Lesbrief Bronks
|
|
- Mathilda de Boer
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Lesbrief Bronks
2 Beste leerkracht, Binnenkort bezoekt u met uw klas de voorstelling Ajar van BRONKS jeugdtheater. Met deze lesbrief willen wij u graag op weg helpen om van het theaterbezoek een geslaagde en zinvolle uitstap te maken. Ajar is een beeldende voorstelling op de grens van werkelijkheid en fantasie. Het is een kijkstuk, geïnspireerd door het levensgevoel en de karakters uit het werk van Emile Ajar, één van de pseudoniemen van de Franse schrijver Romain Gary. Tekst is in deze voorstelling van ondergeschikt belang. Er wordt wel gesproken maar geen lineair verhaal verteld. Ajar beschrijft 24 uur van gebeurtenissen op een open plek ergens in het midden van een grote stad. Het lijkt er doodgewoon. Enkele figuren, jong en oud, blijken er vaak te komen. Bij de meeste mensen krijg je slechts te zien wat er aan de buitenkant ligt. Maar wat als we nu eens dieper zouden graven? Volgens Romain Gary zitten er verschillende personen verscholen in het lichaam van één mens. In Ajar kruipen de spelers diep in de huid van een aantal personages in de grootstad. De voorstelling wordt gespeeld door 2 volwassen acteurs, 7 jongeren en 2 kinderen. Regie: Bart Danckaert Dansadvies: Lenneke Rasschaert Spel: Thomas Deknop, Shade De Meester, Marij De Nys, Sarah Di Benedetto, Beatriz Klewaiz, Paul Kokibali, Frédéric Lubansu, Yousri Mekroum, Amel Moyersoen, Audrey Vandenhaute en Anne Vanderelst. Vormgeving: Jan De Brabander Muziek: Wim Lots Kostuum: Katrijn Baeten Speladvies: Jo Jochems In deze lesbrief vindt u enkele suggesties om voor of na de voorstelling aan de slag te gaan met uw klas. De voorstelling speelt voor leerlingen uit de laatste jaren van het lager onderwijs maar ook voor jongeren uit het secundair onderwijs. In deze lesbrief maken wij echter geen onderscheid in aanpak. U haalt er uit wat u bruikbaar en/of nodig acht voor uw groep. In bijlage vindt u nog enkele suggesties voor een prettig verloop van het theaterbezoek (bijlage 1) alsook een interview met Bart Danckaert (bijlage 2). Weldra vindt u op onze website ook persberichten en meer interviews over AJAR Wij wensen u een prettige voorstelling! Met vriendelijke groeten, Het educatief team van BRONKS.
3 1. Een minimale voorbereiding Het is belangrijk dat de leerlingen voor het theaterbezoek nieuwsgierig gemaakt worden naar de voorstelling. Wanneer ze weinig of geen theaterervaring hebben is het zinvol hen te wijzen op een aantal conventies in een theaterzaal (zie bijlage) en op de tekentaal in een voorstelling. Dit laatste kan gemakkelijk door de vergelijking te maken met film of televisie waar men doorgaans over veel meer technische mogelijkheden beschikt om een plaats, een tijd of een sfeer op te roepen. In het hedendaagse theater gaat men veel meer werken met de suggestie dan met een precieze benadering van de werkelijkheid. Daardoor zijn vele elementen in het decor of de kostuums symbolen voor inhoudelijke thema s. U kan aan uw leerlingen de opdracht meegeven om tijdens de voorstelling een aantal van die symbolen te zoeken en ze te verklaren. Ze kunnen bijvoorbeeld letten op de kostuums: Welke kleuren/materialen werden er gebruikt? Wat vertellen die aan het publiek? Wat zien ze in het decor? Worden er verschillende locaties/sferen opgeroepen? Hoe doen ze dat? Dit kan u achteraf in de klas bespreken. Het grootste verschil met televisie en film is uiteraard het live -aspect van een theatervoorstelling. Iedere voorstelling is anders, mede door de aanwezigheid van een ander publiek. U kan uw leerlingen laten nadenken over de invloed van een publiek op een voorstelling. Reageren volwassenen anders dan kinderen? Reageren kinderen anders dan pubers? En kan je dat verklaren? Het is belangrijk dat kinderen hun eigen smaak leren ontwikkelen bij het kijken naar theater. Ze hebben het recht om een voorstelling goed of slecht te vinden. Het is wel belangrijk dat u hen probeert bij te brengen hun uitgesproken mening te bewaren tot na de voorstelling, dit om de goede orde in de zaal te bewaren. Wij zijn ook altijd erg benieuwd naar hun reacties. De leerlingen kunnen ze altijd kwijt op onze website, u ook trouwens! 2. Op het eerste gezicht Bekijk met uw klas de affiche of de flyer. Wat kan je eruit afleiden? Wat roept het beeld op? Wat kan je afleiden uit de namen van de acteurs die meespelen? Wat roept de titel op? Aan de hand van deze vragen kan je ingaan op enkele aspecten van de voorstelling. De titel Ajar is afkomstig van Emile Ajar, één van de pseudoniemen van de Franse schrijver Romain Gary, ook wel le caméléon genoemd. Volgens hem zitten er veel verschillende personen verscholen in het lichaam van één mens. Op verschillende tijdstippen van de dag of nacht komen er verschillende aspecten van iemands persoonlijkheid naar boven. Suggestie 1: gesprek Zoek samen met de leerlingen een aantal voorbeelden: Iemand die overdag loodgieter is kan zich s avonds ontpoppen tot een volleerd charmezanger. Een bloemenverkoopster is s nachts misschien wel de ster van de dansvloer. Of wie weet staat je eigen leerkracht wel iedere dag voor dag en dauw op om te trainen voor de marathon van New York? Laat hen voorbeelden zoeken uit hun eigen omgeving. Koppel het gesprek terug naar de leerlingen: Ook jij speelt veel verschillende rollen, afhankelijk van de situatie waarin je je bevindt. In de jeugdbeweging toon je een andere kant van je persoonlijkheid dan aan je ouders of in de klas. Welke verschillende personages zitten er zo in jou
4 verborgen? Wanneer en hoe zou je ze een stem willen geven? Welke van die personages zullen een echte invloed hebben op het verdere verloop van je leven? Suggestie 2: verbeeldingsoefening Benodigdheden: tekenpapier, kleurpotloden, eventueel wat verkleedkledij De leerlingen kunnen een tekening maken van de personages die ze allemaal kunnen of willen zijn. Ze mogen best knotsgek en uitvergroot worden. Indien er de plaats of de mogelijkheden voor bestaat kunnen ze die personages ook uitbeelden of spelen. Ze kunnen elkaars personage interviewen en ze zo laten zien aan de rest van de klas. Suggestie 3: Speloefening De namen die vermeld staan op de flyer en de affiche spreken zeker tot de verbeelding. U kan uw leerlingen vragen ze hardop te lezen. Aan de hand van deze namen kunnen ze proberen na te gaan hoeveel verschillende nationaliteiten er op de scène zullen staan. Hoeveel verschillende talen zullen er gesproken worden? Voor de creatie van Ajar werden jongeren afkomstig uit heel Brussel geselecteerd. Ze hebben stuk voor stuk hun eigen verhaal in de grootstad, hun eigen achtergrond. In de voorstelling worden verschillende talen gesproken. Toch hoeft dat niks af te doen aan de verstaanbaarheid van de situaties. Het is niet zo belangrijk om ieder woord te kunnen verstaan dat er wordt gezegd. Door de bewegingen, composities op de scène, emoties in stem enzovoort zal duidelijk zijn wat er aan de hand is. De personages uit de boeken van Ajar/Gary zijn vaak dolende zielen in een grote stad. Ze zijn op zoek naar een identiteit of een thuis, ze kennen een fundamentele eenzaamheid ook al worden ze omgeven door duizenden anderen. U kan met uw leerlingen spreken over wat het betekent om op te groeien in de grootstad. Vraag hen naar hun eigen situatie: Welke talen worden er gesproken in hun directe omgeving? Welke nationaliteiten leven er allemaal samen? Wat kunnen die nationaliteiten van elkaar leren? Waar loopt het soms mank? Welke invloed hebben deze nationaliteiten op een buurt? Hebben ze op vakantie al eens een vriendje/vriendinnetje gehad dat een andere taal sprak? Hoe communiceerden ze met elkaar? Speloefening Benodigdheden: eventueel wat verkleedkledij U kan aan uw leerlingen de opdracht geven om per twee een situatie te improviseren waarbij alleen in beweging mag duidelijk gemaakt worden wat er aan de hand is. Ze mogen hierbij géén taal gebruiken. Een andere opdracht kan zijn om hen een monoloogje in het gibberisch (een zelf uitgevonden, niet bestaande taal) te laten improviseren. Ze moeten echter heel goed weten waar ze het over hebben, en kunnen dat slechts communiceren door gebruik te maken van emoties, verschillende stemvolumes, verschillende toonhoogtes etc.. Nadien raden de andere leerlingen wat er werd gezegd. 3. En verder.. Wanneer u inhoudelijk op een aantal thema s dieper wil ingaan kan u het interview van Veerle Vogelaere met regisseur Bart Danckaert (zie bijlage) lezen. U zal daarin verschillende suggesties vinden om achtergronden en/of randinformatie op te zoeken.
5 De personages uit het stuk zijn vaak een combinatie van de personages uit de boeken van Ajar en observatieoefeningen. Wanneer u graag op voorhand op een speelse manier naar de voorstelling wil toewerken kan u zo n observatie gemakkelijk met uw klas doen: Speloefening Laat de leerlingen door elkaar heen door het lokaal lopen. Zeg hen dat ze ongemerkt een medeleerling moeten observeren: hoe beweegt hij/zij? Hoe staan de voeten? De schouders? Hoe is de blik in de ogen? Wat doet hij/zij met de armen en handen? Laat hen nadien op de catwalk één voor één de revue passeren. Ze mogen elkaars eigenaardigheden best uitvergroten, maar wel met de onderliggende boodschap dat er niet wordt uitgelachen. Laat hen raden wie wie heeft geobserveerd en nagebootst. Observatieoefening Trek met uw klas naar een pleintje in de buurt. Geef hen de opdracht gedurende 15 minuten iemand nauwkeurig te observeren en/of te volgen. Laat hen erbij fantaseren waar die persoon vandaan komt en naartoe gaat. Op basis van die observatie kan je achteraf in de klas de personages verder uitwerken door hen een heden, een verleden en een toekomst te geven. Ze kunnen ook met elkaar in dialoog gaan in improvisatieoefeningen. 4. U wenst meer informatie? Die vindt u onze website Een making-of vindt u terug op youtube:
6 Bijlage 1 Enkele tips voor een prettig verloop van het theaterbezoek. Als uw klas weinig of geen ervaring heeft met theaterbezoek is het gunstig hen te wijzen op hun rol als publiek. Kennen ze de codes die gangbaar zijn in een theaterzaal? Hier even de belangrijkste op een rij: - Theaterbezoek begint niet pas als de lichten doven in de zaal. Zeker niet in schoolverband. - Een goede voorbereiding in de klas maakt de leerlingen nieuwsgierig. Het helpt hen om met een open blik de voorstelling bij te wonen. - Voor het bijwonen van een theatervoorstelling gelden niet dezelfde codes als bij bijvoorbeeld de cinema.: de acteurs staan live op scène en ondervinden hinder van ongepast gedrag in de zaal. - Eten en drinken in de zaal kan enorm storen en wordt bijgevolg niet toegestaan. - Als de leerlingen een GSM hebben is het best hen er vlak voor het binnengaan nog even eraan te herinneren deze volledig uit te zetten. - Bij aankomst geven de kinderen de jassen (meestal) af in de vestiaire. Rugzakken en schooltassen worden meestal ook daar achtergelaten. - Zodra alle kinderen plaats genomen hebben doven de lichten in de zaal: een moment voor het publiek om tot rust te komen en de zintuigen aan te scherpen.
7 Bijlage 2 Bart Danckaert over 'Ajar' Met 'Ajar' maakt Bart Danckaert een voorstelling met en voor jongeren. Op scène staan 7 jongeren tussen 14 en 19 jaar, 2 volwassen acteurs en 2 kinderen, allemaal met heel diverse achtergronden. Als inspiratiebron gebruiken ze de romans van de Franse schrijver Emile Ajar en hebben het onder andere over identiteit, een problematisch gegeven in de hedendaagse samenleving. Bijzonder, en tegelijk een gevolg van dat identiteitsgegeven, is dat de voorstelling zowel door Nederlands- als Franstaligen te volgen is. Je hebt al heel wat ervaring in het werken met jongeren. Wat boeit je daar in? Onmiddellijk nadat ik afstudeerde als regisseur in Amsterdam heb ik bij HETPALEIS een voorstelling voor jongeren gemaakt : 'Woyzeck'. Ik had toen nog weinig ervaring met jongeren, maar ben me er nadien in gaan verdiepen bij de Toneelschuur in Haarlem. Ik werkte daar met professionele acteurs én met jongeren. Die legden een parallel parcours af, waarbij de voorstelling die de jongeren maakten een maand na de voorstelling met professionele acteurs in première ging. Ik heb daar ontdekt dat ik het soms plezanter werken vind met spelers die geen ervaring hebben. Hen begeleiden als ze hun eerste stappen op scène zetten, resulteert soms in heel pure ervaringen. Na een jaar of 5 ben ik dan opnieuw naar Brussel verhuisd en wilde ik dat werk met jongeren verderzetten. Ik ben beginnen lesgeven aan jongeren en kon bij BRONKS The Club opstarten. Met een groep jongeren kwamen we wekelijks bij elkaar en werkten we vooral rond film, omdat dat medium hen het meest boeide. The Club heeft iets meer dan twee jaar bestaan. Daarna vroeg BRONKS me om met jongeren intensief in een theatercontext te werken en daar is 'Ajar' nu het resultaat van. Wat is het verschil in werken met jongeren en professionelen of is er geen verschil? Het grote verschil is natuurlijk het gebrek aan ervaring bij jongeren. Ze hebben geen opleiding of hebben misschien nog niet zo veel theater gezien. Je kan hen dingen aanbieden waar zij in eerste instantie niet aan zouden denken. Anderzijds komen zij met elementen aan waar een professionele acteur nooit mee zou aankomen. Dingen die óók heel interessant zijn om op scène te zetten. Maar of je nu met jongeren of professionelen werkt, het is natuurlijk de grote uitdaging om iedere keer op zoek te gaan naar puur materiaal, zelfs met acteurs die al 50 jaar bezig zijn. Inspiratiebron voor deze voorstelling is Emile Ajar. Wie is hij precies en hoe ziet zijn werk eruit? Emile Ajar is een pseudoniem van de Franse schrijver Romain Gary. Toen hij een jaar of 65 was, voelde hij zich niet meer au sérieux genomen door de Frans literaire wereld en besloot zijn volgende manuscript op te sturen vanuit Brazilië onder een andere naam en te kijken hoe daar op gereageerd werd. Iedereen wilde weten wie die nieuwe, jonge, mysterieuze schrijver was. Hij heeft drie boeken geschreven die mij nauw aan het hart liggen. Ze beschrijven een soort levensgevoel dat het leven in een grote stad weerspiegelt. Zijn werk dateert uit de jaren '70, maar de blik van een eenzame ziel die door de straten loopt en eigenlijk op zoek is naar echt contact, is nog altijd heel herkenbaar. Wat mij boeit, is ten eerste dat pseudoniem, je voordoen als iemand anders om je plek in de wereld op te eisen. En ten tweede het levensgevoel én de zeer aandoenlijke personages die
8 Romain Gary als Emile Ajar in zijn boeken heeft gestoken. Met die twee elementen ben ik met de jongeren aan de slag gegaan. Hoe heb je met dat materiaal gewerkt? Hebben de jongeren die boeken ook gelezen? Sommigen, maar anderen hebben dan weer een gigantische weerstand tegen lezen. Ik lanceer af en toe flarden van verhalen of stukjes tekst of ik vertel over de personages naar aanleiding van een scène die de jongeren zelf hebben verzonnen. Om dan op die manier samen een nieuw personage te creëren dat zij plezant vinden om op scène te zetten. Ik vind het belangrijk dat het van twee richtingen komt als je met jongeren werkt, dat ik hen voed en dat zij ook met dingen komen aanzetten die zij plezant vinden om te doen. Hun inbreng is groot. Waarom zou je anders met jongeren werken, als je niets van hen verwacht? Hun energie op zich is al een belangrijk element. Ieder voor zich, soms bewust, soms onbewust, kiezen ze voor wat ze willen spelen. Dan probeer ik dat te koppelen aan wat ik interessant vind om naar te kijken. Daar kunnen we dan over praten. Naast de jongeren spelen ook twee geroutineerde acteurs mee, Marij De Nys en Frédéric Lubansu. Die zijn een generatie ouder en coachen de jongeren mee van op de vloer. Ze hebben al heel wat ervaring in werken met jongeren en kunnen dat perfect combineren met het ontwikkelen van hun eigen rollen. Daarnaast is er een team artistieke medewerkers dat vanuit verschillende hoeken meedenkt. Zo geeft Lenneke Rasschaert dansadvies en denkt Wim Lots vanuit grafischmuzikale hoek. De wereld van de jongeren wordt dus geconfronteerd met de iets geroutineerdere wereld van de theatermakers. Er staan ook 2 kinderen op scène. Dat is niet evident, maar wel belangrijk. We zouden het verhaal willen laten zien vanuit een kind. In de bekendste roman van Emile Ajar, La vie devant soi, die ook verfilmd werd, wordt het hele verhaal verteld vanuit het standpunt van een jongetje. Het lijkt ons interessant om het publiek vanuit dat standpunt naar de voorstelling te laten kijken. De jongen en het meisje die meespelen, kunnen in en uit de wereld op scène stappen en op die manier het publiek begeleiden in het kijken. In die roman van Emile Ajar is een jongetje op zoek naar een nieuwe moeder. We willen die verhaallijn overnemen. De voorstelling zou een zoektocht kunnen zijn naar een nieuwe moeder en/of vader voor de twee kinderen. Elke figuur die ze tegenkomen wordt gewikt en gewogen en er wordt gekeken in hoeverre die voldoet aan wat een moeder / vader moet zijn. Maar wie is een goede moeder? Misschien is een goede moeder juist wel diegene waar niemand een goede moeder in vermoedt. Dat is een ander thema uit de romans van Ajar : dat niemand is wat hij lijkt. Bij één mens kan je je veel verschillende levens fantaseren. Door wie ze zijn, zorgen de jongeren die meespelen ervoor dat je je een bepaalde indruk vormt als ze binnenkomen. Dat is ook waar al te veel mensen heel erg mee bezig zijn : iemand onmiddellijk beoordelen op basis van hoe hij of zij eruit ziet. Ik vind het dan net interessant om met die vooroordelen te spelen. De figuur die er het gevaarlijkst uitziet, is eigenlijk de meest lieve kerel die je je kan voorstellen. Hoe tegenwoordig over het identiteitsgegeven gesproken wordt, vind ik heel problematisch. Je identiteit is hoe je eruit ziet of waar je vandaan komt of welke taal je spreekt. Bij de jongeren in 'Ajar' zit dat allemaal veel complexer in elkaar. Ik vind hen zelfs de mensen van nu én van de toekomst. In vergelijking met hen beschouw ik mezelf als iemand van het verleden. Die jongeren spreken van thuis uit verschillende talen en bewegen zich met een vanzelfsprekendheid tussen al die talen. Ik vind dat ze een zeer mooie manier hebben om in het leven te staan. In die zin is er iets utopisch aan deze groep mensen.
9 Gebruik je die verschillende talen ook op scène? Ja. Dat hele taalkluwen in grote steden wordt vaak als een belemmering gezien, zeker in onderwijssituaties. Ik zie vooral de mogelijkheden van het feit dat er verschillende talen naast elkaar gesproken worden en dat kinderen dit vanzelfsprekend vinden. Misschien kunnen we iets leren van elkaar. Als ik over straat loop in Brussel, hoor ik verschillende talen. Sommige begrijp ik, andere niet, van nog andere denk ik dat ik ze begrijp. Ik vind het interessant om een gesprek te volgen en er iets bij te fantaseren. Als je bereid bent om te luisteren, kan je boeiende verhalen horen, denk ik. Op scène gebruiken we verschillende talen en zelfs neptalen. Maar de essentiële informatie zal zowel door Nederlands- als Franstaligen te begrijpen zijn. Het wordt ook geen talige, maar eerder een beeldende voorstelling. Elke zin zal meer een kleur of een sfeer zijn dan inhoud. Dat is niet altijd makkelijk. Mensen willen altijd alles verstaan wat er gezegd wordt. Maar ik zou het plezant vinden als er naar de muziek of de melodie van een taal wordt geluisterd. Want dat vertelt ook iets, los van de woordenschat. Er zullen ook dingen verteld worden aan de hand van beweging. Laat ons zeggen dat 'Ajar' een bastaardje wordt, maar wel een heel lief. Wat is de bindende factor tussen al de personages? De plek waar ze samenkomen of passeren. Is het nu een braakliggend terrein, het dak van een parkeergarage met uitzicht over de stad, een leegstaand gebouw of een doodlopend steegje... Dat kan allemaal. Het is in elk geval een plek in het hartje van de stad die iets afgelegens heeft. Ik denk dat iedereen wel dat soort plekken kent. Sommige mensen willen er zo snel mogelijk weg omdat de sfeer een beetje groezelig is. Anderen voelen zich juist aangetrokken door die sfeer. Een aantal personages komt graag op die plek omdat ze er even weg kunnen zijn van iedereen of omdat ze hopen er iemand te ontmoeten. Het is een komen en gaan van mensen gedurende een volledige dag. Het zal heel belangrijk zijn om de sfeer die van die plek uitgaat juist neer te zetten. Zo'n plek in de stad is natuurlijk heel anders 's ochtends dan om 12 uur 's nachts. Wim Lots maakt daarom een soort soundtrack en hij is ook als tekenaar bij de voorstelling betrokken. Jullie hebben met de hele groep ook een week in Marseille gerepeteerd. Dat klopt. Tijdens de herfstvakantie van vorig jaar heb ik een workshop met een aantal jongeren gedaan waarin we al een paar thema's hebben uitgespit die nu in de voorstelling zitten. Een paar jongeren zijn overgebleven en er zijn er andere bij gekomen. We hebben dan een week gewerkt in de paasvakantie en zijn de repetities tijdens de zomervakantie begonnen met een week Marseille. We wilden ergens werken waar we dag en nacht konden zijn omdat dat qua incubatietijd wel gezond is als je met jongeren werkt. Er zijn zoveel dingen in het leven van iemand van 16, 17 jaar die hem of haar volledig kunnen opslorpen, dat het goed is om ergens naartoe te gaan waar je enkel kan bezig zijn met de voorstelling. Dat is dan Marseille geworden omdat BRONKS daar heel goeie contacten heeft met Théâtre Massalia. Bovendien leek Marseille ook een heel interessante plek om met de thema's van 'Ajar' aan de slag te gaan en dat is ook gebleken. We hebben er veel geobserveerd, geluiden geregistreerd, gefilmd, foto's gemaakt. We hebben de stad als het ware geabsorbeerd. De meeste personages en verhalen in de voorstelling zijn daar trouwens ontstaan. Waarom heb je je voorstelling naar de schrijver genoemd? Ik heb veel bewondering voor mensen die al schrijvend een hele wereld op papier kunnen zetten. Dat is iets magisch. Ik vind het plezant om van een geschreven wereld te vertrekken voor het
10 maken van een theatervoorstelling. Iedereen mag weten op welk materiaal de voorstelling gebaseerd is, ook al is het niet de bedoeling een van de romans van Emile Ajar te ensceneren. Zie het tegelijk ook als een soort eerbetoon. Bovendien vind ik 'Ajar' ook een interessant woord. Romain Gary heeft net die naam gekozen omdat hij veel vragen opriep, het is een heel mysterieuze naam. Sommigen dachten dat het misschien een Libanese of Algerijnse bommenlegger was die daarom anoniem wilde blijven of dat het iemand was die in een psychiatrisch instelling zat met een zware identiteitscrisis. Bovendien betekent 'ajar' in het Engels 'op een kier'. Dat is ook weer interessant. En 'le jar' is in het Frans dan weer een soort geheimtaal. Het is op zich een krachtig woord dat hopelijk de juiste vragen oproept. Brussel, 2 september 2009 tekst : Veerle Vogelaere voor : BRONKSfestivalbrochure -
BRONKS - Dé Surplus Om zelf in de klas aan de slag te gaan naar aanleiding van de voorstelling:
BRONKS - Dé Surplus Om zelf in de klas aan de slag te gaan naar aanleiding van de voorstelling: De koning van de Paprikachips. BRONKS Herneming (vele jaren later!) Brussel, 29 oktober 2014 Beste leerkracht,
Nadere informatieLesbrief bij de voorstelling Tik Tak Slaap
Lesbrief bij de voorstelling Tik Tak Slaap Babette Groenewege Feikes Huis Introductie Binnenkort gaat u met uw klas naar de voorstelling Tik Tak Slaap: een voorstelling over Pop die niet kan slapen en
Nadere informatieDe olifant die woord hield
De olifant die woord hield Een voorstelling van verhalenverteller Peter Faber www.peterfaber.eu Inleiding Aan het eind van haar leven las Annie MG Schmidt al haar sprookjes nog eens door. Genadeloos streepte
Nadere informatieVertel de kinderen, of praat met hen over het verschil tussen film, tv kijken of naar het theater gaan.
LESBRIEF Binnenkort gaan jullie met jullie groep naar de voorstelling Biggels en Tuiten Hieronder een aantal tips over hoe je de groep goed kan voorbereiden op de voorstelling. VOOR DE VOORSTELLING Vertel
Nadere informatieLESBRIEF HARTENJAGERS 3.0
INHOUDSOPGAVE Voorwoord Inhoudsopgave Docentenhandleiding Leerlingenbladen: Jonge Harten Theaterfestival FILMmmmmmmmm Wie werkt er mee aan een voorstelling? Opdracht Papagaaienjas Kijkwijzer LESBRIEF HARTENJAGERS
Nadere informatieTheorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,
3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol
Nadere informatie2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S
2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de
Nadere informatielesmateriaal Taalkrant
lesmateriaal Taalkrant Toelichting Navolgend vindt u een plan van aanpak en 12 werkbladen voor het maken van de Taalkrant in de klas, behorende bij het project Taalplezier van Stichting Wereldleren. De
Nadere informatieEenzaam. De les. Inhoud. Doel. Materiaal. Belangrijk. les
8 Inhoud 1 Eenzaam De Soms ben je alleen en vind je dat fijn. Als alleen zijn niet prettig aanvoelt, als je niet in je eentje wilt zijn, dan voel je je eenzaam. In deze leren de leerlingen het verschil
Nadere informatieLes 3. Familie, vrienden en buurtgenoten
www.edusom.nl Opstartlessen Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren over familie, vrienden en buurtgenoten. Antwoord geven op vragen. Veel succes! Deze les
Nadere informatieInhoudsopgave BIJLAGEN
BIJLAGEN Leerlijn Theater Thema Identiteit Groep 7 en 8 Mei 2017 Inhoudsopgave BIJLAGEN 1. Introductie van het project - (Voorbeeld)brief van de theaterdirecteur - Reflectievragen 2. Oriëntatie 2.1. Het
Nadere informatieTeksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.
Bidden Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.nl en kinderactiviteiten www.lambertuskerk-rotterdam.nl
Nadere informatiePREVIEW. Probeer nu 1 dag DAVID DE JONGE JAREN VAN VIJF DAGEN: GOD, SPORT & JEZELF MET PRAKTISCHE, SPORT- EN PERSOONLIJKE VOORBEELDEN
PREVIEW Probeer nu 1 dag DE JONGE JAREN VAN DAVID VIJF DAGEN: GOD, SPORT & JEZELF MET PRAKTISCHE, SPORT- EN PERSOONLIJKE VOORBEELDEN DAG 1 GOD ZIET JOU ZITTEN! Het is niet leuk om buitengesloten te worden,
Nadere informatieHOFPLEIN EDUCATIE Lesbrief voorstelling Alice in Wonderland
HOFPLEIN EDUCATIE d n a rl e d n o W in e c li A g in Lesbrief voorstell 'DE VOORSTELLINGEN VAN HOFPLEIN ROTTERDAM WORDEN GESPEELD MÉT JONGEREN, VÓÓR JONGEREN.' hofplein rotterdam Hofplein Rotterdam richt
Nadere informatieSorry Voor Alles. Beste leerkracht,
FKPH Sorry Voor Alles Première: 6 april 2013 Beste leerkracht, Binnenkort bezoekt u met uw klas de voorstelling Sorry voor alles (12+) van BRONKS jeugdtheater. Met deze infobrief willen wij u graag op
Nadere informatieLesbrief Schaap met laarsjes. Deel 1. Theater Anna s Steen
Lesbrief Schaap met laarsjes Deel 1 Theater Anna s Steen Lesbrief : Schaap met Laarsjes Binnenkort ga je met je klas naar de theatervoorstelling Schaap met laarsjes van Theater Anna s Steen. Schaap met
Nadere informatieHet is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.
De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.
Nadere informatieLesmateriaal bij de voorstelling: Zwemmen Zonder Mouwen
Lesmateriaal bij de voorstelling: Zwemmen Zonder Mouwen Beste docent, Binnenkort gaat u met uw klas naar de voorstelling Zwemmen Zonder Mouwen; een muzikale 8+ voorstelling die zich afspeelt in en rondom
Nadere informatieKindvriendelijke liturgie 20 september 2009. Begin schooljaar Boekentassenwijding
Kindvriendelijke liturgie 20 september 2009 Begin schooljaar Boekentassenwijding alle kinderen mogen hun boekentas meebrengen kinderen met boekentas in de intredeprocessie ze zetten die vooraan in de kerk
Nadere informatieStudio de Bakkerij Bergweg EM Rotterdam LESBRIEF. LIEVE ASSEPOESTER.
Inhoud Inleiding Pagina 2 Kijken naar theater Pagina 3 Lesopdrachten middenbouw Pagina 4 Lesopdrachten bovenbouw Pagina 6 Nagesprek middenbouw Pagina 8 Nagesprek bovenbouw Pagina 9 Pagina 1" Inleiding
Nadere informatieDe Robijn Nieuwsbrief Januari 2008. Het wonder komt ongemerkt je geest binnen wanneer die even pas op de plaats maakt en stil is.
De Robijn Nieuwsbrief Januari 2008 Lieve mensen, Allereerst wens ik iedereen een vreugdevol nieuw jaar toe. Misschien begin je dit jaar met de beste voornemens, zoals altijd en heb je bewust gekeken naar
Nadere informatieKnabbel en Babbeltijd.
Knabbel en Babbeltijd. (zorg ervoor dat je deze papieren goed leest, uitprint en meeneemt naar de VBW) Het thema van deze VBW-week is Zeesterren. Het thema is de titel van de week (dus geen kreet of korte
Nadere informatieDe logo s heb ik zelf gemaakt.
Voorwoord: Mijn tijdschrift gaat vooral over YouTube, want dat is een van mijn grootste hobby s. Ook zit er veel van mijn persoonlijkheid in. Voor deze opdracht heb ik vooral naar mezelf gekeken en het
Nadere informatieBijlage interview meisje
Bijlage interview meisje Wat moet er aan de leerlingen gezegd worden voor het interview begint: Ik ben een student van de Universiteit van Gent. Ik wil met jou praten over schrijven en taken waarbij je
Nadere informatieHOTEL MALARIA LESBRIEF VOOR LEERKRACHTEN DEEL II: NAVERWERKING
HOTEL MALARIA LESBRIEF VOOR LEERKRACHTEN DEEL II: NAVERWERKING!! OPGELET!! Wij gaan er bij Publiekswerking steeds van uit dat er geen vaststaande antwoorden zijn op onderstaande vragen. De associaties
Nadere informatieDe Stilte danst Alice
Lesbrief Alice Als in het boek begint de voorstelling met het boottochtje op de Theems van Lewis Carroll met de drie zusjes Liddell. Wat er daarna gebeurt? De schrijver verandert in een konijn en de achtervolging
Nadere informatieWat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.
Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me
Nadere informatieEducatief materiaal bij de voorstelling Buurman en Buurvrouw, groep 3 en 4
bas Educatief materiaal bij de voorstelling Buurman en Buurvrouw, groep 3 en 4 In deze lesbrief staan een aantal ideeën die u na de voorstelling met de kinderen kunt doen. U krijgt deze lesbrief voorafgaand
Nadere informatieStudio de Bakkerij Bergweg EM Rotterdam LESBRIEF. LIEVE ASSEPOESTER.
Inhoud Inleiding Pagina 2 Kijken naar theater Pagina 3 Lesopdrachten middenbouw Pagina 4 Lesopdrachten bovenbouw Pagina 6 Nagesprek middenbouw Pagina 8 Nagesprek bovenbouw Pagina 9 Pagina 1 Inleiding U
Nadere informatieSoms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram,
Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram, mijn kleine broer Dat is niet van mij mama Dan zegt ze
Nadere informatieDie nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.
Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard
Nadere informatieEen filmpje kijken en reflecterend bespreken. Film 2:50 min op youtube: Asking Strangers For Food! (Social Experiment)
1 KARAKTER DOELSTELLING Kiezen voor Dienstbaarheid Dienstbaarheid: Onvoorwaardelijke inzet voor de medemens. Met Karakter educatie leer je de jonge mensen om oprechte en rechtvaardige keuzes te maken.
Nadere informatie- het lezen van het boek van Soldaat van Oranje en het maken van de literatuurwijzer het bekijken van de film Soldaat van Oranje;
LESSUGGESTIES blijkt de blijvende grote interesse van scholieren voor de Tweede Wereldoorlog. Zij geven aan vooral gegrepen te worden door persoonlijke verhalen, gekoppeld aan inzet van hedendaagse middelen.
Nadere informatieKEIK Concept en regie: Spel: Live muziek en spel: Compositie: Kostuums: Vormgeving: Film:
LESMAP KEIK INTRO CREDITS Voor veel kleuters zal KEIK de eerste theaterervaring zijn. Kinderen moeten zich veilig voelen om van de voorstelling te kunnen genieten, daarom is het belangrijk dat ze voorbereid
Nadere informatieHet circus komt 3+ Clair de Lune Théâtre (België)
lesbrief Het circus komt 3+ Clair de Lune Théâtre (België) onderbouw (groep 1 t/m 4) bezoekadres Markendaalseweg 75a Het doek gaat op. Er komt een schaduwcircus aan en alles is ineens mogelijk! Schaduwen
Nadere informatieWeer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis.
Weer naar school Kim en Pieter lopen het schoolplein op. Het is de eerste schooldag na de zomervakantie. Ik ben benieuwd wie onze mentor * is, zegt Pieter. Kim knikt. Ik hoop een man, zegt ze. Pieter kijkt
Nadere informatieD E P A U L U S C A K E of de suiker is niet méér waard dan het zout
D E P A U L U S C A K E of de suiker is niet méér waard dan het zout Personen Verteller Huisvrouw Cake ingrediënten; o Bloem o Zout o Suiker o Eieren o Kersen o Sukade o Krenten o Boter (Bij dit toneelstuk
Nadere informatieAccent op materiaal. onderdeel: schimmenspel. Titel les/thema Schaduwbeelden Graad: 2. Leerplandoelnummer Leerplandoel uitgeschreven
onderdeel: schimmenspel Titel les/thema Schaduwbeelden Graad: 2 Accent op materiaal Aan al deze doelen wordt gewerkt, toch duidt u best aan welke u in de verf wil zetten. Leerplandoelnummer Leerplandoel
Nadere informatieVragen bij het prentenboek 'De tovenaar die vergat te toveren'
De tovenaar tovert De verhalenvertelster vertelt Wat zou een tovenaar allemaal kunnen toveren? Hoe zouden de kinderen zich voelen? Waar zie je dat aan? Is de tovenaar blij/ boos/ verdrietig of bang? Hoe
Nadere informatieOplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS)
Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Stel dat dat (te grote wonder) gebeurt, ik betwijfel of dat zal gebeuren, maar stel je voor dat, wat zou je dan doen dat je nu niet doet? (p36)
Nadere informatieKoningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande
Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie
Nadere informatieNationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Begrijpend luisteren WWW.CPS.NL
Nationaal congres Taal en Lezen 15 oktober 2015 Begrijpend luisteren WWW.CPS.NL Contactgegevens Annemarieke Kool a.kool@cps.nl 06 55 81 87 65 Programma 1. Welkom 2. Doelen van workshop 3. Theorie strategieën
Nadere informatieJezus vertelt, dat God onze Vader is
Eerste Communieproject 26 Jezus vertelt, dat God onze Vader is Jezus als leraar In les 4 hebben we gezien dat Jezus wordt geboren. De engelen zeggen: Hij is de Redder van de wereld. Maar nu is Jezus groot.
Nadere informatieInstructie voor leerlingen.. 5. Gebruik van de lesbrieven. 6. Lesbrief: Wat wil je zijn en worden.. 7. Wat wil je zijn en worden.
VOORBEELD DE KLAS ALS TEAM (LEERLINGENBOEK) INHOUDSOPGAVE Instructie voor leerlingen.. 5 Gebruik van de lesbrieven. 6 Lesbrief: Wat wil je zijn en worden.. 7 Wat wil je zijn en worden. 11 Wat wil je zijn
Nadere informatieLesbrief 14. Naar personeelszaken.
http://www.edusom.nl Thema Op het werk Lesbrief 14. Naar personeelszaken. Wat leert u in deze les? Wanneer u zeggen en wanneer jij zeggen. Je mening geven en naar een mening vragen. De voltooide tijd gebruiken.
Nadere informatieSPEL en WERKELIJKHEID
SPEL en WERKELIJKHEID Lesbrief bij de voorstelling Boring van theatergroep koeterwaals. We hopen dat jullie Boring een leuke voorstelling vonden. Wij hebben bij de voorstelling nog een lesbrief gemaakt
Nadere informatieEnergiek de lente in!
Miniboekje Energiek de lente in! 10 tips voor meer balans & energie Beste lezer, Dit boekje is een klein cadeautje voor u! De lente is weer begonnen en de bomen staan te popelen om uit te lopen. Koeien
Nadere informatieADHD: je kunt t niet zien
➂ ADHD: je kunt t niet zien Je ziet het niet aan de buitenkant. Je kunt niet gelijk naar iemand kijken en zeggen: die heeft ADHD. Dat kan een voordeel zijn. Als iemand niet weet dat jij het hebt, dan kunnen
Nadere informatieBrave New Books daagt je uit: schrijf je boek af in één maand! WEEK 2: PERSPECTIEF
Brave New Books daagt je uit: schrijf je boek af in één maand! WEEK 2: PERSPECTIEF In vier weken krijg je inzicht in wat een verhaal goed, meeslepend, invoelbaar en prettig leesbaar maakt. Je krijgt gereedschap
Nadere informatieLuisteren: muziek (B1 nr. 4)
OPDRACHTEN LUISTEREN: MUZIEK www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. Kijk
Nadere informatieTheater Speelman DO (8+)
Theater Speelman DO (8+) Met dank aan Hanne Moors Beste leerkracht, Deze lesmap is bedoeld voor kinderen van de tweede en derde graad lager onderwijs. Er zijn een aantal aspecten die je kunt bespreken
Nadere informatieHet Rouwende Kind. een handvat voor de volwassene
Het Rouwende Kind een handvat voor de volwassene Het Rouwende Kind een handvat voor de volwassene Nina José Verhoeven Elk kind dat oud genoeg is om van iemand te houden, is oud genoeg om te rouwen. Alan
Nadere informatieMijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd
Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen
Nadere informatieTuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5
Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 6 Zacheüs (1) Het is erg druk in de stad vandaag. Iedereen loopt op straat. Zacheüs wurmt zich
Nadere informatieWij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst.
Hallo, Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Dat is namelijk helemaal niet zo makkelijk. Veel studenten weten nog niet precies wat ze willen en hoe ze dat
Nadere informatieSTELLING HET SOCIALE LEVEN VAN JONGEREN ER IS NIKS MIS MEE OM VEEL OVER HET IS NIET GEVAARLIJK OM JE JEZELF OP MSN TE ZETTEN.
HET IS NIET GEVAARLIJK OM JE EMAILADRES DOOR TE GEVEN. ER IS NIKS MIS MEE OM VEEL OVER JEZELF OP MSN TE ZETTEN. IK ZOU, NAAST MIJN NAAM OOK DE STRAAT WAAR IK WOON DOORGEVEN. DAT IS GEEN GEHEIM! IK VIND
Nadere informatieLESMATERIAAL DE KONING ZONDER SCHOENEN
LESMATERIAAL DE KONING ZONDER SCHOENEN LESMATERIAAL 4Hoog DE KONING ZONDER SCHOENEN INTRO Beste leerkracht, beste ouder, binnenkort komen jullie kijken naar De koning zonder schoenen. Als theatermakers
Nadere informatieBegrijpend luisteren. Annemarieke Kool. CPS Onderwijsontwikkeling en advies WWW.CPS.NL
Begrijpend luisteren Annemarieke Kool CPS Onderwijsontwikkeling en advies WWW.CPS.NL Programma 1. Welkom 2. Doelen van workshop 3. Strategieën en voorbeelden 4. Differentiëren mbv taxonomie 5. Oefening
Nadere informatieJA BUKA! Trešnja Municipal Theatre (Kroatië)
lesbrief JA BUKA! Trešnja Municipal Theatre (Kroatië) bovenbouw (groep 5 t/m 8) www.stiltefestival.com E info@destilte.nl afdeling educatie Nieuwe Huizen 41 4811 TL Breda +31 (0)76-515 49 84 afdeling techniek
Nadere informatieTraining interviewen Communicatie jaar 1 2010, periode 1, week 4
Training interviewen Communicatie jaar 1 2010, periode 1, week 4 Welk interview observeer je? Soort interview: Radio Datum interview: 20-09-2010 Interviewer(s): Frenk van der Linden Geïnterviewde: Rudolf
Nadere informatieLesbrief thema: Identiteit
Lesbrief na Loser! Lesbrief thema: Identiteit Deze lesbrief is onderdeel van het na programma van de voorstelling Loser! van Theaterhart. Deze begeleidende brief is voor het thema: identiteit en hoort
Nadere informatieWat mevrouw verteld zal ik in schuin gedrukte tekst zetten. Ik zal letterlijk weergeven wat mevrouw verteld. Mevrouw is van Turkse afkomst.
Interview op zaterdag 16 mei, om 12.00 uur. Betreft een alleenstaande mevrouw met vier kinderen. Een zoontje van 5 jaar, een dochter van 7 jaar, een dochter van 9 jaar en een dochter van 12 jaar. Allen
Nadere informatieAdios. Beste Docent(e), D O C E N T E N H A N D L E I D I N G
Adios Beste Docent(e), U bezoekt binnenkort met uw klas(sen) de theatervoorstelling Adios van Het Houten Huis. Wat fijn dat u voor onze voorstelling hebt gekozen en wij u en uw leerlingen mogen verwelkomen
Nadere informatie150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!
150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.
Nadere informatieSOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN
SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN Dit thema is opgesplitst in drie delen; gevoelens, ruilen en familie. De kinderen gaan eerst aan de slag met gevoelens. Ze leren omgaan met de gevoelens van anderen. Daarna
Nadere informatieTijdschrift Kindermishandeling April 2013 Onderwijsspecial deel 2. 8 tips voor een goed gesprek met je leerling
8 tips voor een goed gesprek met je leerling Edith Geurts voor Tijdschrift Kindermishandeling Het kan zijn dat je als leerkracht vermoedt dat een kind thuis in de knel zit. Bijvoorbeeld doordat je signalen
Nadere informatiePraten over boeken in de klas Het vragenspel van Aidan Chambers
Praten over boeken in de klas Het vragenspel van idan hambers We weten pas wat we denken als we het onszelf horen zeggen. (idan hambers). Elk individu, kind en volwassene, beleeft een tekst op geheel eigen
Nadere informatieH E T V E R L O R E N G E L D
H E T V E R L O R E N G E L D Personen Evangelieschrijver Vrouw (ze heet Marie) Haar buurvrouwen en vriendinnen; o Willemien o Janny o Sjaan o Sophie (Als het stuk begint, zit de evangelieschrijver op
Nadere informatieReflectiegesprekken met kinderen
Reflectiegesprekken met kinderen Hierbij een samenvatting van allerlei soorten vragen die je kunt stellen bij het voeren van (reflectie)gesprekken met kinderen. 1. Van gesloten vragen naar open vragen
Nadere informatieEr zijn mensen nodig met nieuwe fantasie
Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Ervaringen, belevenissen, vragen in woorden gevangen om die woorden weer vrij te laten in nieuwe ervaringen, belevenissen, vragen. Marcel Zagers www.meerstemmig.nl
Nadere informatieTROEP LESBRIEF HOFPLEIN EDUCATIE
TROEP LESBRIEF HOFPLEIN EDUCATIE 'DE VOORSTELLINGEN VAN HOFPLEIN ROTTERDAM WORDEN GESPEELD MÉT JONGEREN, VÓÓR JONGEREN.' HOFPLEIN ROTTERDAM Hofplein Rotterdam is de grootste jeugdtheaterschool van Nederland.
Nadere informatieZin in schrijven! Workshop vrij en creatief schrijven voor jonge anderstaligen door Fros van der Maden - auteur Op Schrift -
Zin in schrijven! Workshop vrij en creatief schrijven voor jonge anderstaligen door Fros van der Maden - auteur Op Schrift - I Oefenen met observeren 1. Het woordenschilderij A Kijk 60 seconden heel goed
Nadere informatieLESMAP VINKENSLAG. opdracht: help de vogels op de speelplaats en maak voor hen een voederplaats.
LESMAP VINKENSLAG Welkom op de voorstelling 'Vinkenslag'. Op de volgende bladzijden vind je, en en over de voorstelling om rechtstreeks in de klas te gebruiken. Paragrafen voorzien van een groen bolletje
Nadere informatieSoms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.
Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.
Nadere informatieDe kinderen zitten in een hoefijzeropstelling, omdat er iets gaan gebeuren vooraan in de klas. Iedereen moet dat goed kunnen zien.
Foto s uitbeelden 1 Doel: de leerlingen kunnen een eenvoudige handeling uitbeelden in houding en mimiek Benodigdheden: een fototoestel De kinderen zitten in een hoefijzeropstelling, omdat er iets gaan
Nadere informatieLesbrief HyperISH. ISH_lesplan.indd 1 18-02-13 11:23
Lesbrief HyperISH I don t even know what I was running for - I guess I just felt like it. Holden Caulfield in The Catcher in the Rye door J.D. Salinger De maatschappij zit vol verwachtingen, de eisen zijn
Nadere informatieTITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven.
TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven. Beginsituatie: De lln doen als inleiding op het project rond geloven en de kerkwandeling, een filosofisch gesprek. Er komen verschillende
Nadere informatieUitleg boekverslag en boekbespreking
Uitleg boekverslag en boekbespreking groep 7 schooljaar 2014-2015 Inhoudsopgave: Blz. 3 Blz. 3 Blz. 3 Blz. 4 Blz. 6 Blz. 7 Blz. 7 Stap 1: Het lezen van je boek Stap 2: Titelpagina Stap 3: Inhoudsopgave
Nadere informatiezondagmorgen 14 november 2010 Welkomkerk ds. W.H. Hendriks-Vogelaar
Gemeente van de Heer Jezus Christus, Jongeren, ouderen, kinderen van God, Zoals ik voor de lezing al gezegd heb; het gaat vanmorgen niet over trouwen of getrouwd zijn, dat is alleen een voorbeeld verhaal.
Nadere informatieWie zijn jouw vrienden? Opdracht:
Wie zijn jouw vrienden? Opdracht: 1. Maak een spinnenweb van jouw belangrijkste vrienden. 2. Schrijf er telkens bij waar je die vriend hebt leren kennen. 3. Schrijf de meest positieve eigenschap als vriend
Nadere informatieLESBRIEF. Laat uw leerlingen 10 minuten lezen in 7Days. Uw leerlingen mogen zelf weten welke artikelen ze deze 10 minuten lezen.
Vrijdag 15 januari 016 Artikelen: Alle artikelen - 7Days week Inhoud: De leerlingen leren om kritisch te kijken naar de verschillende artikelen uit 7Days. De leerlingen leren strategieën toe te passen
Nadere informatieLesbrief voor de voorstelling Cyrano de Bergerac door Joris Lehr
Lesbrief voor de voorstelling Cyrano de Bergerac door Joris Lehr Inhoud 1. Over de schrijver Edmond Rostand 2. Het verhaal 3. Thema: werkelijke schoonheid 4. De speelstijl 5. De verteller 6. Vooraf 7.
Nadere informatieResearchverslag: rituelen Joanna Siccama GAR1-B 11-10-2014 leraar: Harald Warmelink
Researchverslag: rituelen Joanna Siccama GAR1-B 11-10-2014 leraar: Harald Warmelink Inleiding Om onderzoek te doen naar rituelen is het in eerste plaats belangrijk om te definiëren wat een ritueel is.
Nadere informatieZorgboerderij Sterrenland 30-01-14
Zorgboerderij Sterrenland 30-01-14 Inhoudsopgaven Inleiding...3 Bedrijfsgegevens...4 Afzetmarkt...5 De ligging...6 Het uiterlijk...7 De afdelingen...8 Regels... 9 Personeel...10 Vragen...11 Slot...12 Inleiding
Nadere informatiePortret van H. Gerealiseerd door H. en Linde Stael In samenwerking met het SIHO
Portret van H. Gerealiseerd door H. en Linde Stael In samenwerking met het SIHO Dit portret gaat over H., een vrouw die met een evoluerende spierziekte nog lang voor de klas heeft gestaan in het lager
Nadere informatieLesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Prentenboeken: Les 10: Hoe zeg ik nee. Lesoverzicht. Basis
Les 10: Hoe zeg ik nee Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen weten het verschil tussen prettige en onprettige situaties en kunnen deze herkennen. Kinderen weten dat ze onprettige aanrakingen mogen weigeren.
Nadere informatie2.1 FaVoriete leestips
Verhalend 2.1 FaVoriete leestips Van klasgenoten heb ik de volgende tips gekregen van boeken/tijdschriften die mij leuk lijken: 1.... 2.... 3.... Van de leraar heb ik de volgende tips gekregen van boeken/tijdschriften
Nadere informatieWat heeft dit kind nodig?
ADHD PDD-NOS Leerstoornis Gedragsstoornis Team Wat heeft dit kind nodig? Lynn leest in haar leesboek. Tegelijkertijd tikt ze constant met haar pen op haar tafel. Dat doet ze wel vaker. De kinderen van
Nadere informatieVOORBEREIDING OP BEZOEK AAN DE MUSICAL SOLDAAT VAN ORANJE. Een project over Soldaat van Oranje kan uit verschillende onderdelen bestaan :
VOORBEREIDING OP BEZOEK AAN DE MUSICAL SOLDAAT VAN ORANJE Een project over Soldaat van Oranje kan uit verschillende onderdelen bestaan : - het lezen van het boek Soldaat van Oranje en het maken van de
Nadere informatieHoe lang duurt geluk?
Hoe lang duurt geluk? Op dit moment ben ik gelukkig. Na veel pech ben ik dan eindelijk een vrolijke schrijver. Mijn roman is goed gelukt. En ik verdien er veel geld mee. En ik heb ook nog eens een mooie,
Nadere informatie8-10-2015. Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Modelen. Contactgegevens
Nationaal congres Taal en Lezen 15 oktober 2015 Modelen WWW.CPS.NL Contactgegevens Willem Rosier w.rosier@cps.nl 06 55 898 653 Hoe ziet het modelen er in de 21 ste eeuw uit? Is flipping the classroom dan
Nadere informatieZondag 13 december 2009 Tekst: Lucas 1: 39-55
Zondag 13 december 2009 Tekst: Lucas 1: 39-55 Maria gaat op visite bij Elisabet. Maria was natuurlijk helemaal vol van het geweldige nieuws dat ze van de Gabriël had gehoord. Ze wilde het heel graag aan
Nadere informatieLESBRIEF. Karel is jarig. Samenvatting: De begrippen zijn: Wij maken kinderdromen waar www.clavisbooks.com
Samenvatting: Bij dit boek zijn een aantal downloads beschikbaar. Liesbet Slegers heeft deze speciaal getekend als aanvullend educatief materiaal. Het doel van de download ballon is verhaalbegrip en woordenschat
Nadere informatieLESBRIEF. Karel is jarig. Samenvatting: De begrippen zijn: Wij maken kinderdromen waar www.clavisbooks.com
Samenvatting: Bij dit boek zijn een aantal downloads beschikbaar. Liesbet Slegers heeft deze speciaal getekend als aanvullend educatief materiaal. Het doel van de download ballon is verhaalbegrip en woordenschat
Nadere informatieVerslag focusgroep ouders met jongeren in secundaire scholen
Verslag focusgroep ouders met jongeren in secundaire scholen Doelgroep Methodiek Thema s 11 ouders van jongeren in secundaire scholen (2014) Waarderende benadering Ouderbetrokkenheid- Communicatie Ondersteuning
Nadere informatieLESBRIEF BIJ VOORSTELLING WOLFJE VAN THEATERGROEP ARTHUR GROEP 3-4-5
LESBRIEF BIJ VOORSTELLING WOLFJE VAN THEATERGROEP ARTHUR GROEP 3-4-5 Wolfje is voorbestemd om een SprookjesWolf te worden. Hij is namelijk de oudste zoon van de oudste zoon in de oudstezonenfamilielijn.
Nadere informatieDe geel gearceerde woorden staan op een Bingo-kaart die aan de kinderen is uitgedeeld. Als de kinderen Bingo hebben, roepen ze Amen
Overdenking zondag 13 maart 2016, KSG-dienst, in de Terskflierkerk 5 e zondag 40 dagentijd Wat maakt mij sterk? Lezing Rechters 16: 15-20 Door ds. A.J.Wouda De geel gearceerde woorden staan op een Bingo-kaart
Nadere informatielesprogramma PO activerende lessen over respect voor het primair onderwijs
lesprogramma PO activerende lessen over respect voor het primair onderwijs Wordle van respect Duur Materialen een computer met internetverbinding Introductie Op 8 november is het de Dag van Respect. Deze
Nadere informatieJAN STEVENS. Voorjaarsdroom. De Wielewaal" Dordrecht 1945
JAN STEVENS Voorjaarsdroom De Wielewaal" Dordrecht 1945 r JAN STEVENS 4 Voorjaarsdroom De Wielewaal" Dordrecht 1945 voor Minke « Die lentemorgen, vroeg - ben ik door de boomgaard gegaan en het was of
Nadere informatieOp weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon
Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn
Nadere informatie