Energie-innovaties van de Topsector Institutionele belemmeringen en oplossingsrichtingen: hoe verder? Bert den Ouden, 29 november 2017 Werkconferentie Topsector Energie 1
Inleiding Allemaal bezig bij energie innovatie Traditionele instituties bij energieprojecten: - Innovatie en R&D - Opschaling Dit type projecten loopt aan tegen de bestaande instituties (de oude wereld) en regels Hiernaar is eerste verkennende studies* gedaan. Energie-innovaties van de Topsector: Institutionele belemmeringen en Oplossingsrichtingen Berenschot o.b.v. deelstudies EY, APPM, PWC, Loyens & Loeff in opdracht van Topsector energie systeemintegratie * In deze presentatie: voorbeelden en dynamiek van de ontwikkeling: hoe nu verder? https://www.berenschot.nl/publish/pages/4218/eindrapportage_institutionele_belemmerin gen_en_oplossingsrichtingen_berenschot.pdf 2
Samenvatting van belemmeringen (studie Berenschot* e.a. voor Topsector Energie systeemintegratie) https://www.berenschot.nl/publish/pages/4218/eindrapportage_institutionele_belemmerin gen_en_oplossingsrichtingen_berenschot.pdf 3
Het blijft evolueren Opgelost lijken (in wijziging warmtewet, indien aangenomen): - Hulpgasketeltarief voor stadsverwarming op basis van biomassa - Mogelijkheid voor ander tarief voor lage-temperatuurwarmte We hebben o.a. de volgende nieuwe belemmeringen gezien: - Een nieuw schoolgebouw kon niet energieneutraal worden gebouwd, want daarmee werd de financieringsnorm overschreden - Bedrijven moeten in (Europese) tenders een energiecontract tenderen: dat wordt dan een vast contract maar dat belemmert deelname aan flexibiliteit en spotmarkt - Postcoderoos werkt niet met windenergie en zonnepanelen in een nabijgelegen perceeltje zonder een huis daarop - Waterstof kan het beste getransporteerd door (iets omgebouwde) bestaande gasleidingen maar dat kan niet vanwege de gaswet. -.. 4
Voorbeeld 1: Waterstof in gasinfra Casus: Waterstof kan het beste getransporteerd door bestaande aardgasinfrastructuur om maatschappelijke kosten te drukken (uitkomst recente studie Berenschot en TNO naar waterstof uit pre-combustion CCS) Het is veel goedkoper om waterstof via bestaande gasinfra te transporteren, dan nieuwe Kan technisch; kosten: een fractie van nieuwbouw Wetgeving: Volgens de gaswet mag GTS geen waterstof transporteren Gas moet namelijk 85% methaan bevatten 5
Voorbeeld 2: Slimme lokale aansluiting Casus: Bijv. Batterij gebruiken om energienet te stabiliseren Belastingregels: Dubbele energiebelasting Rolverdeling: Exploitant en netbeheerder mogen beide geen congestiemanagement met batterijen doen Tariefstelling: Kosten voor de levering en aansluiting zijn niet flexibel Regelgeving: Maatschappelijk optimum aan installaties op de bestaande aansluiting Direct grote besparingen bij wegnemen van deze belemmeringen 6
Wat zien we overall? Het wegnemen van belemmeringen stimuleert een open markt en dus een betaalbare transitie Continu innovaties, dus continu nieuwe belemmeringen Ieder individueel project opnieuw het wiel aan het uitvinden 7
Kennis moet stromen Klimaatdoelstellingen Rutte III kunnen alleen gehaald in samenwerking tussen overheid, kennisinstellingen, bedrijfsleven en de maatschappij, juist ook op institutioneel gebied. Wat levert dit op? - Een haalbare transitie én - Een betaalbare transitie 8
Idee Energiekaart.net en Berenschot Loket voor belemmeringen: - Programmatische aanpak voor structurele belemmeringen - Pragmatisch optreden bij acute belemmeringen - Over de linies (energiefuncties en verschillende regelgeving) heen kijkend - Kennis laten stromen: kunnen leren van oplossingen van voorgaande belemmeringen - Logisch aanspreekpunt voor betreffende ministeries en/of instanties 9