2018 Netwerk van Zuid-Hollandse energiecoöperaties Eindejaarsbericht
UITLEIDING Beste netwerkdeelnemer, Ongeveer een jaar geleden voerden wij gesprekken met een flink aantal mensen uit de Zuid-Hollandse energiecoöperaties over de behoefte om door samenwerking en kennisdeling de kracht van de coöperaties verder te vergroten. Welke vragen leefden er? Wat wilden de coöperaties als eerste samen oppakken? In die gesprekken bleken weer eens voor ons geen nieuws het enthousiasme en de gedrevenheid van de initiatiefnemers. Aanleiding voor de verkenning was een verzoek van de provincie Zuid-Holland, bij monde van Antje Jordan. PZH wilde structureler werk gaan maken van de ondersteuning van de coöperaties. Antje zag de potentie van deze beweging, maar ook dat er nog heel wat nodig was om die te verzilveren. Realisatiekracht, professionalisering en continuïteit vragen om gerichte actie. De uitkomst van de verkenning vertaalden we in een aantal programmalijnen voor het netwerk. Wind en zon waren voor de hand liggende thema s. Organisatie- en bestuurlijke kracht ook. Warmte krijgt snel meer aandacht. Aan het eind van het eerste jaar maken we de balans op: we kijken terug en vooruit. Lees met ons mee, en vooral: ga met ons mee het nieuwe jaar in! We wensen je mooie dagen, een goed uiteinde en vooral een fantastisch coöperatief 2019! Anne Marieke Schwencke Frits Lakemeier Ruud Schuurs
Het ZH netwerk in vogelvlucht Landelijk beeld laat exponentiele groei van de coöperatieve beweging zien! Zuid-Holland anno 2018: totaal 61 coöperaties 3 Windcoöperaties 37 Lokale energiecoöperaties (met 15 projectcoöperaties) 21 Projectcoöperaties van andere initiatiefnemers 14 Procent van landelijk totaal Groei met 17 coöperaties t.o.v. 2017 Zie website HIER opgewekt: Lokale Energie Monitor 2018
Het netwerk in vogelvlucht - wind Zuid-Holland: 35,5 MW 10% van totaal coöperatief Nederland: 159 MW) totaal coöperatief is 5% van wind op land Nederland Windpark Krammer (100 MW) van coöperatie Deltawind en Zeeuwind in aanbouw Zie website HIER opgewekt: Lokale energie Monitor 2018
Het netwerk in vogelvlucht - zon Zuid-Holland: 4,4 MWp 6% van totaal collectief Nederland: (74,5 MWp) 2% van alle zon in Nederland Zie website HIER opgewekt: Lokale energie Monitor 2018
Partners in het netwerk De provincie Zuid-Holland ondersteunt energiecoöperaties op verschillende manieren. De samenwerking en kennisdeling in het netwerk wordt bevordert door budget beschikbaar te stellen voor procesbegeleiding en het organiseren van netwerk- en themabijeenkomsten. In Energie Samen gaan diverse organisaties op die een ondersteunende functie hebben, zoals ODE Decentraal (lobby en vertegenwoordiging), Zon op Nederland en REScoop. Met de laatste maken we afspraken over ontwikkeling van een pool van projectleiders voor ontwikkeling van windenergie (zie Samenwerken in windenergie ) HIER Opgewekt is van oudsher het kennisplatform voor energiecoöperaties. Met HIER hebben we basistraining voor cooperatiebestuurders aangeboden en voeren we onderzoek uit. Via de website www.hieropgewekt.nl heb je toegang tot een breed scala van kennisdossiers. Actuele ontwikkelingen kun je volgen door je abonneren op de digitale nieuwsbrief (onderaan de homepage van Hieropgewekt.nl).
2018 In vogelvlucht De ondersteuning van het Zuid-Hollandse netwerk richt zich primair op het versterken van de realisatiekracht in projecten. Daarnaast besteden we aandacht aan bestuurlijke en organisatorische onderwerpen. We hebben inmiddels een windgroep en een zonnetafel, die in 2018 meerdere keren bij elkaar kwamen. In 2019 willen we een warmtecirkel vormen en onder meer aandacht geven aan mobiliteit en de Regionale Energiestrategieën. De activiteiten in 2018 vatten we samen in de volgende tijdlijn: Verkenning dec-jan. Bestuurderstraining 28 mei Zonnetafel 26 juni Zonnetafel 25 september Zonnetafel 10 december Lokale Energie Monitor ZH februari Windgroep 22 mei Windgroep 4 december
De Windgroep (1) De windgroep richt zich op samenwerking om een groter deel van het windpotentieel te kunnen ontwikkelen 22 mei 2018: 14 coöperaties hebben voornemen/belangstelling om windenergie te ontwikkelen. En er liggen binnen de in de VRM aangewezen locaties - nog diverse kansen.
De Windgroep (2) De windgroep richt zich op samenwerking om een groter deel van het windpotentieel te kunnen ontwikkelen Voornaamste ontwikkeling in 2018 Om de ontwikkeling van coöperatieve windprojecten te bevorderen, werken we aan: Inrichten van een ondersteuningsstructuur van projectontwikkelaars en aanvullende expertise onder de paraplu van REScoop; Werven van projectleiders en kennisdragers uit de coöperaties. Zij worden getraind en krijgen professionele begeleiding; Inrichten van een ontwikkelingsfonds t.b.v. voorfinanciering van projecten. Sluit aan op landelijk ontwikkelingsfonds (met geld van Rijk en provincies; streefbedrag 25 miljoen). Cofinanciering kan onder meer door REScoop worden ingebracht. PZH subsidieert ontwikkeling van de ondersteuningsstructuur. Vooruitblik 2019 Begin 2019 brengen Cilou Bertin, Menno van der Woude en Sijtze Brandsma de ambities, concrete behoeften en mogelijkheden van de belangstellende coöperaties in kaart; Met deelnemende coöperaties zal een intentieovereenkomst worden gesloten; Werving projectleiders is gestart, loopt door in 2019 in samenspraak met coöperaties; Opleidings- en begeleidingsprogramma wordt opgezet, onder andere i.s.m. Deltawind * Verslagen van de bijeenkomsten zijn op te vragen bij Ruud Schuurs via netwerklde.zh@gmail.com
De Zonnetafel De Zonnetafel richt zich primair op versterking van de deelnemers door kennisdeling. Voornaamste ontwikkeling in 2018 Dit jaar is de zonnetafel het netwerk van coöperaties die zich bezighouden met zonneenergieprojecten, driemaal bij elkaar geweest. De onderwerpen die aan bod kwamen zijn*: Zwijndrecht, mei: Presentatie Zon op Zwijndrecht Inventarisatie van behoeften en aandachtspunten; Delft, september: Presentaties Deelstroom Delft, Buurtstroom Utrecht Update Klimaatakkoord en Postcoderoosregeling (PCR) Structurering van je coöperatie bij meerdere projecten Den Haag, december: Update Klimaatakkoord en PCR Deelname minder kapitaalkrachtigen in PCR-projecten Vooruitblik 2019 We gaan door met het organiseren van regelmatige bijeenkomsten van de Zonnetafel. We programmeren steeds naar behoefte van de deelnemers en sluiten zoveel mogelijk aan bij de actualiteit. In maart zal de vierde Zonnetafel in het teken staan van grondgebonden zon. daarbij kijken we ook naar de mogelijkheden om in het kader van de Regionale Energiestrategieën aandacht te vragen voor collectieve grondgebonden zonprojecten. * Verslagen van de bijeenkomsten zijn op te vragen bij Frits Lakemeier via netwerk.zh@gmail.com
Bestuurlijke samenwerking Organisatiekracht is belangrijk, zeker nu de energietransitie in een stroomversnelling is gekomen. Het klimaatakkoord 2.0, het gasdossier en de lokale warmtetransitie, de regionale energiestrategieën: de opgaven stapelen zich op en de coöperaties worden steeds meer gezien als een serieuze en noodzakelijke partner. Professionalisering en continuïteit zijn niet alleen belangrijk voor projecten, maar ook om een plek aan tafel te claimen bij planvorming Voornaamste ontwikkelingen in 2018 Op 28 mei hebben ca. twintig personen deelgenomen aan de basistraining voor coöperatiebesturen. Deze werd aangeboden door HIER Opgewekt i.s.m. NCR. In de windgroep van 4 december kwamen de regionale energiestrategieën kort aan bod. Meepraten vergt regionale samenwerking. In Holland Rijnland wordt hier al aan gewerkt. Vooruitblik 2019 HIER Opgewekt zal in het voorjaar van 2019 de basistraining voor bestuurders opnieuw aanbieden; we zullen je tijdig informeren over plaats en datum. Op 6 februari 2019 organiseren we een special over de Regionale Energie Strategie, met medewerking van Karen Raap (coördinator RES van PZH) en Ferry Beerepoot (projectleider RES regio Rotterdam Den Haag).
Agenda 2019 Januari Onderzoek REScoop Naar behoeften en mogelijkheden windcoöperaties t.b.v. ontwikkeling opleidings- en begeleidingsprogramma 6 Februari Speciale netwerkbijeenkomst Regionale Energie Strategieën Met Karen Raap (coördinator RES van PZH) en Ferry Beerepoot (projectleider RES regio Rotterdam Den Haag) Februari Febr./maart Maart Voorjaar Voorjaar Kick off Warmtecirkel Met praktijkcases, kennisdeling en informatie over de warmtetransitie Derde windgroep O.a. update samenwerkings- en ondersteuningsprogramma s Vierde Zonnetafel Speciale aandacht voor grondgebonden zon, i.s.m. PZH Netwerkbijeenkomst duurzame mobiliteit Herhaling basistraining voor coöperatiebestuurders I.s.m. HIER Opgewekt/NCR
Van de provincie Gedeputeerde Han Weber is trots op alle initiatieven uit de provincie: Ik heb groot respect voor al die mensen die in onze provincie, die met inzet van ongelofelijk veel vrijwillige uren zoveel voor elkaar krijgen. Samen zorgen we ervoor dat in onze provincie steeds meer energie collectief wordt opgewekt. Bijkomend voordeel: als provincie leren we veel en snel omdat wij goed luisteren naar onze voorlopers.