Inventarisatie van biomassa in Noord-Brabant en Vlaanderen

Vergelijkbare documenten
Het interregproject GrasGoed Natuurlijk groen als grondstof. Willy Verbeke, Natuurinvest/Inverde, 22 maart 2018

Inventarisatie biomassastromen Vlaanderen en Noord-Brabant

Inventarisatie en economische analyse biomassastromen Vlaanderen en Noord-Brabant

GrasGoed Natuurlijk groen als grondstof De natuur als deel van een circulaire economie?

Workshop: Graslandbeheer in de praktijk logistiek en machines

Mini-symposium - is het rendabel om gras uit natuurgebieden te verwerken?

Impactevaluatie Interreg V Vlaanderen-Nederland. In opdracht van

Projectvoorstel. Maatregelen voor de Patrijs Uitwerking kerngebied Struikwaard

natuurbeheer Jens Verwaerde Natuurpunt CVN

Expertmeeting Logistieke uitdagingen

Bijeenkomst Beheerconvenant Blauwzaam Lint. 10 december Presentatie Wageningen UR

Productie van vezels voor isolatiematten eiwitten voor veevoer uit natuurgras mbv grasraffinage

Briefadvies. Malde. Datum

Innovatie in de Hoeksche Waard. Projectleider Biobased Economy Hoeksche Waard Henk Groeneveld

Voorbij natuurherstel volgens het doelenboekje. Rienk-Jan Bijlsma

natuur in Gent monitoring

Actualisatie van de Biologische Waarderingskaart en Natura 2000 Habitatkaart te Emblem

Analyse van bestuurlijke initiatieven voor multifunctioneel & duurzamer laagveenweidegebied

KOP VAN DE PRESENTATIE

Analyse van een aantal eenheden van de Biologische waarderingskaart

Voorbeelden circulaire economie - Projectresultaten in de praktijk

Grenzeloos Biobased Onderwijs (GBO)

ENERGIE UIT LANDSCHAPSONDERHOUD. Pieter Verdonckt Mathias D Hooghe

Bermenplan Assen. Definitief

Project 'Natuurlijk Groen als Grondstof'

Haalbaarheidsstudie van regionale biogebaseerde producten

Is het gras altijd groener bij de buren? Een rechtsvergelijkend juridisch onderzoek naar de wet- en regelgeving in het traject van maaisel naar

Concrete begrenzing EHS en GHS in het plangebied Voorste Stroom te Tilburg

Biotoop heide. Cursus natuurmanagement, 2019

PILOT BOKASHI Brabants en Limburgs maaisel voor een gezonde bodem. Maarten van Schijndel Adviseur watersystemen

Heide als landschap: historie, bodem en ontwikkeling. Rienk-Jan Bijlsma & Rein de Waal

Noordsingel 185. Hondiuslaan ER Rotterdam AB Utrecht. tel.: tel fax fax.

BRIEFADVIES. 19 april 2012

Natura 2000 in uw regio. Samen, beter en meer

Natuurmaaisel : tussen veevoer en afval. Willy Verbeke, Natuurinvest/Inverde

Realisatie Eckeltse vennen

Natuurmaaisel : tussen veevoer en afval. Willy Verbeke, Natuurinvest/Inverde 15 feb 2019

Wij willen actie! Gemeenten adopteren soorten

Advies over de toegekende bemestingsklassen in het gewestelijk RUP Poelberg - Meikensbossen in uitvoering van het Mestdecreet

Schetsschuit Energielandschap Reestdal

Bestuurlijke samenvatting. Laatste onderzoeksresultaten De Groote Meer op de Brabantse Wal

Eindexamen aardrijkskunde havo 2005-I

Verkenning biomassaketens Moubeek- Vloethemveld

Vlaamse natuurgebieden als bron van bio-energie

Referentiewaarden grondwaterpeilen grondwaterafhankelijke habitats volgens dataset van NICHE

Herstel biodiversiteit in Noord-Brabant,

15.6. Legenda. Antwerpen. Vlaams Brabant

Deze handleiding hoort bij de Binnenveld excursie. Het Groene Wiel is een onderdeel van Stichting Veldwerk Nederland.

Bijen en Landschapsbeheer

Waterberging in beekdal Beerze

Natuurwaarden en beheer van pingo-ruïnes

Dennis Froeling 2 februari 2017

De waarde van biomassa

Erkenning natuurreservaat Rothoek-Kwarekken Erkenning van het privaat natuurreservaat E-211 Rothoek-Kwarekken te Westerlo (Antwerpen) 21 juni 2012

Het Interreg project New-C-Land Een nieuw leven voor marginale sites!

Waardevol heidelandschap op de Hondsrug Samenvatting van het beheerplan Drouwenerzand Concept

Handleiding natuurbeheerplan DEEL 2 Inventaris

Fauna in de PAS. Hoe kunnen we effecten van N-depositie op Diersoorten mitigeren? Marijn Nijssen Stichting Bargerveen

Logistiek en machines van natuurgras tot verwerker

Toepassingsmogelijkheden voor natuuren bermmaaisel

Insecten in grasbermen: kansen, maar geen wonderen. Jinze Noordijk, Theo Zeegers EIS Kenniscentrum Insecten (Naturalis)

Advies betreffende de toegekende bemestingsklassen in het gewestelijk RUP Erfgoedlandschap Abdij van Westmalle in uitvoering van het Mestdecreet

Ontwikkelingen rond de opwerking van organische reststromen en biomassa. Arjen Brinkmann Branche Vereniging Organische Reststoffen

Telemetrieonderzoek naar de ecologie van de gladde slang in het Grenspark De Zoom-Kalmthoutse Heide. Christoffel Bonte Loïc van Doorn

Advies over de toegekende bemestingsklassen in het gewestelijk RUP Zwinpolders in uitvoering van het Mestdecreet

Bergvennen & Brecklenkampse Veld

Wandeling Landgoed Wouwse Plantage ca. 9km.

Hoeveel houtige biomassa komt er (in potentie) uit bos, landschap en de bebouwde omgeving?

De Peelvenen. Hoogveenherstel op het randje. Gert-Jan van Duinen en vele anderen

Mol. Geel. Plan-MER PRUP Regionale ontsluiting Geel

Bijlagen Aanvulling Plan-MER

Parallelsessie biobased materialen in progress 10 november VIBA Expo Congres circulaire economie en onderwijs

Biomassa uit natuur en landschap Wat is het potentieel?

Natuurmanagement specialisatie boswachter

16 Beweiding 16.1 Inleiding

Beeldenboek vegetatiebeheer grote rivieren

NATUURGEBIED BOSSEN EN HEIDE (HOGE RUG) TOERISTISCH-RECREATIEF LANDSCHAP VALLEIGEBIED AGRARISCH GEBIED (FLANK) Masterplan toerisme en recreatie Nijlen

Een nieuw begin in zicht

Bijlage. Bijlage 1: Kaarten

Herstel en beheer van heideterreinen

Grenspark de Zoom Kalmthoutse Heide

LER. Regio Kempense. <Fase> Kaart 1: situering

Biobased economy in het Groene Hart

Flora- en faunawet. Gedragscode Bestendig beheer groenvoorziening

Benut de voorraad energie van het platteland. Ruimtelijke uitwerking - paper voor het Topteam Energie

Ecosysteemdiensten op akkers met houtkanten en grasstroken

Een nieuw begin in zicht

Dynamische Energie Atlas Limburg (DEA)

Hoogwaardige benutting van gras. Wat is daarvoor nodig?

Bundel 3 van veldoefening en cases

VAN PROBLEEM NAAR GRONDSTOF THIJS COPINI HOOGHEEMRAADSCHAP HOLLANDS NOORDERKWARTIER

Naar de Peel Martijn Wagener

RUP Agnetendal te Peer Milieu-effectenbeoordeling

BUURTSCHAP noord-brabant. Transformatie- en reparatiestrategieën leveren kwaliteitsimpuls aan buurtschap

Bodems in een veranderend(natuur) landschap

Gft en groenafval: waardevolle grondstoffen. Kristel Vandenbroek Studiedag VVSG

Programma. Beheerplan Elperstroomgebied

Bermonderhoud maaien / snoeien

Transcriptie:

Inventarisatie van biomassa in Noord-Brabant en Vlaanderen 25 januari 2018 Alexander Compeer Avans Hogeschool Centre of Expertise Biobased Economy

Huidige situatie Maaisel blijft liggen op of naast het land (verliest waardevolle stoffen) Maaisel wordt aangeboden bij composteerder tegen een poorttarief

Project GrasGoed: Het ontwikkelen van regionale biomassa waardeketens voor gras uit natuurgebieden in de grensregio Noord-Brabant en Vlaanderen. Inventarisatie biomassa

Inventarisatie biomassa: Regionaal zo veel mogelijk grasachtige reststromen bij elkaar brengen om tot een economisch interessante hoeveelheid te komen. Potentiële eindproducten ontwikkelen uit de halffabricaten, bijvoorbeeld: Beschoeiing uit vezels Veevoer uit eiwitconcentraat en nutriënten sap Biobased verpakkingsmateriaal Etc.

Binnen GrasGoed zijn er drie specifieke onderzoeksgebieden: (1) Grenspark De Zoom - Kalmthoutse Heide (grensoverschrijdend heidelandschap) (2) Altena-Biesbosch/Vlijmens Ven (rivierenlandschap) (3) Dommeldal en de Vallei van de Zwarte Beek (grensoverschrijdend kleinschalig beekdal)

Inventarisatie grasachtige reststromen essentieel: Type natuurgras Hoeveelheden Locaties Overslaglocaties

België en Nederland gebruiken verschillende typologieën van natuurlijke habitats België Biologische Waarderings Kaart (BWK) Typologie gebaseerd op de vegetatie Nederland Subsidiestelsel Natuur en Landschap (SNL) Typologie gericht op het te voeren beheer i.p.v. op de aanwezige vegetatie Uitdaging: BWK en SNL uniformeren Oplossing Vertalen van BWK en SNL naar de classificatie volgens Van Meerbeek Gebaseerd op biomassapotentieel en optimale maaicyclus Hiermee aantal typen in dit project gereduceerd van 85 tot 11

Overzicht van project gerelateerde vegetatietypen

Maximaal potentieel Al het gras dat groeit (bijv. uit BWK en SNL kaarten) Technisch potentieel Technisch is minder beschikbaar dan maximaal potentieel vanwege obstakels als slootkanten, omheiningen etc. Maximaal potentieel * reductiefactor (RF) Economisch potentieel Slechts een deel van het technisch potentieel is beschikbaar voor verwerking tot producten, de rest verdwijnt door bijvoorbeeld begrazing of als veevoer. Graspotentieel: Grenzen technisch en economisch potentieel zijn dynamisch Voor het project GrasGoed is het economisch potentieel het meest relevant

Biomassa opbrengst voor de Van Meerbeek typologieën Maximaal potentieel Technisch potentieel Categorie Maaicyclus (jaar) Biomassaopbrengst (ton DS/ha.j) Foutmarge (+-) RF Biomassaopbrengst (ton DS/ha.j) Foutmarge (+-) Heischraal grasland 1 2,7 0,7 0,7 1,9 0,5 Struisgrasland 1 2,6 1,0 0,7 1,8 0,7 Soortenarm mesotroof grasland 0,5 8,2 2,6 0,7 5,7 1,8 Soortenrijk mesotroof grasland 0,5 4,9 0,4 0,7 3,4 0,3 Dottergrasland 1 4,6 1,3 0,7 3,2 0,9 Grasland gedomineerd door russen 1 6,1 2,7 0,7 4,2 1,9 Grote zeggevegetatie 1 6,1 2,7 0,5 3,0 1,3 Rietland 5 3,0 0,4 0,5 1,5 0,2 Natte ruigte 3 2,0 0,5 0,7 1,4 0,3 Verruigde graslanden 0,5 8,2 2,6 0,7 5,7 1,8 Heide 10 0,5-0,7 0,4 0,0

Totaal potentieel grasproductie in de onderzochte gebieden Gebied Technisch potentieel Gras (ton ds/jaar) Economisch potentieel Altena-Biesbosch/Vlijmens Ven 9.275 3.710 Grenspark De Zoom - Kalmthoutse Heide 3.250 1.300 Dommeldal en Vallei van de Zwarte Beek 4.395 1.760 Noord-Brabant 105.000 42.000 Vlaanderen # 74.000 39.000 # = inclusief heide

Technisch potentieel heide Gebied Heide (ton ds/jaar) Altena-Biesbosch/Vlijmens Ven 0 Grenspark De Zoom - Kalmthoutse Heide 395 Dommeldal en Vallei van de Zwarte Beek 132 Noord-Brabant 2960 Vlaanderen 2350

In verband met transport(kosten) is het ook belangrijk te weten waar de biomassa beschikbaar komt! Niet alleen gebieden, maar ook waar dit opgehaald kan worden overslaglocaties Type 1: In directe omgeving van maaiterrein binnen natuurgebied Heel tijdelijk Onverharde ondergrond Type 2: Locatie binnen natuurgebied waar maaisel van verschillende terreinen wordt verzameld Onverharde ondergrond Type 3: Locatie buiten natuurgebied waar maaisel van verschillende gebieden wordt verzameld Verharde ondergrond Grote opslagcapaciteit Goed bereikbaar voor zwaar transport

Grenspark De Zoom - Kalmthoutse Heide

Altena-Biesbosch/Vlijmens Ven (rivierenlandschap)

Dommeldal en de Vallei van de Zwarte Beek

Inventarisatie inzichtelijk maken voor projectpartners Kaarten gepubliceerd op internet (WebGIS publisher) http://avans.webgispublisher.nl/viewer.aspx?map=coebbe

Inventarisatie inzichtelijk maken voor projectpartners http://avans.webgispublisher.nl/viewer.aspx?map=coebbe

Dank voor uw aandacht