NOTITIE VRIJWILLIGE INZET MEPPEL 2011-2014 Vrijwillige inzet gemeente Meppel - 2011 1
Inhoudsopgave: INLEIDING... 3 HOOFDSTUK 1: MEPPEL EN VRIJWILLIGE INZET de Meppeler kijk op vrijwillige inzet en maatschappelijke ontwikkelingen... 5 HOOFDSTUK 2: VERBINDEN EN MAKELEN... 8 HOOFDSTUK 3: VERSTERKEN... 9 HOOFDSTUK 4: VERBREIDEN promotie en waardering... 10 HOOFDSTUK 5: VERANKEREN... 11 HOOFDSTUK 6: MEETBAARHEID EN UITVOERING... 12 Bijlage 1: Digimon 2009... 14 Vrijwillige inzet gemeente Meppel - 2011 2
INLEIDING Sinds 2001 heeft de gemeente Meppel een actief vrijwilligersbeleid. In de loop der jaren is dit beleid uitgebouwd, geëvalueerd en bijgesteld. Met de komst van de Wmo heeft vrijwillige inzet een wettelijke basis gekregen en het is dan ook vast onderdeel geworden van het Wmobeleidsplan van Meppel. Prestatieveld 4 van de Wet Maatschappelijke ondersteuning (WMO) richt zich op het ondersteunen van mantelzorgers en vrijwilligers. Er zit een verschil tussen deze vormen van vrijwillige inzet. Mantelzorgers zorgen voor een familielid, geliefde of vriend vanwege persoonlijke verbondenheid en genegenheid bij deze persoon. Vrijwillige inzet gebeurt vanuit andere motieven, zoals betrokkenheid bij een bepaalde organisatie. Deze twee vormen vereisen een verschillende aanpak. Daarom wordt in deze notitie alleen vrijwillige inzet behandeld en wordt mantelzorg buiten beschouwing gelaten. Hiervoor bestaat in Meppel een aparte uitvoeringsnota (Mantelzorg, onze zorg! 2010-2012). In 2009 is het vrijwilligersbeleid tegen het licht gehouden. Geconcludeerd werd dat op hoofdlijnen het actieve vrijwilligersbeleid vooralsnog wordt gehandhaafd en dat het tevens noodzakelijk is om inzage in de beleving en mogelijke knelpunten van vrijwilligersorganisaties te krijgen. Dit om verder vorm en inhoud te geven aan vrijwillige inzet in Meppel. En om, indien nodig, bij te kunnen stellen voor de komende jaren. Gezien deze conclusie heeft het college van B&W besloten om Stichting Welzijn Meppel Westerveld (SWMW) het monitoringsinstrument Digimon uit te laten voeren en implementeren. SWMW is in Meppel de spil waar het gaat om vrijwillige inzet. Zij vervult de functie van het servicepunt vrijwilligers en het makelaarschap voor de maatschappelijke stage, houdt de vrijwilligersvacaturebank up to date en begeleidt de vrijwilligersorganisaties middels het SamSam 1. In opdracht van de gemeente heeft SWMW een onderzoek onder vrijwilligersorganisaties uitgevoerd om in beeld te brengen wat de beleving en behoeften van deze organisaties zijn, om te kunnen sturen op beleid en uitvoering. De uitkomsten van dit Digimon onderzoek zijn nu (2010) bekend. Reden om met behoud van het goede en aandacht voor nieuwe ontwikkelingen een update te maken van het beleid ten aanzien van de vrijwillige inzet. Deze notitie geeft een totaalbeeld van het vrijwilligersbeleid in Meppel en plaatst de uitkomsten van het Digimon onderzoek door SWMW in breder perspectief binnen de Wmo. Daartoe is het van belang om de visie van de gemeente Meppel op vrijwillige inzet weer te geven, evenals de uitgangspunten voor de toekomst. We doen dit aan de hand van de basisfuncties voor de vrijwillige inzet. Deze basisfuncties zijn in opdracht van het ministerie van VWS ontwikkeld voor gemeenten om handen en voeten te geven aan de ondersteuning en versterking van vrijwillige inzet. De basisfuncties zijn: 1. Vertalen van maatschappelijke ontwikkelingen: bestaande en nieuwe ontwikkelingen dienen te worden vertaald in een visie en beleid. Daartoe dient deze nota. 2. Verbinden en makelen: Het is van belang om verwachtingen en belangen van verschillende maatschappelijke spelers met elkaar te verbinden, meer in het bijzonder het makelen van vraag en aanbod op terreinen die door de gemeente van speciaal belang worden geacht. In het volgende hoofdstuk specificeert Meppel deze terreinen. 3. Versterken: vrijwillige inzet doelmatig en passend, naar behoefte ondersteunen zodat vrijwillige inzet waar nodig wordt versterkt. De behoeften van de vrijwilligersorganisaties in Meppel zijn in beeld gebracht; daarover in hoofdstuk 3 meer. 1 SamSam staat voor Samenwerken aan Samenhang en is een lokaal samenwerkingsverband van organisaties op het terrein van vrijwillige thuishulp/thuiszorg. Vrijwillige inzet gemeente Meppel - 2011 3
4. Verbreiden: promoten van vrijwillige inzet en uiting geven aan waardering van het werk. Hoofdstuk vier schept hier duidelijkheid over. 5. Verankeren: opgedane kennis en ervaring borgen en vastleggen. In hoofdstuk 5 komen we hier op terug door duidelijk een evaluatiemoment aan te geven. Deze notitie is opgebouwd volgens de lijn van deze basisfuncties. In de volgende hoofdstukken komt u ze tegen. Vrijwillige inzet gemeente Meppel - 2011 4
HOOFDSTUK 1: MEPPEL EN VRIJWILLIGE INZET de Meppeler kijk op vrijwillige inzet en maatschappelijke ontwikkelingen Nut van vrijwillige inzet Het vergroten van vrijwillige inzet van burgers vormt een belangrijk speerpunt binnen de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en daarmee in de samenleving. Vrijwillige inzet dient zowel individuele als maatschappelijke belangen. Vrijwilligers benutten de kans actief te participeren en hebben daarmee een zinvolle vrijetijdsbesteding, contacten en zelfontplooiing. Aan de andere kant zorgt vrijwillige inzet voor sociale samenhang en leefbaarheid in de gemeenschap. Daarnaast voorziet vrijwillige inzet in een behoefte die niet altijd door professionals kan en wil worden gedragen. Vrijwillige inzet is binnen de Wmo weggezet in prestatieveld 4, maar speelt een belangrijke rol in alle prestatievelden van deze participatiewet. Zo zetten veel vrijwilligers zich actief in voor ontwikkelingen binnen hun dorp of wijk en zijn ze actief binnen talloze verenigingen. Daarnaast helpen vrijwilligers andere doelgroepen mee te doen in de samenleving. Zo worden bijvoorbeeld ouderen bezocht door een seniorenvoorlichter en wordt een mantelzorger ontlast door iemand van de vrijwillige thuiszorg (respijtzorg). Voor nieuwkomers en allochtonen is vrijwillige inzet van grote waarde voor hun inburgering en verdere integratie in de Meppeler samenleving. Ook voor mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt geeft vrijwillige inzet de mogelijkheid tot contact, waardering en werkervaring. Kortom: vrijwillige inzet is onmisbaar voor de sociale samenhang in de samenleving en is daarmee het fundament onder de Wmo. Rol gemeente Meppel en SWMW De wettelijke taak van de gemeente ten aanzien van vrijwillige inzet vraagt om een duidelijke rolbepaling van de gemeente. Meppel ziet haar rol als gemeente vooral als regisserend, stimulerend, verbindend en waar nodig faciliterend. Stichting Welzijn Meppel Westerveld heeft als uitvoerder in het veld een belangrijke uitvoerende rol. Meppel heeft er voor gekozen om het Servicepunt Vrijwilligerswerk, het makelaarschap van de maatschappelijke stage en ook de vrijwillige inzet in de zorg bij haar lokale welzijnspartner onder te brengen. Zij zijn onderdeel van de Meppeler samenleving, ze staan er middenin en zij kunnen als geen ander ontwikkelingen en acties op een efficiënte manier aan elkaar verbinden en vraag en aanbod op elkaar afstemmen. Daarnaast subsidieert de gemeente Meppel diverse vrijwilligersorganisaties. Eigen inzet vrijwilligers (organisaties) Belangrijk om te vermelden: vrijwillige inzet is iets dat uit de samenleving komt. Dat is de kracht van de vrijwillige inzet; het is niet opgelegd maar gebeurt uit eigen beweging. Dit moet zo blijven en als gemeente zien wij op het individuele vlak geen rol voor de lokale overheid weggelegd. In het maatschappelijk middenveld zitten de experts, de ervaringsdeskundigen en de professionals. Onze inzet is vooral gericht op het scheppen van een klimaat waarin vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties goed kunnen gedijen. Allen op eigen kracht, maar met ondersteuning indien mogelijk en gewenst. Dit vraagt van vrijwilligers, vrijwilligersorganisaties en verenigingen een pro-actieve houding bij het oplossen van eigen knelpunten. En het vraagt ook het besef en het nemen van eigen verantwoordelijkheid. Organisaties kunnen daar onder meer in bijdragen door goed eigen vrijwilligersbeleid te voeren. Dit vraagt kennis van behoeften van zowel de moderne als de traditionele vrijwilliger. Varianten We onderkennen de volgende vrijwillige inzet-varianten, die met elkaar samenhangen: 1. de incidentele vrijwillige initiatieven (bijvoorbeeld het organiseren van een buurtfeest of het helpen op school met een bazar organiseren) Vrijwillige inzet gemeente Meppel - 2011 5
2. vrijwillige inzet in georganiseerd verband dat voortkomt uit eigen interessen, hobby of passie (bijvoorbeeld binnen een sportclub of muziekvereniging) 3. vrijwillige inzet die direct gericht is op het betrekken van kwetsbare groepen bij de samenleving (bijvoorbeeld inzet voor mensen met een laag inkomen of een handicap) 4. vrijwillige inzet met een verplicht karakter zoals sociale activering, re-integratie, maatschappelijke stages en inburgering. Om de vrijwillige inzet te versterken en in stand te houden zal de focus van de gemeentelijke inzet niet direct gericht zijn op de individuele vrijwilliger. De aandacht gaat voornamelijk uit naar ondersteuning van vrijwilligers in georganiseerd verband en vrijwillige inzet gericht op het betrekken van kwetsbare groepen. Dat wil niet zeggen dat een individuele vrijwilliger geen steun nodig heeft of ontvangt. Het Servicepunt Vrijwilligerswerk Meppel van SWMW biedt voor hen ook een vraag- en informatiebaak. De primaire focus zal de komende jaren echter liggen op het versterken van vrijwillige inzet in georganiseerd verband om verbindingen te kunnen leggen, schaalgrootte te bereiken en in te kunnen spelen op behoeften vanuit de samenleving. Vrijwillige inzet met een verplicht karakter zoals sociale activering en reïntegratie komt in deze notitie niet aan de orde. Hiervoor zal in het reïntegratiebeleid van 2011 aandacht zijn. Trends en ontwikkelingen: Wij zien in de huidige samenleving een aantal ontwikkelingen die de vrijwillige inzet beïnvloeden. Zo vergrijst Nederland en neemt de vraag naar zorg toe. Zorg die voor een belangrijk deel door vrijwilligers wordt geleverd. Bovendien vergrijst de huidige vrijwilliger ook. Het opleidingsniveau van Nederland stijgt. Dit heeft ook invloed op vrijwilligerwerk. Hoe hoger de opleiding, hoe meer vrijwillige inzet men doet, maar ook hoe specifieker de eisen aan de vrijwillige inzet. Daarnaast groeit het aantal allochtonen in Nederland. Allochtonen zijn over het algemeen ondervertegenwoordigd in vrijwillige inzet en richten hun activiteiten vaak op de eigen gemeenschap. Naast de samenstelling van de bevolking die verandert is leefbaarheid in de wijken en dorpen van groot belang. Niet voor niets is wijk- en dorpsgericht werken één van de speerpunten in Meppel de komende jaren. De vrijwillige inzet speelt hierin een belangrijke rol. Vanuit de rijksoverheid wordt ook duidelijk dat steeds meer van onze burgers wordt verwacht. Meedoen moet. De maatschappelijk stagiair moet ruiken aan vrijwillige inzet in de hoop vrijwilligers voor de toekomst te creëren, de jongere tot 27 jaar moet aan de bak (Wet investering jongeren) en vrijwillige inzet is daarbij een middel, kortom: nieuwe groepen vrijwilligers doen hun intrede. Begeleiding is van groot belang. Daarnaast is de kanteling van de Wmo groot speerpunt voor de komende jaren. Waar voorheen vooral gedacht werd in termen van vraag naar voorzieningen, zal de komende jaren juist de focus komen te liggen op de vraag wat iemand nodig heeft om te kunnen participeren in de samenleving. Dit hoeft lang niet altijd een voorziening te zijn, maar kan bijvoorbeeld ook een tweewekelijks bezoek aan de ouderensoos zijn om in contact te komen met mensen. Inzet van vrijwilligers zal in deze ontwikkeling een grote rol spelen. Binnen Meppel zelf is jongerenparticipatie een speerpunt de komende jaren. Hoe en waarvoor betrek je de jeugd bij ontwikkelingen binnen de gemeenschap. Maatschappelijke stages kunnen worden benut in het formuleren van een antwoord. Bovenstaande trends en ontwikkelingen bieden voldoende uitdagingen voor de vrijwillige inzet in Meppel de komende jaren. Vrijwillige inzet gemeente Meppel - 2011 6
Ambitie: Meppel heeft de ambitie om in de komende jaren haar vrijwillgersbeleid te versterken en het aantal vrijwilligers te laten groeien. Door inzet te plegen om deze ambitie te bereiken wordt gewerkt aan het behoud en onderhoud van de motor van de Meppeler samenleving. Vrijwillige inzet gemeente Meppel - 2011 7
HOOFDSTUK 2: VERBINDEN EN MAKELEN Verschillende partijen zijn actief in en belangrijk voor vrijwillige inzet. Al die partijen hebben er belang bij dat er netwerken van partijen zijn en dat zij onderling samenwerken. Zo kunnen de verschillende organisaties elkaar versterken en er kan een betere match plaatsvinden tussen vrijwilligers en organisaties. Het gaat dus om de kunst van het verbinden en makelen van verschillende partijen. De vraag is wat we willen bereiken met het bemiddelen van vrijwilligers en organisaties? En wat willen we bereiken met het verbinden van verschillende partijen? Om die vragen goed te kunnen beantwoorden vinden we het belangrijk ook de vraag vanuit de organisaties te kennen. Digimon, het monitoringsinstrument voor vrijwillige inzet en uitgevoerd door SWMW, heeft voor 2009 een schat aan informatie opgeleverd over de wensen en behoeften van Meppeler vrijwilligersorganisaties. In bijlage 1 treft u de uitkomsten van Digimon aan. Deze nota beschrijft de kern waar Meppel in de komende jaren op in wil zetten. Gebleken is dat tal van organisaties de volgende zorgen ervaren: 1. te weinig leden bij vrijwilligersorganisaties 2. te weinig vrijwilligers bij vrijwilligersorganisaties 3. te weinig deskundigheidsbevordering en te weinig afgestemd op bestaande behoeften 4. te weinig betrokkenheid bij maatschappelijke ontwikkelingen zoals maatschappelijke stages (MAS) 5. te weinig inzicht in ondersteuningsmogelijkheden Deze zorgen hebben we omgezet naar dromen voor de toekomst. We komen dan uit op de volgende dromen: 1. voldoende leden voor de vrijwilligersorganisaties 2. voldoende vrijwilligers bij de vrijwilligersorganisaties 3. voldoende deskundigheidsbevordering die aansluit bij de behoefte van de vrijwilligersorganisaties 4. voldoende betrokkenheid bij maatschappelijke ontwikkelingen zoals maatschappelijke stages en sociale activering 5. verenigingen kennen de ondersteuningsmogelijkheden en kanalen We komen terug op verbinden en makelen. Wat willen we bereiken? Gezien de behoeften van organisaties (afkomstig uit Digimon) en gezien de huidige ontwikkelingen, zowel landelijk als binnen de gemeente Meppel, achten we het van groot belang om, met behoud van al het goede dat al gebeurt op het terrein van vrijwillige inzet in Meppel, in de komende jaren in te zetten op: - meer samenwerking; zowel tussen vrijwilligersorganisaties (deskundigheidsbevordering zou bijvoorbeeld gezamenlijk kunnen worden opgepakt) als samenwerking met scholen (maatschappelijke stages en jongerenparticipatie verbinden) en bedrijven (maatschappelijk ondernemen: bedrijven worden gestimuleerd om tijd vrij te maken voor activiteiten die een positieve bijdrage aan onze samenleving leveren.). - meer participatie van de jeugd bij vrijwillige inzet en ook bij de maatschappelijke betrokkenheid van de gemeente, onder meer door middel van maatschappelijke stages. De meetbare doelen en indicatoren komen terug in hoofdstuk 6. Vrijwillige inzet gemeente Meppel - 2011 8
HOOFDSTUK 3: VERSTERKEN Een belangrijke taak is de vrijwillige inzet doelmatig en passend, naar behoefte te ondersteunen zodat vrijwillige inzet waar het nodig is wordt versterkt. Waarom versterking van de vrijwillige inzet in Meppel? In de aanleiding van deze notitie is al aandacht besteedt aan het nut van vrijwillige inzet in Meppel. Hier komen nog een aantal redenen voorbij. Versterking van vrijwillige inzet leidt naar verwachting tot de volgende gewenste effecten: - een krachtige lokale samenleving - sterke sociale verbanden - zorg dragen voor elkaar - betrokkenheid bij de leefomgeving (wijk/buurtgericht werken) - zinvolle tijdsbesteding voor inwoners - behoud van algemene voorzieningen - versterken van participatie (jeugd) Om de vrijwillige inzet, daar waar nodig, te versterken is infrastructuur nodig. En die heeft Meppel. Het Servicepunt Vrijwilligerswerk en de makelaarsfunctie voor maatschappelijke stages, de vrijwilligersvacaturebank, vrijwillige inzet in de zorg; allemaal ondergebracht bij SWMW. Bovendien zijn vrijwilligersverzekeringen collectief geregeld bij de gemeente. De uitkomsten van Digimon wijzen uit dat vrijwilligersorganisaties nog te weinig inzicht hebben in alle ondersteuningsmogelijkheden. Bovendien blijkt dat er behoefte is aan deskundigheidsbevordering, afgestemd op behoeften. Van SWMW vragen we, ter versterking op het vrijwilligersbeleid daar waar nodig, inzet op de terreinen van: - informatie en advies; onderhoud Servicepunt Vrijwilligerswerk - aanbod deskundigheidsbevordering, afgestemd op de vraag - promotie van de ondersteuningsmogelijkheden - instandhouding van het Digimon meetinstrument - makelaarsfunctie maatschappelijke stages - versterking van het SamSam-netwerk Daarbij stellen we de volgende randvoorwaarden: - de ondersteuning dient direct aan te sluiten op de vraag - toegankelijkheid voor alle soorten vrijwilligersorganisaties - een SMART geformuleerd werkplan Daarnaast houden we als gemeente de collectieve verzekeringen voor vrijwilligers de komende jaren in stand en subsidiëren we diverse vrijwilligersorganisaties. Vrijwillige inzet gemeente Meppel - 2011 9
HOOFDSTUK 4: VERBREIDEN promotie en waardering Vrijwillige inzet is de motor van de samenleving. Om de vrijwillige inzet te laten bestaan en uit te breiden, vinden we het belangrijk om vrijwillige inzet te promoten en uiting te geven aan waardering voor vrijwilligers. Specifiek willen we met de promotie en waardering het volgende laten zien: - inzet van vrijwilligers erkennen - burgers inspireren tot het doen van vrijwillige inzet - verleiden van nieuwe vrijwilligers - breed beeld geven van wat vrijwillige inzet is - jongerenparticipatie van de grond krijgen - bedrijfsleven als partner erkennen Er bestaan al een aantal initiatieven voor de promotie en waardering van vrijwillige inzet, zoals de bioscoopactie voor vrijwilligers. Ook reikt de gemeente Meppel al diverse jaren een prijs uit voor de vrijwilliger of vrijwilligersorganisatie van het jaar. Gebleken is dat de organisatie van dit evenement nog niet is ingebed in het beleid van de gemeente. Voorstel is om op één moment in het jaar (bijvoorbeeld op de dag van de vrijwilliger) een vrijwilligersprijs uit te reiken. Stichting Welzijn Meppel Westerveld organiseert al tal van dingen voor vrijwilligers en wordt hier jaarlijks voor gesubsidieerd. Het aanhaken van de vrijwilligersprijs bij een activiteit van de stichting is dan ook een logische stap. Vaak wordt de vraag gesteld wat de criteria zijn om voor de vrijwilligersprijs in aanmerking te komen. Tot op heden zijn hier geen richtlijnen voor vastgesteld. Voorgesteld wordt om dit aan de welzijnsstichting over te laten. Het is ook aan hen om, indien gewenst, een jury in te stellen voor de selectie van een vrijwilliger of organisatie. Het blijft een waarderingsprijs vanuit de gemeente. De organisatie komt in handen te liggen van de welzijnsstichting die dit in samenwerking met de gemeente organiseert. Voorwaarden die worden gesteld: - zoveel mogelijk vrijwilligers(organisaties) worden geïnformeerd over een te winnen prijs en de procedure; - de gemeente wordt bij de jaarlijkse prijsuitreiking betrokken; - er komt een publicatie in de krant, dit kan via de gemeente Meppel; - bij de organisatie wordt vooraf een medewerker van de gemeente Meppel betrokken (R&R); - burgers worden betrokken. Vrijwillige inzet gemeente Meppel - 2011 10
HOOFDSTUK 5: VERANKEREN De voorgaande hoofdstukken hebben een concreet beeld geschetst van het beleid van Meppel ten aanzien van vrijwillige inzet. Het is zaak om de uitvoering van het beleid en de ondersteuning daarvan te evalueren, zodat er waar nodig een verbeterslag en innovatie kan plaatsvinden. SWMW wordt gevraagd om jaarlijks een inventarisatie te houden voor de indicatoren zoals die gesteld zijn in hoofdstuk 6. Zo houden we jaarlijks een thermometer in de vrijwilligersorganisaties en meten we de ervaringen. Daarnaast wordt er in 2013 een volledige Digimon uitgevoerd waar breder wordt onderzocht wat de ervaringen van vrijwilligersorganisaties zijn. Op basis van de uitkomsten kan, waar nodig en wenselijk, de uitvoering worden bijgesteld. Daarnaast zal SWMW worden gevraagd om de prestatie-indicatoren, die in het volgende hoofdstuk nog eens herhaald worden, meetbaar aan te geven. Jaarlijks zal het thema vrijwillige inzet ook op de agenda van de Wmoraad komen om ook met hen te spreken over opgedane kennis en ervaringen en ideeën. Eind 2014 wordt het beleid ten aanzien van vrijwillige inzet geëvalueerd. Vrijwillige inzet gemeente Meppel - 2011 11
HOOFDSTUK 6: MEETBAARHEID EN UITVOERING In hoofdstuk 2 zijn de zorgen en dromen rondom vrijwillige inzet verwoord. De komende jaren willen we ons richten op versterking van vrijwilligersorganisaties op het terrein van: 1. Voldoende vrijwilligers, onder meer door maatschappelijke stages 2. Voldoende leden 3. Gebruik van deskundigheidsbevorderende activiteiten 4. Betrokkenheid van vrijwilligersorganisaties bij maatschappelijke ontwikkelingen, o.a. de maatschappelijke stages Beoogd resultaat 1. Het percentage van de bevolking dat vrijwillige inzet pleegt stijgt van 43,2% in 2009 naar 45% in 2014. 2. De ontevredenheid over het ledental is van 59% (2009) teruggebracht tot 40% in 2014. 3. In 2014 is 35 % van de verenigingen actief op het gebied van maatschappelijke stages, in 2009 is dit nog 22%. Indicatoren voor meting van resultaten % vrijwilligers in Meppel (Belevingsonderzoek Wmo onder inwoners over 2009: 43%) % organisaties dat niet tevreden is met de grootte van het ledenbestand (Digimon 2009: 59%) % organisaties dat meedoet aan de maatschappelijke stages (Digimon 2009: 22%) % organisaties dat gebruik maakt van de diensten van het Servicepunt vrijwilligerswerk (Digimon 2009: 33%) (als indicatie, niet als doel). Nulmeting Voor een nulmeting worden gegevens gehanteerd uit: 1. Belevingsonderzoek Wmo onder inwoners over 2009 (mei 2010) 2. Rapportage Digitale Monitor Vrijwillige inzet over 2009 (Digimon april 2010) Vrijwillige inzet 2009 2012 2014 (nulmeting) % inwoners dat vrijwillige inzet doet 43,2 44% 45% % vrijwilligersorganisaties dat 59% 53% 40% ontevreden is over het aantal leden % Maatschappelijke organisaties dat meedoet aan de maatschappelijke stages 22% 26% 35% Monitoring en verantwoording Monitoring is gericht op de afgesproken inzet en verantwoording op het beoogde resultaat. De komende jaren zullen we in overleg met de uitvoerders van het beleid de voortgang volgen. Voor de verantwoording wordt gebruik gemaakt van: 1. Belevingsonderzoek Wmo onder inwoners over 2011 en 2013 2. Onderzoek Digimon 2012 en 2014 Vrijwillige inzet gemeente Meppel - 2011 12
In 2011 en komende jaren is een budget beschikbaar van 170.837,- voor vrijwillige inzet. Binnen dit budget vindt de opdrachtverlening voor uitvoering van het beleid plaats. Vanwege het bezuinigingstraject voor de jaren 2012 tot 2015 kan dit budget de komende jaren nadelig beïnvloed worden. Vrijwillige inzet gemeente Meppel - 2011 13
Bijlage 1: Digimon 2009 Rapportage Digitale Monitor Vrijwilligerswerk April 2010 Vrijwillige inzet gemeente Meppel - 2011 14
Inhoudsopgave Samenvatting 16 1.Inleiding 19 2.Resultaten 20 2.1 Respons... 20 2.2 Kenmerken van de organisaties... 21 2.3 De vrijwilligers... 24 2.4 Ondersteuning... 26 2.5 Contact met de gemeente... 28 2.6 Maatschappelijke thema s... 29 2.7 Deskundigheidsbevordering... 32 2.8 Vraagstukken en knelpunten... 32 2.9 Overige opmerkingen... 33 3. Conclusies en aanbevelingen 34 3.1 Conclusies... 34 3.2 Aanbevelingen gemeente... 34 3.3 Aanbevelingen Servicepunt Vrijwilligerswerk Meppel... 35 3.4 Ontwikkelingen... 35 De frequentietabellen basisvragen zijn op aanvraag verkrijgbaar. Vrijwillige inzet gemeente Meppel - 2011 15
Samenvatting Het Servicepunt Vrijwilligerswerk Meppel heeft in opdracht van de gemeente Meppel een enquête gehouden onder de vrijwilligersorganisaties in de gemeente Meppel. De gegevens uit de enquête zijn te vergelijken met de landelijke gegevens uit 2009. De response in Meppel was 31% tegenover een landelijke response van 40%. Kenmerken van de organisaties Van de organisaties die hebben deelgenomen aan het onderzoek is het grootste deel afkomstig uit de sectoren sport en recreatie, kunst/cultuur, zorg/hulpverlening en overig. Het merendeel van de organisaties richt zich niet op een specifieke doelgroep. Het aantal leden van de organisaties is bij de meeste organisaties in de afgelopen jaren gelijk gebleven. Wel bestaat er bij een groot deel van de organisaties de wens tot een toename van het aantal leden. Ook naar de samenstelling van het leden-, deelnemers en cliëntenbestand is men tevreden. De organisaties in Meppel richten zich voor een derde van de gevallen op de regio en een derde op de gemeente. In vergelijking met de landelijke cijfers richten de organisaties in Meppel zich meer op de regio. Ze werken naar verhouding minder samen met andere organisaties in de gemeente of regio. De meeste organisaties zijn pure vrijwilligersorganisaties zonder betaalde medewerkers. De inkomsten krijgen ze voor het grootste deel uit contributies van de eigen leden en jaarlijkse subsidie van de gemeente. Vrijwilligers De organisaties zijn over het algemeen klein. Meer dan de helft van de organisaties in Meppel heeft een beperkt tekort aan vrijwilligers. Hierin wijkt Meppel positief af van het landelijke gemiddelde. Landelijk is dat 40%. De meeste organisaties geven de vrijwilligers een blijk van waardering. Ook heeft de helft van de organisaties de verzekering van de organisatie geregeld. Daarnaast is er vaak sprake van onkostenvergoeding, begeleiding van vrijwilligers en scholing van vrijwilligers. Ondersteuning Veel van de organisaties ontvangen ondersteuning van een landelijke centrum/bureau. Daarnaast krijgen de organisaties ondersteuning van het Servicepunt. De bekendheid van het servicepunt in Meppel is groot. Ten opzichte van de landelijke gegevens wordt er meer gebruik gemaakt van het Servicepunt. De organisaties in Meppel maken vooral gebruik van de functie werving en bemiddeling en deskundigheidsbevordering. Ten opzichte van de landelijke cijfers wordt minder gebruik gemaakt van de informatie en advies functie en promotiefunctie. Contacten met de gemeente De meeste organisaties hebben incidenteel contact met de gemeente. De organisaties zijn in het algemeen tevreden of neutraal over hun contacten met de gemeente. De verbeterpunten voor de gemeente bevinden zich met name op het gebied van de gemeentelijke aandacht, waardering, promotie, de procedures voor subsidies en de vergoedingen. Maatschappelijke thema s Een klein deel van de organisaties is actief in het kader van sociale activering. Vrijwillige inzet gemeente Meppel - 2011 16
Van de organisaties die reeds actief zijn ervaren zij knelpunten op het terrein van de begeleiding qua tijd en geschiktheid en het gebrek aan ervaring met sociale activering. Op het gebied van de sociale activering wenst men met name meer informatie over de doelgroep. Ten opzichte van de landelijke gegevens zijn de organisaties in Meppel iets actiever op het gebied van Maatschappelijke stages. Wel is het merendeel van de organisaties niet geïnteresseerd in het onderwerp. De organisaties die aangegeven hebben geïnteresseerd te zijn noemen het gebrek aan geschikte werkzaamheden en de begeleiding qua tijd en geschiktheid als de grootste knelpunten. Als ondersteuning bij de Maatschappelijke stages is vooral behoefte aan meer informatie. Een klein deel van de organisaties is al bewust bezig met maatschappelijke thema s. De meerderheid van de organisaties geeft aan geen interesse te hebben. Bij de overigen is er met name behoefte aan informatie. Een klein deel van de organisaties ziet het verband met de WMO. Voor veel organisaties is het niet duidelijk wat zij kunnen betekenen in het kader van de WMO. Deskundigheidsbevordering Het merendeel van de organisaties heeft in het afgelopen jaar geen workshop, cursus of training gevolgd. In Meppel is deze groep groter dan landelijk. In Meppel worden de cursussen vooral gevolgd bij het servicepunt. De cursussen die gevolgd zijn hadden betrekking op voorlichting, promotie en public relations. De organisaties hebben aangegeven dat ze interesse hebben op de terreinen van werving (incl. bestuursleden) fondsenwerving, voorlichting promotie en public relations. Het servicepunt zou het aan het aanbod van cursussen, trainingen en workshops moeten uitbreiden. Vraagstukken en knelpunten Veel vrijwilligersorganisaties hebben aangegeven de komende jaren de werving van leden, bestuursleden en overige vrijwilligers aan te willen pakken. Daarnaast is de sponsoring of fondsenwerving een belangrijk onderwerp. De extra ondersteuning wenst men het meest op het gebied van de fondsenwerving en in de vorm van workshops en trainingen voor vrijwilligers. Aanbevelingen Gemeente - meer aandacht en waardering; - meer promotie voor het vrijwilligers werk; - helderheid ten aanzien van procedures en vergoedingen; - vaste contact persoon; - meer mogelijkheden bieden voor scholing en trainingen. Aanbevelingen servicepunt - ondersteunen bij werving van vrijwilligers en bestuur; - bemiddeling bij vacatures; - aanbieden van deskundigheidsbevordering; - ondersteunen bij PR-werkzaamheden; - voorlichten op het gebied van wet en regelgeving; - onderstenen en adviseren bij contracten. Vrijwillige inzet gemeente Meppel - 2011 17
Aanbevelingen servicepunt maatschappelijke ontwikkelingen - toekomst gericht vrijwilligerswerk; - leveren van maatwerk en kansen benutten; - richten op maatschappelijke ontwikkelingen; - maatschappelijke ontwikkelingen vertalen voor de vrijwilligers organisaties; - bij elkaar brengen van georganiseerde en niet georganiseerde verbanden; - opzoek gaan naar combinaties en verbindingen van locale partijen; - verschillende beleidsterreinen van de WMO met elkaar verbinden; - werken vanuit termen: ketensamenwerking en ketenaanpak; - het laten ontstaan van nieuwe verbindingen en combinaties; - meer maatwerk bij de instroom van de nieuwe vrijwilliger; - vraag en aanbod beter aansluiten op de interesse, competenties en flexibiliteit; - inzetten op tijdelijke, kortere, en eenmalige klussen; - organisaties informeren over de nieuwe vrijwilligers en ze ondersteunen bij de veranderende vrijwillige inzet; - meer projectmatige opzet van het vrijwilligerswerk; - het creëren van een grotere keuze vrijheid voor de potentiële vrijwilliger; - het beter inrichten van een aantrekkelijke website met alle mogelijkheden tot matching. Vrijwillige inzet gemeente Meppel - 2011 18
1. Inleiding Doel Het Servicepunt Vrijwilligerswerk Meppel bestaat sinds 2002. In de afgelopen jaren heeft het Servicepunt samen met de vrijwilligersorganisaties vorm gegeven aan het vrijwilligerswerk in de gemeente Meppel en omstreken. Om inzicht te krijgen of het Servicepunt op de goede weg is, heeft het Servicepunt een enquête gehouden onder de vrijwilligersorganisaties in de gemeente Meppel. Zij heeft hierbij gebruik gemaakt van de enquête van Movisie. Dit is een landelijke organisatie die kennis en advies geeft voor maatschappelijke ontwikkeling. Concrete onderzoeksvragen voor het Servicepunt Vrijwilligerswerk Meppel zijn: - Wat zijn de belangrijkste knelpunten die vrijwilligersorganisaties ondervinden? - Hoe beoordelen organisaties de ondersteuningsmaatregelen die in de afgelopen jaren zijn uitgevoerd? - Hoe kijken organisaties aan tegen de gemeente? - Wat is de ondersteuningsbehoefte van de vrijwilligersorganisaties? - Wat zijn de verbeterpunten voor het Servicepunt Vrijwilligerswerk Meppel? - Wat kan het Servicepunt Vrijwilligers betekenen in het kader van de maatschappelijke thema s zoals bijvoorbeeld de maatschappelijke stages? Voorbereiding Het Servicepunt Vrijwilligerswerk Meppel beschikt over een adressenbestand van vrijwilligersorganisaties in Meppel. Deze adressen zijn in oktober ingevoerd in Digimon. Begin november zijn de brieven naar de vrijwilligersorganisaties verstuurd met het verzoek deel te nemen aan de enquête. Enquêteperiode Vrijwilligersorganisaties kunnen de vragenlijsten on-line invullen. Daarnaast bestaat de mogelijkheid om de enquête schriftelijk in te vullen. Na 4 weken (2 december 2009) hebben de organisaties die nog niet aan het onderzoek hebben deelgenomen een rappelbrief ontvangen. Na 8 weken (6 januari 2010) is de vragenlijst gedeactiveerd. Analyse en rapportage Na de enquêteperiode heeft het Servicepunt Vrijwilligerswerk Meppel de resultaten geanalyseerd. Deze zijn vergeleken met de landelijke cijfers van gemeentes die in 2009 gebruik gemaakt hebben van dezelfde enquête. De opvallende verschillen worden in de tekst vermeld. In deze notitie staan de uitkomsten van het onderzoek beschreven en worden de resultaten nader toegelicht en aan beleid gekoppeld. Bij een aantal vragen in de enquête wordt de mogelijkheid geboden om meerdere antwoorden te geven. Bij deze vragen wordt het % weergegeven op basis van het Vrijwillige inzet gemeente Meppel - 2011 19
aantal organisaties dat de vraag beantwoordt heeft. Dit betekent dat het totale % groter kan zijn dan 100%. 2. Resultaten Inleiding In dit hoofdstuk treft u de resultaten van het onderzoek aan. Naast het beschrijven van de respons is er een clustering gemaakt van de 39 gestelde vragen naar kenmerken van de organisaties (2.2), de vrijwilligers (2.3), ondersteuning (2.4), het contact met de gemeente (2.5), maatschappelijke thema s (2.6), deskundigheidsbevordering (2.7), vraagstukken en knelpunten (2.8) en de overige opmerkingen (2.9). Bij een aantal vragen is ook een kruisverband gelegd tussen het antwoord en de sector. 2.1 Respons Het Steunpunt Vrijwilligerswerk Meppel heeft 380 vrijwilligersorganisaties uitgenodigd deel te nemen aan de enquête. 118 organisaties (31%) hebben de enquête volledig ingevuld. Daarnaast hebben ook 18 organisaties (5%) een deel van de enquête ingevuld. Dit is een redelijke respons om betrouwbare analyses te kunnen doen over de data. De landelijke respons ligt op 40%. De uitkomsten van de enquête in Meppel vertonen geen groot verschil met de landelijke cijfers. Vrijwillige inzet gemeente Meppel - 2011 20
2.2 Kenmerken van de organisaties Sector Van de 136 organisaties die hebben deelgenomen aan het onderzoek scharen 29 organisaties zich onder de sector sport en recreatie, 22 onder kunst/cultuur, 15 onder zorg/hulpverlening en 20 onder overig. Ten opzichte van het landelijke cijfer is er sprake van een kleine verschuivingen (+/- 3%). De sector anders is in Meppel beduidend vaker gekozen. (14,7% ten opzichte van 9,4% landelijk). grafiek 1: In welke sector hoort uw organisatie thuis? Vrijwillige inzet gemeente Meppel - 2011 21
Leden, deelnemers en cliënten Van de 134 organisaties richten 76 organisaties zich niet op een specifieke doelgroep. 20 organisaties hebben aangegeven zich te richten op kinderen/jongeren en 16 organisaties richten zich specifiek op ouderen. Het aantal leden van de organisatie is voor 46% gelijk gebleven, 33% heeft te maken met een toename en 21% met een afname. grafiek 2: Heeft uw organisatie te maken met een toe- of afname van het aantal leden, deelnemers of cliënten? 59% van de organisaties heeft aangegeven niet tevreden te zijn met de grootte van het bestand. 35% van de organisatie wenst een kleine toename van het aantal leden, deelnemers of cliënten en 24% wenst een grote toename. Kijkt men naar de samenstelling van het leden-, deelnemers en cliëntenbestand dan is 61% van de organisaties tevreden. Daarnaast heeft men ook wensen voor wijziging van de samenstelling van de doelgroep. Hierbij is met name sprake van de leeftijdswens. 21 organisaties willen graag de doelgroep van 30 tot 50 jaar bereiken, 19 organisaties de doelgroep van 20 tot 30 jaar en 18 organisaties de doelgroep jonger dan 20 jaar. Vrijwillige inzet gemeente Meppel - 2011 22
Werkgebied 48 organisaties (36%) richten zich in hun activiteiten en diensten op de regio rond de gemeente en 45 organisaties (34%) richt zich op de gemeente. Daarnaast richten 23 organisaties (17%) zich op de eigen buurt, wijk of dorpskern. Landelijk gezien richt 34% zich op de gemeente, 31% de eigen buurt, wijk of dorpskern en 23% op de regio rond de gemeente. 64% van de organisaties werkt samen met andere organisaties in de gemeente of regio. De samenwerking is in 52% van de gevallen incidenteel. Landelijk werkt 73% samen met organisaties in de gemeente of regio. Beroepskrachten 84 van de 134 organisaties ( 63%) zijn pure vrijwilligersorganisaties, zonder betaalde medewerkers. In de sport en recreatie heeft 83% van de organisaties geen beroepskrachten in dienst. Er zijn 16 organisaties met 10 of meer beroepskrachten in dienst. Deze komen met name uit de sector zorg/hulpverlening (6 organisaties) en onderwijs (5 organisaties). grafiek 3: Hoeveel beroepskrachten heeft uw organisatie? Vrijwillige inzet gemeente Meppel - 2011 23
Inkomstenbronnen De organisaties draaien vooral op de contributies van de eigen leden (82 maal genoemd) en jaarlijkse subsidie van de gemeente (47 maal genoemd). Daarnaast is bij 31 organisaties sprake van sponsoring door bedrijven en hebben 29 organisaties ook ander inkomsten. Het is niet bekend wat deze inkomsten zijn. 2.3 De vrijwilligers Aantal De organisaties zijn over het algemeen klein: bijna 63% van de organisaties heeft minder dan 25 vrijwilligers in de organisatie. grafiek 4: Hoeveel vrijwilligers heeft uw organisatie? 55% van de organisaties geeft aan dat 1 tot 10 vrijwilligers structureel werkzaamheden verrichten. 52% van de organisaties geeft aan geen tekort te hebben aan vrijwilligers. Wanneer er sprake is van een tekort aan vrijwilligers is dit met name voor het uitvoeren of begeleiden van activiteiten (30%) en het bestuurswerk (27%). Vrijwillige inzet gemeente Meppel - 2011 24
Leeftijd 64% van de organisaties heeft vrijwilligers van over het algemeen ouder dan 50 jaar en 42% tussen de 30 en 50 jaar. 70 organisaties (54%) zijn tevreden met het vrijwilligersbestand. De organisaties die een andere samenstelling wensen hebben met name de wens van vrijwilligers uit de leeftijdscategorie 30 en 50 jaar (19%) en de leeftijdscategorie 20 en 30 jaar (17%). Regelingen 70 van de129 organisaties (54%) hebben aangegeven een blijk van waardering (presentjes, uitjes e.d.) voor hun vrijwilligers geregeld te hebben. Daarmee scoort waardering het hoogste percentage. Ook een verzekering wordt door 65 organisaties (50%) genoemd. 23 organisaties (18%) hebben niets geregeld voor vrijwilligers. De organisaties die niets geregeld hebben bevinden zich onder andere in de sector kunst en cultuur en religie en levensbeschouwing. Wat regelen organisaties voor hun vrijwilligers? 1. Waardering 70 2. Verzekeringen 65 3. Onkostenvergoeding 49 4. Begeleiding van vrijwilligers bij het werk 46 5. Scholing van vrijwilligers 42 6. Vrijwilligerscoördinator 26 7. Niets 23 8. Vrijwilligerscontracten 22 9. Vrijwilligersbeleid/plan 18 10. Overige zaken 5 Vrijwillige inzet gemeente Meppel - 2011 25
2.4 Ondersteuning 41% van de organisaties geeft aan niet ondersteund te worden bij het werk. Van de organisaties die wel ondersteund worden vindt de ondersteuning met name plaats door een landelijk bond/koepel (41%) en de provinciale/landelijke organisatie (16%). 15% van de organisaties geeft aan ondersteund te worden door het steunpunt vrijwilligerswerk. In de sector kunst en cultuur en onderwijs en educatie is de ondersteuning het minst. In de sectoren politieke en ideële doelen, religie en levensbeschouwing en informatie en advies vindt het vaakst ondersteuning plaats door de landelijke bond of koepel. grafiek 5: Krijgt uw organisatie ondersteuning? Vrijwillige inzet gemeente Meppel - 2011 26
Het steunpunt grafiek 6: Bent u bekend met het Steunpunt voor Vrijwilligerswerk? 91 % van de organisaties is bekend met het Servicepunt Vrijwilligerswerk Meppel. Hierbij geeft 59% aan geen gebruik te maken van de diensten van het steunpunt. 33% van de organisaties geeft aan gebruik te maken van de diensten van Servicepunt Vrijwilligerswerk Meppel. Landelijk is 29% van de organisaties onbekend met het servicepunt en maakt 18% gebruik van het servicepunt.met name de sectoren zorg en hulpverlening, sociaal cultureel werk en natuur en milieu maken in Meppel gebruik van de diensten van het Servicepunt. De functies of diensten waarvan de organisaties vooral gebruik maken zijn werving en bemiddeling (78%) deskundigheidsbevordering (37%) en informatie en advies (20%). Landelijk liggen de percentages voor werving en bemiddeling op 70%, deskundigheidsbevordering 31%, informatie en advies 35%. Van de 41 organisaties die gebruik maken van de diensten van het Steunpunt Vrijwilligerswerk Meppel heeft 73% aangegeven dat de deskundigheid van de medewerkers van het servicepunt, de telefonische bereikbaarheid en de bereikbaarheid voldoende tot goed is. Met name het aanbod van de workshops, de openingstijden en tijdstippen van de cursussen en de ondersteuning op het gebied van werving en bemiddeling van vrijwilligers scoren soms onvoldoende of slecht. Gemiddeld 35% van de organisaties kan geen beoordeling geven over het Steunpunt vrijwilligerswerk. Met name over de kosten, beschikbaarheid van informatie en advies over uw sector/type organisatie en de openingstijden en tijdstippen van cursussen scoren hierbij hoog. Vrijwillige inzet gemeente Meppel - 2011 27
2.5 Contact met de gemeente. Hoeveelheid contact 56 van de129 organisaties (43%) hebben incidenteel contact met de gemeente anders dan over een subsidie. 25 organisaties (bijna 20%) geven aan geen contact te hebben met de gemeente en 15 organisatie hebben alleen contact met de gemeente over subsidie. grafiek 7: Hoe intensief is het contact tussen uw organisatie en de gemeente? Tevredenheid Gekeken naar de tevredenheid over het contact met de gemeente dan is 41% tevreden of zeer tevreden, 37% toont zich neutraal en 15% heeft geen mening Met name de sectoren religie en levensbeschouwing (100%), zorg en hulpverlening (86%) en belangenbehartiging (80%) scoren hoog op neutraal en geen mening. Vrijwillige inzet gemeente Meppel - 2011 28
Verbeterpunten 44 van de 126 organisaties (35%) geven aan dat er geen verbeteringen nodig zijn in het contact met de gemeente. 27% weet niet goed wat ze mogen verwachten van de gemeente. De meest genoemde verbetermogelijkheden van de gemeente zijn: 1. gemeentelijke aandacht, waardering en promotie (36 maal) 2. wij weten niet wat we van de gemeente mogen verwachten (34 maal) 3. procedures voor subsidies en vergoedingen (25 maal) 4. collectieve verzekering voor vrijwilligers (15 maal) 5. vaste contactpersoon bij de gemeente (14 maal) 6. huisvesting (13 maal) 2.6 Maatschappelijke thema s De organisaties is gevraagd naar hun betrokkenheid bij de volgende maatschappelijke onderwerpen, die in meer of mindere mate in relatie staan tot vrijwilligerswerk: - sociale activering, maatschappelijke integratie en inburgering; - maatschappelijke stages; - maatschappelijk Betrokken ondernemen; - Wet maatschappelijke ondersteuning. Sociale activering, maatschappelijke integratie en inburgering 18% van de organisaties is al actief in het kader van sociale activering, maatschappelijke integratie en inburgering en 15% heeft wel interesse maar nog geen ervaring binnen deze thema s. Bijna 55% van de organisaties geeft aan geen interesse te hebben voor dit thema en bijna 11% weet het niet. De organisaties in de kunst en cultuur en sport en recreatie scoren relatief hoog op nee. De 56 organisaties die actief zijn of nog niet weten of ze geïnteresseerd zijn ervaren de volgende knelpunten of bezwaren: 1. te weinig tijd voor begeleiding (17 maal) 2. te weinig ervaring (16 maal) 3. geen geschikte begeleiders (16 maal) 4. werving lukt niet (13 maal) 5. geen geschikte werkzaamheden (12 maal) De 49 organisaties die ondersteuning wensen bij het werken met vrijwilligers vanuit sociale activering willen deze met name op de volgende thema s: 1. meer informatie over de doelgroep (25 maal) 2. hulp bij het werven (13 maal) 3. hulp bij het begeleiden (11 maal) 4. voorbeelden vanuit andere organisaties (11 maal) Maatschappelijke stages 59% geeft het antwoord nee op de vraag of er interesse bestaat voor dit onderwerp. 7% weet het niet. Ongeveer 12% heeft wel interesse maar nog geen ervaring, terwijl 22% al Vrijwillige inzet gemeente Meppel - 2011 29
actief is. Met name de zorg/hulpverlening en sociaal cultureel werk zijn geïnteresseerd en al actief. Binnen de kunst en cultuur, belangenbehartiging en emancipatie, religie en levensbeschouwing en de politiek en ideële doelen zijn de organisaties het minst geïnteresseerd. De interesse voor maatschappelijke stages is groter bij de organisaties met meer vrijwilligers, jongere vrijwilligers en organisaties waar meer beroepskrachten werken. De knelpunten die de mogelijk 48 geïnteresseerde organisaties ervaren zijn met name gebrek aan geschikte werkzaamheden (40%), te weinig tijd voor begeleiding (27%), geen geschikte begeleiders (25%) en veel regelwerk (25%). Het ontbreken van geschikte werkzaamheden wordt het vaakst genoemd in de sectoren sport en recreatie en religie en levensbeschouwing. grafiek 8: Welke knelpunten en bezwaren spelen er bij het organiseren van maatschappelijke stage? Vrijwillige inzet gemeente Meppel - 2011 30
Bij de vraag welke ondersteuning organisaties graag willen krijgen bij het werken met maatschappelijke stage leerlingen zijn dit de meest genoemde antwoorden door de organisaties: 1. meer informatie (26 maal) 2. hulp bij het creëren van geschikte taken (12 maal) 3. hulp bij het begeleiden (11 maal) 4. voorbeelden uit andere organisaties ( 8 maal) Maatschappelijk Betrokken Ondernemen Voor de samenwerking met bedrijven in het kader van maatschappelijk betrokken ondernemen heeft 54% geen interesse en 20 % weet het niet. De overige 26% heeft wel interesse, waarvan slechts 9% ook reeds ervaring heeft. De ervaring komt met name uit de sector, onderwijs en educatie, natuur en milieu en de zorg en hulpverlening. Met name de sectoren kunst en cultuur, belangenbehartiging en emancipatie en wijk-, buurt- en bewonerszaken zijn niet geïnteresseerd. 54 organisaties hebben aangegeven welke knelpunten en bezwaren er spelen bij het organiseren van maatschappelijk betrokken ondernemen: 1. te weinig informatie (27 maal) 2. veel regelwerk (18 maal) 3. te weinig ervaring (12 maal) 4. lastig om met bedrijven contacten te leggen (12 maal) 5. geen centraal aanspreekpunt (12 maal) Bij de vraag naar de gewenste ondersteuning wordt meer informatie door 31 van de 52 organisaties genoemd. Wet maatschappelijke ondersteuning 31% van de organisaties wil met haar activiteiten en diensten geen bijdrage leveren aan de uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO). 24% van de organisaties zegt niet te weten welke bijdrage zij kunnen leveren aan de uitvoering van deze wet.16 organisaties (13%) zijn inmiddels al actief binnen de WMO. Het meest actief is de sector belangenbehartiging en emancipatie. Het aantal organisaties dat vanwege de WMO samenwerkingsverbanden met andere organisaties is aangegaan is met 7% beperkt. 6% is wel van plan om een samenwerkingsverband aan te gaan. De WMO is geen reden om contact met de gemeente te onderhouden. 64% verwacht ook niet dat dit in de toekomst zal gebeuren maar 17% beantwoordt de vraag met nee. Vrijwillige inzet gemeente Meppel - 2011 31
2.7 Deskundigheidsbevordering Trainingen Op de vraag naar de deelname aan workshops, cursussen en trainingen antwoorden 75 organisaties (62%) dat zij geen workshop, cursus of training te hebben gevolgd. Met name de sector kunst en cultuur scoort laag in het volgen van workshops, cursus of training. Dit aandeel is groter dan het landelijke percentage van 53%. De organisaties die wel workshops, cursussen of trainingen hebben gevolgd deden dit met name op het gebied van voorlichting, promotie, public relations (16%), andere onderwerpen (12%), overige onderwerpen die verband houden met de sector (9%), computergebruik en automatisering (7%). De workshops, cursussen en trainingen worden met name gevolgd bij de landelijke bond of koepel (17%) en het steunpunt voor vrijwilligerswerk (17%). Landelijk volgde 8% cursussen bij het servicepunt. Voor het komende jaar zijn 47 organisaties (39%) niet geïnteresseerd in workshops, cursussen of trainingen. De overige 75 organisatie zijn vooral geïnteresseerd in cursussen op het gebied van: 1. werving van vrijwilligers (incl. bestuursleden) (25 maal) 2. fondsenwerving (23 maal) 3. voorlichting, promotie, public relations (19 maal) 4. bestuursvaardigheden (16 maal) 5. overige onderwerpen, sector specifiek (15 maal) 6. maatschappelijke stages (12 maal) 7. vrijwilligersbeleid (12 maal) 8. computergebruik, automatisering (12 maal) 2.8 Vraagstukken en knelpunten De vrijwilligersorganisaties is ook gevraagd naar hun top drie van onderwerpen die ze graag willen aanpakken in de komende twee jaar. De meest genoemde onderwerpen zijn: 1. werving van leden, deelnemers of cliënten (50 maal) 2. werving van bestuursleden (33 maal) 3. werving van overige vrijwilligers (29 maal) 4. sponsoring of fondsenwerving (25 maal) 5. imago van de organisatie (18 maal) 6. begeleiding van vrijwilligers (16 maal) 7. deskundigheidsbevordering van vrijwilligers (14 maal) Vrijwillige inzet gemeente Meppel - 2011 32
65 organisaties (54%) geven aan geen behoefte te hebben aan extra ondersteuning. De andere organisaties gaven de volgende prioriteiten weer: 1. op het gebied van fondsenwerving (26 maal) 2. in de vorm van workshops, cursussen en trainingen voor vrijwilligers (16 maal) 3. op het gebied van promotie van vrijwilligerswerk en onze organisatie (12 maal) 4. ondersteuning op een ander vlak ( 9 maal) 5. op het gebied van huisvesting ( 7 maal) 6. op het gebied wetten en regelingen voor vrijwilligersorganisaties) ( 7 maal) 2.9 Overige opmerkingen Aan het eind van de enquête kunnen de organisaties resterende opmerkingen plaatsen. Dit is 23 maal gebeurd. De meeste reacties hebben betrekking op een nadere omschrijving van de organisatie(5), het aangeven dat vragen niet of minder van toepassing zijn (8) of naamswijzigingen (2). Daarnaast is er sprake van zowel complimenten (2) als teleurstelling (1) over de gang van zaken in contacten met het Servicepunt of de gemeente. Omdat de opmerkingen anoniem zijn geplaatst kan niet op iedere opmerking concreet actie worden ondernomen. Vrijwillige inzet gemeente Meppel - 2011 33