kwetsbaar en oud: wat doet de huisarts met AF? WDH Rijnstate 28 maart 2017 sander van doorn huisarts, phd student

Vergelijkbare documenten
Atriumfibrilleren in de 2e lijn

PRO. De afwachtende houding t.o.v. NOACs in Nederland schaadt patiënten

Van harte welkom! 25 juni 2015

Antistolling bij de oudere patiënt met atriumfibrilleren. Dr Robert G Tieleman Martini Ziekenhuis UMCG

Atriumfibrilleren & NOAC s. Dionne van Kessel

NOAC en coronairlijden. Drs. N. Bennaghmouch, arts-onderzoeker Cardiologie NICE Congres 7 oktober 2016

NOAC s. Bossche Samenscholingsdagen 2014 N. Péquériaux Laboratoriumarts/Medisch leider trombosedienst M. Jacobs Cardioloog

Trombosezorg in het DOACtijdperk. nationale antistollingsdag 4 oktober 2017 sander van doorn

NOAC s: Antistolling bij atriumfibrilleren

FRAIL-AF studie Switchen van anticoagulatietherapie bij kwetsbare ouderen met atriumfibrilleren

Voortgezette behandeling van longembolie in 2016 visie van de 1.5 lijn Menno Huisman. Afdeling Trombose en Hemostase LUMC Leiden

Vernieuwingen in stroke preventie in atrium fibrilleren. Joep Hufman, Medical Scientific Liason

Bloedingen onder antitrombotische medicatie

Preventie van CVA: Zijn NOACS altijd superieur. Stand van zaken klinische trials met NOACS bij VKF

Stolling en antistolling. Esther Kragten, arts trombose en trombofilie

Boezemfibrilleren in de dagelijkse praktijk. Refik Kaplan Cardioloog SXB

NOAC bij niet-valvulair AF. Visie cardiologie

Zorgpad Atriumfibrilleren (AF)

Disclosure. (potentiële) belangenverstrengeling. Voor bijeenkomsten mogelijke relevante relaties met bedrijven

Antistollingstherapie. Boezemfibrilleren. Charles Kirchhof Rijnland Ziekenhuis, Leiderdorp

Content. AF & Nierfalen: Epidemiologie. AF & Nierfalen: Epidemiologie. Disclosures: Epidemiologie: AF en Nierfalen. AF en Nierfalen: kip of ei?

Atriumfibrilleren. Programma. Atriumfibrilleren UFO 1 november 2012 Tom Schalekamp

Geneesmiddelen die de stolling beïnvloeden bij atrium fibrilleren

Bijlage 1: Beschrijving methoden en resultaten

Atriumfibrilleren, je zou er hartkloppingen van krijgen!

LTA Hartfalen, perspectief vanuit de huisarts

NOACs in de dagelijkse praktijk. Menno Huisman Afdeling Trombose en Hemostase LUMC Leiden

Nieuwe analyse van dagelijkse praktijk meldt lager risico van ernstige bloeding met dabigatran dan met rivaroxaban voor CVA-preventie

Antistolling bij ouderen met atriumfibrilleren: Een verstandige keus?

Atriumfibrilleren en het ischemisch CVA. Hands on!!! Dr Robert G Tieleman Martini Ziekenhuis Groningen

Stand van zaken antistolling 2017

NOAC S E N D E H U I S A R T S.

Stolling en boezemfibrilleren: kip en ei van stroke-risico

Herstart antistolling na bloeding. Karina Meijer internist-hematoloog UMCG

Antistolling: Oh FAQ!

Behandeling DVT/PE hoort NIET thuis in de eerste lijn

Nieuwe anticoagulantia in de praktijk De evidence in vogelvlucht en interactieve casuïstiek

FTO: het gebruik van (N)OAC s in de eerste lijn

Directe orale antistollingsmiddelen. Pieter Willem Kamphuisen Internist vasculair geneeskundige Hoogleraar vasculaire geneeskunde

DUTCH-AF: naar een nationale registratie van patiënten met atriumfibrilleren

Antistolling in de Amsterdamse regio

Antistolling in de Amsterdamse regio

HF & AF: Antistolling

DOACs in 15 dia s Transmuraal Trombose Expertise Centrum Groningen

Voorkamerfibrillatie: ontstolling anno Frank Provenier

NOAC s versus klassieke OAC s. Is het pleit beslecht?! Dr. Geert Valgaeren Cardiologie. NOAC s versus klassieke OAC s 1

Atriumfibrilleren anno Drs LJ Gerhards Martinin Ziekenhuis Groningen

Antistolling in de Amsterdamse regio

NOAC s: New Oral Anticoagulants

Atriumfibrilleren Polikliniek RACE 4. Petra Wijtvliet MSc Verpleegkundig Specialist/ Coördinator RACE 4 Cardiologie

Chronische antitrombotische medicatie: van incompliantie naar optimaal gebruik

Combinatietherapie van TARs en NOACs

casuistiek: bloedingscomplicaties bij het gebruik van de nieuwe generaties antistollingsmiddelen

Boezemfibrilleren en antistolling: consequenties voor de kwetsbare bejaarde

Infospot. Nieuwe orale anticoagulantia (NOAC s) Oktober - November - December 2014

Wat is nieuw in Antistollingswereld?

Rivaroxaban B01AF01, januari 2019

Hoe hartfalen te herkennen. Mark Valk, huisarts onderzoeker

Voorkamerfibrillatie: heeft edoxaban een meerwaarde boven warfarine?

Fenprocoumon B01AA04, maart 2018 Indicatie. Standpunt van Ephor. Ervaring. Profylaxe en therapie van trombo-embolische aandoeningen.

Antistolling Oh FAQ. Ze prikken mij lek. Pt, een man van 58 komt bij huisarts, VG PAF sinds 2009, 3 x cardioversie RR, TIA, normaal echo cor

Perioperative management of NOACs

Behandeling van Voorkamerfibrillatie anno 2014 Dr Peter Geelen

De beantwoordbare vraag (PICO)

De nieuwe orale anticoagulantia


P2Y12-remmer + salicylaat antitrombotisch OF P2Y12-remmer + cumarine/doac OF P2Y12-remmer + salicylaat antitrombotisch + cumarine/doac

Waar blijven de NOACs?

DE NIEUWE ANTISTOLLINGSMIDDELEN IN DE CARDIOLOGISCHE PRAKTIJK CONFLICT OF INTEREST STATEMENT BIJDRAGE PRESENTATIE VRAAG VRAAG VRAAG

NOAC BEHANDELING EN BEGELEIDING. Stappenplan (uitgebreide versie) Stap Verantwoordelijk Opmerkingen. HA / Specialist

Atriumfibrilleren, thrombose en nieuwe antistollingsmiddelen

Rivaroxaban B01AF01, december Indicatie Profylaxe en therapie van trombo-embolische aandoeningen

Spoedinterventies SEH bij antistollinggebruik van VKA naar NOAC? Een recente patiente. Beloop. Andere overwegingen

An#stolling in atriumfibrilleren - een nieuwe genera#e in opkomst -

Programma. Atriumfibrilleren (AF) Ketenzorg. Welkom en inleiding NHG standaard AF. Hoofdbehandelaar 1 e en 2 e lijn 2014

Perioperatief beleid. van patiënten behandeld met bloedverdunners

DR SELLESLAGH ST JOZEF KLINIEK BORNEM 29/09/2016

Indicatie antistolling. NOAC/DOAC Is de praktijk net zo verwarrend als de naam.? Indicaties VKA in NL Wat gebruikten we. Het stollingsmechanisme

Voorkom bloedingen. de achtergrond van antistollingsmiddelen, interacties en risicofactoren. Eindhoven, 19 juni 2014

Perioperatief antistollingsbeleid UMCG. Samenvatting

Wat doet u? Thuisbehandeling longembolie is nu al veilig. Start behandeling in het ziekenhuis. Na 1 dag naar huis. Na 2 dagen naar huis

EBM. Domein arts. Overwegingen bij domein arts

Ervaring: het aantal in RCTs bestudeerde oude patiënten is zeer klein. Farmacokinetiek: er zijn geen studies verricht bij ouderen.

VRM Spiegelbijeenkomst transmurale casuïstiek 7 februari 2019

Diagnostiek VTE: 1 e of 2 e lijn?

Bloeddrukstreefwaarden bij diabetes mellitus: lager of toch niet? Erik Serné Internist- vasculair geneeskundige

Behandeling van atrium fibrilleren op de IC. Mirjam Wikkerink, ANIOS IC

Persbericht. ESC Congress 2014 Hot Line Sessie: Pradaxa toont gunstig effect op nierfunctie vergeleken met warfarine

Behandeling VTE: aandachtspunten vanuit de 2 e lijn

Boezemfibrilleren bij ouderen

Atriumfibrilleren. Ineke Baas-Arends Verpleegkundig Specialist Cardiologie Poli Atriumfibrilleren en Hartfalen Martini Ziekenhuis

Dosering: geen doseringsaanpassing nodig op basis van leeftijd.

Antistollingstherapie wacht grote doorbraak. door Marc de Leeuw

Preventie en behandeling trombo-embolische aandoeningen. FTO Paul van Buuren

Dosis: de aanbevolen dosis is 60mg 1dd. Bij ouderen is geen dosisaanpassing vereist. Gebruiksgemak: eenmaal daagse dosis. Fijnmalen is toegestaan.

Factor Xa remmers en directe trombine remmers. (nieuwe orale anticoagulantia, NOAC) bij kwetsbare

De oudere patiënt met comorbiditeit

Pradaxa Dr. W.H. Roemer

Nieuwe orale anticoagulantia Wanneer gebruiken in de huisartsenpraktijk?

Behandeling van het acute herseninfarct

Transcriptie:

kwetsbaar en oud: wat doet de huisarts met AF? WDH Rijnstate 28 maart 2017 sander van doorn huisarts, phd student

inhoud atrium fibrilleren: kwetsbaar en oud nhg standpunt anticoagulantia 2016 lacunes: de kwetsbare en oude patient

een patiënte op mijn spreekuur: mevrouw V. 78 jaar oud, hypertensie hoesten en verkoudheid hoofdpijn en duizeligheid snelle en onregelmatige pols

NHG-standpunt anticoagulantia (1) ten tijde NHG Standaard atriumfibrilleren 2013: ruime ervaring met VKA, maar niet met DOAC oudere populatie 1e lijn ondervertegenwoordigd in RCT nu meerdere cohort onderzoeken en veel ervaring in 2e lijn... de positie van de DOAC s als geneesmiddelgroep ten opzichte van cumarinederivaten opnieuw te beoordelen

NHG-standpunt anticoagulantia (2) conservatieve non-inferiority marge 10%: afwaarderen als 95% CI RR 1,10 overschrijdt arbitraire marge strenger dan registratie autoriteiten lin et al. 2015 j am med dir assoc

Lin 2015 (1) netwerk meta-analyse 25 RCTs 24 NRS: non-randomized studies lin et al. 2015 j am med dir assoc

NHG: from evidence to recommendation kwaliteit van bewijs overwegend matig, soms laag afgewaardeerd op nauwkeurigheid brede 95% betrouwbaarheidsintervallen afgewaardeerd op representativiteit subgroepen ondervertegenwoordigd

NHG: from evidence to recommendation (2) therapietrouw thrombosedienst baxter interacties

NHG-standpunt anticoagulantia (3) overwegingen NHG DOAC vs. VKA: gelijkwaardige effectiviteit afdoende aangetoond in AF in mindere mate voor diep-veneuze thrombose geen aanwijzingen voor toename bloedingen aanbevelingen NHG DOAC vs. VKA: gelijkwaardig alternatief voor nieuwe gebruikers terughoudendheid bij subgroepen

DOAC vs. VKA: mijn real-world patiënte? Europace (2016) 18, 1319 1327 doi:10.1093/europace/euv397 CLIN ICA L RESEA RCH Atrial fibrillation Effectiveness and safety of dabigatran versus acenocoumarol in real-world patients with atrial fibrillation Jennie Korenstra 1,2, E. Petra J. W ijtvliet 2, Nic J.G.M. Veeger 3, Christiane A. Geluk 2, G. Louis Bartels 2, Jan L. Posma 2,Margriet Piersma-W ichers 4, Isabelle C. Van Gelder 5, Michiel Rienstra 5, and Robert G. Tieleman 2,5 * 1 University of Groningen, Groningen, The Netherlands; 2 Department of Cardiology, Martini Hospital Groningen, Groningen, The Netherlands; 3 Department of Epidemiology, University of Groningen, University Medical Center Groningen, Groningen, The Netherlands; 4 Certe, Thrombosis Service and Department of Hematology, University Medical Center Groningen, Groningen, The Netherlands; and 5 Department of Cardiology, University Medical Center Groningen, Groningen, The Netherlands Received 18 June 2015; accepted after revision 22 October 2015; online publish-ahead-of-print 3 February 2016 A im s Randomized trials showed non-inferior or superior resultsof the non-vitamin-k-antagonist oral anticoagulants (NOACs) compared with warfarin. The aim of thisstudy wasto assessthe effectivenessand safety of dabigatran (direct thrombin inhibitor) vs. acenocoumarol (vitamin K antagonist ) in patients with atrial fibrillation (AF) in daily clinical practice.... Met hods and r esult s In thisobservational study, we evaluated all consecutive patients who started anticoagulation because of AFin our outpatient clinic from 2010 to 2013. Datawere collected from electronic patient charts. Primary outcomeswere stroke or systemic embolism and major bleeding. Propensity score matching wasapplied to addressthe non-randomized design.

real-life evidence: overige DOAC en VKA larsen 2016: warfarine vs. DOAC All Apixaban nederlandse Dabigatran 1e lijn Rivaroxaban Warfarin % Women 39.8 vrouw 39.7 33.9 43.1 47,3 41.2 Median age 70.9 mediane 71.3 leeftijd 67.6 71.8 72.4 77 61.678 propensity scored patienten Age >75 34.5 leeftijd 33.7 75 13.9 jaar 38.1 57,2 41.4 Mean CHA2DS2-VASc 2.7 mediane 2.8 CHADSVASc 2.2 2.8 2.8 3 CVA/TE/TIA 15.3 CVA 21.1 13.2 16.8 16,4 14.8 Heart failure 11.0 hartfalen 15.9 9.3 12.6 18,7 10.4 Hypertension 49.4 hypertensie 48.8 47.0 48.6 59,3 50.6 Diabetes 15.0 diabetes 15.8 13.8 14.0 15.6 22 larsen et al. 2016 bmj

sander van doorn geert-jan geersing frans rutten arno hoes carl moons s.vandoorn@umcutrecht.nl