Met een warm hart en een koel hoofd:
|
|
- Philomena Timmermans
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Met een warm hart en een koel hoofd: over de aanpak van gedragsproblemen Kees van der Wolf Middelburg, 20 februari 2012
2 Gedragsproblemen.
3
4 Heel veel theorie, Maar niet zonder meer bruikbaar in de klas en in de school
5 Leerlingen vallen soms uit de boot Maar hoe goed is de boot? Leeman en Wardekker,
6 Theoretische uitgangspunten Het handelen van de leraar centraal
7 Voorbeeld Elienne Ik sta bij de deur van het lokaal om de leerlingen te verwelkomen. Ze komen een voor een binnen. Elienne blijft buiten staan. Ik hoor van de andere leerlingen dat zij een nieuwe leerling is. Dan komt ze toch binnen. Ik strek mijn hand uit om haar een hand te geven, maar zij loopt mij voorbij.
8 Hoe zou u reageren op deze situatie? Wat zegt u of doet u (niet)? Wat is mogelijk de achtergrond van deze situatie? Was de situatie eventueel te voorkomen geweest? Hoe dan?
9 Voorbeeld Jack Jack is een eenling in de klas en op de speelplaats. Niemand zit graag naast hem of speelt met hem. U verdeelt de klas in groepjes om aan een project te werken. De groep waar Jack in zit maakt onaardige opmerkingen over hem, luid genoeg zodat iedereen het kan horen.
10 Hoe zou u reageren op deze situatie? Wat zegt u of doet u (niet)? Wat is mogelijk de achtergrond van deze situatie? Was de situatie eventueel te voorkomen geweest? Hoe dan?
11 Voorbeeld Jerella Tijdens een viering in de klas zegt Jenny dat ze haar eten niet meer moet. Neil zegt dat hij het wel wil. Ik zeg OK. Een paar minuten daarna zegt Faried dat hij ook niet alles op kan. Ik vraag of er iemand in de klas is die Farieds eten wil. Jerella steekt haar vinger op. Ik zeg tegen Faried dat hij zijn eten aan Jerella mag geven. Hij antwoordt dat hij van zijn moeder geen spullen aan bruine mensen mag geven.
12 Hoe zou u reageren op deze situatie? Wat zegt u of doet u (niet)? Wat is mogelijk de achtergrond van deze situatie? Was de situatie eventueel te voorkomen geweest? Hoe dan?
13 Denkprocessen Ratio Intuïtie Reflectie
14 Donald Schon Kennislagen reflection in action reflection on action
15 Jere Brophy Leerkrachten die succesvol zijn in de omgang met probleemleerlingen : - luisteren echt naar kinderen - tonen respect voor hen en hun achtergrond - proberen het standpunt van het kind te begrijpen - zijn empatisch - gaan geen machtstrijd aan
16 Technisch dossier? Tips Trucs Sociale gereedschapskist
17 Intelligence is knowing what to do, when you don t know what to do Jean Piaget
18 Transactioneel perspectief
19 Attributies van leerkrachten Oorzaak van probleemgedrag 81% Ouders 14 % Leerling 4% School 1% Leerkracht Ysseldyke, Algozzine & Thurlow, 2000
20 Het belang van de leerkracht Veel onderzoek laat zien, dat binnen de school de leerkracht de grootste invloed heeft op de leerlingresultaten (zie Hattie; Rowe; Mulford) Bijdragen tot de variantie [Hattie*] Leerling 50% Thuis 5-10% School 5-10% Leeftijdgenoten 5-10% Leerkracht 30% Hattie, J. (2003). Teachers Make a Difference: What is the Research Evidence?,
21
22 Ik verwacht van jullie dat jullie allemaal onafhankelijke, innovatieve, kritische denkers zullen zijn, die precies doen wat ik zeg.
23 Situatief Relationeel Relatief Fluctuerend Functioneel
24 Dispositioneel en situatief It is the situation in which people find themselves, rather than their dispositions which lead them to act the way they do (Kurt Lewin, 1943)
25 Stress bij leraren De confrontatie met moeilijke leerlingen doet een sterk appel op de emotionele en fysieke make-up van de leraar
26 Stress
27 Stresstheorie evenwicht tussen draagkracht en draaglast (Lazarus)
28 Stressreacties leraren Verstoring onderwijssituatie Verlies van lesplezier Twijfel aan eigen functioneren Frustratie omgang ouders Greene
29 onderscheid gedragsproblemen en gedragsstoornissen
30 21
31
32 Vroegtijdig signaleren van gewelddadig en antisociaal gedrag (stoornis)
33 Inschatting ernst gedragsproblemen Criteria M. Rutter o.a.: Leeftijdsadequaat? Duur? Begrijpelijk gezien omstandigheden? Passend bij sociaal-culturele setting? Hoeveelheid en frequentie? Omvang? Situatie gebondenheid
34 Gedragsstoornissen Disruptieve stoornissen (ODD/CD) Stoornissen in aandacht en impulsregulatie Pervasieve ontwikkelingsstoornissen Angststoornissen
35 Comorbiditeit Stoornissen zelden in zuivere vorm! Vaak samengaan van stoornissen, b.v.: ODD/CD en ADHD, zwakke intelligentie, leerproblemen ADHD en ODD, leerstoornissen Autistische stoornis met epilepsie, verstandelijke handicap, taalstoornis, vreemde bewegingen
36 Statistics Canada (2001)
37 Dispositie of omgeving?
38 Laatste-wagon-systeem
39 Categorical drift / Obsessie met problemen ADHD-ers Dyslectici Oppositionele laagbegaafden PDD-NOS-ers Beelddenkers Hoogbegaafde autisten Structopathen Ambivalent gehechten Zmolkers Hoog sensitieven Overbelasten. etc.
40 Etiketten machine
41 One size does not fit all Niet iedere zorgleerling heeft evenveel ondersteuning nodig! Niet iedere zorgleerling heeft op alle gebieden ondersteuning nodig! In de loop van de tijd kan meer of minder ondersteuning nodig zijn
42 Goed onderwijs: de beste preventie van gedragsproblemen
43 Niet uitdagend onderwijs
44 artistiek handelen contextgevoeligheid pedagogische tact humor inhoudelijke kennis didactische vaardigheden klassenmanagement
45 Stelling 1 Leerlingen zitten op school om nuttig en toekomstgericht onderwijs te krijgen; niet om behandeld of verzorgd te worden
46 Stelling 2 95% van de aanpak van problematische leerlingen moet worden gerealiseerd in het primair proces
47 Gedragsproblemen: kwaliteiten van leraren 1. Vertoont pro-actief en preventief gedrag 2. Is zich bewust van eigen opvattingen over probleemgedrag, heeft inzicht in eigen intuïtieve reacties 3. Analyseert probleemgedrag incl. eigen rol 4. Heeft inzicht in beleving leerling
48 5. Heeft oog voor positieve aspecten leerling en ouders 6. Organiseert feedback op zijn interacties met gedragsproblematische leerlingen (en hun ouders), reflecteert op eigen denken en handelen. 7. Doet aan studie en bijscholing
49 Omgaan met hardnekkig probleemgedrag
50 Veerkracht en positieve psychologie
51 Veerkracht en positieve psychologie
52 Positieve psychologie Een beweging binnen de psychologie die benadrukt en onderzoekt wat er aan mensen deugt, in plaats van wat er aan hen schort Mihaly Csikszentmihalyi
53 Psychologie In de psychologie werden positieve emoties gezien als iets extra s, vooral als een aanwijzing dat iemand niet depressief was of problemen had De psychologie zag/ziet positieve emoties niet als een belangrijk thema voor onderzoek
54 Vanaf de 2e Wereldoorlog heeft het onderzoek in de psychologie zich gericht op het helpen van mensen met (psychische) problemen. De nadruk lag op de verklaring en aanpak van negatieve emoties
55 Onderzoek uit balans: publicaties Boosheid Angst Depressie Tevredenheid Geluk Plezier 851
56 21:1
57 'Wie tot over zijn oren in de soep zit, ziet de ballen niet drijven (Lucebert)
58
59 Flow
60 Positieve emoties Positieve gevoelens - positieve emoties, positieve stemmingen en positieve attitudes - zijn in feite de belangrijkste ingrediënten in het recept van menselijk geluk (Fredrickson, 2005)
61 Voordelen van positieve emoties Nemen de negatieve effecten van stress weg Verbreden het handelingsrepertoire Zorgen voor veerkracht Barbara Fredrickson
62
63 Aristoteles, Socrates, Augustinus
64 Stoornissen versus sterke kanten
65 Voorbeelden kwaliteiten en krachten Creativiteit Daadkracht Doorzettingsvermogen Eenvoud Flexibiliteit Geduldigheid Humor Interesse Invoelingsvermogen Liefde Moed Nieuwsgierigheid Ontvankelijkheid Opgewektheid Ordelijkheid Originaliteit Rechtvaardigheid Transcendentie Trouw Wijsheid Zorgvuldigheid Zorgzaamheid
66 Lieve Max, het hoort erbij t Is niet perfect, je moet het accepteren Maar weet ook elke nacht Wordt toch het licht opnieuw geboren Pas als je `t niks omarmt kan alles zich in jou ontplooien Daarom, jaja, daarom heb je ook zwaktes
Gedragsproblemen. Perspectieven op gedragsproblemen. van theorie naar werken in het wild. Heel veel theorie,
Gedragsproblemen. Perspectieven op gedragsproblemen van theorie naar werken in het wild Schoolpsychologencongres, 15 maart 2013 Heel veel theorie, maar niet zonder meer bruikbaar in de klas en in de school
Nadere informatieZinkend schip. Tacitus, 1900 jaar geleden. Vroeger was alles beter. Welbevinden kinderen
Zinkend schip Met een warm hart en een koel hoofd: over gedragsproblemen in de klas Vroeger was alles beter Tacitus, 1900 jaar geleden Welbevinden kinderen Welzijn van kinderen, van laag naar hoog 40 35
Nadere informatieZinkend schip. Vroeger was alles beter. Kees van der Wolf. www.deonderwijsadviseurs.nl 1
Gedragsproblemen in de klas: van theorie naar werken in het wild Marnix Onderwijscentrum, 30 september 2011 Zinkend schip Vroeger was alles beter www.deonderwijsadviseurs.nl 1 Tacitus, 1900 jaar geleden
Nadere informatieDe leraar en de gedragsproblemen. onderzoek. Workshop De Rebound Connectie. Kees van der Wolf
De leraar en de gedragsproblemen informatie over onderzoek Workshop De Rebound Connectie Kees van der Wolf Ecologisch en transactioneel perspectief Gedragsprobleem niet alleen een probleem van de leerling
Nadere informatieGedragsproblemen: snel en overwogen omgaan met moeilijke situaties in de klas. Kees van der Wolf
Gedragsproblemen: snel en overwogen omgaan met moeilijke situaties in de klas Kees van der Wolf SWV Plein 013, 22 mei 2014 1 Velen vallen uit de boot: maar hoe goed is de boot? 5 Niet uitdagend onderwijs
Nadere informatiePassend onderwijs. Kees van der Wolf. 1. Passend Onderwijs als zorgdossier enkele pedagogische kanttekeningen
Passend Onderwijs als zorgdossier enkele pedagogische kanttekeningen VBSP, 4 oktober 2011 Ontzorgen Ontwerpen Ontwikkelen Passend onderwijs Beleid zonder contouren Wanneer is het een succes? Wat zien we
Nadere informatieLastige Gevallen OMGAAN MET PSYCHISCHE STOORNISSEN IN HET JEUGDWERK
Lastige Gevallen OMGAAN MET PSYCHISCHE STOORNISSEN IN HET JEUGDWERK Programma Theorie over psychische stoornissen Effect op het geloofsleven Omgaan met tieners met psychische stoornissen Tijd voor aktie
Nadere informatieCaroline Penninga-de Lange Je kind in balans
Je kind in balans Caroline Penninga-de Lange Je kind in balans Op weg naar emotionele stabiliteit UITGEVERIJ BOEKENCENTRUM ZOETERMEER Van Caroline Penninga-de Lange verschenen eerder bij Uitgeverij Boekencentrum:
Nadere informatieMind & Motion, Centrum voor BewustZijn
NIEUWSBRIEF Follow your it knows the way Mind & Motion, Centrum voor BewustZijn Nieuwsbrief 1 9 januari 2015 Lieve mensen, Een mooi en bijzonder nieuw jaar. Ik wens jullie allen een liefdevol, gezond,
Nadere informatieDit is een digitale voorbeeldversie van de opdrachten voor de leerlingen. Mail naar kiesvaardig@lerenkiezen.nl voor de originele versie.
Dit is een digitale voorbeeldversie van de opdrachten voor de leerlingen. Mail naar kiesvaardig@lerenkiezen.nl voor de originele versie. Via dit mailadres kunt u ook informatie aanvragen over de docentenhandleiding
Nadere informatieVertrouwelijk INDIVIDUEEL RAPPORT Anneke Onderwijs 9-10-2013
Vertrouwelijk INDIVIDUEEL RAPPORT Anneke Onderwijs 9-10-2013 Beste Anneke, Dit rapport geeft een totaaloverzicht van jouw energie- en stressbronnen op organisatie- en functieniveau. De antwoorden die jij
Nadere informatieStudiedag Oss 27 november 2015 Dr. Rinka van Zundert Leer- & Veerkracht Radboud Universiteit Nijmegen
Positieve Psychologie Studiedag Oss 27 november 2015 Dr. Rinka van Zundert Leer- & Veerkracht Radboud Universiteit Nijmegen Wat is positieve psychologie? De wetenschappelijke studie van optimaal menselijk
Nadere informatieOvertuigend (om)praten VVJ Jan De Boeck
Overtuigend (om)praten Jan De Boeck Jan De Boeck Overtuigend en constructief gesprekken voeren. De carrière van een doorsnee jeugddienstmedewerker is doorspekt met professionele gesprekken. Met je secretaris,
Nadere informatieProgramma Tienerclub. Tienerclub Blok 1 & 5: Adventure 4 Kids Op avontuur met jezelf
Programma Tienerclub. Tienerclub Blok 1 & 5: Adventure 4 Kids Op avontuur met jezelf Vijf woensdagmiddagen kunnen jongens en meiden tussen de 10 en 14 jaar op avontuur naar zichzelf. Het kind leert zichzelf
Nadere informatiePositieve verpleegkunde: op weg naar een bloeiende samenleving!
Van Kleef Lezing 10-12-2015 Spreker: Jan Walburg, Hoogleraar Positieve Psychologie, Universiteit van Twente Positieve verpleegkunde: op weg naar een bloeiende samenleving! Aan positieve psychologie kleeft
Nadere informatieOnderzoek naar het cluster 4 onderwijs: kinderen en hulpverlening. Drs. R. Stoutjesdijk & Prof. Dr. E.M. Scholte M.m.v. drs. H.
Onderzoek naar het cluster 4 onderwijs: kinderen en hulpverlening Drs. R. Stoutjesdijk & Prof. Dr. E.M. Scholte M.m.v. drs. H. Leloux-Opmeer Voorwoord Inhoudsopgave Een tijd geleden hebben Stichting Horizon
Nadere informatieWaarom doen ze nou niet gewoon wat ik zeg! Workshop Motiverende Gespreksvoering Hoe werkt advies? drs. Hilde Jans psycholoog hilde.jans@cambiamo.
Waarom doen ze nou niet gewoon wat ik zeg! Workshop Motiverende Gespreksvoering Hoe werkt advies? drs. Hilde Jans psycholoog hilde.jans@cambiamo.nl Waarom mensen niet? Dus wat kun je doen? Ze weten niet
Nadere informatieStellingen en normering leerlingvragenlijst
Stellingen en normering leerlingvragenlijst Expertsysteem ZIEN! voor het primair onderwijs 2.0 juli 2012 ZIEN! is een product van, in samenwerking met ParnasSys ZIEN!PO leerlingvragenlijst 2.0 Stellingen
Nadere informatieEffectmeting onder leerlingen en leraren 2014-2015
Effectmeting onder leerlingen en leraren 2014-2015 Gegevens meting leraren Respons : 45 leraren, 21 mannen & 24 vrouwen Scholen : Blariacum College (Venlo) Summa College (Eindhoven) Vakcollege Tilburg
Nadere informatieCambriana online hulpprogramma
Dit is deel 1 van het online hulpprogramma van Cambriana. Verwerking van een scheiding 'Breaking up is hard to do' Neil Sedaka Een scheiding is een van de pijnlijkste ervaringen die je kunt meemaken in
Nadere informatieWacht maar tot ik groot ben!
www.geerttaghon.be Wacht maar tot ik groot ben! Omgaan met agressie bij kleine kinderen Geert Taghon 2013 Ontwikkeling kleine kind De wereld leren kennen en zich hieraan aanpassen (adaptatie) Processen
Nadere informatieDeel VI Verstandelijke beperking en autisme
Deel VI Inleiding Wat zijn de mogelijkheden van EMDR voor cliënten met een verstandelijke beperking en voor cliënten met een autismespectrumstoornis (ASS)? De combinatie van deze twee in een en hetzelfde
Nadere informatieOUDER IN BALANS 17 OKTOBER 2013 WELKOM!
OUDER IN BALANS 17 OKTOBER 2013 WELKOM! Inspiratie- en reflectie avond Luisteren, spreken en doen ACTIE opwarmertje Oefening: je spierspanning voelen Heb je spanning gevoeld? Waar? Wist je dat al voor
Nadere informatieFit in je Hoofd, Goed in je Vel.
Fit in je Hoofd, Goed in je Vel. Goed in je vel zitten Vandaag: 1) Wat is geestelijk gezond? 2) Fit in je Hoofd en 10 positieve stappen 3) Slot en doel 1) Wat is geestelijk gezond? Wie zich mentaal goed
Nadere informatieHoe werkt advies? Ze weten niet wat Ze weten niet waarom Ze weten niet hoe. HersenletselCongres 2014 3 november
HersenletselCongres 2014 3 november Disclosure belangen sprekers C1 Waarom doen ze nou niet gewoon wat ik zeg! Motiveren tot gedragsverandering; wat is lastig en wat kun je als professional doen? (potentiële)
Nadere informatieDip, down of depressie Hulp bij depressiviteit
Dip, down of depressie Hulp bij depressiviteit Dip, down of depressie Hulp bij depressiviteit Iedere tiener is weleens somber en verdrietig, en vaak is het in één, twee dagen voorbij zonder dat je als
Nadere informatieDe kracht om te veranderen wat ik kan veranderen. De moed om te aanvaarden wat ik niet kan veranderen. De wijsheid om het verschil te zien
De kracht om te veranderen wat ik kan veranderen De moed om te aanvaarden wat ik niet kan veranderen De wijsheid om het verschil te zien De psychologie van pijn. Sint-Jozefkliniek Bornem - Willebroek Barbara
Nadere informatievisie, gedrag, overtuigingen, gevoelens, handelen, reflectie
Boek : Auteur : Bespreker : Jo Dauwen Datum : juni 2010 Gedragsproblemen in scholen Het denken en handelen van leraren Kees van der Wolf en Tanja van Beukering, Acco ISBN: 9 789033 474989. In een notendop
Nadere informatieWERKBOEK. compassiechallenge. 10 dagen / minder perfectie meer mildheid. Stephanie van Workum ACT COACH. Naam: Datum:
WERKBOEK compassiechallenge 10 dagen / minder perfectie meer mildheid Stephanie van Workum ACT COACH Naam: Datum: compassiechallenge 10 dagen / minder perfectie meer mildheid Wat fijn dat je meedoet met
Nadere informatieTekst lezen en vragen stellen
1. Lees de uitleg. Tekst lezen en vragen stellen Als je een tekst leest, kunnen er allerlei vragen bij je opkomen. Bijvoorbeeld: Welke leerwegen zijn er binnen het vmbo? Waarom moet je kritisch zijn bij
Nadere informatieAutisme als contextblindheid
Leerlingen met autisme in het secundair onderwijs Autisme Limburg 18 oktober 2011 KobeVanroy Autisme Centraal, Gent Autisme als contextblindheid P. Vermeulen, 2009 Autisme: prevalentie 2010 Autisme Centraal
Nadere informatieOpleiding tot kindercoach met inzet van paarden
Opleiding tot kindercoach met inzet van paarden Inleiding Kinderen zijn volop in ontwikkeling. Coaching met behulp van paarden geeft op het terrein van denken, doen en voelen veel beweging.om al die veranderingen
Nadere informatieHEADS LARGER THAN HANDS
HEADS LARGER THAN HANDS Op zoek naar meer balans Drs. Annemarije Struik Psycholoog HOE ZIT HET MET JOU?? Quotes uit de praktijk Ik vind het allemaal zo leuk Ik geef dingen niet graag uit handen Als ik
Nadere informatieLeonie Linssen www.veranderjewereld.nl
Verbonden in Vrijheid Leonie Linssen www.veranderjewereld.nl 04-11-2009 Leonie Linssen, Verander je Wereld 1 IS HET MOGELIJK? 04-11-2009 Leonie Linssen, Verander je Wereld 2 DE MYTHE 04-11-2009 Leonie
Nadere informatieVoorwoord. Hoogbegaafdheid in kaart
Voorwoord In de afgelopen jaren is er meer aandacht gekomen voor hoogbegaafde kinderen in het onderwijs. We staan daarmee aan het begin van een leerproces en deze kaarten leveren daar een bijdrage aan
Nadere informatieHow2talk2kids. workshop. Malta. Juni 2007. Wouter Verboon
How2talk2kids workshop Malta Juni 2007 Wouter Verboon How2talk2kids Achtergrond Introductie in Nederland Workshop Herkenbaar? Valt wel mee, het is maar een schrammetje Is je beker weer omgevallen! Ik word
Nadere informatiePositieve Psychologie Interventies
Positieve Psychologie Interventies PPI bij patiënten met bipolaire stoornis in de euthyme fase Melissa Chrispijn AIOS psychiatrie KenBiS Klinisch Wetenschappelijke Vergadering 16 december 2016 Inhoud Achtergrond
Nadere informatieDe Piramide van Pavlov, de interactiedriehoek en de rubrics
De Piramide van Pavlov, de interactiedriehoek en de rubrics Hoe kunnen we gedragsproblemen in het onderwijs substantieel verminderen? Een integrale benadering voor op de werkvloer leidt tot minder ervaren
Nadere informatieGezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft
Gezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Zorgen en vragen 1 Gezinsinterventie 2 Tien praktische
Nadere informatieOuderraad De Werveling. Ben Tiggelaar
Het Optimistische Kind Ouderraad De Werveling Ben Tiggelaar 1. De postbode belt aan. Hij wil je een brief overhandigen, maar wil eerst je paspoort zien. Wat denk je? a) Ik krijg waarschijnlijk een dwangbevel.
Nadere informatieSamenvatting van het projectverslag. Passend onderwijs voor hoogbegaafde leerlingen met sociaal-emotionele problemen en/of een ontwikkelingsstoornis
Samenvatting van het projectverslag Passend onderwijs voor hoogbegaafde leerlingen met sociaal-emotionele problemen en/of een ontwikkelingsstoornis Op basisschool D n Heiakker in Deurne i.s.m. Triade Ambulante
Nadere informatieStellingen leerlingvragenlijst
Stellingen leerlingvragenlijst Expertsysteem ZIEN! voor het primair onderwijs 1.0 sept 2011 ZIEN! is een product van, in samenwerking met ParnasSys ZIEN!PO leerlingvragenlijst Stellingen en toelichtingen
Nadere informatie21/03/14' wat is talent eigenlijk?
wat is talent eigenlijk? 1' Wat is talent? Talent is een natuurlijk en zich herhalend patroon van denken, voelen of zich gedragen dat op productieve wijze kan worden ingezet (Marcus Buckingham, 2001) 2'
Nadere informatieADHD: je kunt t niet zien
➂ ADHD: je kunt t niet zien Je ziet het niet aan de buitenkant. Je kunt niet gelijk naar iemand kijken en zeggen: die heeft ADHD. Dat kan een voordeel zijn. Als iemand niet weet dat jij het hebt, dan kunnen
Nadere informatieZingeving, spiritualiteit en verpleegkundige zorg
Zingeving, spiritualiteit en verpleegkundige zorg Annemieke Kuin humanistisch geestelijk verzorger Westfriesgasthuis, Hoorn Spiritualiteit / Zingeving Aandacht voor eigen spiritualiteit In gesprek gaan
Nadere informatie3/12/2013. Mijn broer heeft ADHD. Mijn broer heeft ADHD. Mijn grote broer heeft ADHD. Het zal je broer maar wezen. Ouders opgepast
Mijn broer heeft ADHD Mijn broer heeft ADHD Ouders hebben twee of meer kinderen Waarvan één (soms ook meerdere) stoorzender(s) Hoe houden we dit gezin in evenwicht? Waar moeten we op letten? Het zal je
Nadere informatieAutisme in je vrije tijd
Autisme in je vrije tijd KINDEREN MET AUTISME IN EEN GEWONE JEUGDVERENIGING? HET KAN! Een informatieve brochure door Elise Burny - orthopedagoog Jannicke Hurtekant - orthopedagoog Petra Warreyn - klinisch
Nadere informatieDia s. Dia 1. Zorgen voor getraumatiseerde kinderen: een training voor opvoeders Welkom. Dia 2
1 Welkom Wanneer kinderen of jongeren niet veilig in hun ouderlijk huis kunnen blijven, worden ze vaak tijdelijk bij familieleden, bij pleegouders of in andere vervangende opvoedingssituaties geplaatst.
Nadere informatieDEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!
DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het
Nadere informatieNieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching. Jaargang 2: Nieuwsbrief 3 (oktober 2013) Hallo allemaal,
Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching Jaargang 2: Nieuwsbrief 3 (oktober 2013) Hallo allemaal, Veel te laat krijgen jullie deze nieuwsbrief. Ik had hem al veel eerder willen maken/versturen, maar ik
Nadere informatie<prikkelaar toevoegen> Compaen pakt aan.
Compaen pakt aan. Ik weet hoe ik jou kan bereiken Versterk je leerkracht: Hoe bereik ik de kinderen in mijn klas? 19 maart 2014 Jelte van der Kooi trainer/ adviseur schoolbegeleider
Nadere informatie14-7-2012. Carol Dweck. Wat is Intelligentie?
Carol Dweck Wat is Intelligentie? 1 Wat is Intelligentie? Wat is Intelligentie? Meervoudige Intelligentie - Gardner 2 Voorlopige conclusie In aanleg aanwezig potentieel (50% erfelijk bepaald) Domeinspecifiek
Nadere informatieStress & Burn Out. ubeon Academy
Stress & Burn Out ubeon Academy Programma Stress & Burn Out, twee thema s die tot voor kort taboe waren in vele werkomgevingen, vragen vandaag de dag extra aandacht. Naast opleidingen gericht op individuele
Nadere informatieInteressen: Wat vind ik leuk?
Interessen: Wat vind ik leuk? Opdracht 1: Zet een kruisje bij de punten die je leuk vindt om te doen. Omcirkel vervolgens drie punten die je het allerleukst vindt om te doen. Ik vind het leuk om iets van
Nadere informatie1.1 Ontwikkelingspsychopathologie Opbouw van het boek Hoofdstuk 1 in tien punten 25 Belangrijke begrippen 25
Inhoudsopgave 1 Introductie 17 1.1 Ontwikkelingspsychopathologie 17 1.2 Opbouw van het boek 20 1.3 Hoofdstuk 1 in tien punten 25 Belangrijke begrippen 25 2 Classificatie, diagnostiek en epidemiologie 27
Nadere informatieFlorieke Stofmeel Training Coaching Advies
Florieke Stofmeel Training Coaching Advies www.flexflow.nl Voor pr Wet meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Aanpak van kindermishandeling! Visie Voorkomen is beter dan genezen Preventie, op
Nadere informatieOf je hart nu breekt of scheurt, kapot is kapot.
Of je hart nu breekt of scheurt, kapot is kapot. Rouw van naastbestaanden van personen met dementie Gerke VERTHRIEST Een pluim voor jou, mantelzorger! We staan stil bij: - Rouwen als iemand nog niet dood
Nadere informatieVertrouwelijk INDIVIDUEEL RAPPORT Wilma Zorg 18-10-2013
Vertrouwelijk INDIVIDUEEL RAPPORT Wilma Zorg 18-10-2013 Beste Wilma, Dit rapport geeft een totaaloverzicht van jouw energie- en stressbronnen op organisatie- en functieniveau. De antwoorden die jij hebt
Nadere informatie1 Het sociale ontwikkelingstraject
1 Het sociale ontwikkelingstraject Tijdens de schoolleeftijd valt de nadruk sterk op de cognitieve ontwikkeling. De sociale ontwikkeling is in die periode echter minstens zo belangrijk. Goed leren lezen,
Nadere informatieEmoties, wat is het signaal?
Emoties, wat is het signaal? Over interpretatie en actieplan dr Frits Winter Functie van Emoties Katalysator, motor achter gedrag Geen emoties, geen betrokkenheid, geen relaties Te veel emoties, te veel
Nadere informatieWaarom doen ze nou niet gewoon wat ik zeg! Motiveren tot gedragsverandering; Wat is lastig en wat kun je doen?
Waarom doen ze nou niet gewoon wat ik zeg! Motiveren tot gedragsverandering; Wat is lastig en wat kun je doen? Leerlingen met SOLK Effectieve gesprekken met ouders en leerlingen drs. Hilde Jans psycholoog
Nadere informatieBeleid (hoog)begaafdheid. Hoe gaan we om met begaafde en hoogbegaafde kinderen op De Krommen Hoek
Beleid (hoog)begaafdheid Hoe gaan we om met begaafde en hoogbegaafde kinderen op De Krommen Hoek Uitgangspunt missie en visie n Het onderwijs wordt zodanig ingericht dat de leerlingen een ononderbroken
Nadere informatieHet voeren van een begeleidend gesprek met een zorgvrager
OPDRACHTFORMULIER Het voeren van een begeleidend gesprek met een zorgvrager Naam student: Datum: 1 Lees het handelingsformulier bij deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met medestudenten
Nadere informatieIn de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen
14 In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen einde, alleen een voortdurende kringloop van materie
Nadere informatieBijlage 4 - Verslag Normen en waarden
Bijlage 4 - Verslag Normen en waarden Assertiviteit Begrip Behulpzaamheid Betrouwbaarheid Creativiteit Dankbaarheid Dienstbaarheid Doelgerichtheid Eenheid Eerlijkheid Eerzaamheid Enthousiasme Flexibiliteit
Nadere informatieBegaafde leerlingen komen er vanzelf... Implementatie van een verandering van de pedagogische beroepspraktijk op basis van praktijkgericht onderzoek.
Begaafde leerlingen komen er vanzelf... toch? Implementatie van een verandering van de pedagogische beroepspraktijk op basis van praktijkgericht onderzoek. Teambijeenkomsten Anneke Gielis Begaafde leerlingen
Nadere informatieKerk- School- en Gezinsdienst op zondag 29 maart 2015 in de Martinikerk
Kerk- School- en Gezinsdienst op zondag 29 maart 2015 in de Martinikerk Voorganger: Ds. M.N. Ariesen-Holwerda Organist: Kees Nottrot Pianist: Peter Wagenaar Afkondigingen Zingen van een psalm 122: 1 en
Nadere informatieBronnenbank Onderwijstheorie Tessa van Helden. Inhoudsopgave Pagina. Bron 1 Design Marcel Wanders. 2. Bron 2 ADHD in de klas. 2
Bronnenbank Onderwijstheorie Tessa van Helden Inhoudsopgave Pagina Bron 1 Design Marcel Wanders. 2 Bron 2 ADHD in de klas. 2 Bron 3 Recensie over Boijmans van Beunigen 3 Bron 4 Flip in de klas. 4 Bron
Nadere informatieDe leerkracht en het talentvolle kind. Symposium Passend onderwijs en Hoogbegaafdheid 20 november 2013
De leerkracht en het talentvolle kind. Symposium Passend onderwijs en Hoogbegaafdheid 20 november 2013 Welk kind mag bij u in de klas? Kind 1 Kind 2 Typering van een hoogbegaafde 1 Snelle slimme denker,
Nadere informatieOuderavond Bataafs Lyceum 4H/V. Executieve vaardigheden. Welkom! Nancy Lussing
Ouderavond Bataafs Lyceum 4H/V Executieve vaardigheden Welkom! Nancy Lussing Even voorstellen 25 jaar voor de klas (speciaal en regulier) 10 jaar achterin de klas Ondersteuning algemeen Coördinator masterclass
Nadere informatieWerken aan veerkracht in het onderwijs. Dr. Rinka van Zundert Leer- & Veerkracht / Radboud Universiteit Nijmegen 9 november 2016 Identiteitsdag Verus
Werken aan veerkracht in het onderwijs Dr. Rinka van Zundert Leer- & Veerkracht / Radboud Universiteit Nijmegen 9 november 2016 Identiteitsdag Verus VEERKRACHT Wat is het? Veerkrachtig? Aanpassing/ Functioneren
Nadere informatieMOGELIJKHEDEN VAARDIGHEDEN. Ken je leerlingen. BuO de Triangel. 1. Sensorische Integratie. Sensorische integratie (Jane Ayres)
BuO de Triangel Ken je leerlingen Sensorische integratie (Jane Ayres) Sociaalemotionele ontwikkeling (Dösen) Schoolgerichte pedagogische hulpverlening (Bruyninckx W.) Niet gewoon maar buitengewoon! Suggesties
Nadere informatieMoet mijn kind nog luisteren?
Moet mijn kind nog luisteren? Grenzen stellen in de opvoeding Mauri Met dank aan M. Wysmans Schoolreglement uit 1848 Kaartspelen in de klas Vloeken Alcohol drinken op school Liegen Meisjes spelen met jongens
Nadere informatieVeiligheid en Integriteit
Veiligheid en Integriteit Persoonlijke aspecten en effecten van (be)dreiging VBG 27 februari 2013 Rob van den Biggelaar adviseur sociale veiligheid / psycholoog E-mail: vandenbiggelaar@habilis.nl Deze
Nadere informatieHoe kunt u voor uw bijzondere kleinkind zorgen? Tips voor opa s en oma s. Foto Britt Straatemeier. Deze brochure werd mogelijk gemaakt door:
Hoe kunt u voor uw bijzondere kleinkind zorgen? Tips voor opa s en oma s Foto Britt Straatemeier Deze brochure werd mogelijk gemaakt door: Tips voor grootouders Foto Susanne Reuling Als in het gezin van
Nadere informatieMEE Nederland. Raad en daad voor iedereen met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind
MEE Nederland Raad en daad voor iedereen met een beperking Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Inhoudsopgave
Nadere informatieWELKOM Groene Stroom Wat je allemaal met groen kunt doen!
SWPBS Conferentie 2013 Elle van Meurs MA & Angeline van der Kamp MA WELKOM Groene Stroom Wat je allemaal met groen kunt doen! Elle van Meurs MA e.vanmeurs@fontys.nl Angeline van der Kamp MA a.vanderkamp@fontys.nl
Nadere informatieOngemerkt problematisch. Marieke Zwaanswijk (onderzoeker NIVEL) Marijke Lutjenhuis (huisarts)
Ongemerkt problematisch Marieke Zwaanswijk (onderzoeker NIVEL) Marijke Lutjenhuis (huisarts) Kijk, als een kind zich opzettelijk uit de auto gooit, dan is het vrij duidelijk dat er iets mis is. Dan heb
Nadere informatieWerken met jouw eigen omgangsstijl. Arno Willems, GZ-psycholoog MFCG awillems@koraalgroep.nl 06-51396341
Werken met jouw eigen omgangsstijl Arno Willems, GZ-psycholoog MFCG awillems@koraalgroep.nl 06-51396341 Begeleiderscongres oktober 2011 1 MFCG Multi-Functioneel Centrum voor mensen met een verstandelijke
Nadere informatieEen filmpje kijken en reflecterend bespreken. Film 2:50 min op youtube: Asking Strangers For Food! (Social Experiment)
1 KARAKTER DOELSTELLING Kiezen voor Dienstbaarheid Dienstbaarheid: Onvoorwaardelijke inzet voor de medemens. Met Karakter educatie leer je de jonge mensen om oprechte en rechtvaardige keuzes te maken.
Nadere informatieIeder kind lijkt op alle andere kinderen lijkt op sommige andere kinderen lijkt op geen enkel ander kind
Ieder kind lijkt op alle andere kinderen lijkt op sommige andere kinderen lijkt op geen enkel ander kind Geen enkel ander kind... zo n 19.000 per jaar (tm 24) Welke kinderen zijn dit binnen het onderwijs
Nadere informatieAls je je richt op resultaten, dan zul je niet veranderen. Als je je richt op verandering, dan zul je resultaten behalen.
Als je je richt op resultaten, dan zul je niet veranderen. Als je je richt op verandering, dan zul je resultaten behalen. Als alles tegenzit, bedenk dan dat een vliegtuig opstijgt bij tegenwind, niet met
Nadere informatieLieke Drukker Ninja van der Honing september 2012
Lieke Drukker Ninja van der Honing september 2012 Wij Jullie Afstemmen verhaal op jullie vragen Iedereen stopt tijd en vooral energie in het stimuleren van de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen.
Nadere informatieMindfulness voor kinderen en ouders
Mindfulness voor kinderen en ouders Anne Formsma, MSc. UvA minds/uva minds You Inhoud Wat is Mindfulness? Waarom Mindfulness voor kinderen en ouders? De training Oefeningen Video Oefening Wat is Mindfulness?
Nadere informatieWie wil geen vervuld leven? 7 Een comfortabel leven 11 Een gezond leven 17 Een leven in geluk en liefde 23 Liefde beoefenen 29 Oefen je binnenwereld
Wie wil geen vervuld leven? 7 Een comfortabel leven 11 Een gezond leven 17 Een leven in geluk en liefde 23 Liefde beoefenen 29 Oefen je binnenwereld meer liefde 39 Oefen je met de buitenwereld meer evenwicht
Nadere informatieLeiderschap is van iedereen
Leiderschap is van iedereen Eddy Karrenbelt Als u het wenkend perspectief leest in het boekje mensenzorg voor de transitie in de Langdurige Zorg. Dan vindt u het streefbeeld gedreven professionals. In
Nadere informatieNemen pedagogisch-didactische problemen in de klas toe? JA!
Rik PRENEN 2012 VCLB-Limburg Assoc. KULeuven Nemen pedagogisch-didactische problemen in de klas toe? JA! We kijken beter naar leerlingen en volgen ze beter op! Leerlingen met problemen vallen vlugger op.
Nadere informatieMANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN
Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe
Nadere informatiede 9 mentale vaardigheden van een succesvolle atleet Topsport Limburg Sittard, 28 maart 2012 drs. Joep Teeken, VSPN -sportpsycholoog
de 9 mentale vaardigheden van een succesvolle atleet Topsport Limburg Sittard, 28 maart 2012 drs. Joep Teeken, VSPN -sportpsycholoog doel inzicht krijgen in het belang van en ervaren van mentale vaardigheden
Nadere informatieZorgboerderij Sterrenland 30-01-14
Zorgboerderij Sterrenland 30-01-14 Inhoudsopgaven Inleiding...3 Bedrijfsgegevens...4 Afzetmarkt...5 De ligging...6 Het uiterlijk...7 De afdelingen...8 Regels... 9 Personeel...10 Vragen...11 Slot...12 Inleiding
Nadere informatieVoor wie een time-out?
Voor wie een time-out? Problemen met gedrag in een buitengewone context Inhoud Korte introductie ICF-CY Toepassing op doelgroep praktijkboek Gebruik binnen een handelingsgericht diagnostisch traject maar
Nadere informatieGratis online training. Show up & Shine! Voel je weer licht, vol plezier, energiek en in balans.
Gratis online training Show up & Shine! Voel je weer licht, vol plezier, energiek en in balans. Show up & Shine Welkom bij deze online training. In 3 delen neem ik je mee op reis naar een lichtere manier
Nadere informatieJezus vertelt, dat God onze Vader is
Eerste Communieproject 26 Jezus vertelt, dat God onze Vader is Jezus als leraar In les 4 hebben we gezien dat Jezus wordt geboren. De engelen zeggen: Hij is de Redder van de wereld. Maar nu is Jezus groot.
Nadere informatiewww.annamarievanderkwast.nl 2015 A.M.I. Van der Kwast
www.annamarievanderkwast.nl 2015 A.M.I. Van der Kwast Inhoudsopgave 1. Intro: succesvol met heel je hart 5 2. Weg van gezondheid, vervulling en vreugde 7 2.1 Kracht van intentie 7 2.2 Leren en helen door
Nadere informatieVoor wie zijn de kind-jongere trainingen bedoeld? Hulpaanbod
Voor wie zijn de kind-jongere trainingen bedoeld? - Normaal begaafde kinderen van 4 tot 13 jaar, woonachtig in de regio Gelderland-Zuid, die in hun gedrag signalen afgeven die mogelijk duiden op een problematische
Nadere informatieDenkfouten. hoofdstuk 6. De pretbedervers. De zwarte bril
hoofdstuk 6 Denkfouten We hebben al gezien dat sommige van onze brandende automatische gedachten ons in de weg zitten. Ze geven ons een onprettig gevoel of weerhouden ons ervan dingen te doen. Het probleem
Nadere informatieOuders gebruiken voor het temperament van hun kind(eren) spontaan woorden als
1 Temperament van het kind en (adoptie)ouderschap Sara Casalin Ouders gebruiken voor het temperament van hun kind(eren) spontaan woorden als verlegen, blij, impulsief, zenuwachtig, druk, moeilijk, koppig,
Nadere informatieGedragsproblemen in scholen of van theorie naar werken in het wild. Kees van der Wolf
Gedragsproblemen in scholen of van theorie naar werken in het wild Kees van der Wolf De Rebound Connectie, 3 februari 2011 21 Falen op school Roken Alcohol Chronische fysieke agressie Drugs Vroege sex
Nadere informatieIk-Wijzer Ik ben wie ik ben
Ik ben wie ik ben Naam: Lisa Westerman Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Lisa Westerman... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Lisa,
Nadere informatieMijn kind heeft een LVB
Mijn kind heeft een LVB Wat betekent een licht verstandelijke beperking nu precies? Informatie voor ouders van kinderen en jongeren met een licht verstandelijke beperking in de leeftijd van 6 tot 23 jaar
Nadere informatie