SCHIJFWORTELEN 2014 Proef cultivaronderzoek schijfwortel voor de verwerkende industrie 1 Doel Geschiktheid van nieuwe cultivars nagaan onder de heersende groei- en klimaatsvoorwaarden in vergelijking met reeds gekende cultivars. 2 Normale zaai Deze proef werd aangelegd in samenspraak met de Vlaamse Overheid, Departement Landbouw en Visserij (DLV), Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling (ADLO). Proefbedrijf: Ivan Pollefliet, Zwevezele 2.1 Bodemkarakteristieken Bouwvoor Voorvrucht zand aardappelen met nateelt gras Scheikundige analyse Inagro ph (KCl) 5,7 koolstof (%) 1,5 fosfor (*) 60 kalium (*) 19 magnesium (*) 17 calcium (*) 94 natrium (*) <2,0 zwavel (*) <2,0 (*) Uitgedrukt in mg per 100 gram luchtdroge grond. normaal tamelijk laag zeer hoog tamelijk hoog hoog normaal laag laag Tabel 1: Evolutie van de nitraatstikstof in de bodem (kg/ha) Stikstofanalyse Diepte (cm) 0-30 30-60 60-90 0-90 voor proefaanleg op 10/04/14 4 3 3 10 Bij oogst op 31/10/14 15 14 15 44 2.2 Proefopzet Volgende 13 cultivars werden vergeleken: Afalon, Aneta, Atlantis, Bastia, Berlika, Brutus, Dordogne, Kiev, Marion, Mercurio, Napa, Nerac en Senator. De oppervlakte per experimentele eenheid bedroeg 17,5 m²; de perceeltjes hadden een lengte van 25 m en een breedte van 0,7 m; er waren 4 parallellen die per 2 achter elkaar lagen. 1/13
2.3 Teeltverloop Ploegen: Zaaien: 22 april 24 april zaaidichtheid: 190 zaden/m² rijafstand: 70 cm tussen de ruggen (bandzaai) zaaiwijze: pneumatische zaai op ruggen, met toevoeging van 7,5 kg/ha Vydate bij zaai toestand grond: ideaal, wel droog genoeg wegens voorteelt raaigras Bemesting: 24 april: 550 kg/ha patentkali + 400 kg/ha ammoniumnitraat 27%N 14 juli: 10 kg/ha Microtop + 1,5 l/ha boor (bladbespuiting) 5 augustus: 10 kg/ha Microtop (bladbespuiting) 1 september: 10 kg/ha Microtop (bladbespuiting) 16 september: 10 kg/ha Microtop (bladbespuiting) Oogst: opbrengstbepaling: 20 oktober; oogst bewaarproef: 28 oktober Tabel 2: Gewasbescherming (werkzame stof + handelsproduct) Datum Werkzame stof Handelsproduct per ha Onkruidbestrijding 1/5/2014 pendimethalin + linuron 2 l Stallion + 0,6 l Linuron 500 SC 25/5/2014 linuron + metribuzin + uitvloeier 0,3 l Linuron + 60 g Sencor + 100 ml Trend 30/7/2014 linuron + prosulfocarb + 0,2 l Linuron + 2 l Defi + 0,1 l Sencor metribuzin Insectenbestrijding 10/6/2014 dimethoaat 0,5 l Perfekthion 30/6/2014 dimethoaat 0,5 l Perfekthion 19/7/2014 deltamethrin 0,5 l Decis 01/8/2014 deltamethrin 0,5 l Decis 05/8/2014 lambda-cyhalothrin 0,125 l Karate Zeon 19/8/2014 lambda-cyhalothrin 0,125 l Karate Zeon 01/9/2014 deltamethrin 0,5 l Decis 05/9/2014 dimethoaat 0,5 l Perfekthion 16/9/2014 lambda-cyhalothrin 0,125 l Karate Zeon 28/9/2014 dimethoaat 0,5 l Perfekthion 10/10/2014 lambda-cyhalothrin 0,125 l Karate Zeon Ziektebestrijding 14/7/2014 boscalid+pyraclostrobin 0,6 kg Signum 05/8/2014 azoxystrobin + difenoconazool 1,0 l Ortiva Top 01/9/2014 difenoconazool 0,5 l Geyser 16/9/2014 azoxystrobin+ difenoconazool 1,0 l Ortiva Top 2.4 Resultaten Zie hiernavolgende tabellen. 2/13
Tabel 3: Rassenproef schijfwortelen - 2014 - Gewaskenmerken Cultivar Zaadhuis Stand- Opkomst Loofkenmerken dichtheid data bladkleur Loof- Aantasting witziekte Aantasting Alternaria (pl/m²) 1/8 2/9 26/9 massa 1/8 14/8 2/9 26/9 26/9 13/10 20/05 1/8 2/9 Afalon MoravoSeed 113 bcd 8/5 6,5 7,0 4,0 8,0 7,0 9,0 9,0 7,5 9,0 5,0 5,3 d Aneta MoravoSeed 96 def 8/5 8,0 8,0 7,5 8,0 6,0 8,0 8,5 6,5 8,0 7,5 6,3 c Atlantis Sanac 101 de 8/5 6,0 7,0 5,0 6,0 7,0 8,0 9,0 7,5 9,0 4,5 6,0 cd Bastia Bejo 131 ab 7/5 4,0 3,0 2,5 9,0 8,0 9,0 9,0 5,5 8,0 8,5 7,5 b Berlika MoravoSeed 78 f 9/5 8,0 7,0 7,0 9,0 8,0 8,0 9,0 7,5 9,0 1,5 1,0 e Brutus Clause 124 abc 7/5 5,5 5,0 5,5 9,0 9,0 8,0 9,0 8,3 9,0 2,5 1,5 e Dordogne Syngenta 98 def 8/5 8,0 8,0 8,0 7,0 6,0 8,0 9,0 8,0 9,0 9,0 8,8 a Kiev Rijk Zwaan 124 abc 8/5 6,0 9,0 8,0 7,0 7,0 7,0 8,0 5,5 8,5 8,5 7,8 ab Marion MoravoSeed 104 cde 7/5 6,0 4,0 3,5 6,0 6,0 8,0 8,5 7,0 8,8 6,8 6,5 c Mercurio Clause 119 bcd 8/5 7,0 9,0 8,5 5,0 7,0 6,0 6,5 6,5 8,3 8,5 7,8 ab Napa Bejo 130 ab 7/5 4,0 5,0 4,0 7,0 6,0 9,0 9,0 7,0 8,8 7,8 7,8 ab Nerac Bejo 144 a 8/5 5,5 8,0 4,5 7,0 7,0 8,0 9,0 7,0 9,0 8,5 8,8 a Senator Clause 85 ef 8/5 6,0 7,0 7,0 6,0 6,0 9,0 9,0 8,0 9,0 8,3 7,8 ab Gemiddeld 111 6,2 6,7 5,8 7,2 6,9 8,1 8,7 7,1 8,7 6,7 6,3 KWV P0,05 : 20,0 0,9 V.C. (%) 12,7 10,3 P-waarde 0,000 Z.S. 0,000 Z.S. Quotering: 1 = bleek weinig veel veel 9 = donker veel geen geen 3/13
Tabel 4: Rassenproef schijfwortelen - 2014 Gewaskenmerken (vervolg) + aantasting Cavity Spot en wortelvlieg (bij oogst) Cultivar Gemak Stevig- Bovengroei Aantasting door Cavity Spot Aantasting door wortelvlieg oogst heid van de kop % aangetaste aantal vlekken % aangetaste % van aangetast klemband- loof (in mm boven wortelen / wortel Wortelen licht matig zwaar rooier (2) 31/10 grondopp.) Afalon 4,0 7,5 17,2 e 73,8 a 4,1 a 30,0 abc 53,5 42,9 3,6 Aneta 7,5 7,5 29,2 bc 62,5 abc 2,2 abc 33,8 a 59,7 33,3 6,9 Atlantis 7,0 7,5 24,6 cd 56,3 abc 2,2 abc 23,5 abc 50,7 49,3 0,0 Bastia 9,0 8,5 18,6 e 71,3 ab 4,3 a 21,3 abc 60,1 39,9 0,0 Berlika 1,0 6,0 33,9 ab 30,0 cde 1,5 bcd 26,3 abc 49,3 45,7 5,0 Brutus 2,0 7,0 17,4 e 18,8 de 0,4 cd 25,0 abc 84,8 15,2 0,0 Dordogne 8,5 9,0 26,5 cd 57,5 abc 2,7 ab 23,8 abc 66,0 34,0 0,0 Kiev 6,0 8,0 21,4 de 25,0 cde 0,4 cd 31,3 ab 36,2 43,3 20,5 Marion 4,0 7,5 22,7 de 41,3 bcd 1,2 bcd 28,8 abc 55,0 37,5 7,5 Mercurio 9,0 8,5 35,3 a 7,3 e 0,1 cd 9,9 c 62,5 37,5 0,0 Napa 4,5 7,0 21,0 de 7,5 de 0,1 d 10,0 c 12,5 87,5 0,0 Nerac 7,5 8,5 18,7 e 10,0 de 0,2 cd 13,8 bc 43,8 25,0 6,3 Senator 8,5 8,5 28,5 c 15,0 de 0,2 cd 35,0 a 39,2 52,4 8,4 Gemiddeld 6,0 7,8 24,2 36,6 1,5 24,0 51,8 41,8 4,5 KWV P0,05 5,0 (1) (1) (1) V.C. (%) 14,5 42,2 28,5 30,2 P-waarde 0,000 Z.S. 0,000 Z.S. 0,000 Z.S. 0,074 N.S. Quotering: 1 = moeilijk slap 9 = vlot stevig (1) Duncantoets na gegevenstransformatie arscin x (2) Waarneming eind oktober welke grotendeels afhankelijk is van ziektegevoeligheid; begin september hadden alle rassen nog voldoende loof voor oogst met klembandrooier 4/13
Tabel 5: Rassenproef schijfwortelen - 2014 Demo: niet behandeld tegen ziekten Cultivar Aantasting witziekte Aantasting Alternaria Bij oogst (20/10/2014) (4) tijdens groeiseizoen tijdens groeiseizoen loofopbrengst (ton/ha) wortelopbrengst (ton/ha) 1/8 14/8 2/9 26/9 2/9 26/9 13/10 (1) (2) (3) (1) (2) (3) Afalon 5,5 7,0 6,5 9,0 9,0 1,5 2,0 4,9 17,6 27,6 89,2 119,5 74,6 Aneta 3,0 4,0 3,0 7,0 9,0 3,5 2,0 6,3 13,4 46,8 80,9 117,8 68,7 Atlantis 4,5 4,0 5,0 8,5 9,0 3,5 3,0 8,6 12,1 70,6 77,1 115,5 66,8 Bastia 6,0 6,5 4,5 7,5 9,0 3,5 3,5 9,4 18,7 50,4 120,0 152,0 78,9 Berlika 5,5 4,5 3,5 9,0 9,0 2,0 1,0 3,7 5,7 65,0 60,9 101,5 60,0 Brutus 7,0 7,0 6,5 8,5 9,0 2,0 1,5 8,6 12,7 67,4 84,1 114,0 73,8 Dordogne 3,0 3,5 3,0 6,5 9,0 5,0 3,5 11,7 20,4 57,3 90,5 126,5 71,5 Kiev 4,0 5,0 3,5 7,5 9,0 3,5 1,5 4,7 16,9 28,0 101,0 153,5 65,8 Marion 3,0 4,5 4,0 8,0 9,0 3,5 2,0 4,7 14,6 32,4 89,1 128,7 69,2 Mercurio 4,0 4,0 4,5 7,5 9,0 4,0 2,0 7,6 17,6 43,1 109,0 143,4 76,0 Napa 5,0 6,0 4,0 8,5 9,0 3,5 2,0 4,1 11,4 36,3 108,5 142,9 76,0 Nerac 4,5 4,5 4,0 8,3 9,0 3,5 2,0 7,0 20,4 34,3 108,8 149,1 73,0 Senator 8,0 7,5 6,0 8,5 9,0 4,0 3,5 8,0 19,9 40,3 94,3 127,0 74,3 Gemiddeld 4,8 5,2 4,5 8,0 9,0 3,3 2,3 6,9 15,5 46,1 93,3 130,1 71,4 Quotering 1 = zeer veel zeer veel 9 = geen geen (1) = op niet tegen ziekten behandelde strook (2) = op praktijkbehandelde strook net naast onbehandelde strook (3) = procentuele opbrengst van onbehandelde strook ten opzichte van praktijkbehandelde strook (4) Rekening houdende dat praktijkbehandeling bij sommige rassen ook ruim onvoldoende was (zie Tabel 3) 5/13
Tabel 6: Rassenproef schijfwortelen - 2014 Opbrengstgegevens en plantkenmerken bij oogst Cultivar Marktbare wortelen Afval Geoogste Afval (2) Vertakte Gekloofde Individueel Gewichtsverlies ton/ha relatief (gewichts%) planten % van aantal % van aantal % van aantal wortelgewicht door te (%) (aantal/m²) niet ontkopt ontkoppen (g) (%) Afalon 102,5 de 100,0 15,7 ab 103 c 17,5 a 3,4 abc 3,6 abc 135 bc 18,1 bcd Aneta 95,9 de 93,6 15,8 a 92 cd 17,6 a 4,7 abc 3,4 abc 134 bc 18,7 bcd Atlantis 110,3 cde 107,6 9,7 abcd 110 bc 12,0 abc 5,2 ab 2,2 cd 118 bc 15,1 d Bastia 133,1 ab 129,8 7,8 abcd 128 ab 14,6 ab 2,3 bc 1,2 cde 122 bc 16,1 cd Berlika 89,4 e 87,2 13,3 abc 73 d 13,4 abc 7,2 a 2,6 bcd 139 ab 21,4 ab Brutus 105,0 de 102,4 6,8 bcd 130 ab 11,8 abc 2,4 bc 1,2 cde 111 c 16,7 bcd Dordogne 97,1 de 94,7 12,8 abc 92 cd 14,4 ab 4,2 abc 5,0 ab 129 bc 16,3 bcd Kiev 132,3 ab 129,0 6,5 bcd 127 ab 6,9 c 1,7 bc 2,1 cd 114 c 14,7 d Marion 101,9 de 99,4 11,6 abc 95 c 11,1 abc 3,4 bc 5,0 ab 119 bc 20,5 abc Mercurio 136,0 a 132,6 5,7 cd 139 a 7,2 c 3,0 bc 1,0 de 124 bc 24,9 a Napa 128,4 abc 125,3 8,1 abcd 131 ab 10,2 abc 2,6 bc 2,1 cd 120 bc 15,5 cd Nerac 125,3 abc 122,2 3,7 d 147 a 8,2 bc 2,0 bc 0,0 e 111 c 13,9 d Senator 114,9 bcd 112,0 12,3 abc 96 c 8,4 bc 1,4 c 5,6 a 159 a 15,8 cd Gemiddeld 113,2-10,0 112 11,8 3,3 2,7 126 17,5 KWV P0,05 18,4 (1) 20 (1) (1) (1) 21 (1) V.C. (%) 11,3 25,5 12,2 19,2 27,6 21,6 11,4 9,4 P-waarde 0,000 Z.S. 0,009 Z.S. 0,000 Z.S. 0,008 Z.S. 0,060 N.S. 0,000 Z.S. 0,001 Z.S. 0,000 Z.S. (1) Duncantoets na gegevenstransformatie arscin x (2) Onder afval zijn naast gekloofde en vertakte ook te kleine (< 10 cm lang) meegeteld 6/13
Tabel 7: Rassenproef schijfwortelen - 2014 Sortering bij oogst Cultivar Sortering naar diameter (% van marktbare wortelen) naar gewicht naar aantal > 40 mm 30-40 mm 20-30 mm < 20 mm > 40 mm 30-40 mm 20-30 mm < 20 mm Afalon 15,4 bc 55,9 ab 26,4 def 2,3 d 5,5 bc 41,9 a 44,8 abc 7,8 e Aneta 20,2 ab 51,4 abcd 23,4 ef 5,0 bcd 8,2 ab 38,5 ab 38,2 c 15,2 bcde Atlantis 4,0 fg 48,8 abcde 40,2 ab 7,1 bc 1,4 f 31,3 abcde 49,6 abc 17,8 bcd Bastia 24,7 a 42,4 cde 27,8 cdef 5,1 bcd 8,3 ab 31,9 abcde 43,9 bc 16,0 bcde Berlika 22,4 ab 44,9 bcde 30,4 bcdef 2,3 d 9,3 a 34,8 abcd 47,0 abc 8,9 e Brutus 10,8 cde 39,8 e 37,0 bc 12,4 a 3,6 cde 25,6 cde 42,5 c 28,3 a Dordogne 2,9 g 59,5 a 34,7 bcd 2,9 d 1,1 f 42,7 a 47,9 abc 8,3 e Kiev 5,8 efg 39,1 e 48,2 a 6,9 bc 2,2 ef 24,5 de 55,7 ab 17,6 bcd Marion 11,8 cd 48,1 abcde 35,8 bcd 4,2 bcd 4,6 cd 35,2 abc 48,0 abc 12,2 cde Mercurio 6,8 defg 47,7 bcde 37,1 bc 8,4 b 2,2 def 29,9 bcde 45,5 abc 22,4 ab Napa 8,5 def 52,2 abc 32,0 bcde 7,3 bc 2,8 def 33,6 abcde 42,6 c 21,0 abc Nerac 3,7 g 40,1 de 48,3 a 7,9 bc 1,2 f 23,8 e 56,3 a 18,6 bcd Senator 20,9 ab 53,8 abc 21,4 f 3,9 cd 9,2 ab 39,3 ab 40,3 c 11,2 de Gemiddeld 12,1 48,0 34,1 5,8 4,6 33,3 46,3 15,8 KWV P0,05 (1) (1) (1) (1) (1) (1) (1) (1) V.C. (%) 18,7 9,1 10,2 19,3 17,4 11,5 10,1 19,1 P-waarde 0,000 Z.S. 0,001 Z.S. 0,000 Z.S. 0,000 Z.S. 0,000 Z.S. 0,001 Z.S. 0,044 S. 0,000 Z.S. (1) Duncantoets na gegevenstransformatie arscin x 7/13
Tabel 8: Rassenproef schijfwortelen - 2014 Uitwendige wortelkenmerken Cultivar Lengte Diameter Vorm Groenver- Barst- Gladheid Uitwendige (cm) (mm) stompheid rechtheid kleuring gevoelig- ringen wortelkraag heid (1) (voor ontkoppen) Afalon 18,7 de 35,8 a 4,3 f 6,8 abc 7,4 abc 7,0 7,8 bc 7,4 bc Aneta 20,1 bcd 32,5 bc 7,4 bcd 6,0 bc 7,0 bc 4,0 8,0 abc 7,5 b Atlantis 21,2 abc 27,8 f 7,9 abcd 5,8 c 6,6 c 8,0 8,3 ab 8,1 ab Bastia 17,8 e 32,6 bc 6,0 e 6,9 abc 7,5 ab 7,0 7,9 bc 7,5 b Berlika 19,9 bcd 32,4 bc 8,3 abc 7,5 ab 7,0 bc 7,0 8,0 abc 8,5 a Brutus 19,7 bcd 28,7 ef 7,3 cd 6,9 abc 7,5 ab 6,5 8,5 ab 8,0 ab Dordogne 19,9 bcd 30,7 cde 8,5 ab 7,9 a 7,6 ab 6,0 8,0 abc 7,3 bc Kiev 21,4 ab 28,7 ef 7,8 abcd 6,6 abc 6,6 c 8,5 7,0 c 6,5 c Marion 19,5 cde 30,8 cd 6,9 de 6,5 abc 8,1 a 4,0 8,8 ab 8,1 ab Mercurio 20,2 bcd 29,4 def 8,1 abc 6,9 abc 7,5 ab 6,0 8,0 abc 8,0 ab Napa 20,2 bcd 28,8 def 8,6 a 7,0 abc 7,8 ab 7,5 8,0 abc 8,5 a Nerac 19,1 de 27,9 f 8,3 abc 7,6 ab 8,0 a 9,0 8,5 ab 8,5 a Senator 22,1 a 32,9 b 8,1 abc 7,5 ab 7,6 ab 4,0 9,0 a 8,6 a Gemiddeld 20,0 30,7 7,5 6,9 7,4 6,5 8,1 7,9 KWV P0,05 1,6 1,8 1,0 20,7 0,7 0,9 0,9 V.C. (%) 5,5 4,2 9,2 22,7 6,4 7,7 7,6 P-waarde 0,000 Z.S. 0,000 Z.S. 0,000 Z.S. 0,100 N.S. 0,000 Z.S. 0,013 S. 0,000 Z.S. Quotering 1 = scherp krom veel gevoelig ruw veel niet 9 = stomp recht geen gevoelig glad geen (1) Veldtest met behulp van mes op ontkopte wortelen 8/13
Tabel 9: Rassenproef schijfwortelen - 2014 Inwendige wortelkenmerken Cultivar Inwendige kleur Duidelijkheid Grootte van Inwendig visueel overgang de pit groen vlees pit pit - vlees (op niet ontkopte) Afalon 7,3 abc 7,7 ab 7,3 a 5,7 abcd 7,7 ab Aneta 8,0 a 7,7 ab 7,0 a 5,7 abcd 6,3 bcde Atlantis 7,0 abc 8,0 ab 7,7 a 6,7 abc 7,0 abcd Bastia 8,0 a 8,3 a 7,0 a 4,0 e 7,5 ab Berlika 6,7 abc 7,0 ab 6,8 a 5,0 cde 5,7 cde Brutus 6,7 abc 7,3 ab 7,0 a 5,0 cde 5,3 de Dordogne 7,3 abc 7,3 ab 6,8 a 6,7 abc 7,0 abc Kiev 7,7 ab 7,3 ab 6,3 a 6,7 abc 7,3 ab Marion 6,3 c 6,7 b 7,0 a 7,0 ab 7,7 ab Mercurio 7,0 abc 7,7 ab 6,3 a 5,8 abcd 5,3 e Napa 8,0 a 8,0 ab 7,8 a 7,3 a 7,7 ab Nerac 7,3 abc 7,7 ab 6,3 a 5,3 bcde 7,5 ab Senator 6,3 c 6,8 ab 6,7 a 5,3 bcde 7,8 a Gemiddeld 7,2 7,5 6,9 5,9 6,9 KWV P0,05 1,1 1,3 1,4 1,9 20,7 V.C. (%) 9,5 10,5 11,9 8,1 19,3 P-waarde 0,036 S. 0,390 N.S. 0,479 N.S. 0,005 Z.S. 0,002 Z.S. Quotering 1 = geel geel duidelijk groot veel 9 = donkerrood donkerrrod onzichtbaar klein geen 9/13
Tabel 10: Rassenproef schijfwortelen - 2014 Algemene beoordeling (1) Cultivar Gemak Wortel Produc- TOTAAL Rangoogst lengte vorm boven- Cavity gladheid uitwendige grootte totaal tiviteit schikking klemband groei Spot ringen pit 10 p 10 p 10 p 10 p 10 p 5 p 5 p 10 p 60 p 30 p 100 p Afalon 4,0 5,7 5,5 5,1 2,6 4,4 4,2 5,7 33,2 22,6 59,8 12 Aneta 7,5 7,1 6,7 1,7 3,8 4,5 4,3 5,7 33,6 21,2 62,3 11 Atlantis 7,0 8,2 6,8 3,0 4,4 4,6 4,6 6,7 38,2 24,3 69,5 7 Bastia 9,0 4,8 6,4 4,7 2,9 4,4 4,3 4,0 31,5 29,4 69,9 6 Berlika 1,0 6,9 7,9 0,3 7,0 4,5 4,8 5,0 36,3 19,7 57,1 13 Brutus 2,0 6,7 7,1 5,0 8,1 4,8 4,5 5,0 41,1 23,2 66,3 9 Dordogne 8,5 6,9 8,2 2,4 4,3 4,5 4,1 6,7 37,1 21,4 67,0 8 Kiev 6,0 8,4 7,2 3,9 7,5 4,0 3,8 6,7 41,4 29,2 76,6 4 Marion 4,0 6,5 6,7 3,5 5,9 4,9 4,6 7,0 39,0 22,5 65,5 10 Mercurio 9,0 7,2 7,5 0,0 9,3 4,5 4,5 5,8 38,8 30,0 77,8 1 Napa 4,5 7,2 7,8 4,0 9,3 4,5 4,8 7,3 44,9 28,3 77,7 2 Nerac 7,5 6,1 7,9 4,7 9,0 4,8 4,8 5,3 42,5 27,6 77,6 3 Senator 8,5 9,1 7,8 1,9 8,5 5,0 4,8 5,3 42,4 25,3 76,2 5 Gemiddeld 6,0 7,0 7,2 3,1 6,3 4,6 4,4 5,9 38,5 25,0 69,5 (1) Deze beoordeling moet wel degelijk gezien worden onder de gegeven omstandigheden 10/13
Tabel 11: Rassenproef schijfwortelen - 2014 Algemene beoordeling na koele bewaring (van 28/10/2014 tot 30/03/2015) Cultivar Gewichtsverlies Uitdroging Ziekte-aantasting (% van aantal) Algemene (%) in kop midden in top volledig totaal uitzicht aangetast aangetast aangetast aangetast aangetaste na bewaring (A) (B) (C) (D) (A+B+C+D) Afalon 11,6 a 7,5 a 0,3 b 3,7 ab 2,7 bc 0,0 b 6,7 b 8,3 a Aneta 9,2 a 8,3 a 0,2 b 3,9 b 1,5 bc 0,2 ab 5,8 b 6,8 ab Atlantis 10,5 a 7,5 a 0,4 b 0,3 b 1,7 bc 0,2 ab 2,6 b 7,3 ab Bastia 11,3 a 6,8 a 0,2 b 2,6 b 4,5 ab 0,2 ab 7,4 b 7,0 ab Berlika 12,5 a 7,3 a 2,2 a 0,6 b 2,5 bc 0,0 b 5,3 b 6,0 ab Brutus 13,1 a 6,0 a 1,0 ab 3,4 b 4,5 ab 0,8 ab 9,7 b 7,3 ab Dordogne 8,9 a 8,0 a 0,7 ab 4,0 ab 4,5 ab 1,1 a 10,3 ab 5,0 ab Kiev 12,2 a 7,3 a 0,8 ab 1,2 b 0,5 c 0,2 ab 2,7 b 7,5 a Marion 13,1 a 6,5 a 0,7 ab 2,6 b 1,7 bc 0,0 b 4,9 b 6,3 ab Mercurio 12,2 a 7,0 a 0,5 b 1,8 b 1,9 bc 0,0 b 4,2 b 7,3 ab Napa 12,5 a 6,5 a 0,8 ab 3,3 b 1,7 bc 0,5 ab 6,2 b 4,5 ab Nerac 13,9 a 6,5 a 0,6 ab 9,2 a 6,5 a 0,5 ab 16,8 a 2,8 b Senator 10,2 a 7,5 a 0,9 ab 2,8 b 2,6 bc 0,7 ab 7,1 b 5,0 ab Gemiddeld 11,6 7,1 0,7 3,0 2,8 0,3 6,9 6,2 KWV P0,05 (1) 2,0 (1) (1) (1) (1) (1) 3,9 V.C. (%) 18,7 20,0 24,5 38,6 26,8 19,4 67,7 43,6 P-waarde 0,888 N.S. 0,611 N.S. 0,380 N.S. 0,056 N.S. 0,008 Z.S. 0,154 N.S. 0,013 S. 0,280 N.S. (1) Duncantoets na gegevenstransformatie arscin x Quotering 1 = veel slecht 9 = geen goed 11/13
2.5 Voornaamste bevindingen De zaai verliep onder goede omstandigheden maar een wat meer uitgedroogde bodem (wegens vooraf 1 snede gras gemaaid) resulteerde bij sommige rassen in een mindere standdichtheid, vooral in blok 3 en 4. Een gematigde zomer met regelmatig de nodige neerslag en een warm najaar zorgde wel voor een vlotte groei. De zware ziektedruk vanaf augustus zorgde bij de meeste rassen wel voor wat remming (vooral naar loofontwikkeling toe) maar begin oktober was de wortel voldoende ontwikkeld om te oogsten. Er werd ook een bewaring uitgevoerd van 5 maand (28/10/2014 tot 30/03/2015) in een koelcel bij 0-1 C en 95 % relatieve vochtigheid. Er was algemeen tamelijk wat gewichtsverlies en uitval wegens Botrytis en Sclerotinia. De resultaten na bewaring waren zeer heterogeen (zie ook hoge V.C.%) waardoor er weinig betrouwbare besluiten kunnen genomen worden. 2.5.1 Teeltveiligheid Er werden algemeen veel ziekten en plagen aangetroffen. Om de ziektegevoeligheid na te gaan, werd er een strook aangelegd die niet werd behandeld tegen ziekten. De druk van witziekte was evenwel zo groot, dat vanaf augustus alle rassen matig tot zwaar waren aangetast. Die aantasting bleef zeer lang aanhouden zodat alle oude bladeren afstierven en latere aantasting door Alternaria nog moeilijk te beoordelen was. Een beperkte ziektebestrijding gaf vanaf oktober ook een serieuze aantasting in het praktijkveld wat leidde tot duidelijk zichtbare rasverschillen naar Alternaria op het loof toe, wat ook z n effect had op het nog al dan niet oogstbaar zijn met klembandrooier. Bij de oogst werd algemeen ook veel schade van Cavity Spot en wortelvlieg aangetroffen op de wortelen wat aanleiding kan geven tot afkeuring van het geoogste product. Half februari 2015 werd nog een indicatieve beoordeling uitgevoerd naar Cavity Spot en wortelvlieg waaruit bevestigd kan worden dat de aantasting toeneemt naarmate later geoogst wordt; de rasverschillen bleven behouden. 2.6 Besluit De weersomstandigheden in de zomermaanden 2014 waren gunstig om een vlotte en vlugge groei te bekomen. Belangrijke kenmerken voor oogst als schijfwortel zijn een lange, stompe, rechte, uniform dikke en gezonde wortel met weinig bovengroei en die inwendig ook goede kenmerken heeft (donkerrood met kleine pit). Indien geoogst wordt als waswortel is nog voldoende rechtstaand loof bij de oogst (om te kunnen oogsten met klembandrooier) ook een belangrijke parameter. Onder de gegeven omstandigheden behaalden Mercurio, Napa, Nerac en Kiev de beste resultaten bij oogst. De rassen van MoravoSeed scoorden het minst. Berlika kende een moeizame opkomst en was zeer aangetast door Alternaria. Individuele Rasbespreking: (in alfabetische volgorde) Afalon (MoravoSeed): Ras met bleker loof en behoorlijk gevoelig voor Alternaria. Kortere en dikkere wortel met scherpe vorm, zeer gevoelig voor Cavity Spot. Algemeen goede inwendige kenmerken. Iets lagere marktbare opbrengst met een iets grovere sortering bij een lagere standdichtheid en hoger % afval. Aneta (MoravoSeed): Ras met donker loof en matig gevoelig voor echte meeldauw en Alternaria. Iets dikkere wortel met algemeen iets minder goede uitwendige kenmerken, ook meer gevoelig voor Cavity spot en schade door wortelvlieg en meer barstgevoelig. Algemeen goede inwendige kenmerken. Lagere marktbare opbrengst met een iets grovere sortering bij een lage standdichtheid en hoger % afval. Atlantis (Sanac): Ras met behoorlijke loofkenmerken en iets minder gevoelig voor echte meeldauw en iets meer voor Alternaria. Iets langere, fijnere wortel met minder rechte vorm en meer groenverkleuring van de wortelkraag, ook meer gevoelig voor Cavity spot. Algemeen betere inwendige kenmerken. Gemiddelde marktbare opbrengst met een fijnere sortering bij een iets lagere standdichtheid. 12/13
Bastia (Bejo): Ras met betere loofkenmerken, bladrijk met bleke loofkleur maar minder gevoelig aan Alternaria waardoor nog vlot oogstbaar met klembandrooier. Kortere en iets dikkere wortel met minde stompe vorm, zeer gevoelig voor Cavity Spot. Meer duidelijke inwendige rode kleur maar grotere pit. Hoge marktbare opbrengst met een grove sortering bij een normale standdichtheid. Berlika (MoravoSeed): Ras met tragere en dunnere opkomst. Bladrijk maar zeer gevoelig voor Alternaria waardoor niet meer oogstbaar met klembandrooier. Iets dikkere wortel met goede uitwendige kenmerken, gemiddeld sterk tegen Cavity spot. Algemeen iets minder goede inwendige kenmerken. Lage marktbare opbrengst met een grove sortering bij een te lage standdichtheid, hoger % vertakte wortelen en meer verlies na ontkoppen. Brutus (Clause): Zeer bladrijk gewas, weinig gevoelig voor echte meeldauw maar zeer gevoelig voor Alternaria waardoor niet meer oogstbaar met klembandrooier. Fijnere en iets minder stompe wortel en minder gevoelig voor Cavity Spot. Algemeen iets minder goede inwendige kenmerken. Iets lagere marktbare opbrengst met een fijne sortering bij een normale standdichtheid en lager individueel stukgewicht. Dordogne (Syngenta): Ras met goede loofkenmerken, vooral weinig gevoelig voor Alternaria waardoor nog vlot oogstbaar met klembandrooier. Wortel van gemiddelde dikte en lengte met een stompe en rechte vorm, meer gevoelig voor Cavity spot. Gemiddelde inwendige kenmerken met iets kleinere pit. Lagere marktbare opbrengst met een gemiddelde, uniforme sortering bij een lage standdichtheid. Kiev (Rijk Zwaan): Ras met gemiddelde loofkenmerken en iets minder gevoelig voor Alternaria. Iets langere en fijnere wortel met algemeen iets minder goede uitwendige kenmerken (minder glad en meer uitwendige ringen), soms wat vorming van suikerkonten (verdikking op uiteinde wortel); iets minder gevoelig voor Cavity Spot, iets meer schade door wortelvlieg en weinig barstgevoelig. Gemiddelde inwendige kenmerken met iets kleinere pit. Hoge marktbare opbrengst met een fijnere sortering bij een normale standdichtheid, lager % afval en lager stukgewicht. Marion (MoravoSeed): Minder bladrijk gewas met blekere bladkleur en matig gevoelig voor Alternaria. Wortel van gemiddelde dikte en lengte met minder stompe en minder rechte vorm maar glad met weinig uitwendige ringen, matig gevoelig voor Cavity Spot en barstgevoelig. Minder rode inwendige kleur maar anders goede inwendige kenmerken. Iets lagere marktbare opbrengst met een gemiddelde sortering bij een lage standdichtheid en hoger % verlies na ontkoppen Mercurio (Clause): Donker gewas, meer gevoelig voor echte meeldauw maar minder gevoelig voor Alternaria waardoor nog vlot oogstbaar met klembandrooier. Iets fijnere en stompe wortel met algemeen goede uitwendige kenmerken, wel regelmatig een opvallende verdikking op uiteinde ( suikerkonten genaamd), duidelijk minder gevoelig voor Cavity spot en minder schade door wortelvlieg. Gemiddelde tot iets minder goede inwendige kenmerken, vooral meer inwendig groen. Hoge marktbare opbrengst met een fijnere sortering bij een iets hogere standdichtheid, lager % afval maar hoog % verlies na ontkoppen wegens veel bovengroei. Napa (Bejo): Minder bladrijk gewas met blekere bladkleur en iets minder gevoelig voor Alternaria. Fijnere wortel met betere uitwendige kenmerken, ook duidelijk minder gevoelig voor Cavity spot en minder schade door wortelvlieg. Algemeen betere inwendige kenmerken, vooral meer rode kleur en kleinere pit. Hogere marktbare opbrengst met een iets fijnere tot gemiddelde sortering bij een normale standdichtheid. Nerac (Bejo): Gewas met betere loofkenmerken, vooral weinig gevoelig voor Alternaria. Iets kortere en fijnere wortel met zeer goede uitwendige kenmerken en minder gevoelig voor Cavity spot en weinig barstgevoelig. Gemiddelde inwendige kenmerken behalve grotere pit. Hogere marktbare opbrengst met fijne sortering bij hoge standdichtheid, laag % afval, geen gekloofde wortelen en lager % gewichtsverlies na ontkoppen. Wel mindere bewaarcapaciteit in deze proef. Senator (Clause): Minder bladrijk gewas maar behoorlijk sterk tegen bladziekten (witziekte en Alternaria) waardoor nog vlot oogstbaar met klembandrooier. Langere, iets dikkere wortel met goede uitwendige kenmerken en minder gevoelig voor Cavity Spot, wel iets meer aantasting door wortelvlieg en barstgevoelig. Inwendig wat minder goede kenmerken, vooral minder rode kleur. Gemiddelde marktbare opbrengst met grovere sortering bij een lage standdichtheid, lager % afval maar relatief meer gekloofde wortelen en zware stukgewichten. 13/13