Hoofdstuk 13 Werken met opmaakprofielen:

Inleidende gids Hoofdstuk 13 Werken met opmaakprofielen: Introductie voor opmaakprofielen in OpenOffice.org OpenOffice.org

Auteursrecht Op dit document is het auteursrecht 2005 van toepassing. De medewerkers aan dit document staan vermeld in de hieronder weergegeven paragraaf Auteurs. U mag het verspreiden zolang u zich houdt aan de voorwaarden van ofwel de GNU General Public License versie 2 of later (http://www.gnu.org/licenses/gpl.html), óf de Creative Commons Attribution License, versie 2.5 of later (http://creativecommons.org/licenses/by/2.5/). Alle handelsmerken vermeld in deze gids behoren toe aan hun rechtmatige eigenaren. Auteurs Jean Hollis Weber Agnes Belzunce Peter Kupfer Reacties Onderhouden door: Jean Hollis Weber Gelieve alle commentaar of suggesties over dit document te richten aan: authors@user-faq.openoffice.org Publicatiedatum en softwareversie Gepubliceerd 19 maart 2006. Gebaseerd op OpenOffice.org 2.1. Vertaling Dick Groskamp Vertaald in december 2006 U kunt een bewerkbare versie van dit document downloaden van http://oooauthors.org/en/authors/userguide2/published/

Inhoud Inhoud Auteursrecht...i Auteurs...i Reacties...i Publicatiedatum en softwareversie...i Vertaling...i Wat zijn opmaakprofielen?...1 Waarom opmaakprofielen gebruiken?...2 Opmaakprofielen toepassen...2 Het venster Stijlen en opmaak gebruiken...2 Gietermodus gebruiken...3 De lijst Opmaakprofiel toepassen gebruiken...4 Opmaakprofielen toewijzen aan sneltoetsen...4 Opmaakprofielen aanpassen...5 Een opmaakprofiel wijzigen met het dialoogvenster Opmaakprofielen...6 Een opmaakprofiel bijwerken met een selectie...6 Nieuwe (eigen) opmaakprofielen maken...6 Een nieuw opmaakprofiel maken met het dialoogvenster Opmaakprofiel...6 Een nieuw opmaakprofiel maken met een selectie...7 Slepen en laten vallen van een selectie om een nieuw opmaakprofiel te maken...7 Writer...8 Calc...8 Draw/Impress...8 Opmaakprofielen verwijderen...8 Opmaakprofielen kopiëren en verplaatsen...9 Het dialoogvenster Sjablonen beheren gebruiken...9 Opmaakprofielen laden uit een sjabloon of document...10 Werken met opmaakprofielen i

Wat zijn opmaakprofielen? Wat zijn opmaakprofielen? Een opmaakprofiel is een opmaakset die u kunt toepassen op geselecteerde pagina's, tekst, frames en andere elementen in uw document om snel hun uiterlijk te veranderen. Als u een opmaakprofiel toepast, past u een bepaalde groep van opmaak op hetzelfde moment toe. OpenOffice.org ondersteunt de volgende typen opmaakprofielen: Pagina-opmaakprofielen bevatten marges, kop- en voetteksten, randen en achtergronden. In Calc bevatten pagina-opmaakprofielen ook de afdrukreeks voor werkbladen. Alinea-opmaakprofielen beheren alle aspecten van het uiterlijk van een alinea, zoals tekstuitlijning, tabstops, regelafstand en randen en kunnen ook tekenopmaak bevatten. Teken-opmaakprofielen beïnvloeden geselecteerde tekst in een alinea, zoals de lettergrootte van tekst, of vette en cursieve opmaak. Frame-opmaakprofielen worden gebruikt om grafische en tekstframes op te maken, inclusief type tekstomloop, randen, achtergronden en kolommen. Opmaakprofielen voor nummering bepalen de uitlijning van nummering- of opsommingstekens, alsook het lettertype voor genummerde of opsommingslijsten. Cel-opmaakprofielen bevatten lettertypen, uitlijning, randen, achtergrond, getalopmaak (bijvoorbeeld: valuta, datum, getal) en celbeveiliging. Grafische opmaakprofielen in tekeningen en presentaties bevatten lijn, gebied, schaduw, transparantie, lettertypen, verbindingen, dimensionering en andere attributen. Presentatie opmaakprofielen bevatten attributen voor lettertype, inspringingen, afstand, uitlijning en tabs. Verschillende opmaakprofielen zijn beschikbaar in de verschillende modules van OOo, zoals opgesomd in Tabel 1. Tabel 1. Beschikbare opmaakprofielen in OOo-modules Type opmaakprofiel Writer Calc Draw Impress Pagina X X Alinea Teken Frame Nummering Cel X X X X Presentatie X X Grafisch (opgenomen in Frameopmaakprofielen) X X X Werken met opmaakprofielen 1

Wat zijn opmaakprofielen? OpenOffice.org wordt geleverd met verschillende vooraf gedefiniëerde opmaakprofielen. U kunt de opmaakprofielen gebruiken zoals ze geleverd zijn, ze aanpassen, of nieuwe opmaakprofielen maken, zoals beschreven in dit hoofdstuk. Waarom opmaakprofielen gebruiken? Veel mensen maken alinea's, woorden, tabellen, paginaopmaak en andere delen van hun documenten handmatig op, zonder aandacht te schenken aan de diverse opmaakprofielen. Zij zijn gewend om documenten te schrijven op grond van fysieke attributen. Bijvoorbeeld: u zou lettertype, lettergrootte en elke opmaak, zoals vet of cursief, kunnen specificeren. Opmaakprofielen (stijlen) zijn logische attributen. Gebruik van opmaakprofielen betekent dat u stopt met te zeggen lettergrootte 14pt, Times New Roman, vet, gecentreerd en begint met te zeggen Titel omdat u het opmaakprofiel Titel heeft met die karakteristieken. Met andere woorden, opmaakprofielen betekenen dat u onderscheid maakt tussen de manier waarop de tekst (of pagina, of ander element) er uitziet en wat die tekst is. Opmaakprofielen helpen om de consistentie in een document te verbeteren. Zij maken ook grote veranderingen in opmaak eenvoudiger. U zou bijvoorbeeld kunnen besluiten om de inspringingen van alle alinea's te veranderen, of het lettertype van alle titels willen veranderen. Voor een lang document zou deze eenvoudige taak niet zo eenvoudig zijn. Opmaakprofielen maken die taak simpel. In aanvulling hierop worden opmaakprofielen in OpenOffice.org voor veel processen gebruikt, zelfs als u dat niet in de gaten heeft. OOo maakt bijvoorbeeld gebruik van opmaakprofielen Kop (of andere door u gespecificeerde opmaakprofielen) als het een inhoudsopgave samenstelt. Opmaakprofielen toepassen OpenOffice.org voorziet in een aantal manieren om te kiezen welke opmaakprofielen u wilt toepassen. Het venster Stijlen en opmaak gebruiken 1) Klik op het pictogram Stijlen en opmaak dat aan het linker uiteinde van de werkbalk Opmaak is geplaatst, of klik op Opmaak > Stijlen en opmaak, of druk op de toets F11. Het venster Stijlen en opmaak toont de beschikbare typen opmaakprofielen voor de Ooo-module die u gebruikt. Afbeelding 1 toont het venster voor Writer, met de Pagina-opmaakprofielen zichtbaar. 2) U kunt dit venster naar een handige plaats op uw scherm verplaatsen of het vastzetten aan een rand (houd de toets Ctrl ingedrukt en sleep het aan de titelbalk naar waar u het wilt vastzetten). 3) Klik op één van de pictogrammen aan de linker bovenkant van het venster Stijlen en opmaak om een lijst van opmaakprofielen in een bepaalde categorie weer te geven. Werken met opmaakprofielen 2

Opmaakprofielen toepassen 4) Plaats het invoegpunt in de alinea, frame, of pagina en dubbelklik dan op de naam van het opmaakprofiel in één van die lijsten om een bestaand opmaakprofiel (behalve voor Teken-opmaakprofielen) toe te passen. Selecteer eerst de tekens om een Teken-opmaakprofiel toe te passen. TIP Onderaan het venster Stijlen en opmaak staat een keuzelijst (in Afbeelding 1 toont het venster Automatisch, dit houdt in dat deze lijst alleen de opmaakprofielen laat zien die automatisch worden toegepast door OOo). U kunt er voor kiezen om alle opmaakprofielen of bepaalde opmaakprofielen te laten zien. Bijvoorbeeld alleen Eigen opmaakprofielen. Afbeelding 1. Het venster Stijlen en opmaak voor Writer toont opmaakprofielen Gietermodus gebruiken Deze methode is uitermate handig als u veel verspreid liggende alinea's, cellen, of andere items met hetzelfde opmaakprofiel wilt opmaken. 1) Open het venster Stijlen en opmaak (Afbeelding 1) en selecteer het opmaakprofiel dat u wilt gaan toepassen. 2) Klik op het pictogram Gietermodus. De muisaanwijzer verandert in dit pictogram. 3) Plaats het bewegende pictogram op de alinea die moet worden opgemaakt en klik op de muisknop. 4) Als u een Teken-opmaakprofiel wilt toepassen houdt u de muisknop ingedrukt tijdens het selecteren van de tekens. 5) Klik nogmaals op het pictogram Gietermodus of druk op de toets Esc om de Gietermodus af te sluiten. Als deze modus actief is, maakt een rechts-klik op elke plaats in het document de laatste actie van Gietermodus ongedaan. Wees er dus attent op niet per ongeluk met rechts te klikken en zo een actie ongedaan te maken die u had willen behouden. Werken met opmaakprofielen 3

Opmaakprofielen toepassen De lijst Opmaakprofiel toepassen gebruiken Nadat u een opmaakprofiel tenminste één maal heeft gebruikt in een document, verschijnt de naam in de lijst Opmaakprofiel toepassen (Afbeelding 2) aan de linkerzijde van de werkbalk Opmaak, naast het pictogram Stijlen en opmaak. U kunt deze lijst openen en éénmaal klikken op het opmaakprofiel dat u wilt, of u kunt de pijltoetsen omhoog en omlaag gebruiken om door de lijst te gaan en dan op de toets Enter drukken om het geaccentueerde opmaakprofiel toe te passen. Afbeelding 2. De lijst Opmaakprofiel op de werkbalk Opmaak toepassen Opmaakprofielen toewijzen aan sneltoetsen In OOo 2.0 kunt u sneltoetsen toewijzen aan opmaakprofielen in uw document. OOo heeft een aantal vooraf gedefiniëerde toetsenbordsneltoetsen die u in staat stellen om opmaakprofielen snel toe te wijzen terwijl u in het document typt. U kunt deze sneltoetsen opnieuw definiëren of uw eigen definities maken. 1) Klik op Extra > Aanpassen > Toetsenbord. 2) Kies de sneltoetscombinatie die u wilt definiëren in de tab Toetsenbord van het dialoogvenster Aanpassen (Afbeelding 3). 3) Scroll in het gedeelte Functies aan de onderzijde van het dialoogvenster naar beneden in de lijst Categorie naar Opmaakprofielen en klik op het +-teken. 4) Kies het type opmaakprofiel. De lijst Functie zal de namen van de beschikbare opmaakprofielen van het geselecteerde type tonen. Het voorbeeld toont enkele van OOo s vooraf gedefiniëerde opmaakprofielen. 5) Selecteer Tekstblok in de lijst Functie en klik dan op Wijzigen om Ctrl+9 in te stellen als de sneltoetscombinatie voor het opmaakprofiel Tekstblok. Ctrl+9 verschijnt nu in de lijst Toetsen. Werken met opmaakprofielen 4

Opmaakprofielen toepassen 6) Maak de andere wijzigingen die u wilt en klik dan op OK om deze instellingen op te slaan en sluit het dialoogvenster. Afbeelding 3. Toetsenbord sneltoetsen maken om opmaakprofielen toe te passen Opmaakprofielen aanpassen In OpenOffice.org heeft u twee manieren om opmaakprofielen aan te passen (zowel de vooraf gedefiniëerde opmaakprofielen als die welke u zelf heeft gemaakt): Wijzigen van een opmaakprofiel met het dialoogvenster Opmaakprofielen Bijwerken van een opmaakprofiel met een selectie TIP Elke wijziging die u in een opmaakprofiel maakt is alleen effectief in het document waarin u werkt. De wijzigingen worden niet doorgevoerd in een overeenkomend sjabloon. Als u wijzigingen wilt toepassen op meer dan één document, moet u het sjabloon wijzigen (zie het hoofdstuk Werken met sjablonen ) of kopiëer de opmaakprofielen in de andere documenten, zoals beschreven in Opmaakprofielen kopiëren en verplaatsen op pagina 9. Werken met opmaakprofielen 5

Opmaakprofielen aanpassen Een opmaakprofiel wijzigen met het dialoogvenster Opmaakprofielen Rechtsklik op het gewenste opmaakprofiel in het venster Stijlen en opmaak (Afbeelding 1) en selecteer Wijzigen uit het contextmenu om het bestaande opmaakprofiel te wijzigen met het dialoogvenster Opmaakprofiel. Het weergegeven dialoogvenster Opmaakprofiel is afhankelijk van het geselecteerde opmaakprofiel. Elk dialoogvenster Opmaakprofiel heeft verschillende tabs. Zie voor details de hoofdstukken over opmaakprofielen in de gebruikersgidsen. Een opmaakprofiel bijwerken met een selectie Met een selectie bijwerken van het opmaakprofiel: 1) Open het venster Stijlen en opmaak. 2) Selecteer in het document een item dat de opmaak heeft die u als opmaakprofiel wilt gebruiken. 3) Selecteer in het venster Stijlen en opmaak het opmaakprofiel dat u wilt bijwerken (één klik, niet dubbelklikken), lang-klik op het pijltje naast het pictogram Nieuw opmaakprofiel uit selectie en klik dan op Opmaakprofiel bijwerken (zie Afbeelding 4). Afbeelding 4. Bijwerken van een opmaakprofiel met een selectie Nieuwe (eigen) opmaakprofielen maken U zou uw eigen opmaakprofielen toe willen voegen. U kunt dit op twee manieren doen: Een nieuw opmaakprofiel maken met het dialoogvenster Opmaakprofiel Een nieuw opmaakprofiel maken met een selectie Een nieuw opmaakprofiel maken met het dialoogvenster Opmaakprofiel Rechtsklik in het venster Stijlen en opmaak en selecteer Nieuw uit het contextmenu om een nieuw opmaakprofiel te maken met het dialoogvenster Opmaakprofiel. Als u wilt dat het nieuwe opmaakprofiel wordt gekoppeld aan een bestaand opmaakprofiel, selecteer dan eerst dat opmaakprofiel,rechtsklik dan en selecteer Nieuw. Werken met opmaakprofielen 6

Nieuwe (eigen) opmaakprofielen maken Als u opmaakprofielen koppelt, zullen bij het wijzigen van de basisopmaak (bijvoorbeeld door het lettertype te wijzigen van Times naar Helvetica), alle gekoppelde lettertypen ook wijzigen. Soms is dat precies wat u wilt; andere keren zult u niet willen dat alle wijzigingen op alle gekoppelde opmaakprofielen worden toegepast. Het loont om vooruit te denken. De dialoogvensters en keuzes zijn hetzelfde voor het definiëren van nieuwe opmaakprofielen en voor het aanpassen van bestaande opmaakprofielen. Zie voor details de hoofdstukken over opmaakprofielen in de gebruikersgidsen. Een nieuw opmaakprofiel maken met een selectie U kunt een nieuw opmaakprofiel maken door een bestaand opmaakprofiel te kopiëren. Dit nieuwe opmaakprofiel is alleen van toepassing op dit document; het zal niet worden opgeslagen in het sjabloon. 1) Open het venster Stijlen en opmaak. Kies het type opmaakprofiel dat u wilt gaan maken uit de keuzelijst. 2) Selecteer het item dat u wilt opslaan als opmaakprofiel in het document. 3) Lang-klik op het pijltje net naast het pictogram Nieuw opmaakprofiel uit selectie en klik dan op het pictogram Nieuw opmaakprofiel uit selectie in het venster Stijlen en opmaak (Afbeelding 4). 4) Typ een naam voor het nieuwe opmaakprofiel in het dialoogvenster Opmaakprofiel maken (Afbeelding 5). De lijst toont de namen van de bestaande eigen opmaakprofielen van het geselecteerde type. Klik op OK om het nieuwe opmaakprofiel op te slaan. Afbeelding 5. Een nieuw opmaakprofiel maken uit een selectie Slepen en laten vallen van een selectie om een nieuw opmaakprofiel te maken U kunt een tekstselectie slepen en in het venster Stijlen en opmaak laten vallen om een nieuw opmaakprofiel te maken. Werken met opmaakprofielen 7

Nieuwe (eigen) opmaakprofielen maken Writer Selecteer wat tekst en sleep het naar het venster Stijlen en opmaak. Als Alineaopmaakprofielen actief is, wordt het Alinea-opmaakprofiel aan de lijst toegevoegd. Als Teken-opmaakprofielen actief is, wordt het Teken-opmaakprofiel aan de lijst toegevoegd. Calc Sleep een cel-selectie naar het venster Stijlen en opmaak om nieuwe celopmaakprofielen te maken. Draw/Impress Selecteer en sleep tekenobjecten naar het venster Stijlen en opmaak om nieuwe grafische opmaakprofielen te maken. Opmaakprofielen verwijderen U kunt geen van de vooraf in OOo gedefiniëerde opmaakprofielen verwijderen (wissen) uit een sjabloon, zelfs niet als u ze niet gebruikt. U kunt alle gebruikergedefiniëerde (eigen) opmaakprofielen verwijderen; maar voordat u dat doet moet u zich er van overtuigen dat de opmaakprofielen niet gebruikt worden. Als een ongewenst opmaakprofiel in gebruik is, zult u het willen vervangen door een vervangend opmaakprofiel. Opmaakprofielen vervangen (en de ongewenste verwijderen) kan erg handig zijn als u met een document bezig bent waaraan verschillende schrijvers hebben gewerkt of dat is gemaakt door verschillende documenten uit verschillende bronnen samen te voegen. Rechtsklik op de opmaakprofielen (één voor één) in het venster Stijlen en opmaak en klik op Verwijderen in het contextmenu om ongewenste opmaakprofielen te wissen. Als het opmaakprofiel in gebruik is ziet het bericht zoals getoond in Afbeelding 6. Afbeelding 6. Een gebruikt opmaakprofiel verwijderen Als het opmaakprofiel niet in gebruik is, ziet u het bericht zoals getoond in Afbeelding 7. Werken met opmaakprofielen 8

Opmaakprofielen verwijderen Afbeelding 7. Een opmaakprofiel verwijderen dat niet in gebruik is Opmaakprofielen kopiëren en verplaatsen U kunt op twee manieren opmaakprofielen kopiëren of verplaatsen van het ene sjabloon, of document, naar een ander sjabloon of document: Met behulp van het dialoogvenster Sjablonen beheren Opmaakprofielen laden uit een sjabloon of document Het dialoogvenster Sjablonen beheren gebruiken Gebruiken van het dialoogvenster Sjablonen beheren om opmaakprofielen te kopiëren of verplaatsen: 1) Klik op Bestand > Sjablonen > Beheren. 2) Stel in het dialoogvenster Sjablonen beheren (Afbeelding 8) de lijsten in op ofwel Sjablonen of Documenten, zoals gewenst. Open de mappen en zoek de sjablonen waaruit en waarnaar u wilt kopiëren. Afbeelding 8. Opmaakprofielen kopiëren met behulp van het dialoogvenster Sjablonen beheren Werken met opmaakprofielen 9

Opmaakprofielen kopiëren en verplaatsen 3) Dubbelklik op de naam van het sjabloon of document en dubbelklik dan op het pictogram Opmaakprofielen om de individuele opmaakprofielen weer te geven. 4) Houd de toets Ctrl ingedrukt en sleep de naam van het opmaakprofiel van de ene lijst naar de andere om een opmaakprofiel te kopiëren. 5) Gebruik de toets Ctrl niet tijdens het slepen om een opmaakprofiel te verplaatsen. Het opmaakprofiel zal worden verwijderd uit de lijst waar u het uit vandaan sleepte. 6) Herhaal dit voor elk opmaakprofiel dat u wilt kopiëren. Als het ontvangende sjabloon of document heel veel opmaakprofielen heeft, zou het kunnen zijn dat u geen verandering ziet, tenzij u naar beneden scrollt in de lijst. Klik op Sluiten als u klaar bent. Opmaakprofielen laden uit een sjabloon of document U kunt opmaakprofielen kopiëren door ze te laden uit een sjabloon of een ander document: 1) Open het document waar u de opmaakprofielen naartoe wilt kopiëren. 2) Lang-klik op het pijltje naast het pictogram Nieuw opmaakprofiel uit selectie in het venster Stijlen en opmaak en klik dan op Opmaakprofielen laden (zie Afbeelding 4). 3) Zoek en selecteer het sjabloon waaruit u de opmaakprofielen wilt kopiëren in het dialoogvenster Opmaakprofielen laden (Afbeelding 9). 4) Selecteer de keuzevakken voor de categorieën of opmaakprofielen die moeten worden gekopiëerd. Selecteer Overschrijven als u wilt dat de gekopiëerde opmaakprofielen de opmaakprofielen met dezelfde naam in het document waarnaar u gaat kopiëren moeten vervangen. 5) Klik op OK om de opmaakprofielen te kopiëren. U zult geen veranderingen op het scherm zien. Afbeelding 9. Opmaakprofielen kopiëren uit een sjabloon naar het geopende document Opmerking Klik op de knop Uit bestand om een venster te openen waarin u het gewenste andere document kunt selecteren van waaruit u de opmaakprofielen wilt kopiëren. Werken met opmaakprofielen 10