RAPPORT ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING KADER 2012 Lyceum Rotterdam HAVO Plaats : Rotterdam BRIN nummer : 05XJ C1 BRIN nummer : 05XJ 00 HAVO Onderzoeksnummer : 276280 Datum onderzoek : 5 juni 2014 Datum vaststelling : 1 oktober 2014
Pagina 2 van 10
INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 5 juni 2014 een onderzoek naar de kwaliteitsverbetering uitgevoerd op Lyceum Rotterdam (voorheen Citycollege Sint Franciscus). Daarbij is gekeken naar de kwaliteit van het onderwijs en naar naleving van wet- en regelgeving. De aanleiding voor dit onderzoek was het volgende. Tijdens het tussentijds kwaliteitsonderzoek dat is uitgevoerd op 12 april 2012 stelde de inspectie tekortkomingen vast in de opbrengsten. Deze zijn beschreven in het inspectierapport dat is vastgesteld op 5 juli 2012. De kwaliteit van het onderwijs is toen als zwak beoordeeld. Om na te gaan of de eerder vastgestelde tekortkomingen zijn opgeheven en de kwaliteit van onderwijs voldoende is, heeft de inspectie nu een afsluitend onderzoek naar de kwaliteitsverbetering uitgevoerd. Conform de uitgangspunten van het programmatisch handhaven onderzoekt de inspectie tevens standaard of wordt voldaan aan bepaalde wettelijke voorschriften. Onderzoeksopzet Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Een controle van de aanwezigheid van de schoolgids, het schoolplan en het zorgplan bij de inspectie. Een toets op de aanwezigheid van informatie over enkele wettelijke verplichte onderdelen in de schoolgids, het schoolplan en het zorgplan. Een controle op de onderwijstijd die de school heeft gepland. Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Analyse van de zelfevaluatie, de kwaliteitsagenda, lesobservatieformulier, prognoses van de opbrengsten, het scholingsplan, toelatingseisen, toetsprotocol en vakleerplannen. Schoolbezoek, waarbij waarbij lessen zijn bezocht en gesprekken zijn gevoerd met leerlingen, leraren en de schoolleiding. Een eindgesprek met de directie en het boegd gezag. Tijdens het onderzoek beoordeelde de inspectie de opbrengsten, het aanbod, het schoolklimaat, de didactische kwaliteit en de kwaliteitszorg. Pagina 3 van 10
Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek naar de onderwijskwaliteit en de wettelijke vereisten. Dit wordt gevolgd door een beschouwing waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Hoofdstuk 3 geeft het toezichtarrangement weer. Pagina 4 van 10
BEVINDINGEN Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabellen vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader voortgezet onderwijs 2012. Indicatoren die bij een kwaliteitsonderzoek de doorslag geven of een school (zeer) zwak is, de zogeheten normindicatoren, zijn gemarkeerd met een asterisk. Voor een overzicht van alle normindicatoren zie het Toezichtkader po/vo 2012 op www.onderwijsinspectie.nl. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) Daarnaast heeft de inspectie enkele controles uitgevoerd op bepaalde wettelijke voorschriften. Of de school wel of niet voldoet aan deze wettelijke vereisten wordt tot uitdrukking gebracht met de score 'ja' of 'nee'. De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden. 1 2 3 4 5 1.1* De leerlingen behalen in de onderbouw het opleidingsniveau dat mag worden verwacht. 1.2.4* De leerlingen lopen weinig vertraging op in de bovenbouw van de opleiding havo. 1.3.4* De leerlingen van de opleiding havo behalen voor het centraal examen de cijfers die mogen worden verwacht. 1.4.4* Bij de opleiding havo zijn de verschillen tussen het cijfer voor het schoolexamen en het cijfer voor het centraal examen van een aanvaardbaar niveau. De aangeboden leerinhouden zijn gericht op de brede ontwikkeling van leerlingen en de voorbereiding op vervolgonderwijs of arbeidsmarkt en samenleving. 1 2 3 4 2.1* De aangeboden leerinhouden in de onderbouw voldoen aan de wettelijke vereisten van artikel 11 a-f WVO. Pagina 5 van 10
De aangeboden leerinhouden zijn gericht op de brede ontwikkeling van leerlingen en de voorbereiding op vervolgonderwijs of arbeidsmarkt en samenleving. 1 2 3 4 2.2* De aangeboden leerinhouden in de bovenbouw zijn dekkend voor de examenprogramma s. 2.3* De school met een substantieel percentage taalzwakke leerlingen heeft bij alle vakken een aanbod aan leerinhouden dat past bij de talige onderwijsbehoeften van deze leerlingen. Het schoolklimaat wordt gekenmerkt door veiligheid en respectvolle omgangsvormen 1 2 3 4 4.4* De school heeft inzicht in de veiligheidsbeleving van leerlingen en personeel en in de incidenten die zich op het gebied van sociale veiligheid op de school voordoen. 4.7* Het personeel van de school zorgt ervoor dat leerlingen op een respectvolle manier met elkaar en anderen omgaan. 4.8* De mentoren stimuleren het welbevinden en de motivatie van de leerlingen. De leraren leggen duidelijk uit, organiseren de onderwijsactiviteit efficiënt en houden de leerlingen taakbetrokken 1 2 3 4 5.1* De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. 5.2* De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 5.3* De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. De leraren volgen systematisch de vorderingen van de leerlingen 1 2 3 4 7.1* De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. Leerlingen die dat nodig blijken te hebben, krijgen passende zorg 1 2 3 4 8.2* De school voert de zorg planmatig uit. De school zorgt systematisch voor behoud of verbetering van de kwaliteit van haar onderwijs. 1 2 3 4 9.1 De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van haar leerlingen. 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. Pagina 6 van 10
De school zorgt systematisch voor behoud of verbetering van de kwaliteit van haar onderwijs. 1 2 3 4 9.6 De school waarborgt de kwaliteit van het schoolexamen en van andere toetsinstrumenten. 9.7 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit. 9.8 De school draagt zorg voor de kwaliteit van het onderwijs gericht op bevordering van actief burgerschap en sociale integratie, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit van de samenleving. Wet- en regelgeving Voldoet Voldoet niet N.1 Door of namens het bestuur is de vastgestelde schoolgids naar de inspectie gestuurd en deze schoolgids bevat de verplichte onderdelen (WVO, art. 24a en 24c). N.2 Door of namens het bestuur is het vastgestelde schoolplan naar de inspectie gestuurd en dit schoolplan bevat de verplichte onderdelen (WVO, art. 24 en 24c). N.3 Door of namens het bestuur is het vastgestelde zorgplan naar de inspectie gestuurd en dit zorgplan bevat de verplichte onderdelen (WVO, art. 10h). N.4 Door of namens het bestuur zijn het Examenreglement en het PTA naar de inspectie gestuurd en beide voldoen inhoudelijk aan de wettelijke vereisten (Eindexamenbesluit art. 31). N.5 De geplande onderwijstijd voldoet aan de wettelijke vereisten (WVO art. 10, lid 2; 10b, lid 2; 10d, lid 2; 10f, lid 3a; 11c, lid 1b; 12, lid 5). Beschouwing Algemeen beeld De inspectie beoordeelt de kwaliteit van het onderwijs op de afdeling havo van het Lyceum Rotterdam (voorheen Citycollege Sint Franciscus) als voldoende. Dit oordeel is gebaseerd op de volgende overwegingen. De opbrengsten zijn, afgemeten aan de prestaties van de leerlingen over de afgelopen drie jaar, voldoende. Het onderwijsproces is naar het oordeel van de inspectie van voldoende kwaliteit. De school werkt in haar kwaliteitszorg systematisch en planmatig; de inspectie heeft de kwaliteitszorg als voldoende beoordeeld. Pagina 7 van 10
De school leeft wet- en regelgeving na. Hieronder volgt een toelichting op het oordeel. Toelichting Opbrengsten Het Lyceum Rotterdam (voorheen Citycollege Sint Franciscus) heeft in de periode 2010-2012 een verbetertraject uitgevoerd om de opbrengsten op peil te brengen. Dit traject bestond uit het verbeteren van de determinatie van leerlingen en het invoeren van opbrengstgericht werken. Het verbeteren van de determinatie had een verlagend effect op het onderbouwrendement, omdat naar verhouding veel leerlingen met een havo-advies afstroomden naar vmbo-tl. De invoering van opbrengstgericht werken had tot gevolg dat leraren beter zicht kregen op de prestaties van leerlingen en de hulp die zij nodig hadden om achterstanden in te lopen. De afgelopen jaren werden de leerprestaties van de leerlingen steeds beter: het zittenblijven nam af en de gemiddelde cijfers op het centraal examen stegen naar 6.6. Het havo van het Lyceum Rotterdam (voorheen Citycollege Sint Franciscus)behoort in vergelijking met scholen met dezelfde leerlingenpopulatie tot de tien procent best presterende scholen van Nederland. Het negatieve verschil SE-CE laat zien dat de schoolexamens voor de leerlingen iets moeilijker zijn dan de centrale examens. Context Het Lyceum Rotterdam (voorheen Citycollege Sint Franciscus) is in het schooljaar 2013/2014 samengegaan met het Lyceum voor Beeldende Vorming. De school gaat verder onder de naam van het Lyceum Rotterdam en biedt beeldende vorming, science en business als richtingen aan. De nieuwe school wil aansluiten bij de ontwikkelbehoeften en talenten van leerlingen en het onderwijs aantrekkelijk voor hen maken. De heterogene samenstelling van de leerlingenpopulatie geeft leerlingen de kans om van elkaar te leren. Het samenvoegen van de twee scholen had onder andere tot gevolg dat er een nieuwe schoolleiding is aangesteld en het docententeam in zijn samenstelling veranderde. Kwaliteitszorg Het opbrengstgericht werken is integraal ingevoerd op de school, hetgeen zichtbaar is in het managementinformatiesysteem. Van elke leerling, klas, leerjaar, leraar en sectie zijn de basisgegevens om opbrengstgericht te kunnen werken in beeld. Periodiek kijken de schoolleiding en de leraren of de leerprestaties zich voldoende ontwikkelen en welke bijsturing gewenst is. Pagina 8 van 10
De eerste ervaringen zijn dat deze manier van werken prestatieverhogend is. Omdat de actuele leerprestaties omgezet worden in prognoses voor de opbrengsten heeft men ook zicht op de gevolgen voor de opbrengsten. Omdat de samenstelling van de leerlingpopulatie is veranderd, vergelijkt de inspectie de opbrengsten van de school met scholen met vergelijkbare leerlingen. Het Lyceum Rotterdam (voorheen Citycollege Sint Franciscus) zal hogere opbrengsten moeten realiseren voor een voldoende oordeel door de inspectie en daarom is het prognosticeren van de opbrengsten op basis van de tussentijdse leerprestaties van fundamenteel belang. De vaksecties maken bij het ontwikkelen en analyseren van toetsen en examens gebruik van een taxonomie. Hierdoor hebben zij beter zicht op de leerprestaties en leervermogens van hun leerlingen en gebruiken zij deze informatie bij een eerste voorzichtige didactische indeling van klassen. De schoolleiding brengt de kwaliteit van onderwijs in beeld door de toetsen en examens te analyseren, door middel van lesbezoeken en het nagaan of de verticale leerlijn in voldoende mate aanwezig is. De inspectie concludeert dat binnen één schooljaar de kwaliteitszorg al een volwassen omvang heeft. Het voornemen van de schoolleiding om de leeropbrengsten, de didactische indeling van klassen en de kwaliteit van onderwijs en examens samenhangend aan te sturen, ziet de inspectie als veelbelovend. De borging van het onderwijsproces zal de komende jaren zijn beslag krijgen: de school heeft tijd nodig om alle werkprocessen en procedures uit te laten kristalliseren. Het Onderwijsleerproces De lessen die de inspectie heeft bezocht, voldoen aan de basiseisen. De lessen hebben voldoende structuur, leerlingen werken rustig en gedisciplineerd en leraren geven helder uitleg. Het aspect van indelen in didactische groepjes is niet in het onderzoek betrokken, omdat deze ontwikkeling nog te veel in de kinderschoenen staat. Daarom heeft de inspectie het aspect van de afstemming van het onderwijsleerproces op de leerbehoeften van de leerlingen niet beoordeeld. In dit opzicht ligt er ook nog een opdracht voor de school om de ontwikkeling van leerlingen op het gebied van Engels en rekenen/wiskunde met genormeerde toetsen in kaart te brengen en te gebruiken om het onderwijs beter af te stemmen op de onderwijsbehoeften. Ook is het nuttig om deze informatie te gebruiken als middel om na te gaan of het onderwijs voldoende toegevoegde waarde heeft. Pagina 9 van 10
TOEZICHTARRANGEMENT Kwaliteit De Inspectie van het Onderwijs kent aan het Lyceum Rotterdam (voorheen Citycollege Sint Franciscus), afdeling havo, het basisarrangement toe. De kwaliteit van het onderwijs is weer voldoende. Dit betekent dat de school niet langer onder intensief toezicht valt. Naleving De inspectie concludeert tevens dat er geen tekortkomingen zijn in de naleving van de wettelijke voorschriften die zijn gecontroleerd. Pagina 10 van 10