Titel: The impact of net metering regulations on the Dutch solar PV market

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Titel: The impact of net metering regulations on the Dutch solar PV market"

Transcriptie

1 Scriptie Titel: The impact of net metering regulations on the Dutch solar PV market Begeleiders: prof. dr. ir. G.P.J. Verbong J.J.C.M. Huijben MSc Inhoud: 1. Historische reconstructie ontwikkelingen Scenario's voor salderen 3. Financiële impact van deze scenario s PAGE 1

2 Wat is salderen? PV eigenaren betalen voor de netto hoeveelheid afgenomen elektriciteit PAGE 2

3 Wat is salderen? De vergoeding is gelijk aan de variabele componenten van de elektriciteitsprijs PAGE 3

4 Wat is salderen? Tarief 2013 ( /kwh) % van totaal Leveringskosten (NUON) 0, ,0% Energiebelasting (0-10,000 kwh) 0, ,1% Opslag duurzame energie 0,0011 0,5% BTW over deze kostenposten 0, ,4% Totaal 0, ,0% Salderen ~ 0.23 /kwh APX marktprijs elektriciteit ~ 0.05 /kwh PAGE 4

5 Scenario's voor salderen Individueel PV systeem Scenarios vanaf 2018 Scenario Beschrijving Vergoeding voor Scenario 1 Salderen blijft mogelijk voor onbepaalde tijd Scenario 2a Een constante energiebelastingkorting voor onbepaalde tijd Scenario 2b Energiebelastingkorting die afneemt in de tijd Scenario 2c Energiebelastingkorting Scenario 3 gegarandeerd voor een periode van 15 jaar Salderen wordt afgeschaft direct geconsumeerde elektriciteit Vergoeding voor terug geleverde elektriciteit Variabele componenten Variabele componenten consumentenprijs Variabele componenten Marktprijs elektriciteit + energiebelastingkorting Variabele componenten Marktprijs elektriciteit + energiebelastingkorting Variabele componenten Marktprijs elektriciteit + energiebelastingkorting Variabele componenten Marktprijs elektriciteit PAGE 5

6 Financiële impact scenario s Individueel PV systeem Levensduur: 25 jaar; Systeemgrootte: 3.5 kw p 15,0% Salderen voortgezet 10,0% Internal Rate of Return (IRR) 6,0% 5,0% Salderen afgeschaft 0,0% ,0% - 10,0% Year of investment Scenario 1 Scenario 2a Scenario 2b Scenario 2c Scenario 3 Fiscale stimulering blijft noodzakelijk de komende jaren Salderen afgeschaft: PV systeem niet rendabel Hoeveelheid zelfconsumptie van belang PAGE 6

7 Scenario's voor salderen Collectief PV systeem Twee scenario s: 1. De energiebelastingkorting is voortgezet na De energiebelastingkorting is afgeschaft na 2018 PAGE 7

8 Financiële impact scenario s Collectief PV systeem Investeringsjaar: 2013 Systeemgrootte: 50 kw p (~ 80,000) Som kasstromen (niet verdisconteerd) Belastingkorting 25 jaar -46,729 Belastingkorting 10 jaar -96,214 Een collectieve investering is niet rendabel Geen directe zelfconsumptie Hoge operationele kosten (onderhoud, omvormer, verzekering, administratief, extra aansluiting, etc.) Extra inkomstenbronnen nodig PAGE 8

9 Financiële impact scenario s Overheidsinkomsten Annual tax loss (non- cumula8ve) Het verlies van inkomsten uit energiebelasting & BTW neemt toe Belastingderving is voornamelijk afhankelijk van de geïnstalleerde capaciteit zon PV Year PAGE 9

10 Financiële impact scenario s Overheidsinkomsten Annual tax loss (non- cumula8ve) Net metering continued Net metering abolished Geïnstalleerde capaciteit in 2020: 3000 MW p (Bron: SER) Het verlies van inkomsten uit energiebelasting & BTW neemt toe Salderen is onhoudbaar op de lange termijn Salderen afgeschaft: nog steeds minder inkomsten door directe zelfconsumptie Year Scenario 1 Scenario 2a Scenario 2b Scenario 2c Scenario 3 PAGE 10

11 Conclusies Salderingsregelgeving heeft een belangrijke invloed op de PV sector Mogelijk maken van bepaalde business cases (en andere niet) Technische ontwikkelingen met betrekking tot zelfconsumptie Overheidsinkomsten blijven dalen door directe zelfconsumptie: Andere kostenstructuren en extra kosten? Zon-PV lobby blijft erg belangrijk komende jaren!! PAGE 11

12 Opmerkingen De rentabiliteit van een PV systeem is niet het enige criterium om in zonnepanelen te investeren Andere alternatieven (bijv. feed-in tarief) en tariefstructuren (bijv. dynamische tarieven) zijn niet meegenomen in dit onderzoek PAGE 12

13 Vragen? Bedankt voor uw aandacht! Zijn er nog vragen? Stefanie van de Water Telefoonnummer: PAGE 13

14 Inhoud Wat is salderen? Scenario's voor salderen Financiële impact scenario s Conclusies PAGE 14

15 Metering configuration PAGE 15

16 Energy tax tariffs Electricity use (kwh) Tariff energy tax 2013 excl. VAT 0 10,000 0, ,001 50,000 0, ,001 10,000,000 0,0113 >10,000,000 0,0010 >10,000,000 (zakelijk) 0,0005 PAGE 16

17 PV system costs and NPV PV system cost ( / kw p ) incl. VAT PV system cost 3.5 kw p system ( ) incl. VAT ,200 4,300 3,500 2,900 2,300 2,000 1,800 * 18,200 15,000 12,000 10,000 8,000 7,000 6,300 * 1,600 * 5,600 * 1,400 * 4,900 * Net Present Value (NPV) Year of investment Scenario 1 Scenario 2a Scenario 2b Scenario 2c Scenario 3 PAGE 17

18 Aannamen individueel (1) Input variable Base value Uncertainty range Discount rate 6% - Lifetime 25 year - PV system cost ,200 /kw p ,300 /kw p ,500 /kw p ,900 /kw p ,300 /kw p ,000 /kw p 1,500 2,500 /kw p ,800 /kw p ,600 /kw p ,400 /kw p Inverter replacement cost ( /kw p /kw p price) Annual price mutation inverter (excl. 0% -4 0% monetary inflation) Annual maintenance and insurance costs (2009 price) Dismantling costs 0 0 1,000 Annual monetary inflation 2% 0 4% Annual average electricity 850 kwh/kw p kwh/kw p production Annual performance degradation 1.5% % (year 1) Annual performance degradation (year 2-25) 0.9% 0.5 1% PAGE 18

19 Aannamen individueel (2) Self-consumption ratio 30% 20 50% Variable components retail price /kwh /kwh /kwh /kwh /kwh - Annual energy price inflation (variable components 2% 0 4% retail price) APX price /kwh - Annual energy price inflation (wholesale-apx) 2% 0 4% Energy tax rebate scenario 2a /kwh - Energy tax rebate scenario 2b /kwh /kwh /kwh /kwh - PAGE 19

20 Aannamen collectief Input variable Base value Uncertainty range Discount rate 6% 4 8% Lifetime 25 year - PV system cost (2013 price) 1,600 /kw p 1,200 2,000 /kw p Grid connection cost (initial investment) 2, ,000 Project preparation cost (initial investment) 5,000 3,750 6,250 Inverter replacement cost (2013 price) 250 /kw p /kw p Annual price mutation inverter (excl. monetary 0% 0 4% inflation) Annual maintenance costs (2013 price) 1, ,250 Annual insurance costs (2013 price) Annual grid connection costs (2013 price) Annual costs organisation and administration (2013 price) Annual administration costs energy supplier (2013 price) / participant 0 20 /participant Dismantling costs 0 0 5,000 Monetary inflation 2% 0 4% Annual average electricity production Annual performance degradation (year 1) Annual performance degradation (year 2-25) 850 kwh/ kwh/kw p kw p 1.5% % 0.9% 0.5 1% APX (2013 price) /kwh - Annual energy price inflation (wholesale-apx) 2% 0 4% Energy tax rebate incl. VAT / kwh - PAGE 20

21 Aannamen overheidskosten Input variable Base value Uncertainty range Installed capacity in ,000 MW p 1,700 4,000 MW p Part that qualifies for net metering 70% 60 80% Self-consumption ratio 30% 20 50% Annual increase energy tax 2% 0 4% Annual average electricity production 850 kwh/kw p kwh/kw p Annual increase supply costs 2% 0 4% / name of department PAGE 21

22 Tornado plot Internal Rate of Return (IRR) 0,0% 5,0% 10,0% 15,0% PV system cost Annual energy price inflajon (variable components retail price) / kwp 0,0% / kwp 4,0% Annual maintenance and insurance costs Annual average electricity producjon 800 kwh / kwp 900 kwh / kwp Tornado plot Internal Rate of Return (IRR) versus input variables, 2013, scenario 1 (on-site systems) Annual monetary inflajon 4,0% 0,0% Inverter replacement cost 500 / kwp 300 / kwp Annual performance degradajon (year 2-25) 1,0% 0,5% Annual price mutajon inverter (excl. monetary inflajon) 0,0% - 4,0% Dismantling costs Annual performance degradajon (year 1) 1,5% 1,0% PAGE 22

Salderen en Zelflevering in Nederland De impact van salderen op de economische groei & overheidsinkomsten. Dr. Ronald Franken 19/06/2012

Salderen en Zelflevering in Nederland De impact van salderen op de economische groei & overheidsinkomsten. Dr. Ronald Franken 19/06/2012 Salderen en Zelflevering in Nederland De impact van salderen op de economische groei & overheidsinkomsten Dr. Ronald Franken 19/06/2012 We will make electricity so cheap that only the rich will burn candles.

Nadere informatie

Duurzame dienstverlening Rekenen aan rendement

Duurzame dienstverlening Rekenen aan rendement Duurzame dienstverlening Rekenen aan rendement Rekenen aan rendement zonnepanelen Monique van der Meij Energie-adviseur Monique.vanderMeij@flynth.nl mobiel: 06 53 26 19 68 LTO Noord Programma Ondernemer

Nadere informatie

Expertsessie Wij krijgen Kippen en Organisatie Duurzame Energie - ODE De toekomst van Salderen

Expertsessie Wij krijgen Kippen en Organisatie Duurzame Energie - ODE De toekomst van Salderen Organisatie: Datum: Locatie: Presentatie: Experts: Debat: Verslag: EnergieLokaal Wij krijgen Kippen en Organisatie Duurzame Energie 12 juni 2014 MiniRondeel Gaasterlandstraat 5 1079RH Amsterdam Stefanie

Nadere informatie

Handleiding Exploitatiemodellen

Handleiding Exploitatiemodellen Handleiding Exploitatiemodellen T4 GEN Macro Sjoerd Sloterdijk 12 december 2013 Versie 1 Inhoudsopgave 1 / Handleiding exploitatiemodellen 3 12 december 2013 / Versie 1 Handleiding Exploitatiemodellen

Nadere informatie

ing. Jolanda Tetteroo 16 april 2012

ing. Jolanda Tetteroo 16 april 2012 Zonnige kansen voor ondernemers in Rheden ing. Jolanda Tetteroo 16 april 2012 Hoe werkt een zonnepaneel? 2 Wat gebeurt er met opgewekte stroom? Deel van de opgewekte stroom wordt direct verbruikt (zelflevering).

Nadere informatie

JERTS-studie rond kleine en middelgrote windturbines

JERTS-studie rond kleine en middelgrote windturbines Openbreken van de markt voor kleine en middelgrote windturbines JERTS-studie rond kleine en middelgrote windturbines JERTS-studie rond KMWT Ruimtelijke verdeling van de gemiddelde windsnelheid Schatting

Nadere informatie

Zonnepanelen: vergeet CO 2, het gaat om koopkracht!

Zonnepanelen: vergeet CO 2, het gaat om koopkracht! Zonnepanelen: vergeet CO 2, het gaat om koopkracht! ir. drs. Mark Workum Presentatie VNO-NCW 28-8-2012 Deze presentatie bevat drie onderwerpen Zonnepanelen zijn een goede investering (zeker voor particulieren)

Nadere informatie

Prijsontwikkelingen ZonPV

Prijsontwikkelingen ZonPV Geosciences Copernicus Institute of Sustainable Development Energy & Resources Prijsontwikkelingen ZonPV Wilfried van Sark Universiteit Utrecht Stichting Monitoring Zonnestroom Solar Solutions Haarlemmermeer

Nadere informatie

Thema Zonnestroom, Projectfinanciering. Onderdeel 1. Inspiratiebijeenkomst Netwerk Duurzame Dorpen

Thema Zonnestroom, Projectfinanciering. Onderdeel 1. Inspiratiebijeenkomst Netwerk Duurzame Dorpen Thema Zonnestroom, Projectfinanciering Onderdeel 1 Inspiratiebijeenkomst Netwerk Duurzame Dorpen Inhoud Wat is projectfinanciering? Proces; opzetten van een business case Financieringsvormen -- Projectvoorbeeld:

Nadere informatie

ALGEMENE INFORMATIE SALDEREN SOLAR2020. Uw Specialist in Zonnepaneelsystemen.NL

ALGEMENE INFORMATIE SALDEREN SOLAR2020. Uw Specialist in Zonnepaneelsystemen.NL ALGEMENE INFORMATIE SALDEREN SOLAR2020 Salderingsoverzicht Particulieren Door zelf zonne-energie op te wekken bespaart u op uw energierekening. Uw stroomtarief is opgebouwd uit een kaal leveringstarief,

Nadere informatie

Zonne-energie voor ondernemers. Een zonnige en zuinige toekomst?

Zonne-energie voor ondernemers. Een zonnige en zuinige toekomst? Zonne-energie voor ondernemers Een zonnige en zuinige toekomst? Sjoerd Bootsma LTO Noord Advies Zonne-energie Onderwerpen Energie en duurzaamheid Ontwikkeling elektriciteitsprijs Aandeel groene stroom

Nadere informatie

Haalt Vlaanderen de doelstellingen? Stefan Dewallef PV-platform ODE-Vlaanderen December 2016

Haalt Vlaanderen de doelstellingen? Stefan Dewallef PV-platform ODE-Vlaanderen December 2016 PV Haalt Vlaanderen de doelstellingen? Stefan Dewallef PV-platform ODE-Vlaanderen December 2016 Technische stand van zaken Kostprijzen Marktevoluties Volumes - Vlaanderen Content Soltech 2 Technische stand

Nadere informatie

Zon-PV op ziekenhuizen. September 2014

Zon-PV op ziekenhuizen. September 2014 Zon-PV op ziekenhuizen September 2014 Inhoud Kennismaking Greenspread Het proces Haalbaarheid Scenario s Referentie: ziekenhuis Rijnstate Kennismaking Greenspread Wie we zijn Greenspread adviseert organisaties

Nadere informatie

Zonne-energie voor ondernemers

Zonne-energie voor ondernemers Zonne-energie voor ondernemers Een zonnige en zuinige toekomst? Johannes Zijlstra 20-03-2013 LTO Noord Advies Zonne energie; drijvende kracht!? 1 Zonuren Onderwerpen Energie en duurzaamheid Ontwikkeling

Nadere informatie

Wido van Heemstra. Adviseur Agentschap NL. Saldering, de stand van zaken

Wido van Heemstra. Adviseur Agentschap NL. Saldering, de stand van zaken Wido van Heemstra Adviseur Agentschap NL Saldering, de stand van zaken Saldering: de stand van zaken Wido van Heemstra Agentschap NL Nationaal Zonne-energiedebat Universiteit Utrecht 13 mei 2013 Overzicht

Nadere informatie

Kosten en baten van walstroom voor zeeschepen in Nederland. Den Haag, 17/12/2015

Kosten en baten van walstroom voor zeeschepen in Nederland. Den Haag, 17/12/2015 Kosten en baten van walstroom voor zeeschepen in Nederland Den Haag, 17/12/2015 CE Delft Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 Energie, transport en grondstoffen Economische, technische en beleidsmatige

Nadere informatie

ZON OP SINT-VITUS. Een postcoderoosproject op de Sint-Vitusscholen

ZON OP SINT-VITUS. Een postcoderoosproject op de Sint-Vitusscholen ZON OP SINT-VITUS Een postcoderoosproject op de Sint-Vitusscholen VOORLICHTINGSAVOND Even voorstellen Wat is een postcoderoosproject? Project Sint-Vitus scholen Financiële informatie Voorwaarden om te

Nadere informatie

Kennisdeling: Duurzaamheid van vergistingsprocess

Kennisdeling: Duurzaamheid van vergistingsprocess Kennisdeling: Duurzaamheid van vergistingsprocess Drs. Ing. F. Pierie Drs. L.J.M. Heijne Prof. Dr. A.J.M. Schoot Uiterkamp 6/14/2017 1 6/14/2017 2 Inleiding vergisting Onderdelen in de keten 6/14/2017

Nadere informatie

Salderingsoverzicht 18-12-2012

Salderingsoverzicht 18-12-2012 Salderingsoverzicht 18-12-2012 Salderingsoverzicht Particulieren Door zelf zonne-energie op te wekken bespaart u op uw energierekening. Uw stroomtarief is opgebouwd uit een kaal leveringstarief, energiebelasting

Nadere informatie

SYMPLIFIED GROUP STRUCTURE

SYMPLIFIED GROUP STRUCTURE 8-4-2016 SYMPLIFIED GROUP STRUCTURE Gutami Holding Gutami Solar Tautus Global Solar Investments SSE Europe Honeywell Solar Global Solar Investments Inc. Gutami Projects JV PT Grina Nirmala Global Solar

Nadere informatie

QuickScan Zon-PV. Technische analyse Deze quickscan betreft de locatie X. Afbeelding 1: aangezicht X.

QuickScan Zon-PV. Technische analyse Deze quickscan betreft de locatie X. Afbeelding 1: aangezicht X. QuickScan Zon-PV Technische analyse Deze quickscan betreft de locatie X. Afbeelding 1: aangezicht X. Afbeelding 2: De voorziene locaties van de zonnepanelen De zonnepanelen worden aangesloten op omvormers.

Nadere informatie

Informatiememorandum Zonnepark Mariënhoeve II

Informatiememorandum Zonnepark Mariënhoeve II Informatiememorandum Zonnepark Mariënhoeve II 1.350 zonnepanelen op de MFA hallen november 2018 Inhoud Inleiding Zonnepark Mariënhoeve II MFA hallen... 3 Project buiten AFM toezicht... 3 Disclaimer...

Nadere informatie

4 maart 2014. Project ontwikkeling. Zon-P.V.

4 maart 2014. Project ontwikkeling. Zon-P.V. 4 maart 2014 Project ontwikkeling Zon-P.V. 1 Inhoud Inhoudsopgave Locatie keuze Ontwikkel en investering en exploitatie kosten Kostprijs kwh Vragen 2 Projectontwikkeling Coöperatieve Zon-P.V. Geen rekensommen

Nadere informatie

De salderingsregeling

De salderingsregeling De salderingsregeling Wat kost dat de overheid? Is dat houdbaar en nodig? Marc Londo ECN unit Policy Studies Amsterdam 27 mei 2014 www.ecn.nl Boodschappen 1. Saldering wordt een voor de overheid oncomfortabele

Nadere informatie

Businesscases zonne-energie: waar kan het, en wat levert het op?

Businesscases zonne-energie: waar kan het, en wat levert het op? Businesscases zonne-energie: waar kan het, en wat levert het op? Door: Ronald Franken en Maarten Corpeleijn (r.franken@atrive.nl / m.corpeleijn@atrive.nl) 3 september 2013 Ten geleide Met het nieuwe energie-akkoord

Nadere informatie

DE NIEUWE GROENESTROOMCERTIFICATEN...en wat met de netvergoeding?

DE NIEUWE GROENESTROOMCERTIFICATEN...en wat met de netvergoeding? DE NIEUWE GROENESTROOMCERTIFICATEN...en wat met de netvergoeding? Jo Neyens, PV-Vlaanderen Intersolution conference 15-17 januari 2014 1 PV GSC en netvergoeding Intersolution 2014 1 ODE Structuur platformen

Nadere informatie

ADEM Groene Stroom Variabel

ADEM Groene Stroom Variabel ADEM Groene Stroom Variabel Hieronder vindt u de leveringstarieven van ADEM Duurzame Stroom. De leveringstarieven zijn exclusief energiebelasting en BTW. De tarieven gelden vanaf 1 januari 2013 tot en

Nadere informatie

Regelgeving: een jungle?

Regelgeving: een jungle? Elektriciteitswet 1998 Gefundeerd op het traditionele systeem Grootschalige productie, transport naar passieve consumenten Kosten van transport collectief gemaakt Project Stroom: - integratie gas en elektriciteitswet

Nadere informatie

Slim omgaan met je PV-installatie

Slim omgaan met je PV-installatie Slim omgaan met je PV-installatie Alex Polfliet, voorzitter PV Vlaanderen Jo Neyens, secretaris PV Vlaanderen Intersolution conference Gent, 23 mei 2012 1 Slim omgaan met PV Intersolution 2014 1 1. Probleemstelling

Nadere informatie

Informatie over het project

Informatie over het project Informatie over het project Op de sporthal Mondriaan in Oss legt Energiecoöperatie Oss een installatie voor het opwekken van elektriciteit uit zonlicht (PV-panelen). Deelnemers kopen er delen van en worden

Nadere informatie

Tarieven Groene Stroom Variabel

Tarieven Groene Stroom Variabel Tarieven Groene Stroom Variabel Hieronder vindt u onze variabele leveringstarieven van Groene Stroom. De tarieven gelden vanaf januari 2014 tot en met 30 juni 2014. Deze tarieven zijn van toepassing wanneer

Nadere informatie

CoP Gelderse lokale duurzame energiebedrijven. Rogier Coenraads

CoP Gelderse lokale duurzame energiebedrijven. Rogier Coenraads CoP Gelderse lokale duurzame energiebedrijven Rogier Coenraads Arnhem, 13 februari 2014 Regeling verlaagd tarief EB bron: www.belastingdienst.nl Regeling verlaagd tarief EB - Korting energiebelasting van

Nadere informatie

Rénovation basse énergie

Rénovation basse énergie Milieu-impact en kostenanalyse van een renovatie tot passiefhuisstandaard Impact environnemental et économique d une rénovation passive KVIV studiedag 18-11-2009 Laetitia Delem Jeroen Vrijders WTCB Labo

Nadere informatie

Zonnestroom interessant voor u?

Zonnestroom interessant voor u? Zonnestroom interessant voor u? Johan Schuitemaker jschuitemaker@lto-energie.nl Stroomverbruik per sector stijgt (in kwh) En wat doen de stroomtarieven? 2013 Zonnestroom, een kwestie van rekenen Techniek

Nadere informatie

Gezamenlijk aan de slag met Zonne-energie

Gezamenlijk aan de slag met Zonne-energie Gezamenlijk aan de slag met Zonne-energie Advies op Maat Johannes Zijlstra 09-12-2013 LTO Noord Advies Onderwerpen Rendement zonnepanelen Wat bepaalt de terugverdientijd Rendementsberekening Voor wie is

Nadere informatie

Project MienskipsEnergie

Project MienskipsEnergie Project MienskipsEnergie Lokaal en duurzame energie Met draagvlak en zeggenschap van de bewoners Waarbij de baten terugvloeien naar het dorp 10-10-2017 2 Project Collectieve zonnedaken 7 Trynwâldster zonnedaken

Nadere informatie

Salderingsoverzicht 2012 Inventarisatie van het beleid omtrent salderen en terugleveren van zonnestroom in de Nederlandse energiemarkt

Salderingsoverzicht 2012 Inventarisatie van het beleid omtrent salderen en terugleveren van zonnestroom in de Nederlandse energiemarkt Salderingsoverzicht 2012 Inventarisatie van het beleid omtrent salderen en terugleveren van zonnestroom in de Nederlandse energiemarkt Stichting Zonne-energie Wageningen Rogier Coenraads Frank Zegers Juli

Nadere informatie

Kosten en baten van een milieuproject. Steven Van Passel

Kosten en baten van een milieuproject. Steven Van Passel Kosten en baten van een milieuproject Steven Van Passel Voorstelling Overzicht Waarom kosten-batenanalyse (CBA)? De verschillende stappen van een Kostenbatenanalyse (1-6) Cost-benefit Analysis, Chapter

Nadere informatie

Alles over salderen en subsidies

Alles over salderen en subsidies Alles over salderen en subsidies Wido van Heemstra Agentschap NL Congres Solar Solutions Expo Haarlemmermeer 17 april 2013 Overzicht te behandelen onderwerpen 1. Salderen: -wat houdt het in, welke tariefcomponenten

Nadere informatie

Als u zelf elektriciteit wilt opwekken, kan een kleine windmolen een mogelijkheid zijn.

Als u zelf elektriciteit wilt opwekken, kan een kleine windmolen een mogelijkheid zijn. DOSSIER Kleine windmolens Als u zelf elektriciteit wilt opwekken, kan een kleine windmolen een mogelijkheid zijn. Er zijn veel typen windmolens op de markt, met mast, zonder mast, horizontaal of verticaal.

Nadere informatie

Komt CCS op tijd of haalt duurzame energie in? Pieter Boot Vijfde nationaal CCS Symposium 25 juni 2010

Komt CCS op tijd of haalt duurzame energie in? Pieter Boot Vijfde nationaal CCS Symposium 25 juni 2010 Komt CCS op tijd of haalt duurzame energie in? Pieter Boot Vijfde nationaal CCS Symposium 25 juni 2010 Cutting Energy Related CO 2 Emissions Baseline Emissions 62 Gt BLUE Map Emissions 14 Gt 2030 Key aspects

Nadere informatie

GEMEENTE UTRECHTSE HEUVELRUG JANINE PAULUSSE

GEMEENTE UTRECHTSE HEUVELRUG JANINE PAULUSSE 0 Business case Zonnedaken GEMEENTE UTRECHTSE HEUVELRUG JANINE PAULUSSE 15-6-2017 1 Begrippenlijst Banking Discontovoet Investering PV-panelen Netto Contante Waarde Netto kasstromen Operationele kosten

Nadere informatie

Luminus Ecofix Pro 2 jaar 6,47 7,75 4,49 4,79 55,00 55,00

Luminus Ecofix Pro 2 jaar 6,47 7,75 4,49 4,79 55,00 55,00 DAG nacht, inclusief éénmalige kwh-promo van Electrabel Easy Pro Variabel 1 jaar 6,77 8,35 4,30 4,08 48,50 61,25 Geïndexeerd Electrabel Easy Pro Fix 1 jaar 7,17 8,99 4,90 4,90 39,95 49,30 Eni Relax Pro

Nadere informatie

SDE Wind op Zee

SDE Wind op Zee SDE+ 2015 Wind op Zee Exploitatieberekening Rekenmodel Ruud Oerlemans Zwolle, 10 december 2015 Onderwerpen Waarom een exploitatieberekening? Waaruit bestaat een exploitatieberekening? Investeringskosten

Nadere informatie

leveringstarieven elektriciteit voor kleinverbruikers: variabel tarief / modelcontract 1 juli 2019

leveringstarieven elektriciteit voor kleinverbruikers: variabel tarief / modelcontract 1 juli 2019 variabel tarief / modelcontract 1 juli 2019 U betaalt aan HVC Energie B.V. met handelsnaam HVC KringloopEnergie hierna te noemen HVC KringloopEnergie voor de levering van elektriciteit. De leveringskosten

Nadere informatie

Energierekening/Termijnbedrag Termijnbedrag Elke maand betaal je een termijnbedrag. Dit is een voorschot op de jaarafrekening. Zo hoef je niet eenmaal per jaar een groot bedrag af te rekenen, maar wordt

Nadere informatie

Lokale energiecoöperaties en consumentenbescherming

Lokale energiecoöperaties en consumentenbescherming Lokale energiecoöperaties en consumentenbescherming EHO 14 21 november 2014 Consumentenbescherming Consumentenbescherming in wetgeving Toezicht energiemarkt door ACM Voorbeelden: Leveringsvergunning (kleinverbruikers)

Nadere informatie

Saldering. Wido van Heemstra Agentschap NL

Saldering. Wido van Heemstra Agentschap NL Saldering Wido van Heemstra Agentschap NL De wetgeving nu 2 Wat verstaan we onder salderen? In de wet wordt dit woord nergens gebruikt, dus verschillende interpretaties en misverstanden mogelijk Belangrijkste

Nadere informatie

Informatiememorandum Zonnepark Mariënhoeve. december 2016

Informatiememorandum Zonnepark Mariënhoeve. december 2016 Informatiememorandum Zonnepark Mariënhoeve december 2016 Zonnepark Mariënhoeve in het kort In dit informatiememorandum zijn de uitgangspunten en voorwaarden voor deelname aan het collectieve zonne-energieproject

Nadere informatie

Definitieve correctiebedragen 2011 (SDE+)

Definitieve correctiebedragen 2011 (SDE+) ECN Beleidsstudies Notitie Definitieve correctiebedragen (SDE+) Aan Suzanne Vrijmoed EL&I ECN-N--12-005 20 maart 2012 Kopie aan Sander Lensink ECN Van Stefan Luxembourg ECN Samenvatting De prijs waartegen

Nadere informatie

Agenda. Inleiding Wat is de terugverdientijd? Hoe zit het met de BTW? Energiebelasting en salderen Bedrijf zoekt buur Schenken en ANBI. Vragen?

Agenda. Inleiding Wat is de terugverdientijd? Hoe zit het met de BTW? Energiebelasting en salderen Bedrijf zoekt buur Schenken en ANBI. Vragen? Zon op kerk Johan van Drie Bram Faber 16 februari 2015 Agenda Inleiding Wat is de terugverdientijd? Hoe zit het met de BTW? Energiebelasting en salderen Bedrijf zoekt buur Schenken en ANBI Vragen? Zon

Nadere informatie

Cost Management & Engineering

Cost Management & Engineering Cost Management & Engineering Cost estimation Indexes: he t schatten van kosten op basis van gegevens uit het verleden o = nieuw geschatte kosten in jaar = oude gemaakte kosten in jaar Power sizing technique:

Nadere informatie

Zijn zonnepanelen rendabel? BISEPS-event Izegem 20/09/17. Zero Emission Solutions

Zijn zonnepanelen rendabel? BISEPS-event Izegem 20/09/17. Zero Emission Solutions Zijn zonnepanelen rendabel? BISEPS-event Izegem 20/09/17 Zero Emission Solutions Zero Emission Solutions : facts and figures Gevestigd in Aalst Opgericht in 2009 12 ervaren personeelsleden Aangevuld met

Nadere informatie

Haalbaarheid van Zon-PV. 26 November 2012 Jan Willem Zwang Martin Marquering

Haalbaarheid van Zon-PV. 26 November 2012 Jan Willem Zwang Martin Marquering Haalbaarheid van Zon-PV 26 November 2012 Jan Willem Zwang Martin Marquering Agenda Zon-PV Algemeen Business case Giesbers Business case Flynth Investeren door Green Spread Over Green Spread Zonnepanelen

Nadere informatie

Salderingsoverzicht 18-12-2012

Salderingsoverzicht 18-12-2012 Salderingsoverzicht 18-12-2012 Salderingsoverzicht Particulieren Door zelf zonne-energie op te wekken bespaart u op uw energierekening. Uw stroomtarief is opgebouwd uit een kaal leveringstarief, energiebelasting

Nadere informatie

TECHNO-FINANCIELE ANALYSE VAN PV GELUIDSSCHERMEN. H. de Neve

TECHNO-FINANCIELE ANALYSE VAN PV GELUIDSSCHERMEN. H. de Neve TECHNO-FINANCIELE ANALYSE VAN PV GELUIDSSCHERMEN H. de Neve RUIMTELIJKE INTEGRATIE IS BELANGRIJK Klimaatakkoord Reductie CO2 emissies met 49% tegen 2030 Elektriciteit sector: 21 GWp PV op land (75 Pjoule

Nadere informatie

Analyseren)van)de)business)case)voor) zonne2energie)bij)fujifilm)

Analyseren)van)de)business)case)voor) zonne2energie)bij)fujifilm) Analyseren)van)de)business)case)voor) zonne2energie)bij)fujifilm) Zonnepanelendelen)I)Herengracht)182)I)1016)BR)Amsterdam)I)info@zonnepanelendelen.nl)) FUJIFILM:)Green)Deal)Zonne2Energie)) Hoofdlijnen:)

Nadere informatie

Harderwijk in de zon

Harderwijk in de zon Harderwijk in de zon Informatieavond zonne-energie Veluwe Duurzaam samen met Gemeente Harderwijk 17 juni 2014 ir. A.D. Hekstra Handicom Solar solar@handicom.nl 0341-412629 Vanavond Zonnestraling -> warmte

Nadere informatie

De toekomst van huisbatterijen

De toekomst van huisbatterijen De toekomst van huisbatterijen ENECO INNOVATION & VENTURES Dirk-Jan Middelkoop @DJ_Middelkoop Groei duurzame productie Groei duurzame producten Groei curve elektrische voertuigen Groei curve warmtepompen

Nadere informatie

Duurzaamheid: Optimalisatie Energiehuishouding. Eric van der Laan Elke Klaassen

Duurzaamheid: Optimalisatie Energiehuishouding. Eric van der Laan Elke Klaassen Duurzaamheid: Optimalisatie Energiehuishouding Eric van der Laan Elke Klaassen 12-10-2018 Bestuurlijk kader voor verduurzaming waterschappen EEPs Visie op de waterketen 2050 Routekaart Afvalwaterketen

Nadere informatie

Zon en salderen. De regels en de kansen. Job Swens

Zon en salderen. De regels en de kansen. Job Swens Zon en salderen De regels en de kansen. Job Swens Inhoud Kosten van elektriciteit Wetgeving Hoe werkt Salderen Keuzes Zonnestroom voor sportparken Limeira, 2012-08-03 Kosten van net-stroom prijscomponent

Nadere informatie

Verruimen salderingsmogelijkheden voor hernieuwbare energie Wat is de impact op economische groei en overheidsinkomsten?

Verruimen salderingsmogelijkheden voor hernieuwbare energie Wat is de impact op economische groei en overheidsinkomsten? Verruimen salderingsmogelijkheden voor hernieuwbare energie Wat is de impact op economische groei en overheidsinkomsten? Ecofys Netherlands BV Kanaalweg 16-G P.O. Box 848 NL- 353 RK Utrecht The Netherlands

Nadere informatie

Wereld in transitie. Drivers en trends

Wereld in transitie. Drivers en trends Wereld in transitie Drivers en trends Batterij vereisten Uitdagingen Veiligheid GRID EV ELECTRONICA Lange levensduur Hoge energiecapaciteit Snel laden Goedkoop Duurzaam 3 @VITO/EnergyVille Missie Doel:

Nadere informatie

De zon als energiebron

De zon als energiebron De zon als energiebron Voor bedrijven nog aantrekkelijker! Panelen die elektra opwekken worden ook wel zonnepanelen of PV (in Engels photo voltaic) panelen genoemd. De panelen worden aangesloten op één

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst Coöperatie Zon op Eersel Stokkelen. 25 september 2018

Informatiebijeenkomst Coöperatie Zon op Eersel Stokkelen. 25 september 2018 Informatiebijeenkomst Coöperatie Zon op Eersel Stokkelen 25 september 2018 Programma 1. Activiteiten KempenEnergie mbt zonnedaken 2. Principe/ontwikkelingen postcoderoosregeling 3. Zonnedak op stokkelen

Nadere informatie

Tarieven Groene Stroom Vast 1 Jaar

Tarieven Groene Stroom Vast 1 Jaar Tarieven Groene Stroom Vast 1 Jaar Hieronder vindt u de leveringstarieven van Groene Stroom voor een vaste prijs gedurende 1 jaar. De tarieven gelden gedurende 1 jaar vanaf de ingangsdatum van het contract

Nadere informatie

LED VERLICHTING BEZINT EER GE BEGINT

LED VERLICHTING BEZINT EER GE BEGINT LED VERLICHTING BEZINT EER GE BEGINT Verlichtingseisen Parkeergarages De verlichtingseisen ten aanzien van lichtsterkte zijn: NEN12464-1 NEN2443 Parkeerplaats 75 40 Rijstroken 75 40 In- en uitritten (dag)

Nadere informatie

FINANCIERING VOOR ZONNE-ENERGIE

FINANCIERING VOOR ZONNE-ENERGIE FINANCIERING VOOR ZONNE-ENERGIE WIJ ONDERSTEUNEN ZONNE-ENERGIEPROJECTEN MET Contracten & Financiering: Crowdfunding & (bank) Inzicht & Monitoring Rentebetaling & Administratie HOE WERKT CROWDFUNDING? 1.

Nadere informatie

De route naar een zonnige toekomst! De eerste stappen naar de realisatie van een pv-zonnecentrale op uw eigen locatie

De route naar een zonnige toekomst! De eerste stappen naar de realisatie van een pv-zonnecentrale op uw eigen locatie De route naar een zonnige toekomst! De eerste stappen naar de realisatie van een pv-zonnecentrale op uw eigen locatie Rooftop Energy Zonnepanelen zonder investering Workshop 25 minuten: 15 minuten inhoud

Nadere informatie

19.45 uur Welkom, dhr. F. Witjes, wethouder Milieuzorg gemeente Overbetuwe

19.45 uur Welkom, dhr. F. Witjes, wethouder Milieuzorg gemeente Overbetuwe Programma 19.45 uur Welkom, dhr. F. Witjes, wethouder Milieuzorg gemeente 20.00 uur Plan voor collectieve aanschaf, dhr. H. Bruggeman, Zonnecollectief 20.30 uur Techniek en randvoorwaarden voor plaatsing

Nadere informatie

TGC in Flanders. Analysis and Results.

TGC in Flanders. Analysis and Results. TGC in Flanders. Analysis and Results. REALISE Forum Salzburg, September 7, 005 Aviel Verbruggen University of Antwerp Contents Facts & Figures since Jan., 00 Effectiveness Efficiency Equity Conclusions

Nadere informatie

Mogelijkheden collectieven

Mogelijkheden collectieven Mogelijkheden collectieven Welke mogelijkheden zijn er 23 januari 2914 Roelof Dijkstra Sectorstrategie Inhoud Over Enexis Trias Energetica Standaard situatie Zon-PV op eigen woning Collectieve opwek Waarom

Nadere informatie

Zon-PV op maatschappelijk vastgoed

Zon-PV op maatschappelijk vastgoed Zon-PV op maatschappelijk vastgoed Financiering en subsidie (SDE+) 9 juni 2016 Sander Huitink Agenda Over Greenspread Financiering zon-pv-projecten Salderen Stimuleringsregeling Duurzame Energieproductie

Nadere informatie

Luminus Ecofix Pro 2 jaar 5,75 6,81 4,07 4,97 55,00 55,00

Luminus Ecofix Pro 2 jaar 5,75 6,81 4,07 4,97 55,00 55,00 nacht 5,75 6,81 4,07 4,97 55,00 55,00, inclusief éénmalige kwh-promo van 0,9 c /kwh (excl BTW) gedurende het 1e jaar van uw contract.! LUMINUS Ecofix Pro Electrabel Easy Pro Variabel 1 jaar 6,06 7,51 3,86

Nadere informatie

Zonnedak Arcus. Organisatie, financiering, realisatie en exploitatie. 9 oktober 2017

Zonnedak Arcus. Organisatie, financiering, realisatie en exploitatie. 9 oktober 2017 Zonnedak Arcus Organisatie, financiering, realisatie en exploitatie 9 oktober 2017 Inhoud Waarom? Wie zijn wij? Stand van zaken Uitvoeringsvorm Financiële aspecten Deelname en planning Holland gaat duurzaam

Nadere informatie

Tarieven Qurrent Energie - Groene Stroom

Tarieven Qurrent Energie - Groene Stroom Tarieven Qurrent Energie - Groene Stroom Vaste Stroomtarieven voor 3 jaar vanaf start van levering, voor klanten die zich in oktober, november, december 2014 en 1 tot en met 4 januari 2015 hebben aangemeld

Nadere informatie

Raymond Roeffel Directeur Trineco. Regelgeving, Organisatie en beheermodellen rondom Zonne

Raymond Roeffel Directeur Trineco. Regelgeving, Organisatie en beheermodellen rondom Zonne Raymond Roeffel Directeur Trineco Regelgeving, Organisatie en beheermodellen rondom Zonne Agenda Waarom zonnestroom? Wet en regelgeving rondom zonnesystemen Salderingstarieven De meest voorkomende situaties

Nadere informatie

Enkeltarief is op elk uur van de dag hetzelfde, ongeacht het tijdstip waarop u elektriciteit verbruikt.

Enkeltarief is op elk uur van de dag hetzelfde, ongeacht het tijdstip waarop u elektriciteit verbruikt. Hieronder vindt u de leveringstarieven van ADEM Duurzame Stroom. Alle leveringstarieven zijn exclusief energiebelasting en BTW. De tarieven gelden vanaf 1 juli 2012 tot en met 31 december 2012. ADEM Groene

Nadere informatie

01 / AANLEIDING 02 / ZON OP BEDRIJFSDAKEN 03 / PROJECTAANPAK 04 / VOORWAARDEN PRESENTATIE 05 / VERVOLGSTAPPEN. Zon op Bedrijfsdaken 06 / VRAGEN

01 / AANLEIDING 02 / ZON OP BEDRIJFSDAKEN 03 / PROJECTAANPAK 04 / VOORWAARDEN PRESENTATIE 05 / VERVOLGSTAPPEN. Zon op Bedrijfsdaken 06 / VRAGEN 01 / AANLEIDING 02 / ZON OP BEDRIJFSDAKEN 03 / PROJECTAANPAK PRESENTATIE Zon op Bedrijfsdaken 04 / VOORWAARDEN 05 / VERVOLGSTAPPEN 06 / VRAGEN AANLEIDING Ambitie Capelle aan den IJssel Energieneutraal

Nadere informatie

Samen de WIND delen Presentatie WINDcoöperatie Andijk

Samen de WIND delen Presentatie WINDcoöperatie Andijk Samen de WIND delen Presentatie WINDcoöperatie Andijk Maarten Deutekom / Wim Joosten / Henk van Ossenbruggen Het programma 1. Wie zijn wij? 2. Het Energie Akkoord & Regeling verlaagd tarief 3. Wat is de

Nadere informatie

IDENTIFICATIE VAN ECONOMISCH POTENTIEEL/TEWERKSTELLING EN SLEUTELSECTOREN VOOR OFFSHORE TECHNOLOGIEËN

IDENTIFICATIE VAN ECONOMISCH POTENTIEEL/TEWERKSTELLING EN SLEUTELSECTOREN VOOR OFFSHORE TECHNOLOGIEËN IDENTIFICATIE VAN ECONOMISCH POTENTIEEL/TEWERKSTELLING EN SLEUTELSECTOREN VOOR OFFSHORE TECHNOLOGIEËN Identificatie +/- 250 ondernemingen werden geïdentificeerd met potentiële interesse voor windenergie:

Nadere informatie

Werkplaats collectieve zonnedaken

Werkplaats collectieve zonnedaken Community of Practice van lokale duurzame energiebedrijven in Gelderland Werkplaats collectieve zonnedaken - Business cases postcoderoos projecten - 19 mei 2014 Frank Zegers E4S Consult, Wageningen 0 Business

Nadere informatie

Luc Maes, Schepen voor Energiebeleid, Beveren. Welkom

Luc Maes, Schepen voor Energiebeleid, Beveren. Welkom Welkom 2. Beleggen in energiebesparing en alternatieve energie Een rendabele uitdaging Luc Maes, schepen van energiebeleid Gemeente Beveren Programma 1. Introductie 2. Overzicht fiscale aftrekken en premies

Nadere informatie

Leveringstarief. Energiebelasting

Leveringstarief. Energiebelasting TARIEVENBLAD De leveringskosten voor stroom en gas bestaan uit de leveringsprijs per kwh/m3, energiebelasting, btw, het vastrecht stroom en/of gas en bij gas de regiotoeslag. In de bevestigingsbrief vindt

Nadere informatie

Regels Collectieve Zonne-Energiecentrale

Regels Collectieve Zonne-Energiecentrale Regels Collectieve Zonne-Energiecentrale 10 mei 2014 Mogelijkheden zonnepanelen Zelfopwekking op eigen dak met eigen panelen => zelf investeren => salderen + btw teruggave Zelfopwekking op eigen dak met

Nadere informatie

HET BOUWDEEL TUSSEN LEVENSDUUR EN KOSTEN VAN STICHTINGSKOSTEN NAAR EXPLOITATIEKOSTEN

HET BOUWDEEL TUSSEN LEVENSDUUR EN KOSTEN VAN STICHTINGSKOSTEN NAAR EXPLOITATIEKOSTEN HET BOUWDEEL TUSSEN LEVENSDUUR EN KOSTEN VAN STICHTINGSKOSTEN NAAR EXPLOITATIEKOSTEN Janssen REM Consulting INTRODUCTIE EN KENNISMAKING ONS AANBOD Uitvoeren van Levensduur analyses Het bieden van softwareoplossingen

Nadere informatie

Contributiemarge = dekkingsbijdrage voor de vaste kosten = omzet variabele kosten

Contributiemarge = dekkingsbijdrage voor de vaste kosten = omzet variabele kosten Hoofdstuk 1 Accounting verstrekt informatie voor 3 hoofddoelen: 1. Routinematige interne verslaggeving voor beslissingen van managers (die regelmatig voorkomen). 2. Niet routinematige interne verslaggeving

Nadere informatie

Kosten van windenergie wat zijn gevolgen voor de electriciteitsvoorziening?

Kosten van windenergie wat zijn gevolgen voor de electriciteitsvoorziening? 1 Kosten van windenergie wat zijn gevolgen voor de electriciteitsvoorziening? Prof. dr. Machiel Mulder Faculteit Economie en Bedrijfskunde, RUG Economisch Bureau, Autoriteit Consument en Markt 2 e NLVOW

Nadere informatie

Financiële baten van windenergie

Financiële baten van windenergie Financiële baten van windenergie Grootschalige toepassing van 500 MW in 2010 en 2020 Opdrachtgever Ministerie van VROM i.s.m. Islant Auteurs Drs. Ruud van Rijn Drs. Foreno van der Hulst Drs. Ing. Jeroen

Nadere informatie

Presentatie: Collectief zonnedak Coöperatie Pingjum. Dinsdag 1 november 2016 Klaas Bijlsma & Simon Visbeek

Presentatie: Collectief zonnedak Coöperatie Pingjum. Dinsdag 1 november 2016 Klaas Bijlsma & Simon Visbeek Presentatie: Collectief zonnedak Coöperatie Pingjum Dinsdag 1 november 2016 Klaas Bijlsma & Simon Visbeek Opbouw Waarom duurzame energie? Mienskips Energie Kansen zonnedak Coöperatie Pingjum Vragen? Waarom

Nadere informatie

Luminus Ecofix Pro 2 jaar 6,62 7,89 4,66 4,96 55,00 55,00

Luminus Ecofix Pro 2 jaar 6,62 7,89 4,66 4,96 55,00 55,00 DAG NACHT nacht, inclusief éénmalige kwh-promo van ECS Easy Pro Variabel 1 jaar 6,77 8,35 4,30 4,08 48,50 61,25 Geïndexeerd (Electrabel Pro Indexed) Electrabel Easy Pro Fix 1 jaar 7,28 9,13 4,98 4,98 39,95

Nadere informatie

Tarievenblad 2017 easyenergy Stroom

Tarievenblad 2017 easyenergy Stroom Tarievenblad 2017 easyenergy Stroom (Bijlage C) Jouw nota Jouw stroomrekening heeft de volgende kostenspecificatie: Kosten in rekening gebracht door de leverancier:* o Vaste leveringskosten: een vast bedrag

Nadere informatie

Blijft elektriciteit goedkoop voor WP-en? Stijn Schlatmann 30 januari 2014

Blijft elektriciteit goedkoop voor WP-en? Stijn Schlatmann 30 januari 2014 Blijft elektriciteit goedkoop voor WP-en? Stijn Schlatmann 30 januari 2014 www.energymatters.nl Aanleiding Grote interesse in WP-en: Gasprijs is duur; dus ketels duur WKK is momenteel marginaal (met netlevering)

Nadere informatie

Grootschalige PV, stimulansen voor, en vanuit het bedrijfsleven. Marc Kok, directeur Energie Service Noord West

Grootschalige PV, stimulansen voor, en vanuit het bedrijfsleven. Marc Kok, directeur Energie Service Noord West Grootschalige PV, stimulansen voor, en vanuit het bedrijfsleven Marc Kok, directeur Energie Service Noord West Trends:: Stijgende prijzen? foto: epa Duitse zon drukt dagprijs Nederlandse stroom 31-01-2012

Nadere informatie

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST VOORSTEL (BRUGEL-Voorstel-0106-08) betreffende de vermenigvuldigingscoëfficiënten toegepast op de uitreiking van groenestroomcertificaten

Nadere informatie

Zonnestroomprojecten Gemeente Amsterdam. ProjectManagement Bureau Joost de Valk

Zonnestroomprojecten Gemeente Amsterdam. ProjectManagement Bureau Joost de Valk Zonnestroomprojecten Gemeente Amsterdam ProjectManagement Bureau Joost de Valk Noodzaak en ambitie Klimaatbeleid Amsterdam: forse CO 2 reductie 40% in 2025 en klimaatneutraal bouwen en gemeentegebouwen

Nadere informatie

Klimaatneutraal bouwen in de praktijk. 1. Uitdaging klimaat. klimaatverandering

Klimaatneutraal bouwen in de praktijk. 1. Uitdaging klimaat. klimaatverandering Klimaatneutaal bouwen in de praktijk Chiel Boonstra directeur De uitdaging van het klimaat Wat is klimaatneutraal bouwen Waarom passief bouwen Projectvoorbeelden BergenopZoom, oktober 9. Uitdaging klimaat

Nadere informatie

Projec'inanciering duurzame en decentrale energie. Arnhem, november 2013

Projec'inanciering duurzame en decentrale energie. Arnhem, november 2013 Projec'inanciering duurzame en decentrale energie Arnhem, november 2013 Inhoud Terminologie Hoe maak je een business case Risico s Innova7eve financieringen Terminologie REV Mul7plier WACC Leverage Money

Nadere informatie

Praktische duurzaamheidsoptimalisatie van productieprocessen met behulp van materiaalstroom en levenscyclus analyse

Praktische duurzaamheidsoptimalisatie van productieprocessen met behulp van materiaalstroom en levenscyclus analyse Praktische duurzaamheidsoptimalisatie van productieprocessen met behulp van materiaalstroom en levenscyclus analyse Frank Pierie Onderzoeker Hanzehogeschool Groningen 2/14/2017 1 Agenda 1. Introductie

Nadere informatie

KANSEN VOOR ENERGIE COÖPERATIES, VASTGOED ONDERNEMERS EN PARTICULIEREN

KANSEN VOOR ENERGIE COÖPERATIES, VASTGOED ONDERNEMERS EN PARTICULIEREN KANSEN VOOR ENERGIE COÖPERATIES, VASTGOED ONDERNEMERS EN PARTICULIEREN Ing. Robert Hemmen MBA, directeur De Groene Reus Coöperatie u.a. De Groene Reus Projecten b.v. 1 Wat streven wij na? Missie Wij streven

Nadere informatie