WMO-raad Vergadering 19 oktober 2015 Aanwezig: Dick Hage, Anneke Lueks, Ali Deen, Joke Cusveller- Stols, Kees Krul, Max van Ewijk, Benno Weustink, Arie van Geest, Marjolein Broersen (gemeente Enkhuizen) Mede aanwezig (via geluidsopname): Miriam van Vuuren (notulist) Op de publieke tribune: Klaas Kooiman 1. Opening en vaststelling agenda De voorzitter opent de vergadering en heet de aanwezigen welkom, vooral mw. Broersen. De agenda wordt vastgesteld. 2. Mededelingen - De voorzitter neemt de vergadering op, de notulist zal het geluidsbestand nader uitwerken. - De collega van het Stadsteam is helaas verhinderd. Mw. Broersen nodigt haar uit voor de volgende vergadering. Dat is de laatste vergadering van bij Mw. Broersen de Wmo-raad. - Mw. Broersen meldt dat zij per 1 januari 2016 stopt met werken. Er wordt gewerkt aan opvolging, op 1 december moet daar meer over bekend zijn. Er is vacatureruimte beschikbaar gesteld, dus haar taken worden in ieder geval overgenomen. Het kan wel zijn dat het takenpakket van haar opvolger enigszins anders van samenstelling is dan het pakket van mw. Broersen. Zij zal zorgen voor een zo goed mogelijke overdracht. 3. Verslag vergadering 28 september 2015 Naar aanleiding van: - Blz. 4 punt 14: het voortgangsoverzicht zit bij de stukken. - Blz. 5 blijkbaar komt hier vreemd over. Dhr. Krul meldt dat het duidelijk is dat de nieuwe bestuurder van Wilgaerden, mw. Bennekom, echt goed luistert naar de cliëntenraden. Het woord blijkbaar wordt geschrapt. Het verslag wordt vastgesteld met deze wijziging (blz. 5). 4. Mantelzorg in Enkhuizen Het conceptadvies is toegestuurd. Het stuk is wel al vastgesteld door de het college. Helaas dus niet helemaal de juiste route. Advies is evengoed nog wel welkom. Wat vaststaat, zijn de 3 punten: professional aantrekken om respijtzorg in kaart te brengen, jaarlijkse blijk van waardering in de vorm van VVV-bon van 25 euro en een jaarlijkse mantelzorgmiddag. In Enkhuizen is dat op 21 november 2015. Het doel van deze middag is waardering laten blijken. Mantelzorgers kunnen dan hun bon ophalen, daarnaast is er koffie met iets lekkers en entertainment. De mantelzorgers moeten zich dan wel melden bij de gemeente. De gemeente wil mantelzorgers in beeld, om hen tijdig van informatie te voorzien en hen waar mogelijk/nodig te ondersteunen. In Enkhuizen staan 160 mantelzorgers geregistreerd o.b.v. de mantelzorgverwendag. Er zijn naar schatting 600 mantelzorgers in Enkhuizen. Lang niet allemaal beschouwen ze zichzelf als zodanig, maar sommigen zien zichzelf als mantelzorgers terwijl ze dat juist weer niet zijn. Het registratieformulier omvat ook naam en adres van degene voor wie je zorgt. Zowel zorgvrager als mantelzorger kan de formulieren invullen. De Wmo-consulenten controleren of degene die aangemeld wordt als zorgvrager inderdaad een Wmo-voorziening heeft. Fraude is nooit helemaal uit te sluiten, maar het is 1
de vraag of mensen voor een VVV-bon van 25,- zo veel moeite gaan doen. Er is een persbericht uitgegaan waarin staat dat je je via de site van Enkhuizen kunt registreren. Meer publiciteit volgt. Alle West-Friese gemeenten volgen hun eigen lijn v.w.b. de mantelzorgwaardering. De SEDgemeenten hebben gekozen voor een lagere blijk van waardering en het restbudget besteden aan het versterken van respijtzorg. Dat begint met het aanstellen van een professional die het totale respijtzorgaanbod in kaart moet brengen en ervoor moet zorgen dat de verwijzing daarnaar toe vanuit Wmo-loket, Stadsteam, huisartsen etc. optimaal wordt. Dit is niet het enige budget dat Enkhuizen beschikbaar heeft voor mantelzorgondersteuning. De Wering ontvangt daar ook al subsidie voor (Kennisplatform Mantelzorgondersteuning). Dit bedrag komt daar nog eens bovenop. De Wmo-raad van Enkhuizen is het hier niet helemaal mee eens. Zij is van mening dat dit budget bedoeld is om waardering voor de mantelzorger te laten blijken, en vindt dat het versterken van respijtzorg dat onvoldoende laat zien. Zij wil graag het volledige budget ten goede laten komen van de mantelzorgers. De professional die ingehuurd wordt is een opbouwwerker die bij WelWonen wordt ondergebracht. De Wmo-raad is van mening dat de Wmo-consulenten de benodigde mantelzorgondersteuning en respijtzorg via de keukentafelgesprekken in kaart moeten brengen. Mw. Broersen licht toe: het gaat erom dat de respijtzorg goed in kaart is gebracht in alle gemeenten. De Wmo-consulenten moeten op de hoogte zijn van alles wat er mogelijk is in de gemeente. Ook de huiskamerprojecten en kleinschalige projecten. Als je als gemeente je respijtvoorzieningen goed voor elkaar hebt en je ambtenaren zijn daarvan op de hoogte, zodat ze mensen kunnen doorverwijzen, ontlast je de mantelzorgers. Dit onderschrijft de raad wel. De indicatie voor respijtzorg wordt afgegeven op basis van het keukentafelgesprek met de Wmo-consulent. De basis van de beslissing van het college is gebaseerd op het onderzoek. 43% van de onderzochten heeft behoefte aan kwalitatief goede ondersteuning en respijtzorg. Pas daarna komt met 23% de behoefte aan het jaarlijks budget. Het onderzoek is dit jaar gedaan onder 1400 mantelzorgers in heel West-Friesland. Voor wie niet digitaal kan reageren is er de mogelijkheid om telefonisch contact op te nemen met het Wmo-loket. Dan worden de formulieren thuisgestuurd. Wie niet kan komen op 21 november, kan zich wel inschrijven en de bon op een ander moment ophalen. Er is jaarlijks een budget beschikbaar voor mantelzorgwaardering. De Wmo-raad adviseert mantelzorgondersteuning c.q. respijtzorg structureel in te bedden bij de Wmo-consulenten. Op termijn moet dat ook lukken, maar met de verzwaring van het takenpakket van de consulenten is dat nu nog te veel. De beleidsmedewerkers zijn zich aan het inspannen om ervoor te zorgen dat de mantelzorgondersteuning bij de Wmo-consulenten tussen de oren komt. Conclusie: de Wmo-raad begrijpt dat het eerste jaar onderzoek nodig is, maar vindt dat in het tweede jaar dit onderzoek afgerond moet zijn en dat de bevindingen ingebed moeten zijn in het werk van de Wmo-consulenten. En dat dan de respijtzorg uit een ander budget betaald wordt en niet ten laste komt van het mantelzorgwaarderingsbudget. De Wmo-raad kijkt uit naar een goede evaluatie van het onderzoek en inventarisatie van alle respijtzorg. Deze zou er in de zomer moeten liggen. De externe medewerker (opbouwwerker van WelWonen) start waarschijnlijk per 1 januari 2016. In Drechterland wordt het iemand van de Wering, in Stede Broec iemand van Stichting Welzijn. Mw. Broersen stuurt informatie door over de profielschets en de huiskamerprojecten. 5. Stadsteam Enkhuizen (Want Iedereen Telt Mee) In Enkhuizen is er sprake van een Stadsteam. In de volgende vergadering komt de coördinator de werkwijze toelichten a.d.h.v. casussen. Dit is nuttige informatie voor de Wmo-raad. In iedere West- Friese gemeente is het weer een beetje anders. NB: deze coördinator, mw. Slijkerman, geeft alleen informatie over de werkwijze van het stadsteam. Zij kan geen antwoord geven op vragen over budgetten en beleidskeuzes. Vragen over telefonische bereikbaarheid en andere achtergrondvragen graag bij mw. Broersen neerleggen. 2
Zit er veel verschil tussen het Stadsteam en de Stichting Welzijn in Stede Broec? Stichting Welzijn had alle benodigde disciplines al in huis, dus is zichzelf gebiedsteam gaan noemen en was klaar. In Enkhuizen was iets dergelijks er nog niet, dus dat moest helemaal opgestart worden, net zoals in de meeste gemeenten. Voor de gemeente Stede Broec is het wel lastig dat de Stichting Welzijn er is, omdat het een bestaande structuur is die vooral NAAST de gemeente functioneert. Er zijn vanzelfsprekend wel prestatieafspraken, maar die zijn niet altijd even makkelijk te controleren. Een nieuw opgericht team onder supervisie van de gemeente kan makkelijker een frisse start maken. In alle gebiedsteams in heel West-Friesland werken gecertificeerde professionals. De insteek van alle teams wordt om naar alternatieven te zoeken om dure zorg te voorkomen. Alles gericht op beter naar de mensen kijken, maatwerk, passende oplossingen. Als iemand dure zorg nodig heeft, is die altijd beschikbaar, maar er wordt gezocht naar manieren om dit te voorkomen. Door de integrale aanpak en tijdige signalering hoopt men dat te bereiken. Vraag is of het nodig is om de gebiedsteams in West-Friesland te vergelijken. Het enige dat belangrijk is, is dat de klanten tevreden zijn. Dat moet blijken uit de evaluaties die regelmatig gedaan worden. Begroten kan nog lastig zijn, omdat kosten van uitbestede zorg soms pas maanden later gefactureerd worden. 6. Brede participatieraad sociaal domein (Wmo-raad 2.0 Enkhuizen?) Het stuk van Opmeer is rondgestuurd. Wethouder Olierook is op de hoogte van deze plannen, en staat er achter. De kritiek in Opmeer was dat er te weinig rekening gehouden was met de bevolkingsopbouw. Daarom heeft de voorzitter via de site Waar Staat je Gemeente de 7 West-Friese gemeenten met elkaar vergeleken. Voor trends t.a.v. de toekomst zijn cijfers te vinden bij de provincie. Mw. Broersen gaat in overleg met de wethouder profielschetsen opstellen voor leden van de nieuwe, brede participatieraad. Daarna wordt de sollicitatieprocedure open gesteld (voor alle inwoners van Enkhuizen). Het is de bedoeling dat er een dagelijks bestuur van 3 personen komt, met een onafhankelijk voorzitter. Daaronder een aantal werkgroepen die van samenstelling wisselen per thema. Dat laatste verbreedt ook de participatie hoe meer mensen er betrokken zijn, hoe beter voor de inspraak. In de agendacommissie is besproken dat het stuk van Opmeer wordt omgebouwd naar de Enkhuizense situatie. Het concept wordt hier in de Wmo-raad besproken, en daarna wordt er verder mee gewerkt. Het is de bedoeling dat het concept er in elk geval volgende vergadering ligt. De zittingstermijn van de huidige leden wordt beëindigd zodra de nieuwe brede participatieraad aantreedt. Dit om ook een goede overdracht en continuïteit te garanderen. 7. Advies leesbaarheid, laaggeletterdheid, dyslexie, communicatie Dhr. Weustink licht toe: zijn eerste concept is omgezet naar een advies over een aantal zaken die aangepast zouden moeten worden in de communicatie van Enkhuizen. Daarnaast is een onderbouwing van alle gegevens en cijfers bijgevoegd. Ook is informatie toegevoegd over het officiële dyslexie lettertype, dat aangeschaft zou kunnen worden. Dit kost echter wel geld. Er is ook een ander lettertype, ook goed geschikt voor dyslectici, dat op internet gratis beschikbaar wordt gesteld. Het idee is om dit mee te nemen in de gezamenlijke communicatie van de SED-gemeenten. Het nadeel van dit lettertype is dat het groter is dan het huidige, waardoor er minder tekst op 1 pagina past. Laaggeletterdheid is sowieso een omvangrijk probleem, waar dyslexie een onderdeel van is. Bijna 10% van de bevolking heeft daar last van. Analfabetisme komt ook voor, maar dat is niet hetzelfde als laaggeletterdheid. Voor analfabeten moet je nog weer andere voorzieningen treffen. Er zijn ook mensen die cijferblind zijn (dyscalculie). Ook zij zijn niet meegenomen in dit advies. Dyslexie is ook een veel algemener probleem, het advies is dus alleen op leesvaardigheid gericht. 3
Enkhuizen heeft zelf als visie dat alle burgers moeten participeren. Wie de communicatie van de gemeente niet goed kan lezen of begrijpen, kan ook niet participeren. Dat zou een goede opening kunnen zijn voor het advies. Het is lastig om in te schatten hoeveel mensen geen gebruik kunnen maken van het internet. Het zijn niet alleen de ouderen (vergrijzing), maar ook mensen met een (licht) verstandelijke beperking. Zij kunnen onvoldoende lezen om alle gemeentelijke communicatie te begrijpen. En zij kunnen lang niet alles digitaal af. Overigens is de website van de Wmo-raad van Enkhuizen ook niet helemaal op orde v.w.b. leesbaarheid. Dat zou wel moeten: goed voorbeeld doet goed volgen. Voor dyslectici is het grootste probleem dat letters omgedraaid worden, en te lange zinnen niet leesbaar zijn. Sommigen hebben ook moeite met het plaatsen van lettergrepen. Achtergrondkleuren en letterkleuren kunnen voor slechtere leesbaarheid zorgen. Ouderen hebben daar vaker last van, mannen (die gevoeliger zijn voor kleurenblindheid) nog iets vaker. Dit laatste heeft niet perse met dyslexie te maken. Het advies wint aan kracht als je kunt bewijzen dat het gebruik van dit lettertype echt werkt in het bereiken van communicatie: informatie over Rotterdam en evt. andere gemeenten die het gebruiken, technische gegevens van het betaalde en het gratis lettertype, en andere relevante punten. Het goed communiceren met bewoners (allemaal!) heeft zeker ook met participatie te maken, dus past precies in het straatje van de gemeente! Conclusie: in de volgende vergadering ligt er een definitieve versie, met daarin de informatie over Rotterdam, en alle andere relevante gegevens. Op termijn, als de nieuwe participatieraad is gevormd, kan het handig zijn ook andere partijen (bijvoorbeeld uit het onderwijs) hierbij te betrekken. Voorlopig nog even niet. 8. Voorlopige planning 2 e helft 2015 en 1 e helft 2016. 23 november 2015. Het DB prikt daarna nog 3 a 4 data in de eerste helft van 2016. Graag buiten de schoolvakanties, waar mogelijk. 9. Ingekomen/uitgaande post - Uitnodiging bijeenkomst Kadernota sport en bewegen 26 oktober: de voorzitter stuurt deze aan mw. Deen. - De voorzitter zal alsnog aan iedereen aangeven hoe zij zich kunnen abonneren op eventuele nieuwsbrieven. - Het was daarnaast de bedoeling dat alle bestuursleden bij de mail van de Wmo-raad kunnen komen. Daar wordt nog aan gewerkt. Andere opties zijn WhatsApp, Dropbox. 10. Wie gaat waar naartoe? - Kadernota sport en bewegen 26 oktober. Nota is gelezen en becommentarieerd. Mw. Deen gaat erheen. - AvI: toekomst van Cliënten en burgerparticipatie, Wmo-raad aan zet. 27 oktober in Haarlem. - Open trainingsmiddag West-Friese vrijwilligers van kennisplatform mantelzorg, 27 oktober, Drechterland - Wat leeft er in de buurt, politiek café Enkhuizen. 28 oktober. Dhr. Van Ewijk en dhr. Hage gaan erheen. - Bijeenkomst over Versterken motivatie begeleiding LVB-jongeren (licht verstandelijke beperking). Het dilemma van de hulpverlening is hoe kun je jongeren motiveren. Dhr. Hage gaat erheen. - Open infomiddag West-Friese mantelzorgers 17 november, gemeentehuis Drechterland. Mw. Deen en dhr. Krul gaan erheen. - Tot hier en nu verder van kenniscentrum Wmo en Wonen. Provinciaal. 3 december. Betreft RSA-projecten, evaluatie van de projecten (Regionale Sociale Agenda). - 21 november: mantelzorgmiddag tussen 2 en 4 in de Nieuwe Doelen. Uitnodiging en informatie volgen. Deze week gaan de persoonlijke uitnodigingen de deur uit. Wmo-adviesraad is uitgenodigd. 4
Meer informatie te vinden op de website. 11. Voortgangsoverzicht Voor kennisgeving aangenomen. Eventueel deze week nog reageren, als er alsnog vragen blijken te zijn. Woonvisie/proeftuinen: de voorzitter gaat bij de betreffende beleidsmedewerker informatie opvragen. Hij heeft diens gegevens gekregen van mw. Broersen. 12. Rondvraag - Vluchtelingen: er komen statushouders in Enkhuizen. Gaan er situaties ontstaan waar de Wmo-raad iets mee moet? Hulpverlening, zorg, jeugdhulp? Afgesproken wordt dat dhr. Van Ewijk dit punt in de gaten gaat houden, als er situaties ontstaan waarbij de Wmo-raad een advies kan of moet uitbrengen zal hij aan de bel trekken. Het stadsteam zal bijvoorbeeld ook zeker met vluchtelingen(gezinnen) geconfronteerd worden, en mogelijke taalproblemen. De rijksoverheid geeft steeds minder budget aan gemeenten om taalachterstanden weg te werken. Nieuwkomers zijn ook zelf (financieel) verantwoordelijk voor hun inburgering. - De kinderen van de vluchtelingen die binnenkomen, kunnen op de scholen terecht. Er waren op de bijeenkomst vragen over de voorrang voor starterswoningen. Het stadsbestuur mikt op nieuwbouw. In Enkhuizen komen alleen statushouders, geen asielzoekers. - De werkgroep Toegankelijkheid heeft indertijd gepleit voor een zebrapad tegenover het medisch centrum Molenweg. En dat komt er nu! - Dhr. Hage heeft in de krant gelezen dat de wethouder bezig is met een innovatief project voor dagbesteding. Dit betreft de projecten die vallen onder de respijtzorg die nog onderzocht / uitgewerkt moeten worden. 13. Sluiting 22:00 5