Lestip 'Het is een boek!' Over het boek Dit is een schitterend prentenboek over de confrontatie tussen multimedia en boeken. Aap en Ezel zitten tegenover elkaar in de zetel. Aap leest een boek, Ezel is bezig op de laptop. Ezel stelt allerlei vragen over het boek: kan je ermee scrollen, heb je een paswoord nodig? Heel wat woordenschat uit de ICT-lessen komt hier aan bod. Aap blijft rustig doorlezen, en antwoordt telkens: Nee, het is een boek. De schrijver laat hier blijken dat hij stiekem het meest van een echt gedrukt boek houdt. Auteur(s) Lane Smith Uitgeverij Lemniscaat / 2010 Aantal pagina's 28 p. ISBN 9789047703075 Genre Prentenboek Doelgroep 2de leerjaar, 3de leerjaar Trefwoorden Auteur lestip Nanna Cornelis Aanzet Plaats twee kinderen tegenover elkaar op een stoel en laat ze tegelijk of om beurten iemand uitbeelden die leest en iemand die een spelletje op de laptop speelt. Het kan nodig zijn om de kinderen vooraf tips te geven: hoe zit je als je leest, maak je geluid als je leest, maak je geluiden als je op de laptop speelt Laat de klas raden wat beide kinderen deden. Ze sommen de verschillen en gelijkenissen op of verwoorden wat ze zelf leuk vinden aan lezen in een boek en wat leuk is aan de laptop. Bekijk nadien de promotiefilm van het boek. Lager - Muzische vorming - Drama 3.2 Lager - Muzische vorming - Drama 3.5 Verwerkingsactiviteiten
Computer-woordenschat-spelletje Vraag de kinderen welke computertermen ze zich nog herinneren uit het boek, en noteer die in een lijstje (scrollen, bloggen, muis, sms en, twitteren, Wi-Fi, wachtwoord, gebruikersnaam, oplader). Vul de lijst nog aan met termen die de kinderen zelf aanbrengen. Bespreek met hen de betekenis van deze woorden. Haal er indien mogelijk een woordenboek bij. Je vraagt of er kinderen zijn die een banaan-verhaal willen vertellen met één van deze computertermen. Dit gaat als volgt: de verteller vervangt de betreffende term telkens door het woord banaan. Als het verhaal uit is, mogen de anderen raden om welke term het ging. Lager - Muzische vorming - Drama 3.3 Lager - Nederlands - Strategieën 5.1 Lager - Nederlands - Strategieën 5.2 Lager - Nederlands - Strategieën 5.3 Het fenomeen boek Wat is een boek? Hebben boeken al altijd bestaan? Doet een boek iets met je? Op welk vlak? Voel je iets, zie je iets, leer je iets? Wat kan een boek voor je betekenen? Is dat met elk boek zo? Waarom met het ene wel en met het andere niet? Waar hangt dat van af: de schrijver, het verhaal? Stel je een wereld voor zonder boeken. Hoe ziet die er uit? Zullen boeken altijd blijven bestaan? Bedenk na het gesprek een soort formule of definitie van wat een boek voor de klas is. Dit mag subjectief zijn, dat is het leukst! Laat de kinderen verzinnen wat je met boeken kan dat je met een computer niet kunt. Enkele mogelijkheden: bloemetjes tussen drogen, als opstapje, als steun onder iets, om kampen mee te bouwen, in tekenen, schrijven, vliegertjes uit vouwen Je hebt hier zeker een beetje aandacht voor respect voor boeken. Inspiratie vind je in de Guust Flater stripboeken (hij maakt een boekenhuis). Toon ook afbeeldingen van kunstwerken met boeken. Tik op Google-afbeeldingen: kunst van oude boeken en kunst met boeken. Werk ook met Dit is geen boek van Kerstin Kempf. Dit boekje heeft als ondertitel: 101 dingen die je altijd met een boek wilde doen, maar nooit durfde. Op elke pagina krijg je een andere, ongewone opdracht. Dit boek schept heel wat mogelijkheden om het over boeken te hebben, om zelf een boek te maken en om boeken te promoten. Aan het einde van alle opdrachten, heb je plots zelf een uniek boek gemaakt. Door via dit boek alles te doen wat je eigenlijk nooit mag doen, wordt op een schalkse wijze eerbied en respect voor boeken bijgebracht. Voer de opdrachten uit op losse bladen en hang nadien alle werken naast elkaar op, of voeg ze samen in een behangpapierboek. Lager - Nederlands - Lezen 3.4 Lager - Muzische vorming - Beeld 1.3 Lager - Muzische vorming - Beeld 1.4 Lager - Muzische vorming - Beeld 1.5 Lager - Muzische vorming - Beeld 1.6 Tekeningen vertellen Blader door het boek en bekijk de tekeningen met de kinderen. Het zal hen opvallen dat die heel eenvoudig en
sober zijn. Je kan de figuurtjes haast ontleden in meetkundige vlakke figuren. Bespreek hoe de auteur toch gevoel en beweging in de prenten brengt: door de oortjes van Ezel telkens in een andere stand te zetten, door de houding van de hoofden te veranderen of door de oogjes en de mond anders te tekenen. Ga bij verschillende tekeningen na wat het gevoel van Aap of Ezel op die bewuste tekening is. Maak vergrotingen van de tekeningen en hang die aan het bord of werk met een smartboard. Maak samen een lijst van de gevoelens: verlegen, verveeld, ongeduldig, verbaasd, boos Geef de kinderen een kopie van een tekening van Aap en Ezel waarop ogen en mond zijn weggelaten. Laat ze de figuurtjes een uitdrukking geven. Achteraan noteren ze welk gevoel ze proberen uit te drukken. Hang alle tekeningen op en laat de kinderen de gevoelens raden en bespreken. Als volgende stap, tekenen de kinderen een tekstballon bij hun figuurtjes met daarin een gepaste tekst die het gevoel verduidelijkt. Lager - Sociale vaardigheden - domein relatiewijzen 1.2 Lager - Sociale vaardigheden - domein relatiewijzen 1.6 Lager - Sociale vaardigheden - domein gespreksconventies 2 Lager - Muzische vorming - Beeld 1.3 Lager - Muzische vorming - Beeld 1.4 Lager - Muzische vorming - Beeld 1.5 Lager - Muzische vorming - Beeld 1.6 Vergelijken Lees voor tot aan de prent van Ezel die een geluidje uit zijn computer tovert. Laat de tekeningen goed zien. Doe aan tekstbeschouwing aan de hand van volgende vragen: Wie zegt het meest? Wat is het antwoord van Aap? Wat zou Ezel kunnen denken? Wat denkt Aap ervan? Lees verder tot het einde en laat de kinderen verwoorden hoe de situatie zich verder heeft ontwikkeld. Er zullen zeker kinderen zijn die zich ook al eens helemaal in een boek hebben kunnen verdiepen. Laat ze vertellen met welk boek dat was en hoe dat gaat of voelt. Lager - Nederlands - Lezen 3.5 Lager - Wereldoriëntatie - Mens (ik en mezelf) 3.1 Lager - Wereldoriëntatie - Mens (ik en de ander) 3.4 Lager - Sociale vaardigheden - domein relatiewijzen 1.2 Lager - Sociale vaardigheden - domein relatiewijzen 1.6 Lager - Sociale vaardigheden - domein gespreksconventies 2 En verder Omkering Je kan de tekst van het boek in omgekeerde zin maken: Aap stelt dan de vragen aan Ezel en die antwoordt telkens: Nee, het is een computer.
Klasgesprek Lees Bij mij thuis staat een boekenkast of Er is een plek onder de tafel uit Lijmkont van Hans Kuyper voor. Hou een klasgesprek. Hebben de kinderen thuis ook een (eigen) boekenkast? Waar lezen ze het liefst? Hebben ze een favoriete plek? Kunnen ze daar zo opgaan in het boek dat ze hun omgeving helemaal vergeten? Nederlands - 1 Luisteren - 1.1-1.9 2 Spreken - 2.6 5 Strategieën - 5.1-5.2-5.3-6 Taalbeschouwing - 6.1* - 6.5 Lager - Nederlands - Strategieën 5.1 Lager - Nederlands - Strategieën 5.2 Lager - Nederlands - Strategieën 5.3 Productieproces Neem naar aanleiding van het boek het productieproces onder de loep, bezoek de bibliotheek of nodig een schrijver uit. Het Vlaams Fonds voor de Letteren voorziet een financiële tegemoetkoming voor een auteursbezoek. Meer info op www.auteurslezingen.be. Lager - Wereldoriëntatie - Mens (ik en de anderen: in groep) 3.7 Lager - Wereldoriëntatie - Mens (ik en mezelf) 3.3 Lager - Wereldoriëntatie - Maatschappij (sociaal-economische verschijnselen) 4.6 Bibliografie Dit is geen boek - Kerstin Kempf (Deltas 2011) Lijmkont - Hans Kuyper, Annemarie Van Haeringen ill. (Leopold, 2003)