Lachgassedatie bij kinderen Eén van de mogelijkheden van procedurele sedatie en analgesie (PSA) bij kinderen Anita Verhoeven en Paul van Rijssel Kinderartsen Maasziekenhuis Pantein
Hoekstenen van procedureel comfort bij kinderen 1. Voorkomen van pijn en stress 2. Actief beleid t.a.v. voorkomen van gedwongen fixatie en immobilisatie 3. Optimaal gebruik van effectieve vormen van lokale pijnstilling 4. Systemisch toepassen van niet-farmacologisch technieken 5. Toepassen van meest adequate PSA techniek door getraind personeel 6. Lokaal beleid t.a.v. 'Rescue anesthesie'
Niveaus van sedatie 1. Lichte sedatie/anxiolyse (midazolam, lachgas) 2. Matige sedatie 3. Diepe sedatie (propofol) 4. Algehele anesthesie
Lachgassedatie in het Maasziekenhuis Pantein
Samenwerking: Sedatie-specialisten Kinderartsen SEH-artsen Verpleegkundigen
Doel van lachgassedatie Het verminderen of vermijden van angst en pijn tijdens onplezierige (matig pijnlijke) ingrepen, waarbij technieken van psychologische gedragsbeïnvloeding tekortschieten
Wat is lachgas? N 2 O Geen geur of smaak Inhibitie van NDMA glutamaat receptor; hierdoor verandert de prikkeloverdracht
Lachgassedatie met Relivopan 50% lachgas / 50% zuurstof mengsel Lichte sedatie en anxiolyse Bewustzijn gedempt Wel communicatie mogelijk Respiratie en circulatie worden door lachgassedatie niet beïnvloed Lachgas wordt niet gemetaboliseerd en verlaat het lichaam na stoppen van de toediening weer snel, waardoor het ook weer snel is uitgewerkt Lachgas wordt in Excidio omgezet naar stikstof en zuurstof
NB: Lachgassedatie maakt lokale pijnstilling of blokkade niet overbodig!
Patiënten selectie Personen die onplezierige ingrepen (matig pijnlijke) moeten ondergaan en waarbij nietfarmacologische methoden tekortschieten. Kinderen ouder dan 2 jaar. Patiënten in ASA-klasse I en ll, soms III
Indicaties Venapunctie, inbrengen infuus, aanprikken PAC Lumbaalpunctie; gewrichtspunctie Blaaskatheterisatie Hechten kleine wonden; beperkt wondtoilet Huidbiopt Verwijderen corpus alienum Aanleggen van tractie bij fracturen, reposities, verwijderen K draad of gipswissel Beeldvormend of lichamelijk onderzoek bij hiervoor niet coöperatieve patiënt
Contra-indicaties Lachgas kan met gas gevulde holtes in het lichaam vergroten Pneumothorax Ernstige gastro-intestinale klachten met verdenking ileus Zwangerschap eerste trimester of zwangerschapswens (betreft ook begeleiders en/of personeel) ASA-klasse IV Gebruik van alcohol, sedativa of opiaten Bekende ernstige vitamine B12 deficiëntie
Personele randvoorwaarden 1 getraind persoon voor het toedienen van de lachgassedatie 1 of meer personen voor het uitvoeren van de ingreep of het onderzoek
De lachgassedatie is geslaagd als Er een (duidelijke) stemmingsverandering is Angst en spanning voor de (be)handeling zijn verminderd De patiënt meewerkt met de behandeling, maar trager kan reageren op verzoeken Non-verbale communicatie blijft behouden De vitale functies en luchtwegbeschermende reflexen intact blijven De ingreep of het onderzoek is gelukt
Bijwerkingen
Conclusie Lachgas is een veilige, snelle en effectieve manier van procedurele sedatie en analgesie (PSA) bij kinderen
Er is meer dan lachgas
Kan het ook anders?
Evolutie medische omgang met kinderen Een kind heeft geen pijn De prik doet geen pijn Even goed vasthouden Goede voorbereiding Dwangvrije zorg: If it is forced, it is no treatment
Dilemma s Voorbereiding? Eerlijkheid? Wie heeft de leiding/controle? Fixatie? Tijd?
Tips voor de algemene praktijk Maatwerk Voorbereiding alles in detail vertellen Zo prettig mogelijke omgeving Vermijd barrières Matching Afleiding Comfort Talk / Focustaal
Comfort Talk / Focus Taal Niet-farmacologische sedatie No nonsense benadering van ontspanning/sedatie door gebruik van een bepaalde spreekstijl
Comfort Talk /Focus Taal Het vermijden van negatieve suggesties Beschrijf de handeling zonder te interpreteren Benoem zo nodig een ander gevoel dan pijn Benoem niet wat de patiënt niet moet doen Benoem geen stimuli die al duidelijk zijn Gebruik geen woorden die de spanning verhogen Vermijd excuses tenzij er een fout is opgetreden Fixeer door de aandacht af te leiden
Take home messages Sedatie kan ook zonder medicatie Afleiding is cruciaal Comfort Talk is effectief, snel en algemeen toepasbaar Dwangvrije zorg is een recht van de patiënt en onze plicht Denk waar nodig aan de mogelijkheid van lachgassedatie