NULBELEID COFFEESHOPS GEMEENTE WESTLAND Afdeling/team ROV/TV Auteur(s) C.R.H. van Ruler Datum 4 juli 2016 Versie 0.1 Status definitef 16-0134223 *16-0134223*
Inhoud 0. Geen coffeeshops in de gemeente Westland... 3 1. Doel... 3 2. Juridisch Kader... 3 2.1. Gedoogbeleid coffeeshops... 3 2.2. Artikel 13b Opium wet (W et Damocles)... 4 3. De nul -optie... 4 3.1. Lokaal beleid... 4 3.2. Overwegingen tot het voeren van een nulbeleid... 5 3.2.1. Aanwezigheid coffeeshops in omliggende gemeenten... 5 3.2.2. Aanzuigende werking op personen buiten de gem eente en criminaliteit... 5 3.2.3. Een coffeeshop past niet bij het karakter van W estlan d... 5 3.2.4. Bescherming van de jeugd... 5 4. Handhaving nulbeleid... 5 4.1. Strafrechtelijke handhaving van een nulbeleid... 5 4.2. Bestuurlijke handhaving van een nulbeleid... 6 4.2.1. Verzoek tot vestiging van een coffeeshop... 6 4.2.2. Illegale vestiging van een coffeeshop... 6 5. Conclusie nulbeleid... 6 6. Besluit... 6 7. Inw erkingtredin g en bekendmaking... 6 8. Citeertitel... 6 2
0. Geen coffeeshops in de gemeente Westland Deze notitie gaat in op het beleid zoals wordt gevoerd door het Openbaar Ministerie (OM) en de politie en geeft weer welk beleid ten aanzien van coffeeshops in de gemeente W estland wordt gevoerd. Binnen de gemeente W estland is de exploitatie van een coff eeshop al geruime tijd niet toegestaan. De gemeente voert een zogenaamd nulbeleid. Het onderliggende nulbeleid is echter tot op heden niet in beleidsregels vastgelegd. Met de vaststelling van het nulbeleid coffeeshops kan in voorkomende gevallen duidelijke r worden opgetreden tegen de vestiging van een coffeeshop. Het nulbeleid voor coffeeshops sluit aan bij het preventief alcohol - en drugsbeleid van de gemeente W estland. In deze beleidsregel wordt de koers van de huidige gedragslijn met betrekking tot de v estiging van coffeeshops in de gemeente W estland niet gewijzigd. Het exploiteren van een coffeeshop is en blijft niet mogelijk. 1. Doel Met dit nulbeleid kan de gemeente makkelijker optreden tegen de vestiging van een coffeeshop. Het voornaamste doel van de gemeente voor het vaststellen van een nulbeleid is de bescherming van de openbare orde en veiligheid, de leefbaarheid en de gezondheid. 2. Juridisch Kader In dit onderdeel wordt de juridische grondslag beschreven van het gemeentelijk coffeeshopbeleid. Het beleid is gefundeerd op artikel 13 b Opium wet waarin de burgemeester bevoegd is verklaard tot oplegging van een last onder bestuursdwang (sluiting) indien in woningen of lokalen dan wel in of bij woningen of zodanige bij lokalen behorende erven (soft)drugs worden verkocht, afgeleverd of verstrekt dan wel daartoe aanwezig zijn. 2.1. Gedoogbeleid coffeeshops Het is in Nederland form eel niet toegestaan om s oftdrugs te produceren of te verhandelen. De wet verbiedt dit. Er bestaan landelijke richtlijnen, uitgevaardig d door het College van Procureurs - generaal o ver de wij ze waarop de wet wordt na geleefd; het gedoog belei d. De bas is van het gedoogbeleid is de Aanw ijzing Opiumw et van het OM. Onder strenge voorwaarden, die in de Aanwijzing staan beschreven, wordt er niet strafrechtelijk opgetreden tegen de verkoop van hennepproducten die op Lijst II staan. Deze voorwaarden gelden voor alle coffeeshops in Nederland. De voorwaarden worden ook wel aangeduid als AHOJGI -criteria. Op grond van de AHOJ GI -criteria is het voor een coffeeshop verboden te: Afficheren: dit betekent geen reclame anders dan een summiere aanduiding op betreffende lokaliteit. Het afficheringsverbod is aangescherpt in de zin dat ook internet -affichering verboden is; Harddrugs te verhandelen: er mogen geen harddrugs voorhanden zijn en/of verkocht worden; Overlast te veroorzaken: onder overlast kan worden verstaan parkeeroverlast rond de coffeeshop, geluidshinder, doorverkoop in de nabije omgeving, vervuiling en/of voor of nabij de coffeeshop rondhangende kla nten; Jeugdigen onder de 18 jaar in de coffeeshop toe te laten of aan hen te verkopen; P A G I N A 3 V A N 6
Grote hoeveelheden te verhandelen (niet meer dan 5 gram per persoon per transactie) of op voorraad te hebben (niet meer dan 500 gram); Toegang te verlenen en te verkopen aan anderen dan Ingezetenen van Nederland. Het huidige kabinet wil een strenger gedoogbeleid. Coffeeshops zien zich geconfronteerd met aanvullende c riteria zoals het ingezetenen -criterium en de verscherping van het afstand -c riterium. In de brief van 26 oktober 2011 hebben de Minis ters van Veiligheid en J ustitie en Volksgezondheid, W elzijn en Sport opgenomen dat: Het kabinet staat voor een daadkrachtige aanpak van druggerelateerde overlast en (georganiseerde) criminaliteit; Er een einde wordt gem aakt aan het huidige open deur beleid; Coffeeshops kleiner en meer beheersbaar worden gemaakt; De aantrekkingskracht van het Nederlands drugs gebruik op gebruikers uit het buitenland wordt teruggedrongen; Middelengebruik van minderjarigen sterk wordt tegengegaan. 2.2. Artikel 13b Opiumw et (Wet Damocles) In het jaar 1999 is de wet Bestuurlijke handhaving Opium wet (Damocles) in werking getreden. Met inwerkingtreding van deze wet heeft de burgemeester de mogelijkheid gekregen om bestuursrechtelijk handhavend op te treden t egen coffeeshops. Vóór de wets wijziging was het alleen voor het OM mogelijk om als handhaver tegen overtredingen van de Opium wet strafrechtelijk op te treden. Dit gaf een aantal praktische beperkingen. De belangrijkste beperking is wel dat het op basis van het strafrecht niet mogelijk is een coffeeshop te sluiten. De ongewenste vestiging van een coffeeshop kan daardoor op basis van het strafrecht nauwelijks worden voorkomen, of effectief worden bestreden. Het toegevoegde artikel 13 b Opium wet geeft de burge meester nu de bevoegdheid bestuursdwang uit te oefenen tegen coffeeshops, cafés en andere voor het publiek toegankelijke lokalen indien hard- of softdrugs worden verkocht, afgeleverd of verstrekt, dan wel daartoe aanwezig zijn. Door het opnemen van een bestuursdwangbevoegdheid in de Opium wet wordt duidelijk dat handhaving niet uitsluitend afhankelijk is van strafrechtelijk optreden. Artikel 13 b Opiumwet biedt daardoor een wettelijke grondslag voor handhaving door de burgemeester die niet langer op louter openbare orde aspecten berust. De burgemeester kan nu ook optreden bijvoorbeeld ter bescherming van jeugdigen en vanuit een volksgezondheidsmotief. 3. De nul-optie De W et Damocles biedt de gemeenten de mogelijkheid om beleid te ontwikkelen op het terrein van coffeeshops. Gelet op de regionaal gemaakte afspraken, heeft de gemeente W estland er voor gekozen om gebruik te maken van deze mogelijkheid om een zogenaamd nulbeleid ten aanzien van coffeeshops te voeren. Dit heeft tot gevolg dat er in de gemeente W estl and tegen de vestiging van (illegale) coffeeshops zal worden opgetreden. Ook indien een inrichting zich ontwikkelt tot een coffeeshop zal de burgemeester op basis van dat enkele feit tot s luiting kunnen overgaan. 3.1. Lokaal beleid Dit nulbeleid is voor een belangrijk deel lokaal beleid. Behalve een goede afstemming tussen gemeente, OM en de politie is het ook van belang dat er rekening gehouden wordt met het beleid van de omliggende gem eenten in de regio Haaglanden. P A G I N A 4 V A N 6
3.2. Overw egingen tot het voeren van een nulbelei d Op basis van een analys e is er in de gemeente W estland voor gekozen geen coffeeshops te gedogen. Deze keuze is als volgt gemotiveerd: 3.2.1. Aanw ezigheid coffeeshops in omliggende gemeenten Binnen de regio Haaglanden worden alleen coffeeshops gedoogd in de gemeenten Den Haag, Delft en Zoetermeer. Daarnaast zijn buiten de regio in de (buur)gemeenten Maassluis en Hoek van Holland ook coffees hops gevestigd. Er zijn in de directe omgeving van de gemeente W estland voldoende coffeeshops gevestigd die in de behoefte ku nnen voorzien. 3.2.2. Aanzuigende w erking op personen buiten de gemeente en criminaliteit Het vestigen van een coffeeshop binnen de gem eente W estland zal leiden tot een aantrekkende werking van klanten van buiten de gemeente, drugstoerisme en criminaliteit. Gelet op de hiermee gepaard gaande overlast en de aanzuigende werking van criminaliteit, is al snel sprake van gevoelens van sociale onveiligheid. Ook als deze gevoelens wellicht ten dele een subjectief karakter hebben, blijkt hieruit zondermeer een aantasting van het woon - en leefk limaat. 3.2.3. Een coffeeshop past niet bij het karakter van Westland Gezien het concentreren van coffeeshops in meer stedelijke gebieden, kan ook worden gesteld dat een coffeeshop niet passend is bij het karakter van deze enigs zins verst edelijkte plattelands - gemeente en zeker ook zal stuiten op bezwaren van de inwoners. 3.2.4. Bescherming van de jeugd Jongeren zijn een k wetsbare groep waarvan de gevolgen van alcohol - en drugsgebruik ver strek - kende gevolgen kunnen hebben op zowel de (geestelijke) gezondheid als op het sociale leven. Het nulbeleid beoogt een drempel op te werpen, zodat jongeren niet direct de gelegenheid wordt geboden om met softdrugs in aanraking te komen. Uitgaande van een vraag door minderjarigen, betekent ieder extra handelspunt een risico op een toename van jongeren die in aanraking komen met drugs. Ook kan de zeer onwenselijke situatie ontstaan dat in de nabijheid van een coffeeshop de drugs aan minderjarigen worden doorverkocht (zgn. straathand el). De gemeente investeert om het middelengebruik bij jongeren te verminderen en bewus twording over de schade die middelengebruik met zich meebrengt te vergroten. Een coffeeshop past niet binnen deze visie. 4. Handhaving nulbeleid Om in voorkomende gevallen naleving van het beleid af te kunnen dwingen zal handhaving noodzak elijk zijn. Bij een nul beleid wordt c ons equent opgetreden teg en de ve s tiging van e en c offeeshop binnen de gemeente. 4.1. Strafrechtelijke handhaving van een nulbeleid Uit de richtlijne n van het OM blijkt dat als in de lokale driehoek is afgesproken tot het voeren van nulbeleid het OM kan overgaan tot vervolging van elke vorm van handel in softdrugs, ook als het verkooppunt voldoet aan de zogenaamde AHOJ GI -criteria. Deze bevoegdheid is n og eens nadrukkelijk bevestigd door de Hoge Raad naar aanleiding van een zaak in de gemeente Kampen (uitspraak 15 oktober 1996). Het optreden van het OM tegen de exploitant van een niet gedoogd verkooppunt was naar het oordeel van de Hoge Raad niet in stri jd met het gelijkheidsbeginsel. P A G I N A 5 V A N 6
4.2. Bestuurlijke handhaving van een nulbeleid Ook bestuursrechtelijk kan op basis van een vas tgesteld nulbeleid worden opgetreden. 4.2.1. Verzoek tot vestiging van een coffeeshop De burgemeester kan op basis van het nulbeleid de toest emming tot vestiging van een coffeeshop weigeren of een bestaand verkooppunt sluiten. De burgemeester beroept zich bij zijn besluit op de weigeringsgronden die in het nulbeleid staan gemotiveerd. Dit blijkt onder meer uit de uitspraak van de Afdeling Bestu ursrechtspraak van de Raad van State naar aanleiding van de sluiting van een coffeeshop door de burgemeester van Naaldwijk wegens strijd met het nulbeleid (Raad van State 22 mei 1997). In deze uitspraak overweegt de Afdeling dat aan de burgemeester in beginsel de vrijheid toekomt om ter bescherming van het woon - en leefklimaat dan wel de openbare orde geen enk ele coffeeshop toe te staan. 4.2.2. Illegale vestiging van een coffeeshop De burgemeester kan overgaan tot sluiting van een lokaal, wanneer ondanks het nul beleid toch een coffeeshop (verkooppunt van drugs) zich ves tigt, dan wel aanwezig is. De burgemeester gebruikt hiervoor artikel 13 b van de Opium wet. Dit artikel geeft de mogelijkheid om een pand waar drugs handel plaats vindt voor ( on) bepaalde tijd te s luit en. Voor een verde re uit we rk ing wo rdt verwezen naar het Damoclesbeleid Lokalen en W oningen gemeente W estland. 5. Conclusie nulbeleid De vestiging van een coffeeshop binnen de gemeente W estland is niet wenselijk. Het is in strijd met de lijn die de gemeente volgt om het middelengebruik bij jongeren te verminderen en de bewustwording over de schade die middelengebruik met zich meebrengt te vergroten. Daarnaast is het aantal c offees hops i n de regio Haaglanden m eer dan voldoende om in de behoeften te voorzien. 6. Besluit Ter bescherming van de volksgezondheid, het woon - en leefklimaat dan wel de openbare orde wordt binnen de gemeente W estland het nu lbeleid gevoerd. Dit beleid is gericht op het volledig weren van bedrijven waarvan de exploitatie (mede) is gericht op de verkoop of de handel in soft - en/of harddrugs. 7. Inwerkingtreding en bekendmaking Dit besluit treedt in werk ing op de dag na bekendmaking (artikel 3:40 en artikel 3:42 Algemene wet bestuurs recht). 8. Citeertitel Deze beleidsregels worden aangehaald als 'Nulbeleid Gemeente W estland'. Aldus op 1 september 2016 vastgesteld door: de burgemeester van de gemeente W estland, J. van der Tak P A G I N A 6 V A N 6