Circulaire economie voor de waterschappen

Vergelijkbare documenten
HOE GEVEN WE GEZAMENLIJK INHOUD AAN DE CIRCULAIRE ECONOMIE

WATER- SCHAPPEN & ENERGIE

VAN PROBLEEM NAAR GRONDSTOF THIJS COPINI HOOGHEEMRAADSCHAP HOLLANDS NOORDERKWARTIER

Circulaire Bouweconomie

ACTIEPLAN MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD INKOPEN EN DUURZAAM GWW

KLIMAAT, ENERGIE EN GRONDSTOFFEN

Circulaire economie en de bouw & vastgoed sector

De route naar circulaire afspraken. Evert Schut, Rijkswaterstaat

De Transitieagenda in uitvoering Recyclingsymposium

Rijkswaterstaat circulair

Circulaire Bouweconomie

Waterschappen en Energieakkoord

Versie: 3.0 Status: definitief Datum: 1 juni Marktconsultatie / inspiratiesessie Grondstoffen waterschap Zuiderzeeland

Vezels als grondstof voor biobased producten. Ir. Maurice Henssen (Bioclear b.v.)

Transitieagenda Circulaire Bouweconomie. Samen bouwen aan de circulaire economie voor Nederland in 2050

Circulaire Economie in de GWW Betekenis voor de baggersector. Evert Schut Rijkswaterstaat Water Verkeer en Leefomgeving

Verduurzaming HVC. Actieplan Maatschappelijk Verantwoord Inkopen

Rijkswaterstaat werkt Circulair in 2030

De waarde van biomassa

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

HOOGHEEMRAADSCHAP VAN RIJNLAND. Circulaire kansen en knelpunten December 2018

VOORSTEL AB AGENDAPUNT :

Klimaatakkoord Rijk en UvW

Naar een afval(heffing)loze samenleving?

Naar een circulaire buitenruimte Wouter Schik, stimulator duurzaamheid gemeente Amersfoort

WATERSCHAP RIJN EN IJSSEL ONTVANGT BEZOEKERS IN CIRCULAIR INSPIRATIEHUIS JULI 2019

Grant agreement no: Deliverable number: D6.12 Partner responsible: Deliverable author(s): J. Boersma. Quality assurance:

BIOBASED INKOPEN. Martin Scherpenisse

Bijeenkomst MKB Infra en Rijkswaterstaat. Guido Hagemann/Arnold Breur 7 juni 2018

ONTWIKKELAGENDA GRONDSTOFFEN VERSTANDIG OP WEG NAAR EEN CIRCULAIR WATERSCHAP IN 2050

Kracht in eigen inkoop

Innovaties inkopen: Hoe doe je dat?

TOILETPAPIER UIT AFVALWATER, EEN WAARDEVOLLE GRONDSTOF

Circulaire economie en duurzaamheid bij Waterschappen. Douwe Jan Tilkema directeur. Innovatie en Ondernemerschap bij Waterschappen

Duurzaam Inkopen & Aanbesteden Antal Hartman

MVI / MVO. Duurzaam Circulair ILO SR MKB Innovatie

BOUWEN MET DAKWAARDE TITEL VAN PRESENTATIE SUBTITEL VAN PRESENTATIE

AMBITIE NUTRIËNTEN 2018

Een circulaire economie: De gemeente Leeuwarden als casus

SAMENWERKING OVER TRADITIONELE GRENZEN HEEN. De Energiefabriek en andere voorbeelden uit de praktijk van de waterschappen

Circulaire Economie en Duurzaamheid. In een circulaire economie behouden producten hun waarde en ontstaan geen afvalstoffen

GREEN DEAL DUURZAME ENERGIE

De economische betekenis van waterschappen. mr.drs. Peter C.G. Glas Voorzitter Unie van Waterschappen 5 september 2013

Denktank Circulaire Economie Consolidatie 3 maart 2016

Biobased inkopen Hoe specificeren?

Inleiding KNAG 7 december Dijkgraaf Herman Dijk

CIRCULAIRE AMBITIES VAN DE GEMEENTE UTRECHT KOMEN TOT RECHT BIJ DE AANLEG NIEUWE BUSBAAN JULI 2019

: Maatschappelijk verantwoord inkopen en duurzaam gww Versie : 2.0

COP GREEN DEAL CIRCULAIR INKOPEN

Handreiking Manifest Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (Handreiking Manifest MVI)

Hartelijk welkom. Marktontmoeting Circulair Inkopen van Kantoorinrichting. 11 december 2014

Uitnodiging marktontmoeting FUMO-gebouw vol energie

Circulair aanbesteden. 24 januari 2017 Sarah Naipal

PRESENTATIE. Op weg naar een circulaire woningmarkt. 27 november Arthur Rijntjes

Context en opgave CE community. Voor welke opgaven staan SmartwayZ.NL en InnovA58?

Raadsvoorstel Plan van Aanpak Circulaire Economie

Circulaire woning- en utiliteitsbouw

Maatschappelijk verantwoord inkopen met DuboCalc

Bijeenkomst AM verbindt NL: Materialenpaspoort. Kkkkkkkkkkkkkkk Llll ll

Duurzaamheid en Circulaire Economie in de zorg. Elsemieke Meurs Projectmanager Duurzaamheid ElderCare

in samenwerking met 1

Actieplan Maatschappelijk Verantwoord Inkopen Gemeente Zaanstad. Juli 2017

Startnotitie Ontwikkelingsperspectief Circulaire Economie Noord-Holland

3.1 Samen naar een Duurzaam (GWW) resultaat

Circulair bouwen in Utrecht onderdeel van Gezond stedelijk Leven, voor iedereen

FOSFAATFABRIEK. Coert Petri (Waterschap Rijn en IJssel) Green Deal en Ketenakkoord Fosfaat

Zeker in Hollandse Delta.

Memo. Cellulose winnen uit afvalwater

Opgaven en dilemma s dijkprojecten

Workshop: Bouwen aan Duurzaamheid Sectie Duurzaam Ondernemen, VVM. Nationale Milieudag 11 juni

Duurzaamheid, Energie en Milieu

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Collectieve waterzuivering Dinsdag 19 april 2016

Ministerie van Infrastructuur en Milieu. Duurzaamheid. Ervaringen van een Rijkswaterstaat medewerker. Harald Versteeg Programmamanager RWS Duurzaam

MVI en Beter Aanbesteden; #hoedan?

Roadmap Voorbeeld. Duurzame Organisatie. Niek Heering en Tabitha Saliba. 7 februari 2019

Actieplan Maatschappelijk Verantwoord Inkopen

Juridische Handreiking Duurzame Energie & Grondstoffen. Workshop 5 maart 2015 Aster Veldkamp

Actieplan Maatschappelijk Verantwoord Inkopen

Circulair inkopen door gemeenten en bedrijven

Betekenis van circulaire economie voor de grondketen

Biomassa: realistisch doel of niet?

AANPAK DUURZAAM GWW. Vanuit het perspectief van de waterschappen Zaal: SILO Tijd: uur

Inleiding KIVI Kring Stedendriehoek. Inleider: dijkgraaf Herman Dijk

Vakantiecursus. Serieus. Circulair. 12 januari 2018

WERKEN AAN EEN GROENE TOEKOMST

Antwoordenboekje Lespakket bezoek rioolwaterzuivering Juni 2016

Hoe groen zijn uw evenementen?

Baggerprogramma Noord-Hollandse vaarwegen

DUURZAME ENERGIETRANSITIE WATERSCHAPPEN

Duurzaam Inkopen, een stap verder

Circulair Inkopen Van theoretisch kader naar pragmatische uitwerking. Pieter van den Herik & Menno van der Valk Alkmaar:

Netwerk Betonketen 27 februari 2017 Nijverdal Daaf de Kok

Beton Bewust Keurmerk Beton What s in it for me?

Circulair denken, circulair doen: dé nieuwe norm! STAND VAN ZAKEN OP HET GEBIED VAN NORMALISATIE CIRCULAIRE ECONOMIE DE WERELD OP ÉÉN LIJN.

Mest: de melkkoe voor de productie van grondstoffen. A. Visser Maart 2015

REBus (Resource Efficient Business Models) Pilot circulair inkopen kantoorinrichting ProRail

Circulair inkopen: de knelpunten & succesfactoren en de ontwikkeling van het CP4V model

Antwoord op uw opgave. Circulair aanbesteden

Transcriptie:

Circulaire economie voor de waterschappen Inez van Tilburg, 27-9-2018

De waterschappen Voldoende water Schoon water Veilig water

Wat is circulaire economie? Minimaliseren van gebruik primaire grondstoffen Levensduur verlengen en herbruikbare materialen Samen met andere maatschappelijke opgaven

Waarom circulaire economie? Explosieve bevolkingsgroei, stijging vraag naar grondstoffen Afhankelijkheid van andere landen Circulaire economie kan leiden tot minder CO 2 verbruik

Bestuurlijke afspraken Nederland Circulair in 2050 (2016) Grondstoffenakkoord (2017) Transitieagenda s (2018) Besluit over een verplicht materialenpaspoort in 2020 100% circulair uitvragen door overheden in 2023 100% circulair aanbesteden door overheden in 2030 100% circulair in 2050 Interbestuurlijk Programma (2018) De transitieagenda s circulaire economie worden uitgevoerd om te komen tot een circulair Nederland in 2050.

Taken van het waterschap 1. GWW 2. Onderhoud aan waterwegen 3. Afvalwater zuiveren 4. Bedrijfsvoering

Circulaire economie voor het waterschap 1. GWW DuurzaamGWW, MVI, materialenpaspoort, circulaire dijk, POV gebiedseigen grond 2. Onderhoud aan waterwegen DuurzaamGWW, Biomassa Alliantie, circulair baggeren 3. Afvalwater zuiveren DuurzaamGWW, EFGF, nieuwe sanitatie Buiksloterham 4. Bedrijfsvoering Vergaderen 2.0, circulair kantoor, circulaire bedrijfskleding

Grondstofstromenkaart

Unie van Waterschappen Platform Circulaire Economie Taskforce Herijking Afvalstoffen Circulaire Economie in trajecten DuurzaamGWW en MVI Notitie Circulaire Economie voor de waterschappen Energie- en grondstoffenfabriek

Circulaire voorbeelden

AquaReUse Sluiten van waterkringloop bij glastuinbouw Waterbehoefte glastuinbouw neemt toe Lokaal hergebruik van water door lokale waterzuivering

Van zeefgoed naar asfalt Zeefgoed (cellulose) uit afvalwaterzuivering Hergebruik van eigen grondstof Indikmiddel in asfalt Samenwerkingsketen: aannemer, asfaltcentrale, leverancier van asfalt, de provincie en waterschap Vertrouwen zorgt voor eerste afzetmarkt Wetgeving

Grassbloxxx Isolatiemateriaal van biomassa Samenwerking met waterschap, Port of Amsterdam, provincie, Rijkswaterstaat Volume biomassa voor pilot nodig Transportkosten: eerste hobbel

Stellingen

Stelling 1 Circulaire economie mag het waterschap geld kosten 1. Eens, waterschappen hebben een maatschappelijke verantwoordelijkheid en een voorbeeldfunctie als inkoper. 2. Eens, we moeten aan mitigatie doen anders is het dweilen met de kraan open. 3. Oneens, circulaire economie mag alleen geld kosten als het bijdraagt aan de kerntaken (eigen oeverbeschroeiing). 4. Oneens, want het is sowieso geen kerntaak.

Stelling 2 Waterschappen moeten een leidende rol nemen in de regio. 1. Eens, anders gebeurt er niets. 2. Eens, want dit past binnen onze huidige werk en activiteiten in de regio. 3. Oneens, provincies en gemeenten, neem de leiding, maar nodig ons vooral uit. 4. Oneens, we stellen op circulaire economie niets voor en hebben daarbij andere prioriteiten.

Stelling 3 Waterschappen moeten terughoudend zijn om zich op de markt te begeven. 1. Eens, het is niet de taak van de waterschappen om een grondstof te vermarkten. 2. Eens, want we hebben de maatschappelijke verantwoordelijkheid om grondstoffen terug te brengen. 3. Oneens, maar waterschappen kunnen wel een zetje geven door pilotinstallaties te financieren. 4. Oneens, waterschappen kunnen de circulaire economie aanjagen door MVI.

Stelling 4 Waterschappen moeten zich niets aantrekken van juridische belemmeringen. 1. Eens, want de praktijk loopt vooruit op de wet. Gewoon doen, de wet volgt vanzelf. 2. Eens, we mogen de grens opzoeken, maar handelen in de geest van de wet. 3. Oneens, we moeten onze uiterste best doen om de wet aan te passen. 4. Oneens, we moeten ons aan de regels houden.