Pedagogisch werkplan Kindcentrum Heeckeren (kinderdagverblijf, inclusief peuterspeelzaal) Versie januari 2018 Dit pedagogisch werkplan is een uitwerking van ons pedagogisch beleid, die voor de gehele organisatie Kinderopvang Hof van Twente is geschreven. Het werkplan geeft een specifieke beschrijving van deze locatie. LOCATIE Kindcentrum Heeckeren biedt zowel kinderdagopvang, inclusief peuterspeelgroepen, en buitenschoolse opvang. De locatie zit onder één dak met de basisschool Heeckeren. Het kindcentrum ligt aan de rand van Goor, in een rustige, groene en waterrijke omgeving. In de buurt van het kindcentrum ligt de kinderboerderij Het Kukelnest. Inrichting Het kinderdagverblijf beschikt over twee lokalen, die vanwege onderbezetting ingericht als één groepsruimte, waarbij een deel ingericht is met speel- en ontdekhoeken en een deel voor eet- en drinkmomenten, als atelier of speelwerken aan tafel. In elke ruimte bevindt zich een keukenblok en tussenin is de verschoningsruimte en twee slaapkamers gesitueerd. Naast het kinderdagverblijf bevindt zich de peuterspeelgroep, die aan het kinderdagverblijf is geschakeld met nog een verschoningsruimte. De groepsruimte van de peuterspeelgroep wordt s morgens gebruikt door de peuterspeelgroep en s middags door de buitenschoolse opvang. Verder is er een speellokaal in de basisschool waar we gebruik van mogen maken. Naast de deur bij elke groep hangen we op het whitebord foto s van de pedagogisch medewerkers, die die dag werken. De aankleding van de ruimtes wordt per seizoen en/of thema aangepast. Dit draagt bij aan een warme en gezellige sfeer. In het kader van het thema richten we in de gang een thema-tafel in. Dit thema wordt op de groepen ook duidelijk zichtbaar gemaakt. De thema s lopen zoveel mogelijk parallel met de thema s in de onderbouwgroepen van de basisschool. Buitenruimte Voor het kinderdagverblijf en de peuterspeelgroep beschikken wij over een prachtige, aangrenzende en omheinde buitenruimte. De kinderen kunnen er spelen in de zandbak, glijden van de glijbaan, rollen van de grasheuvel en fietsen op het getekend verkeersplein op het speelplein. Vanuit onze buitenruimte kunnen de kinderen de eendjes in de vijver zien zwemmen en de paarden in de wei zien lopen. We spelen elke dag wel even buiten. Met een beetje regen pakken we de parapluutjes om toch nog even een frisse neus op te kunnen halen en energie kwijt te krijgen.
VVE methode Kind Centrum het Heeckeren is een VVE-locatie. Binnen de peuterspeelgroepen wordt actief gewerkt met de voor- en vroegschoolse educatie (VVE) methode Kaleidoscoop. Deze methode richt zich op de brede ontwikkeling van kinderen. Kern van deze methode is actief leren. Deze methode gaat ervan uit dat kinderen kennis verwerven en vaardigheden ontwikkelen door actief betrokken te zijn bij mensen, materialen, gebeurtenissen en ideeën. Pedagogisch medewerkers ondersteunen het actief leren. Zij bieden de kinderen een uitdagende leeromgeving, helpen hun spel uit te breiden, praten met de kinderen over wat ze aan het doen zijn en helpen hen om problemen zelf op te lossen. Taal speelt een belangrijke rol in de ontwikkeling van kinderen. Kaleidoscoop besteedt daarom gedurende alle activiteiten veel aandacht aan de taalontwikkeling en -stimulering van het Nederlands en zo mogelijk aan andere moedertalen van de kinderen. Kinderen willen graag communiceren en hun taal wordt geleidelijk aan complexer door de gesprekken die ze onderling en met volwassenen voeren. Kinderen leren praten door zich vrijelijk te uiten over wat ze meemaken. Pedagogisch medewerksters ondersteunen kinderen daarbij door naar hen te luisteren en belangstellend te reageren op hun pogingen om hun wensen, gedachtes en ervaringen onder woorden te brengen. Ook binnen het kinderdagverblijf wordt geleidelijk aan de werkwijze van Kaleidoscoop nadrukkelijker neergezet. Dit uit zich in de inrichting met de verschillende hoeken, waar uitdagende materialen te vinden zijn. Er is altijd een huishoek, bouwhoek, atelier en boekenhoek, daarnaast is er vaak ook een wisselhoek die steeds van invulling of thema verandert. Voor elke hoek kunnen materialen gebruikt worden die kinderen ook thuis tegenkomen, zoals echte pannen en potten. De hoeken zijn van elkaar gescheiden door lage kasten, zodat de kinderen de materialen zelf kunnen pakken en weer opruimen. Het materiaal wordt in doorzichtige bakken en in open kasten opgeborgen zodat het goed zichtbaar is. Op planken en bakken zijn labels met foto s geplakt, zodat de kinderen weten waar ze het materiaal kunnen vinden en weer kunnen opbergen. Samenwerking met derden Door de huisvesting van het kindercentrum bij de basisschool Heekceren is er optimaal ingezet op een goede samenwerking waarbij het kind centraal staat. In de samenwerking met school geldt dat we streven naar wederzijdse uitwisseling en een doorgaande leerlijn. Zodat de pedagogisch medewerkers kunnen inspelen op wat er op school gebeurt en vice versa. In overleg met ouders bespreekt de pedagogisch medewerker een kind waar ze zich zorgen om maakt. De medewerkers van ons kincentrum zijn op de hoogte van thema s en actualiteiten die op school spelen. Kinderen van de peutergroepen nemen regelmatig deel aan bepaalde activiteiten bij groep 1, zodat de peuters alvast kunnen wennen aan de leerkracht van groep 1, de kinderen, het klaslokaal en andere schoolse activiteiten. Op deze manier wordt de overstap naar de basisschool voor peuters versoepeld. Soms worden er ook activiteiten met de oudere kinderen van school georganiseerd, zoals bijvoorbeeld voorlezen of helpen bij een activiteit. Verder werken wij samen met instanties als Jeugdgezondheidszorg, logopedie, jeugdregisseurs en maatschappelijk werk. DE STAMGROEP EN CAPACITEIT Kinderdagverblijf Kindcentrum Heeckeren beschikt over twee kinderdagverblijfruimtes voor kinderen van 0 tot 4 jaar. In totaal is er binnen deze stamgroepen plaats voor 24 kinderen. Vanwege onderbezetting hebben
wij ervoor gekozen de twee ruimtes als één groot lokaal in te richten, waarbij de kinderen een ruim aanbod hebben in speel- en ontwikkelmogelijkheden. De kinderdagverblijfgroep grenst aan de peuterspeelgroep en samen delen zij de verschoningsruimte die tussen de beide groepen gesitueerd is. Kinderen vanaf twee jaar mogen minimaal één keer per week deelnemen aan het peuteraanbod in de peuterspeelgroep (van 8.30-11.30 uur). Na die tijd keren zij terug naar het kinderdagverblijf en wordt er een broodje gegeten. Het kinderdagverblijf biedt het hele jaar door (met uitzondering van feestdagen) 5 dagen opvang van 7.30 tot 18.00 uur. Peuterspeelgroep De Peuterspeelgroep wordt aangeboden aan kinderen in de leeftijd van 2 tot 4 jaar en beschikt over één groepsruimte. Deze groep kent een maandag donderdag en een dinsdag vrijdag combinatie. s Middags wordt deze ruimte gebruikt door de buitenschoolse opvang en is zo ingericht dat er voor alle kinderen in deze leeftijden materialen te vinden zijn waarmee zij kunnen spelen. De kinderen hebben vrijheid om zelf te ontdekken. Peuterspeelzaalwerk vindt in de schoolweken plaats op de ochtenden, in combinatie met een peuterspeelzaalaanbod van 6 uur per week. De openingstijd van 8.30 uur tot 11.30 uur wordt hier gehanteerd. Er is tevens de mogelijkheid om vervroegd vanaf 7.30 uur en verlengd tot 12.45 uur of 14.30 uur opvang af te nemen. Afhankelijk van de bezetting eten de peuters in de eigen stamgroep of wordt er op rustige dagen samengevoegd met het kinderdagverblijf. Er is binnen het peuteraanbod plaats voor maximaal 16 peuters per speelgroep, die begeleid worden door twee pedagogisch medewerkers. Zij zijn gekwalificeerd volgens de CAO Kinderopvang en zijn daarnaast tevens gekwalificeerd voor de VVE (= Voor- en Vroegschoolse Educatie) methode Kaleidoscoop. VVE betekent tevens dat kinderen, die extra ondersteuning nodig hebben, twee extra dagdelen aangeboden krijgen om te komen spelen. De maximale omvang van het kinderdagverblijf van dit kindcentrum is 40 kindplaatsen. Samenvoegen Op rustige momenten voegen we soms groepen samen. Dit doen wij bijvoorbeeld bij vervroegde of verlengde peuteropvang, waarbij de peuters gedurende deze vervroeging of verlenging spelen en eten in de kinderdagverblijfgroep. Ouders met een peuter kiezen vaak voor twee opvangsoorten, zowel het kinderdagverblijf als de peuterspeelgroep, om zo een ontwikkelingsgericht aanbod af te nemen voor hun kind. Omdat de ruimtes al bekend zijn voor het kind én de pedagogisch medewerkers vertrouwde gezichten, vanwege de kleinschaligheid van de locatie, kunnen wij hiermee de emotionele veiligheid waarborgen. DAGRITME EN ACTIVITEITEN Het pedagogisch programma biedt een vaste structuur, herkenning en houvast voor de kinderen, waarbij rekening wordt gehouden met zowel de groep als het individuele kind. We werken met een vaste dagindeling, hierin is tijd voor overgang en overdracht, verzorging en voeding, samen spelen en activiteiten. De dagindeling is voor de groepen een richtlijn. Onze pedagogisch medewerkers kunnen zelf een invulling geven aan de dag door de activiteiten af te stemmen op de groep. Afhankelijk van o.a. het kinderaantal en de leeftijdsopbouw van de kinderen zal het dagritme per groep verschillend zijn.
Kinderdagverblijf Vanaf 7.30 uur kunnen ouders hun kinderen bij ons brengen. Vervroegde opvang is in overleg ook mogelijk. Bij binnenkomst vindt er een overdracht plaats en gaan de kinderen vrij spelen. Dit kan in de verschillende hoeken zijn, maar ook een puzzel of spelletje aan tafel. Peuters vanaf 2 jaar gaan om 8.30 uur naar de peuterspeelgroep. Hierdoor blijven er baby s en dreumesen achter op de groep en is er alle aandacht om specifieke leeftijdsgerichte en ontwikkelingsgerichte activiteiten aan te bieden. Om 9.30 uur gaan wij met de kinderen aan tafel om fruit te eten. Hierbij drinken wij roosvicee. Tijdens het fruit eten wordt er voorgelezen en/of gezongen. Kinderen die naar bed gaan worden verschoond en omgekleed. Met de andere kinderen gaan wij daarna vaak naar buiten of vindt er een andere gerichte activiteit plaats. Dit kan variëren van knutselen, puzzelen tot wandelen, individueel of in een kleine/grote groep. Om 11.30 uur komen de peuters die deel hebben genomen aan het aanbod van de peuterspeelgroep weer terug op het kinderdagverblijf en gaan we gezamenlijk aan tafel voor een broodmaaltijd. Bij het eten wordt melk gedronken. Daarna gaan de kinderen die nog slapen naar bed en andere kinderen rusten of gaan rustig spelen. Dit is ook het moment dat de pauze van de medewerkers plaatsvinden. Om 14.30 gaan wij met de kinderen aan tafel om fruit te eten en drinken wij hier water en/of thee bij. Na dit eet moment gaan wij vaak weer naar buiten of vindt er een andere activiteit plaats. Eventueel gaan de kleinere kinderen weer naar bed. Om 16.30 krijgen de kinderen de gelegenheid om nog wat te drinken met een biscuitje, soepstengel of rijstwafel. Ouders kunnen hun kind(eren) tot 18.00 uur ophalen, dus tot die tijd spelen de kinderen vrij of wordt er een activiteit aangeboden. De baby s op de groep volgen hun eigen (voedings)ritme, tevens bieden wij hen activiteiten en/of één op één momenten aan op de dag. Peuterspeelgroep Tussen 8.30 en 8.45 uur worden de kinderen gebracht op de groep. Ouder en kind kunnen samen een activiteit doen en er is ruimte om informatie uit te wisselen tussen de ouder en pedagogisch medewerker. Om 8.45 uur gaan we met de kinderen in de kring. Hierin wordt ieder kind nogmaals begroet en wordt er vooruit gekeken, waarbij elk kind een plannetje maakt wat hij/zij gaat doen. Na de kring gaan we speelwerken en spelen de kinderen in de verschillende hoeken waarbij zij hun plannetjes uitvoeren. Om 10. 00 uur gaan we opruimen en terugkijken. De kinderen vertellen bij het terugkijken over wat ze hebben gedaan. Daarna gaan we aan tafel om gezamenlijk fruit te eten, hierbij drinken we roosvicee of diksap. Als er iemand jarig is, vieren we dat in de kring. Ouders zijn op dit moment van harte welkom. Vaak doen we ook een spelletje, lezen we voor, zingen of praten we met de peuters over zaken die voor hen belangrijk zijn of doen we een activiteit die te maken heeft met het thema van dat moment. Na de kring is er een gezamenlijke activiteit, dit noemen we speelleren. Speelleren gebeurt in een kleine of grote groep en kan zowel binnen als buiten zijn. Om 11.00 uur gaan we opruimen of weer naar binnen en sluiten we de ochtend met de peuters af in de laatste kring. Als de kinderen vervolgens vanaf 11.15 uur worden opgehaald is er gelegenheid om informatie uit te wisselen tussen ouders en pedagogisch medewerkers of ruimte om vragen te stellen. Feest en vieringen Bij KC Heeckeren willen we een huiselijke en warme sfeer creëren. Het vieren van feesten draagt hieraan bij. Aangezien feesten de dagelijkse routine doorbreken zijn ze leuk en afwisselend voor de kinderen. Een aantal gebeurtenissen zoals verjaardagen, afscheid, geboorte vindt plaats in de eigen vertrouwde groepsruimte en verloopt volgens een vast ritueel. We versieren de groep met slingers, zingen liedjes en/of doen spelletjes met de kinderen. Door hier op een bepaalde manier mee om te
gaan, leren kinderen wat het betekent om bijvoorbeeld jarig te zijn. Aan vaste gewoontes kunnen kinderen zowel zekerheid als plezier beleven. Wanneer mama/papa, oma/oma jarig zijn, mogen de kinderen een knutselwerkje voor ze maken. De grotere georganiseerde feestdagen als de viering van Sinterklaas, Kerst, Pasen en Carnaval wordt vaak gezamenlijk met alle groepen gevierd en daar waar mogelijk ook samen met de basisschool Heeckeren. Ieder jaar brengt Sinterklaas en/of zwarte piet een bezoek aan ons Kindercentrum en net voor de kerstdagen hebben we en heus kinderkerstdiner. VERZORGINGSMOMENTEN Voeding In eerste instantie wordt voor de baby's tijdens de dagopvang het ritme van thuis overgenomen. Naarmate kinderen groter worden gaan ze zich meer op de groep richten. Totdat de baby's met de oudere kinderen mee kunnen eten, nemen de ouders de voeding mee naar het kinderdagverblijf van Kinderopvang Hof van Twente. Pedagogisch medewerksters maken regelmatig afspraken met ouders over de hoeveelheden en frequentie van de flesvoeding. De pedagogisch medewerkster noteert dit op het kindzorgformulier in de overdrachtsmap. Er bestaat ook de mogelijkheid om borstvoeding te geven, indien mogelijk door moeder zelf en anders afgekolfde moedermelk wat door ouders gekoeld vervoerd dient te worden. De flesvoeding kan in poedervorm in kleine gedoseerde hoeveelheden meegegeven worden inclusief een eigen fles, zodat de pedagogisch medewerksters dit zelf verder kunnen klaarmaken. Vers fruit wordt door ons verzorgd en voor de kleinste baby's gepureerd tot een fruithapje. Een warme maaltijd moet ook van huis worden meegebracht tot ongeveer 1 1/2 jaar. Alles moet voorzien zijn van de naam van het kind. Maaltijden en tussendoortjes Het gebruik van een maaltijd of tussendoortje is een gezamenlijke activiteit. Eten is natuurlijk noodzakelijk, maar moet ook een gezellig moment zijn. Er wordt gepraat, gezongen en er is tijd voor elkaar in een sfeer van gezellig samenzijn. Tevens wordt er aandacht besteed aan eenvoudige tafelmanieren (met een vorkje eten, zelf drinken, aan tafel blijven zitten, kiezen van beleg, op elkaar wachten). De voorbeeldfunctie van de pedagogisch medewerksters is hierbij belangrijk. De kinderen zullen niet gedwongen worden om te eten of drinken. Een kind neemt wat het nodig heeft en zal zich onder dwang juist alleen maar meer afzetten. Uiteraard zullen de pedagogisch medewerksters het kind wel stimuleren om te eten en drinken. Vers fruit, de broodmaaltijd, drinken en verdere tussendoortjes worden door ons verzorgd. Op een eerste boterham wordt iets hartigs gekozen en op een tweede boterham mag een kind iets zoetigs kiezen, wat in beperkte mate aangeboden wordt. Bij de broodmaaltijd wordt melk gedronken en op andere momenten drinken we water, of flink aangelengde roosvicee, diksap of suikervrije ranja. Bij Kinderopvang Hof van Twente proberen wij het snoepen tot een minimum te beperken. Wij hanteren daarom ook een bepaald zoetbeleid en adviseren ouders bij verjaardagen op iets gezonds of hartigs te trakteren. Wanneer een kind een speciaal dieet heeft, wordt er rekening gehouden met de speciale en eventuele aangepaste wensen en behoeften. Omdat tandenpoetsen bij de dagelijkse verzorging van kinderen hoort, poetsen de kinderen na de broodmaaltijd zelfstandig hun tanden. Slapen Een kind moet uitgerust zijn om de wereld aan te kunnen en daarvoor is voldoende slaap van belang. Voor baby's wordt zoveel mogelijk het slaapritme van thuis gevolgd. Dit ritme verschilt per kind. Wanneer kinderen ouder worden ontstaat het groepsritme en gaan de kinderen op vaste tijden naar
bed. Uitgangspunt blijft de (slaap)behoefte van een kind. De slaaptijden van de kinderen worden door de pedagogisch medewerksters in de tablet bijgehouden om zo een beeld te krijgen op het slaapgedrag van het kind en voor een goede overdracht naar ouders. We beginnen dit dagelijkse ritueel met uitkleden. De kinderen worden gestimuleerd zoveel mogelijk zelf de kleren uit te trekken. Het kind krijgt zijn knuffel, speen en/of slaapzak en gaat slapen. Ieder kind heeft zijn eigen bedje. De pedagogisch medewerker besteedt voor het slapen nog even extra aandacht aan elk individueel kind. Baby's die nog niet kunnen staan worden te slapen gelegd in een boven bedje. De oudere kinderen die kunnen klimmen worden op een laag bedje te slapen gelegd. Met het oog op risico's (bijvoorbeeld wiegendood) worden de slapende kinderen regelmatig gecontroleerd. Baby's tot 1 1/2 jaar worden uitsluitend op hun rug te slapen gelegd. Als ouders dit anders willen, bijvoorbeeld wel op hun buik, dan wordt met hen schriftelijk een overeenkomst gesloten. In ons protocol veilig slapen, te vinden voor medewerkers op intranet, staan expliciet de regels en afspraken beschreven waar pedagogisch medewerkers op moeten letten om een kind veilig te laten slapen Zindelijk worden Kinderopvang Hof van Twente wil ieder kind de gelegenheid geven om zich in eigen tempo te ontwikkelen, dit geldt ook voor zindelijk worden. Wij sluiten daarom zoveel mogelijk aan op de behoefte, mogelijkheden en belangstelling van ieder kind. We hanteren vaste verschoontijden, maar ook tussendoor wordt regelmatig verschoond wanneer dit nodig is. Kinderopvang Hof van Twente zorgt voor de luiers. Om een duidelijk zicht te hebben hoe vaak een kind plast of zijn behoefte doet, wordt dit door de pedagogisch medewerksters in de tablet bijgehouden. Zodra een kind lichamelijk toe is en (mogelijk) belangstelling heeft om zindelijk te worden, beginnen wij in overleg met de ouders met een zindelijkheidstraining. Het begeleiden bij het zindelijk worden doen we vanuit een positieve benadering. We stimuleren de kinderen bij het zindelijk worden en belonen ze wanneer ze iets op het toilet of potje hebben gedaan. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een plaskaart en kleine presentjes ter beloning. HET TEAM Bij kindcentrum Heeckeren werken we met een vast team. Zij voldoen aan de minimale opleidingseisen en zijn professionele krachten. Aan de hand van een scholingsplan volgen we de laatste ontwikkelingen en blijven we werken aan kwaliteit. Wanneer één van de medewerkers langdurig afwezig is dan wordt hij/zij alle dagen vervangen door een invalmedewerker. Bij kortdurende afwezigheid streven we ernaar om de vervanging te regelen met een invalmedewerker die aan de betreffende locatie is gekoppeld, waarmee we zoveel mogelijk bekende gezichten voor de kinderen nastreven. Als de inzet van een tweede leidster noodzakelijk is in het kader van de BKR dan zal er ook één van de vaste teamleden aanwezig zijn