Eindrapportage dorpenronde 2013 Met het Bildt naar Noordwest eindrapportage dorpenronde 2013 1
Wat staat er in deze rapportage? Waarom deze rapportage? 5 vragen over de fusie Een rondje langs de dorpen Hoe nu verder? Meer weten? Waarom deze rapportage? Open en duidelijk. Dat wil Gemeente het Bildt zijn. Natuurlijk ook als het gaat om het voornemen te fuseren met Franekeradeel en Menameradiel. Als het even kan vormen deze gemeenten samen met het Bildt straks de nieuwe gemeente Noordwest Friesland. Om te vertellen waarom de meerderheid van de raad wil fuseren met Noordwest en wat dat betekent, bezochten raadsleden in juni de zeven Bildtse dorpen. In deze rapportage blikken we terug op deze bijeenkomsten. Gemeenten die plannen maken om samen te gaan, moeten peilen hoe inwoners daarover denken. In deze rapportage legt de gemeente verantwoording af over de wijze waarop zij dat heeft aangepakt. Deze rapportage is bedoeld voor de aanwezigen tijdens de bijeenkomsten, de politiek en voor iedereen die meer wil weten over het fusieproces. De raad heeft gepraat én geluisterd. Naar meningen, ideeën en zorgen. De raad heeft gepraat én geluisterd. Naar meningen, ideeën en zorgen. Alles wat tijdens de bijeenkomsten is gezegd, helpt de raad om de Bildtse belangen zo goed mogelijk te vertegenwoordigen in het komende fusieproces. Open en duidelijk, zoals u van ons gewend bent. 5 Met het Bildt naar Noordwest: vragen over de fusie De meerderheid van de Bildtse gemeente raad wil fuserenin Noordwestverband. Maar waarom is een fusie eigen lijk nodig en wat merken inwoners van de fusie? Vijf vragen over de fusie. 1 Waarom fuseren? De komende jaren krijgen gemeenten steeds meer taken, bijvoorbeeld omdat ze die over nemen van het rijk of de provincie. Denk aan uitvoering van de wet werk naar vermogen, de wet jeugdzorg en de wet algemene bijzondere ziekte kosten (awbz). Tegelijker tijd hebben gemeenten minder geld te besteden en zijn ze te klein en te kwets baar om alle gemeentelijke taken goed uit te voeren. Dat geldt ook voor de gemeente het Bildt. Door te fuseren met gemeenten in Noordwest Friesland denken vier van de vijf fracties in de toekomst taken beter en efficiënter uit te kunnen voeren. Bovendien lukt het samen beter om de dienst verlening én het voorzieningenniveau op peil te houden dan ieder voor zich. 2 Met wie? De meerderheid van de Bildtse gemeenteraad wil fuseren in Noordwestverband. Dat is met Harlingen, Franekeradeel en Menameradiel. Frije Bilkerts wil dat de gemeente het Bildt zelfstandig blijft. Franekeradeel en Menameradiel willen ook in Noordwestverband fuseren. Tijdens de dorpenronde was nog niet bekend of de Harlinger raad voor fusie zou kiezen. Nu (september 2013) is duidelijk dat Harlingen kiest voor zelfstandig blijven. Daarbij wil Littenseradiel mogelijk vier dorpen bij Noordwest voegen. Als de fusie doorgaat, dan komt er één nieuwe gemeente. De ambtelijke organisaties worden dan één, er komt dan één college van burgemeester en wethouders en er komt één gemeenteraad. 3 Wat merk ik van de fusie? Als de fusie doorgaat zullen alle zaken waar een gemeente over gaat met elkaar vergeleken worden en mogelijk op elkaar afgestemd worden. U kunt hierbij denken aan zaken als gemeentelijke belastingen, subsidies, regels over welzijn, onderwijs en sport. Op veel gebieden kunnen dingen veranderen. Soms is dat voor u gunstig en soms ongunstig. Misschien werkt de gemeente na de fusie van uit een ander gemeentehuis. Daar is nog niets over afgesproken. Ook dat komt later aan de orde. Wat de veranderingen zijn, zal waarschijnlijk pas vanaf 2016 langzaam duidelijk worden. 4 Waarom een dorpenronde? Bij herindeling is er altijd een rol voor de inwoners. Deze rol kan op verschillende manieren worden ingevuld. Denk bijvoorbeeld aan een referendum, gesprekken of een onder zoek. De gemeente raad van het Bildt koos voor een dorpen ronde. Dit was de wens van de verenigingen van plaatse lijk belang. Boven dien biedt een dorpenronde veel mogelijk heden voor persoonlijk contact. Alle raadsleden vonden dat belangrijk. 5 Hoe is de stemming? Fuseren in Noordwestverband is voor CDA, Werkgroep het Bildt, PvdA en de VVD de meest logische keuze. Een referendum is volgens de meerder heid niet geschikt, omdat er volgens de meerder heid in de raad weinig te kiezen valt. Niet alle fracties zijn het met elkaar eens. Frije Bilkerts zou liever zien dat de gemeente het Bildt zelf standig blijft. De raadsfracties besluiten in de raads vergadering van oktober wat nu de volgende stap is. 2 met het bildt naar noordwest Eindrapportage dorpenronde 2013 3
Een rondje langs de dorpen Vraag naar noodzaak Wanneer? Maandag 10 juni 2013 Waar? Ons Huis, St.-Annaparochie Aanwezig? 70 personen Van 10 juni tot en met 26 juni bezochten raadsleden de zeven Bildtse dorpen. Om te vertellen waarom de meerderheid van de raad wil fuseren met Noordwest en wat dat betekent. Maar vooral om te luisteren naar de zorgen én suggesties van inwoners. Een korte impressie. St.-Annaparochie. Minnertsga. Oudebildtzijl. Nij Altoenae. Westhoek. Vrouwenparochie. St.-Jacobiparochie. In deze dorpen organiseerde de gemeente in juni 2013 speciale bijeenkomsten over de herindeling van het Bildt. Raadsleden gingen met inwoners in gesprek over de voorgenomen fusie met Harlingen, Franekeradeel en Menameradiel tot Noordwest Friesland. Zo n 250 inwoners en vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties bezochten deze dorpenronde. Wy hawwe al earder in weryndieling meimakke en dat ha wy ek oerlibbe Emoties en onmacht Wanneer? Donderdag 13 juni 2013 Waar? Graauwe Paard, Oudebildtzijl Aanwezig? 30 personen Leerzaam experiment De sfeer? Geanimeerd, soms berustend, dan weer nuchter. Zoals in Minnertsga waar iemand het zo zegt: Wij hawwe al earder n weryndieling meimakke en dat ha wy ek oerlibbe. Af en toe lopen de emoties juist hoog op, bijvoorbeeld in Oudebildtzijl. Maar hoe groot en onoverbrugbaar de verschillen ook zijn, er wordt altijd geluisterd naar elkaars mening. De gemeente kijkt tevreden terug op de avonden. Op de opkomst. Op de inhoud. Een goed en leerzaam experiment, aldus een van de raadsleden. De dorpenronde onderstreept nog eens hoe betrokken veel inwoners zijn bij hun gemeente. de inwoners op de besluitvorming is beperkt. Of in de woorden van een van de aanwezigen: t is al knipt en naait. Natuurlijk, zo erkent burgemeester Krol, hebben fracties hun voorkeuren, maar het besluit valt pas in oktober. Het is nog niet te laat om fracties te beïnvloeden. Alle fracties geven tijdens de slotavond aan bij hun eerdere standpunt te blijven. It is allemaal al knipt en naait Voor een aantal inwoners zijn de gevolgen van een fusie onduidelijk. Wat betekent een fusie bijvoorbeeld voor de gemeentelijke lasten of de bereikbaarheid van voorzieningen? Welke gevolgen zijn er voor de werkgelegenheid, de jeugdzorg of voor de mensen die een beroep moeten doen op de WMO? Wat hebben we straks nog te zeggen over ons eigen gebied? En heel concreet: waar haal ik straks mijn paspoort? Inwoners zoeken naar antwoorden, maar die zijn op de meeste vragen helaas nog niet te geven. Veel hangt af van de afspraken die de gemeenten straks met elkaar maken. Het is zaak het Bildtse belang zo goed mogelijk voor het voetlicht te brengen. Noodzaak? Weer anderen twijfelen aan de noodzaak om te fuseren. Waarom niet (eerst) samenwerken zoals is geprobeerd in Middelseeverband? Uit het onderzoek van de Bildtse Post blijkt toch ook dat bijna driekwart van de bewoners voorkeur heeft voor samenwerking? De Raad gaat in meerderheid voor een fusie, omdat samenwerking niet blijkt te werken. Een fusie is op de langere termijn bovendien goedkoper. Samen lukt het beter voorzieningen als sportaccommodaties of theaters in stand te houden. Daar komt nog bij dat een grotere gemeente landelijk meer invloed heeft dan een kleine. En zonder vertragende gemeenschappelijke regelingen die bij een samenwerking horen, is lokale invloed op gemeentelijke besluitvorming beter mogelijk. Aan de andere kant wordt de afstand tot het gemeentehuis straks natuurlijk groter. De vrees bestaat dat een fusie ten koste gaat van de aandacht Behoud korte lijnen Wanneer? Dinsdag 11 juni 2013 Beperkte invloed Over het moment van de bijeenkomsten lopen de meningen Goed voorzieningenniveau Wanneer? Maandag 17 juni 2013 t Bildtse vasthouden Wanneer? Dinsdag 18 juni 2013 Waar? Boppeslach, Minnertsga Aanwezig? 30 personen uiteen. Te laat, vinden veel aanwezigen. Mosterd na de maaltijd. De standpunten zijn ingenomen en het besluit lijkt al te zijn genomen. Hoe sympathiek het proces ook is, de invloed van Waar? De Utwyk, Nij Altoenae Aanwezig? 20 personen Waar? De Spitsroeden, Westhoek Aanwezig? 10 personen 4 met het bildt naar noordwest Eindrapportage dorpenronde 2013 5
Voordelen van fuseren? wanneer? woensdag 19 juni 2013 waar? de Kijfhûeck, Vrouwenparochie aanwezig? 20 personen voor t Bildts aigene. Hebben we straks nog wel zeggenschap over ons eigen gebied? Krijgen we straks nog wel aandacht in Noordwestverband? Blijven er hier voorzieningen over? t Bildts aigene Ook voor de fracties staat het behoud van het kroonjuweel, het Bildts aigene, hoog op de agenda. Zij voelen het als opdracht om de Bildtse belangen in het fusieproces goed te vertegenwoordigen. Voorbeelden in andere gemeenten, zoals Leeuwarden en Súdwest Fryslân, laten overigens zien dat goed contact tussen dorpen en gemeente ook na een herindeling kan blijven bestaan. Zo heeft elk dorp in Súdwest Fryslân een eigen wethouder als aanspreekpunt. De dorpsbelangen Ik heb de emoties goed verstaan. Ik vond dit een goed en leerzaam experiment moeten bij dit contact een belangrijke rol blijven spelen. Het Bildtse dorpenfonds kan als smeermiddel worden ingezet om lokale initiatieven te ondersteunen, juist ook in een grotere gemeente. Bovendien kan een fusie ook kansen bieden, bijvoorbeeld voor de leefbaarheid of de toeristische ontwikkeling van het Bildt. Het is in opmaat naar een mogelijke fusie hoe dan ook van belang dat de Bildtse taal en cultuur voldoende aandacht krijgen in de komende cultuurnota. Het Bildts Documentatiecentrum en Stichting Ons Bildt spelen hierbij een belangrijke rol. Schaalvergroting is een realiteit. Daarbij, zo benadrukt de burgemeester, vormen de inwoners van het Bildt zelf de beste garantie voor het behoud van dat wat het Bildt tot het Bildt maakt. De kracht van het Bildt zit in de bewoners. Krol: Een Bilkert blijft een Bilkert. We voelen ons Bilkert, dat blijft en staat los van welke grens dan ook! * De aantallen van de aanwezigen zijn schattingen. We hebben mensen die op verschillende avonden aanwezig waren, voor zover we konden zien, slechts één keer geteld en raadsleden (15), college (3), gemeentelijke organisatie (3-8), pers, geluid en cateraars niet meegeteld. Hoe nu verder? Als het herindelingsproces soepel verloopt, dan ziet dat er in grote lijnen uit zoals hieronder geschetst. Naast het proces om formeel te komen tot een nieuwe gemeente, zullen er allerlei voorbereidingen starten om organisatie en inhoud van de nieuwe gemeente te vormen. Voor u als inwoner is een punt nog extra interessant: de visie van de nieuwe gemeente. Wat het Bildt betreft komen we graag samen met u, als inwoner van de nieuwe gemeente, tot een visie voor de nieuwe gemeente. Tijdbalk Actualiteit: wijziging planning Deze tijdbalk geeft de oorspronkelijke planning weer. Deze planning wordt binnenkort aangepast. De raden besluiten namelijk om later te fuseren. Het ontwerp herindelingsadvies verschijnt later. Dit najaar (oktober) besluiten de raden om voorbereidingen te treffen. Daarbij besluiten de raden om uiterlijk 1 januari 2018, maar mogelijk eerder, te fuseren. Zodra een exactere planning beschikbaar is, vindt u deze op uw gemeentelijke website. Borgen van t Bildts aigene wanneer? maandag 24 juni 2013 waar? open hof, st.-jacobiparochie aanwezig? 30 personen De opbrengsten wanneer? woensdag 26 juni 2013 waar? ons huis, st.-annaparochie (slotavond) aanwezig? 75 personen Meer weten? wilt u meer weten over de bestuurlijke toekomst van gemeente het bildt? Kijk dan op de website www.methetbildtnaarnoordwest.nl. daar vindt u een uitgebreide eindrapportage over de dorpenronde. of stuur uw vraag of opmerking naar communicatie@hetbildt.nl bedankt voor uw belangstelling! 6 met het bildt naar noordwest eindrapportage dorpenronde 2013 7
Over deze rapportage Met het Bildt naar Noordwest, eindrapportage dorpenronde 2013 is een uitgave van Gemeente het Bildt. Samenstelling: Gemeente het Bildt Eindredactie en vormgeving: Groot Haar + Orth, communicatie en creatie, Leeuwarden Fotografie: Geja Kuiken Infographics: Alles in Beeld, Machtelt de Vries Drukwerk: Drukkerij Hoekstra, St.-Annaparochie Oplage: 350 ex. Bezoekadres Van Harenstraat 47 9076 BT St.-Annaparochie Openingstijden ma t/m vr 9.00-12.00 wo 13.30-16.30 Postadres Postbus 34 9076 ZN St.-Annaparochie 8 met het bildt naar noordwest T (0518) 40 92 34 F (0518) 40 92 50 E info@hetbildt.nl I www.hetbildt.nl