Schenking van certificaten van aandelen in de estate planning Mr. M.L. van Haren III VanHaaren.indd 3 11-5-2015 12:35:12
Schenking van certificaten van aandelen in de estate planning Schenking van certificaten van aandelen in de estate planning Mr. M.L. van Haren Dit boek is gebaseerd op de masterscriptie notarieel recht waarop de auteur in oktober 2014 afstudeerde aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Zijn begeleider was mr. T.F.H. Reijnen, docent erf- en relatievermogensrecht. Als tweede lezer trad op prof. mr. B.M.E.M. Schols, hoogleraar Successierecht en Belastingen van rechtsverkeer. Dit boek is een uitgave van Celsus juridische uitgeverij Amersfoort www.celsusboeken.nl info@celsusboeken.nl Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar worden gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur. Hoewel aan deze uitgave de uiterste zorg is besteed, aanvaardt de auteur noch Celsus juridische uitgeverij aansprakelijkheid voor de aanwezigheid van eventuele (druk)fouten en onvolkomenheden. No part of this book may be reproduced in any form, by print, photo print, microfilm or any other means without written permission of the publisher. ISBN 978-90-8863-163-4 NUR 827 2015 Tekst: mr. M.L. van Haren 2015 Vormgeving: Celsus juridische uitgeverij Omslag: Jan Willem Geertsema Lay out: Bureau Lopend Vuur IV VanHaaren.indd 4 11-5-2015 12:35:12
Inhoudsopgave Lijst van gebruikte begrippen Lijst van gebruikte afkortingen IX XIII 1 Inleiding 1 1.1 De rechtshandeling nader beschouwd 1 1.2 Topholding of tussenholding? 4 1.3 Onderverdeling hoofdstukken 7 2 Certificering 9 2.1 Inleiding 9 2.2 Definiëring en algemene opmerkingen certificering 11 2.3 Statutair certificeringsverbod? 13 2.4 Bij de organisatie van de rechtspersoon betrokken? 15 2.5 Certificering als beschermingsconstructie 16 2.6 Certificering vóór de inwerkingtreding van de Wet flexibilisering en vereenvoudiging BV-recht (Wet Flex-BV) 17 2.6.1 Onderscheid bewilligde en onbewilligde certificaten: medewerking van de vennootschap 17 2.6.2 De rechtsverhouding tussen de vennootschap en de certificaathouders 20 2.6.3 De rechtsverhouding tussen de StAK en de certificaathouder 20 2.6.4 De rechtsverhouding tussen de vennootschap en de StAK 22 2.7 Certificering sinds de inwerkingtreding van de Wet flexibilisering en vereenvoudiging BV-recht (Flex-BV) 24 2.7.1 Certificaten met en zonder vergaderrechten 24 2.7.2 De rechtsverhouding tussen de vennootschap en de StAK 25 2.7.3 De rechtsverhouding tussen de vennootschap en de certificaathouder(s) 26 V VanHaaren.indd 5 11-5-2015 12:35:12
Schenking van certificaten van aandelen in de estate planning 2.7.4 De rechtsverhouding tussen de StAK en de certificaathouder 27 2.8 Overgangsrecht 28 2.9 Certificering in familieverband 30 2.10 Resumé 32 3 Stemrechtloze aandelen 35 3.1 Inleiding 35 3.2 Definiëring van het begrip stemrechtloze aandeel 36 3.3 De totstandkominggeschiedenis van het stemrechtloze aandeel 38 3.4 Rechtsvergelijking van art. 2:228 lid 5 BW met andere rechtsstelsels die stemrechtloze aandelen kennen 40 3.5 Winstbewijzen 42 3.6 Meerekenen van stemrechtloze aandelen? 44 3.7 Vergaderrechten in de algemene vergadering van aandeelhouders 45 3.8 (Overige) verschillen met certificering 47 3.9 Andere rechten van (en gevolgen voor) de houders van stemrechtloze aandelen 50 3.10 Bescherming van aandeelhouders zonder stemrecht 52 3.11 Resumé 54 4 De schenking 57 4.1 Inleiding 57 4.2 De schenking in civielrechtelijk perspectief 57 4.2.1 Het schenkingsbegrip volgens oud recht 57 4.2.2 Schenking en gift naar huidig recht 60 4.2.3 De schenking als overeenkomst: overige aspecten 61 4.2.4 Quasi-legaat? 62 4.3 De schenking in fiscaal perspectief 63 4.3.1 De schenkingsvrijstelling 63 4.3.2 De eenmalig verhoogde schenkingsvrijstelling (jubelvrijstelling) 64 4.3.3 De extra verhoogde schenkingsvrijstelling (Gouden jubelvrijstelling) 64 4.3.4 De schenkingstarieven 65 4.4. Resumé 66 VI VanHaaren.indd 6 11-5-2015 12:35:12
5 Overige civielrechtelijke aangelegenheden 67 5.1 Erfrechtelijke gevolgen 67 5.2 De huwelijksvermogensrechtelijke behandeling 69 5.3 Uitsluitingsclausule 71 5.4 De mogelijkheid tot onderbewindstelling 72 5.5 Herroepelijkheid van schenkingen 75 5.6 Tweetrapsschenking 77 5.7 Het certificaat als niet-overdraagbare vordering 79 5.8 Tag along en drag along-bepalingen 80 5.9 Het stichtingsrecht ten aanzien van de StAK 82 5.10 Resumé 84 6 Conclusies met aanbevelingen 87 6.1 Inleiding 87 6.2 Conclusies 87 6.3 Aanbevelingen tot wijziging of interpretatie van de wet 88 Geraadpleegde literatuur 91 Geraadpleegde jurisprudentie 101 Bijlage 1 103 Overzicht artikelen in boek 2 BW met medewerking van de vennootschap Bijlage 2 105 Overzicht rechten van certificaathouders voor inwerkingtreding Wet flex-bv Bijlage 3 107 Overzicht van rechten van certificaathouders na inwerkingtreding Wet flex-bv VII VanHaaren.indd 7 11-5-2015 12:35:12