1. Communicatie 1.6 Oefeningen c. Luisteroefening 1 - Actief luisteren Doelstelling: Deze luisteractiviteit helpt leerlingen hun luistervaardigheden te verbeteren en na te denken over wat goed en slecht luisteren is. luisteroefening Vaardigheden: Luisteren is een belangrijke vaardigheid om elkaar recht op een mening te respecteren. We kunnen onze luistervaardigheden verbeteren door oefening. Deelnemers: Elke deelnemersgroep van elke omvang. Tijdsduur: Ongeveer 30 minuten. Materiaal: De luisterfiches Wat helpt ons om te luisteren? en Wat verhindert ons om te luisteren?. (Zie bijlage) Werkwijze: 1. Verdeel de klas in paren. 2. Leg uit dat op een moment één persoon zal moeten spreken zonder te stoppen, terwijl de andere persoon zo aandachtig mogelijk moet luisteren. De spreker kan over vanalles spreken, bijvoorbeeld over zichzelf, zijn of haar familie, een interessante ervaring, 3. Geef de paren een moment om te beslissen wie er gaat spreken en wie er gaat luisteren. 4. Geef het startsein voor de sprekers om te beginnen. 5. Geef de sprekers ongeveer 2 minuten om ongestoord te spreken. Klap dan in de handen voordat de inspiratie van de sprekers opdroogt en vraag hen om te stoppen. 6. Vraag de luisteraars om voor hun partner de twee laatste zinnen te herhalen die hij/zij gezegd heeft. Deze vraag is meestal een grote verrassing en maar weinigen zullen zich de twee laatste zinnen van hun partner perfect herinneren! 7. De paren wisselen dan van rol, de luisteraar gaat nu spreken en de spreker gaat luisteren. 8. Stop na een paar minuten opnieuw. Waarschijnlijk zullen de luisteraars nu beter geluisterd hebben. Vraag hen daarom de DRIE laatste zinnen te herhalen die hun partner gezegd heeft!
1. Communicatie 1.6 Oefeningen 9. Gebruik volgende vragen om de aandachtspunten te analyseren: Kon je je de zinnen herinneren? Was het gemakkelijker om ze de tweede keer te herinneren? Waarom? Wat deed je om beter te luisteren? Deed je iets speciaals met je lichaam? Of met je gezicht? En wat met je gedachten? Wat verhinderde je om te luisteren? Toon de klas nu de informatie van de informatiekaarten (in bijlage). Staat er iets in deze kaders waaraan ze niet gedacht hebben? Waarom? TIP Mensen denken sneller dan ze spreken. Dit wil zeggen dat als je luistert naar iemand, je heel wat vrije tijd hebt om na te denken. Deze tijd gebruiken we vaak om na te denken over de lunch of over wat we de vorige avond gedaan hebben, in plaats van te denken aan wat de andere persoon vertelt op dat moment.
Wat verhindert ons om te luisteren? 1. Bevooroordeeld luisteren [Deze plooikaartjen zijn terug te vinden op de DVD]
Wat verhindert ons om te luisteren? 2. Luisteren met een gesloten geest Wat verhindert ons om te luisteren? 2. Luisteren met een gesloten geest Soms beslissen we snel dat de persoon (of het onderwerp) saai is, of verkeerd, of niet relevant, of dat we al weten wat hij/zij gaat zeggen. Dan stoppen we met luisteren.
Wat verhindert ons om te luisteren? 3. Verstrooid luisteren Wat verhindert ons om te luisteren? 3. Verstrooid luisteren Lawaai, licht, temperatuur, andere dingen in het lokaal, of wat je als ontbijt hebt gegeten, het kan ons allemaal hinderen in het luisteren naar wat mensen aan het zeggen zijn. Maar door oefening kunnen we ook in deze omstandigheden nog goed luisteren.
Wat helpt ons om te luisteren? 1. Luisteren met lichaam en hoofd Wat helpt ons om te luisteren? 1. We luisteren zowel met ons lichaam als met ons hoofd Kijk naar de spreker. Maak goed oogcontact. Neem een open houding aan (vouw je armen niet samen, draai je rug niet naar de spreker toe...). Buig je naar de spreker toe. Ontspan je.
Wat helpt ons om te luisteren? 2. Luister naar wat er gezegd wordt Wat helpt ons om te luisteren? 2. Luister naar wat er gezegd wordt: Luister naar het centrale thema, niet alleen naar de feiten. Wees onbevooroordeeld. Denk vooruit. Analyseer en evalueer. Onderbreek niet.
Wat helpt ons om te luisteren? 3. Luister naar hoe het gezegd wordt Wat helpt ons om te luisteren? 3. Luister naar hoe het gezegd wordt: Niet-verbale tekens (bijvoorbeeld gezichtsuitdrukkingen, lichaamshouding). Stemintonatie.
Wat helpt ons om te luisteren? 4. Luisteren is belangrijk Wat helpt ons om te luisteren? 4. Luisteren is belangrijk, want: Het toont mensen dat je hun ervaring en wat ze zeggen, waardeert. Het moedigt mensen aan eerlijk en vrijuit te spreken. Het kan je helpen om de gebieden te bepalen tot waar mensen al dan niet akkoord gaan. Het helpt je ook om na te denken over oplossingen voor deze onenigheden.