Verzet, verstek en hoger beroep na Potpourri V FORUM ADVOCATEN BVBA Nassaustraat 37-41 2000 Antwerpen T 03 369 95 65 F 03 369 95 66 E info@forumadvocaten.be W www.forumadvocaten.be 1
Inhoud Wetgeving Begrip verstek Oorspronkelijke beperking verzet Aangenomen beperking verzet Temporele werking Quid tenuitvoerlegging? Quid dagvaarding gedwongen tussenkomst? Conclusie 2
Wetgeving Wet 6 juli 2017 houdende vereenvoudiging, harmonisering, informatisering en modernisering van bepalingen van burgerlijke recht en van burgerlijk procesrecht alsook van het notariaat, en houdende diverse bepalingen inzake justitie. Potpourri V (PP V) 3
Begrip verstek Art. 804, 1 ste lid Ger.W.: Indien een van de partijen niet verschijnt op de zitting waarop de zaak is bepaald of waartoe zij is verdaagd, kan tegen haar vonnis bij verstek worden gevorderd. Art. 804, 2 e lid Ger.W.: De rechtspleging is evenwel op tegenspraak ten aanzien van de partij die [ ] conclusies heeft neergelegd. o Art. 137 PP V: Weglating is verschenen overeenkomstig artikel 728 of 729 en ter griffie of ter zitting. Voor PP V: verstek wanneer een partij nooit verschenen is. Wel geconcludeerd: toch verschijnen, anders alsnog verstek. Na PP V: verstek wanneer partij niet heeft geconcludeerd en niet is verschenen. MvT: eens een partij heeft geconcludeerd wordt de procedure geacht contradictoir te zijn. Wel geconcludeerd maar niet verschenen: geen verstek. 4
Oorspronkelijke beperking verzet Verstek en verzet werden geacht een recht te zijn. PP V voorziet een beperking van het verzet. Oorspronkelijk ontwerp nieuw art. 1047 Ger.W.: Verstek is geen recht meer. Geen keuze meer tussen verzet en hoger beroep: verzet tegen appellabel verstekvonnis is geheel niet meer mogelijk. o 2 uitzonderingen: Dagvaarding niet aan de persoon betekend: verzet wel mogelijk indien omstandigheden buiten de wil van de verzetdoende partij haar redelijkerwijze belet zouden hebben te verschijnen. Dagvaarding aan de persoon betekend: verzet wel mogelijk indien verzetdoende partij overmacht aantoont. Verzet tegen niet-appellabel verstekvonnis (laatste of tweede aanleg) is evenmin mogelijk wanneer de dagvaarding aan de persoon werd betekend. Versteklatende partij moet aantonen dat haar afwezigheid het gevolg is van omstandigheden buiten haar wil. Analoog aan strafprocesrecht. 5
Oorspronkelijke beperking verzet Bezorgdheid Raad van State en Hoge Raad: Verschillende interpretatiemogelijkheden en complicaties. Binnen het bestaande proces nieuwe betwistingen en een nieuw proces over de gegrondheid van de aangevoerde redenen door de versteklatende partij om haar verstek te rechtvaardigen. Besluit RvS: wanneer het doel van de maatregel erin bestaat de mogelijkheid van verzet te beperken, komt de uitsluiting van het verzet tegen een appellabel verstekvonnis daaraan op adequate wijze tegemoet zonder dat dit het recht om ten minste een gewoon rechtsmiddel (hoger beroep) aan te wenden overdreven beperkt. 6
Aangenomen beperking verzet PP V: Art. 1047 Ger.W.: Tegen ieder verstekvonnis dat in laatste aanleg is gewezen kan verzet worden gedaan, onverminderd de bij de wet bepaalde uitzonderingen. Laatste aanleg (art. 617 Ger.W.): o Vonnissen van de vrederechter en de politierechter m.b.t. verkeers-/treinongevallen: t.e.m. 1.860,00 euro. o Vonnissen van de rechtbank van eerste aanleg en de rechtbank van koophandel: t.e.m. 2.500,00 euro. Steeds in laatste aanleg, geen hoger beroep mogelijk maar wel nog verzet mogelijk. Steeds vatbaar voor hoger beroep (art. 617 Ger.W.): o Vonnissen van de arbeidsrechtbank. o Vonnissen van de rechtbank van eerste aanleg m.b.t. geschillen betreffende de belastingwet. Geen verzet mogelijk. 7
Temporele werking Cass. 6 oktober 1999 met betrekking tot de temporele werking van wetswijzigingen op vlak van rechtsmiddelen: Wetswijziging pas van toepassing op uitspraken gewezen vanaf de inwerkingtreding. Inwerkingtreding PP V: 3 augustus 2017. o Beperking verzet van toepassing op vonnissen vanaf 3 augustus 2017. 8
Quid tenuitvoerlegging? PP I: Hoger beroep schorst in principe de voorlopige tenuitvoerlegging niet meer. PP V: Geen verzet meer tegen een verstekvonnis in eerste aanleg in de regel voorlopige tenuitvoerlegging. Schorsing voorlopige tenuitvoerlegging ingeval van verzet nochtans behouden in PP I als compensatie voor art. 806 Ger.W. dat de rechter verplicht om bij verstek alles toe te kennen wat gevraagd wordt, behoudens strijdigheid met de openbare orde. Conflict tussen artt. 806 en 1047 Ger.W. Art. 1397, 2 e lid Ger.W.: Verzet of hoger beroep van de versteklatende partij schorsen de voorlopige tenuitvoerlegging, tenzij de rechter anders bepaalt. 9
Quid dagvaarding gedwongen tussenkomst? Art. 813, 2 e lid Ger.W.: Gedwongen tussenkomst geschiedt bij dagvaarding. Tussen de partijen in het geding kan zij worden aangebracht bij gewone conclusies. Art. 812, 2 e lid Ger.W.: Tussenkomst tot het verkrijgen van een veroordeling kan niet voor de eerste maal plaatsvinden in hoger beroep. Dagvaarding in gedwongen tussenkomst van een derde in hoger beroep is principieel niet mogelijk. Dit zou het recht op een aanleg kunnen doen verliezen. o o o o Creëert een nieuwe procesverhouding en is dus een agressieve handeling. Exceptie van ontoelaatbaarheid (niet voor het eerst in cassatie en niet ambtshalve door de rechter). Noch van openbare orde, noch van dwingend recht. Toch toegelaten mits hiertegen niet wordt opgekomen door een belanghebbende of mits hierover uitdrukkelijke dan wel stilzwijgende overeenstemming bestaat. Verhouding PP V? Appellabel verstekvonnis? In hoger beroep principieel geen dagvaarding van een derde in gedwongen tussenkomst mogelijk. Verlies van aanleg? o o Leemte? Verzet is geen aanleg. Er is reeds een vonnis in eerste aanleg. 10
Conclusie Doel potpourri = Betere proces-economie: goedkoper, efficiënter en sneller Herwaardering eerste aanleg Concentratie geschillen voor de eerste rechter Gevolg PP V: Door beperking mogelijkheden verzet explosie hogere beroepen (Nog) langere wachttijden bij hof van beroep Leemtes? Gewenste effect? 11
Contact Forum Advocaten: Altijd bereikbaar. FORUM ADVOCATEN BVBA Nassaustraat 37-41 2000 Antwerpen T 03 369 95 65 F 03 369 95 66 E info@forumadvocaten.be W www.forumadvocaten.be FORUM ADVOCATEN 03/369.95.65 info@forumadvocaten.be www.forumadvocaten.be 12