Implementatie duurzame voeding in het Brussels Gewest Mise en oeuvre alimentation durable en Région bruxelloise



Vergelijkbare documenten
PROGRAMMA «DUURZAME KANTINES»

DEPARTEMENT DUURZAME CONSUMPTIE & ECOGERAG jva@ibgebim.be

PROGRAMMA DUURZAME KANTINES

OO: Het aanbod van duurzame voeding in de Horeca/ refters vergroten. (en de verspilling verminderen)

PERCEPTIE, KENNIS EN GEWOONTES VAN DE BRUSSELAAR INZAKE DUURZAME VOEDING

GOOD FOOD STRATEGIE naar een duurzaam voedingssysteem in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Brussel LUST netwerkmoment 6 maart 2018

PEDAGOGISCHE LEERMIDDELEN

Good Food in de kantine Diensten, hulpmiddelen en begeleiding voor duurzamere maaltijden op school en in de crèche

HOE KAN DUURZAME CATERING DE DUURZAME POLITIEK VAN EEN ONDERNEMING ONDERSTEUNEN?

Studienamiddag: Duurzaamheid in de Grootkeuken

30548 MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD

I. Technische bepalingen

DUURZAME VOEDING TIJDENS EVENEMENTEN

Formation Bâtiment Durable : Suivi et monitoring des bâtiments durables

Persconferentie van Evelyne Huytebroeck Kantines en duurzame catering 12 juni 2008

BELGISCH STAATSBLAD Ed. 2 MONITEUR BELGE

Stad Gent biedt lekkere, gezonde en duurzame schoolmaaltijden aan vanaf 2017

Bijlage 2 Technische bepalingen over de voedingsgerelateerde inhoud van de concessie van RESTO BEL

GOUVERNEMENT DE LA RÉGION DE BRUXELLES CAPITALE ORDRE DU JOUR DU CONSEIL DES MINISTRES DU JEUDI 13 JUIN 2019

FairTradeGemeente? FairTradeGemeente 23/01/2012. Focus: duurzame ontwikkeling N - Z. Een campagne van:

La Semaine européenne de la Démocratie locale à Bruxelles

Le diagnostic pragmatique

Remplacement de la pile sur FLAIR 22D ( version 2010) Vervangen van de batterij op FLAIR 22D (versie 2010) Distribution MT A votre service

53438 MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD

Cantines durables à Anderlecht Duurzame refters in Anderlecht

CSC-CAT BIJLAGE 3 Milieukundige specificaties van de markt

65372 BELGISCH STAATSBLAD Ed. 2 MONITEUR BELGE

MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD

Planning events. 2 e SEMESTRE / SEMESTER 2016

MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD

Gebundelde krachten vinden werk. Ensemble, trouvons un emploi Together for a job

Activiteit 3: aan de slag met de waterfoodprint

Voorstelling project. Milieuverantwoorde overheidsaankopen. Voeding en catering

CODUCO is een bvba, opgericht in 2009, met als doel onderzoek te verrichten naar de milieu en de sociale impact van ons consumptiepatroon.

Jong & Duurzaam. Klimaat Dieet

PROGRES Infosession Riverains

36152 BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE

Wie zijn wij? Qui sommes-nous?

Intervisiemoment Projecten Geïntegreerde Zorg. Séance d intervision Projets Soins Intégrés. Brussel, 25 januari Bruxelles, 25 janvier2018

BELGISCH STAATSBLAD Ed. 2 MONITEUR BELGE. Art. 2. Entrent en vigueur le 1 er janvier 2007 :

ALBERT ALBERT BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE. Percentage betrekkingen toe te wijzen. Pourcentage d emplois à attribuer

AANPAK IN HET BRUSSELSE GEWEST APPROCHE EN RÉGION BRUXELLOISE. Les achats durables comme levier pour une Economie Circulaire

Cela vous dit-il d emboîter le pas avec la Loterie Nationale?

SERVICE PUBLIC FEDERAL PERSONNEL ET ORGANISATION FEDERALE OVERHEIDSDIENST PERSONEEL EN ORGANISATIE

WETTEN, DECRETEN, ORDONNANTIES EN VERORDENINGEN LOIS, DECRETS, ORDONNANCES ET REGLEMENTS

Valorisation des pertes et invendus alimentaires

Eerste Earth friendly menu voor stedelijke onderwijsinstellingen en kinderopvanginitiatieven

LOIS, DECRETS, ORDONNANCES ET REGLEMENTS WETTEN, DECRETEN, ORDONNANTIES EN VERORDENINGEN

Soins Verts en Flandre

BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE

GOUVERNEMENT DE LA RÉGION DE BRUXELLES CAPITALE NOTIFICATION DE LA RÉUNION DU CONSEIL DES MINISTRES DU JEUDI 27 JUILLET 2017

Réseau de présentoirs. Netwerk van displays. Diffusion de brochures d informations économiques au sein d entreprises bruxelloises

Parts de marché / Maarktaandelen

Formation Bâtiment Durable : Suivi et monitoring des bâtiments durables

Tivoli Quartier Durable Duurzame Wijk

36930 MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD

ASBL Les Amis des Bibliothèques de la Ville de Bruxelles Rapport annuel Exercice 2017

Document préparé par Marie Spaey, en collaboration avec Pauline de Wouters. Novembre 2009.

PROGRAMME DE COOPÉRATION TRANSFRONTALIÈRE GRENSOVERSCHRIJDEND SAMENWERKINGSPROGRAMMA

VOORLICHTINGSCEL Resultaten Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

Le Programme France-Wallonie-Vlaanderen : Het Programma France-Wallonie-Vlaanderen

Introductie: algemene basisprincipes van de Bestuursovereenkomst

PRÉSENTATION DU PROJET DU PARC URBAIN DES BRIGITTINES PRESENTATIE VAN HET STADSPARK VAN DE BRIGITTINEN


Duurzame economie als motor voor de competitiviteit in de voedingssector. De CSV benadering

ALBERT ALBERT. BELGISCH STAATSBLAD Ed. 2 MONITEUR BELGE SERVICES DU PREMIER MINISTRE DIENSTEN VAN DE EERSTE MINISTER

20/04/ Conférence de presse Persconferentie

BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE

BES national. BES national. PIETTE Alain. De:

Het verduurzamingstraject van de VUB Resto. Van donderdag-veggiedag naar elke dag-vegandag

La prévention des risques psychosociaux en Belgique: projets, campagnes, outils

TOYOTA MOTOR EUROPE HEAD OFFICE

Inhoud. Openbaar vervoer en tariefintegratie: wat wil de reiziger? B-POMM. Jan Vanseveren TreinTramBus 24/02/ /02/2014.

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

RC/CC Jacques Inghelram Cel Validatie Gidsen. Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

ÉVÉNEMENT DE LANCEMENT LANCERINGSEVENEMENT

TITRE DE L ÉVÉNEMENT TITEL VAN HET EVENEMENT

FEDERALE OVERHEIDSDIENST PERSONEEL EN ORGANISATIE SERVICE PUBLIC FEDERAL PERSONNEL ET ORGANISATION

BELGISCH STAATSBLAD Ed. 2 MONITEUR BELGE

Valeriaan PERSDOSSIER. Brussel. 20, 21 & 22/4/2012 Tour & Taxis ORGANISATIE. valeriaan-brussel.be

GOUVERNEMENT DE LA RÉGION DE BRUXELLES CAPITALE NOTIFICATION DE LA RÉUNION DU CONSEIL DES MINISTRES DU JEUDI 16 MARS 2017

100% VEILIG WERKEN DOE JE ZELF!

ALBERT ALBERT BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE FEDERALE OVERHEIDSDIENST MOBILITEIT EN VERVOER

LES 4: Potverdorie, eet normaal

OSIRIS: Een collaboratief platform om de impact van bouwplaatsen in de weg te beheren

SÉMINAIRE BÂTIMENT DURABLE

Grande enquête IPCF - Grote enquête BIBF

PROGRAMME DE COOPÉRATION TRANSFRONTALIÈRE GRENSOVERSCHRIJDEND SAMENWERKINGSPROGRAMMA

RailTime : l info vous accompagne!

Gent daagt Sint-Niklaas uit tot een duel 'Dagen Zonder Vlees'

Championnat belge du vol de vélo 2012 Bruxelles remporte la manche!

Commission de quartier Wijkcommissie #16-24/03/2017

15 * 7,5 * Multi. Remboursement Terugbetaling. Hapto. La Moulinette. Moulinette. Du/van au/tot

MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD. Gratis tel. nummer : N Numéro tél. gratuit :

2040 Eieren : handelsnormen en etikettering [2040] v4

Logements collectifs: La rénovation à haute performance énergétique

Le comptable-fiscaliste de demain : un consultant? De boekhouder-fiscalist van morgen : een consultant?

62134 BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE

Conférence-débat BRUGEL Debat conferentie BRUGEL

MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD. Gratis tel. nummer : Numéro tél. gratuit :

Transcriptie:

Implementatie projecten duurzame voeding in het Brussels Gewest Mise en oeuvre de projets alimentation durable en Région bruxelloise Joëlle Van Bambeke en Joke De Ridder Département consommation durable & éco-comportement comportement Division coordination et information 12 décembre 2012

Impact voeding : milieu Wereldvoedingssysteem in cijfers: 33% van CO2-uitstoot 50% door veeteelt 60% van drinkwaterreserves ¾ van genetische diversiteit is verdwenen in landbouw 75% van visbestanden overbevist Ook verantwoordelijk voor: Erosie Ontbossing Luchtverontreiniging Waterverontreiniging

Impact voeding : gezondheid/ toegankelijkheid Te veel? Slechte voedingsgewoonten dragen bij tot overgewicht, diabetes, hart- en vaatziekten, onvruchtbaarheid, bepaalde kankers, België: 1 persoon op 10 zwaarlijvig Of te weinig? Mondiaal niveau: elke minuut sterven 9 kinderen de hongerdood 2010: 1 miljard mensen honger waarvan 80% in landbouwgebieden (vooral Azië en Zwart-Afrika)

Duurzame voeding: wat? t Lokale, verse seizoensproducten Gekweekt in milieuvriendelijke en goede werkomstandigheden Afwisselend, gezond en evenwichtig Smaak- en kwaliteitsvol Evenwicht tussen noord-zuidverhoudingen Kort circuit Afwisseling tussen dierlijke en plantaardige eiwitten Voedselverspilling e sp vermijden en minder afval a produceren

Implementatie projecten duurzame voeding in het Brussels Gewest Begeleidingsprogramma duurzame grootkeukens k Project Greencook Ondersteuning EVA Donderdag Veggiedag Duurzame voeding in de duurzame overheidsopdrachten Duurzame voeding in de horeca Duurzame voeding in de transformatieen distributiesector Sensibilisatie van alle publieken Ondersteuning van actoren / terreinacties

Duurzame grootkeukens: wat? Duurzame voeding gebruiken Voedselverspilling vermijden en minder afval produceren Keukenpersoneel, aankoper, boekhouder, milieuverantwoordelijke, directie, en klanten betrekken, informeren en sensibiliseren Progressieve aanpak

Duurzame voeding in grootkeukens: waarom? Klanten stellen het op prijs Goed voor: Gezondheid Leefmilieu Imago Maatschappij Lekker

Duurzame Grootkeukens: aanbod Leefmilieu Brussel Gestart in 2008 2011: 3 e cyclus Aanpak geëvolueerd sinds 2008 en evolueert nog 88 grootkeukens begeleid in 88 g oo eu e s bege e d totaal

Duurzame Grootkeukens: aanbod Leefmilieu Brussel Hulpmiddelen op maat: Gids voor duurzame aankopen Voorbeelden van voedselplannen Recepten Leverancierslijst Kalender ae van seizoensgroenten sg en fruit ut Calculator

Duurzame Grootkeukens: aanbod Leefmilieu Brussel Informatiesessies: praktisch en thematisch 12 januari 2012: Hoe werken met verse producten in een grootkeuken Begeleidingsprogramma voor scholen, rust- en ziekenhuizen, bedrijven, administraties, kinderdagverblijven, hotels, Helpdesk duurzame grootkeukens Duurzame overheidsopdrachten

Duurzame Grootkeukens: aanbod Leefmilieu Brussel Meer info: www.leefmilieubrussel.be > professionelen > voeding > duurzame grootkeuken www.duurzamegrootkeukens.be www.bruxellesenvironnement.be > professionnels > alimentation > cantine durable www.restaurationcollectivedurable.be

Duurzame Grootkeukens: cateringbedrijven die volgen Sodexo: Better Tomorrow Plan TCO: Milieupijlers en acties tegen voedselverspilling Compass group: Dominique i Meremans district manager Scolarest en onze ambassadeur duurzame grootkeukens k

Sodexo o Better Tomorrow o o Plan 7 principes p van duurzame voeding: Gevarieerde, evenwichtige en smakelijke voedingskeuzes Respecteren van seizoenen Lokale producten Biodiversiteit respecteren Verantwoorde landbouw Solidariteit Vermindering Carbon Footprint en Water Footprint

TCO Milieu pijlers Ingrediënten uit duurzame productie ( bio producten, gelabeld) Vermindering i vleesconsumptie Seizoensproducten oducte Producten van het korte circuit Verpakkingen aankoop en verkoop met respect voor milieu Afval scheiding

TCO Voedselverspilling Project uitgevoerd in gemeentelijke scholen in Ottignies-LLN: meten en verminden van voedselverspilling VOOR verspilling tussen 15 en 50% afhankelijk van gerecht NA verspilling tussen 2 en 20% afhankelijk van gerecht 26% gemiddeld 16% gemiddeld Acties Doel: 20% gemiddeld

Compass group International School of Brussels Voornamelijk seizoensproducten Voorrang aan Belgische producenten Geen frisdrankautomaten meer (enkel water, fruitsap en hydraterende dranken beschikbaar) Bioproducten Milieucomité op school

Duurzame Grootkeukens: concrete acties Volledig of gedeeltelijk lijk overschakelen naar verse producten, seizoens-, lokale -, bio- Beginnen met biosoep, biofruit Seizoenssaladbar (zelfs in winter) Met rode en witte kool, pompoen Vleesportie verminderen Van 180g -> 150g -> 120g Flessenwater vervangen door kraantjeswater Crèche doet dit na controle kraantjeswater

Duurzame Grootkeukens: concrete acties Voedselverspilling tegen gaan door beter stockbeheer, bestelsystemen te verfijnen ziekenhuis: grote of kleine eter Opleiding keukenpersoneel snijrobot, impact voeding, gezondheid Fairtrade koffie en thee introduceren Sensibiliseringsacties voedselverspilling vermijden, impact vlees

Greencook Doelstelling: minder voedselverspilling en van Noord- West-Europa een model inzake duurzame voeding maken Internationaal partnerschap over verschillende sectoren ervaringsuitwisseling Leefmilieu Brussel concentreert zich aanvankelijk op de grootkeukens en op scholen

Donderdag veggiedag g Gelanceerd op 26 mei in het Brussels Gewest Initiatief van EVA (Ethisch vegetarisch alternatief) dat reeds in verschillende steden bestaat Vlees verminderen door 1 dag per week vegetarisch te eten Bedrijven en grootkeukens kunnen ook deelnemen: 21 in Brussel op dit moment

L alimentation durable au sein des marchés publics durables Plateforme Brussels GPP Contenu : csc type distributeurs de boissons chaudes/froides, snack, services traiteurs, et bien sûr services de cantines. lien francophone: http://reseau.bruxellesenvironnement.be:8080/brusselsnetworkgpp lien néerlandophone: http://netwerk.leefmilieubrussel.be:8080/brusselsnetworkgpp Accompagnement Formations (une sur alimentation en 2012), réseau d acheteurs Helpdesk : greenprocurement@ibgebim.be Modification de la demande -> adaptation de l offre (secteurs de prestataires de service pour cantines de collectivités et services traiteurs) 21

L alimentation durable dans l HORECA Hotels -> projets cantines Restaurants Opération «Gouter Bruxelles» Etude Gaspillage alimentaire et déchets de l HORECA, recommandations de prévention pour avril 2012 Evénements Facilitateurs, outils de guidance Helpdesk : sustainableevent@ibgebim.be Gobelets réutilisables http://www.kopo.be/bxlenvironnement/ Soutien aux organisateurs 22

L alimentation durable dans le secteur de la transformation & distribution Transformation Etude Brussels Waste Network/FEVIA : pertes alimentaires dans 4 entreprises bruxelloises Distribution Appui aux filières courtes NosPilfs : Développement d un hub de distribution de produits bio (plate forme logistique) Gasap : Groupes d achats solidaires de l agriculture paysanne Marchés 23

La sensibilisation (tous publics) 1. Grand public / clients des cantines & employés en général Outils globaux Brochure 65 conseils Folder 10 conseils Ateliers de cuisine Calendrier 2012 Fruits et légumes de saison Calendrier pocket Campagne affiches Fiches recettes Application smartphone 24

La sensibilisation (tous publics) 1. Grand public / clients des cantines & employés en général Outils anti gaspi Brochure anti-gaspi Carnet de course Léche-plat Outils potager Formations Info-fiches fiches (en cours) 25

La sensibilisation (tous publics) 2. Les écoles Outils pour les écoles Dossier pédagogique Affiches cantines, classes» Carnet d engagement, fiches activités Animations 26

Le soutien aux acteurs / actions de terrain Soutien aux associations RaBAD : Réseau des acteurs Bruxellois pour l alimentation durable www.rabad.be Mais aussi : Salon «Your Choice», Bioguide, Bioforum, EVA, Nos Pilifs, Gasap, Karicol, RDC, le Début des Haricots, les jardins de pomone, Soutien aux actions de terrain via un appel à projets 2011 : 19 projets 2012 :? (ouvert à tous) Ex. CODUCO sprl :accompagnement pour une alimentation durable (hors cantine) sur les lieux de travail inscriptions en cours : www.coduco.be Ex : Sodexo, TCO 27

Merci! Bedankt! jva@ibgebim.be jdr@ibgebim.be 28