NIEUWSBRIEF AUGUSTUS 2015 Email / website: info@ncf.nl www.rijksvakbonden.nl Telefoon: 010-4101658 optie 2 Bereikbaar op ma., di., do. en vr. vanaf 9:30 uur t/m 13:30 uur Adres: Strevelsweg 700/305 3083 AS ROTTERDAM 1
Inhoudsopgave 0. Voorwoord 3 1. Langdurig verlof 4 2. Wel of niet sprake van doelmatig openbaar vervoer woon-werkverkeer? 6 3. Wist je dat? 7 4. Summerschool A+O Fonds Rijk kom uit je comfortzone 8 2
0 Voorwoord De zomer is begonnen. En in die zomer een ledenraadpleging over de loonruimte-overeenkomst publieke sector 2015-2016. We hebben lang moeten onderhandelen om tot dit resultaat te komen. Een doorbraak ontstond pas na massale steun van leden en medewerkers via petities en acties. Dank daarvoor. Hierdoor is het gelukt om bij de politiek beweging te bewerkstelligen. De loonruimte-overeenkomst is gesloten op bovensectoraal niveau (en is dus geen cao rijk overeenkomst) en geldt voor zo n 800.000 werknemers die onder meerdere CAO s die in de publieke sector vallen. Wij, maar ook de andere centrales die zich achter de bereikte overeenkomst hebben gesteld, moeten halverwege augustus aan onze centrale (het Ambtenarencentrum) laten weten wat de leden van de overeenkomst vinden. Gaat de meerderheid van de leden akkoord dan zullen de afspraken over loonsverhoging en pensioen doorgevoerd worden. Indien de meerderheid van de leden niet akkoord gaan, dan zullen de onderhandelaars weer moeten gaan onderhandelen met minister Blok en zullen we via acties een beter resultaat proberen af te dwingen. Een spannende zomer. Naar verwachting zal het eindresultaat van alle ledenraadplegingen eind augustus/begin september bekend zijn. We houden je op de hoogte. 3
1 Langdurig zorgverlof Ben je mantelzorger? Dan kon je alleen zorgverlof opnemen voor een zieke partner, kind of ouder. Dat is nu anders. Het kabinet vond deze kring te beperkt gelet op de veranderende samenleving. Steeds meer mensen zijn alleenstaand en er is dus niet vanzelfsprekend een gezinslid om zorg te verlenen. Ook wonen ouders en kinderen vaker op grote afstand van elkaar. Daarom een modernisering van de verlofregelingen. Hoe lang duurt het langdurend zorgverlof? Je kunt in elke periode van 12 maanden maximaal 6x het aantal uren dat je per week werkt opnemen. Stel dat je nu 36 uur per week werkt. Dan kan je dus in elke periode van 12 maanden 216 uur langdurend zorgverlof opnemen. Word je salaris doorbetaald bij langdurend zorgverlof? Nee helaas niet. Het is dus onbetaald verlof. Hoe vraag je langdurend zorgverlof aan? Langdurend zorgverlof vraag je schriftelijk aan bij je werkgever. Dat moet minstens 2 weken voordat het verlof ingaat. Geef daarbij aan: de reden van je verlof, de persoon voor wie je gaat zorgen, tijdstip van ingang, hoeveel uur je wilt opnemen en voor hoe lang. Kan je werkgever je verzoek weigeren? Ja, dat kan wel. Maar alleen als de werkgever een zodanig zwaarwegend bedrijfs- of dienstbelang heeft, dat jouw belang daarvoor naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid moet wijken. Is jouw zorgverlof begonnen, dan mag je werkgever dit niet meer stoppen. Kom je niet tot overeenstemming, dan kan je in laatste instantie een beroep doen op de rechter. Voor wie kan je verlof opnemen? Je kind, partner en ouders Je grootouders, kleinkinderen, broers en zussen (tweedegraads bloedverwanten); andere huisgenoten dan je kinderen of partner (bijvoorbeeld een inwonende tante); mensen met wie je een sociale relatie* hebt (bijvoorbeeld een buurvrouw of vriend) en die van jouw hulp afhankelijk zijn (noodzakelijke verzorging). Waarvoor kan je verlof opnemen? Vóór 1 juli gold langdurend zorgverlof uitsluitend voor zorg in verband met een levensbedreigende ziekte. Hiervoor geldt overigens niet de voorwaarde dat de zorgverlening noodzakelijk moet zijn. Per 1 juli 2015 kan je ook langdurend zorgverlof opnemen in verband met de noodzakelijke zorg voor zieken en hulpbehoevenden. 4
* Het hangt van de omstandigheden van de zorgbehoevende af wanneer hij redelijkerwijs voor zorgverlening een beroep op je kan doen. Indien hij een partner heeft bijvoorbeeld, dan ligt het voor de hand dat de partner de verzorging op zich neemt. Maar het kan zijn dat de partner bij die zorg ondersteuning nodig heeft van jou. Omdat bijvoorbeeld de partner niet of slechts beperkt in staat is de zorg te verlenen (doordat deze zelf beperkingen heeft of vanwege diens eigen arbeidsverplichtingen). Ook ligt het voor de hand dat de zorgbehoevende een beroep doet op zijn kinderen. Het hangt ook daarbij van de omstandigheden af of zij daartoe ook daadwerkelijk in staat zijn (bijvoorbeeld omdat zij nog te jong zijn of omdat ze te ver weg wonen). Kortom: per geval moeten alle feiten en omstandigheden van die specifieke situatie worden bekeken. In het algemeen gaat het hierbij om een beoordeling of het in de betreffende omstandigheden, gelet op de algemene maatschappelijke opvattingen over onderling hulpbetoon, redelijk is dat jíj die noodzakelijke zorg verleent. Wat wordt bedoeld met noodzakelijke zorg? Hiermee wordt gedoeld op het feit dat verlof alleen kan worden verleend indien het nodig is dat jíj onder werktijd deze zorg verleent Wat wordt verstaan onder hulpbehoevend? De wet zegt: De toestand van een persoon waardoor deze t.b.v. zelfredzaamheid, participatie, beschermd wonen of opvang hulp nodig heeft die niet in het kader van een hulpverlenend beroep wordt geboden en die de gebruikelijke hulp overstijgt. Kortom: er moet sprake zijn van meer hulp (in zwaarte, duur of intensiteit ) dan de gebruikelijke hulp. Wat is gebruikelijke hulp? Dat is hulp die naar algemeen aanvaarde opvattingen in redelijkheid mag worden verwacht van de partner, ouders, inwonende kinderen of andere huisgenoten. Dit brengt met zich mee dat de aard van de relatie die de werknemer met de betrokkenen heeft, mede bepalend is. Zorgverlening die bij partner, ouders, inwonende kinderen of andere huisgenoten tot de gebruikelijke zorg kan worden gerekend, hoeft dat niet te zijn bij andere personen. Bij deze andere personen kan dus wel sprake zijn van zorgverlof. Bij hen gelden wel als aanvullende criteria: de zorgverlening moet rechtstreeks voortvloeien uit de relatie die de werknemer met de hulpbehoevende heeft + de verzorging moet redelijkerwijs door de werknemer worden verleend. Waar moet je aan denken bij zorg voor hulpbehoevenden? Denk aan hulp bij noodzakelijke algemene dagelijkse verrichtingen en huishoudelijke taken, of ondersteuning bij andere activiteiten die de betrokkenen niet zelfstandig kan ondernemen, zoals bezoek aan een huisarts of ziekenhuis. Je kunt in overleg met je leidinggevende bezien wat de mogelijkheden zijn om de arbeidstijden aan te passen aan de tijdstippen waarop zorg moet worden verleend. LET OP: Het ARAR bevat nog bepalingen die strijdig zijn met de Wet Modernisering regelingen voor verlof en arbeidstijden. Aangezien de wet wel 1 op 1 doorwerkt op rijksambtenaren, zal het ARAR worden aangepast. 5
2 Wel of niet sprake van doelmatig openbaar vervoer woonwerkverkeer? Wanneer is sprake van ondoelmatig Openbaar Vervoer woon-werkvervoer? (en heeft de medewerker recht op de hoge km-vergoeding van Euro 0,17/km) Er is sprake van Ondoelmatig Openbaar Vervoer indien: 1. afstand plaats tewerkstelling en dichtstbijzijnde halte OV groter is dan 1 km 2. als de medewerker door de vastgestelde werktijdregeling de plaats van het werk met het OV niet kan bereiken of verlaten (let wel: hier wordt dus niet gelet of de eigen woonplaats met het OV te bereiken is) 3. als het OV minder dan 2x per uur bij het werk stopt (ook hiervoor geldt ongeacht van welke woonplek dit vervoer komt) 4. als gebruik van OV door de ligging van het werk de persoonlijke veiligheid in gevaar brengt 5. als de bedrijfsarts OV om medische redenen afraadt 6. Indien de reistijd van woning naar werkplek met het OV minimaal 2 uur bedraagt en die reistijd ten minste met 45 minuten wordt bekort door met eigen vervoer te reizen Hoe wordt de reistijd berekend? Dat gebeurt met de ANWB-routeplanner. De ANWB-routeplanner baseert de reistijd met het openbaar vervoer op de informatie over de meest optimale route met de kortste reisduur, zoals ook te vinden is op www.9292ov.nl. Voor de reistijd met eigen vervoer wordt voor de beoordeling van de te besparen reistijd uitgegaan van de route die de minste reistijd vergt. NB: De Centrale Raad van Beroep heeft bekrachtigd dat voor de beoordeling van een doelmatige bereikbaarheid, gekeken moet worden naar de plaats van tewerkstelling. De woonplaatskeuze is daarbij niet relevant. Een gebrekkige bereikbaarheid per openbaar vervoer van de woonplaats speelt dus geen rol. LET OP: Toepassing van de hardheidsclausule door het bevoegd gezag in situaties waarin de vervoersvoorzieningen niet of niet in redelijkheid voorzien, blijft mogelijk. 6
3 Wist je dat? Dat er in 2014 12.375 ambtenaren van 57 jaar en ouder gebruik maakten van de PAS-regeling? Dat in 2010 44% van de regeling gebruik maakte? Dat de gemiddelde leeftijd bij het Rijk in 2014 47 jaar is? Dat het Ministerie van Financiën de hoogste gemiddelde leeftijd heeft en wel 49,3 jaar (bij V&J ligt dit op 44,3 jaar en bij I&M op 48,5 jaar) Dat als een werknemer twijfelt over het oordeel van een bedrijfsarts hij dan een second opinion bij een andere bedrijfsarts kan vragen. En wist je dat elke werknemer het wettelijk recht krijgt om de bedrijfsarts te spreken? Let op: Deze wetswijziging in de Arbowet nog wel moet worden goedgekeurd door Tweede en Eerste Kamer? Dat voor het opnemen van ouderschapsverlof niet meer de eis geldt dat je 1 jaar in dienst moet zijn bij je werkgever? Dat de bepaling dat je het verlof in maximaal 3 periodes mag opnemen, ook is vervallen? Je kan in overleg met je werkgever het verlof opnemen in welke vorm dan ook, zolang er geen sprake is van een zwaarwegend dienstbelang dat zich hiertegen verzet. Dat je met een volledig pensioen toch mag bijverdienen met werken. Zo zou je dus kunnen blijven doorwerken (volledig dan wel parttime) en een pensioenuitkering ontvangen. Let dan wel op de fiscale gevolgen van dit hogere inkomen! Dat de AOW leeftijd vanaf 2016 naar 66 jaar gaat in 2018. En 67 jaar in 2021? De AOW-leeftijd wordt nu vanaf 2016 in stappen van 3 maanden verhoogd en vanaf 2018 in stappen van 4 maanden. Vanaf 2022 wordt de AOW-leeftijd gekoppeld aan de levensverwachting. Dat de verwachting is dat ABP de komende 5 jaar niet in staat zal zijn om de pensioenaanspraken en pensioenuitkeringen te indexeren? Dat het initiatiefwetsvoorstel Normalisering Rechtspositie ambtenaren in september in stemming wordt gebracht bij de Eerste Kamer? Op 22 september wordt gestemd over het initiatiefwetsvoorstel om de ambtelijke rechtspositie af te schaffen. 7
4 Summerschool A&O Fonds Rijk kom uit je comfortzone Dat is proeven aan verkorte versies van trainingen en workshops van het A&O Fonds Rijk die in het najaar worden gegeven. Kernwoorden bij deze trainingen: plezier en ontwikkeling in je werk. Des te meer van belang nu iedereen langer zal moeten doorwerken. Daarnaast is door bezuinigingen de kans groot dat je meer werk moet doen met minder collega s. Werkplezier is van vele factoren afhankelijk maar realiseer je dat ook jijzelf wel aan wat touwtjes kunt trekken om je werkplezier te vergroten. Wie is dat A&O Fonds Rijk? Het A+O fonds Rijk stimuleert vernieuwende activiteiten binnen de rijksoverheid om zo bij te kunnen dragen aan het verbeteren van de arbeidsmarkt. De vakorganisaties FNV Overheid, CNV Overheid, CMHF en AC Rijksvakbonden en de werkgever Rijk werken samen in het A+O fonds Rijk. Wil jij op de hoogte worden gehouden van projecten en trainingen die worden aangeboden? Meld je dan aan voor de Nieuwsbrief die het Fonds maandelijks publiceert kijk op www.aofondsrijk.nl Training Sleutel aan je Werk oftewel Job Crafting Hoe krijg jij meer ruimte om je te ontwikkelen in je werk waardoor je minder werkdruk en meer werkplezier krijgt? En wat kan jij daar zélf aan doen? Door kleine veranderingen door te voeren - bijvoorbeeld in de samenwerking met je collega s of door je takenpakket anders in te delen - kun je je al prettiger voelen in je werk. Wat is belangrijk in de beleving van jouw eigen werkplezier? Steekwoorden zijn: persoonlijke instelling maar ook zaken als: goede leidinggevende, opleidings- en ontwikkelmogelijkheden, vrijheid in de organisatie van je werk, samenwerking met anderen, goede balans werk en privé, flexibele werkgever. Maar je weet toch eigenlijk wel waar het spaak loopt en wat je moet veranderen? Ja, vermoedelijk wel. Job crafting is ook geen nieuwe methode. Je past het onbewust vermoedelijk al toe in meer of mindere mate. Nodig is wel een stukje bewustwording zodat je het beter handen en voeten kan geven. Conclusie: je moet uit je comfortzone treden en het concreet maken, jezelf uitdagen om ook echt tot uitvoering over te gaan. En dan wel dié dingen aanpakken, die je ook kán aanpakken en niet blijven steken bij die zaken waarop jezelf geen invloed hebt. 8
Hoe ziet zo n training eruit en hoeveel tijd kost dit? Alles bij elkaar kost het je 1.5 dag. Je vult een online vragenlijst in over jouw werkbeleving. Hierop volgt onmiddellijk een rapport. Dit rapport is jouw voeding voor de trainingsdag. Op deze dag ga je reflecteren en een plan van aanpak opstellen. Vervolgens ga je 4 weken zelf experimenteren op je werkplek door kleine veranderingen door te voeren op je werk. Na deze 4 weken volgt een reflectiebijeenkomst van een halve dag. Met de groep wordt bekeken wat e.e.a. jou heeft opgeleverd, waar liep je tegen aan, etc. Meer weten over de trainingen die het A&O Fonds Rijk vanaf september geeft? Kijk dan op http://www.aofondsrijk.nl/projecten/projecten-van-de-vakbonden/ Of bel het Fonds voor vragen: (070) 376 5759 Let op: de trainingen zijn snel vol en op=op 9