RAPPORT ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING KADER Roncalli Scholengemeenschap

Transcriptie

1 RAPPORT ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING KADER 2012 Roncalli Scholengemeenschap Plaats : Bergen op Zoom BRIN nummer : 14SW Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : 17 juni 2014 Datum vaststelling : 26 augustus 2014

2 Pagina 2 van 13

3 INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 17 juni 2014 een onderzoek naar de kwaliteitsverbetering uitgevoerd op Roncalli Scholengemeenschap, de afdelingen vmbo-g/t, havo en vwo. Daarbij is gekeken naar de kwaliteit van het onderwijs en naar naleving van wet- en regelgeving. De aanleiding voor dit onderzoek was het volgende. Tijdens de kwaliteitsonderzoeken die zijn uitgevoerd op 20 juni 2012 en op 22 oktober 2013 stelde de inspectie tekortkomingen vast in de opbrengsten en het onderwijsleerproces op Roncalli Scholengemeenschap, de afdelingen vmbo-g/t, havo en vwo. Deze zijn beschreven in inspectierapporten. Het laatste rapport is vastgesteld op 26 november De kwaliteit van het onderwijs is toen als zwak beoordeeld en de inspectie heeft haar toezicht geïntensiveerd. Om na te gaan of de eerder vastgestelde tekortkomingen zijn opgeheven en de kwaliteit van het onderwijs weer voldoende is, heeft de inspectie nu een afsluitend onderzoek naar de kwaliteitsverbetering uitgevoerd. Conform de uitgangspunten van het programmatisch handhaven onderzoekt de inspectie tevens de wettelijke voorschriften waarover na het vorige kwaliteitsonderzoek afspraken zijn gemaakt. Toezichthistorie Op 14 juni 2012 constateerde de inspectie tijdens het bestuursgesprek dat de Roncalli Scholengemeenschap onvoldoende opbrengsten realiseerde in de afdelingen vmbo-g/t, havo en vwo. De zorg voor de kwaliteit van het onderwijs werd gedeeld door het bevoegd gezag en de schoolleiding. Tijdens hetzelfde bestuursgesprek was nog niet duidelijk welke speerpunten in de schoolontwikkeling de meeste kans op verbetering zouden geven. Wel werd een verbetering in het verschil tussen de gemiddelde cijfers van het schoolexamen en het centraal eindexamen geconstateerd. Helaas moest ook vastgesteld worden dat vooral de afdeling vwo al jaren onvoldoende resultaten realiseerde. Dat betekende dat geïntensiveerd toezicht werd voortgezet met een kwaliteitsonderzoek op de normindicatoren op alle drie de afdelingen op 20 november Na dit onderzoek kende de Inspectie van het Onderwijs aan de afdelingen vmbo-g/t, havo en vwo van de Roncalli scholengemeenschap in Bergen op Zoom een aangepast arrangement zwak toe. De afdelingen vmbo-g/t, havo en vwo vielen daardoor onder intensief toezicht. Een voortgangsgesprek op 19 april 2013 leerde dat de school energiek en met Pagina 3 van 13

4 draagvlak in het team werkte en nog werkt aan de schoolverbetering. De opbrengsten vertoonden een stijgende lijn. Tijdens het bestuursgesprek op 11 september 2013 kon worden vastgesteld dat de opbrengsten van de afdeling havo inmiddels zo positief waren dat een basisarrangement kon worden vastgesteld. Voor de afdelingen vmbo-g/t en vwo werd het intensief toezicht vooralsnog gehandhaafd. Op 22 oktober 2013 stelde de inspectie een zodanige verbetering in het onderwijsproces vast dat verwacht mocht worden dat Roncalli in het schooljaar op alle afdelingen voldoende resultaat zou behalen met een voldoende onderwijsproces en kwaliteitszorg. Afgesproken werd dat de inspectie in juni 2014 een onderzoek kwaliteitsverbetering zal uitvoeren. Onderzoeksopzet Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Een controle van de aanwezigheid van de schoolgids, het schoolplan en het zorgplan bij de inspectie; Een toets op de aanwezigheid van informatie over enkele wettelijke verplichte onderdelen in de schoolgids, het schoolplan en het zorgplan; Een controle op de onderwijstijd die de school heeft gepland; Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn; Schoolbezoek, waarbij in een aantal groepen de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal, rekenen en wiskunde; Gesprekken met de directie zorgcoördinator en taalcoördinator over de kwaliteit van de indicatoren. Tijdens het onderzoek beoordeelde de inspectie indicatoren van de volgende aspecten: opbrengsten, onderwijsproces en kwaliteitszorg. Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek onder andere gebaseerd op het Toezichtkader po/vo Dit document is te vinden op Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek naar de onderwijskwaliteit en de wettelijke vereisten. Dit wordt gevolgd door een Pagina 4 van 13

5 beschouwing waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Hoofdstuk 3 geeft het toezichtarrangement weer. Pagina 5 van 13

6 BEVINDINGEN Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabellen vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader voortgezet onderwijs Indicatoren die bij een kwaliteitsonderzoek de doorslag geven of een school (zeer) zwak is, de zogeheten normindicatoren, zijn gemarkeerd met een asterisk. Voor een overzicht van alle normindicatoren zie het Toezichtkader po/vo 2012 op De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) Daarnaast heeft de inspectie enkele controles uitgevoerd op wettelijke voorschriften. Of de school wel of niet voldoet aan deze wettelijke vereisten wordt tot uitdrukking gebracht met de score 'ja' of 'nee'. De indicatoren voor de opbrengsten zijn voor alle onderwijssoorten aparte gescoord. De overige indicatoren, te zien bij vmbo tl, gelden ook voor de onderwijssoorten havo en vwo. 14SW 00 HAVO - HAVO De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden * De leerlingen behalen in de onderbouw het opleidingsniveau dat mag worden verwacht * De leerlingen lopen weinig vertraging op in de bovenbouw van de opleiding havo * De leerlingen van de opleiding havo behalen voor het centraal examen de cijfers die mogen worden verwacht * Bij de opleiding havo zijn de verschillen tussen het cijfer voor het schoolexamen en het cijfer voor het centraal examen van een aanvaardbaar niveau. Pagina 6 van 13

7 14SW 00 VMBOGT - VMBOGT De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden * De leerlingen behalen in de onderbouw het opleidingsniveau dat mag worden verwacht * De leerlingen lopen weinig vertraging op in de bovenbouw van de opleiding vmbo-gt * De leerlingen van de opleiding vmbo-gt behalen voor het centraal examen de cijfers die mogen worden verwacht * Bij de opleiding vmbo-gt zijn de verschillen tussen het cijfer voor het schoolexamen en het cijfer voor het centraal examen van een aanvaardbaar niveau. De aangeboden leerinhouden zijn gericht op de brede ontwikkeling van leerlingen en de voorbereiding op vervolgonderwijs of arbeidsmarkt en samenleving * De aangeboden leerinhouden in de onderbouw voldoen aan de wettelijke vereisten van artikel 11 a-f WVO. 2.2* De aangeboden leerinhouden in de bovenbouw zijn dekkend voor de examenprogramma s. 2.3* De school met een substantieel percentage taalzwakke leerlingen heeft bij alle vakken een aanbod aan leerinhouden dat past bij de talige onderwijsbehoeften van deze leerlingen. Het schoolklimaat wordt gekenmerkt door veiligheid en respectvolle omgangsvormen * De school heeft inzicht in de veiligheidsbeleving van leerlingen en personeel en in de incidenten die zich op het gebied van sociale veiligheid op de school voordoen. 4.7* Het personeel van de school zorgt ervoor dat leerlingen op een respectvolle manier met elkaar en anderen omgaan. 4.8* De mentoren stimuleren het welbevinden en de motivatie van de leerlingen. De leraren leggen duidelijk uit, organiseren de onderwijsactiviteit efficiënt en houden de leerlingen taakbetrokken * De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. 5.2* De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 5.3* De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. Pagina 7 van 13

8 De leraren volgen systematisch de vorderingen van de leerlingen * De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. Leerlingen die dat nodig blijken te hebben, krijgen passende zorg * De school voert de zorg planmatig uit. De school zorgt systematisch voor behoud of verbetering van de kwaliteit van haar onderwijs De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van haar leerlingen. 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. 9.6 De school waarborgt de kwaliteit van het schoolexamen en van andere toetsinstrumenten. 9.7 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit. 9.8 De school draagt zorg voor de kwaliteit van het onderwijs gericht op bevordering van actief burgerschap en sociale integratie, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit van de samenleving. Wet- en regelgeving Voldoet Voldoet niet N.1 Door of namens het bestuur is de vastgestelde schoolgids naar de inspectie gestuurd en deze schoolgids bevat de verplichte onderdelen (WVO, art. 24a en 24c). N.2 Door of namens het bestuur is het vastgestelde schoolplan naar de inspectie gestuurd en dit schoolplan bevat de verplichte onderdelen (WVO, art. 24 en 24c). N.3 Door of namens het bestuur is het vastgestelde zorgplan naar de inspectie gestuurd en dit zorgplan bevat de verplichte onderdelen (WVO, art. 10h). N.4 Door of namens het bestuur zijn het Examenreglement en het PTA naar de inspectie gestuurd en beide voldoen inhoudelijk aan de wettelijke vereisten (Eindexamenbesluit art. 31). Pagina 8 van 13

9 Wet- en regelgeving Voldoet Voldoet niet N.5 De geplande onderwijstijd voldoet aan de wettelijke vereisten (WVO art. 10, lid 2; 10b, lid 2; 10d, lid 2; 10f, lid 3a; 11c, lid 1b; 12, lid 5). 14SW 00 VWO - VWO De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden * De leerlingen behalen in de onderbouw het opleidingsniveau dat mag worden verwacht * De leerlingen lopen weinig vertraging op in de bovenbouw van de opleiding vwo * De leerlingen van de opleiding vwo behalen voor het centraal examen de cijfers die mogen worden verwacht * Bij de opleiding vwo zijn de verschillen tussen het cijfer voor het schoolexamen en het cijfer voor het centraal examen van een aanvaardbaar niveau. Beschouwing Algemeen beeld De Roncalli Scholengemeenschap heeft voor alle afdelingen, vmbo-g/t, havo en vwo, een voldoende resultaat bereikt na een verbetertraject van twee jaar. De schoolleiding heeft met het schoolteam sinds november 2012 aandacht besteed aan de vastgestelde tekortkomingen in het onderwijsproces, de opbrengsten en de kwaliteitszorg. De door de inspectie vastgestelde tekortkomingen werden erkend door de schoolleiding en een groot deel van het lerarenteam. De gevraagde analyses leidden tot conclusies die zijn vastgelegd in notities en beleidstukken. De vaksecties hebben daarbij een bijdrage geleverd. Het gehele team heeft zichtbaar een flinke inspanning geleverd als aanzet tot verbetering van de schoolkwaliteit. De opbrengsten zijn in alle afdelingen van voldoende niveau. Het onderwijsproces en de kwaliteitszorg hebben voldoende de basiskwaliteit. Nu ligt er de uitdaging voor Roncalli Scholengemeenschap om de positieve resultaten te bestendigen en te zorgen voor een duurzaam, kwalitatief hoog onderwijs. Hieronder volgt een toelichting op het oordeel. Toelichting Pagina 9 van 13

10 Opbrengsten De Roncalli Scholengemeenschap realiseert met de afdelingen vmbo-g/t, havo en vwo opbrengsten van voldoende kwaliteit. Het rendement onderbouw is voldoende. Dat betekent dat dat voldoende leerlingen doorstromen zonder zittenblijven. De afstroom van havo naar vmbog/t en van vmbo-g/t naar andere leerwegen in het vmbo is niet groot, maar vraagt nog wel om een extra inspanning van de school om deze afstroom verder te beperken. Het rendement bovenbouw is voldoende in alle afdelingen; de meeste leerlingen stromen onvertraagd, succesvol door naar het diploma. De gemiddelde cijfers voor het centraal eindexamen zijn op alle drie de afdelingen de laatste jaren gestegen en liggen nu op (vwo) of zelfs boven het landelijk gemiddelde voor de afdelingen vmbo-g/t en havo. Ook de gemiddelde cijfers in 2014 liggen op of boven het landelijk gemiddelde voor de afdelingen vmbo-g/t en havo met respectievelijk 6,7 en 6,6. De afdeling vwo heeft een gemiddeld cijfer van 6,3 in De verschillen tussen de gemiddelde cijfers voor het schoolexamen en het centraal eindexamen liggen voor alle drie de afdelingen binnen de norm van een verschil van 0,5. Daarbij tekent de inspectie aan dat de resultaten van de opeenvolgende schoolexamens nog weinig voorspellende waarde hebben voor het te behalen centraal eindexamen. Roncalli Scholengemeenschap heeft gemiddeld opbrengsten van voldoende kwaliteit. Dat wil niet zeggen dat dat voor alle vakken geldt. Ook blijkt dat voor enkele vakken de verschillen tussen de gemiddelde cijfers voor jongens en meisjes ver uiteenlopen en een afwijkend beeld geven ten opzichte van het landelijk gemiddelde. Onderwijsproces De Roncalli Scholengemeenschap realiseert binnen de afdelingen vmbo-g/t, havo en vwo een onderwijsproces van voldoende kwaliteit. De tekortkomingen, weergegeven in het toezichtplan, betroffen de kwaliteit van de leerlingenzorg en het leerstofaanbod, meer specifiek het taalbeleid. In de afgelopen periode heeft Roncalli een zorgplan opgesteld en daar uitvoering aan gegeven. De school zet in de eerste twee leerjaren genormeerde toetsen in om leerachterstanden in de instrumentele vakken te signaleren. Komend schooljaar breidt de school dat uit naar het derde leerjaar. Wekelijks bespreken de zorgfunctionarissen de leerlingen om na te gaan of leerlingen stilvallen in hun eigen planning die zij maken met behulp van de Roncallikaarten. Is dat het geval, dan bespreekt de mentor met de leerling een plan van aanpak om de achterstand in te halen. Vooral op gebied van de sociaal-emotionele Pagina 10 van 13

11 ontwikkeling werkt de school de ondersteuning van leerlingen planmatig uit door concrete ontwikkelingsdoelen te formuleren. Tijdens dit onderzoek bleek dat de school nog niet alle mogelijkheden van de ingezette instrumenten benut. Zo benut de school de resultaten van genormeerde toetsen niet om de ontwikkeling van individuele leerlingen te voorspellen en prestatietrends vast te stellen op groep- en op schoolniveau. Daarmee mist de school een extra mogelijkheid om gerichter maatregelen te nemen om met concrete doelen leerachterstanden weg te werken. Belangrijk is ook dat de school, meer dan tot nu toe, aandacht besteedt aan de ontwikkeling naar excellentie. Het onderwijsconcept met de Roncallikaarten geeft in de praktijk leerlingen veel ruimte om extra aandacht te besteden aan vakken waarin zij minder presteren of waarvoor zij een proefwerk moeten maken. Onvoldoende duidelijk is hoe de school leerlingen stimuleert om juist hun talenten verder te ontwikkelen, ook al biedt het onderwijsconcept van de school daartoe wel de gelegenheid. De schoolleiding gaf aan in de nabije toekomst te onderzoeken of bijvoorbeeld meer vmbo-g/t leerlingen vakken op havo niveau kunnen doen. Met behulp van onderzoek door de taalcoördinator is een taalbeleidsplan opgesteld dat de taalbeleidswerkgroep komend schooljaar verder implementeert. Daarbij hanteert de werkgroep vier prioriteiten: interactief onderwijs, een nieuwe methode Nederlandse taal met toetsing op referentieniveau, een uitputtender gebruik van de genormeerde toetsen en versterken van de leesmotivatie. De basiskwaliteit van de geobserveerde lessen is van voldoende kwaliteit, echter ook wisselend in kwaliteit. De schoolleiding brengt de kwaliteit van de lessen met behulp van een kijkwijzer in beeld. Het overzicht van leskwaliteiten op indicatorniveau ontbreekt. Dat is vooral van belang in verband met de focus op feedback en niveaudifferentiatie in instructie en verwerking. Kwaliteitszorg De kwaliteitszorg van de Roncalli Scholengemeenschap voldoet op alle beoordeelde onderdelen. De schoolleiding heeft een draagvlakmonitor uitgevoerd. Daaruit bleek dat nagenoeg al het onderwijzend personeel achter de huidige en komende schoolontwikkeling staat, waaronder verbetering van de extra ondersteuning. Als opleidingsschool zet Roncalli in met onderzoeken door eigen leraren op vernieuwingsaspecten. Het al eerder genoemde taalbeleid is daarvan een duidelijk voorbeeld. Ook is inmiddels gemeengoed geworden dat de schoolleiding analyses over de opbrengsten en de kwaliteit van lesgeven met het team deelt. Vervolgens mogen (moeten) secties en leraren een bijdrage Pagina 11 van 13

12 leveren om planmatig tekorten weg te werken en de kwaliteiten verder te ontwikkelen. De analyse van de opbrengsten heeft nog niet de diepgang van cohortanalyse en doelgroepanalyse bereikt. Dat is voor Roncalli van belang omdat voor verschillende vakken en tussen verschillende doelgroepen nog niet het met het landelijke niveau vergelijkbaar gemiddelde is behaald. In het kader van borging van de kwaliteit van het onderwijs heeft de schoolleiding als speerpunt benoemd het geven en het ontvangen van feedback en het ontwikkelen van een aanspreekcultuur. Dit positieve voornemen wint aan kwaliteit wanneer vooral en allereerst de schoolleiding zelf daartoe onderling stappen zet en daarover communiceert met het team. Pagina 12 van 13

13 TOEZICHTARRANGEMENT Kwaliteit De Inspectie van het Onderwijs kent aan de Roncalli Scholengemeenschap, de afdelingen vmbo-g/t, havo en vwo het basisarrangement toe. De kwaliteit van het onderwijs is weer voldoende. Dit betekent dat de school niet langer onder intensief toezicht valt. Naleving De inspectie concludeert tevens dat er geen tekortkomingen zijn in de naleving van de wettelijke voorschriften die zijn gecontroleerd. Pagina 13 van 13