Ambulantisering en scheiden wonen en zorg GGZ Vastgoedacademy Amersfoort Donderdag 18 april 2013 Gertjan te Hoonte ghn@tg.nl
Agenda De ambulantisering in breder perspectief Transitie, ambulantisering, vastgoed en huisvesting. Wat hebben ze met elkaar te maken? Te beantwoorden vragen? Mogelijke oplossingen?
3 grote decentralisaties in het sociale veld Jeugdzorg Zorg Participatie
Zorg zorg Splitsing in Romp-AWBZ en WMO Scheiden wonen en zorg CIZ, zorgkantoren, zorgverzekeraar Nieuwe gevallen Huishoudelijke hulp Wijkverpleegkundige Huisarts GGZ naar de ZVW Minder? Partic
in miljarden euro's Zorg zorg 90.000 85.000 80.000 75.000 70.000 65.000 60.000 Ontwikkeling Budgettair Kader Zorg 2013 2014 2015 2016 2017 20% 18% 16% 14% 12% 10% Minder? -Het BKZ groeit nog steeds -Groeicijfers dalen tot op of onder inflatie -Herverdeling tussen sectoren en wetten -Schrappen 75% Huishoudelijke hulp 8% 6% 4% 2% 0% Oud BKZ BKZ na Regeerakkoord Oude groeipercentages Nieuwe groeipercentages Partic
Maatschappelijke ondersteuning in de wet WMO is een Sluitwet, een vangnet als een aanspraak NIET in een andere wet staat, valt het onder de WMO Er bestaat geen aanspraak op maatschappelijke ondersteuning voor zover met betrekking tot de problematiek die in het gegeven geval aanleiding geeft voor de noodzaak tot ondersteuning, een voorziening op grond van een andere wettelijke bepaling bestaat. sociale samenhang in en leefbaarheid van dorpen, wijken en buurten; preventie gerichte ondersteuning van jeugdigen geven van informatie, advies en cliëntondersteuning; ondersteunen van mantelzorgers bevorderen van de deelname aan het maatschappelijke verkeer en van het zelfstandig functioneren van mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem en van mensen met een psychosociaal probleem; het verlenen van voorzieningen aan mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem en aan mensen met een psychosociaal probleem ten behoeve van het behouden en het bevorderen van hun zelfstandig functioneren of hun deelname aan het maatschappelijke verkeer; bieden van maatschappelijke opvang, openbare geestelijke gezondheidszorg en verslavingsbeleid.
Van recht naar plicht AWBZ WMO De verzekerden hebben AANSPRAAK op zorg ter voorkoming van ziekten en ter voorziening in hun geneeskundige behandeling, verpleging en verzorging Tot deze zorg behoren voorzieningen tot behoud, herstel of ter bevordering van de arbeidsgeschiktheid of strekkende tot verbetering van levensomstandigheden, alsmede maatschappelijke dienstverlening Ter COMPENSATIE van de beperkingen [..] treft het College van B & W voorzieningen [..] die de burger in staat stellen: -een huishouden te voeren; - zich te verplaatsen in en om de woning; - zich lokaal te verplaatsen per vervoermiddel; -medemensen te ontmoeten en op basis daarvan sociale verbanden aan te gaan
3 grote decentralisaties in het sociale veld Jeugdzorg Zorg Participatie
Andere wijzigingen in het sociale domein Corporaties Gemeenten onder directe 100.000+ aansturing gemeenten Jeugdzorg Zorg Participatie
Andere wijzigingen in het sociale domein Corporaties Verhuurdersheffingen, saneringssteun, herziening woningwet, terug naar de kerntaken, strengere financieringseisen, afnemende investeringsruimte Gemeenten 100.000+ Jeugdzorg Zorg Participatie
Andere wijzigingen in het sociale domein Corporaties onder directe aansturing gemeenten Jeugdzorg Zorg Participatie Gemeenten Heroriëntatie op taken Samenwerken en ontvlechten Regierol Bezuinigen (o.a. grondexploitaties) Flexibiliseren Grote regionale verschillen (krimp en groei) Schatkistbankieren Verkiezingen 2014
Andere wijzigingen in het sociale domein Corporaties Gemeenten 100.000+ onder directe aansturing gemeenten Jeugdzorg Zorg Participatie Economische crisis
Transitie, ambulantisering, vastgoed en huisvesting
Op basis van antwoorden kamervragen Of alle zorginstellingen de vrijkomende capaciteit kunnen verhuren op een bedrijfseconomisch duurzame manier is de vraag. Of dat mogelijk is, hangt af van vele factoren, waaronder de prijskwaliteitverhouding. Deze zal steeds meer worden vergeleken met een alternatief aanbod aan combinaties van wonen, zorg en ondersteuning. De meest verstandige beslissing hangt af van de lokale situatie, zoals de locatie van het vastgoed dat in bezit is, de restwaarde van het vastgoed dat in bezit is, de lengte van de huurcontracten met de woningbouwcorporatie en het woon- en zorgaanbod in de regio. Bijvoorbeeld met woningbouwcorporaties, gemeenten, zorgkantoren, banken en (vertegenwoordigers van) cliënten zal het gesprek aan gegaan moeten worden over langere termijn beleid.
Op basis van antwoorden kamervragen Het is aan deze partijen om inzicht te hebben in de mogelijkheden gebouwen om te zetten Wanneer zorginstellingen te maken krijgen met leegstand en daardoor in problemen komen heeft de zorginstelling de verantwoordelijkheid om de problemen op te lossen. Het is aan het bestuur van de zorginstelling zelf om beleid te bepalen met inachtneming van de belangen van haar stakeholders. Het is voor zorgkantoren niet mogelijk te betalen voor niet geleverde zorg (en in het geval van leegstand wordt er geen zorg geleverd). Het zorgkantoor mag wel betalen voor geleverde zorg aan zwaardere cliënten of voor geleverde extramurale zorg (die bijvoorbeeld geleverd kan worden in de verhuurde appartementen). Naast het feit dat mensen langer thuis willen wonen is er ook een maximum aan de groei van het aantal zwaardere cliënten.
Zorg naar de buurt = opnieuw kijken naar Strategisch Vastgoedplan 1
Algemeen management en strategie Zorginstellingen zullen op basis van de ambulantisering en het regeerakkoord hun strategisch beleid moeten updaten. Wat wil de zorgorganisatie gaan/blijven aanbieden? Zorg? Welzijn? Verblijf? Wonen? Zware zorg? Lichte zorg? Ambulant werken ja of nee? Hoe gaan we ambulant werken? ZvW en WMO? Wat komt eruit de marktanalyse? Waar wil de zorgorganisatie gaan/blijven aanbieden? Gelijk verzorgingsgebied? Ook naar andere verzorgingsgebieden? Welke dan?
Algemeen management en strategie Hoe gaat de zorgorganisatie dit aanbieden? E-health? Met zorginfrastructuur? Zonder zorginfrastructuur? Op of om de bestaande locaties? Los van de locaties? Hoe werkt een team? Wat heeft een team nodig? Met wie gaat de zorgorganisatie dit aanbieden? Alleen? (Wat wil de gemeente hierin?) Samen met VG en VVT? (Wat wil de gemeente hierin?) Hoeveel cliënten nodig om effectief te kunnen samenwerken met andere partners? Wie biedt wonen en wie biedt verblijf?
Vastgoedstrategie en -management De vastgoedstrategie en opgave moet daarop worden afgestemd? Hoe past mijn bestaande portefeuille bij wat de zorg wil? Aantal plaatsen Locatie van de plaatsen Kwaliteit van de plaatsen Bestemming onder de plaatsen Indien de capaciteit terug moet? Welke panden kan ik afstoten door verkoop/aflopende huurcontracten of opzeggen van huurcontracten? Hoe zit het hierbij met de vastgoedmarkt lokaal en de verhuurdersmarkt? Sluit dit ook aan op de kwalitatieve eis? Wat levert dit op aan additionele afboekingen en afkoop van contracten?
Vastgoedstrategie en management Indien de capaciteit over moet naar verhuur? Kan dat en mag dat volgens? (Bestemmingsplan/Verhuurder/Samenwerkingsovereenkomst en/etc.) Is het technisch mogelijk? Hoe past dit bij de huurregelgeving? Kan het financieel uit? Indien de capaciteit anders moet (locatie/aantal)? Welke investeringen vergt dat? Zijn die te dekken uit de inkomsten?
Vastgoedstrategie en management Hoe pakt dit financieel uit? Hoe ziet de totale nieuwe financiële planning van vastgoed eruit? Wat blijft in NHC, wat wordt huur, wat valt nog onder nacalculatie? Hoe kan je de nacalculatie nog benutten? Hoe pakt dit uit met de verschillende regelgevingen? Hoe pakt dit uit voor het inkomensplaatje van de cliënt? Hoe pakt dit uit met het woningwaarderingsstelsel?
(Bouw)projectmanagement De wijzigingen in het vastgoedbeleid en vastgoedstrategie vergt een update van de projectportefeuille: Projecten in realisatie: Is bijsturing voor oplevering nog mogelijk/noodzakelijk? Projecten in voorbereiding: Zijn de lopende projecten in hun huidige opzet nog noodzakelijk en gewenst? Zoniet, kunnen projecten worden aangepast of gestopt? Hoe past dat binnen bestemmingsplannen, afspraken en overeenkomsten met gemeenten, corporaties en derden? Wat is de consequentie voor de aanbesteding? Is de businesscase nog relevant en sluitend?
(Bouw)projectmanagement Projecten in ontwerp: Idem, plus: Kan het ontwerp nog aangepast worden waar gewenst: Bijvoorbeeld anders inrichten zorginfra? Van groepen naar woningen? Sanitair individualiseren? Voldoen aan de definitie woning? Projecten in initiatieffase: Zijn de initiatieven nog gewenst, zo nee: Aanpasbaar of te stoppen? Businesscase vernieuwen
Beheer Ook op de panden in beheer zal het invloed hebben: Is onze beheerorganisatie ingericht op werken bij mensen thuis? Gaan we dat eigenlijk doen? Welke producten gaan we dan leveren? Leveren wij eigenlijk op, op het niveau van sociale woningbouw? Kunnen we de meerjarenplanningen aanpassen op basis van de nieuwe vastgoedstrategie? Hoe ziet onze verhuurorganisatie en administratie eruit? Hoe managen we leegstand?
Onze zorgen. Verhuurbedrijf spelen is een vak apart, omdat huurregelgeving complex is. Zeker bij de doelgroep. Huurtoeslag; Huurrecht; BBSH; Verhuuradministratie waaronder incasso; Verhuurdersheffing; Woonakkoord Als iedereen alles gaat verhuren aan de eigen doelgroep, wat is dan inhoudelijk, zorgtechnisch en financieel bereikt? Alleen nieuwe gevalllen leidt tot leegstand door de complete vastgoedvoorraad, actief management van leegstand is noodzakelijk. En dat gaat snel 8100 gevallen per jaar in zzp 1t/m3 (bron: ggz nederland) Teveel vastgoed dat kwalitatief niet geschikt is om te verhuren. Als de cliënt mag kiezen, wat kiest de cliënt dan? Wat als de GGZ cliënt echt gaat kiezen? De terreinen
Oplossingen: Durf te geloven dat het anders kan. Creëer hiervoor verander en experimenteerruimte.
Oplossingen: Ga samenwerken in de wijk! Leer andere organisaties kennen en leer van elkaar Huidige situatie Toekomstige situatie Facilitair en huisvesting Woningbouwcorporatie Gemeente met WMO Ziekenhuis Thuiszorg GGZ Welzijn en Maatschappelijke dienstverlening Huisartsen Sociale werkvoorziening Fysiotherapie/ ergotherapie
Oplossingen: Accepteer dat niet iedereen in de bestaande constuctie wil blijven Indicatie Huidige situatie Zelfstandig wonen Intramurale zorg
Oplossingen: Accepteer dat niet iedereen in de bestaande constuctie wil blijven Indicatie Straks nieuwe cliënt Zelfstandig wonen Thuis blijven wonen Intramurale zorg Indicatie Zelfstandig wonen Thuis blijven wonen Zorggeschikte woning Intramurale zorg
Oplossingen: Accepteer dat niet iedereen in de bestaande constuctie wil blijven Straks bestaande Cliënt lage zzp s Intramurale zorg Intramurale zorg Zelfstandig wonen Zorggeschikte woning? Zelfstandig wonen Intramurale zorg Wie maakt de keuze? En waarvoor?
Wij denken en doen graag mee! Twynstra Gudde Adviseurs en Managers Stationsplein 1 3818 LE Amersfoort Telefoon: 033 4677777 Website: www.tg.nl Postbus 907 3800 AX Amersfoort