Jaarverslag 2014 Jaarplan 2016

Jaarverslag 2014 Jaarplan 2016 Nederlandse Bowling Federatie

Werk in uitvoering Wie alleen maar naar de cijfertjes kijkt moet de angst om het hart slaan. Het ledental van de NBF is het afgelopen verslagjaar opnieuw verder gedaald en ook het aantal bowlingspelers en -speelsters dat deelneemt aan (landelijke) competities en toernooien (inclusief de NBF Bowling Tour) zit sterk in de min. Geen prettige vooruitzichten. Maar zoals een medaille hebben ook cijfertjes twee kanten. Bijvoorbeeld de uitkomsten die het afgelopen jaar bekend werden van de verenigingsmonitor, het grote onderzoek (er werd door 77 verenigingen aan deelgenomen) naar de situatie bij en wensen en behoeften van die NBF-verenigingen. Hoewel het gezien de cijfers niet best gaat met de bowlingsport - het kritische aantal van 10.000 leden nadert waar het er eens bijna 25.000 waren - ziet een kwart van de verenigingen de toekomst toch nog (zeer) zonnig in. Ook al is van bijna driekwart van de verenigingen het aantal leden de afgelopen jaren (sterk) gedaald, omschrijft meer dan 80% van de clubs zichzelf als financieel (zeer) gezond. Het is voor het afgelopen jaar vernieuwde, verjongde en uitgebreide NBF-bestuur nóg een reden om niet bij het somber stemmende pakket aan cijfers neer te gaan zitten. Het bord Werk in uitvoering prijkt inmiddels op verschillende ambitieuze projecten om de bowlingsport er weer bovenop te trekken. Voorbeelden zijn het Pinfallproject, dat volgend jaar onder de naam Bowlscene wordt geïmplementeerd, de introductie van de nieuwe ledenpas en de vernieuwde competitieopzet. Met Werk in uitvoering kiest de bowlingfederatie voor de toekomst! Bestuur en bondsbureau Bestuur Het bestuur van de Nederlandse Bowling Federatie bestond in het verslagjaar 2014 aanvankelijk uit drie, later na de Bondsvergadering uit vier personen. Bob Schut - voorzitter Paul Vasseur - secretaris tot Bondsvergadering 28 juni 2014 Ton Zandboer - belast met portefeuilles Financiën en Wedstrijdzaken tot Bondsvergadering 28 juni 2014; na Bondsvergadering secretaris en portefeuilles 50+ en Relatiebeheer Elco Gorter - sinds Bondsvergadering 28 juni 2014 belast met portefeuilles Topsport en Financiën Alex de Vries - sinds Bondsvergadering 28 juni 2014 belast met portefeuilles Wedstrijdzaken en Breedtesport Bondsbureau In de bezetting van het bondsbureau, ondergebracht in het Sportcluster Veenendaal samen met de Nederlandse Onderwatersport Bond, de Nederlandse Toer Fiets Unie en de Koninklijke Nederlandse Dam Bond kwam in 2014 een wijziging. Willem van Dieteren vertrok per 1 februari van de ledenadministratie. Het bondsbureau van de NBF bestond in 2014 uit: Arjan de Vries - directeur Edwin van Delden - bureaumanager & financiële administratie Willem Dieteren - ledenadministratie tot 1 februari Ronald de Groot - wedstrijdzaken Joyce van der Meer - management assistente Erik Tolboom - sportontwikkeling (via Sportcluster Veenendaal) Jan Jaap van der Sar - topsport & opleidingen Marieke Wiendels - ledenadministratie vanaf 1 februari (via Sportcluster Veenendaal) Anne Schulze - verenigingsondersteuning (via Sportcluster Veenendaal) Harry Brands - Pinfall project Missie De Nederlandse Bowling Federatie (NBF) stelt zich ten doel het (doen) bevorderen van de beoefening en het organiseren van de bowlingsport in al zijn verschijningsvormen, alsmede het behartigen van de belangen van haar leden. 2 Jaarverslag NBF 2014 - Jaarplan 2016

Inhoud Mooie toekomst Inleiding 2 Bestuur en bondsbureau 2 Column voorzitter 3 Bowlscene moet recreanten 4 binnen de (NBF) poort halen Ambassadeur van de bowlingsport 5 De NBF: van A naar Z 6 Weekendtoernooien nemen plaats in 8 van vijfmansleague Nieuwe wegen stimuleren sportdeelname 9 De nieuwe ledenpas: de gebruiker betaalt 10 Duidelijkheid grote winst 11 van nieuwe topsportplan Balans 12 Ledenaantal 12 Verlies- en winstrekening 13 Verslag accountant 14 Kampioenen 2014 15 Colofon 16 Opmerkelijk in 2014 Bowlen in plaats van de reguliere gymles? Het kan, want Noordzee Bowling en de Bowling Vereniging Julianadorp hebben in 2014 het plan ontwikkeld om alle scholen in de Noordkop, van Den Helder tot Hippolytushoef dit jaar (2015) uit te nodigen om met de groepen 7 en 8 een uur te komen bowlen als vervangende gymles. Hiermee willen we kinderen laten ervaren dat naast het bekende voetbal, basketbal en handbal ook het bowlen als sport beoefend kan worden, zo laat Sylvia Rijtema, bestuurslid Jeugdzaken van BV Julianadorp, weten. Als kleine tegenprestatie is de scholen gevraagd om minimaal twee teams van drie leerlingen aan te melden voor het NK Schoolbowlen. De ontwikkelingen die de laatste jaren zichtbaar zijn, mogen dan een andere richting op wijzen, ik geloof het als voorzitter van de Nederlandse Bowling Federatie oprecht: de bowlingsport heeft een mooie toekomst! Dat kan natuurlijk niet van de ene op de andere dag worden gerealiseerd. Maar onze missie is duidelijk: het bij elkaar brengen van mensen en belangen en daarmee een groter goed bereiken voor iedereen. We moeten er voor zorgen dat iedereen trots is op de sport die hij of zij beoefent, iedereen op elk niveau kan leren en genieten. We hebben, om de missie te laten slagen, als NBF-bestuur een onderscheid gemaakt in drie groepen. Het bestuur, dat richtend is. Lijnen uitzet in de bowlingsport. Daaronder het bondsbureau, de commissies, de verenigingen. Een compleet pakket dat inrichtend bezig is. En onderaan in die piramide: de bowlers, zij verrichten. Alles staat of valt daarbij met communicatie. Er moet contact blijven. Ik vergelijk het wel eens met een glijbaan. Als je daar iemand op zet, moet je er wel voor zorgen dat er onderweg, op weg naar het doel, geen stuk ontbreekt. Want anders laat je zo n iemand letterlijk en figuurlijk echt vallen. Ik moet wel een klein voorbehoud maken. We weten als bestuur nog niet wat de NBF als organisatie precies aankan. Waartoe de mankracht en de financiële middelen precies in staat zijn. We zullen aan het eind van dat jaar in ieder geval moeten ijken. Zo van: dit kunnen we aan, er kan nog wat bij. Of helaas: dit was iets teveel van het goede. Onze ambities mag je gerust hoog noemen. Zo is er nog die ene topic kennismanagement. Het zal nog niet volgend jaar zijn. Maar ik wil graag de kennis die binnen de NBF aanwezig is, via Mijn NBF, ontsluiten. Alles wat je nodig hebt om honderdplus te gooien. Zet het maar online. Laat recreanten er hun voordeel mee doen. Het is een methode waarmee ook niet-leden binnen de poorten van de NBF te krijgen zijn. Hen toegang geven tot de basiskennis en ze op die manier enthousiast maken. Maar er dan wel voor zorgen dat ze voor het vervolg wel bij verenigingen en de NBF terecht komen, omdat het volgende portaal uitsluitend voor NBF-leden is. Losvaste competities opzetten voor niet-leden, ook een manier om meer sportbowlers te krijgen. Laat mensen die wat vaker op de bowling te vinden zijn af en toe tegen elkaar spelen, maak ze enthousiast. Creëer beweging. Daar gaat het eigenlijk om. Inderdaad, het project Bowlscene waar nu een proef van gaat lopen, kan je daarvoor gaan benutten. Maar: we kunnen de leukste plannen bedenken. Beleid uitzetten en richting aangeven wat we willen er is meer voor nodig om de grote ommekeer mogelijk te maken. De aansluiting met de verenigingen is daarom van wezenlijk belang. Zij moeten het verhaal vertellen, de ambassadeurs van de sport worden. Met de boodschap dat we met z n allen aan het werk zijn om bowlen voor iedereen weer leuk te maken. En dat alles met dat ene grote doel voor ogen. Ledenwinst. We moeten hoe dan ook weer stijgen met ons aantal leden. Het aantal leden van de NBF is nu tot een dieptepunt gedaald. Dat kan niet ongestraft zo verder gaan, dat weten we allemaal. Bob Schut, voorzitter Jaarverslag NBF 2014 - Jaarplan 2016 3

Bowlscene moet recreanten binnen de (NBF)poort halen De proef draait dit jaar met (en in) zes bowlingcentra. Claus Hoofddorp, Knijn, Olround Bowling Veenendaal, om er maar eens drie te noemen. Maar dat zullen er in 2016 aanzienlijk meer zijn als Bowlscene officieel landelijk wordt uitgerold. Opmerkelijk in 2014 BV Haarlemmerliede heeft een spelersmarkt opgezet om vraag en aanbod van zowel individuele spelers als teams bij elkaar te brengen. De markt is bedoeld om leden die naar een ander team willen te helpen of teams bij te staan in hun zoektocht naar leden die mee willen spelen. Haarlemmerliede heeft de spelersmarkt niet zelf bedacht. We zijn geïnspireerd door de website van Bowlingvereniging Heiloo, aldus René Duijn van Haarlemmerliede. De markt is zo ingericht dat de berichten automatisch ook op de Facebookpagina van de vereniging worden geplaatst. Op die manier kunnen ook niet-leden de berichten zien. Misschien is iemand buiten de vereniging wel op zoek naar een nieuw team. Bowlscene is de door de Nederlandse Bowling Federatie in nauw overleg met QubicaAMF ontwikkelde app. Anders gezegd een online scoringsysteem, bestemd voor alle recreatieve bowlers in Nederland. Eenmaal inloggen en er gaat een wereld voor die funbowlers open. Scores die worden behaald worden bewaard en kunnen worden vergeleken met scores die in de rest van Nederland worden geboekt. Scores die met Bowlscene zo n beetje live door heel Nederland kunnen worden gevolgd. Complete ranglijsten zullen er een feit door worden, wedstrijdjes met vrienden en vriendinnen kunnen worden georganiseerd. En via de app en de daaraan gehangen website kunnen ook nog eens allerlei uitdagingen worden aangegaan. Challenges die dan weer door de betrokken bowlingondernemers aantrekkelijk kunnen worden gemaakt. Heb jij in een bowling in een maand tijd de meeste strikes gegooid hier, jij hebt een avond bowlen mét steengrillen gewonnen. Het zijn nog maar een paar voorbeelden. Het is de bedoeling dat er nog veel meer leuke dingen gaan lopen via Bowlscene. Met steeds als uitgangspunt: meer recreatieve bowlers op een leuke, sportieve manier steeds vaker naar de bowling trekken, waardoor er een win-winsituatie ontstaat. Voor de bowlingondernemers die meer mensen langer op hun banen terugvinden en voor de NBF, die meer enthousiast geworden sportbowlers zal kunnen begroeten. Het NBF-bestuur gelooft erin dat het in kaart brengen van de bowlende recreant positief gaat doorwerken. De NBF, de verenigingen en de ondernemers komen op deze manier immers in contact met heel veel mensen die wel eens bowlen. Het is een doelgroep waarmee aan de slag kan worden gaan, een groep die toch al regelmatig naar de bowling trekt. Die moet enthousiast gemaakt kunnen worden. Voor die uitdagingen, die een bowlingcentrum ze voor kan leggen. Maar ook voor de wedstrijdsport, waar de verenigingen en de NBF dan weer veel belang bij hebben. Voordat het zover is moet er evenwel nog wel wat werk worden verricht. Het zal allemaal niet van de ene op de andere dag kunnen worden geregeld. Overigens: de app Bowlscene mag dan door de NBF in samenwerking met de grootste bowlingbanen-leverancier van Nederland, QubicaAMF, zijn ontwikkeld, dat betekent niet dat door andere fabrikanten gebouwde bowlingbanen straks buiten de boot vallen. De NBF zou dan haar doel voorbij schieten. Dus zijn er afspraken gemaakt. De NBF ontwikkelt samen met QubicaAMF, maar daarna komt Bowlscene uiteindelijk ook beschikbaar voor andere fabrikanten. In de praktijk zal het systeem met een enkele aanpassing dan ook in de apparatuur van andere fabrikanten kunnen worden geïmplenteerd. 4 Jaarverslag NBF 2014 - Jaarplan 2016

Ambassadeur van de bowlingsport Officieel is hij ook portefeuillehouder 50 plus. En die categorie groeit en bloeit in bowlend Nederland. Niet verwonderlijk natuurlijk: meer dan de helft van de NBFleden behoort tot die categorie. Maar Ton Zandboer claimt dat succes zeker niet. De vijftig plus is bij de ESBC, de in 1993 officieel opgerichte European Senior Bowlers Committee Nederland, in goede handen. Bij Lia Fievet en Paul Douw. Dat doen ze perfect. Gelukkig maar, de vijftigplussers zijn een belangrijk onderdeel van de NBF. Zandboer bekleedt binnen het bestuur van de NBF al weer enige tijd de portefeuilles van secretaris, relatiebeheer en vijftigplus. Daarvoor was hij jaren verantwoordelijk voor de penningen. En deed hij ook wedstrijdzaken. Maar welke post ook alles werd gedaan tot meerdere eer en glorie van de bowlingsport in Nederland: Wat dat betreft past de huidige functie wel bij me. Hij heeft serieus overwogen om het als bestuurslid van de NBF voor gezien te houden. Nadat achtereenvolgens voorzitter Leen van der List en secretaris Paul Vasseur met het bestuurswerk waren gestopt, vroeg hij zich af of hij als enige van het oude trio nog wel verder moest gaan. Ik had mijn twijfels. Maar ik heb me over laten halen om nog een tijdje door te gaan. Als overbrugging naar een nieuwe periode. Ook omdat ik denk dat ik als pr-man, als uithangbord van de NBF wel iets kan toevoegen. Dat ik als een soort ambassadeur van de bowlingsport inderdaad nog het nodige kan betekenen voor onze sport. Want laten we wel zijn: het staat er natuurlijk allemaal niet zo florissant voor. Zandboer heeft ook hele andere tijden meegemaakt. Ik ben het enige bestuurslid dat ooit nog de belangen van 25.000 leden heeft mogen dienen. We werden met de maand groter. Wat er fout is gegaan? Dat is niet eenvoudig aan te geven. Hebben wij als bowlers in het algemeen, als bestuur in het bijzonder, nu zoveel verkeerd gedaan? Of hebben we gewoon de wind heel fors tegen gehad? Ik hoor tegenwoordig vaak vertellen dat we meer en beter moeten luisteren naar de leden, naar de verenigingen. Dat vind ik uitstekend. Maar zelf vind ik dat we dat altijd al heel aardig hebben gedaan. We hebben de leden misschien niet kunnen overtuigen, maar we zijn natuurlijk nooit bezig geweest om van bovenaf leden weg te jagen. Dat het bestuur in de maanden voorafgaand aan de Bondsvergadering het land is ingetrokken om de verenigingen op te zoeken, vindt Zandboer een uitstekende zaak. Verenigingen bijpraten, inlichten over nieuwe plannen en initiatieven voordat die op de vergadering zelf worden behandeld, een hele goede keuze. Dat is ook een vorm van communiceren waar iedereen baat bij heeft. Opmerkelijk in 2014 Of er genoeg respons was? Ik ben tevreden maar miste wat verenigingen. Had echt zoiets van: joh, wij doen ons best, je kan in ieder geval langskomen toch? Het past allemaal in de tijd, in de ontwikkeling die de laatste jaren op alle fronten zichtbaar is geworden, vindt Zandboer: Het moet allemaal sneller, korter. Mensen nemen de tijd niet meer. Kijk naar de vijfmanscompetitie. Of de Stedenontmoeting. Vroeger gingen we met twee bussen vol supporters mee naar de Stedenontmoeting. Kansloos voor de titel. Maar een feest dat het was! Nu heeft de vereniging soms al moeite om zes spelers bij elkaar te krijgen. BV Wijndaelerduin heeft bewust gekozen voor een bestuur met daarin zowel ervaren als jonge leden. Technologische, economische en demografische ontwikkelingen dwingen sportverenigingen na te denken over hun toekomst, schrijven Berend Rubingh en Sarah Sladek in hun in 2014 verschenen boek Lid worden? Waarom zou ik? Het tweetal: Verenigingen worden veelal bestuurd door babyboomers, terwijl de jongere generaties andere waarden, belangen, behoeften en wensen hebben. Als verenigingen willen blijven bestaan zullen ze die generaties aan zich moeten binden. Nodig ze uit om te helpen veranderen! En voorzitter Ben van Spronsen: Een bestuur moet eigenlijk een dwarsdoorsnede moet zijn van de vereniging. Jong en oud, man en vrouw. Jaarverslag NBF 2014 - Jaarplan 2016 5

De NBF: Van A naar Z Van A naar Beter. Het is op de elektronische borden boven de weg te lezen wanneer er weer eens een plek wordt genaderd waar Rijkswaterstaat hard aan de weg werkt. Van A naar B. Voor de NBF geldt dat ook. Al een groot aantal jaren, sinds de financiële gevolgen van het zo ambitieuze eigen bowlingbaanproject moesten worden weggewerkt. Er is al veel gebeurd, maar het werk is, getuige ook dit Jaarplan, nog altijd in uitvoering. Van A naar Z om precies te zijn. Van het werken aan het Aantal leden tot het nieuwe Zicht op de toekomst. A Het Aantal leden van de NBF is in het afgelopen verslagjaar opnieuw gedaald. Op 31 december 2014 waren 117 verenigingen aangesloten; samen herbergden zij op dat moment 10.690 leden. Somberheid troef dus omdat de wat algemeen wordt beschouwd als kritische ondergrens van 10.000 leden angstig dicht nadert. Is er met een kleinere organisatie nog een volwaardig (bowling)sportproduct te leveren? Maar er gloort ook hoop. In het G-bowlen, het bowlen voor sporters met een beperking, heeft de NBF een nieuwe doelgroep (mogelijk zo n duizend potentiële leden) aangeboord, zoals ook al in het Jaarplan 2014 was te lezen ( ) Op steeds meer locaties in het land zien we dat er bowlingactiviteiten worden ontplooid voor mensen met een geestelijke of lichamelijke beperking. De NBF heeft al in 2009 aangegeven dit een goede ontwikkeling te vinden en graag een bijdrage te leveren aan verdere ontwikkeling waar mogelijk. De NBF is het afgelopen jaar nadrukkelijk met deze nieuwe doelgroep aan de slag gegaan en intensiveert komend jaar de activiteiten verder. Inmiddels zijn de meer dan 30 locaties bekend waar activiteiten voor gehandicapten worden aangeboden, is in januari 2014 een bijeenkomst gehouden voor alle betrokkenen bij G-bowlen die als het startschot kon worden gezien van de G-bowling activiteiten en heeft het eerste Nederlands kampioenschap G-bowlen ook al plaatsgevonden in Almere, met maar liefst 108 deelnemers. Voor de G-bowlers heeft de NBF ook een speciaal lidmaatschap in het leven geroepen met voordelen voor de inmiddels ruim 180 G-bowlers die zijn aangesloten en de verenigingen en stichtingen die zich inzetten voor G-bowlen. Zo biedt de NBF onder meer een ongevallenverzekering aan, kan men rekenen op ondersteuning van de NBF en krijgt men toegang tot de online scoreverwerking. Ook leert de ervaring dat verenigingen/stichtingen die aangesloten zijn bij de bonden meer kansen maken bij lokale en regionale subsidieverstrekkers. Overigens: voor bowlingverenigingen die een activiteit organiseren waarbij ledenwerving een (van de) doelstelling(en) is, heeft de NBF in het verslagjaar promotiefolders beschikbaar gesteld waarin ook ruimte is voor informatie over de eigen vereniging. Ook stelde de NBF haar mobiele bowlingbaan weer beschikbaar. B Op het Bondsbureau heeft Willem van Dieteren op 1 februari 2014 afscheid genomen van de NBF. Hij was gedurende vele jaren verantwoordelijk voor wedstrijdzaken en de ledenadministratie. Zijn vertrek is opgevangen binnen het Sportcluster Veenendaal, waar naast de NBF ook de Nederlandse Onderwatersport Bond (NOB), de Nederlands Toer Fiets Unie (NTFU) en de Koninklijke Nederlandse Dam Bond (KNDB) onderdeel van uitmaken. De ledenadministratie van de NBF wordt nu verzorgd door Marieke Wiendels. Naast haar deeltijdwerk voor de NBF is Marieke ook werkzaam bij de NOB. Vanuit een toegekende projectsubsidie van NOC*NSF houdt Anne Schulze zich bezig met het verenigingsondersteuningproject voor de vier bonden. Ook de NBF profiteert hiervan. Het doel is het versterken van de NBF-verenigingen. D H De ledenpas van de NBF is in het verslagjaar 2014 Digitaal gegaan. Het toezenden van de oude ledenpas is momenteel gestopt. Het is nog wel mogelijk de fysieke ledenpas te bestellen, daarvoor moet dan wel een kleine vergoeding worden betaald. Onsportief gedrag hoort niet op de bowlingbaan. Dat is de reden waarom de NBF in oktober 2014 de High Five-campagne heeft gelanceerd. Een actie die sportief gedrag in de bowlingsport stimuleert en dat doet aan de hand van vijf gedragsregels. De actie is het directe gevolg van de een jaar eerder onder de leden gehouden ergernissenmeting over plezier én irritaties bij wedstrijden. Daaruit bleek onder meer dat een overgrote meerderheid van de Nederlandse bowlers zich regelmatig ergert tijdens het beoefenen van hun sport. Dan gaat het om 86% van de bowlers. Die ergernissen op de bowlingbaan zorgden er zelfs voor dat een kwart van de ondervraagden aangaf hierdoor wel eens te hebben overwogen om te stoppen met bowlen. In High Five staan vijf gedragsregels centraal. In volgorde van opkomst: heb plezier in het bowlen, ga netjes om met het materiaal, let op je taalgebruik, respecteer anderen en geef zelf het goede voorbeeld. De campagne is onder meer op de website van de NBF van handen en voeten voorzien. O Op het terrein van de Opleidingen heeft de NBF in 2014 weer de nodige activiteiten ontwikkeld. In januari ging de nieuwe opleiding NBF-wedstrijdleider niveau 1 van start (bestaande uit vier dagdelen), voor het eerst sinds 2009 stond er ook weer een nieuwe opleiding tot bowlingtrainer-3 op de agenda die aanvankelijk met vijf kandidaten begon en waarvan er uiteindelijk vier tijdens de examendag in mei ook de laatste proeven van bekwaamheid (pvb s) goed doorstonden en het diploma behaalden. De 6 Jaarverslag NBF 2014 - Jaarplan 2016

vier geslaagden zijn: Ron van Est, Bep Klaassen - van Persie, Monica Koudstaal - van der Linden en Artur Kerner. Een opleiding tot bowlingtrainer niveau 2 is in september 2014 in Leusden gestart. De opleiding staat onder leiding van de NBF-docenten Wendy Haak en Ben van Spronsen en is bedoeld voor beginnende trainers of trainers die juist net wat meer handvatten willen om een training goed te organiseren en afwisselend te houden. Tot en met maart 2015 werden er zes cursusdagen in Leusden gehouden. Tussen de bijeenkomsten door gaan de cursisten met opdrachten aan de slag binnen de eigen vereniging. De opleiding wordt afgesloten met twee portfolio-opdrachten en het examen training geven waarbij een training wordt verzorgd van 30 minuten. S Voor de zestiende keer organiseerde de NBF in 2014 het NK Schoolbowlen voor basisschoolleerlingen uit de groepen zeven en acht. In het verslagjaar meldden zich 370 teams van (minimaal) drie bowlers en bowlsters. Zij zijn regionaal de strijd aangegaan om de 64 plaatsen in de halve finale. De beste zestien daarvan streden op 8 maart in Nieuwegein om de hoogste eer en de bijbehorende giga-beker. Iets meer dan 1100 deelnemende jeugdige bowlers en bowlsters dus. Ongeveer net zoveel als vorig jaar. Best knap na het vrijwel volledig wegvallen van Schiedam. Niet alleen sloot de Chandra bowling daar zijn deuren, ook besloot de gemeente Schiedam voor dit project geen subsidie meer te verstrekken. T Bowlen.nl verscheen in 2014 voor het laatst als magazine en gaat verder als Tabloid. Al enkele jaren was er gesproken om de kosten van het NBFblad te beperken zonder afbreuk te doen aan verschijningsfrequentie en kwaliteit omdat een eigen publicatie van levensbelang voor de organisatie wordt gezien. Zonder (fysieke) uiting bestaat ook een organisatie als de NBF niet meer. Het aflopen van het uitgeefcontract met Sportfacilities in Zeist bood de NBF de mogelijkheid het blad geheel in eigen beheer en tegen lagere kosten te produceren. De wisseling maakt het bovendien mogelijk een nieuw mediapakket te introduceren waarin de traditionele offline advertenties, evenementen en de nieuwe digitale mogelijkheden zijn opgenomen. Bowltech International en Valcke Bowling Service hebben hun enthousiasme hierover uitgesproken en zijn officieel partner van de NBF geworden. V In 2013 hebben van de 115 toen bij de Nederlandse Bowling Federatie aangesloten verenigingen er 77 de vragenlijst met betrekking tot de Verenigingsmonitor (over de situatie, wensen en behoeften van verenigingen) ingevuld. Onder het bekende motto meten is weten probeerde de NBF een (nog) beter beeld te krijgen om de clubs producten en diensten vervolgens nog gerichter aan te kunnen bieden. Het afgelopen verslagjaar heeft de NBF de ingevulde vragenlijsten inhoudelijk geïnventariseerd en is ook met acties gekomen. Producten en diensten hebben een gerichter invulling gekregen en een eerste resultaat is al dat op de website nieuwe pagina s zijn ingericht waarin verenigingen van tips worden voorzien over de thema s die in de Verenigingsmonitor zijn genoemd. Ook worden goede voorbeelden van clubs verspreid, waar andere verenigingen hun voordeel mee kunnen doen. Daarnaast is de NBF op bezoek gegaan bij verenigingen om op individueel niveau te bespreken wat verenigingen willen/kunnen, welke kansen er liggen en wat de NBF daarin kan betekenen. Ook zijn er workshops Sportief Besturen gehouden. In deze workshops staat sportiviteit, respect en het bewaken van een goede en positieve sfeer centraal. W Nederland sprak in het buitenland beslist een stevig Woordje mee in het bowlingjaar 2014. Natuurlijk was daar eerst en vooral Tom van der Vliet. In Reykjavik sloot de 25-jarige Eindhovenaar het toernooi om de European Champions Cup winnend af door in de eindstrijd Mattias Wetterberg te verslaan. Nederlands kampioene Priscilla Maaswinkel bezette in IJsland de negende plek; ze kwam twee pins tekort voor de finale. Jolanda Visser en Erik Kok reikten bij de vijftigste QubicaAMF World Cup eveneens niet tot de finale, maar kwamen wel tot een eervolle plek in de top 24. Visser had lange tijd uitzicht op een plaats bij de eerste acht. Bij de jeugd deed de in Amerika studerende Ramon Hilferink lang mee voor de medailles bij het WK tot en met 21 jaar. In Hong Kong viel hij met zijn negende plaats echter net uit de top-acht die om de hoofdprijzen ging strijden. Wel edelmetaal was er voor de jongensploeg die Nederland vertegenwoordigde bij de Europese Jeugdkampioenschappen in het Deense Odense. Yorick van Deutekom, Youri Fens, Jeroen van der Heide en Mitchell Sijssens pakten brons. Z Tot slot de Z dus. Van Zicht op de toekomst, zoals die onder meer in dit Jaarplan 2016 wordt geboden. Maar natuurlijk niet zonder het nabije verleden te vergeten: * Chris Mijnsbergen is in april door voorzitter Bob Schut namens de bondsvergadering benoemd tot Lid van Verdienste van de Nederlandse Bowling Federatie. Schut, ooit klasgenoot van Mijnsbergen op de Haagse Academie voor Lichamelijke Opvoeding, memoreerde bij die gelegenheid de bijzondere waarde die Chris Mijnsbergen voor de bowlingsport heeft gehad. * Marie Schras van de Nieuwegeinse BV en Rob van den Born van BV Eindhoven zijn door de NBF uitgeroepen tot Vrijwilligers van het jaar van 2014. Dat gebeurde tijdens de Vrijwilligersdag die in september 2014 in De Korf in Leusden werd gehouden. Marie Schras en Rob van den Born zijn door het NBF-bestuur gekozen omdat zij zich beiden al jaren in verschillende functies inzetten voor de verenigingen waarvan zij lid zijn. Jaarverslag NBF 2014 - Jaarplan 2016 7

Weekendtoernooien nemen plaats in van Vijfmansleague De nationale Vijfmansleague is aan zijn laatste seizoen bezig, de NBF stopt met het organiseren van deze competitie. Nieuw in het bowlingjaar 2015-2016: een à twee grote weekendtoernooien voor teams, waarin deelnemers singelen, dubbelen én ook in teamverband zullen bowlen. Op welke basis ( EK basis, Zweeds systeem of een ander systeem) de toernooien zullen worden gehouden is nog niet duidelijk. Er zal in de praktijk nog heel wat werk moeten worden verricht. Maar het is wel de ambitie dat Nederland hiermee twee toptoernooien organiseert. Internationale toernooien ook, want met de oranje selectie zullen ook de landenploegen van Engeland, België en Duitsland worden uitgenodigd. In dit mini-ek wordt vanzelfsprekend ook veel plek ingeruimd voor Nederlandse clubteams. Voor vijfmansformaties die dit seizoen of in het al dan niet nabije verleden hun ballen gooiden in de nationale vijfmansleague. Maar wellicht ook voor verenigingen die het leuk vinden om er zo n weekend met één of meerdere formaties bij te zijn. Met het wegvallen van de vijfmans, komt de focus bij de nationale leagues de komende seizoenen dus volop op de nationale mixed en trioleague te liggen. De inzet is om de (mixed) triocompetities, zeker op termijn, zowel regionaal als landelijk verder uit te bouwen. Bij het in elkaar zetten van de competitie voor volgend seizoen is nadrukkelijk geluisterd naar de wensen van de bowlers zelf. Uit een onder de doelgroep (nationale leaguebowlers en spelers en speelsters die nog niet zo lang geleden zijn gestopt met nationaal spelen) gehouden enquête bleek immers dat 81 procent een voorkeur heeft voor de triocompetitie; 32 procent vond dubbel of viermans ook wel leuk en maar elf procent was echt voorstander van een vijfmanscompetitie. Een andere heel duidelijk uitkomst: 76 procent liet weten dat wedstrijddagen van één dagdeel de absolute voorkeur genieten. Het NBF-bestuur heeft goed naar die uitkomsten gekeken. Meten is immers weten en met een respons van zo n twintig procent is met de resultaten goed te werken. Feiten zijn daardoor inzichtelijk geworden, de antwoorden hebben duidelijk gemaakt wat er goed gaat en wat er niet goed gaat. Met deze uitkomsten is de NBF aan de slag gegaan om tot de best mogelijke oplossingen te komen voor bowlend Nederland. En die oplossingen moeten dan weer door alle partijen breed worden gedragen en ook breed worden uitgedragen. De NBF heeft zich als taak gesteld ook in de toekomst de competitie goed te laten verlopen, mensen het naar hun zin te laten hebben en hen het gevoel te geven dat er naar hen wordt geluisterd. Daarvoor is de medewerking van alle betrokken partijen nodig: de verenigingen, de wedstrijdleiders en de bowlingondernemers. Als dat betekent dat je ergens mee moet stoppen en nieuwe dingen moet gaan doen: uitstekend. We willen een ommekeer bewerkstelligen. Nou, dat doe je door naar mensen te luisteren. En mensen willen hun geld, tijd en energie steken in dingen die ze leuk vinden. En daar willen wij als NBF aan voldoen, aldus het NBF-bestuur. Opmerkelijk in 2014 De verenigingen BV Haarlem en BV Haarlemmermeer hebben de mobiele bowlingbaan van de NBF geleend om hun PR-acties invulling te geven. Hun doel was naamsbekendheid creëren en nieuwe leden werven. Zo heeft Haarlem de mobiele bowlingbaan o.a. ingezet tijdens de Kleverpark Markt, de Olympische dag en het eindfeest van de Sint Bavoschool. Ons doel is om in de buurt meer naamsbekendheid te verkrijgen, vertelt Lenny Schweitzer. Wanneer je de vereniging vaak genoeg laat zien, blijf je in het geheugen hangen. Ons einddoel is natuurlijk ledenwerving. De mobiele bowlingbaan van de NBF is beschikbaar voor verenigingen als zij een PR-activiteit hebben. Met de enquête houdt de discussie over de competitiestructuur overigens niet op. Er zal straks zeker aan het einde van het nieuwe seizoen weer een rondje worden gemaakt om te informeren hoe alles is bevallen. Wat is er geslaagd? Wat kan beter? En als dat moet zullen er zeker weer aanpassingen worden doorgevoerd waardoor nog meer mensen het goed naar hun zin hebben. En er alleen daarmee al voor zorgen dat ook anderen enthousiast worden. 8 Jaarverslag NBF 2014 - Jaarplan 2016

Nieuwe wegen stimuleren sportdeelname Durf nieuwe wegen te bewandelen. Alex de Vries, binnen het bestuur van de NBF onder meer verantwoordelijk voor breedtesport, zegt het als hij het over de (dalende) sportdeelname heeft. En concreet: Voer binnen je toernooi een klasse in voor spelers van 18 tot en met 21 jaar. Een groep die, dat zie je in heel veel sporten, buiten de boot valt. Net geen jeugd meer, maar eigenlijk ook nog geen echte senior. Afhaken ligt dan al snel op de loer. Laat weten dat ze ook als jeugdige senioren welkom blijven door evenementen voor ze te organiseren. Bowlers moeten als het aan De Vries ligt in de toekomst eerder aan toernooien en competities mee gaan doen. Misschien lukt het als de drempel minder hoog wordt. De Ton Zandboer Cups zijn zo n voorbeeld van een nieuwe weg. Zo kunnen verenigingen nu al voor het eerst in plaats van twee, maximaal zes teams aanmelden. Drie voor de scratch-competitie, drie voor de handicapversie. Het idee achter die uitbreiding: de bekerstrijd toegankelijker maken voor alle bowlers. De Vries: In de oude situatie was het niet meer dan logisch dat verenigingen nadrukkelijk selecteerden. Nu kunnen verenigingen er (bijvoorbeeld) voor kiezen om een sterk team, een minder sterk team en een bijna-recreatief team op te stellen. En het is niet de laatste wijziging. Ook komend seizoen verandert er weer het nodige. De strijd om de twee Cups wordt opgewaardeerd. Waar het nu nog een knock out-competitie is van teams met vier man die in één uit- of één thuiswedstrijd wordt beslist, wordt deze bekerstrijd volgend seizoen elke ronde steeds weer over twee wedstrijden verspeeld, waardoor alle teams een keer het voordeel van een thuisduel hebben. Ook op het vlak van (andere) toernooien zoekt De Vries, en met hem het NBF-bestuur, naar die nieuwe wegen. Ideetjes zijn er al. Allereerst gaan we de resultaten van de onder de competitiespelers gehouden enquête uitgebreid met de organisatoren delen. Er staan geen geheimen in. Organisatoren kunnen er wat aan hebben. Neem dat percentage spelers (32 procent) dat graag eens een dubbeltoernooi speelt. Neem dat onderdeel op in je toernooi, breng er zo n component in. In datzelfde beleid past ook dat de NBF in gesprek gaat met toernooiorganisaties. De Vries: Als je nu naar de toernooikalender kijkt, zie je dat toernooien die op dezelfde doelgroep mikken elkaar overlappen. Dat is niet handig. Het is veel beter om beter te segmenteren waardoor de vijver per soort wordt bevist en niet iedereen naar dezelfde vissen aan het hengelen is. Wat concreter: wanneer je C-toernooien weer C-toernooien maakt en B-toernooien daarboven plaatst, kunnen die toernooien prima op dezelfde datum worden gehouden. Omdat je met je toernooien op een andere groep deelnemers mikt. Het grote voordeel daarvan is natuurlijk ook dat bowlers en bowlsters tegenstanders ontmoeten van hun eigen sterkte. Pas dan kan je goed kijken of je groeit als bowler, of je progressie hebt gemaakt. Ook richting toernooiorganisaties kunnen volgens De Vries nieuwe wegen worden ingeslagen. Zoals met richtlijnen. Richtinggevend. Zo kan je een toernooi het best organiseren, daar kan je organisatoren gelukkig mee maken. Natuurlijk is veel kennis al aanwezig bij die toernooiorganisaties. Maar het kan altijd beter. Gemakkelijker. Het is eigenlijk heel eenvoudig. We willen als NBF bestuur met mensen in gesprek komen, verbanden leggen. En we willen ontzorgen. Alles wat wij als federatie op een goede manier kunnen doen, zorgt er voor dat leden in het land minder aan hun hoofd hebben. Opmerkelijk in 2014 Bowlingvereniging Zevenbergen heeft een handboek gemaakt waarin de taken van de bestuursleden staan. Dat is gebeurd omdat de vereniging zich ervan bewust is dat clubs vaak te maken hebben met wisselingen binnen het bestuur en de commissies en er moet worden gezorgd dat de taken netjes overgedragen worden en kennis en ervaring niet verloren gaat. Ad van Zitteren zegt: Dit handboek beschrijft de praktische taken van ieder bestuurslid. Wat doet en regelt zo n persoon allemaal? Het is prettig om dat op een rijtje te hebben. Niet alleen het bestuur, maar ook alle andere leden zijn op de hoogte van dit handboek. Iedereen weet wie het aanspreekpunt is voor welk onderwerp dan ook. Jaarverslag NBF 2014 - Jaarplan 2016 9

De nieuwe ledenpas: de gebruiker betaalt Nieuw in 2016: de ledenpas. Als de Bondsvergadering (die het NBFbestuur vorig jaar met de financiële onderbouwing voor dit onderwerp terug naar de vergadertafel stuurde) er mee instemt wordt er definitief teruggekeerd naar één pas voor alle senioren en wordt de Sportpas Plus opgeheven. In het nieuwe contributievoorstel is er voor gekozen het basislidmaatschap, dat bij de gewone ledenpas hoort, in ieder geval niet duurder te laten worden. De kosten worden zelfs fractioneel lager, omdat de jaarlijkse indexering nu uitblijft. Het contributiebedrag zal in 2016 rond de dertig euro zijn. Voor dat bedrag hebben de gewone leden vanaf 2016 direct alle rechten, ook die tot dat moment slechts aan leden met een Sportpas Plus waren toebedeeld. Nationale leagues, toernooien ze staan vanaf dat moment open voor alle leden. Een winwinsituatie, daar is het bestuur van overtuigd. Voor de leden, maar ook voor de centrale NBF. De leden omdat ze voor minder dan hetzelfde geld veel meer kunnen. En de NBF omdat de federatie er van uitgaat dat die leden nu ook inderdaad meer gaan doen. In de oude situatie zagen leden die incidenteel wel eens aan een toernooi wilden meedoen daar vaak vanaf. Omdat ze, behalve het inschrijfgeld voor het toernooi zelf, ook moesten betalen om hun sportpas Opmerkelijk in 2014 op te waarderen. Dat obstakel is nu weggenomen. In plaats van 3000 bowlers zijn er nu meer dan10.000 die voor toernooien mogen en kunnen inschrijven. En daar wordt het nodige van verwacht. Betalen de gewone pashouders van nu in de nabije toekomst fractioneel minder, de oude Sportpas Plus-bowlers zijn waar het de contributie betreft helemaal een stuk goedkoper uit. Zij betalen dertien, veertien euro minder dan nu het geval is. Het geld Veel verenigingen doen hun best om jeugdleden binnen te halen, zo ook Bowlingvereniging Tilburg. De club heeft daar een interessante ingang voor gevonden: een sportstimuleringsproject dat door Sportbedrijf Tilburg wordt gefaciliteerd en waarmee basisschoolleerlingen van groep 5 t/m 8 in drie weken kennismaken met bowling. Een mooi systeem, vindt Cees Hennen. Het Sportbedrijf brengt een gids uit waarin alle aangeboden try-outs staan. Zij verwerken ook de aanmeldingen en zorgen voor plaatsing bij de verenigingen. Deelnemers betalen 5,-. Voor die prijs verzorgen wij drie zaterdagen een clinic. Zo n try-out van drie weken doen we vijf keer per jaar. Niet alleen voor de vereniging, maar ook voor de bowlingondernemer is dit interessant. Dat blijkt ook uit het feit dat de banen gratis beschikbaar worden gesteld. dat de NBF door deze contributieverlaging niet binnen krijgt, moet natuurlijk wel op een andere wijze bij de penningmeester komen. Het is wel de bedoeling dat het NBF-bestuur een gezonde begroting kan presenteren en dat de federatie nog tot in lengte van jaren bestaat. Daarvoor is het bestuur ook aan het werk gegaan. Het bestuur heeft er voor gekozen dat gat in de begroting via het motto de gebruiker betaalt te dichten. Het gaat daarbij eigenlijk heel simpel om het profijtbeginsel. Wie bijvoorbeeld nationale leagues of toernooien speelt betaalt daarvoor. En de bowlers die dat niet doen worden daarvoor niet aangeslagen. In de nieuwe situatie is het dus zo dat de bowler betaalt voor wat hij of zij krijgt. Een (klein) deel van het inschrijfgeld zal als afdracht naar de NBF gaan. Verder is de NBF druk doende om het de organisatoren van toernooien bij de inschrijving nog eenvoudiger te maken. Er is al een inschrijfmodule online, die nog beter wordt gemaakt, waardoor toernooiorganisaties daar sneller voor gaan kiezen. 10 Jaarverslag NBF 2014 - Jaarplan 2016

Duidelijkheid grote winst van nieuwe Topsportplan Elke bowler die in topsport denkt en Nederland op internationale toernooien wil vertegenwoordigen, weet nu waaraan hij of zij toe is. Dat is de grote winst van het Topsportplan 2015-2017 zoals we dat hebben geschreven. Volgens Elco Gorter, die in het NBF-bestuur is belast met de portefeuilles Topsport en Financiën, was het nodig om tot zo n breed opgezet plan te komen. De NBF, maar ook de bowlers, hebben die vastigheid nodig. De eisen waaraan moet worden voldaan, de wijze van kwalificatie. Topsport is in de visie van Gorter belangrijk. Voor elke sport. Je moet als ambitieuze topsporter de kans krijgen om internationaal mee te doen. Natuurlijk moet je als federatie altijd afwegingen maken. Dat we met Nederland niet naar het WK heren zijn geweest, valt te verdedigen. Dat we er op het EK dames niet bij waren, vind ik een misser. Het uitgangspunt moet zijn dat je als Nederland niet op een EK mag ontbreken. Ook nu de NBF geen subsidie meer krijgt van NOC*NSF en internationals dus deels op eigen kosten deelnemen aan internationale kampioenschappen, zo weet Gorter. Dat meen ik echt. Vooral omdat de NBF nog altijd substantieel bijdraagt. Voor de spelers en speelsters is een eigen bijdrage van 750 euro ook gewoon echt geld. Dat hoef je me echt niet uit te leggen. Maar kijk dan ook wat je ervoor terugkrijgt. Een aanloop naar dat kampioenschap, met een voorbereidingstraject compleet met coaches en trainingen, de inschrijving voor het kampioenschap, het hotel, het eten. Dan valt het voor mijn gevoel toch wel weer mee. Het EK heren dat in juni in Aalborg wordt gehouden is het eerste van drie seniorenevenementen dat onder de vlag van het nieuwe Topsportplan wordt gehouden. De EK s voor mannen vrouwen in 2016 zijn de nummers twee en drie op weg naar het WK van 2017. Gorter is blij dat het eisenpakket zo is samengesteld dat ook jongens die net junior-af zijn de kans kregen om zich in de ploeg te spelen. Wat is er nu mooier dan om als jonkie 24 games lang op moeilijke patronen je krachten te meten met de top van Nederland. Een uitdaging, maar ook een leerschool. Kijken waar je staat en daaruit de motivatie vinden om een jaar later weer sterker terug te komen. In de selectieprocedure is ook meegenomen dat de coaches, Ron van den Bogaard en Ton Plummen, de selectie van zes man tot negen kunnen en mogen uitbreiden. Volgens Gorter niet oneerlijk als dat vooraf bekend is gemaakt. Je wil als Nederland toch met de sterkst mogelijke spelers naar een kampioenschap toe. En hoe eerlijk is het dan dat spelers die er in de voorbereiding niet bij kunnen zijn, het kampioenschap daardoor moeten missen? Dat de mogelijke keuzes van de coaches straks omstreden kunnen zijn weet hij. Een coach die wel voor de ene kiest, maar niet voor de ander, doet het per definitie ook nooit goed. Gorter neemt die strubbelingen graag voor lief in zijn strijd voor de bowlingsport. Het gaat al niet goed met de bowlingsport in Nederland. Als de topsport dan ook nog zou wegvallen, is dat heel erg jammer. Het is toch het uithangbord van de sport. Belangrijk voor de sport, belangrijk ook voor de ondernemers. Daar moet je je altijd sterk voor blijven maken. Opmerkelijk in 2014 De wereldfinale van de QubicaAMF World Cup werd in november 2014 voor de vijftigste keer gehouden. Het was ook direct de vijftigste maal dat Nederland bij dit evenement in actie kwam. Opmerkelijk, maar niet uniek. Met Nederland ontbraken nóg een dertiental landen nimmer bij deze bekerstrijd die in 1965 in Dublin voor het eerst werd georganiseerd: Australië, Engeland, Amerika, Ierland, Finland, Zweden, Noorwegen, Mexico, Zwitserland, Italië, Frankrijk, Duitsland en België. In het Poolse Wroclaw werd Nederland vertegenwoordigd door Jolanda Visser en Eric Kok. Voor Haarlemmer Kok was het na Bangkok (1979), Jakarta (1980), Seoel (1985), Dublin (1989); Sao Paolo (1995) en Ljubljana (2005) alweer zijn zevende deelname. Ook opmerkelijk! Jaarverslag NBF 2014 - Jaarplan 2016 11

Balans Balans per 31 december 2014 (na verwerking saldo van baten en lasten) 31 december 2014 31 december 2013 Activa Materiele vaste activa Inventaris 7.847 18.797 Voorraad Voorraad 2.607 4.012 Vorderingen Vorderingen 97.667 88.647 Liquide middelen 431.078 401.877 539.199 513.333 Passiva Kapitaal Nederlandse Bowling Federatie 186.085 +40.791 145.294 Voorzieningen Voorzieningen 65.860 20.860 Kortlopende schulden Subsidieverplichtingen 1.440 8.190 Belastingen en premies sociale verzekeringen 8.524 1.502 Vooruitontvangen gelden 242.922 257.004 Overige schulden 34.368 80.482 287.254 347.179 539.199 513.333 Vaste activa: De vaste activa bestaat uit kantoorinventaris, computers, livestream- en geluidsapparatuur. Vlottende activa: De voorraden betreffen promotiemateriaal, kleding en passen Vorderingen: De vorderingen bestaan uit de debiteuren, te ontvangen wedstrijdgelden en voorschot Sportcluster Kapitaal: Het boekjaar 2014 is afgesloten met een resultaat van 40.791. Daardoor neemt het kapitaal toe naar 186.085. Voorzieningen: Automatisering 29.860,topsport 31.000, baanhuur regio 5.000. Subsidieverplichtingen: NOC*NSF heeft in 2014 100% uitgekeerd. Uit 2013 staat nu nog schuld van 1.440. Belastingen en premies: Dit bedrag bestaat uit nog te betalen loonheffing en teveel betaalde pensioenpremie. Vooruitontvangen gelden: Hier staat de vooruitontvangen contributie, administratiekosten toernooien en borgsom nationale leagues. Overige schulden: Deze post betreft de crediteuren, te betalen vakantiegeld en overige nog te betalen kosten. Ledenaantal: 31-12-2014 31-12-2013 vrouwen mannen totaal totaal Leden tot en met 17 jaar 163 627 790 901 Leden vanaf 18 tot en met 21 jaar 76 314 380 485 Leden vanaf 22 jaar tot en met 64 jaar 1.591 6.234 7.825 8.384 Leden vanaf 65 jaar 458 1.072 1.530 1.630 G- Bowlen 53 102 155 2.341 8.349 10.690 11.400 12 Jaarverslag NBF 2014 - Jaarplan 2016

Verlies- en winstrekening Toelichting 2014 Resultaat Begroting Resultaat Begroting Begroting Toelichting 2016 Kosten organisatie 2013 2014 2014 2015 2016 Personeel Afwikkeling personeel eerder dan begroot 362.121 305.000 285.132 277.000 279.500 cao stijgingen Huisvesting 36.449 34.100 34.178 34.100 34.250 blijft zelfde niveau Bureau & organisatie 88.827 65.000 66.844 62.800 60.500 efficienter besparing buro Bestuur, commissies Iets hoger door nieuw bestuur 7.661 4.250 7.015 6.250 7.000 en rondje Nederland Districten 3.496 500 310 500 500 Totaal 491.561 408.850 393.479 380.650 381.750 Opbrengsten organisatie 2013 2014 2014 2015 2016 Doorberekende personeelskosten 114.700 111.700 111.700 112.700 112.700 Contributies 372.387 356.000 360.010 355.000 348.000 Lager door daling ledental Subsidies Zie VO en ledenservice opbrengsten 113.541 120.000 104.180 105.000 104.000 conform opgave Overige opbrengsten Rente opbrengst te hoog begroot 4.403 5.000 2.656 3.500 3.000 Totaal 605.031 592.700 578.546 576.200 567.700 Kosten producten en diensten 2013 2014 2014 2015 2016 Magazines Laatste 2 bowlen.nl in Magazine 71.879 36.500 43.826 35.000 36.000 Marketing en PR 7.052 12.500 13.109 13.500 11.000 VO 105.294 96.000 99.178 80.373 83.500 NBF Evenementen Iets hogere lasten en opbrengst dan begroot 184.526 149.450 164.396 169.600 143.450 geen bowlingtour/nl meer Opleidingen 36.237 39.150 38.150 34.000 37.000 Totaal 404.989 333.600 358.659 332.473 310.950 Opbrengsten producten en diensten 2013 2014 2014 2015 2016 Producten 0 0 200 0 0 Magazines 24 0 0 0 0 VO en ledenservice Meer subsidie 59.422 28.000 71.147 20.500 20.000 NBF Evenementen Iets hogere opbrengst en lasten dan begroot 176.370 144.200 159.211 159.050 146.000 geen bowlingtour/nl meer Opleidingen Minder deelname opleidingen 2.790 6.600 3.891 2.500 4.000 Totaal 238.607 178.800 234.449 182.050 170.000 Projecten 2013 2014 2014 2015 2016 Jeugd Totaal topsport binnen begroting, 806 2.500 12.922 0 10.000 9000 minder kosten Topsport evenementen 20.939 2.373 7.144 21.000 10.000 Topsport trainingen 0 24.127 0 24.127 25.000 Totaal 21.745 29.000 20.066 45.127 45.000 Resultaat -74.657 50 40.791 0 0 Jaarverslag NBF 2014 - Jaarplan 2016 13

Verslag accountant 14 Jaarverslag NBF 2014 - Jaarplan 2016

Kampioenen 2013-2014 Evenement Kampioen 2013-2014 Nationale League (5-mans) Bowling Spijkenisse / Ordonnans Nationale Dames Trio League Vakantie Centrum de Halm / Chandra Bowling Nationale Mixed Trio League Ordonnans / BC Spijkenisse Regionale Trio League Bowlingcentrum Veghel Nationale Jeugd Trio League BV s-heerenberg Stedenontmoeting Senioren Nieuwegeinse BV Stedenontmoeting Sen. 50+ Schiedamse BV Musis Sacrum Stedenontmoeting Jeugd Pupillen BV Haarlemmermeer Stedenontmoeting Jeugd Aspiranten BV Middelburg Stedenontmoeting Jeugd Junioren BV Hellevoetsluis Dag der Kampioenen Senioren Dames Bettina Lund Dag der Kampioenen Senioren Heren Geert-Jan van Baest Dag der Kampioenen Jeugd Pupillen Meisjes Gwendy Engelbart Dag der Kampioenen Jeugd Pupillen Jongens Mike Bergmann Dag der Kampioenen Jeugd Aspiranten Meisjes Dominique Beverdam Dag der Kampioenen Jeugd Aspiranten Jongens Yorick van Deutekom Dag der Kampioenen Jeugd Junioren Meisjes Anouk van Deutekom Dag der Kampioenen Jeugd Junioren Jongens Marvin ter Horst Ned. Kamp. 50+ Dames Scratch A-klasse Ingrid Kelder- Selgert Ned. Kamp. 50+ Heren Scratch A-klasse Soerish Fagoe Ned. Kamp. 50+ Dames Scratch B-klasse Yvette Murrath Ned. Kamp. 50+ Heren Scratch B-klasse Leo Smit Ned. Kamp. 50+ Dames Scratch C-klasse Farida Pascoal-Blom Ned. Kamp. 50+ Heren Scratch C-klasse Cees Boutkan Ned. Kamp. 50+ Dames Handicap A-klasse Tineke Meerbeek- de Bruin Ned. Kamp. 50+ Heren Handicap A-klasse Fred Podt Ned. Kamp. 50+ Dames Handicap B-klasse Majana Ziekenheiner-Sprenger Ned. Kamp. 50+ Heren Handicap B-klasse Theo van der Waal Ned. Kamp. 50+ Dames Handicap C-klasse Farida Pascoal-Blom Ned. Kamp. 50+ Heren Handicap C-klasse Arno Hummelink Ned. Kamp. 50+ Dubbels Scratch Martin Snelting & Rik Nap Ned. Kamp. 50+ Dubbels Handicap Nico van Zuilen & Cor Huiskens NK A-klasse Singles Dames Nicole Sanders NK A-klasse Singles Heren Michell Stinissen NK A-klasse Doubles Dames Lisanne Breeschoten & Chantal Jacobs NK A-klasse Doubles Heren Michell Stinissen & Ron van den Bogaard NK A-klasse All Events Dames Priscilla Maaswinkel NK A-klasse All Events Heren Tom van der Vliet NK B-klasse Dames Marissa van Groenestijn NK B-klasse Heren Patrick Elsendoorn NK C-klasse Dames Eva Klappe NK C-klasse Heren Erik Holvast NK D-klasse Dames Nynke van de Velde NK D-klasse Heren Ernie Quispel Evenement Kampioen 2013-2014 NK Jeugd Singles Meisjes Pupillen NK Jeugd Singles Jongens Pupillen NK Jeugd Singles Meisjes Aspiranten NK Jeugd Singles Jongens Aspiranten NK Jeugd Singles Meisjes Junioren NK Jeugd Singles Jongens Junioren NK Jeugd Doubles Meisjes Pupillen NK Jeugd Doubles Jongens Pupillen NK Jeugd Doubles Meisjes Aspiranten NK Jeugd Doubles Jongens Aspiranten NK Jeugd Doubles Meisjes Junioren NK Jeugd Doubles Jongens Junioren NK Jeugd All Events Meisjes Pupillen NK Jeugd All Events Jongens Pupillen NK Jeugd All Events Meisjes Aspiranten NK Jeugd All Events Jongens Aspiranten NK Jeugd All Events Meisjes Junioren NK Jeugd All Events Jongens Junioren 50+ Mastertour Dames Elly den Blanken 50+ Mastertour Heren Ger van Loon NBF BowlingTour Kampioene Dames Jolanda Visser NBF BowlingTour Kampioen Heren Eric Kok Ton Zandboer Cup Scratch BV Spijkenisse Ton Zandboer Cup Handicap BV Spijkenisse Bowlster vh Jaar Senioren 50+ Bowler vh Jaar Senioren 50+ Bowlster vh Jaar Senioren Bowler vh Jaar Senioren Jeugdbowlster vh Jaar Pupillen Meisjes Jeugdbowler vh Jaar Pupillen Jongens Jeugdbowlster vh Jaar Aspiranten Meisjes Jeugdbowler vh Jaar Aspiranten Jongens Jeugdbowlster vh Jaar Junioren Meisjes Jeugdbowler vh Jaar Junioren Jongens NK Schoolbowlen Topsportkampioenen: EYC 2014: Team BRONS ECC 2014: GOUD Jamie Speijer Micha Groot Dominique Beverdam Yorick van Deutekom/Bart van Beers Anne Breems Jeroen van der Heide Beaudine Kriele & Jamie Speijer Micha Groot & Mike Bergmann Anique van Ewijk & Denise Blankenzee Yorick van Deutekom & Damian Klootwijk Anne Breems & Natasja van der Stelt Jeroen van der Heide & Mitchell Sijssens Jamie Speijer Mike Bergmann Denise Blankenzee Yorick van Deutekom Anne Marlijn Breems Jeroen van der Heide Yvonne van der Wolf- Smits Jim Schaap Lisanne Breeschoten Alex de Vries Jamie Speijer Mike Bergmann Denise Blankenzee Yorick van Deutekom Lindsey Paling Youri Fens de Bowlinggroep Jeroen van der Heide, Mitchel Sijssens, Youri Fens, Yorick van Deutekom. Coaches: Peter van Zijp & Jord van Weeren Tom van der Vliet Jaarverslag NBF 2014 - Jaarplan 2016 15

Colofon De Nederlandse Bowling Federatie (NBF) is opgericht op 3 februari 1962. De NBF is aangesloten bij de Fédération Internationale des Quilleurs (FIQ) en het NOC*NSF. Bij de NBF zijn per 31 december 2014 117 verenigingen aangesloten met een totaal aantal leden van 10.690. Nederlandse Bowling Federatie Landjuweel 62 3905 PH Veenendaal Postbus 326 3900 AH Veenendaal Samenstelling: Gert-Jan Onvlee Foto s: Mariska van Maren Bettina Lund Diverse fotografen Vormgeving: Dirk van Eck DvE Prepress en DTP Sportparticipatie De NBF is vorig jaar druk doende geweest met de verdere uitwerking van het zogenaamde pinfallproject, Bowlscene, een online scoringsysteem, bestemd voor alle recreatieve bowlers in Nederland. Dit jaar zal een uitgebreide test worden gehouden. Het is de bedoeling dat dit systeem in 2016 landelijk wordt uitgerold. Er is ook in 2014 weer om twee verschillende Ton Zandboer Cups gestreden. Naast de scratchversie, is dat de handicap-editie. In deze tweede vorm kunnen bowlers van alle niveaus met kans op succes deelnemen aan de Cupstrijd. Aan het NK Schoolbowlen is door de NBF ook vorig jaar weer veel aandacht besteed. Zo n 370 teams streden landelijk mee om de hoogste eer. Code Goed Sportbestuur De Nederlandse Bowling Federatie heeft zich geconformeerd aan de Code Goed Sportbestuur. Het doel van deze door NOC*NSF ontwikkelde code is het waarborgen van de bestuurlijke integriteit en transparantie van de georganiseerde sport. Door het bestuur zijn de dertien aanbevelingen voor goed sportbestuur vorig jaar opnieuw nagelopen. Hiermee samenhangende reglementen zijn gecheckt op actualiteit, waarna geen wijzigingen nodig bleken te zijn. De organisatie heeft in 2014 toegezien op de naleving van de NBF-gedragscode Goed Sportbestuur. Dit document wordt actief bij nieuwe bestuurders onder de aandacht gebracht. Official partners NBF: Nederlandse Vereniging van Bowlingondernemers