Pensioen in eigen beheer vanaf 1 april 2017 De laatste jaren was het pensioen dat de directeurgrootaandeelhouder (DGA) in zijn eigen B.V. opbouwt onderwerp van gesprek. Het liefst wilde het kabinet er vanaf. Na vele varianten te hebben voorgesteld, heeft het kabinet het wetsvoorstel Wet uitfasering pensioen in eigen beheer en een novelle daarop ingediend. Daarin zijn nieuwe regels over het pensioen in eigen beheer opgenomen. Dit wetsvoorstel is op 1 april in werking getreden en kent een overgangstermijn van 3 maanden. Wij nemen u mee in de regels van de nieuwe wet. Vanaf 1 juli 2017 is het niet meer mogelijk om fiscaal gefaciliteerd pensioen in eigen beheer op te bouwen. Het blijft echter voor u wel mogelijk om pensioen op te bouwen. Dit pensioen zal dan moeten worden onder gebracht bij een verzekeraar of pensioenfonds. Ook kunt u kiezen voor opbouw van pensioen via een lijfrente. Of voor sparen in uw eigen BV of in privé. Nadeel van deze laatste optie is dat u de waarde van dit gespaarde geld ieder jaar moet opgeven voor de vermogensrendementsheffing in box 3. Bij sparen in de eigen BV loopt u zelfs het risico als het bedrag boven een drempel uitkomt dat u dan de ontvangen rente in box 1 moet opgeven. Hoe kunt u omgaan met het tot die tijd in eigen beheer opgebouwde pensioen? Daarvoor geeft de wet een aantal mogelijkheden. Bij het maken van de keuze is het een voorwaarde dat uw partner, als die ook pensioenrechten in eigen beheer heeft, instemt. Welke mogelijkheden hebt u? Afkoop van de pensioenrechten in eigen beheer Voor een periode van drie jaar is het mogelijk de pensioenrechten in eigen beheer af te kopen. Het kabinet wil deze mogelijkheid stimuleren en geeft daarvoor in de wet een fiscaal aantrekkelijke regeling. Deze regeling kunt u alleen gebruiken als er in de B.V. voldoende liquide middelen zijn om minimaal de loonbelasting te kunnen betalen. Het bedrag dat u na aftrek van loonbelasting nog moet ontvangen, zou u in de B.V. kunnen laten staan of omzetten in aandelenkapitaal als er geen geld meer is. Om uw pensioenrechten te kunnen afkopen dient een aantal stappen te worden genomen. 1 Afstempelen De pensioenaanspraken worden fiscaal geruisloos afgestempeld naar het niveau van de fiscale balanswaarde. Dit is de waarde zoals die is opgenomen in de balans voor de heffing van de vennootschapsbelasting. Deze is momenteel vele malen lager dan de zogenoemde commerciële waarde. Het fiscaal geruisloze wil zeggen dat over het verschil in waarde geen loonbelasting, vennootschapsbelasting of revisierente hoeft te worden betaald.
2 Afrekenen over de fiscale waarde met een korting Om het nog aantrekkelijker te maken om de rechten af te kopen is voor de jaren 2017 tot en met 2019 een korting op de fiscale waarde opgenomen. Deze korting neemt wel af naarmate u de afkoop later uitvoert. Voor 2017 geldt een korting van 34,5%, voor 2018 een korting van 25% en in 2019 is er nog een korting van 19,5%. Deze korting wordt echter toegepast op de fiscale balanswaarde zoals die gold op 31 december 2015. De fiscale waardestijging in 2016 en verder wordt helemaal in de heffing meegenomen. Ook mag de stijging in 2016 en 2017 niet meer bedragen dan 150% van de opbouw die in 2015 plaatsvond. Een voorbeeld (uit het wetsvoorstel) hoe deze afkoop in zijn werk gaat. Commerciële waarde 31 december 2015 900.000 Fiscale waarde 31 december 2015 300.000 Commerciële waarde 1 april 2017 912.398 Fiscale waarde 1 april 2017 320.751 Als de DGA het pensioen in 2017 afkoopt dan vormt de fiscale waarde van 320.751 het uitgangspunt van de grondslag voor de loonbelasting. De korting wordt alleen verleend over 300.000. Deze bedraagt voor 2017 34,5%. Dit werkt dan als volgt uit: (100% 34,5%) x 300.000 x 52% = 102.180 100% x ( 320.751 300.000) x 52% = 10.790 Totaal verschuldigde loonbelasting 112.970 Over de afkoop is geen revisierente verschuldigd. Na afkoop heeft de DGA een bedrag van 207.781 (= 320.751 112.970) netto tot zijn beschikking. Let op! Na 2019 is het niet meer mogelijk het pensioen in eigen beheer af te kopen. Doet u dit wel dan moet u afrekenen over de waarde in het economisch verkeer en bent u tevens 20% revisierente verschuldigd. Afkoop al ingegane pensioenen Het is in de wet ook toegestaan al ingegane pensioen af te kopen en gebruik te maken van de korting. Echter dan wordt niet uitgegaan van de fiscale balanswaarde per 31 december 2015 maar van de balanswaarde op het moment van afstempelen/afkopen als die lager is. Positie van de partner Het is van groot belang uw partner mee te nemen bij de bespreking over de keuzes die u kunt maken met uw in eigen beheer opgebouwde pensioenrechten. Om het pensioen te kunnen afkopen, is de toestemming van uw partner vereist. Immers ook de pensioenrechten van uw partner verdwijnen daarmee. Als er goede afspraken zijn gemaakt dan wel een passende compensatie wordt afgesproken, zal uw partner in de meeste gevallen geen belang hebben in het weigeren van de afkoop. Uw partner zal echter ook kunnen eisen om het aan uw partner toekomende deel van de waarde onder te brengen bij een verzekeraar, net zoals bij echtscheiding. Het lijkt dan wel redelijk uit te gaan van de afgestempelde pensioen aanspraken omdat de commerciële waarde mogelijk niet meer in de B.V. aanwezig is. Een andere mogelijkheid is dat uw partner compensatie eist die bijvoorbeeld in aanvullende huwelijkse voorwaarden wordt vastgelegd. Stemt uw partner helemaal niet in dan worden de in eigen beheer opgebouwde pensioenrechten bevroren en blijven ze in de eigen B.V., zie hierover later in dit artikel. Pensioenverplichting (deels) ondergebracht bij een verzekeraar Als u een deel of het geheel van de eigen beheer pensioenverplichting heeft ondergebracht bij een verzekeraar, Pensioen B.V. of andere werkmaatschappij is het nu nog mogelijk om de waarde van de verzekering terug te halen naar de eigen B.V. Vanaf 1 juli 2017 is de eigen B.V. geen toegelaten verzekeraar meer. Het is dan ook niet meer mogelijk om na 30 juni 2017 de waarde van de verzekering terug te halen naar eigen beheer. Als dit wel uw wens is, dan dient snel te worden gehandeld. Dit moet nog vóór 1 juli 2017 plaats te vinden. Overigens telt deze waarde niet mee voor de korting die wordt verleend bij de afkoop. Die geldt immers alleen voor de fiscale balanswaarde per 31 december 2015! Een voorbeeld hoe deze afkoop in zijn werk gaat na terughalen van pensioengeld bij een verzekeraar. Commerciële waarde 31 december 2015 900.000 Fiscale waarde 31 december 2015 300.000 Pensioengeld van verzekeraar terug naar de eigen B.V. in 2017 600.000 Commerciële waarde 1 juli 2017 1.500.000 Fiscale waarde 1 juli 2017 520.751 2
Als de DGA het pensioen in 2017 afkoopt dan vormt de fiscale waarde van 520.751 het uitgangspunt van de grondslag voor de loonbelasting. De korting wordt alleen verleend over 300.000. Deze bedraagt voor 2017 34,5%. Dit werkt dan als volgt uit: (100% 34,5%) x 300.000 x 52% = 102.180 100% x ( 520.751-300.000) x 52% = 114.790 Totaal verschuldigde loonbelasting 216.970 Over de afkoop is geen revisierente verschuldigd. Na afkoop heeft de DGA een bedrag van 303.781 (= 520.751 216.970) netto tot zijn beschikking. Geen inhaal mogelijkheid van afgekocht pensioen in eigen beheer Het is niet mogelijk om via de reserveringsruimte van de lijfrente het afgekochte pensioen in eigen beheer weer in te halen. Dit komt omdat in de jaren waarvoor de inhaal geldt wel degelijk een pensioenopbouw plaatsvond. Uiteraard geldt dit niet voor de jaren nadat het pensioen in eigen beheer is afgekocht. Aandelen van de (pensioen-)b.v. zijn (deels) niet in handen van de DGA Extra opletten is het als u niet alle aandelen in handen hebt. Op het moment van het gedeeltelijk prijsgeven en afkopen van de pensioenaanspraken zal de waarde van de aandelen stijgen. Meestal is dan sprake van een bevoordeling van de aandeelhouders. Zonder compensatie zal dit tot gevolg hebben dat schenkbelasting verschuldigd wordt over deze waardestijging. Uiteraard kan daar een eventueel nog niet benutte schenkvrijstelling van af worden getrokken. 3 Informatieplicht De afkoop van de pensioenaanspraken komt niet expliciet tot uitdrukking in de loonaangifte. Daarom is het nood zakelijk dat de Belastingdienst daarvan op de hoogte wordt gebracht. Daarvoor is op de site van de Belasting dienst een formulier ter beschikking gesteld. De informatie verstrekking aan de Belastingdienst is een voorwaarde om gebruik te kunnen maken van de fiscaal vriendelijke beëindiging van de het pensioen in eigen beheer. In het formulier moet u aangeven om welke bedragen het gaat bij de afstempeling en de afkoop en of uw partner uitdrukkelijk heeft ingestemd met de afkoop. Let op! Deze informatie moet u binnen één maand vanaf het moment van prijsgeven aan de Belastingdienst verstrekken. Doet u dit niet dan gelden de gewone regels van afkoop. Dus belastingheffing over de hele waarde in het economisch verkeer als loon uit vroegere dienstbetrekking en 20% revisierente. Als u een partner hebt, zal die het formulier ook moeten ondertekenen. Omzetten van de pensioenrechten in eigen beheer Als de afkoop geen optie is, omdat er bijvoorbeeld niet voldoende geld in de B.V. aanwezig is, kunt u kiezen voor omzetten in een zogenoemde oudedagsverplichting. Deze mogelijkheid geldt tot uiterlijk 31 december 2019. Voordeel is dat het geld dan in de onderneming blijft en u dit kunt gebruiken voor uw bedrijfsvoering. Hoe gaat dat omzetten in zijn werk? Net als bij afkoop worden de pensioenrechten eerst afgestempeld zodat de fiscale balanswaarde overblijft. Na de afstempeling zet u de fiscale waarde om in een oudedagsverplichting. Dit is een spaarvariant waarbij de oprenting van de waarde plaatsvindt volgens de volgende wettelijke voorschriften. U hebt dan geen pensioenaanspraken meer. Werkwijze oudedagsverplichting De oudedagsverplichting wordt jaarlijks verplicht verhoogd met de marktrente. Hierbij wordt aangesloten bij het U-rendement. Deze wordt maandelijks bekend gemaakt door het Verbond van Verzekeraars. Deze oprenting vindt plaats zowel in de uitstel- als uitkeringsfase. De uitkeringen uit de oudedagsverplichting kunnen op elk moment worden ondergebracht in een lijfrenteverzekering of lijfrenterekening die voldoet aan de voorwaarden zoals omschreven in artikel 3.125 of 3.126a van de Wet inkomstenbelasting 2001. Dit kan tot het moment dat de uitkeringen ingaan. Kiest u daar niet voor dan gaat de B.V. de uitkeringen doen. De uitkeringen uit de oudedagsverplichting mogen op zijn vroegst vijf jaar voor de AOW-leeftijd ingaan. En moeten uiterlijk twee maanden na de AOW-leeftijd ingaan. De uitkeringen dienen bij de eigen B.V. vanaf de AOW-ingangsdatum over een periode van twintig jaar plaats te vinden. Als de start van de uitkeringen echter plaatsvindt vóór de AOW-leeftijd dan wordt de periode van 20 jaar vermeerderd met het aantal jaren dat de uitkering eerder ingaat. Als u op het moment van omzetten al ouder bent dan de AOW-leeftijd dan moeten de uitkeringen meteen ingaan. Ook wordt de 20 jaar verminderd met het aantal jaren dat u ouder bent dan de AOW-leeftijd. 3
Het berekenen van de hoogte van de uitkering is simpel. In het eerste jaar wordt 1/20e van de waarde van de aanspraak uitgekeerd. Het volgende jaar 1/19e van het saldo dat resteert na vermindering van de eerste uitkering en na verhoging van het restant met het bedrag van oprenting met de dan geldende marktrente. Zie hieronder het voorbeeld uit de toelichting op het wetsvoorstel. Uitgangspunten zijn verplichting start 400.000 en marktrente van 0,9%. Jaar Beginstand Uitkering Oprenting Eindstand 1 400.000 20.000 3.420 383.420 2 383.420 20.180 3.269 366.509 3 366.509 20.362 3.115 349.263 4 349.263 20.545 2.958 331.676 5 331.676 20.730 2.799 313.745 6 313.745 20.916 2.635 295.464 7 295.464 21.105 2.469 276.829 8 276.829 21.295 2.300 257.834 9 257.834 21.486 2.127 238.475 10 238.475 21.680 1.951 218.747 11 218.747 21.875 1.772 198.644 12 198.644 22.072 1.589 178.162 13 178.162 22.270 1.403 157.294 14 157.294 22.471 1.213 136.037 15 136.037 22.673 1.020 114.385 16 114.385 22.877 824 92.331 17 92.331 23.083 623 69.872 18 69.872 23.291 419 47.000 19 47.000 23.500 212 23.712 20 23.712 23.712 0 U hebt de keuze of u het jaarlijkse bedrag ineens uitkeert of op een andere frequentie. Als in dat jaar maar het gehele berekende bedrag wordt uitgekeerd. De uitkering wordt als loon uit vroegere dienstbetrekking in de belastingheffing betrokken. In de Successiewet is, net als voor het pensioen, een vrijstelling geregeld voor de waarde van de uitkeringen. Mocht u uw pensioen in eigen beheer hebben omgezet in een oudedagsverplichting en voor 31 december 2019 bedenken dat u toch liever had afgekocht, dan kan dat. U kunt dan alsnog gebruik maken van de korting en hoeft geen revisierente te betalen. Uiteraard geldt het kortingspercentage dat op het moment van afkoop van toepassing is. Als u al uitkeringen heeft ontvangen, geldt uiteraard wel dat u voor de korting dan wel moet uitgaan van de actuele waarde en niet van de waarde per 31 december 2015 als die hoger is. Premievrij in de B.V. laten staan Als u niets doet dan blijven de pensioenrechten die u en uw partner hebben premievrij in de B.V. staan. Er kan niet meer worden opgebouwd. Wel blijven dan alle regels zoals die golden vóór 1 april 2017 bestaan. Zo zult u jaarlijks een actuariële berekening moeten maken om de waarde van de fiscale en commerciële pensioenreserve te bepalen. Ook hebt u dan mogelijk nog steeds te maken met de dividendklem omdat er niet genoeg vermogen in de B.V. aanwezig is. Pensioenaanspraken overbrengen naar een verzekeraar Laatste optie die u hebt, is de op 1 juli 2017 bestaande pensioenaanspraken over te brengen naar een verzekeraar of pensioenfonds. Daarvoor zal genoeg geld in de B.V. aanwezig moeten zijn om dit te kunnen financieren. Pensioenopbouw voor de toekomst Ook na 1 juli 2017 kunt u nog pensioen opbouwen. Dit kan alleen niet meer bij uw eigen B.V. U zult deze opbouw moeten onderbrengen bij een verzekeraar of pensioenfonds. Daarbij kunt u kiezen uit verschillende vormen van pensioen. Wilt u liever uw oudedagsvoorziening in een lijfrente onderbrengen dan kan dat ook. Daarvoor kunt u terecht bij de verzekeraar, bank, beleggings onderneming of bij een beleggingsbeheerder. U kunt uw oudedagsvoorziening ook zelf regelen door bijvoorbeeld geld op een spaarrekening te zetten of geld te beleggen. Om bij uw vroegtijdig overlijden uw partner (en kinderen) toch verzorgt achter te laten, kunt u een overlijdensrisico verzekering (ORV) afsluiten. Als u overlijdt en de termijnen zijn nog niet ingegaan, dan moeten de erfgenamen deze binnen twaalf maanden na het overlijden in laten gaan. Zijn de termijnen bij uw overlijden wel al ingegaan, dan lopen deze voor de resterende termijn door en worden ze uitgekeerd aan de erfgenamen. Ook dan wordt op de uitkeringen loonheffing ingehouden. 4
Hoe worden de verschillende mogelijkheden om voor uw oudedagsvoorziening te sparen fiscaal behandeld? Pensioen Oudedagsverplichting in de BV Lijfrente ORV (Overlijdens Risico Verzekering) Sparen in box 3 Is de premie/ inleg voor u aftrekbaar? Ja, omkeerregel van toepassing Nee, betreft omzetting van al bestaande pensioenafspraken Premie betaalt u van netto inkomen en is aftrekbaar als sprake is van jaar- of reserveringsruimte Nee, als het gaat om een éénmalige uitkering. Ja, als het gaat om lijfrentevariant dan aftrekbaar als er jaar- of reserveringsruimte is. Nee Moet de uitkering levenslang zijn? Ja, zowel het ouderdomspensioen als het nabestaandenpensioen moet levenslang zijn. Wezenpensioen loopt maximaal tot 30 jaar. Nee, de uitkering moet in 20 jaar worden uitgekeerd Nee, minimale looptijd is 5 jaar Nee, is vaak een éénmalige uitkering bij overlijden. Als in de vorm van een lijfrente dan is de minimale looptijd 5 jaar. Nee, is vrij geld Is de uitkering belast in de inkomstenbelasting? Ja, Iedere uitkering wordt belast Ja, iedere uitkering wordt belast Ja, iedere uitkering wordt belast Nee als gaat om éénmalige uitkering. Ja, als gaat om lijfrente. Dan is iedere uitkering belast. Nee, de uitkering is niet belast. Waarde telt jaarlijks wel mee als vermogen voor box 3 (vermogensrendementsheffing). Is de uitkering belast in de erfbelasting? Nee, voor de erfbelasting is opgenomen. Voor de partner geldt wel een imputatie op de algehele vrijstelling. Nee, voor de erfbelasting is opgenomen. Voor de partner geldt wel een imputatie op de algehele vrijstelling. Nee, voor de erfbelasting is opgenomen. Voor de partner geldt wel een imputatie op de algehele vrijstelling. Ja, als er iets is onttrokken uit het vermogen van de erflater. Nee, voor de erfbelasting is opgenomen als het gaat om lijfrente. Voor de partner geldt wel een imputatie op de algehele vrijstelling. Ja 5
Conclusie U hebt veel mogelijkheden met uw bestaande en nog op te bouwen oudedagsvoorziening. Het is daarom van belang dat u (en uw partner) zich goed laten adviseren door een financieel adviseur. Wat voor u de beste keuze is hangt immers af van de wensen en financiele middelen die u en uw B.V. hebben. Ook uw partner speelt bij de besluitvorming een grote rol. Voor afkoop en omzetting in de oudedagsverplichting moet zij/hij immers haar/zijn uitdrukkelijke toestemming verlenen. Aan deze brochure kunnen geen rechten worden ontleend. Meer informatie? LHeeft u nog vragen? Neem dan contact op met uw werkgever of onafhankelijke adviseur ;Voor vragen over uw pensioenregeling bij Nationale-Nederlanden kunt u ook contact opnemen met onze Klantenservice Pensioen, telefoonnummer 088 663 00 00 DL3174-40.1807