met een zorgbehoefte/burger eenvoudig de dienstverlening tussen netwerken kan vergelijken. 19
Werkgroep Personen met een zorgnood centraal Lokaal informatiepunt en cultuuromslag Lokaal informatiepunt We pleiten voor één informatiepunt, met algemeen nummer, dat regionaal sterk verankerd is en fungeert als voordeur voor het hele gamma van diensten. Dit informatiepunt kan een beroep doen op reeds bestaande en nog te ontwikkelen informatie. Verschillende stakeholders kunnen hierbij een belangrijke rol spelen. Cultuuromslag Zorgverleners dienen duidelijker een luisterende houding te hanteren. Ze mogen niet te snel denken dat ze weten wat de betrokkene nodig heeft. De complexiteit van de noden en van het zorgaanbod houdt bovendien vaak in dat ze ook moeten luisteren naar wat niet wordt gezegd maar waarvoor wel stille signalen aanwezig zijn. Om hen te ondersteunen daarin zijn wijzigingen in de opleiding nodig, net als specifieke permanente vorming en vaardigheidstrainingen. Het onderwijs heeft hierin een belangrijke rol. De basisingesteldheid en de communicatieve vaardigheden die hiervoor nodig zijn, moeten onderdeel uitmaken van de opleidingsprogramma s van alle zorgprofessionals. 27
Werkgroep Personen met een zorgnood centraal Klachtenbemiddeling en -behandeling Onafhankelijke klachteninstantie AANBEVELINGEN Klachtenbemiddeling en behandeling moeten onderdeel zijn van een kwaliteitsbeleid dat de zorg op individueel vlak wil optimaliseren maar ook structurele verbeteringen wil aanbrengen. Zorgverlener, hulpverlener of organisatie Er moet een getrapt model van klachtenbemiddeling en - behandeling ontwikkeld worden. Uitbouw van lokale informatie- en ondersteuningspunten waar personen met een zorgnood informatie krijgen en geholpen worden bij het neerleggen van een klacht. Oprichting van een netwerk van regionale contactpunten klachtenbehandeling. Op basis van inventarisatie en goede voorbeelden formuleren zij beleidsaanbevelingen. 28
Werkgroep Personen met een zorgnood centraal Toegang en toeleiding Toegang AANBEVELINGEN Zorg ervoor dat er geen financiële drempel bestaat in de eerstelijn. Garandeer een voldoende en aangepast aanbod, met aandacht voor zowel echelonnering als continuïteit van de zorg. Pak specifieke hiaten aan in de eerstelijn. De geestelijke gezondheidszorg verdient hierbij prioriteit. Zet in op een aangepaste en toegankelijke gezondheidspromotie en preventie. Toeleiding AANBEVELINGEN Faciliteer interdisciplinaire samenwerking in de eerstelijn (netwerken, zorgoverleg, financiering). Zet in op de nodige begeleiding van de persoon met een zorgnood (sociale kaart, informatieloket). Zet in op de specificiteit van het eerstelijnsnetwerk in de basisopleidingen en bijscholingen. 29
Werkgroep Personen met een zorgnood centraal Buurtgerichte en informele zorg 30 Buurtgerichte en informele zorg Buurtgerichte zorg is vooral een sociaal model dat het welzijn van alle buurtbewoners beoogt en de versterking van de sociale cohesie. Buurtgerichte zorg bundelt daarbij alle krachten op lokaal en bovenlokaal vlak om de best mogelijke hulp en zorg te bieden. Dit kan enkel mits een goede samenwerking tussen alle professionele actoren, samen met de informele zorgverleners: buren, vrijwilligers en mantelzorgers. Deze informele zorgverleners spelen hierbij een cruciale rol. Professionele zorg is er ondersteunend, faciliterend en complementair aan de informele zorg. Personen met een verminderde zelfredzaamheid kunnen hierdoor zo lang mogelijk comfortabel en zelfstandig thuis blijven wonen. AANBEVELINGEN Informele zorg als actor erkennen en toegang voorzien tot het zorgdossier, na toestemming door de persoon met een zorgnood. Informele zorg dient opgenomen te worden in vraaggerichte financiering: o Een persoon met een zorgnood kan zijn financiering ook inzetten voor het verkrijgen van informele zorg en ondersteuning. o Informele zorgverleners hebben recht op financiële ondersteuning. o o o Iedereen in de buurt heeft een signaalfunctie. Daarnaast is ook een lokaal aanspreekpunt nodig, een antenne, in elke buurt. We pleiten voor laagdrempelige ontmoetingshuizen. Aanmoedigen van proefprojecten vanuit een grote diversiteit van invalshoeken en stakeholders. Investeren in gezonde, warme scholen waarbij leerlingen binnen het reguliere lessenpaket regelmatig enkele uren vrijwilligerswerk opnemen.