Zorgplan Comenius College
Inhoud 1 INLEIDING 3 1.1 DOEL EN UITGANGSPUNTEN 3 1.2 EVALUEREN EN BIJSTELLEN 3 1.3 WAT IS ZORG? 3 2 HET ZORGPLAN 4 3 PROBLEEMSIGNALERING 5 4 STAPPENPLAN ZORGTRAJECT COMENIUS COLLEGE 7 BIJLAGE 1 HET KWADRANTMODEL 8 KWADRANTMODEL COMENIUS COLLEGE 9 BIJLAGE 2 BASISPAKKET ZORG 10 BIJLAGE 3 TAKEN ZORGCOÖRDINATOR 11 2
1 Inleiding 1.1 Doel en uitgangspunten Leerlingen moeten optimaal kunnen profiteren van het aanbod van de school, waarbij leren de kernactiviteit van de school is. Om dat mede mogelijk te maken kent het Comenius College een systeem van geïntegreerde leerlingbegeleiding 1 waarbij in principe elke docent actief is als mentor en de leerlingen volgt op het gebied van studievoortgang, loopbaanoriëntatie en sociaal-emotionele ontwikkeling. Hulp in de eerste lijn wordt door de mentor geboden. Daarnaast omschrijft het Comenius College welk pakket aan specifieke zorg schoolintern door specialisten wordt aangeboden in de tweede lijn. Daar waar een leerling zich ontwikkelt tot zorgleerling, zal de unit moeten kunnen aangeven wat zij aan zorg heeft geboden om de problemen van de leerling op te lossen. Elke school voor voortgezet onderwijs binnen een regionaal samenwerkingsverband is verantwoordelijk voor een welomschreven pakket aan zorg. In het samenwerkingsverband KoersVO zal het Comenius College duidelijk maken welke zorg de school te bieden heeft. 1.2 Evalueren en bijstellen Dit zorgplan wordt in principe jaarlijks op initiatief van de voorzitter van de Werkgroep Zorg met de Algemene Directie geëvalueerd op basis van de kwalitatieve en kwantitatieve hulpvraag. Vanuit dit overleg worden eventueel bijstellingen geformuleerd en via de geëigende procedure geïmplementeerd. 1.3 Wat is zorg? Zorg omvat alle voorwaarden en activiteiten die ertoe bijdragen dat leerlingen optimaal profiteren van het aanbod van de school. Het Comenius College kiest voor een brede definitie, waarbij de aandacht niet alleen uitgaat naar tegenvallende leerprestaties. Ook de begeleiding van het keuzeproces en van de sociaal-emotionele ontwikkeling van de leerling valt onder zorg (zie notitie leerlingbegeleiding). 1 Notitie leerlingbegeleiding van februari 1998. 3
2 Het Zorgplan De vakdocent signaleert een behoefte aan zorg bij een leerling en probeert binnen zijn mogelijkheid en taken hier een oplossing voor te vinden. De mentor is de spil van de leerlingbegeleiding. Hij/zij volgt de leerling in zijn of haar ontwikkeling, bemoedigt als het goed gaat en ontplooit initiatieven als het niet goed gaat. In de periodieke leerling besprekingen brengt de mentor verslag uit van de vorderingen en ontwikkelingen van zijn of haar mentorleerlingen. Indien het met een leerling niet naar wens verloopt bepaalt men in het team wat er aan gedaan gaat worden. Dit wordt schriftelijk en planmatig vastgelegd en in het LVS opgenomen. De mentor is verantwoordelijk voor een correcte verslaglegging in het LVS zolang de leerling schoolintern zorg ontvangt in de eerste of tweede lijn. De procedure wordt in het schema nader uitgewerkt. Een korte toelichting: - de stap van eerste- naar tweedelijns zorg hoeft niet altijd in die volgorde gemaakt te worden; - de zorgcoördinator van de unit bepaalt de frequentie van de leerling besprekingen en de bijeenkomsten van het interne zorgteam, afhankelijk van de intensiteit van de problematiek:; - het Comenius College wil op alle units specifieke zorg bieden op het gebied van remedial teaching (RT), sociale vaardigheidstraining (Sova); faalangstreductietraining (FRT) en schoolmaatschappelijkwerk (SMW); - Zorg kan variëren van eerstelijns basiszorg georganiseerd door vakdocent, mentor of teamleider, tot tweedeof derdelijns hulp. Bij specifieke tweedelijns hulp zijn getrainde docenten of interne specialisten betrokken. Bij het inzetten van deze hulp past een intakeprocedure via het interne zorgteam. Als ondanks hulp vooruitgang uitblijft wordt de leerling wederom besproken in het interne zorgteam en/of het ZAT om te onderzoeken of specifieke derdelijns hulp uitkomst kan bieden. Externe instanties die plaatshebben in het ZAT kunnen zijn: GGD, RNO, ACCENT, Leerplicht etc. 4
3 Probleemsignalering In het zorgplan schema op de volgende pagina wordt de procedure geschetst die bij het verlenen van zorg wordt aangehouden. Als na het verlenen van hulp het probleem nog niet is opgelost, kan advies gevraagd worden aan het ZAT. Het kan dan nodig zijn om enkele testen (zie kwadrantmodel) af te nemen. Aanmelding voor testrondes lopen via de zorgcoördinator, die hierover contact opneemt met de orthopedagoog of psycholoog. 5
Zorgplan schema: Probleem signalering 1 e lijns studiebegeleiding, sociaal-emotionele en keuze begeleiding Leerling bespreking 2 e lijns studiebegeleiding, sociaal-emotionele en keuze begeleiding Leerling bespreking Ja Probleem opgelost? Nee Zorgteam van de unit: Kwadrantmodel Handelingsplan opstellen Nee Probleem opgelost? Ja ZAT (Zorg Advies Team) Handelingsplan aanpassen Traject binnen/buiten Comenius College 6
4 STAPPENPLAN ZORGTRAJECT COMENIUS COLLEGE STAP VORM VAN HET OVERLEG ACTIES TERUGKOPPELING STAP 1 vakdocent lost het probleem op STAP 2 1e lijn, basiszorg vakdocent lost het probleem niet op, bespreekt het probleem met de mentor. STAP 3 1e lijn, basiszorg probleem niet oplosbaar door vakdocent en/of mentor. Bespreken in teamoverleg STAP 4 2e lijn, specifieke zorg probleem niet oplosbaar binnen het team. intern zorgteam kan hulp bieden STAP 5 3e lijn, specifieke zorg probleem niet oplosbaar binnen het team. externe instanties kunnen hulp bieden STAP 6 3e lijn, specifieke zorg interne hulp heeft geen resultaat Comenius-breed overleg (MDO) kan hulp bieden individueel overleg melden aan mentor of TL; Teamoverleg Notitie in LVS geen verdere actie terugkoppelen naar team naar ouders indien relevant Mentor(en) overleg mentor bespreekt probleem met Notitie in LVS terugkoppeling naar elkaar en TL. vakdocent door actienemer actie door mentor, vakdocent of terugkoppelen naar team TL naar ouders indien relevant team overleg in teamoverleg wordt oplossing gezocht en aanpak bepaald. actie door mentor vakdocent of TL kort verslag in LVS door actienemer terugkoppeling naar betrokkenen door actienemer naar ouders indien relevant zorgteam overleg zorgteam besluit tot specifieke opstellen kort handelingsplan bespreken zorg binnen school handelingsplan, verslag met leerling, ouders, (R.T., SOVA, decanaat, in LVS. mentor, TL. faalangstreductie, counseling, actie door remedial SMW) teacher, SOVA- en evaluatie terugkoppelen FART-trainers, decaan, naar betrokkenen counseling, SMW. Zorg Advies Team (ZAT) zorgteam besluit tot specifieke opstellen kort handelingsplan in overleg zorg buiten school handelingsplan o.l.v. ZC. met leerling, ouders, (GGD, RIAGG, accent, SMW, verslag in LVS mentor, TL, ZC. jeugdzorg, leerplicht) evaluatie terugkoppelen naar betrokkenen Zorg Advies Team (ZAT) zorgteam besluit tot specifieke doorstroom, uitstroom in handelingsplan in overleg zorg buiten school, ander warme overdracht adhv met leerling, ouders, onderwijs binnen of buiten handelingsplan o.l.v. ZC. mentor, TL. Comenius, project, medische verslag in LVS evaluatie terugkoppelen instelling naar betrokkenen. TL = Teamleider ZAT = Zorg Advies Team ZC = zorgcoördinator FART = faalangstreductie training SMW = schoolmaatschappelijk werk SOVA = social vaardigheidstraining LVS = leerlingvolgsysteem 7
Bijlage 1 Het Kwadrantmodel Als het met een leerling niet goed gaat, moet er op een overzichtelijke en complete wijze informatie vergaard kunnen worden. Het kwadrantmodel is de geschikte ingang om op een eenvoudige manier over de complete leerling te spreken. Het kwadrantmodel brengt de samenhang tussen kunnen, willen, doen en presteren in kaart. Dit model maakt onderscheid tussen het voor de docent zichtbare presteren en gedragen van de leerling en datgene wat achter deze prestaties en gedragingen schuilgaat. Capaciteiten zijn alleen vast te stellen door het afnemen van een test. Observatie is op dit punt niet voldoende. Niet zichtbaar Zichtbaar Leren Kunnen (capaciteiten) Informatie opnemen Informatie begrijpen Informatie toepassen Presteren (leerprestaties) Gegevens basisschool Rapportcijfers Gedrag Willen (persoonsontwikkeling) Medisch Thuissituatie Schoolvragenlijst Doen (schoolgedrag) Uitkomsten leerling-bespreking Op het moment dat een leerling uitvalt, moet een inventarisatie starten waarin op de gebieden persoonsontwikkeling, schoolgedrag en leerprestaties informatie verzameld wordt. Capaciteiten worden gemeten via de givo-test. Dit moet pas gebeuren wanneer hier aanleiding voor is: wanneer de leerling dreigt vast te lopen in zijn leerweg. Wanneer alle cellen gevuld zijn, wordt naar een verklaring gezocht waarom het met de leerling niet goed gaat. Op basis van die analyse wordt de zorgvraag geformuleerd. Daarna wordt bekeken of de zorg intern dan wel extern geboden kan worden. 8
KWADRANTMODEL COMENIUS COLLEGE Naam: Geboortedatum: Datum: Capaciteiten Persoonsontwikkeling IBO-differentiatietest GIVO medische gegevens: - IQ-equivalent: - prestatievermogen - verbaal/rekenvermogen: - ruimtelijk inzicht: - associatief leervermogen: - werktempo: - nauwkeurigheid: - totaal IQ: - verbaal: - rekenkundig: - ruimtelijk: sociaal-maatschappelijke achtergrond: schoolvragenlijst (SVL) d.d. motivatie welbevinden - inzet / taakgerichtheid (tg): - tevredenheid op school (ps): - concentratie in de klas (ck): - sociaal aanvaard voelen (sa): - huiswerkattitude (ha): - relatie met docenten (rl): specifieke leerproblemen: dyslexie / dyscalculie / adhd / anders nl: zelfconcept - uitdrukkingsvaardigheid (uv): - zelfvertrouwen bij toetsen (zp): - sociale vaardigheid (sv): - sociale wenselijkheid (sw): Schoolresultaten Schoolgedrag advies basisschool: Cito score: Cito uitval: leervorderingen: - spelling: - begrijpend lezen: - rekenen: - instrumenteel rekenen: gedrag basisschool: docentenobservaties: motivatie welbevinden brus 1-minuut tak hacquebord - inzet / taakgerichtheid (tg): - concentratie in de klas (ck): - huiswerkattitude (ha): - tevredenheid op school (ps): - sociaal aanvaard voelen (sa): - relatie met docenten (rl): rapport: Ne: En: Du: Fa : Ak : Gs : Wi : Na : Ec: Te: Ha: Lo: Inf: Tn: Ckv: Vz: M&O: ANW: La: Gr: Sp: Nask: zelfconcept - uitdrukkingsvaardigheid (uv): - zelfvertrouwen bij toetsen (zp): - sociale vaardigheid (sv): (on)geoorloofd verzuim: ja O nee O Bi : Gd: Contact met leerplicht: ja O nee O eindadvies leerjaar 2: 9
Bijlage 2 Basispakket zorg Basispakket zorg voor alle leerlingen: Basispakket zorg - Studiebegeleiding 1 Achterstanden inhalen. 2 Vakgerichte bijles. 3 Aanleren van studievaardigheden. 4 Tegengaan van schoolverzuim. 5 Volgen studieresultaten. 6 Afnemen van taal- en rekentoets in verband met taal- en rekenzwakte. Basispakket zorg - Sociaal emotionele begeleiding 1 Groepsbegeleiding. 2 Volgen van sociaal-emotionele ontwikkeling. 3 Voorlichting over en tegengaan van pesten. Basispakket zorg loopbaanoriëntatie 1 Leren kiezen. 2 Voorlichting over vervolgstudie en/of beroep: praktische sectororiëntatie. 3 Voorlichting over keuze van de leerweg, sector (afdeling) / profiel en het daarmee samenhangende vakkenpakket. 4 Advisering van leerlingen m.b.t. keuze van de leerweg, sector (afdeling) / profiel en het daarmee samenhangend vakkenpakket en keuze van vervolgstudie, beroepskeuze. Specifiek pakket voor leerlingen van het Comenius College: Specifieke zorg - Studiebegeleiding 1 Hulp bij taalproblemen: dyslexie. 2 Hulp bij taalproblemen: leerlingen met een te grote leerachterstand voor technisch lezen, spelling en/of begrijpend lezen. 3 Hulp bij rekenproblemen: Leerlingen met een te grote leerachterstand voor rekenen. Specifieke zorg -Sociaal-emotionele begeleiding 1 Sociale vaardigheidstraining. 2 Faalangstreductie-training. 3 Begeleiden van moeilijke groep. 4 Begeleiding bij gedragsproblemen. 5 Begeleiding die samenhangt met de thuissituatie van leerling. 6 Begeleiding bij problematiek waarbij de leerling meent schade te hebben ondervonden door verwijtbaar gedrag van een medewerk(ster) van de school. 7 Inschatten wanneer speciale hulp gewenst is en het inschakelen van gespecialiseerde hulpvormen (schooldecaan, schoolpsycholoog, vertrouwenspersoon en dergelijke). 8 Contacten met de jeugdhulpverlening en het verwijzen van leerlingen naar deze instellingen. Specifieke zorg- loopbaanoriëntatie 1 Hulp bij keuze leerweg, sector (afdeling) / profiel en daarmee samenhangend vakkenpakket. 2 Hulp bij kiezen vervolgopleiding en/of beroepskeuze. 3 Afnemen beroepen-interessetest. 10
Bijlage 3 Taken Zorgcoördinator - De zorgcoördinator stimuleert de invoering en de handhaving van het zorgplan op de eigen unit; - De zorgcoördinator neemt deel aan de bespreking van zorgleerlingen op de unit. - De zorgcoördinator neemt deel aan de besprekingen van het ZAT. - De zorgcoördinator meldt leerlingen van de eigen unit tijdig aan voor testrondes. - De zorgcoördinator voert regelmatig overleg met anderen die betrokken zijn bij het verlenen van zorg op de unit, zoals decanen, remedial teachers, schoolmaatschappelijk werk(st)er, enz. - De zorgcoördinator is altijd op de hoogte van wat er rondom een 3 e lijns zorgleerling speelt; wel kunnen bepaalde contacten met externen gedelegeerd worden aan een TL. - De zorgcoördinator legt door middel van een jaarverslag verantwoording af aan de unitdirecteur. 11