Handleiding/Lesopzet niveau AA-Alfa Over niveau AA-Alfa Niveau AA-Alfa van Nieuwsbegrip is een afgeleide van niveau AA en is bedoeld voor specifiek gebruik. U kunt AA- Alfa inzetten bij diverse doelgroepen: leerlingen in het speciaal onderwijs, zoals het dovenonderwijs en zml, en nieuwkomers. AA-Alfa is niet bedoeld voor gebruik in reguliere groepen 4. Wanneer leerlingen van groep 4 dit niveau gebruiken, blijven zij achter in hun ontwikkeling van technisch en begrijpend lezen. Onderwerp: Eikenprocessierups Strategie: vragen stellen (laatste keer in week 16: Koningsdag) Doel: De leerlingen oefenen mondeling met het stellen van vragen bij de tekst. De vragen moeten beginnen met een vraagwoord. AVI-niveau leestekst: Het AVI-niveau komt overeen met het gemiddelde technisch leesniveau van leerlingen aan het einde van groep 3. Sleutelschema: Zet in de goede volgorde Extra opdracht: Wat denken ze? Bij niveau AA-Alfa kunt u werken met de leesles andere tekstsoort en de woordenschatles van niveau AA. Leesles andere tekstsoort: Een lied (Marco Borsato: Vlinder) Woordenschat (doelwoorden uit de leestekst): het insect veranderen in zelfs de overlast eigenlijk de uitslag overdag Voorbereiding Bereid de les eventueel voor op het Lesvoorbereidingsformulier. Lees de opdrachten door en bepaal welke opdrachten u door de leerlingen wilt laten doen. Bereid het modelen voor. pagina 1 van 5
Lesvoorbereidingsformulier Introductie - gezamenlijk oriënteren op het onderwerp en voorkennis ophalen - strategie benoemen als lesdoel Opdrachtselectie Opdr. 1 2 3 4 - woorden behandelen die technisch lastig zijn - aangeven welke opdrachten gedaan worden Strategie-uitleg en centraal modelen Gezamenlijk het uitlegblokje lezen en de strategie modelen volgens SCHIJF (zie Algemene Handleiding) Begin met het gezamenlijk lezen van de inleiding van de tekst. Model vervolgens het stellen van vragen bij de inleiding. Beschrijf tijdens het lezen welke vragen er bij u opkomen. Vraag bijvoorbeeld bij de eerste zin: Wie bedoelen ze met Hij? Bedoelen ze het kleine beestje dat in de titel staat? Maar welk beestje is dat dan? Misschien kom ik dat te weten als ik verder lees. Verder kunt u zich bij de inleiding bijvoorbeeld afvragen waarom die rups zo genoemd wordt en waarom hij er vooral is als het warm weer is. Vraag daarna ook aan de leerlingen welke vraag zij bij de inleiding hebben. Aan de slag met het actief lezen van de tekst Laat de leerlingen de rest van de tekst lezen. Ze lezen de tekst actief en maken daarbij gebruik van modelen. Aandachtspunten: Bespreek na elk stukje of de leerlingen snappen wat er staat. Zo nodig wordt het stukje tekst herlezen. De leerlingen maken vervolgens opdracht 1, en uw keuze uit de opdrachten 2, 3 en 4. Aandachtspunten bij de opdrachten Tekst lezen en vragen stellen De leerlingen bedenken welke vragen ze bij de tekst hebben. Bespreek enkele vragen en zoek antwoorden op in de tekst. De leerlingen hoeven de antwoorden niet op te schrijven. Bespreek ook welke vragen niet door de tekst worden beantwoord. Hoe zouden de leerlingen aan de antwoorden op die vragen kunnen komen? Zet in de goede volgorde Lees samen met de leerlingen de uitleg en vervolgens de vier zinnen in het schema. Bespreek met de leerlingen welke zin de eerste zin is. Laat hen het cijfer 1 voor de zin noteren. Doe ook de volgende zinnen samen of laat de leerlingen in tweetallen de opdracht afmaken. Vragen over de tekst beantwoorden Doe deze opdracht klassikaal of laat de leerlingen in groepjes werken. Wat denken ze? Bespreek de opdracht met de leerlingen: ze moeten de juiste denkwolk bij de juiste foto zoeken. Overige lesonderdelen Moment van inzet en aandachtspunten: O Jeugdjournaalfilmpje: O Woordenschatsemantisering: Centrale afronding - terugblik op het lezen van de tekst en de strategietoepassing - terugblik op de tekstinhoud: wat zijn we te weten gekomen? - overige zaken: pagina 2 van 5
Voorbeeldvragen: Bij de inleiding: - Hoe ziet een eikenprocessierups eruit? - Hoe komt het dat je jeuk kunt krijgen van zo n rups? - Welke insecten zijn er allemaal? Bij De rupsen: - Waar leven de rupsen? - Wat eten deze rupsen? - Waarom gaan de rupsen ook naar tuinen of gebouwen? Bij Haartjes: - Wat is overlast? - Hoe komt het dat de rups overlast geeft? - Waar kun je last van krijgen? Bij Warm: - Waarom maken de rupsen een nest hoog in de boom? - Waar zijn de rupsen s nachts? - Waarom gaan de rupsen lager in de bomen zitten? 2 3 De rupsen gaan op zoek naar een koele plek. Ze gaan lager in de boom zitten Mensen komen rupsen tegen. En ze krijgen last van uitslag of jeuk. 1 Het is nu erg warm. 1. A. een diertje met zes pootjes en vaak met vleugels 2. C. pukkels of vlekken op je huid 3. B. die haartjes Hier is het koeler dan hoog in de boom: rupsen Het is beter om niet te dicht bij de boom te komen!: fietser pagina 3 van 5
De Nieuwsbegripbieb Titels bij week 24 Bomen Thewissen, Meis A Bomen zijn belangrijk. Ze zijn mooi en nuttig. Ook leven er dieren in bomen. Lees er over in dit boekje. Het bijzondere beestjes boek Zommer, Yuval A Ontdek wonderlijke feitjes over allerlei vliegende, stekende en wriemelende beestjes van de hele wereld. Het dikke bosboek Mack A Een boek boordevol weetjes over bomen, planten en dieren in het bos. Pier de mier en de blauwe vlinder Pelt, Lizzy van AK-boek Een nachtvlinder vertelt Pier de mier over haar kinderen en hoe ze groot worden. Rups Hartley, Karen A Over rupsen en de verandering van rups tot vlinder. Met grote kleurenfoto's. Huiduitslag Landau, Elaine Ontdek wat huiduitslag precies is, hoe het komt en wat je eraan kunt doen. Bomen herkennen : een handige natuurgids voor kids Haag, Holger Welke bomen groeien om ons heen? Leer de belangrijkste bomen herkennen. Met veel weetjes. Insecten onder de loep Lasserre, Franc ois Neem een kijkje in de wondere wereld van insecten en kriebelbeestjes. Insectendetective : leuke weetjes en handige feiten over kleine beestjes Li, Maggie Slakken, bijen, lieveheersbeestjes... Pak een vergrootglas en maak kennis met de wondere wereld van insecten en kleine beestjes. Speurtocht in een boom Spilsbury, Richard Lees welke dieren in of bij een boom leven. (Makkelijk te lezen.) Speuren naar insecten en andere kleine dieren - Bekijk de krekel, wesp, vlo en andere kleine beestjes van heel dichtbij. Insecten en andere kleine dieren zijn sterk vergroot afgebeeld. Met interessante feiten en weetjes. Superjuffie komt in actie! Schotveld, Janneke A-boek De burgemeester wil de oude eik in het Stadspark vervangen door 'nieuwe natuur'. Maar heeft hij wel aan de dieren gedacht? Gelukkig komt Superjuffie in actie. Gaan de plannen dan nog wel door? pagina 4 van 5
Van rups tot vlinder De la Be doye re, Camilla Ontdek hoe alles steeds weer opnieuw begint. Het leven van een vlinder begint als rups. Als rupsen volwassen vlinders zijn, gaan ze zelf eitjes leggen. Ook voor kinderen die moeite hebben met lezen. Beestjes die bouwen Jackson, Cari Over het leven van de allerkleinste beestjes. Kleine beestjes zijn geweldige bouwers. Zij bouwen soms nesten als kastelen. Met close-up kleurenfoto's. Ook voor kinderen die moeite hebben met lezen. Het rupsenraadsel Carrot, Joe B-boek Speurkonijn Joe Carrot gaat op zoek naar twee ontsnapte, vraatzuchtige rupsen. Maar wie heeft ze eigenlijk laten ontsnappen? Vieze beestjes Bonotaux, Gilles Verschillende kriebelbeestjes zoals kakkerlakken, wespen, teken en muggen, leggen uit wie ze zijn en waarom ze bijvoorbeeld jeuk bezorgen. Beestjes die verwoesten Jackson, Cari Lees over alle schadelijke beestjes die planten en dieren en ook mensen, het leven moeilijk maken. Met close-up kleurenfoto's. Ook voor kinderen die moeite hebben met lezen. Uil, vos en vleermuis : nachtdieren Mu ller, Thomas Welke dieren zijn van schemering tot zonsopgang actief? Vleermuizen, vossen, herten, nachtvlinders en muizen om er een aantal te noemen. Op de website van Jeugdbieb staan leuke filmpjes, apps en interessante websites over het Nieuwsbegriponderwerp. Ga naar: http://www.jeugdbieb.nl/nieuwsbegrip. pagina 5 van 5