Kennisdocument 6: BUDGETTEREN EN FINANCIEEL BEHEER
|
|
- Guido Bosmans
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Kennisdocument 6: BUDGETTEREN EN FINANCIEEL BEHEER
2 Inhoud Budgetteren 4 Het maken van een budget 4 Het opzetten van financieel projectbeheer 7 1. Budgetteren en plannen 8 2. Boekhouden 8 3. Rapportage en financiële analyse 8 4. Besluitvorming en actie 8 Uitgever: Wilde Ganzen Auteur: MDF Mede tot stand gekomen dankzij subsidie van: NCDO 3
3 PI-DOC 6: BUDGETTEREN EN FINANCIEEL BEHEER De basis van goed financieel projectbeheer heeft alles te maken met het hebben van een goed budget. In dit document geven we Nederlandse Particuliere Initiatieven (PI) en Project Eigenaren (PE) in ontwikkelingslanden concrete instrumenten en tips met betrekking tot budgetteren en financieel beheer, zodat je een project beter kunt uitvoeren. In het eerste deel van dit document leer je stapsgewijs hoe je een budget opstelt. Het tweede deel gaat over financieel beheer. Alleen de belangrijkste elementen van financieel beheer worden hier uitgelegd; de diepgang is terug te vinden in talloze boeken die over dit onderwerp zijn geschreven. Onderaan dit document raden we je er een aan. Budgetteren Wanneer je een budget maakt, vertaal je op een gestructureerde wijze de geplande activiteiten in financiële middelen. Elk project heeft een doel. Om dit te bereiken worden er in het project activiteiten uitgevoerd. Hiervoor zijn natuurlijk middelen nodig. Deze middelen zijn menskracht, materiële middelen en geld. In een budget kun je zien wat de verschillende hoofd- en subactiviteiten aan kosten met zich meebrengen. Het maken van een budget Een budget maak je door de volgende stappen te doorlopen: Stap 1: maak een activiteitenplan (inclusief tijdschema). Stap 2: beschrijf voor elke activiteit de middelen (mensen en materiële middelen) die hiervoor nodig zijn. Stap 3: bepaal per middel wat de kosten hiervan zijn. Stap 4: tel de totale kosten bij elkaar op, zo kom je tot het totale budget. WILDE GANZEN PI-DOC 6 Budgetteren en financieel beheer 4
4 STAP 1: HET MAKEN VAN EEN ACTIVITEITENPLAN Elk project heeft een doel, om dit te behalen moeten resultaten worden geleverd en activiteiten worden uitgevoerd. Elke activiteit wordt uitgewerkt in subactiviteiten. Dat is nodig om een budget en tijdschema te kunnen maken. Dit laatste maakt duidelijk op welk moment welke hoeveelheid geld nodig is (liquiditeitsplan). Een voorbeeld: Projectdoel Toename van vrouwen die (blijvend) kunnen lezen en schrijven Resultaten 1 Alfabetiseringsprogramma aangeboden 2 Alfabetiseringscentrum ingericht 3 Etc. Activiteiten 1.1 Curriculum opstellen 1.2 Avondlessen aanbieden 1.3 Mannen voorlichten Subactiviteiten Inventarisatie bestaand materiaal Samenstellen curriculum Lerares Poster/aankondiging Voorlichter/ animateur inhuren Reiskosten STAP 2: BESCHRIJVING VAN DE BENODIGDE MIDDELEN In elk project maak je gebruik van materiële zaken (brandstof, computer, bakstenen, bedden, schoolborden, etc.) en menskracht (mannen of vrouwen die uren aan het project besteden en daardoor geld kosten). Voordat je middelen toewijst aan activiteiten is het nodig om een overzicht te maken van de middelen die in het project gebruikt gaan worden en wat deze per eenheid waarin ze worden uitgedrukt kosten. STAP 3: BESCHRIJVING VAN DE KOSTEN VOOR ALLE MIDDELEN De meest voorkomende middelen: Middelen Eenheid Prijs per eenheid ( ) 1 materiële middelen middel 1 km 0.20/km middel 2 liter 20,- middel 3 lumpsum 10,- middel 4 stuks 5,- 2 menskracht middel 5 mensdagen 45,- De meeste middelen zijn makkelijk te beschrijven in eenheden. Maar sommige middelen zijn moeilijker te vatten in één eenheid, bijvoorbeeld wanneer het gaat om kleine kantoorartikelen zoals papier. In dat geval kun je ervoor kiezen om het in lumpsum (eenheidsprijs) te beschrijven. 5 WILDE GANZEN PI-DOC 6 Budgetteren en financieel beheer
5 Tip Laat je door iemand uitleggen hoe Microsoft Excel werkt dat is heel handige software voor het maken van budgetten en het bijhouden van de boekhouding. STAP 4: BEPAAL DE KOSTEN PER ACTIVITEIT Als je weet wat de eenheden en bijbehorende prijzen zijn, kun je nu per subactiviteit beschrijven wat er aan middelen nodig is om de activiteit uit te voeren. Een voorbeeld: Kosten die toe te wijzen zijn aan een activiteit Activiteit Benodigde middelen eenheid Hoeveelheid Prijs Totale (details) p/eenheid kosten inventarisatie materiaal mensdagen samenstellen curriculum mensdagen wk; iedere wk lerares mensdagen avonden = poster/aankondiging stuks voorlichter/animateur mensdagen reiskosten km Etc. Wanneer je alle bovenstaande items hebben berekend, kun je de totale kosten van elke activiteit en uiteindelijk ook per resultaat berekenen. Andere kosten Naast de middelen die direct aan een activiteit zijn toe te wijzen, zijn er nog andere kostenposten. Het budget wordt pas compleet als je ook onderstaande kosten opneemt: - Investeringskosten, zoals inventaris, auto, gebouw. Deze kosten worden eenmalig gemaakt. Op investeringskosten schrijf je af (de waarde van bijvoorbeeld een auto vermindert gedurende de uitvoer van het project). - Operationele kosten, dit zijn lopende kosten die je gedurende het gehele project maakt, zoals salarissen, huur, bureaukosten, communicatie, - Kosten die gemaakt worden om de voortgang van het project te kunnen bewaken en te kunnen evalueren (monitoring en evaluatie). Omdat het moeilijk is te berekenen wat dit kost, is het handig en gebruikelijk om uit te gaan van een percentage van het totale budget. - Onvoorziene kosten, dit is een reservepotje met geld, waarvan je alleen gebruik mag maken als dat echt nodig is. Het is dus geen extra budget! WILDE GANZEN PI-DOC 6 Budgetteren en financieel beheer 6
6 Eenheid Hvh Kosten ( ) per eenh. 1. Activiteiten 1.1 Activiteit 1: Curriculum opstellen Subact. 1.1 Inventarisatie bestaand materiaal mensdagen Subact. 1.2 Samenstellen curriculum mensdagen Activiteit 2: Avondlessen aanbieden Subact. 2.1 Lerares mensdagen Subact. 2.2 Poster/aankondiging poster Activiteit 3: Mannen voorlichten Subact. 3.1 Voorlichter/animateur huren mensdagen Subact. 3.2 Reiskosten km / km 20 Totale kosten in SUBTOTAAL ACTIVITEITEN Investeringskosten 2.1 Inventaris lumpsum Auto stuk Middelen lumpsum SUBTOTAAL INVESTERINGEN Operationele kosten/bedrijfskosten 3.1 Salaris staf mensmnd Huur bureau maand Bureaukosten lumpsum Kosten onderhoud auto lumpsum Communicatie lumpsum Publiciteit lumpsum SUBTOTAAL OPERATIONELE KOSTEN TOTAAL Montoring en Evaluatie 5% Onvoorzien 5% GRAND TOTAL Let op! Het vertalen van activiteiten in geld is een proces van denken, overleggen en onderhandelen. De beperkte financiële ruimte geld is altijd schaars dwingt het project tot prioriteiten stellen en keuzes maken. Het opzetten van financieel projectbeheer Het financieel beheer van een project is veel meer dan alleen het bijhouden van de boeken. Het gaat over het geld én de inhoud van het project. De projectleider - vaak vooral bezig met projectinhoud - kan niet zonder de boekhouder - vaak vooral bezig met projectfinanciering - en andersom. In het kort komt financieel beheer van een project neer op het volgende: 1. Budgetteren en plannen 2. Boekhouden 3. Rapportage en financiële analyse 4. Besluitvorming en actie 7 WILDE GANZEN PI-DOC 6 Budgetteren en financieel beheer
7 Doel van goed financieel beheer Goed financieel beheer is belangrijk omdat je daarmee transparantie biedt en verantwoording aflegt. Het geld dat voor een hulpproject wordt gebruikt, is particulier geld. Het PI heeft via privé donaties en via een donor geld binnengehaald, maar het is en blijft geld waarmee op een open wijze moet worden omgegaan. 1. BUDGETTEREN EN PLANNEN Het is belangrijk dat het project een helder budget en plan heeft. De PE maakt een budget en een liquiditeitenplanning. 2. BOEKHOUDEN Een boekhouder registreert de dagelijkse financiële uitgaven in de boekhouding (in een grootboek). Deze uitgaven worden gedaan om de nodige middelen en diensten voor de uitvoering van het project aan te schaffen. Een boekhouding bijhouden is een fundamenteel onderdeel van financieel beheer. Het is het systematisch bijhouden van de financiële transacties (inkomsten en uitgaven), die plaatsvinden in een project. Het is het samenvatten en interpreteren van deze gegevens, zodat ze nuttig zijn voor de projectleiding. De boekhouding vormt de basis voor het opstellen van financiële verslagen. Tip Een goede boekhouding (dat kan een eenvoudige opzet in Excel zijn) met daarin de transacties (inkomsten en uitgaven), gekoppeld aan genummerde bonnetjes en facturen of loonstrookjes, helpt bij het inzichtelijk houden van de financiële transacties. 3. RAPPORTAGE EN FINANCIËLE ANALYSE De boekhouder stelt maandelijks een overzicht op van de kosten en baten of inkomsten en uitgaven van het project. Dit financiële overzicht gaat naar de projectleider. Deze gebruikt de gegevens om een financieel verslag te maken waarin de koppeling staat tussen de inhoud van het project (de voortgang van de uitvoering van het project) en de financiën. 4. BESLUITVORMING EN ACTIE Op basis van deze rapportage kun je besluiten over een eventuele koerswijziging in het project, een wijziging in geplande activiteiten, of een wijziging in het budget. Welke wijzigingen worden doorgevoerd is afhankelijk van de noodzaak en beschikbare middelen. Financiers worden altijd geïnformeerd. Of voor een wijziging toestemming nodig is van de financiers, hangt af van wat erover is afgesproken. Enkele voorbeelden: Koerswijziging: een project zich op schoolgaande kinderen van 4-12 jaar. Gaandeweg blijkt echter dat het beter is het project te richten op kinderen van 6-12 jaar. Andere activiteiten: bij een training worden alleen de vrouwen van een dorp betrokken. Tijdens de uitvoering blijkt dat het toch ook nodig is om de mannen hierbij te betrekken. WILDE GANZEN PI-DOC 6 Budgetteren en financieel beheer 8
8 Wijziging in budget: in het projectbudget is 100,- gereserveerd voor het publiceren van een folder, nu blijkt dat een bevriende organisatie dit gratis wil doen. Het bedrag kan worden gebruikt voor een andere projectactiviteit. Aan het eind van elk projectjaar wordt een audit uitgevoerd. Dit is een financiële evaluatie. In de regels kun je zien wat je hierover hebt afgesproken met de donor. Rolverdeling Een overzicht van de verschillende partijen: Doelgroep Partnerorganisatie NLse PI Wilde Ganzen of andere financier Het Nederlandse PI werkt samen met de PE. De activiteiten die de PE onderneemt dienen de doelgroep. De rol van het PI is om fondsen in Nederland te werven, bijvoorbeeld in samenwerking met Wilde Ganzen. De PE is in principe verantwoordelijk voor het opstellen van het budget en goed financieel beheer. Het PI kan de PE daarin ondersteunen door bijvoorbeeld te adviseren over het maken van een budget of het schrijven van een goed voortgangsverslag. De rol van boekhouder wordt bij kleine organisaties vaak uitgevoerd door de penningmeester. De penningmeester is verantwoordelijk voor het ontvangen van geld en het doen van uitgaven; het maken van een (jaarlijks) budget; het bijhouden van de boekhouding en het opmaken van de jaarrekening en de eindrekening. TWEE PAAR OGEN In elke gezonde organisatie worden de financiële zaken door twee paar ogen bekeken. De boekhouder of penningmeester stelt de cijfers op en de projectleider en het bestuur controleren deze. Zo is er maximale openheid over de cijfers. AANBEVOLEN LITERATUUR Lees voor nog meer inhoudelijke informatie: Project management for non-profit organizations, a practical guide for managing developmental project - Mensah Frimpong, oktober 2003 (ISBN: ) 9 WILDE GANZEN PI-DOC 6 Budgetteren en financieel beheer
9
10 Wilde Ganzen Heuvellaan JN Hilversum t f rekening info@wildeganzen.nl
Kennisdocument 1 Levensloop van een project
Kennisdocument 1 Levensloop van een project Inhoud De zes projectfases 5 1 - BELEIDSFASE 5 2 - IDENTIFICATIEFASE 6 3 - FORMULERINGSFASE 6 4 - CONTRACTFASE 7 5 - UITVOERINGSFASE EN MONITORING 7 6 - EVALUATIEFASE
Nadere informatieKennisdocument 5: DE CAPACITEIT VAN EEN ORGANISATIE
Kennisdocument 5: DE CAPACITEIT VAN EEN ORGANISATIE Inhoud Het stappenplan: voor de capaciteitsanalyse van PI en PE 4 Uitvoering organisatieanalyse 5 Het opbouwen van de capaciteiten van een organisatie
Nadere informatieKennisdocument 3 CONTEXTANALYSE
Kennisdocument 3 CONTEXTANALYSE Inhoud 1. Het belang van een contextanalyse 4 2. Ken de context in het belang van de duurzaamheid van het project 4 3. Het uitvoeren van een contextanalyse 5 4. Conclusies
Nadere informatieKennisdocument 2: INTERCULTUREEL PARTNERSCHAP
Kennisdocument 2: INTERCULTUREEL PARTNERSCHAP Inhoud 1. DE PROJECTEIGENAAR 4 2. HET VERWACHTINGSPATROON & WEDERZIJDSE KWALITEITEN 5 3. PROJECT GEZAMENLIJK PLANNEN EN OPZETTEN 6 4. VASTLEGGEN AFSPRAKEN
Nadere informatieJe financiële jaarbegroting
Je financiële jaarbegroting Aan het einde van het jaar is het een goede gelegenheid om je financiële begroting voor het volgende jaar, te gaan maken. Deze begroting is gebaseerd op je jaarplanning. Wat
Nadere informatieLEERACTIVITEIT IJs verkopen op straat Ent-teach Module 6 Project management
LEERACTIVITEIT IJs verkopen op straat Ent-teach Module 6 Project management Beschrijving van de leeractiviteit Voor de volgende opdracht zullen de studenten plannen* hoe ze gedurende een week ijs gaan
Nadere informatieLEERACTIVITEIT Het verven van de woonkamer Ent-teach Module 6 Project management
LEERACTIVITEIT Het verven van de woonkamer Ent-teach Module 6 Project management Beschrijving van de leeractiviteit Jij en 3 vrienden besluiten om jouw woonkamer te verven. Om dit project te voltooien
Nadere informatieAanvraagformulier voor internationale projecten
Aanvraagformulier voor internationale projecten Vooraf Cordaid raadt u aan om, voordat u begint met het invullen van dit formulier, na te gaan of uw project in aanmerking komt voor financiering. U kunt
Nadere informatieAanvraagformulier voor projecten in Nederland
CORDAID SERVICE FONDS Aanvraagformulier voor projecten in Nederland Vooraf Cordaid raadt u aan om, voordat u begint met het invullen van dit formulier, na te gaan of uw project in aanmerking komt voor
Nadere informatieFormat Projectplan. Zo kan het ook! 20 juni 2013 1
Format Projectplan Onbeperkt Sportief biedt u een format voor het maken van een projectplan. Met zeven hoofdvragen krijgt u helder op papier wat uw project inhoudt. Het projectplan heeft als doel het stimuleren
Nadere informatieCursus Fondsenwerven. Ben Hekkema & Martijn Pool 7 november 2014
Cursus Fondsenwerven Ben Hekkema & Martijn Pool 7 november 2014 Ochtend Programma 09.30 inloop 10.00 introductie 11.00 pauze 11.15 wat is fondsenwerving 12.05 aan het werk 12.30 lunch Ben Hekkema Emmen
Nadere informatie3.B.2 Energie Management Actieplan
Inleiding B.V. is in 2012 gecertificeerd voor niveau 3 van de CO 2 -prestatieladder. Op basis van de uitkomsten uit de interne audits van 2012 en de vragen vanuit de markt, is een vervolgtraject gestart
Nadere informatieDe Veranderplanner. Vilans 2011 Michiel Rutjes, Carolien Gooiker, Marjolein van Vliet. Veranderplanner (Versie )
De Veranderplanner Wanneer een zorgorganisatie een verandering invoert zijn er veel factoren die het succes van deze verandering bepalen. Dit instrument, de veranderplanner, is gemaakt om voorafgaand aan
Nadere informatie6. Project management
6. Project management Studentenversie Inleiding 1. Het proces van project management 2. Risico management "Project management gaat over het stellen van duidelijke doelen en het managen van tijd, materiaal,
Nadere informatieCO 2 managementplan. Jan Knijnenburg B.V. Auteur: Adviseur MVO Consultants. Versie: 1.0. Handtekening autoriserend verantwoordelijk manager
CO 2 managementplan Jan Knijnenburg B.V. Auteur: Adviseur MVO Consultants Versie: 1.0 Datum: xx-xx-2015 Handtekening autoriserend verantwoordelijk manager Authorisatiedatum: Naam:.. Inhoud 1 Inleiding...
Nadere informatieLokale fondsenwerving 29 november 2014. Robert Wiggers Eva van Amstel
Lokale fondsenwerving 29 november 2014 Robert Wiggers Eva van Amstel Programma Action for Children & Change the Game Ervaringen? Lokale fondsenwerving Actie bedenken Bespreken Partindag 29 november 2014
Nadere informatieVERSCHILLENDE TARIEVEN VOOR MEER WINST
VERSCHILLENDE TARIEVEN VOOR MEER WINST - LEERLING SuccesformulesVoorkant_Opmaak 1 06-10-14 10:08 Pagina 1 VERSCHILLENDE TARIEVEN VOOR MEER WINST 1 anigap 80:01 41-01-60 1 kaampo_tnakroovselumrofseccus
Nadere informatieDe voortgangsrapportage van kerntaak 4 BUITENSPORT CIOS Goes-Breda, versie 2014-2015. Voortgangsverslag. Kerntaak 4
Voortgangsverslag Kerntaak 4 Inleiding voortgangsverslag kerntaak 4 Reeds heb je het projectplan ingeleverd en kun je aan je kerntaak 4 project gaan werken. Hiervan moet je het verslag voortgangsrapportage
Nadere informatieInhoudsopgave: 1. Inleiding 3. 2. Reductiedoelstellingen 4 2.1 Algemeen 2.2 Per scope
Energie management actieplan Conform 3.B.2 Op basis van de internationale norm ISO 50001 4.4.3, 4.4.4, 4.4.5, 4.4.6, 4.6.1 en 4.6.4 CO 2 -prestatieladder Niveau 3 Auteur(s): F. Reijm () A.T. Zweers (A.T.
Nadere informatieMeetinstrument organisatorische borging van EU financiering bij gemeenten
Meetinstrument organisatorische borging van EU financiering bij gemeenten Inleiding Gemeenten kunnen ondersteuning krijgen uit Europa in de vorm van financiering en kennis. Om daar optimaal gebruik van
Nadere informatieModule 1 Maak een plan
Geleerd in vorige presentatie Module 1 Maak een plan Les 2. Creëer rust en vertrouwen met een goed financieel plan Falen a.g.v. slechte financiële planning Business Plan op 1 A4 van visie naar actie O.G.S.M.
Nadere informatieProjectvoorstellen maken
Projectvoorstellen maken 1. Kader 1.1. Gebruiksaanwijzing 1.2. Wat zijn de eisen aan een projectvoorstel? 2. Inleiding 2.1 Signalering 2.2 Vooronderzoek 2.3 Probleemsituatie 3. Doelstellingen en randvoorwaarden
Nadere informatieFinancieel overzicht Vereniging voor mensen met het Van Lohuizen syndroom (CMTC) 1999
Financieel overzicht Vereniging voor mensen met het Van Lohuizen syndroom (CMTC) 1999 Bedrag (fl) Saldo 1 januari 1999 661,59 Saldo 31 december 1999 889,72 Saldoverschil 228,13 Inkomsten - Uitgaven 228,13
Nadere informatieProgramma. Startvraag. Monitor maart 2014 22-5-2014
Inrichting financiële functie Klaar voor de start 19 mei 2014 Els Verschure (Infinite Financieel) Erik de Vries (DUO) Programma Introductie bemensing bedrijfsvoering Financieel management en beheer Wie
Nadere informatie6Het voorbereidingsdraaiboek
DC 6Het voorbereidingsdraaiboek In dit dc-thema vind je informatie over het voorbereiden van een evenement. Het is een soort checklist van tien aandachtspunten, om te controleren of je niets vergeten bent.
Nadere informatiePlanning & control cyclus
Bijlage 2 behorende bij de kaderbrief 2015 Planning & control cyclus Spoorboek 1 2 Inleiding Dit spoorboek Planning & Control-cyclus dient als handvat en achtergrondinformatie voor de organisatie bij de
Nadere informatieAanvraagformulier voor projecten in Nederland
CORDAID Aanvraagformulier voor projecten in Nederland Vooraf Cordaid raadt u aan om, voordat u begint met het invullen van dit formulier, na te gaan of uw project in aanmerking komt voor financiering.
Nadere informatieInhoud. Mijn leven. ik regel mijn geldzaken
Inhoud Inleiding...3 Hoofdstuk 1 Bewaren...5 Hoofdstuk 2 Administratie...7 Hoofdstuk 3 Inkomsten... 8 Hoofdstuk 4 Uitgaven... 10 Hoofdstuk 5 Sparen... 12 Hoofdstuk 6 Verzekeringen...15 Hoofdstuk 7 Begroting...
Nadere informatieCO 2 Managementplan. Den Breejen. Auteur Martin van Andel Autorisatiedatum Versie 2.0
CO 2 Managementplan Den Breejen Auteur Martin van Andel Autorisatiedatum 19-01-2018 Versie 2.0 Inhoud 1 INLEIDING... 3 2 ENERGIE MEETPLAN... 4 2.1 PLANNING MEETMOMENTEN... 4 2.2 VESTIGINGEN... 4 SCOPE
Nadere informatieJaarverslag 2010. WSW Raad Amsterdam
Jaarverslag 2010 WSW Raad Amsterdam april 2011 Mw. H.J. Gussenhoven Ambtelijk Secretaris WSW Raad Voorwoord van de voorzitter De WSW Raad is op basis van de Verordening WSW in 2009 ingesteld. De raad heeft
Nadere informatieMijnGeld Help. Inhoudsopgave. Wat is MijnGeld? 2. Doorloop 3. Importeren van transacties 5. Consolideren met bankafschriften 12
Inhoudsopgave MijnGeld Help Wat is MijnGeld? 2 Doorloop 3 Importeren van transacties 5 Consolideren met bankafschriften 12 Koppelingen met digitale documenten 16 Contact 21 Wat is MijnGeld? MijnGeld is
Nadere informatieS&P the online assessment architects premium content innovative technology reliable solutions
S&P the online assessment architects premium content innovative technology reliable solutions ONLINE INBASKET Test Person Competentie Rapport 7-nov-2016 Vertrouwelijk RAPPORT MANAGEMENTSIMULATIE HIGHLIGHT
Nadere informatieLeidinggeven - aan de bedrijfsvoering van een samenwerkingsverband VO - hoe doe je dat? 11 juni 2014, Els Verschure en Rick de Wit
Leidinggeven - aan de bedrijfsvoering van een samenwerkingsverband VO - hoe doe je dat? 11 juni 2014, Els Verschure en Rick de Wit Programma 10.30-11.15 uur Plenaire inleiding Goed financieel management
Nadere informatieCO 2 Managementplan. Eti BV. Autorisatiedatum: 25-02-2016 Versie: 1.0. Handtekening autoriserend verantwoordelijke manager:
CO 2 Managementplan Eti BV Auteur: John Nannings Autorisatiedatum: 25-02-2016 Versie: 1.0 Handtekening autoriserend verantwoordelijke manager: CO 2 Managementplan 2.C.2 & 3.B.2 Inhoud 1 INLEIDING... 3
Nadere informatieCO 2 management plan. Daallin B.V. CO 2 management plan 2.C.2 & 3.B.2 & 4.A.2 1
CO 2 management plan Daallin B.V. Auteur: A.J. IJzelenberg - van der Linden Autorisatiedatum: 02-05-2018 Versie: 1.0 Handtekening autoriserend verantwoordelijke manager: CO 2 management plan 2.C.2 & 3.B.2
Nadere informatieEnergie Management Actieplan
Energie Management Actieplan Conform niveau 3 op de CO 2 -prestatieladder 3.0 Auteur: Mariëlle de Gans - Hekman Datum: 5 september 2017 Versie: 2.0 Status: Concept Inhoudsopgave 1 Inleiding... 2 2 Reductiedoelstellingen...
Nadere informatieJaarrekening Stukafest landelijk 2016/2017
Jaarrekening Stukafest landelijk 2016/2017 Door Robin van der Sluis Voorzitter Stukafest landelijk 2017/2018 Inhoudsopgave: 1 Balans 30-06- 2017 2 Toelichting 3 Verlies & Winst rekening 2016/2017 4 Toelichting
Nadere informatie1. CONTACTGEGEVENS. PERSOONLIJKE GEGEVENS CONTACTPERSOON Initialen. E-mailadres. Voornaam. Correspondentieadres. Tussenvoegsel Postcode
1. CONTACTGEGEVENS PERSOONLIJKE GEGEVENS CONTACTPERSOON Initialen E-mailadres Voornaam Correspondentieadres Tussenvoegsel Postcode Achternaam Plaats Geslacht Telefoonnummer Functie GEGEVENS ORGANISATIE
Nadere informatieSCHULDHULPVERLENING Een eerste doorkijk
SCHULDHULPVERLENING Een eerste doorkijk Doorrekening kosten Kompas Januari 2011, versie 3.0 Kenmerk: MLK/2011/1841 Colofon: Document Aanbieder Afnemer Auteur(s) : Doorrekening kosten kompas voor uitvoering
Nadere informatie23 Kostprijsberekening 24
23 Kostprijsberekening 24 Kosten en tarieven Eén van de lastigste onderdelen van begroten is het bepalen van kostprijzen en tarieven. Niet alleen omdat er verschillende manieren zijn om ze te berekenen,
Nadere informatieGroen-Punt Groep B.V.
Conform 3.C.2 Oktober 2014 Groen-Punt Groep B.V. Groen-aannemingsbedrijf Punt B.V. Groen Punt Uitzendorganisatie B.V. Chroomstraat 1d 3067 GN Rotterdam INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING COMMUNICATIE... 3 1.1 Interne
Nadere informatieReview CO2 reductiesysteem
Review CO2 reductiesysteem Conform niveau 3 op de CO2-prestatieladder 2.2 2.A.2_1 Review CO2 reductiesysteem 09-07-2015 1/10 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Invalshoek A: Inzicht 4 2.1. Footprint berekening
Nadere informatieCommunicatieplan. Gebr. Janssen Beheer BV Hagelkruisstraat 6 5835 BD Beugen. Conform 3.C.2. 05 Mei 2015
Conform 3.C.2 05 Mei 2015 Gebr. Janssen Beheer BV Hagelkruisstraat 6 5835 BD Beugen INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING COMMUNICATIE... 3 1.1 Interne communicatie... 3 1.2 Externe communicatie... 4 2 DOELSTELLINGEN
Nadere informatieBeleidsplan
Beleidsplan 2017-2020 02 Inhoud Inhoud Inleiding Visie en Missie Projecten Aanpak Toekomst p. 3 p 3 p. 4 p. 4 p. 7 03 Inleiding Visie en Missie Inleiding EducAIDed streeft naar goed onderwijs voor iedereen.
Nadere informatieCampagne tegen Wapenhandel A. Spenglerstraat NH Amsterdam RAPPORT OVER HET BOEKJAAR 2013
Campagne tegen Wapenhandel A. Spenglerstraat 71 1054 NH Amsterdam RAPPORT OVER HET BOEKJAAR 2013 Inhoudsopgave Bestuursverslag 3 Resultaatvergelijking 4 Balans 5 Staat van baten en lasten 6 Grondslagen
Nadere informatieDe voortgangsrapportage van kerntaak 4 BUITENSPORT CIOS Goes-Breda, versie 2014-2015. Voortgangsverslag. Kerntaak 4
Voortgangsverslag Kerntaak 4 Inleiding voortgangsverslag kerntaak 4 Reeds heb je het projectplan ingeleverd en kun je aan je kerntaak 4 project gaan werken. Hiervan moet je het verslag voortgangsrapportage
Nadere informatieWerken met een Architect. Jeroen de Vries Architecten
Werken met een Architect Jeroen de Vries Architecten WERKEN MET EEN ARCHITECT Je loopt rond met het idee je droomhuis te gaan bouwen of je huis te laten verbouwen, maar eigenlijk weet je niet precies hoe
Nadere informatieCONCEPT JAARREKENING. Stichting Open Monumentendag. Amsterdam, juli 2015
JAARREKENING 2014 Stichting Open Monumentendag Amsterdam, juli 2015 INHOUDSOPGAVE Balans blz. 2 Staat van baten en lasten blz. 3 Toelichting op de balans blz. 4 Toelichting op de staat van baten en lasten
Nadere informatie14 april 2013 (JF) Energie Management Actieplan 2013 1
Energie Management Actieplan 2013 14 april 2013 (JF) Energie Management Actieplan 2013 1 Inhoudsopgave 6.1 Reductiedoelstellingen 3 6.2 Plan van aanpak 3 6.3 Samenvatting 6 Energie Management Actieplan
Nadere informatieEuropees Sociaal Fonds Actie: B Re-integratie van gedetineerden en jongeren in jeugdinrichtingen
Europees Sociaal Fonds Actie: B Re-integratie van gedetineerden en jongeren in jeugdinrichtingen Aanvraagronde 2011 17 juni 2010 ECG ESF Actie B Doelgroep: gedetineerden en in Jeugdinrichtingen verblijvende
Nadere informatieReview(Interne audit) CO 2 reductiesysteem Conform niveau 3 op de CO 2 -prestatieladder 3.0
Review(Interne audit) CO 2 reductiesysteem 2015 Conform niveau 3 op de CO 2 -prestatieladder 3.0 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Invalshoek A: Inzicht 4 2.1. Footprintberekening 4 2.2. Kwaliteitsmanagement
Nadere informatieVOF Van der Heijden & Zn
Conform 3.C.2 April 2014 VOF Van der Heijden & Zn VOF Van der Heijden & Zn. Roodakker 4 4016 DB Kapel-Avezaath INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING COMMUNICATIE... 3 1.1 Interne communicatie... 3 1.2 Externe communicatie...
Nadere informatieEnergie Audit verslag 2019 Energie Management Actieplan 2016 t/m 2021
Energie Audit verslag 2019 Energie Management Actieplan 2016 t/m 2021 08-02-2019 Parafen van alle MT-leden: Onafhankelijke interne controle door KAM: 1 Energie Audit Verslag 2019/Energie Management Actieplan
Nadere informatieEnergie management Actieplan
Energie management Actieplan Conform niveau 3 op de CO 2 -prestatieladder 2.2 Auteur: Mariëlle de Gans - Hekman Datum: 30 september 2015 Versie: 1.0 Status: Concept Inhoudsopgave 1 Inleiding... 2 2 Doelstellingen...
Nadere informatieVoortgang CO 2 emissie reductie H2-2012
Voortgang CO 2 emissie reductie H2-2012 ICT staat voor groen! 2012 ICT - Alle rechten voorbehouden - WWW.ICT.NL pagina 1 Historie Versie Datum Auteur Omschrijving 0.1 13-8-2012 F. Wuts Initiële versie
Nadere informatieMO02 Begro+ng. College 5
MO02 Begro+ng College 5 Inhoud van dit consult Waarom een exploita1ebegro1ng? Hoe maak je een exploita1ebegro1ng? Wat is een exploita1ebegro1ng? Kosten/omzet in deze minorperiode Toelich1ng op afschrijving
Nadere informatieColofon. Uitgeverij: Edu Actief b.v Auteur(s): Marijke Willems
BPV BPV GHZ Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 022-22 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur(s): Marijke Willems Inhoudelijke redactie: Jo-Anne Schaaf Titel: BPV GHZ ISBN: 978907210 Edu Actief b.v.
Nadere informatieCurriculum Vitae Interim Manager Finance Delfin Finance Contactpersoon: Mark Simons Telefoonnummer: +31 (6) - 52 37 67 75 E-mail: m.simons@delfin.
Curriculum Vitae Interim Manager Finance Delfin Finance Contactpersoon: Mark Simons Telefoonnummer: +31 (6) - 52 37 67 75 E-mail: m.simons@delfin.eu Algemeen Kandidaatnummer CVK3352 Ervaring Samenvatting
Nadere informatiePagina: 1. CO2-projectplan H4A. BV
Pagina: 1 CO2-projectplan H4A. BV Status: Datum: Projectnaam: Projectnummer: Opdrachtgever: Opgesteld door: Gecontroleerd / goedgekeurd door: Datum / paraaf goedkeuring: Definitief Pagina: 2 INHOUDSOPGAVE
Nadere informatieHET PROJECTPLAN. a) Wat is een projectplan?
HET PROJECTPLAN a) Wat is een projectplan? Vrijwel elk nieuw initiatief krijgt de vorm van een project. In het begin zijn het wellicht vooral uw visie, ideeën en enthousiasme die ervoor zorgen dat de start
Nadere informatieTheorie Ondernemend werken Hoofdstuk 4. Fondsen werven
Theorie Ondernemend werken Hoofdstuk 4 Fondsen werven Samenvatting 2 4.1 Wat is fondsen werven? 3 4.2 Op zoek naar jezelf 3 4.3 Van idee naar projectvoorstel 4 4.4 Begroten 5 4.5 Donoren 5 4.6 De aanvraag
Nadere informatieBijlage B Staat van baten en lasten. Begroot 2014 Begroot 2015
Bijlage B Staat van baten en lasten Begroot 2014 Begroot 2015 Baten: Baten uit eigen fondsenwerving 356,067 449,994 Baten uit gezamenlijke acties 0 0 Baten uit acties van derden 0 0 Subsidies van overheden
Nadere informatieSTICHTING STEUNFONDS KYOGA
Stichting Steunfonds Kyoga beleidsplan 2019 t/m 2021 1 STICHTING STEUNFONDS KYOGA Beleidsplan 2019-2021 Stichting Steunfonds Kyoga Gevestigd te Doorn Opgericht 27 november 2006 Secretariaat: Bergweg 5,
Nadere informatiePostcode en Plaats. 2 Verbetering van de opvang van asielzoekers (prioriteit 1b) 3 Verbetering van de integratie van vluchtelingen (prioriteit 1c)
EVF: Ruimte voor innovatieve projecten. 1 Algemene gegevens 1.1 Subsidieontvanger Organisatie organisatie Adres Postcode en Plaats Postadres 1.2 Contactpersoon Geslacht Familienaam Voorvoegsel(s) Voorletter(s)
Nadere informatieCO 2 Managementplan. Verwaal Transport. Lia Noordergraaf-Verwaal Autorisatiedatum: Versie: 1.0
CO 2 Managementplan Verwaal Transport Auteur: Lia Noordergraaf-Verwaal Autorisatiedatum: 21-04-2016 Versie: 1.0 Handtekening autoriserend verantwoordelijke manager: CO 2 Managementplan 2.C.2 & 3.B.2 Inhoud
Nadere informatieVoortgangsverslag 3.2
Voortgangsverslag 3.2 Paulo Lopes de Barros Voortgangsverslag 3.2 Paulo Lopes de Barros G. Rook (Werkplekcoach) M. kras (Docentbegeleider) Zaandam 30-02-2014 Haagse Hogeschool Voorwoord Dit voortgangsverslag
Nadere informatieCO2 managementplan VAN DER GRIFT EN VALKENBURG ONDERHOUD BV. Auteur: Margriet de Jong. Versie: 1.0. Handtekening autoriserend verantwoordelijk manager
CO2 managementplan VAN DER GRIFT EN VALKENBURG ONDERHOUD BV Auteur: Margriet de Jong Versie: 1.0 Datum: 14-04-2015 Handtekening autoriserend verantwoordelijk manager Authorisatiedatum: Naam:.. Inhoud 1
Nadere informatieCollege van Burgemeester en wethouders gemeente Tynaarlo
College van Burgemeester en wethouders gemeente Tynaarlo Vergadering d.d. Agendapunt: 4 december 2018 Zaaknummer: 553278 Portefeuillehouder : J. Gopal Openbaar Besloten Team : Team Maatschappij en Ontwikkeling
Nadere informatieJaarverslag van de stichting OMNDHP. Een mens kan klimmen op een andere mens om een derde mens te bereiken, een boom niet.
Jaarverslag 2015-2016 van de stichting OMNDHP Een mens kan klimmen op een andere mens om een derde mens te bereiken, een boom niet. 2015-2016, jaar van de projectplanning, fondswerving en partnerschap
Nadere informatieBeleidsplan 2013 2016 van de Stichting Ayuda Maya
Beleidsplan 2013 2016 van de Stichting Ayuda Maya Inhoud Doelstelling en werkwijze Primaire fondsenwerving Andere activiteiten voor fondsenwerving Deskundigheidsbevordering Vermogensbeheer Besteding van
Nadere informatieStappenplan crowdfunding
Stappenplan crowdfunding Voordat je het crowdfundingsproject online zet, is het handig om over bepaalde aspecten na te denken. Denk bijvoorbeeld aan de presentatie van het project, het doelbedrag en de
Nadere informatieHet communicatieplan MEDIAMANAGEMENT STUURGROEPENHANDLEIDING COMMUNICATIEPLAN THEMA M2
Het communicatieplan MEDIAMANAGEMENT STUURGROEPENHANDLEIDING COMMUNICATIEPLAN THEMA M2 1 Inhoudsopgave Inleiding Hoofdstukken in het communicatieplan 1. Inleiding 2. Doelstelling 3. Doelgroep 4. Projectachtergrond
Nadere informatieProces en toelichting
Substitutie Zorgvernieuwing Proces en toelichting 1 Substitutie Samenwerkingsverbanden kunnen met Achmea onderhandelen over: Astma/COPD op basis s van substitutie substtute (komt dan in plaats van bestaand
Nadere informatieM&O - een nieuw vak. Management & Organisatie. Management. Organisatie. Een nieuw vak in de bovenbouw van havo/vwo
Management & Organisatie Een nieuw vak in de bovenbouw van havo/vwo M&O - een nieuw vak Management en Organisatie (M&O) komt als vak niet voor in de basisvorming. In de Tweede Fase kan je M&O kiezen in
Nadere informatieCultuureducatie, geen vak apart
Cultuureducatie, geen vak apart Uitvoeringsplan Theo Thijssen Inleiding Op Educatief Centrum Theo Thijssen wordt gewerkt aan een ononderbroken ontwikkeling van kinderen van 0-13 jaar. Het ondernemend leren
Nadere informatieRelease datum: 11 juni 2012
Highlights 1 HSExpert versie 5.2 Begin juni is versie 5.2 van HSExpert gereleased. In versie 5.2 zijn vooral wijzigingen op het RiAxion (Arbo) dossier doorgevoerd. Daarnaast zijn er wat kleinere wijzigingen
Nadere informatieOrganisatievormen. Welke vorm past bij u? Organiseren
Organiseren Organisatievormen Stel, u organiseert met een aantal enthousiaste buren activiteiten in uw buurt. Dat begon misschien klein en eenmalig, bijvoorbeeld tijdens Burendag. Maar de wens bestaat
Nadere informatieMeerjarig Beleidsplan
Meerjarig Beleidsplan 2014-2018 1.Voorwoord In dit meerjarige beleidsplan schetsen we de doelstelling, werkwijze en financiële organisatie van zeilstichting Aeolus. Hiermee voldoen we aan de eisen die
Nadere informatieJAARVERSLAG 2012 VICTORY HOPE NEDERLAND
JAARVERSLAG 2012 VICTORY HOPE NEDERLAND Inhoud 1. Inleiding 2. Financiële verantwoording 2.1 Balans per 31-12-2013 2.2 Staat van baten en lasten 2012 2.3 Toelichting 2.4 Kascontrole 3. Activiteiten 3.1
Nadere informatieStg. Mentorschap Midden Nederland / jaarrekening 2016 (in EURO) blz. 1. omschrijving BALANS PER 31 DECEMBER 2 EXPLOITATIE-REKENING 3 ACTIVITEITEN 4
Stg. Mentorschap Midden Nederland / jaarrekening 2016 (in EURO) blz. 1 INHOUDSOPGAVE omschrijving blz. BALANS PER 31 DECEMBER 2 EXPLOITATIE-REKENING 3 ACTIVITEITEN 4 SAMENSTELLING BESTUUR 4 GRONDSLAGEN
Nadere informatieFoto: halfpoint. 123rf.com. methodisch werken
1 Foto: halfpoint. 123rf.com methodisch werken Methodisch werken 1 Als zorgprofessional doe je nooit zomaar iets. Je werkt volgens bepaalde methodes en procedures. In dit hoofdstuk leer je wat methodisch
Nadere informatieReview CO 2 reductiesysteem. Conform niveau 3 op de CO 2 -prestatieladder 2.1
Review CO 2 reductiesysteem Conform niveau 3 op de CO 2 -prestatieladder 2.1 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Invalshoek A: Inzicht 3 2.1. Footprint berekening 3 2.2. Kwaliteitsmanagement (ISO 14064-1 hoofdstuk
Nadere informatieCO 2 -Prestatieladder
CO 2 -Prestatieladder Energiemanagement actieplan Schilderwerken De Boer Obdam B.V. 2015 Op basis van de internationale norm ISO 50001 4.4.3, 4.4.4, 4.4.5, 4.4.6, 4.6.1 en 4.6.4 Auteur(s): R. de Boer (Schilderwerken
Nadere informatieB en W Adviesnota ADVIES. capaciteit voor het jaar 2018 om te voldoen aan de extra capaciteitsvraag vanuit diverse projecten en opdrachten.
Onderwerp Budget voor inhuur projectcapaciteit SDW Zaaknummer Teammanager Marco Van de Voort B & W datum 8 mei 2018 Team Civiel en Verkeer Naam steller Marco Van de Voort Portefeuillehouder Ike Busser
Nadere informatieBOEKHOUDING, KERNGETALLEN EN WAT KAN IK HIERMEE?
BOEKHOUDING, KERNGETALLEN EN WAT KAN IK HIERMEE? Kappersadministratie.nl Ronald Geerlings Waar gaan we het over hebben? De Da Vinci Norm Kerngetallen Resultaatoverzichten Boekhouding Tips om kosten te
Nadere informatieAls eerste bedankt voor het aanschaffen van deze PDF waarin ik je handige tips en trucs zal geven over het schrijven van een handleiding.
Bedankt! Als eerste bedankt voor het aanschaffen van deze PDF waarin ik je handige tips en trucs zal geven over het schrijven van een handleiding. Graag zou ik je willen vragen mij een email te sturen
Nadere informatieCO₂ Prestatieladder Energiemanagement actieplan
2015 CO₂ Prestatieladder Energiemanagement actieplan Goedgekeurd door: H. van Wijk Auteurs: Y. van der Vlies & L. van Wijk Bedrijf: H. van Wijk transport- en Handtekening: aannemersbedrijf & H. van Wijk
Nadere informatieArnold Maassen Holding BV. Verslag energieaudit. Verslag over het jaar 2014. G.R.M. Maassen
Arnold Maassen Holding BV Verslag energieaudit Verslag over het jaar 2014 G.R.M. Maassen Inhoud 1 Inleiding... 3 2 Inventarisatie van energieverbruik en emissiebronnen... 3 3 Energieverbruik en CO 2 Footprint...
Nadere informatieEuropese projecten in de praktijk. Maandag 8 december, Provincie West-Vlaanderen
Europese projecten in de praktijk Maandag 8 december, Provincie West-Vlaanderen Europese projecten in de praktijk Waarom een Europees project? Hoe begin je aan een Europees project? Hoe stel je de aanvraag
Nadere informatieHet PMO van PostNL IT
Het PMO van PostNL IT WIN PMO Congres Blik op een kleurrijk PMO Alex Palma, manager IT Projecten 13-03-2014 Wat willen we jullie vertellen? Positionering van projectenorganisatie Waarom een PSO? Implementatiestrategie
Nadere informatieEnergie Management Actieplan 2014 tot Extern
Energie Management Actieplan 2014 tot 2017 -Extern Conform niveau 3 op de CO2-prestatieladder Opgesteld door: G.J. Bos (Directie) E. Drijfhout (CO2-functionaris) CO2-Prestatieladder Niveau 3 Energie Management
Nadere informatieManagementinformatiesysteem
Managementinformatiesysteem (aanvulling bij hele boek) Het opzetten van een managementinformatiesysteem Wanneer je een werkstuk moet maken, bijvoorbeeld over de houding van de Nederlanders ten opzichte
Nadere informatieReview CO2-reductiedoelstellingen
Review CO2-reductiedoelstellingen Conform niveau 5 op de CO 2-prestatieladder 3.0 De directeur H. van der Wiel gaat akkoord: inhoud document 5.B.1_1 Review CO2 reductiedoelstellingen 2016-10 Datum: 13
Nadere informatieStichting KARDO Jaarverslag en jaarrekening 2013 Stichting Kardo Nederland adres: Thomas A kempisstraat 101A 8021BL Zwolle Nummer KvK: 56193319
Stichting KARDO Jaarverslag en jaarrekening 2013 Stichting Kardo Nederland adres: Thomas A kempisstraat 101A 8021BL Zwolle Nummer KvK: 56193319 Kaalmo relief and development organization 1 Inhoud Inleiding
Nadere informatieSTAPPENPLAN BIJ HET MODEL STUURYSTEEM DECUBITUS (PROJECT DECUBITUSZORG IN DE DAGELIJKSE PRAKTIJK; DOOR STUREN STEEDS BETER)
STAPPENPLAN BIJ HET MODEL STUURYSTEEM DECUBITUS (PROJECT DECUBITUSZORG IN DE DAGELIJKSE PRAKTIJK; DOOR STUREN STEEDS BETER) Juni 2004 INLEIDING Voor u ligt een stappenplan dat gebaseerd is op de CBO-richtlijn
Nadere informatieImmaterieel erfgoed Voorbeeldproject
Immaterieel erfgoed Voorbeeldproject 1. Projectplan Let op! Dit is een voorbeeldformulier dat ter inzage gebruikt kan worden. U kunt dit formulier niet invullen. Aanvragen kunnen alleen via Mijn Fonds
Nadere informatieSUBSIDIES [ SUBSIDIES. Inhoudstafel. Berk vzw vraagt een subsidie aan. Hoe formuleert ze de doelstellingen van het project?
[ SUBSIDIES SUBSIDIES Berk vzw vraagt een subsidie aan. Hoe formuleert ze de doelstellingen van het project? Sporcrea moet een begroting opmaken. Hoe doet ze dit? Inhoudstafel Algemeen Wat? Wanneer? Bij
Nadere informatieEnergie Management Actieplan
Energie Management Actieplan Rijssen, Juli 2013 Auteur: L.J. Hoff Geaccodeerd door: M. Nijkamp Directeur Inhoudsopgave 1. Inleiding Pagina 3 2. Beleid CO₂ reductie Pagina 4 3. Borging CO₂ prestatieladder
Nadere informatieWaarom kiest Agis Zorgverzekeringen voor projectmatig werken?
Waarom kiest Agis Zorgverzekeringen voor projectmatig werken? Monique te Velthuis Agis Zorgverzekeringen Ontstaan in 1999 na fusie tussen zorgverzekeraars Anova, Anoz en ZAO 1,8 miljoen ziekenfonds en
Nadere informatie