vggm editie 6
DE WERKPLEK Op zijn bureau prijkt een koffiemok met een foto van zijn dochter. Ook op het scherm schittert een vakantiekiekje van zijn gezin op het strand bij Wijk aan Zee. En er ligt een bril die hij alleen écht nodig heeft achter de computer. Dit is het bureau van Wouter Gerritsma, planner bij JGZ. Wouter is een paar jaar geleden begonnen als vrijwilliger bij de brandweer in Nijkerk. En vanuit daar heb ik gesolliciteerd als planner JGZ hier in Arnhem, legt hij uit. Wouter plant de jeugdartsen en jeugdverpleegkundigen in voor de contactmomenten op basisscholen en het voorgezet onderwijs. Hij is verantwoordelijk voor de regio Barneveld, Nijkerk en een klein stukje van Ede. En dat is soms best een puzzel, vertelt hij. Ik verzorg de planning bij twee middelbare scholen in Barneveld waar ik best druk mee ben. Zo n school heeft 2000 leerlingen. Op een gegeven moment weet je waar de prioriteit ligt Vooral het schakelen tussen de verschillende partijen vindt Wouter leuk aan zijn werk. Van scholen tot artsen, in principe hebben we geen contact met de kinderen of de ouders. We gaan niet te diep in op de materie, vaak zien we welke indicaties er aan contactmomenten hangen en hoeven daarom niet in dossiers te kijken. Op een gegeven moment weet je wel waar de prioriteit ligt. 2
Een contactmoment met de indicatie ogen gaat voor een indicatie gewicht. Deze prioritering is vooraf vastgesteld. Op de basisschool worden kinderen gezien als ze 5/6 jaar zijn en als ze 10/11 jaar. Uit de vragenlijsten die ingevuld worden door de jeugdverpleegkundigen komt een score. Als een kind boven een bepaalde score uitkomt dan krijg je een vervolgafspraak. Deze afspraken plannen wij dan weer in. Vaak wil de arts of verpleegkundige de kinderen binnen een bepaalde termijn weer gezien hebben. Dit geven ze door in het systeem zodat wij hiermee rekening kunnen houden bij het plannen. Je hebt niet elke week een spreekuur op een school, dus dat is passen en meten. Op het voortgezet onderwijs heb je ook momenten van screening als kinderen 15/16 jaar zijn (is afhankelijk van het type onderwijs, we streven om niet in het examenjaar te plannen). Dit werkt eigenlijk hetzelfde voor de planning. De volledige capaciteit van het JGZ-team wordt bewaakt door de twee senior planners. Bij hen geven we aan als we het niet rond kunnen krijgen, legt Wouter uit. Met een dochtertje van drie jaar staat Wouter ook thuis met zijn voeten midden in de Jeugdgezondheidszorg. Op zoek naar een goede basisschool voor zijn dochter heeft hij gelijk een paar collega s geraadpleegd. We hadden zelf al een keus gemaakt, maar heb toch even navraag gedaan bij de verpleegkundige en de arts wat hun ervaringen zijn met deze school. We zijn bij onze keuze gebleven. Tegenwoordig is de keuze voor de basisschool heel belangrijk. Tien jaar geleden ging bij ons iedereen naar dezelfde school in de buurt. Nu is het niet raar als ze naar de andere kant van de stad moeten. De basisschool is zo bepalend. Ik heb gewoon het gevoel dat dit de goede keuze is Wouter werkt ruim anderhalf jaar als planner bij JGZ maar heeft besloten het roer helemaal om te gooien. Het was alles bij elkaar dat mij heeft doen besluiten om iets heel anders te gaan doen. Ik wil graag meer naar buiten, minder achter de computer en minder reistijd naar het werk. Daarom begin ik op 1 mei als hovenier in Nijkerk. Wat ik straks het meest ga missen? Dat zijn mijn collega s! Op onze afdeling is het gewoon gezellig. Daarom was het ook 3
wel een lastige beslissing om weg te gaan. Maar ik heb gewoon het gevoel dat dit de goede keuze is. 4
TROTS OP: POSITIEF OORDEEL INSPECTIE Maandag 27 februari kreeg de afdeling JGZ de Inspectie voor de Gezondheidszorg op bezoek. Het bezoek maakt deel uit van de reguliere ronde die de inspectie doet bij alle JGZ instellingen in Nederland in het kader van Toezicht Jeugdgezondheidszorg. De inspectie kwam met een overwegend positief oordeel. In een tijd dat er veel verandert in de jeugdgezondheidszorg en wij de JGZ 0-4 van twee andere organisaties hebben overgenomen, zijn wij volgens de inspectie in staat gebleken de kwaliteit van onze JGZ hoog te houden. De inspectie had complimenten voor ons goede contact met de gemeenten en benoemde dat we een innovatieve organisatie zijn. Het bezoek bestond uit twee inspecteurs en één toezichthouder. Zij spraken met directeur Ype Schat, afdelingshoofd Janine Bezem en twee beleidsmedewerkers. De gesprekken gingen over het algemene organisatiebeleid, kwaliteit van zorg, nieuwe ontwikkelingen en er was specifiek aandacht voor ons beleid voor vluchtelingen en statushouders. Ook het meten en monitoren van gegevens is een belangrijk inspectie-item. Hebben wij voldoende zicht op onze populatie, hoe bereiken we moeilijk bereikbare groepen en hoe vergelijken we gegevens intern en extern? De integrale jeugdrapportage [1] werd hierbij als een mooi voorbeeld gezien. Kwetsbare groepen 5
Daarna gingen ze in gesprek met uitvoerende JGZ-professionals, te weten twee jeugdartsen, twee jeugdverpleegkundigen en een doktersassistente. Met de professionals ging het vooral over de uitvoering van zorg, met onder andere aandacht voor kwetsbare groepen zoals tienermoeders en kinderen die opgroeien in onveilige situaties. Bij dit gesprek vraagt de inspectie ook altijd (anoniem) inzage in een aantal JGZ-dossiers, waarbij onder meer de registratie van kindermishandeling of een vermoeden daarvan een punt van bespreking was. Er zijn een paar aandachtspunten genoemd, waarvan de registratie van kindermishandeling als belangrijkste wordt gezien. Door het samengaan van de drie JGZ-organisaties, werken we nog met drie versies van het digitaal dossier, waardoor de registratie nog niet optimaal afgestemd is. Binnen de JGZ buigt de werkgroep Harmonisatie Werkprocessen zich hierover. We werken toe naar één gezamenlijk dossier met een uniforme registratie. We verwachten dan ook dat dit kritische punt op korte termijn niet meer aan de orde is. Al met al een resultaat waar de JGZ trots op kan zijn. Met name trots op alle professionals die iedere dag weer met hart en ziel voor alle kinderen, jongeren en hun ouders, een hoogwaardige JGZ neerzetten! 6
VEILIG THUIS: NIET ALLEEN EEN MELDPUNT Veilig Thuis heeft sinds enige tijd een groot blauw herkenbaar logo, waar duidelijk ook opstaat waar ze voor staat. Advies- en meldpunt huiselijk geweld en kindermishandeling En daar hamert projectmanager Miranda Hendriksen (49) op: Je kunt ons altijd bellen voor advies 24/7. We zijn blij met elk telefoontje, zeker van professionals die in een vroeg stadium bellen voor een advies. Als professional moet je moed hebben om te durven twijfelen, gaat ze verder op het kantoor aan de Eusebiusbuitensingel op een steenworp afstand van GGD Gelderland-Midden. Je kunt altijd bellen om advies over een situatie waarbij je denkt het zit me niet lekker, wil je met me mee denken, dan kun je ons raadplegen en dat hoeft niet eens met naam en toenaam. 7
Miranda praat bevlogen over haar werk bij Veilig Thuis, een organisatie die per 1 april Stichting Veilig Thuis Gelderland-Midden (VT) gaat heten en onder de paraplu van VGGM komt. Miranda is heel tevreden over de gang van zaken wat betreft de nieuwe stichting. Dat geldt ook voor de 40 medewerkers. Er gaat in hun dagelijkse werk weinig veranderen juist omdat VT een stichting wordt. Ik verwacht wel dat de relatie met de gemeenten beter wordt en daar ben ik blij om. Ook zie ik kansen in samenwerking met anderen poten van VGZ zoals OGGZ, de forensisch artsen en de JGZ, vertelt Miranda. Ze vindt het heel belangrijk dat Veilig Thuis een autonome positie heeft gezien de pittige opdracht die Veilig Thuis heeft in de maatschappij. Ik zie kansen in de samenwerking met andere poten van VGZ VT is er voor mensen van 0-100 jaar legt Miranda uit en is twee jaar geleden ontstaan uit Steunpunt Huiselijk Geweld en Advies-en Meldpunt Kindermishandeling. Vanuit Arnhem werken de VT ers voor de hele regio Gelderland-Midden. Gemiddeld krijgt VT per week 60 adviesvragen van burgers en professionals. VT ontvangt daarnaast gemiddeld 75 meldingen per week, waarbij ze binnen 5 werkdagen moeten aangeven wat er moet gebeuren. VT draagt over aan een wijkteam in of ze doet een onderzoek naar huiselijk geweld of kindermishandeling. Jaarlijks worden 119.000 kinderen mishandeld en dat betekent grofweg 1 kind per klas, verduidelijkt Miranda. Ook volwassenen zijn veel het slachtoffer van huiselijk geweld. In Nederland zijn jaarlijks 50 dodelijke slachtoffers van huiselijk geweld te betreuren. Wijkteams weten soms te vertellen dat er spanningen zijn in een gezin De afgelopen 2 jaar heeft VT vooral geïnvesteerd om de samenwerking met de wijkteams op te bouwen en de organisatie neer te zetten. Er wordt nauw samengewerkt met wijkteams. Elke gemeente heeft iets dergelijks wat dicht bij de bewoners in een wijk staat. Als we bijvoorbeeld een melding krijgen van huiselijk geweld, dan vragen we het wijkteam om eens te kijken. Zij kunnen 8
gemakkelijker vragen Wat is er nu precies gebeurd? of Vertel eens ik hoorde iets Deze mensen kennen de wijk en dat is heel belangrijk. Als het wijkteam een gezin bezoekt, is dat minder confronterend dan als VT komt. In het wijkteam werken allemaal maatschappelijk werkers, zo ook bij VT. Werkt een wijkteam juist laagdrempelig, VT is een organisatie met andere bevoegdheden. Zo werken we samen met organisaties voor jeugdbescherming maar ook met het Openbaar Ministerie als het strafrecht om de hoek komt kijken. VT mag onderzoek doen naar huiselijk geweld en kindermishandeling en dat is een bevoegdheid die alleen VT heeft. VT wordt meestal door de politie ingeschakeld, als er sprake is van huiselijk geweld. Dat komt nog altijd het meeste voor; de ene partner mishandelt de andere, legt Miranda uit, 50% van de gevallen kunnen we overdragen aan het wijkteam. We vragen of zij een kijkje gaan nemen, zeker als er nog geen forse problemen zijn. In een vroeg stadium. Miranda legt uit dat ze de komende jaren systeem-gericht gaan werken. Iedereen moet gezien zijn in een geweldssituatie, zowel het slachtoffer als de pleger, kinderen én volwassenen. 9
STRATEGISCHE AGENDA 2017 Welke ontwikkelingen vragen in 2017 extra om onze aandacht; omdat ze maatschappelijke impact hebben, of te maken hebben met onze publieke gezondheidstaken en de Regiovisie publieke gezondheid? Het MT VGZ FacZa maakte een lijst met 6 onderwerpen: de strategische agenda 2017. Het komend jaar zijn dit de onderwerpen waar we ons als VGZ hard voor maken: intern, met ketenpartners, met ambtenaren en met onze bestuurders. De onderwerpen gaan steeds over kwetsbare burgers. Ze raken het werk van meerdere teams en vragen dus ook om een gezamenlijke aanpak. Intern wordt de kar getrokken door een themateam, kernteam of taskforce, met collega s uit verschillende teams. Om tot succes te komen, moeten we ook verbindingen leggen met ketenpartners en optrekken met ambtenaren van onze gemeenten. De onderwerpen van de agenda zijn niet allemaal nieuw. Deels zijn ze in 2016 al in de steigers gezet. In het VGZ-magazine zullen we ze de komende tijd toelichten. Nu eerst een overzicht in willekeurige volgorde: 1. Statushouders & Gezondheid Ambitie: Onze ambitie is om onze 16 gemeenten te adviseren over maatregelen om gezondheidsproblemen van statushouders te voorkomen. Ook willen we ons aanbod afstemmen op het lokale beleid en de specifieke eisen van deze groep kwetsbare burgers. Je kunt hierbij denken aan huisbezoeken van JGZ, informatie en advies over seksuele gezondheid en relationele weerbaarheid. Wat ga je hier van merken? Zoals jullie weten is Sandra Mustert sinds enkele maanden regiocoördinator in opdracht van de VNG. Zij ondersteunt 10
gemeenten bij het ontwikkelen van een lokale preventieve aanpak, het betrekken van het netwerk en het coördineren van de uitvoering. Op 6 april is er daarvoor een (brede) ambtelijke bijeenkomst. Ook adviseert Sandra over het door VGGM te ontwikkelen aanbod voor gemeenten. Contactpersonen: Sandra Mustert & Janine Bezem 2. Een gezonde en veilige leefomgeving Ambitie: We willen dat gezondheid en veiligheid onderdeel zijn van de (bestuurlijke) afweging bij omgevingsbesluiten. Daarnaast willen we als VGGM al vroeg betrokken worden bij plannen voor de leefomgeving. De nieuwe Omgevingswet noemt gezondheid expliciet als thema en biedt dus kansen. De nieuwe wet vraagt een andere manier van samenwerken tussen gemeenten, burgers en stakeholders. Als VGGM hebben we al een stap gezet. Gemeenten die (de brandweer) om een omgevingsadvies vragen, krijgen bewust een multi-advies van Brandweer, GGD, GHOR én politie. Meer integraliteit dus. Wat ga je hier van merken? Onder leiding van Eric van Neerijnen is het Kernteam Omgevingswet najaar 2016 gestart. Het team brengt in kaart wat de Omgevingswet als kansen brengt en wat nodige veranderingen zijn voor gemeenten en VGGM. Ook zet het kernteam een proces uit hoe hier samen met gemeenten in op te trekken. Contactpersonen: Manon Vaal en Chris Zwerver 3. Een veilig thuis Ambitie: De overdracht van Veilig Thuis naar VGGM per 1 april a.s. is de directe aanleiding om te bekijken hoe VGGM de veiligheid van burgers in de thuissituatie kan versterken ofwel kindermishandeling en huiselijk geweld kan voorkomen. Er wordt een themateam samengesteld met collega s van Veilig Thuis, JGZ, OIA, OGGZ, forensische geneeskunde en ambulancedienst. Contactpersonen: in het MT VGZ FacZa van 13 april a.s. worden nog contactpersonen aangewezen 4. Ontwikkelingen acute zorg Ambitie: Wij willen samen met ketenpartners in de acute zorg (Spoedeisende Hulp, huisartsenposten en crisisdiensten GGZ) werken aan verbetering van de snelheid en kwaliteit van zorg in de acute keten. Met een verbetering van de acute keten kan ook de ambulancedienst beter presteren. Dit komt ónze positie ten goede bij een aanbesteding van de ambulancezorg. 11
De ontwikkelingen in de acute zorg vragen om een regionale benadering. Denk hierbij aan: betere borging opvang en behandeling van acute patiënten, herschikking spoedeisende zorg, verbinding van triage bij de huisartsenpost en de meldkamer ambulance, effectievere aanpak GGZ-populatie en verwarde personen en een meer regionaal arbeidsmarktbeleid en kwaliteitsbeleid. Wat ga je hiervan merken? De taskforce RAV is in het leven geroepen om de ambulancezorg in het brede (regionale) perspectief van de acute zorg te verbeteren. De taskforce zal scenario s voor de aanbesteding maken. Ook gaan zij na hoe het vervoer van personen met verward gedrag doelmatiger kan en werken zij aan verbetering van de ontvangst en afhandeling van deze meldingen. Contactpersoon: Jan Goselink, Marije Onnink, & Madeleine Meijer 5. Verwarde personen Ambitie: Samen met gemeenten en ketenpartners willen we komen tot een meer sluitende aanpak voor personen met verward gedrag. We volgen daarbij het bouwstenenmodel van het landelijke schakelteam. Daarin wordt de lokale zorg- en veiligheidsstructuur verbonden aan de meer regionale crisisstructuur. VGGM wil partijen bij elkaar brengen en vanuit een totaaloverzicht gemeenten adviseren over mogelijkheden tot verbetering. We zullen ook ons algemene zorgaanbod voor kwetsbare burgers toesnijden op personen met verward gedrag. Wat ga je hiervan merken? Het themateam verwarde personen is al enige tijd aan de slag en heeft in 2016 met ketenpartners de problematiek verkend. De komende tijd worden deeloplossingen door ketenpartners verder uitgewerkt. Wij gaan ons bezig houden met: uitrol huidige meldpunt Ons een zorg, telefonische triage bij de meldkamers ambulance en politie en het ketenbrede meldpunt. Half maart praten we de gemeenteambtenaren bij over de resultaten van deze verkenning. In april/mei volgt dan een presentatie in een bestuurlijke themabijeenkomst. Contactpersoon: Elly Hesselmans, Nina van der Velden, Peter van den Berg & Claudia Verhagen 12
6. Ouderengezondheidszorg Ambitie: VGGM wil dat gemeenten hun verantwoordelijkheid optimaal kunnen nemen in de zorg voor ouderen. Artikel 5a van de Wet publieke gezondheid gaat immers specifiek over de ouderengezondheidszorg. Wat ga je hiervan merken? Op onderdelen dragen we al bij aan de ouderengezondheidszorg: gezonde leefomgeving, infectieziekten, euthanasie, toename ouderen in ambulancezorg, incidenten in zorginstellingen, zelfredzaamheid thuiswonende ouderen en de ouderenmonitor. We gaan de informatie die wij intern al beschikbaar hebben verzamelen en samen met gemeenten en ketenpartners de gegevens van de ouderenmonitor, die zomer 2017 verschijnt, verrijken. Zo verwachten we gemeenten (beter) te kunnen adviseren over ouderen(gezondheidszorg). Contactpersonen: Angela Vos, Josie Dezentjé, Nina van der Velden, Manon Pelgrim, Elly Hesselmans, Rik Gerritsen, Arjan de Kreek & Henk Jongen 13
NIEUWE ÉN VERTREKKENDE COLLEGA'S In VGZ-magazine berichten we welke collega's nieuw zijn bij de sector Volksgezondheid en welke collega's zijn vertrokken om hun geluk elders te beproeven. In dienst... Uit dienst... 14
STEM OP ONZE GEZONDHEIDSWIJZER Met één klik kun jij jouw collega's van milieu en gezondheid enorm blij maken. Kleine moeite toch? Onze Gelderse gezondheidswijzer heeft jouw stem hard nodig. De quickscan brengt eenvoudigd de gezondheid van een wijk of buurt in kaart. Handig als je wilt werken aan een gezonde wijk. Dat vindt het Ministerie van Infrastructuur en Milieu ook en nomineert ons voor de landelijke Eenvoudig Beter Trofee. Klik hier [2] om te stemmen. Wel doen, want de concurrentie is fors 15
Heb jij goede ideeën voor een volgende editie, wil je anderen wat van jouw werk laten zien of wil je meeschrijven aan artikelen? Je bent van harte welkom. Stuur een mail naar communicatie@vggm.nl [3] Daar kun je ook terecht met je feedback op deze editie. Deze PDF is automatisch gegenereerd op: veiligthuis.ccreader.nl [4] 16