Titel Taalverhaal, software bij, spelling Vak/onderwerp Nederlandse taal/spelling Hardware-eisen Beeldschermformaat: 800 x 600, aantal kleuren 256, audio: 48 kbps, 22/44.1 khz, Processor minimaal Pentium 200, cd-rom: 4-speed, intern geheugen 32 Mb, Windows 95 (32 bitsversie), Windows 98, Windows ME, Windows 2000, Windows XP, Windows NT4. Internetvereisten: Internet Explorer 5.5, Flash player 7.0 (staat op de installatie cd-rom) Netwerk: Windows NT en Linux Beschreven versie release 1.0 Algemeen Het softwarepakket Taalverhaal spelling is een computerprogramma dat hoort bij de gelijknamige spellingmethode. Bij deze beschrijving is gebruik gemaakt van het programma voor groep 6 en 7. Uitgangspunten en doelstellingen Op de methode-site van Taalverhaal worden voor de complete methode de volgende uitgangspunten geformuleerd: differentiatiemogelijkheden voor alle leerlingen; heldere opbouw en een doorgaande lijn; functioneel en communicatief; inzet van leerstrategieën; veel aandacht voor woordenschat. Leerstof Inhoud De inhoud van het computerprogramma is hetzelfde als die van het foliomateriaal. groep 6 veranderlijke woorden - werkwoordspelling: herkennen werkwoord, persoonsvorm, enkelvoud en meervoud; - schrijven van de woordenboekvorm en persoonsvorm tegenwoordige tijd zonder spellingproblemen; - werkwoordspelling: uitbreiding met herkennen en schrijven van het hele werkwoord en deelwoord op t en en ; - werkwoordspelling: uitbreiding met herkennen van de tegenwoordige en verleden tijd van zwakke en sterke werkwoorden; onveranderlijke woorden - samenstellingen met nadruk op dezelfde of botsende medeklinkers; - verdubbeling en verenkeling; - stukjes met een onbeklemtoonde e; - achtervoegsels achtig, igen, erij, rijk, aar, heid, erig; - apostrof s in meervouden, bij namen (bezittelijk gebruikt), in tijdwoorden en bij namen op /s/ (bezittelijk gebruikt); - meervouden en namen (bezittelijk gebruikt) met s eraan vast; - woorden met: ei/ij; au(w)/ou(w), d; b; - woorden met d, b (verlengingsregel); - woorden met: v/z na open klank; - woorden met: f, s, i/ij/y; - hoofdlettergebruik landennamen en eigennamen; - woorden met: c (klinkt als s of k); SLO/NICL 2005 pagina: 1 van 6
- woorden met: th, wr, ch als /sj/), g als /zj/; - achtervoegsels: iaal, eaal, ieel, ueel, age, oge, isch, tie. groep 7 veranderlijke woorden - herhaling leerstof groep 6; - werkwoorden en niet werkwoorden onderscheiden; - spelling van bijvoeglijk gebruikte voltooide deelwoorden; - bepalen tijd en getal persoonsvorm; - tijd en getal van de persoonsvorm; - herkennen persoonsvorm, hele werkwoord en deelwoord; - uitbreiding met het herkennen van de persoonsvorm verleden tijd van zwakke werkwoorden met een spellingprobleem (op -tte(n) en -dde(n)); - uitbreiding met de regel voor het schrijven van de persoonsvorm verleden tijd van zwakke werkwoorden ( t kofschip) zonder spellingsprobleem (enkelvoud en meervoud); - uitbreiding van de regel voor het schrijven van het deelwoord met werkwoorden die beginnen met be-, ge-, her-, ont- en ver-.; - uitbreiding met de regel voor het schrijven van het deelwoord (op -en, -d en -t). onveranderlijke woorden - au(w)/ou(w); ei/ij; i; ou (/oe/); - achtervoegsels elijk, ig, heid, isch, tie, teit; - f in grondwoorden; - apostrof s en trema in meervouden; - hoofdlettergebruik bij een zin die begint met een apostrof als weglating; - woorden met: x; é/è; - moeilijke onthoudletters (d als /t/, b als /p/, ch als /g/ of /sj/, eau, c, th); - woorden van buitenlandse afkomst; - meervouden met s eraan vast (-e, -é, -ee, -ie, -eau); - woorden met achtervoegsel: erd, aard, air; - verdubbelen. Naast de spelling van de woorden wordt ook ingegaan op de betekenis. Ordening /Verwerking Een leerling kan inloggen als zijn of haar naam is ingevoerd in het administratieprogramma. Het pakket bestaat uit veertig hoofdstukken, die zijn verdeeld over vijf blokken. Elk blok bestaat uit acht woordpakketten. Zo n blok heeft de volgende onderdelen: oefenen met de betekenis; oefenen met de spelling; remediëren, herhalen en verdiepen. Als de leerkracht blokken of lessen geblokkeerd heeft, zijn deze items te herkennen aan een afwijkende kleur. Bij de lessen met de woordbetekenissen moeten woorden in de juiste zin op het scherm gezet worden of de leerling moet kiezen uit alternatieven die uitgesproken worden. Bij de spellingslessen zijn de volgende aanbiedingsvormen mogelijk: het woord intypen dat ten gehore gebracht wordt; een gedeelte van het woord intypen; een keuze maken door met de muis op alternatieven te klikken; een werkwoordsvorm intypen van bijvoorbeeld de woordenboekvorm die op het scherm staat. De lessen zijn ondergebracht in een zestal spellen. Zij hebben een decoratieve functie. Er is hulp beschikbaar. Deze hulp geeft aanwijzingen voor de manier, waarop de les gemaakt moet worden. Als de leerling bij het intypen een fout heeft gemaakt die betrekking heeft op de behandelde spellingscategorie, wordt de fout rood gemarkeerd. Er verschijnt een venster met schrijfaanwijzingen, die bij de behandelde categorie horen. Als de leerling een fout maakt, die geen betrekking heeft op het behandelde spellingsprobleem, wordt de fout blauw gekleurd en volgt een algemene aanwijzing. Daarna kan de leerling het nog een keer proberen. De voortgang wordt niet op het scherm bijgehouden. Als een kind een les wil maken, die het al een keer eerder heeft gemaakt, wordt dit gemeld. De leerling krijgt nu de vraag of hij of zij de les nog een keer wil maken. SLO/NICL 2005 pagina: 2 van 6
Gebruik leerkracht De leerkracht kan namen van groepen en leerlingen invoeren. De leerlingennamen kunnen in groepen worden ondergebracht. Het is mogelijk bestaande leerlingenlijsten met het zogenaamde EDEXformaat te importeren. De leerstof kan zowel voor de hele groep als voor individuele leerlingen vastgelegd worden. De selectie van leerstof is mogelijk op blok- hoofdstuk- en lesniveau. Zo kunnen complete blokken geselecteerd worden, maar het is mogelijk binnen een blok bepaalde hoofdstukken wel of niet te kiezen. Dit zelfde geldt voor lessen binnen de hoofdstukken. Door deze trapsgewijze selectie van de leerstof wordt het mogelijk de keuze van de leerstof tot op het laagste niveau (lessen) te verfijnen. De leerkracht is wel zelf verantwoordelijk voor de selectie van remediërende of verrijkingsleerstof: de computer doet dat niet. De resultaten kunnen eventueel afgedrukt worden. De plaats die de software in de taalmethode inneemt, wordt in de handleiding voor de leerkracht nauwkeurig omschreven. Hierin staat onder andere dat de software voornamelijk gebruikt wordt voor herhaling en verdieping en remediëring. De meeste oefeningen die in het computerprogramma visueel worden aangeboden, kunnen met behulp van een aparte module op een werkblad uitgeprint worden. Differentiatie Differentiatie is mogelijk, omdat de leerling de geselecteerde lessen in eigen tempo kan doorwerken. Naast deze tempodifferentiatie is er inhoudelijke differentiatie, omdat de lessen in drie niveaus zijn verdeeld: niveau 1: pre-teaching en remediëring (eenvoudiger dan de kernstof); niveau 2: herhaling van de kernstof; niveau 3: verdieping van de kernstof. Bij de lesplanner wordt het niveau van de lessen vermeld. De leerkracht is zelf verantwoorde-lijk voor de selectie van de niveaus bij de planning van de leerstof. Het niveauverschil komt tot uitdrukking in: aanbieden met of zonder context; uitbreiding van het aantal keuzemogelijkheden. Evaluatie De leerkracht kan de score per groep of per leerling op verschillende niveaus bekijken. De resultaten van een groep kunnen per blok en per hoofdstuk worden bekeken. Bij deze over-zichten wordt de verhouding tussen het aantal leerlingen dat de oefening voldoende en het aantal leerlingen dat een onvoldoende score had, getoond. De resultaten van een leerling kunnen per blok, per hoofdstuk en per oefening geraadpleegd worden. Met behulp van kleuren wordt de status van de oefening aangegeven: groen=goed, rood=niet goed, geel=niet gemaakt. Een oefening wordt als goed beoordeeld als 70% van de vragen goed zijn beantwoord. Deze instelling kan niet door de leerkracht gewijzigd worden. Documentatie In de handleiding vindt de leerkracht informatie over: de installatieprocedure; de opbouw van het programma; inhoud van de oefenreeksen; inhoud van de spellen; inzet van het computerprogramma; de leerkrachtenmodule; het printen van oefeningen op papier. Opmerkingen Op de methodesite van Taalverhaal is aanvullend lesmateriaal beschikbaar: http://www.taalverhaal.nl/_taalverhaal/index.asp. Deze site is kunnen leerlingen via het programma bereiken. Het programma is bedoeld om naast de gelijknamige methode gebruikt te worden. De leerkracht krijgt pas zicht op de inhoud van het computerprogramma, als hij of zij op de hoogte is van de leerlijnen in het foliomateriaal. Een sterk punt van het programma is dat de feed-back afhankelijk is van de gemaakte fout. Heeft de fout te maken met de behandelde categorie of is het verschrijving? Ook wordt aangegeven, SLO/NICL 2005 pagina: 3 van 6
waar de fout zich bevindt. Door deze voorziening komt er structuur in de hulp en daar hebben spellingzwakke kinderen profijt van. Er is veel oefenmateriaal op verschillende niveaus beschikbaar. Schermvoorbeelden SLO/NICL 2005 pagina: 4 van 6
Colofon SLO, Stichting leerplanontwikkeling Nationaal informatiecentrum leermiddelen SLO/NICL 2005 pagina: 5 van 6
Postbus 2041, 7500 CA Enschede Telefoon: (053) 4840246 Fax: (053) 4307 692 Website: http://www.leermiddelenplein.nl/nicl E-mail: L.Besseler@slo.nl Copyright Op deze tekst berust copyright. Niets uit deze beschrijving mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in geautomatiseerde gegevensbestanden, of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, het zij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige andere manier zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Bron Deze beschrijving is afkomstig uit de leermiddelendatabase van het Nationaal informatiecentrum leermiddelen. Voor actuele gegevens over de samenstelling en leverbaarheid van het hierboven beschreven softwarepakket verwijzen wij u naar deze leermiddelendatabase [http://www.leermiddelenplein.nl/nicl). De beschrijving is samengesteld conform het 'Beschrijvingsmodel Educatieve Software'. Dit model is opvraagbaar via de hier bovengenoemde website. SLO/NICL 2005 pagina: 6 van 6