Besluitenlijst vergadering gemeenteraad Roerdalen. op donderdag 9 november 2017

Transcriptie

1 gemeente roerdalen Besluitenlijst vergadering gemeenteraad Roerdalen op donderdag 9 november 2017 Aanwezig Voorzitter: Griffier: Leden: mw. mr. M.D. de Boer-Beerta R.J.J. Notermans mw. K.E.A. van Bommel, CDA J.G.G. Cremers, CDA A.J.T. Joris, CDA (tot uur, agendapunt 4) H.B.J. van Melick, CDA J. Vogels, CDA F.C. Peeters, Democraten Roerdalen A.C.A.G. Smits, Democraten Roerdalen H.M.V. van der Linden, Lijst Van der Linden H.H. Suijlen, Ons Roerdalen mw. M.J.A. Thevissen, Ons Roerdalen mw. J.C.L. Aelen, PvdA mw. K. Hermans-Roelofs, Roerstreek Lokaal! W.L.C. van Pol, Roerstreek Lokaal! J.G.M. Reijnders, Roerstreek Lokaal! (voorzitterschap agendapunt 4 ged.) P.H.A. van der Vorst, Roerstreek Lokaal! H.L.M. Nijskens, VVD Tevens aanwezig. Wethouders: Gemeentesecretaris: Verslaglegging: mw. E.W.A.M. Cuijpers J.G.A.M. den Teuling C.T.G. Wolfhagen M.H. Verheijden J.J.W.M. L'Ortije mw. W.M.J.M. Jongen-van den Camp Verhinderd. Leden: H.J.M. Tegels, CDA mw. G.J.C.M. van Elmpt-Huts, Fractie Van Elm pt H.S. Minkenberg, Roerstreek Lokaal! Pagina 1

2 Opening De vergadering wordt geopend om uur. Het getrokken volgnummer, dat bepaalt bij welk lid ingeval van hoofdelijke stemming de stemming begint, is nummer 1, mevrouw J. Aelen. 1. Vaststelling raadsagenda Zonder stemming besluit de raad de agenda, zoals voorgesteld bij schrijven van 31 oktober 2017, vast te stellen. 2. Spreekrecht burgers Er wordt met inachtneming van de criteria zoals opgenomen in het reglement van orde van de gemeenteraad geen gebruik gemaakt van het spreekrecht. 3. Benoeming raadsadviseur tevens plaatsvervangend griffier De gemeenteraad besluit bij acclamatie mevrouw mr. C.P.E. (Danny) Abels met ingang van 1 december 2017 te benoemen in de functie van raadsadviseur, tevens plaatsvervangend griffier (0,5 fte). 4. Programmabegroting In het kader van de verslaglegging zijn de schriftelijke bijdragen van de raadsfracties in 1 e termijn, alsmede de reactie daarop van het college van de burgemeester en wethouders in 1 e termijn, als bijlagen toegevoegd aan de onderhavige besluitenlijst. Door omstandigheden heeft mevrouw G. van Elmpt van de Fractie Van Elmpt geen schriftelijke bijdrage in 1 e termijn kunnen aanleveren. Mevrouw M. Thevissen dient namens de fracties van Lijst Van der Linden en Ons Roerdalen een amendement (registratienummer 2017A18) in, waarbij wordt voorgesteld uit de post Participatie een bedrag van euro beschikbaar te stellen voor de jaarlijkse bijdrage aan het IKL. Kortheidshalve wordt verwezen naar het bij deze besluitenlijst gevoegde amendement (registratienummer 2017A18). De heer H. Nijskens dient namens de fractie van de WD een motie (registratienummer 2017M08) in, waarbij het college van burgemeester en wethouders worden opgeroepen om, met hoge prioriteit een eigen aanvalsplan Arbeidsmarkt op te stellen teneinde een zo goed mogelijk resultaat tegen zo laag mogelijke kosten te bereiken, dan wel zo nodig dit op regionale schaal te bewerkstelligen, binnen de provinciale kaders. Kortheidshalve wordt verwezen naar de bij deze besluitenlijst gevoegde motie (registratienummer 2017M08). De heer H. Nijskens dient namens de fractie van de WD een motie (registratienummer 2017M09) in, waarbij het college van burgemeester en wethouders worden opgeroepen om, zo mogelijk dan wel zo nodig in gemeenschappelijk verband met de gemeentekoepel VNG alsmede met de provinciekoepel het IPO, een lobby op te starten om te komen tot afschaffing van Pagina 2

3 schatkistbankieren. Kortheidshalve wordt verwezen naar de bij deze besluitenlijst gevoegde motie (registratienummer 2017M09). De heer H. Nijskens dient namens de fractie van de VVD een motie (registratienummer 2017M10 ) in, waarbij het college van burgemeester en wethouders wordt opgeroepen: 1. te onderzoeken of de aankoop van aandelen Enexis een bijdrage kan leveren aan een stabiel vermogen met een goed rendement; 2. de raad te informeren over voornoemd onderzoek en bij een positieve uitkomst een voorstel aan de raad voor te leggen voor een dergelijke aankoop. Kortheidshalve wordt verwezen naar de bij deze besluitenlijst gevoegde motie (registratienummer 2017M10). De heer H. Nijskens dient namens de fractie VVD een amendement (registratienummer 2017A19) in, waarbij wordt voorgesteld in de risicoparagraaf van de Programmabegroting een bedrag van ,- op te nemen voor juridische risico's op privaatrechtelijke gebied met een "kans voor berekening van 50%". Kortheidshalve wordt verwezen naar het bij deze besluitenlijst gevoegde amendement (registratienummer 2017A19). Mevrouw J. Aelen dient namens de fractie van de PvdA een amendement (registratienummer 2017 A20) in, waarbij wordt voorgesteld de Hondenbelasting te schrappen en de daarvoor te derven structurele belastingopbrengsten te dekken uit het gebruikersdeel woningen van de OZB. Kortheidshalve wordt verwezen naar het bij deze besluitenlijst gevoegde amendement (registratienummer 2017A20). Het standpunt van het college van burgemeester en wethouders met betrekking tot de ingediende amendementen en moties: Amendement/motie Co I legesta nd punt Motie 2017M08 Ondersteunen Amendement 2017A18 Geen bezwaar, mits dekking wordt aangepast Amendement 2017A19 Geen bezwaar Amendement 2017A20 Ontraden Motie 2017M09 Motie 2017M10 Ondersteunen Geen bezwaar Gehoord de beraadslagingen past mevrouw Thevissen namens de fracties Lijst Van der Linden en Ons Roerdalen de tekst van het ingediende amendement (registratienummer 2017A18) aan. Het aangepaste amendement komt als volgt te luiden: "Uit de algemene middelen een bedrag van euro beschikbaar te stellen voor bijdrage aan het IKL in Voor zover dekking niet lukt uit de algemene middelen zal de algemene reserve worden aangesproken". Kortheidshalve wordt verwezen naar het bij deze besluitenlijst gevoegde aangepaste amendement (registratienummer 2017A18). De voorzitter legt het amendement 2017A20, ingediend door de fractie PvdA, ter besluitvorming voor aan de raad. De fracties van het Lijst Van der Linden, Ons Roerdalen, PvdA en de VVD hebben vóór gestemd. De fracties van het CDA, Democraten Roerdalen en Roerstreek Lokaal! hebben tegen gestemd. Het amendement 2017A20 is daarmede verworpen. De voorzitter legt het aangepaste amendement 2017A18, ingediend door de fracties Lijst Van der Linden en Ons Roerdalen, ter besluitvorming voor aan de raad. Pagina 3

4 De heer H. Nijskens legt een stemverklaring af en stelt, hoewel hij principieel tegen dekking uit de algemene reserve is, toch vóór zal stemmen. De fracties van het CDA, Democraten Roerdalen, Lijst Van der Linden, Ons Roerdalen, PvdA, Roerstreek Lokaal! en de VVD hebben vóór gestemd. Het aangepaste amendement 2017A18 is daarmede unaniem aangenomen. De voorzitter legt het amendement 2017A19, ingediend door de fractie van de VVD, ter besluitvorming voor aan de raad. De fracties van het CDA, Democraten Roerdalen, Lijst Van der Linden, Ons Roerdalen, PvdA, Roerstreek Lokaal! en de W D hebben vóór gestemd. Het amendement 2017A19 is daarmede unaniem aangenomen. De voorzitter legt vervolgens het geamendeerde voorstel ter besluitvorming voor aan de gemeenteraad. De gemeenteraad besluit: 1. de programmabegroting 2018 en de meerjarenbegroting , met inachtneming van de aangenomen amendementen 2017A18 en 2017A19, vast te stellen en daarmee in te stemmen met het investeringsschema , en de hierin opgenomen kredieten voor 2018 beschikbaar te stellen; 2. de reserve strategische grondaankopen op te heffen. De voorzitter legt de motie 2017M08, ingediend door de fractie van de VVD, ter besluitvorming voor aan de raad. Zonder stemming wordt de motie 2017M08 aangenomen. De voorzitter legt de motie 2017M09, ingediend door de fractie van de VVD, ter besluitvorming voor aan de raad. Zonder stemming wordt de motie 2017M09 aangenomen. De voorzitter legt de motie 2017M10, ingediend door de fractie van de VVD, ter besluitvorming voor aan de raad. Zonder stemming wordt de motie 2017M10 aangenomen. De voorzitter sluit de vergadering om uur. Aldus vastgesteld in de vergadering van 14 december De griffier, De voorzitter, R.J.J. Notermans mr. M.D. de Boer-Beerta Pagina 4

5 CDA Begrotingsbehandeling 2018 ( beschouwingen 2017) eerste termijn: Na het zuur, nu het zoet? Op het moment van schrijven van deze begrotingsbehandeling ligt er een regeerakkoord. Iedere werkende Nederlander gaat erop vooruit, onder de streep. Dat klinkt geweldig maar het is toch genuanceerder. Gemakshalve wordt vergeten dat de grootste kostenpost voor de BV Nederland in de werkmaatschappij 'gemeente' is geparkeerd. Het is daarom dat de bewering van de nieuwe regering maar de halve waarheid is, de kosten voor de decentralisaties moeten immers toch betaald worden, gebeurde dit eerst via Den Haag, nu zijn de gemeenten verantwoordelijk. Het is daarom niet ondenkbaar dat het positieve 'onder de streep' zomaar teniet gedaan wordt omdat de lastendruk bij de lokale overheid stijgt. Deze lokale overheid is namelijk gebonden aan strenge regels van de provincie om zorg te dragen voor een sluitende begroting, en dit meerjarig! Daarom zullen er, ook in Roerdalen, duidelijke keuzes gemaakt dienen te worden voor de toekomst. De vraag is of het terecht is dat deze coalitie de keuzes nu al maakt en daarmee beslist wat een volgende coalitie dient te gaan doen. De vraag is ook of de noodzaak er is om deze keuzes nu te moeten maken. Het voorstel van het college om meerjarig de onroerende zaak belasting met 8% te verhogen en tevens de kwaliteit van onze omgeving te verlagen vinden wij een brug te ver. De hoogte van de OZB is een van de zeer weinige knoppen waaraan een gemeente direct kan en mag draaien om tot een sluitende begroting te komen. Indien we dit instrument alleen hiervoor, zonder onderliggende visie voor de toekomst gaan inzetten, dan begeven we ons op een hellend vlak. Het is zeker niet dat uw CDA fractie geen keuzes durft te maken, dat hebben we de afgelopen periode voldoende bewezen. Ons standpunt is dat, als we een participatiemaatschappij nastreven in woorden, we dit ook moeten tonen in daden. En dit betekent dat onze reserves het toelaten om u in de gelegenheid te stellen om te bepalen welke koers Roerdalen in de toekomst dient te varen. Zonder sturing op dit moment. Het keuzemoment is in maart 2018 tijdens de gemeenteraadsverkiezingen. Onze lijn hierin zal zijn dat we, op basis van gedeelde verantwoordelijkheid, samen met onze burgers, Roerdalen een richting geven waarin het mooi, veilig en economisch goed varen is. Met zo min mogelijk regels maar met duidelijkheid wat van eenieder wordt verwacht om onze 6 unieke kernen te laten groeien binnen een mooie samenleving. Roerdalen! Dan gaan we nu over tot de inhoudelijke punten van de voorgestelde begroting. Met de punten die niet expliciet worden benoemd gaan wij akkoord. De wel benoemde punten: vragen meer uitleg; verdienen extra aandacht; of zijn ons inziens niet verstandig om tot uitvoer te brengen. We zullen bij 1

6 CDA de behandeling de programmalijnen voor zover mogelijk volgen. Alvorens hiertoe over te gaan: een oprecht woord van dank aan de ambtenaren. Zij hebben, met de huidige opzet van informatievoorziening, de nodige verdieping al op voorhand ingebracht en zo vele vragen beantwoord dan wel van een concrete uitleg voorzien. Sociaal domein: Krachtige dorpen: De totstandkoming van de BMV 2 in de afzonderlijke kernen krijgt langzaam een definitief karakter. Hoe verhouden de huidige ontwikkelingen zich met het besluit van de raad om niet te investeren in gebouwen welke niet tot het eigendom van de gemeente behoren?? En acht het college het mogelijk om algemene voorzieningen tot stand te laten komen in commerciële accommodaties wanneer maatschappelijke locaties in een kern niet voorhanden zijn of niet de voorkeur van de bevolking behoeven? Participatie, ondersteuning en zorg: De grootste zorg is de jeugdzorg, de nieuwe inkoopsystematiek brengt hopelijk verlichting, zowel in uitvoering als ook financieel. Constante monitoring en controle is hierbij naar onze mening noodzakelijk en graag vernemen we van het college of en hoe zij dit gestand willen doen. Veilige dorpen: Nazorg. U geeft aan dat daders zo snel mogelijk weer dienen te participeren in de samenleving. Dit vraagt een nuance. Wanneer het gaat om zedendelinquenten zijn wij van mening dat deze personen nooit meer een voet mogen zetten op Roerdaler bodem. Hoe staat het college hierin? Ook de manier waarop de handhaving is ingeregeld in het uitvoeringsprogramma is al jaren een punt van discussie tussen onze fractie en de portefeuillehouder. Meer tijd vrijmaken voor directe opvolging van meldingen is noodzaak! Ruimtelijk domein: Economie, natuur, toerisme en cultuur: in de speerpunten benoemd u expliciet de afhandeling van de pacht van het Elfenmeer. Acht u het realistisch dat dit in 2018 daadwerkelijk tot een einde gebracht wordt en er nieuwe ontwikkelingen kunnen gaan plaatsvinden? In het eerste jaar van dit college is er gekozen om te komen tot een lokale ondernemersbank welke met veel enthousiasme is ontvangen en opgezet, zijn er concrete resultaten en zijn deze naar tevredenheid of zijn er nog verbeterpunten? Woonomgeving: Wat betreft de afbouw van de planvoorraad zijn er dit jaar al concrete stappen gezet en is zelfs meer geschrapt dan de opdracht was. De manier hoe dit gerealiseerd is en hoe de raadsfracties hierbij zijn betrokken verdient alle lof. Indien in 2018 weer stappen gezet dienen te worden, afhankelijk van het regionale woon onderzoek, verzoeken we u rekening te houden met de slechte plekken in onze kernen en waar mogelijk hier met voorrang de contingenten weg te nemen. Verder is een actieve faciliterende rol bij het verduurzamen van alle huizen naar onze beleving een speerpunt welk continu aandacht verdiend, hoe denkt het college, wellicht i.s.m. particuliere initiatieven hieraan handen en voeten te geven? Mobiliteit, infrastructuur en openbaar groen: We zijn het college erkentelijk dat, wederom, onze oproep om vooral niet te tornen aan de kwaliteit van ons openbaar groen gehoor heeft gevonden. We snappen de dilemma's en dat er keuzes 2

7 CDA gemaakt moeten worden. Deze keuze had echter veel negatieve neveneffecten opgeleverd, economisch, voor de beleving van onze inwoners en voor de beleving van onze bezoekers. Ook het feit dat het GVVP, in zeer nauw overleg met de fracties, dit jaar vernieuwd is aangenomen draagt onze goedkeuring. Met name het feit dat onneembare hordes op onze wegen bij onderhoud integraal worden vervangen door verkeersremmers met minimale eisen is goed. Dit bevordert de bereikbaarheid voor onze hulpdiensten in geval van calamiteiten. Ook de toezegging dat de ergste excessen op de weg met voorrang verwijderd worden stemt ons tevreden. Dienstverlening en bedrijfsvoering: Programma 7 en 8 behandelen we hier integraal: Met de op stapel staande Omgevingswet wordt de op een respectvolle en gelijkwaardige manier behandelen van de burger steeds belangrijker. Verschillende communicatiekanalen dienen te worden ingezet en zullen een belangrijke rol gaan vervullen. Denk hierbij aan sociale media en chatfuncties, zoals WhatsApp, Snapchat, lnstagram, Facebook en Twitter. Burgers worden hiermee snel en adequaat worden voorzien van informatie. Dit hoeft niet altijd een antwoord te zijn op een vraag. Daarnaast kan, mits goed ingeregeld, een burger veel voorwerk zelf al regelen, waardoor ambtelijke capaciteit bespaard kan worden. Denk hierbij, als voorbeeld, aan een digitaal formulier voor de aanvraag van officiële documenten. Een dergelijk formulier zou bijvoorbeeld eenvoudig automatisch ingevuld kunnen worden, eventueel middels inlog via DigiD. Wanneer de gegevens compleet zijn kan de burger het formulier printen en met pasfoto, ZONDER AFSPRAAK, in het gemeentehuis de aanvraag afgeven. Wacht- en behandeltijden worden zo ingekort. Social media is een kans. Op deze manier brengen we de gemeente, politiek en de burger gemakkelijk, laagdrempelig en beter tot elkaar. Betrek hierbij de volksvertegenwoordigers, zodat ook zij weten wat er wanneer speelt. Social media is geen platform voor ambtelijke taal en lange verhalen. Reageer daarom direct, kort en bondig en binnen een kwartier. Ook is een chatfunctie op de gemeentelijke website wellicht een mooie aanvulling. De burger bepaalt hoe en wanneer hij/zij communiceert met de gemeente en de gemeente faciliteert de burger maximaal door meer kanalen beschikbaar te stellen. Daarnaast willen wij opmerken dat de telefonische bereikbaarheid van de MER beter moet en kan. Ook na 12 uur dient het Service Centrum bereikbaar te zijn en niet alleen in de ochtend. Gelijkwaardigheid met de burger betekent ook het scheppen van heldere kaders vanuit de politiek. Deze kaders dienen ambtelijk en door het college vervolgens duidelijk gecommuniceerd te worden. Mensen komen in actie wanneer een onderwerp of gebeurtenis hen raakt en de behoefte ontstaat dan om hier iets mee te doen. Het van meet af aan afbakenen van het speelveld door duidelijke kaders helpt in deze interactie met de burger. Het voorkomt wensenlijstjes en droomscenario's. Zo ontstaat een speelveld waarbij duidelijk is waar ieders verantwoordelijkheden en grenzen liggen. Bij het managen van de verwachtingen moeten de kaders tenminste bestaan uit financiële duidelijkheid en een vooraf afgesproken tijdpad. Dit zijn basiskaders om teleurstellingen en frustratie(s) gedurende het proces te voorkomen. ( voorbeeld: de voetbalaccommodaties). De burger is mondig en creatief genoeg om te zoeken naar oplossingen binnen de gestelde kaders. Kijk ook naar verschillende bestaande initiatieven als crowdfunding of coöperaties. De gemeente dient hierbij ook een rol spelen (en doet dit deels al) door het bedenken van aantrekkelijke of nieuwe financieringsvormen zoals de starterslening of een "sociale hypotheek". Hierbij leert de gemeente om te denken in kansen en mogelijkheden in plaats van in bedreigingen, barrières en problemen. Dit 3

8 CDA is een nieuwe rol voor de organisatie. Het doet ons deugd om te zien dat de kanteling binnen de organisatie echt is ingezet en dat dit signaal goed wordt opgepakt. Op het gebied van dienstverlening vraagt het College om 2 fte extra. Zij zijn voornemens om deze in te vullen door dorpscontactpersonen in te zetten. Het CDA juicht dit initiatief toe. Wij gaan ervan uit dat deze personen zich ook laten zien in de dorpen op een laagdrempelige manier, bijvoorbeeld een dagdeel per dorp in de week in aansluiting op de sociale wijkteams of zelfstandig in onze BMV 1 en/of 2. De RUD mag ten opzichte van onze eigen MER zich niet bemoeien met de uitvoeringstaken die wij in de MER hebben ondergebracht, ongeacht wat Den Haag hiervan vindt. Wij hebben onze zaakjes nu langzaam op orde en zijn van mening dat de daarmee gepaard gaande investering nu niet teniet gedaan mag worden. Laat de RUD dus vooral deze uitvoeringsdiensten inkopen bij onze MER, zoals wij ook reeds tijdens de behandeling in de Raad aan u hebben meegegeven. Daarnaast zijn wij van mening dat de gemeente de klanttevredenheid van het SC MER zelfstandig en continue moet monitoren. De onderwerpen duurzaamheid, energiezuinigheid en het klimaat worden steeds belangrijker. Het kersverse kabinet heeft zich gecommitteerd aan het behalen van de klimaatdoelstellingen van Parijs. Wij zijn van mening dat wij daar als gemeente ook ons steentje aan bij moeten dragen. Onderzoek subsidiemogelijkheden en wijs burgers de weg wanneer zij willen investeren in hun eigen woning. De nieuw opgerichte energiecoöperatie kan hierbij een belangrijke rol spelen. Door dit als gemeente actief uit te dragen wordt het effect hiervan mogelijk versterkt. Bewustwording is hierbij de eerste stap waarbij de kracht ligt in het herhalen van de boodschap. En niet alleen subsidies kunnen hieraan bijdragen, een (renteloze) lening kan ook net dat extra duwtje in de rug zijn om de burger in beweging te krijgen. Bekijk dus waar hier de mogelijkheden liggen en speel hier actief op in. SML. We horen wel veel in de wandelgangen maar niets concreets. Wetende dat SML geen projectorganisatie is blijft concretisering van plannen voor de regio wel een speerpunt. We hopen dat de nu aangekondigde strategische agenda antwoorden gaat geven en pleiten tevens ervoor dat de raad meer wordt meegenomen in de ontwikkelingen binnen deze vrijwillige netwerkorganisatie. Ook de reactie van, en opstelling naar deze organisatie door de provincie zal bijdragen aan succes dan wel falen van deze ontwikkeling. OML. Dit is wat ons betreft een instituut dat continue aandacht verdient van het college. Hierbij dient voortdurend de belangenafweging gemaakt te worden of deze organisatie nog van meerwaarde is voor onze gemeente, nu en in de toekomst. Ook hier is het zaak dat het college de raad zo volledig mogelijk meeneemt in de turbulente ontwikkelingen die nu spelen. Wat betreft onze reserves is het goed te constateren dat deze nu kritisch bekeken zijn en waar mogelijk aangepast. Het verdient aanbeveling dit jaarlijks te doen en bij mutaties de raad mee te nemen hierin. Daarnaast is het wellicht goed om voor raads- en commissieleden en andere geïnteresseerden een workshop te organiseren, waarbij de structuur en opbouw van de gemeentelijke financiën op een begrijpelijke manier worden uitgelegd en toegelicht. Voorzitter afsluitend: Na het zoet uit Den Haag gemixt te hebben met ons lokale zuur zijn we trots op het college. Trots dat zij de moeilijke opgave om, met alle wensen welke zijn geuit tijdens de kadernota, toch een meerjarig sluitende begroting te kunnen presenteren. Een begroting waarbij onze burgers zeker op 4

9 CDA het financiële vlak zoveel mogelijk worden ontzien. Een begroting die geen invloed heeft op onze dagelijkse beleving namelijk die van een schoon, groen en natuurrijk Roerdalen. Tot zover in eerste termijn. 5

10 ROERSTREEK LOKAAL! Begroting De begroting voor het jaar 2018 ligt voor. De laatste van de periode , waarin wij ook terug blikken op vier jaar coalitie en bestuursverantwoordelijkheid. Vier jaar waarin veel veranderd is op gebied van zorg en jeugd. Vier jaar waarin ook keuzes gemaakt zijn. In de Kadernota hebben wij onze accenten en koers duidelijk aangegeven. Wij stellen de transparante wijze op prijs waarop het college van B&W duidelijk gemaakt heeft welke accenten in deze begroting zijn opgenomen. Belangrijke punten voor Roerstreek Lokaal zijn: Het allerbelangrijkst is de inwoner van Roerdalen. De mens staat centraal in onze keuzes; Zet het ingezette beleid vooral door dat we voor en met elkaar maken; Luister naar onze inwoners en ga aan de slag met datgene wat zij inbrengen. En manage ook heel goed de verwachtingen; Wees reëel; niet alles is mogelijk. Zorg voor duidelijke kaders. Dit geldt net zo goed voor gemeentelijk beleid als voor burgerparticipatie; Goede accommodaties, waar mensen samen kunnen sporten of samen zijn; Aandacht houden voor ontwikkeling van de jeugd; Goede dienstverlening die inspeelt op de behoefte van onze inwoners, maar niet tegen elke prijs wat ons betreft; De kas die klopt; En geluk is gelukkig niet in geld uit te drukken. De kas die klopt Een sluitende begroting is voor Roerstreek Lokaal essentieel voor een toekomstbestendig Roerdalen. Helaas is een greep in de reserves nodig geweest om deze begroting sluitend te maken. Voor de toekomst wordt een gunstiger beeld geschetst. Dit is natuurlijk goed nieuws, maar geen reden om achterover te leunen. Zeker met de jaarlijkse bijdrage vanuit het Rijk die wisselend gunstig of ongunstig kan uitvallen. Ook hebben wij zorgen over onze jeugd, en met name de gevraagde zorgbehoefte. De kunst wordt de komende jaren dit dossier compleet te gaan beheersen. De lastendruk gaan we bij deze begroting iets verhogen. Een van de uitkomsten van de kerntakendiscussie was dat we eigenlijk veel van onze voorzieningen overeind willen houden. En dat hier best wat tegenover mocht staan. Als verwacht wordt dat veel zaken in de gemeente geregeld worden, dan staat hier ook een kostenplaatje tegenover. De extra lastendruk staat, naar onze mening, in verhouding met de voorzieningen die Roerdalen biedt. Verenigingskracht We vinden het verenigingsleven en de sociale cohesie erg belangrijk. Door verdergaande individualisering is het ook bij ons in Roerdalen niet meer zo vanzelfsprekend bij een vereniging te gaan of je hiervoor in te zetten. Wij zijn blij met de ingezette koers van de laatste paar jaren. Door subsidies te koppelen aan inspanningen worden meerdere doelen bereikt. Het basisonderwijs wordt verrijkt met professioneel muziek en sportonderwijs. Verenigingen treden meer uit hun schulp, waardoor ze een podium krijgen en leden werven. Maar ook, verenigingen komen met elkaar in gesprek en daardoor nader tot elkaar. Hiermee zijn we er nog niet. We vragen veel van vrijwilligers. De vraag is, hoe lang houden zij dit vol. Participatie kent ook zijn grenzen, dus soms is het zaak dat de gemeente structureel met geld over de 1

11 " ROERSTREEK LOKAAL! brug komt. Willen zulke initiatieven duurzaam slagen, dan moet de gemeente verder blijven bouwen aan draagvlak. Dit is de grootste succesfactor. Inwoners en verenigingen nemen in toenemende mate verantwoordelijkheid en willen best meedenken. Mooie voorbeelden hiervan zijn natuurlijk de biebs, het zwembad en de sportparken. De discussie rond de BMV2, dorpshuis, gemeenschapshuis of welke term dan ook gekozen wordt, is nog niet afgerond. We lezen dat in Montfort en Posterholt in 2018 plannen klaar zijn voor besluitvorming in de raad. In Melick wordt dit geïntegreerd in het nieuwe zwem- en sportcomplex. Helaas zijn de plannen in Sint Odiliënberg, Herkenbosch en Vlodrop nog niet zo ver. Alhoewel we heel goed snappen dat het dorp zelf het tempo bepaalt, vinden we het jammer dat er nog geen concreet zicht is op een concrete invulling in deze dorpen. Liever hadden wij dit thema al deze periode afgerond. Het is goed dat de eigenheid van iedere kern gezien en erkend wordt. De initiatieven die al opgepakt zijn, worden als basis gebruikt om verder te bouwen aan onze zes dorpen, waar je graag woont en bent. Met de komst van het sociale wijkteam in de laatste twee, Sint Odiliënberg en Montfort, zetten we verder in op maatwerk. Het gaat niet om hoe, maar dát het lokaal werkt. Een uniforme HEMA worst heeft ook zijn langste tijd gehad. Jeugdzorg: kopzorg? In ons verhaal staat nog steeds de mens centraal. We hebben een verantwoordelijkheid voor iedereen van jong tot oud. De kosten voor jeugdzorg in Roerdalen lopen uit de pas en baren ons grote zorgen. Niet alleen voor onze begroting, maar vooral voor de jeugdigen zelf. Zij zullen straks onze samenleving ook mede moeten maken en financieren. Naar aanleiding van de bittere pil dat Roerdalen flink geld bijlegt op deze zorg, kiest u voor een koerswijziging wat betreft aanpak bij jeugdzorg. We hopen dat dit resulteert in een langjarig positief effect voor deze jonge mensen en de draagkracht van de financiële middelen. Dit neemt echter niet weg dat effectievere zorg nog steeds de wortel van het probleem niet aanpakt. Wij vragen extra aandacht voor het voorkómen van deze zorg. Jammer dat u geen specifieke reserve voor jeugdzorg wil instellen. Naar ons idee maakt dit het mogelijk toekomstige tegenvallers beter op te vangen. Juist omdat wij niet willen dat de kosten voor de jeugd, ten koste gaan van de zorg in de andere portefeuilles. Laat dit geen zorg voor ons allen worden, en al zeker niet voor de veelal oudere mensen die aanspraak maken op Wmo middelen. De ingezette preventieve koers op het sociaal domein onderschrijft Roerstreek Lokaal. Voorkomen is beter dan genezen, zo ook voor Wmo zorg. De lokale structuur helpt hierbij. Verenigingen, accommodaties, mantelzorgers; zij staan het dichtst bij onze inwoner. Het initiatief dit te centraliseren in een toegankelijk gebouw in elk dorp juichen wij toe. Wij wijzen u erop dat de drempel voor sommige inwoners nog steeds hoog is. Onderschat schroom, schaamte en onwetendheid nooit. Op gebied van de Participatiewet is de Roerdalense aanpak met name aandacht te schenken aan de inkomenssituatie van eenoudergezinnen goed. Het mes snijdt aan twee kanten. Luisteren... Het is soms zo simpel. Zeg wat je doet en doe wat je zegt. In de praktijk niet altijd even gemakkelijk. In de toekomstgesprekken is door onze inwoners zelf het thema 'communicatie' op de agenda gekomen. Goed communiceren lijkt zo makkelijk, maar we opereren allen vanuit onze eigen ik. Het is de kunst andermans invalshoek te begrijpen en daarop in te spelen. We zien dat de gemeentelijke organisatie slagen maakt op dit vlak. Dit lukt de ene keer beter dan de andere. De wil is er in elk geval. De omslag naar een faciliterende overheid vraagt een andere manier van werken. Luister dan ook niet alleen naar de inwoner, maar ook naar de eigen ambtenaren. Je personeel is in dit geval je kostbaarste bezit; zij maken of breken de organisatie en daarmee de ingeslagen weg naar 2

12 fl ROERSTREEK LOKAAL! cultuurverandering. We hebben tijdens de infoavonden vooral op dit onderwerp gehoord dat we zeker op de goede weg zijn; houd daarom vast aan dit pad. Roerdalen 2.0 De begroting zoomt in op Na 2018 gaat de wereld gewoon verder en heeft Roerdalen nog heel wat werk te verzetten. Al op korte termijn komt de Omgevingswet eraan. Een grote wet, waarin de nieuwe raad flinke keuzes gevraagd worden. De gevraagde ambtelijke capaciteit is groot. Wij vragen grote zorgvuldigheid en oplettendheid dat we in dit proces niet uit de pas gaan lopen. Dit vraagt discipline van alle geledingen. Er wordt ook een omslag in het denken rond energie verwacht. Lokaal worden er al initiatieven opgepakt, bijvoorbeeld door stichting Duurzaam Roerdalen. We zullen ons de vraag moeten stellen of en hoe we energie lokaal willen opwekken, maar ook hoe we duurzaamheid verder integreren in al ons beleid. Het is een aspect dat in alle beleidskeuzes subjectief gewogen moet worden om klimaatdoelen te bereiken. Op dit dossier moeten we er ons van bewust zijn dat we hiervoor de inhoudelijke expertise waarschijnlijk niet in huis hebben. Water is lange tijd van de politieke agenda geweest. Wateroverlast komt niet alleen meer van winters hoogwater van de Roer, maar ook tijdens piekbuien die vaak in de zomer vallen. Dit vraagt een aanpassing van onze ruimtelijke omgeving. In waterpanels praten we al met onze waterpartners. Voor Roerstreek Lokaal is het belangrijk dat we dit integraal oppakken en onze verantwoordelijkheid nemen. We zullen anders over de groene, ruimtelijke inrichting moeten nadenken. Vooral hoe doe elkaar versterken. Demografische ontwikkelingen spelen al vele jaren een rol in het toekomstbeeld van onze regio. Alhoewel de krimp minder hard lijkt te gaan dan voorspeld, verandert de samenstelling van onze inwoners. We zien het al op de basisschool. De klassen zijn kleiner. Na de studie, elders in Nederland, keren 'onze' studenten weinig terug naar onze gemeente. Terwijl het aantal oudere inwoners relatief stijgt. Op gebied van woningbouw hebben we nog een hele transitie voor de boeg. Onze woningvoorraad sluit niet goed aan bij de vraag. Voor starters zijn de woningen te duur, voor ouderen te groot of niet levensloopbestendig. Voor Roerstreek Lokaal mag de trekkersrol die onze gemeente in de Samenwerking Midden Limburg wel prominenter. Waarom niet experimenteren met tijdelijke of heel kleine woonvormen? Wij gaan ervan uit dit in de actualisatie van 2018 terug te lezen. A/sluiting Roerstreek Lokaal! onderschrijft deze begroting. Deze begroting straalt vertrouwen, vooruitkijken, positief denken, de mens centraal en respect uit voor zaken die al gedaan worden. Ons verhaal is grotendeels uw verhaal. College, ga hiermee aan de slag. Blijf positief denken. Heb respect voor ons niet te becijferen kapitaalgoed, de mens: de vrijwilliger, onze inwoner in al zijn gradaties. Denk met ze mee en creëer mogelijkheden. Dit is nog steeds in onze ogen de juiste manier om resultaat te kunnen bereiken. 3

13 Dit is de laatste begroting in deze raadsperiode. Bij de verkiezingen zullen wij samen gaan met lijst van der Linden. Daarom zal lijst van der Linden in deze begrotingsbehandeling ingaan op het Sociaal Domein en de Dienstverlening en de bedrijfsvoering en aan ons de taak om in te gaan op de Ruimtelijke ontwikkelingen, Natuur toerisme, woonomgeving en financiën. Ruimtelijke ontwikkelingen. Er komt een nieuwe omgevingswet. Met deze wet wil de overheid de regels voor ruimtelijke ontwikkeling samenvoegen en vereenvoudigen. Deze wet gaat onze structuurvisie vervangen. Goed nieuws voor de burger als alles loopt zoals de verwachtingen zijn kan hij straks bij een loket terecht voor zijn aanvraag Maar veel werk voor de gemeenten. Wij hebben vorig jaar al aangegeven dat wij hier graag geld voor in de begroting opgenomen zouden zien. Wij zijn dan ook verheugd dat dit nu het geval is. Maar wij zien de noodzaak niet om twee medewerkers hiervoor aan te trekken. Toen u het voorstel deed voor twee medewerkers, was het nog niet bekend dat de invoering van de wet pas in 2021 inging. Nu we bijna 2x zoveel tijd krijgen voor de voorbereiding van de wet zijn wij van mening dat uitbreiding met een medewerker voldoende moet zijn. Deze nieuwe omgevingswet biedt ook kansen. Op de woningmarkt kunnen juist starters moeilijk een start maken. Want betaalbare huurwoningen zijn er weinig en een huis te kopen wordt door de aangescherpte rijksregelingen met betrekking tot de hypotheek ook steeds moelijker. Op diverse plaatsen in het land wordt geëxperimenteerd met verschillende woonvormen. Ons spreekt het idee aan om kleine bouwkavels aan te bieden waarop een kleine woning gebouwd kan worden voor starters. Een hypotheek voor een kleiner bedrag is vaak makkelijker te realiseren. Op het moment dat de starter door verandering in zijn leefsituatie graag een grotere woning heeft. Dan kan hij zijn huidige kleine woning verkopen en is er een startkapitaal om voor een grotere hypotheek in aanmerking te komen. Dit alles vergt onderzoek wilt u hier onderzoek naar gaan doen? Of is dit iets dat in de volgende raadsperiode opgepakt moet gaan worden? Natuur en toerisme U wilt Nieuwe mogelijkheden creëren en een kwaliteitsslag stimuleren. Een kwaliteitsslag stimuleren is voor ons onvoldoende, er moet een kwaliteitsslag gemaakt worden. De NATUUR is onze grootste toeristische trekpleister. Natuur in en rond de kernen. het Sweeltje, Munnichsbos en natuurlijk het Nationaal de park de Meinweg. Gelukkig is er de laatste jaren al een en ander gebeurd om die natuur te behouden en aantrekkelijker te maken. Maar het kan beter. Daarom willen wij voorstellen om een gedeelte van de toeristenbelasting hiervoor te gebruiken. 1

14 Ook de subsidie aan het IKL zouden wij graag opgenomen zien in de begroting. ons oerdalen IKL zorgt neemt de kleine projecten voor haar rekening en kan dit doen met mensen met een beperking tot de arbeidsmarkt verder zorgt zij bij kleine landschapselementen voor beplanting met kruiden en heeft zij een bijenproject. Deze laatste twee zaken zijn voor ons van groot belang. Een onderzoek waarvan de resultaten in mei zijn gepubliceerd, maar nu pas door diverse uitzendingen, op de tv, aandacht heeft gekregen van het breder publiek, hebben aangetoond dat er in 27 jaar een afname is van het aantal gevleugelde insecten van 75%. Dit kan ernstige gevolgen hebben voor de natuur. Wij vinden dat wij als gemeente bij moeten dragen, om te proberen dit te stoppen. Wij verwachten dat u de subsidie in de begroting gaat opnemen. Toeristenbelasting De toeristenbelasting wordt verhoogd. Hierin kunnen we ons vinden. Maar wij stellen hierbij als voorwaarde, dat deze niet verdwijnt om algemene zaken uit te voeren maar dat een gedeelte ingezet wordt voor toeristische projecten dit in samenwerking met onze ondernemers. Het ander gedeelte zouden we willen inzetten zoals wij al eerder aangaven om de natuur te onderhouden en aantrekkelijker te maken. Van deze ontwikkelingen kunnen onze inwoners maar ook de hele regio profijt van hebben. Kan het college ons toezeggen de toeristenbelasting voor deze 2 zaken te gebruiken. OZB belastingen Nog niet zo lang geleden is er een gerechtelijke uitspraak geweest dat verzorgingshuizen als woningen in plaats van als niet woningen beschouwd dienen te worden. Dit zal voor onze gemeente tot een hogere ozb opbrengst. Verder vragen we ons dan ook af of dit verdere gevolgen heeft voor de riool en afvalstoffenheffingen maar wordt ook rijksuitkering hoger door deze verandering? Is het college bekend met deze uitspraak en hoe wordt die vertaald in de OZB heffing? Afvalstoffenheffingen In 2018 gaan de kosten van de afvalstoffenheffing omhoog en moet de heffing met meer dan 11% verhoogd worden naar Eur 21,48. Uit de begroting maken wij op dat het hier geen incidentele verhoging betreft maar dat dit jaarlijks terugkomt. Er is een voorziening afval, om incidentele schommelingen op te vangen, maar deze heeft inmiddels het minimum saldo bereikt van euro, wat door de raad is vastgesteld. In de loop der jaren heeft de burger teveel betaald voor zijn afval en daardoor is een spaarpotje gecreëerd. Wij hebben al drie jaren aangedrongen om dit in een keer. 2

15 ons Roerdalen Daarvoor heeft u niet gekozen u wilde het bedrag jaarlijks terug geven en presenteerde dit als minder belasting voor de burger. Terwijl de burger gewoon recht had op dit bedrag. Nu vernemen wij uit de antwoorden, dat u het bedrag van door de raad voorgesteld, naar beneden wil brengen en dat wilt inzetten om de pijn van de verhoging van de belastingdruk daar mee wilt verzachten. In de toekomst wordt de opbrengsten voor kunststof naar beneden bijgesteld en ook de kosten van het verbranden van restafval gaan omhoog. Dit betekent dat de kosten het volgende jaar fors omhoog moeten gaan. Daar komt nog bij dat de voorziening tot aangevuld moet worden. Graag hadden wij uw motivatie ontvangen om een door de raad genomen besluit terug te draaien. Mer. In de begroting lezen we dat voor de opvang van zwerfdieren wordt opgenomen. Voorheen was deze dienst ondergebracht bij de Mer. Maar de Mer heeft deze taak terug gegeven aan de aangesloten gemeenten. Uit de antwoorden op onze vragen vernemen we dat dit met gesloten beurs is gebeurd. Dit is voor ons onbegrijpelijk. Voor de opvang van zwerfdieren was er bij de Mer een post van opgenomen. Nu deze taak niet meer door de Mer wordt uitgevoerd is het niet meer dan logisch dat dit bedrag terug komt naar de gemeenten. Wij gaan niet betalen voor iets wat wij niet geleverd krijgen. Bent u het met ons eens en gaat u ons gedeelte van die bij de Mer terug halen? 3

16 '(~ DEMOCRATEN.-i'\r ROERDALEN De begroting zoals die voorligt kunnen wij in grote lijnen onderschrijven. U gaat werken aan het geluk van onze inwoners. Daar willen wij graag bij helpen. Tevreden en gelukkige mensen leveren immers zoveel positiefs op zodat ondersteuning en hulp verminderd kan worden en wij als gemeente de focus kunnen leggen op de mooie dingen die ons allen bind. Uit de begroting blijkt dat er nog steeds grote ambities liggen en dat er voor de komende periode nog voldoende te realiseren valt. Wat onze fractie betreft zou de komende periode de focus vooral moeten liggen op consolideren en verder doorontwikkelen met wat er nu is en niet zozeer op nieuw beleid. De (organisatorische) ontwikkelingen zijn de afgelopen periode in hoeveelheid en snelheid zodanig geweest dat wat ons betreft pas op de plaats gemaakt kan en zelfs moet worden. U geeft aan dat er voor 1,1 mln bezuinigd wordt op de organisatie. Op zich een nobel streven. Ons inziens wordt het nog een hele uitdaging om de voorliggende begroting met al zijn uit te voeren activiteiten gerealiseerd te krijgen met een steeds krapper wordende organisatie. Eens worden grenzen bereikt of denkt het College dat deze grens nog niet bereikt is? Wij zien ook weer de nodige plannen vermeld staan die we al meerdere jaren terug zien in de begroting waarbij we ons kunnen afvragen wat de voortgang is van de plannen. Programma 1 Krachtige dorpen Het programma Krachtige Dorpen geeft invulling aan de sociale samenhang en de leefbaarheid van de gemeenschap of de dorpskern en omvat de sociale basisvoorzieningen zoals de school, de kinderopvang, het consultatiebureau, de bibliotheek, de brede maatschappelijke voorziening of de vereniging. Er is een relatie met wonen en woonomgeving. Het betreft de zogenaamde nulde lijn of, anders gezegd, het fundament van het sociaal domein. Inwoners geven voor een belangrijk deel zelf invulling aan hun leven en hun leefomgeving Er wordt gesproken over "huiskamer-plus & dagbesteding" projecten in dorpshuizen. In dit kader een aantal vragen: Worden deze plannen voldoende gecommuniceerd met beheersstichtingen? Wat betekent dit voor de inrichting en exploitatie van een BMV2? Is straks de brede maatschappelijke voorziening door sub-optimalisatie alleen geschikt voor verenigingen? Zijn de activiteiten in de huidige ruimten naast verenigingsactiviteiten te ontplooien? Heeft dit consequenties voor het accommodatiebeleid, de kosten van aanpassing van voorzieningen en hun exploitatie? Kan dit in de bestaande accommodaties alleen bij vrijwilligers neergelegd worden? Voert de gemeente Roerdalen niet een te sober beleid als we naar omliggende gemeenten kijken waar in kleine kernen (St. Joost, Roosteren, Leunen, Kelpen) miljoenen verspijkerd is aan gemeenschapshuizen. Erkent men de immateriële waarden voor leefbaarheid en geluk? Waar dorpen krimpen en bewoners vergrijzen zou de rol van een multifunctioneel centrum juist groter moeten zijn? Graag vernemen wij de opvatting van het College. Programma 2 Participatie, ondersteuning en zorg Momenteel wordt een gedeelte van het groenonderhoud uitbesteed aan Prio Verve. De gemeente heeft de intentie om na contracteinde met Prio Verve de mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in te zetten bij het eigen groenonderhoud. Heeft dit effect op de kostenontwikkeling en is deze meegenomen in de begroting? 1

17 ~el DEMOCRATEN.-'\r ROERDALEN Voor alle duidelijkheid we onderstrepen de kernwaarden voor geluk dat iedereen erbij hoort en meedoet in de samenleving. Mensen met (onderkende) stoornissen in het psychische en/of sociale spectrum, waar "niet kunnen" vaak verkeerd wordt uitgelegd als "niet willen", kan regelmaat en werk zorgen voor een stabielere situatie met minder kosten voor zorg en begeleiding. Wat is de opvatting van het College hierover? In de toekomst zal laaggeschoold werk meer en meer overgenomen worden door robots. In 2020 zullen meer dan 1, 7 miljoen nieuwe robots geïnstalleerd zijn bij fabrieken wereldwijd. Wat is het toekomstperspectief voor laaggeschoolden en mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt? We kunnen daarbij de vraag stellen hoeveel banen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt sinds 2015 zijn gecreëerd in het bedrijfsleven? Wat is terechtgekomen van de banenafspraak en wordt het quotum voor plaatsing van arbeidsbeperkten bij bedrijven gehaald? Het nieuwe kabinet gaat de komende jaren geld geven voor extra beschutte werkplekken. Dit zal nog niet in deze begroting zijn verwerkt. Is er gekeken wat het effect zou zijn van kosten van de jeugdzorg en jonge gezinnen als jongeren uit het speciaal onderwijs na hun opleiding ook op continuïteit kunnen rekenen op begeleiding in een beschutte werkomgeving, met een zeker inkomen en een vast arbeidsritme? Werken voor een uitkering moet een positief rendement kunnen opleveren. Programma 3 Veilige dorpen De gestelde prioriteiten kunnen wij onderschrijven. Wij hebben wel eerder al eens aangegeven dat de zichtbaarheid van onze handhavers in de kernen te wensen overlaat. Met name "kleine"overtredingen leveren bij veel mensen de nodige frustraties op. Overtreders dienen tegenwoordig op heterdaad te worden betrapt maar dan is het wel noodzakelijk dat handhavers aanwezig zijn. Wij beseffen ook dat aanwezigheid zijn grenzen kent mede gelet op de kosten, maar het kan ook niet zo zijn dat overtredingen een zodanige omvang krijgen dat er uiteindelijk wel gehandhaafd moet worden om escalaties te voorkomen. Als gemeente zijn we dan verkeerd bezig. Als fractie zijn wij in ieder geval bereid hier nadrukkelijker naar te kijken en desnoods extra middelen vrij te maken. Graag vernemen wij de visie van het College. In het kader van handhaving permanente bewoning moeten we constateren dat de gemeente wel inwoners naar de betreffende parken stuurt om hier tijdelijk te gaan wonen. Wat is tijdelijk? Worden aan deze mensen kaders meegegeven? Geef in ieder geval duidelijkheid en voorkom dat we als gemeente zelf mede veroorzaker zijn van permanente bewoning. De inwoners van Rothenbach vinden dat het met de brandveiligheid niet goed gesteld is. We hebben inmiddels begrepen dat er een extra waterpunt zal worden aangelegd. Is dit juist? en zoja, kijk dan ook naar de mogelijkheid om via de Effelderwaldsee water te halen/pompen Programma 4 Economie, natuur, toerisme en cultuur In de kadernota 2016 alsmede bij de begrotingsbehandeling 2016 heeft onze fractie ervoor gepleit dat de zgn. VAB's (voormalige agrarische bebouwing) een andere bestemming zouden moeten kunnen krijgen. Volgens de fractie van DR zouden deze VAB's op een eenvoudige manier voor andere doeleinden gebruikt moeten kunnen worden. Hier is behoefte aan en maakt bovendien een eventuele start van een ondernemer gemakkelijker. Samenwerking is een goede zaak. Onze fractie heeft zich hier altijd positief over uitgesproken. In dit kader willen wij graag de vrijetijdseconomie ondernemers meer hun eigen gang laten gaan. Ga soepel om met de wettelijke kansen. 2

18 'r~ DEMOCRATEN "-r ROERDALEN Programma 5 Woonomgeving Reeds meerdere jaren wordt o.a. ook door onze fractie aangegeven dat onze inwoners zolang mogelijk kunnen (blijven) wonen in een woning die voldoet aan hun eigen behoefte. U onderschrijft dat ook. Maar vooralsnog zien we hier helaas nog steeds weinig van terug. Waar zijn de starters woningen en waar zijn de mogelijkheden voor onze oudere inwoners om te kunnen doorstromen naar kleinere levensloopbestendige woningen? We hebben onze planvoorraad inmiddels naar beneden bijgesteld maar hebben we voor de toekomst genoeg plannen om huizen te bouwen? Het aantal huishoudens zal in de toekomst sneller stijgen dan het aantal huizen. Daarnaast moeten we initiatieven om bestaande woningen levensloop bestendig maken niet frustreren maar blijven aanmoedigen en ondersteunen. Ook hier moet gelden ja mits... i.p.v. nee, tenzij... Programma 6 Mobiliteit, infrastructuur en openbaar groen De in de kadernota aangekondigde bezuinigingen op groenonderhoud en onkruidbestrijding is in deze begroting teruggedraaid in ieder geval voor Het zal u niet vreemd zijn dat wij dit besluit van harte kunnen ondersteunen. Wij geven nu al vast aan dat wat de fractie van DR betreft dit ook zou moeten gelden voor 2019 en verder. Een goed onderhouden groenvoorziening is een visitekaartje voor onze gemeente en maakt het aantrekkelijk om hier te wonen en recreëren. Wij blijven dit benadrukken en zullen ons hiervoor sterk blijven maken. In 2018 staan meerdere infrastructurele werken gepland aan wegen en diverse fietspaden. Het valt ons op dat een fietspad langs de Rothenbacherweg niet meegenomen wordt in de plannen. Waarom is dit niet gepland? Ons inziens is deze weg voor fietsers erg gevaarlijk en zou een apart fietspad meer dan welkom zijn als ontbrekende schakel in het totale fietsnetwerk. Volgens onze fractie heeft een fietspad langs de Rothenbacherweg meer prioriteit dan een vrijliggend fietspad langs de verkeersluwe Effelderweg die overigens doodlopend is voor auto's. ( afsluiting d.m.v. slagboom) Onderkent het College het gevaar voor fietsers op de Rothenbacherweg? Programma 7 Bestuur, Organisatie en dienstverlening Het College heeft er nogal vertrouwen dat door samenwerken, uitbreiding technische mogelijkheden en kennisontwikkeling het contact met onze inwoners zal verbeteren. Wij willen niet onvermeld laten dat ook de manier van denken en werken van onze medewerkers hierin een prominente rol speelt. Onze medewerkers zijn er voor de burgers en niet andersom. We kunnen het niet vaak genoeg benadrukken. Ziet het College een relatie tussen de 1,1 mln bezuinigingen en het grote verloop en ziekteverzuim van de medewerkers? Programma 8 Algemene middelen De koers die is ingezet met betrekking tot de dekkingsmiddelen kunnen we onderschrijven. De gemeente beschikt nog over de nodige essentgelden. Wij stellen voor deze sporadisch in te zetten. We hebben het hier vooralsnog alleen over de rendementen zodat het kapitaal in eerste instantie gehandhaafd blijft. Uit de cijfers kunnen we lezen dat er vanaf 2010 een cumulatief rendement is behaald van 45,39%. Dat is gemiddeld 6% per jaar. Een aanzienlijk bedrag om te besteden. We hoeven niet in lengte van jaren de middelen op te potten. Hoe denkt het College hierover? 3

19 Paragrafen '(~ DEMOCRATEN --,.r ROERDALEN Onderhoud Kapitaalgoederen Het onderhoud aan openbare verlichting, de controle op het branden van de openbare verlichting laat vaak te wensen over, dit kan zorgen voor onveilige situaties en zeker in het buitengebied en langs bossen. Wij vragen uw aandacht hiervoor. Tot zover onze eerste termijn. 4

20 Programmabegroting le termijn VVD De gepresenteerde begroting begon zelden zo politiek getint als deze keer. Op zich prima maar dan alleen als de informatie op feiten gebaseerd is en niet uitgaat van "alternatieve feiten". Ook dat is kennelijk een trend die in Roerdalen is neer gestreken. U schrijft(blz 8): "De recente economische opleving gaat paradoxaal genoeg gepaard met een toenemende sociale ongelijkheid in de samenleving op het gebied van opleiding, inkomen en werk. De kloof tussen arm en rijk neemt toe." Terwijl bronnen als het CBS het tegenovergestelde laten zien. De Gini-coëfficiënt (een getal dat de ongelijkheid uitdrukt, in dit geval inkomensongelijkheid, in een getal tussen Oen 1) schommelt vanaf 2001 rond de 0,28. Wij weten allemaal dat juist de nivellerende werking van rijksbeleid er voor gezorgd heeft dat de zwakkeren de crisis doorstaan hebben en dat de rekening met name door de middenklasse betaald is. Ongelijkheid van opleiding ontstaat niet door opleving van de economie, eerder het tegenovergestelde, lonkende banen leiden tot het afbreken van studies en die zelfde banen zorgen voor een toenemende arbeidsparticipatie. Zo zorgt die toenemende arbeidsparticipatie er voor dat ouderen langer doorwerken en de aanspraak op de AOW leidt tot meevallers. De verborgen deflatie laat ons bovendien profiteren van vrijwel gratis beschikbare informatie via het internet, goedkope deel auto's via uber en deel huizen via airbnb enzovoort. De volgende passage(blz 9) is ook bijzonder: "Het niveau van de algemene reserve ligt boven de door de raad vastgestelde ondergrens." Bij het vaststellen van de halfjaarrapportage en de bijbehorende begrotingswijziging nr. 5 is de stand van de algemene reserve gedaald tot { ,-. Indien de gemeenteraad ook begrotingswijziging nr.7 vaststelt dan gaat er nog euro extra vanaf tbv het Programmaplan Omgevingswet Daarmee zou de reserve uitkomen op { ,- Dit is bijna euro lager dan het startpunt van de algemene reserve in de nieuwe begroting. Dan de plannen specifiek voor 2018: Programma 1: Krachtige dorpen De genoemde accenten zijn een logische volgende stap in de diverse opgestarte processen. Opvallend is echter het taalgebruik zeker in een programma dat "krachtige dorpen" is gedoopt. 1

21 Eén voorbeeld daarvan: "Het gaat dan onder andere om het verbinden van initiatieven van inwoners met de dorpshuizen in wording, het netwerk van professionals en de sociale wijkteams." Van de VVD als liberale partij kunt u en zult u verwachten dat wij het individu op de eerste plaats blijven zetten. Alle samenwerkingen zien wij dan ook als individuen die initiatieven nemen en de randvoorwaarden daarvoor verzamelen. Zo'n individu gaat niet wachten op een gemeente of andere overheid. Zo'n individu organiseert met zijn vraag het aanbod en betaalt daar een passende prijs voor. Allen op deze wijze, zo is onze opvatting, ontstaat een duurzaam betaalbaar voorzieningenniveau dat je ook al op tal van plaatsen en op tal van terreinen ziet of ziet ontstaan. De visie op gemeentelijk vastgoed zal volgens de VVD in ieder geval moeten bevatten welk doel gemeentelijk bezit dient. Waarbij de opbrengstwaarde bij verkoop minimaal het gemiste rendement moet compenseren. Programma 2: Participatie, ondersteuning en zorg Dit is het programma bevat bijna de helft van de gemeentelijke lasten. In dit programma zien wij ook opmerkelijke verschuivingen van toegekende budgetten. Er gaan nog steeds structureel WMO middelen naar jeugdzorg. De VVD is dan ook met name benieuwd hoe de verzakelijking van de jeugdzorg inkoop gestalte gaat krijgen. Met vijf miljoen euro aan lasten en meer dan duizend zorgtrajecten is de jeugdzorg het onderdeel met zeer grote impact. Resultaat gestuurd aanbod is van groot belang om noodzakelijke zorg te kunnen blijven leveren in die gevallen waarbij het ook noodzakelijk is. Een zelfde aanpak verwacht de VVD ook bij participatie. Wij zien gemeenten die er veel beter in slagen om mensen aan betaald werk helpen bij bijvoorbeeld VDL Nedcar dan dat in onze gemeente lukt. Zeker nu de economie op stoom komt is er voor veel mensen in de bijstand de mogelijkheid om naar betaald werk uit te stromen. Om denken is hierbij essentieel. Arbeid verricht als tegenprestatie moet betaald worden waarbij de uitkering aanvullend is en er niet gewerkt wordt met behoud van uitkering. Programma 3 Veilige dorpen De VVD onderschrijft de genoemde drie prioriteiten waar mogelijk mag er gerust een schepje bij. In het geval van meldingen moet geprobeerd worden onveilige gevoelens in de kiem te smoren. Zeker als er sprake is van drank en drugsgebruik in de openbare ruimte dat ook nog eens samen gaat met vandalisme. Programma 4 Economie, natuur, toerisme en cultuur De gedachte achter de accenten die in dit programma geschetst worden onderschrijft de VVD echter de formulering is verre van smart. Het faciliteren van ondernemers met een lokaal aanspreekpunt lijkt een cryptische omschrijving van stoppen met het OML loket. Klopt dat? Wanneer vindt u dat een procedure soepel doorlopen wordt? Welke indicatoren gaat u daarvoor benoemen om controle door de raad op dit punt mogelijk te maken? Met welke stroperigheid hebben ondernemers op dit moment te maken? En hoe meet u dat? 2

22 Wij zijn benieuwd naar de uitwerking van de Strategische Agenda van Midden Limburg en verwachten als gemeenteraad daar continu en tijdig bij te worden betrokken. Wat huiverig zijn wij als de gemeente gaat bepalen welk aanbod een ondernemer in de ogen van de gemeente zou moeten realiseren met name lezen wij dat in de voorstellen rondom onze campings. Wij vrezen dan ook de precedent werking die hier van uit kan gaan: als een huurder van vastgoed of een pachter van grond of exploitant zijn onderneming niet of niet helemaal naar de smaak van het gemeentebestuur uitoefent zetten wij hem of haar natuurlijk aan de kant. Het contract moet bindend zijn, het vrije ondernemerschap moet gewaarborgd zijn. Ook als bestaande gemeentelijke instrumenten niet doeltreffend of een ander doel dienend ingezet worden. Met betrekking tot de reserve strategische aankopen zien wij bij opheffen van deze reserve een vermindering van de slagkracht om op kansen in te spelen. Wij overwegen dan ook een amendement op dit onderwerp waarbij de slagkracht een belangrijk punt zal zijn en de hoogte van een daar aan gekoppeld bedrag minder belangrijk is. Programma 5 Woonomgeving Ook in dit programma deelt de VVD de visie achter de voorgestelde accenten voor De woonvisie dient een goede verankering te hebben ook op de middel lange termijn. Economische ontwikkelingen laten een wispelturige vraag zien terwijl de onderliggende trend naar onze mening nauwelijks veranderd. Vraagopleving is vooral een gevolg van uitgestelde woningaankopen en zal daardoor tijdelijk zijn. Wij zijn dan ook benieuwd naar de uitkomsten van het nieuwe woningbehoefte onderzoek en de vertaling daarvan naar gemeentelijk en regionaal beleid op het gebied van wonen. Zelf denken wij aan het wat duurdere segment in appartementen van hoge kwaliteit waarvan wij een tekort in onze gemeente signaleren. Onze inwoners verwachten dat in de woonomgeving voldoende aandacht is voor onderhoud van en in de openbare ruimte. Rommel trekt rommel aan en zoals we bij het groenonderhoud zien kunnen verkeerde bezuinigingsbesluiten averechts werken. Op zich is dat ook weer geen groot probleem omdat je alleen door het uittesten van maatregelen daadwerkelijk kunt ondervinden welke aanpassingen zowel financieel als inhoudelijk werken. In zoverre is het aan te bevelen om met een soort experimenteer budget te werken waarbij werkende methodes worden uitgerold over de hele gemeente en van niet werkende methodes snel afscheid wordt genomen. 3

23 Wat betreft het aanpassen van de bestaande woningvoorraad wil de VVD nogmaals meegeven om te werken aan kennisoverdracht in brede zin. Vaak gaat het niet zo zeer om financiële steun die gezocht wordt maar over heel praktische zaken: welke aanpassingen heb ik nodig?; hoe selecteer ik leveranciers?; kan ik meeliften op een gemeentelijk contract? (al is het met een bijna 100% bijdrage, zowel voor de investering, onderhoud als verwijdering van woningaanpassingen). Programma 6 Mobiliteit, infrastructuur en openbaar groen Dit programma sluit grotendeels aan bij het vorige programma over de woonomgeving. Een mooie goed onderhouden openbare ruimte draagt direct bij aan de leefbaarheid. Als in de communicatie met onze inwoners duidelijkheid geboden wordt welke rol iedereen heeft en wat de reikwijdte van de inbreng is ontstaan gedragen plannen. Inkadering vooraf voorkomt teleurstelling en voorkomt onnodig werk. Geef het beschikbare budget aan, geef de mogelijke alternatieven aan. Uiteindelijk wordt een weg of een plantsoen gemaakt voor de omwonenden die er dagelijks mee te maken hebben. Ook bij dit programma wil de VVD aanhalen dat gemelde klachten zorgvuldig en snel opgepakt moeten worden. Er staan een aantal reconstructies/herinrichtingen van wegen gepland van af 2018, de VVD vindt het van belang dat alleen die wegen aangepakt worden die niet geraakt worden door de provinciale mobiliteitsvisie. Bovendien vinden wij dat met de provincie het overleg gevoerd moet worden over de Roerdalense wensen op dit vlak. Daartoe verwacht de VVD dat de raad in een vroeg stadium hierbij betrokken wordt. Programma 7 Bestuur, organisatie en dienstverlening In dit programma spelen twee voor de VVD belangrijke aspecten. Enerzijds dienstverlening aan en communicatie met de inwoners en anderzijds de organisatie van gemeentelijke taken in brede zin. De besteding van gemeenschapsgeld voor gemeentelijke taken vereist een goede en goed georganiseerde controle daarvan door de gemeenteraad. Tal van taken worden door middel van samenwerking in welke vorm dan ook uitgevoerd. Elk samenwerkingsverband heeft automatisch een grotere afstand tussen politiek en uitvoering tot gevolg. De VVD ziet in dit verband dan ook dat de aangenomen motie ten aanzien van de RUD NL samenwerking, breed wordt toegepast op alle samenwerkingen. Het college moet bij het verantwoorden van het uitgevoerde beleid de raad in positie brengen. Startpunt moet vastliggen en bekend zijn. Zo moet ook het doel of het gewenste resultaat vastliggen. Alleen dan kan de gemeenteraad haar controlerende rol goed vervullen. De genoemde indicatoren bevatten geen vergelijkingsmateriaal en zijn daardoor lastig te doorgronden. 4

24 Een overhead van ruim 38% lijkt erg hoog zo ook zegt het percentage externe inhuur niets als niet bekend is welke inhuur het betreft. Is het vervanging van zieke of zwangere medewerkers? Is het uitbreiding van een te krap bezette organisatie? Is het slim gebruik maken van wettelijke kaders in het uitoefenen van het HRM beleid? Of zijn er nog andere redenen van inhuur in het spel? Bij de voorbereiding van de invoering van de omgevingswet stelt u voor om middelen via een nieuwe reserve, gevuld met geld uit de algemene reserve, in te zetten voor inhuur van vervangingscapaciteit. De VVD heeft in de commissievergadering al aan gegeven dit niet verstandig te vinden. Juist de tijdelijke aanstelling van extra eigen mensen voor een wat langere periode kan bijdragen aan een betere samenstelling van de organisatie op dit vlak. De kostprijs per uur kan daarmee volgens de VVD dalen bovendien heeft de gemeente door de uitgestelde invoerdatum anderhalf jaar meer tijd om zich op de omgevingswet voor te bereiden. Hierdoor kan veel meer van het werk in reguliere uren gedaan worden, het mes snijdt dan aan twee kanten. Programma 8 Algemene middelen In dit programma komen de grote geldstromen binnen bij de gemeente, wat direct opvalt zijn de snel oplopende lokale lasten. Vanaf jaarrekening 2016, in juli vastgesteld tot de meerjarenraming in 2020 hebben we het dan toch over bijna 18%. Terwijl inflatiecijfers juist richting de 0% gedaald zijn. De VVD concludeert daar uit dat de gemeente haar uitgaven sneller laat groeien en haar producten niet afzet tegen de kostprijs. Anders gezegd zorgt de gemeente voor een herverdeling van geld van de inwoners waarbij gebruik en bijdrage niet gelijk zijn. Paragrafen Bedrijfsvoering In deze paragraaf haalt u de kernwaarden die voor de gemeente centraal staan in missie en visie. Deze kernwaarden gelden ook voor de ontwikkeling van onze organisatie, graag ziet de VVD indicatoren aangereikt waarmee wij dit veranderproces kunnen volgen en toetsen. Krampachtig wordt wel telkens de besparing op de organisatie gerapporteerd, waarbij startpunt en huidige stand van de organisatie vrijwel onvergelijkbaar zijn geworden. Winsten van uitbestedingen worden ingeboekt en overschrijdingen op deze uitbestedingen zijn niet meer overzichtelijk terug te vinden. In dit licht ziet de VVD ook het voorstel over de voorbereiding op de omgevingswet maar ook voorstellen in voorgaande jaren laten een gelijk beeld zien. Omstandigheden worden te pas en te onpas als incidenteel aangemerkt, daaruit voortvloeiend werk wordt dan eveneens als incidenteel aangemerkt net als de middelen die dat vergt. Net als of in het verleden er geen incidentele of nieuwe omstandigheden zich voor hebben gedaan. Bedenk een andere systematiek om grip op de organisatieomvang, organisatiekosten maar ook andere kosten te hebben en te presenteren. Zeker als dat zoals in het voorbeeld van de omgevingswet zorgt voor een aanzienlijke kostenbesparing! Van de theoretische onderbouwing van de organisatieontwikkeling is de VVD overigens wel gecharmeerd. Wij hopen dat de vervolgstap ook goed gezet wordt. Onze inwoners moeten de 5

25 ontwikkeling ook merken. De gemeente moet antwoorden op vragen, moet terug bellen als ze dat belooft, of wel moet gewoon haar werk doen. Onderhoud kapitaalgoederen Deze paragraaf ziet er steeds beter uit, met veel geld verworven kapitaalgoederen of zij nu een publiek of een economisch nut hebben moeten passend onderhouden worden. Dat gaat verder dan alleen de veiligheid waarborgen. De VVD heeft moeite met investering in gebouwen als er veel vastgoed leegstaat ook al is dit soms vastgoed in de markt. Verkoop van bestaand vastgoed brengt veel minder op dan dat nieuwbouw kost. Daarbij halen wij graag het voorbeeld van het IKC in Sint Odiliënberg aan. Functies die gemeentelijk maar op één locatie nodig zijn kunnen verspreid over de gemeente in bestaand vastgoed plaatsvinden. Met betrekking tot het accommodatiebeleid is de VVD natuurlijk benieuwd naar de stand van zaken. Wij staan nog steeds achter onze inbreng tijdens de diverse gemeenteraads- en commissievergaderingen. Gemeentelijk grondbeleid Op het gebied van grond is Roerdalen vooral een beheer gemeente geworden. Bestaande bestemmingsplannen bieden ruim voldoende mogelijkheden voor de bouwbehoeften binnen onze gemeente, het natuurnetwerk voor zover het in onze gemeente ligt vordert gestaag en onze landbouwgronden zijn vooral langdurig verpacht. De grondexploitaties kennen een negatieve balanswaarde hetgeen betekent dat er al meer geld ontvangen is voor verkochte grond dan de gemaakte totale kosten. Dit zien wij terug in het kengetal grondexploitatie dat ondanks fikse winstnemingen in het verleden nog steeds negatief is. Lokale heffingen Voor alle lokale heffingen met uitzondering van de rioolrechten zien wij stijgingspercentages die de inflatie sterk overtreffen. Ook al zien wij dat in meerdere gemeenten vindt de VVD dit zorgelijk. De VVD ziet de systematiek "de vervuiler betaalt" graag breed ingezet, het toevallige bezit van hoog getaxeerd onroerend goed of zelfs een hond veroorzaakt een scheve verhouding tussen de bijdrage die van inwoners gevraagd wordt en de diensten die de gemeente levert. Ook voor de toeristenbelasting voorzien wij een probleem, gaan wij de begrote opbrengst wel halen als wij op de twee grootste campings van onze bezig zijn in te grijpen in de bedrijfsvoering aldaar? Verbonden partijen Deze paragraaf ziet er steeds beter uit, risico's worden beter in beeld gebracht maar toch worden wij regelmatig onverwacht geconfronteerd met tegenvallers. Tegenvallers die niet verwacht waren of die te laag waren ingeschat. Grip van de gemeente op deze verbonden partijen is daarom essentieel, zij staan per definitie verder van de gemeente af. Deze afstand mag er natuurlijk niet toe leiden dat het voordeel van de samenwerking structureel te rooskleurig wordt ingeboekt. Diverse gemeenten hebben hun Enexis aandelen te koop aangeboden, hoe staat onze gemeente hier in? Is dit niet een verstandige investering, een dividend rendement van ongeveer 2,37% zijnde een uitkering van 45% van het resultaat? 6

26 De VVD zou graag een afweging hiervan in een voorstel aan de gemeenteraad terugzien. Financiering Zoals verwacht levert de financiering geen problemen op voor onze gemeente, de financieringsbehoefte is relatief laag en de rente is ook nog eens laag. Nu het rijk langzaam in de zwarte cijfers belandt is een EMU tekort van meer dan 3% voor heel Nederland niet te verwachten. Is er al zicht op dat het schatkistbankieren afgeschaft dan wel versoepeld wordt? Zijn er al gesprekken op gang tussen de VNG en het ministerie van financiën? Ziet onze gemeente daar een rol in om de VNG op dit spoor te zetten? Weerstandsvermogen en risicobeheersing Uitgaande van een steeds betere paragraaf verbonden partijen, een probleemloze paragraaf financiering zijn voor deze paragraaf ook weinig problemen te verwachten. De inschatting voor het risico binnen de verbonden partijen en dan met name de kans op het optreden daarvan acht de VVD aan de lage kant. Maar zelfs een verdubbeling van deze kans kan onze gemeente dragen. Het risico van deelname aan de Westrom verstopt u door de als maar stijgende bijdrage, feitelijk treedt het risico gewoon op... De VVD mist nog de privaatrechtelijke juridische risico's, alleen al voor de zaak elfenmeer raamt u een aanzienlijk bedrag in de begroting. Waarom voert u hiervoor geen risico op in deze paragraaf? Al met al loopt de gemeente een aanzienlijk totaal risico maar is de ratio weerstandsvermogen uitstekend. Concluderend overweegt de VVD de volgende amendementen dan wel moties: Reserve strategische aankopen Inzet reserve omgevingswet (mocht deze gevormd zijn/worden) Afschaffing hondenbelasting Voorstel voor mogelijke aankoop aandelen Enexis Opnemen van juridische risico's privaatrechtelijk Lobby opstarten afschaffing schatkistbankieren Tot zover in eerste termijn. 7

27 epvda Algemeen Deze raadsperiode zit er bijna op. Tijdens de laatste Kadernota behandeling hadden veel fracties het over niet over je graf heen regeren. En waren daarmee tegen de voorgestelde OZB verhoging. De PvdA noemt dit mooi weer spelen. Het is juist over je graf heen regeren als je nu, met het oog op de verkiezingen geen OZB verhoging doorvoert en daarmee de nieuwe raad in een nog slechtere financiële positie brengt. Om nu toch met een sluitende begroting te komen wordt er weer een flinke greep in de reserves gedaan. Om het tekort in de jeugdzorg op te lossen vinden we dit nog acceptabel. Wat we niet kunnen begrijpen is een bijdrage aan een treintje voor toeristen 'project Geluksexpress Roerdalen' uit een reserve. Ook een bestemmingsreserve moet met zorg worden uitgegeven. Krachtige dorpen De manier waarop de wethouder de BMV2 (dorps- of gemeenschapshuizen) uitvoert is goed. We gaan ervan uit dat op het einde van deze periode dit hoofdstuk eindelijk kan worden afgesloten. Gaat dat lukken? Verder willen we graag weten wat de toekomst is voor onze jeugdhuizen. Er is veel in beweging om alles betaalbaar te houden. Dat vergt tijd en energie van onze vrijwilligers bij de verenigingen. We willen daar nogmaals onze waardering voor uitspreken. De verenigingen en accommodaties zijn het cement van onze samenleving en bevorderen de sociale cohesie in de dorpen. Wij maken ons zorgen over de druk op de sociale woningbouwmarkt. Vier groepen potentiële inwoners zijn afhankelijk van deze markt, nl. de starters, de inwoners die door een echtscheiding op korte termijn een woning zoeken, de statushouders en de bewoners van de vakantieparken waar in de toekomst niet meer permanent gewoond mag worden. Wij constateren dat de woningbouwverenigingen hier niet voldoende adequaat op inspelen. Welke rol kan het college hierin spelen om een conflict te voorkomen? Participatie, ondersteuning en zorg Het baart ons grote zorgen dat er zoveel jeugd gebruik maakt van gespecialiseerde jeugdhulp. We moeten alle zeilen bijzetten om de wachtlijst weg te werken, ouders handvaten te geven bij de opvoeding van hun kind, en maatwerk leveren want niet iedere hulpvraag is hetzelfde. Het is ook noodzakelijk ouders hulp te bieden als ze nog andere problemen hebben. Het is hierbij van groot belang dat de ouders al bij het consultatiebureau geïnformeerd worden over het bestaan van alle hulp die er geboden kan worden en waar ze hiervoor terecht kunnen. Veilige dorpen Wij constateren dat de oudere huurwoningen van Wonen Limburg zeer slecht beveiligd zijn tegen diefstal. Wij verzoeken de wethouder om Wonen Limburg hierop te wijzen en ervoor te zorgen dat ook deze mensen een veilig thuis hebben. Bij de reguliere werkzaamheden staat de aanpak van hennep en drugsproblematiek. Hoe denkt het college over een proef om onder toezicht legaal wiet te telen? Economie, natuur, toerisme en cultuur Een punt uit de koers die het college wil voortzetten is zorgen voor verbinding tussen het buitengebied en de dorpskernen. De natuur meer toegankelijk maken voor de inwoners is daarvan 1

28 epvoa een voorbeeld. De PvdA wil hierbij voorstellen om een pad aan te leggen langs de Roer. Zo maak je zichtbaar hoe mooi en bijzonder onze meanderende Roer is die door onze gemeente stroomt met zijn flora en fauna in en aan deze mooie beek. Het burgerinitiatief Duurzaam Roerdalen vindt de PvdA een hele goede zaak. Daar waar de gemeente in onze ogen nog veel te weinig doet wordt door een groep inwoners de draad opgepakt en willen ze werken aan bewustwording, besparing en lokale opwekking van energie. Het college geeft in deze begroting aan dat het prioriteit wil geven aan het verduurzamen van woningen zowel in sociale als particuliere sector. Wij vragen ons af hoe ze dat willen doen en of daar een bedrag voor gereserveerd is. Wij stellen het college voor om in kaart te brengen hoe we onze gemeentelijke gebouwen duurzaam kunnen krijgen en welke investering hiervoor nodig is. Bij het maken van het programma voor de komende periode kunnen de fracties hier dan gebruik van maken. We gaan er namelijk vanuit dat alle fracties inzien dat we hier nu echt werk van moeten maken. Woonomgeving De markt in Posterholt heeft een ware metamorfose ondergaan. In de bestrating is de oude kerk weergegeven. Om dit beeld compleet te maken vind de PvdA het van belang dat het college actief op zoek gaat naar een projectontwikkelaar die het oude gemeentehuis aan de markt wil renoveren en er bijvoorbeeld appartementen in maakt. Zo blijft een stukje Posterse historie bewaard en hebben we de mogelijkheid voor starters op de woningmarkt verruimd. Voor de PvdA mag hier best een investering vanuit de gemeente voor vrijgemaakt worden gelijk aan de investering van het stukje waar nu de hofjes woningen worden gebouwd. Er was het vorig jaar nog sprake van het bouwen van 'One woningen' in Vlodrop. Een prima project voor starters op de huizenmarkt. Wordt dit project nog uitgevoerd? Mobiliteit, infrastructuur en openbaar groen De PvdA heeft de afgelopen jaren gepleit voor betere fietsverbindingen. Een paar verbindingen worden nu opgepakt. Oriënterende verlichting tussen St. Odiliënberg en Posterholt en tussen Vlodrop en Posterholt zijn hierin echter nog niet opgenomen. Waarom niet? Het Gemeentelijk Verkeer- en Vervoerplan wordt op 2 november vastgesteld. Afhankelijk van wat de besluiten zijn tijdens die vergadering komen we er in 2e termijn op terug. Bestuur, organisatie en dienstverlening De PvdA wil dat de communicatie met betrekking tot het servicepunt verbeterd wordt. Het is bij onze burgers niet duidelijk of je voor kleine zaken wel nog zonder afspraak terecht kunt. Wat we niet willen is dat er inwoners voor niets naar het gemeentehuis komen. Algemene middelen De meerderheid in de raad heeft er tijdens de kadernota voor gekozen om niet te bezuinigen op wegen, kwaliteitsniveau te verhogen bij onkruidbestrijding en plantsoenen en de de OZB niet te verhogen. Resultaat is een tekort op de begroting van ,- bovenop het tekort van , door actuele ontwikkelingen. Om de begroting toch sluitend te krijgen wordt er ,- bezuinigd op onderhoud en plantsoenen en ,- uit de reserve decentralisatie sociaal domein gehaald. Dit is oneigenlijk gebruik van de bestemmingsreserve decentralisatie sociaal domein en kunnen we dan ook niet goedkeuren. 2

29 8PvoA We blijven pleiten voor een eerlijke verdeling van de belastingen. De hondenbelasting is dat zeker niet. Helaas wil de meerderheid in de raad deze belasting blijven gebruiken om de algemene middelen aan te vullen. Als laatste willen we ons zelf maar ook u een spiegel voorhouden. Hoe gaan we met elkaar om? We moeten ervoor waken dat we niet worden meegesleurd in de manier hoe we met elkaar omgaan en de verruwing van onze maatschappij. Tot zover in 1 e termijn. 3

30 Lijst Van der Linden Programma begroting Reactie in eerste termijn van lijst Van der Linden. De laatste programmabegroting voor Lijst Van der linden als zelfstandige raadsfractie en het is al geen geheim meer dat ik op de kieslijst van Ons Roerdalen zal staan tijdens de gemeenteraadsverkiezingen. Voor ons Roerdalen ontstaat de unieke situatie om als lokale partij wel een partijgenoot in provinciale staten te hebben en iemand die regelmatig direct persoonlijk contact heeft met Eerste en Tweede Kamerleden. Daarnaast neemt de versplintering af in de raad kortom er ontstaat een krachtige partij die bestuursverantwoordelijkheid ambieert Voor de begroting wordt via de kadernota aangegeven wat partijen belangrijk vinden om in de begroting opgenomen te zien Lvdl heeft 12 punten aangereikt en zijn er 10 gehonoreerd maar daar valt ook nog wel wat over te zeggen 1 daar gaat het college niet over en 1 is niet gehonoreerd die ging over cultuur daar zal ik bij dat hoofdstuk zeker op terug komen. Verder voorzitter om al aan de toekomstige samenwerking te wennen hebben Ons Roerdalen en Lvdl de onderwerpen verdeelt in mijn bijdrage gaat het over het Sociaal Domein en Dienstverlening en bedrijfsvoering. Het sociaal domein is groot en opgesplitst in een aantal programma 's Als eerste Krachtige dorpen Voorzitter er wordt vooral gesproken over de faciliteiten die voor een krachtig dorp aanwezig moeten zijn om Dorpsgericht te kunnen werken. En hoewel er in het begin van deze raadsperiode door de coalitie werd beweerd dat het proces rondom de faciliteit Dorpshuizen binnen 1 jaar zou zijn afgerond zijn er nog steeds geen besluiten. De materie is ingewikkeld dat is zeker de ene kern heeft 4 locaties die als dorpshuis kunnen dienen de ander 1 of 2 Bij die 4 zijner een fors aantal die door een vereniging zelf worden geëxploiteerd in de andere kern zijn het allemaal gemeentegebouwen hoe los je dat op? Maar voorzitter de uitleg tijdens de begroting voorlichting stemt niet tot tevredenheid de gebouwen door verenigingen geëxploiteerd komen er bekaaid af terwijl het voor de gemeente wel eens de voordeligste oplossing zou kunnen zijn om juist die als dorpshuis in te richten of via een overkoepelende organisatie in gezamenlijkheid als Dorpshuis te exploiteren. Ook de jeugdhuizen zijn actueel maar staan maar minimaal benoemd en zouden uit het budget Dorpshuizen betaald moeten worden de paragraaf wat mag het kosten geeft ook geen duidelijkheid hoe een en ander geregeld is dus hier 2 vragen. Waarom wordt voor het realiseren van Dorpshuizen niet de voorkeur gegeven aan gebouwen in bezit van verenigingen en waar nodig/ mogelijk in combinatie met elkaar? Hoe groot is de post Dorpshuizen exact in Euro's uitgesplitst per kern en is dat inclusief de jeugdhuizen? Gericht plan van aanpak voor voortzetting kerntaken discussie. Voorzitter dit punt uit de kadernota staat als uit te voeren opgenomen maar het is nogal vaag eigenlijk het kip ei verhaal wat gaat de burger doen en daar anticiperen we op. De burger denkt wellicht in heb mijn inbreng in eerste instantie geleverd via wat voor structuur gaat de gemeente met die inbreng aan de slag. 1

31 Lijst Van der Linden Voorzitter laat het duidelijk zijn voor alla burgers en volgens Lvdl moet het zo dat er een inventarisatie plaatsvind een rubricering naar een aantal hoofdthema's en dat er per hoofdthema een ambtelijk trekker komt die een proces tot uitvoering inricht om vanuit dat uitvoeringsproces weer met de burgers aan tafel te gaan/tot realisatie te komen. Vraag gaat het college volgens dit voorstel de verdere uitvoering van de kerntakendiscussie ter hand nemen? De jeugdzorg Grootste kostenpost de jeugdzorg. Bij de vorige begroting al aangekondigd dat er gelden beschikbaar waren bij de provincie om het zorgverleningsproces goed in te richten. Teleurstellend als daar geen gebruik van wordt gemaakt en er later gezegd wordt dat die gelden er niet zijn. Voorzitter logisch als men zich niet op tijd meldt dat de gedeputeerde overweegt dat geld elders in te zetten maar we hebben de Wethouder het moment in de Statenvergadering aangegeven hoe ze het heeft toegezegd. En als er pas in oktober serieus aan gewerkt gaat worden is dat wel rijkelijke laat heeft het echt 9 maanden geduurd voor de ernst van de problemen doordrongen? Of zijn we hier gehinderd door het zoveelste samenwerkingsverband waarin we de se viool spelen. Daarom de vraag voorzitter waarom is niet direct in januari 2017 actie ondernomen ter proces ondersteuning zodat er in oktober resultaten te melden waren? Participatie Voorzitter er staat veel bij dit onderdeel maar niets over het in nood verkerende werkbedrijf van de regio Westrom genaamd. Eenklankbord groep bestaande uit afgevaardigde van alle gemeenteraden van de participerende gemeentes heeft gereflecteerd op het proces tot hervorming van dit bedrijf. Ook hier weer valt te constateren eerst is een structuur (WSW) door rijksbeleid afgebroken alvorens men enig idee had hoe met de dan ontstane situatie om te gaan. Wat wel bekend was/werd was dat gemeente het probleem maar voor miljoenen minder moesten oplossen. Positief in dit proces is in ieder geval dat de gemeente raden elkaar weten te vinden als het er om gaat zaken die via een gemeenschappelijke regeling zijn georganiseerd aangepast moeten worden en zeker als daar vele miljoenen mee gemoeid zijn. Maar voorzitter de toekomst van Westrom is nog allerminst zeker gesteld en men mag toch bij een begroting verwachten dat tenminste enkele scenario's de voorkeur genieten en dat de financiële consequenties daarvan in de begroting zijn terug te vinden. Dus de vraag op welke scenario's zet de gemeente Roerdalen in als het gaat over de toekomst van Westrom? Wat zijn de geraamde financiële consequenties van deze scenario's? DeWMO Voorzitter hier het tegenovergestelde een miljoen over Dus de vraag onthouden we mensen geen zorg hebben we het zo afgeknepen dat de mantelzorgers zich 7 slagen in de ronde werken terwijl we het als gemeente daarvoor professionele hulp hadden kunnen inzetten of arbeidsomstandigheden van professioneels hadden kunnen verbeteren. Als we de cijfers van waar staat je gemeente er op naslaan blijkt dat zo te zijn Op de gebieden ondersteuning thuis, Hulp in de huishouding en cliënt ondersteuning scoren we onder het landelijk gemiddelde alleen op het gebied van inzet mantelzorg scoren we hoger. Laat ons vooral beseffen dat we dik het risico lopen dat dit overschot ooit flink wordt afgeroomd en dat hebben de Wmo gerechtigde niets en met de jeugdzorg blijven we in de min zitten. 2

32 Lijst Van der Linden Dus de vraag op welke vlakken, ziet het college mogelijkheden de WMO zorg te optimaliseren dit zeker op een zodanige wijze dat de mantelzorgers een daadwerkelijke verlichting van hun arbeid/inzet ervaren? Veilige dorpen Voorzitter de begroting voorlichting heeft duidelijk gemaakt dat het begrip verwarde personen erg breed is. Maar bij Lvdl gaat het bij deze materie niet om iemand de even de oriëntatie kwijt is vanwege een gemist spuitje insuline. Het gaat voor ons om mensen met serieuze psychische problemen die door afbouw van 1/3 van de GGZ plaatsen met hun chronisch psychische problematiek noodgedwongen in de maatschappij verblijven. En voor die mensen hebben volgens het schakelteam van dhr. 0 Hoes bijna alle regio's en speciale locatie waar de eerste opvang plaatsvind Waar is die in onze regio voorzitter? Maar na de eerste opvang dient er en vervolg te zijn hoe is die in onze regio geregeld is de vraag. Immers als we het schakelteam mogen geloven ebt de urgentie voor hulp aan deze mensen vaak weg na de eerste opvang en verzand die vervolgens in bureaucratische regels i.p.v. adequate hulpverlening. Dus hoe is de structurele begeleiding van deze mensen in deze regio geregeld? Wonen Voorzitter; Steeds vaker bereiken Lvdl berichten dat de woningmarkt voor ouderen totaal uit evenwicht is. Ouderen wonen nog te vaak in een te groot huis wat diverse problemen met zich meebrengt. Ze willen graag kleiner en aangepast gaan wonen. Aangepast betekend dat de opzet zo is dat eenzaamheid tegengegaan wordt, hulp/ondersteuning er als het nodig is snel is en ook belangrijk dat het betaalbaar is. Zeker nu er door rijksbeleid nog een boete wordt ingesteld als je gedaan hebt wat het rijk van je verlangt n.l. je hypotheek aflossen. En ja ouderen vinden het ook prettig om en stukje van de overwaarde van hun huis aan de kinderen te kunnen geven als dat van toepassing is of hun AOW aan te vullen wat ook geen vetpot is. Dus de vraag naar aangepast wonen wat kort vertaald inhoudt geclusterd, levensloopbestendig en goedkoop is in royale mate aanwezig. Maar zien we de Actiepunten op pagina 50 van de begroting dan komt een oplossing voor deze vraag daar niet in voor. Bouwen voor deze doelgroep gebeurt niet of te weinig en Starters op de woningmarkt worden niet gekoppeld aan het teveel aan huizen waar ouderen graag uit vertrekken. Dit kan trouwens ook gelden voor leegstand. Daarom de vragen Wordt het beleid en het uitvoeringsprogramma zo ingericht zodat zicht is op woningen die ouderen willen verlaten waar starters op kunnen anticiperen? Kan buiten de planvoorraad/de afbouw daarvan een specifiek bouwprogramma worden opgezet voor woningen voor ouderen conform de al genoemde uitgangspunten? ((geclusterd levensloopbestendig en goedkoop)? En indien deze opzet wat extra geld kost een beperkte subsidie om het te kunnen realiseren? Immers door op deze manier te werken vergroenen en verjongen we het inwonersbestand van onze gemeente. Cultuur Het punt uit de kadernota wat niet afdoende beantwoord is. We hebben een ambtenaar met cultuur in haar takenpakket. Maar geld om die iets te laten doen op dit gebied dat ontbreekt. En dan kun je beweren dat het initiatief van de burgers moet komen maar als er totaal geen financiële ondersteuning van de gemeente is wordt het niets. 3

33 Lijst Van der Linden Voorbeelden te over denk maar eens aan de intense briefwisseling tussen een schutterij en dit huis om het kamerschieten weer te kunnen laten plaatsvinden, kamerschieten dat vroeger door de gemeentemedewerkers werd gedaan is over gedragen aan de schutterijen die nu ook maar voor de apparatuur moeten zorgen en nog geld moeten betalen om de bijbehorende vergunningen uit dit huis te kunnen krijgen. Op die manier draai je elk burgerinitiatief de nek om. Kunst Roert een geweldige happening die de gemeente ook als toeristische gemeente op de kaart zette is verdwenen omdat er geen budget meer was. Nu wordt weer geprobeerd dit evenement van de grond te krijgen maar zonder de bijbehorende financiële middelen gaat dat zeker niet lukken. Kortom de manier waarop dit punt is afgedaan getuigd niet van inzicht en noodzaak om op het gebied van cultuur de zaken zo aan te pakken dat er weer structurele gelden beschikbaar komen. Wil dit college nog structureel gelden voor cultuur beschikbaar stellen of moet een volgende coalitie dat maar oppakken? Zeg het nu college dan weten de mensen die er wel belang aan hechten hoe ze moeten stemmen 21 maart Energie Voorzitter de akkoorden van Parijs zijn zeer ingrijpend en een groep burgers heeft het initiatief genomen om ook in Roerdalen de energietransitie tot een succes te maken. Toen er op zoek gegaan werd naar de Visie van de gemeente Roerdalen op het gebied van duurzaamheid, duurzame energie en/of de energietransitie in zijn algemeenheid bleek er niet veel te zijn. Inmiddels is de coöperatie Duurzaam Roerdalen voortvarend van start gegaan maar de gemeentelijke visie ontbreekt nog steeds. Mogen we van dit college nog iets verwachten op dit gebied al is het maar dat het burgerinitiatief kan rekenen op enige financiële ondersteuning om hun organisatie in de lucht te houden. Immers als het aan het toekomstige Ons Roerdalen ligt zal er nadrukkelijk ingezet worden op het thema duurzaamheid in al zijn aspecten waarbij de energietransitie naar duurzame energie een hoofdthema is. Bedrijfsvoering Voorzitter al vaker heeft Lvdl aangedrongen op effectieve inzet van personeel en maximale transparantie over de kosten daarvan. Loonkosten zijn een van de grootste kostenposten voor een organisatie als de gemeente. Zeker als we daar bij optellen de loonkosten die we betalen via diverse samenwerkingsverbanden zoals; de Mer. Reinigingsdienst Maasland, Westrom, Bsgw, de Veiligheidsregio en ga zo maar door. Maar kijken we in de begroting dan zien we een cryptisch staatje ( op pagina 72) gevoed door eigen gegevens waaruit de lezer dan maar zijn eigen waarheid moet zien te fabriceren. Dat kan niet voorzitter, dat is geen transparantie maar volksverlakkerij. Een werkwijze waarin deze gemeente niet alleen staat helaas immers bij veel jaarverslagen van verbonden partijen is het vaak raden hoeveel mensen er werken en hoeveel de loonkosten zijn Daarom de volgende vragen Hoeveel fte zijn er werkzaam in de gemeente Roerdalen en wat is de loonsom daarvan? Wat zijn de kosten van externe inhuur (peiljaar 2016)? Hoeveel fte zijn er werkzaam bij de Mer wat is de loonsom daarvan en hoeveel% van die loonsom gaat ten laste van de gemeente Roerdalen?En vermeld dit ook in euro s! Wat zijn de kosten van externe inhuur (peiljaar 2016)? Hoeveel gelden 4

34 Lijst Van der Linden t.b.v. Loonkosten en/of interne inhuur worden door de gemeente Roerdalen betaald aan de organisaties die vallen onder de verbonden partijen? Tot slot de griffie Ja, daar gaat het college niet over dus naar de collega's om het dan zo maar te zeggen. Zeker met het overleg aangaande Westrom in het achterhoofd en de ervaringen bij de provincie opgedaan maar ook de discussies in het presidium over de routing van stukken gericht aan de raad zoals jaarverslagen e.d. maar ook bevindingen waar we als raad bevindingen kunnen indienen of bezwaar kunnen maken is het, het overwegen waard en te bezien of de griffie wel toegerust is op haar taak. Een taak die natuurlijk samenhangt met de opdracht die de griffie krijgt. En volgens ons Roerdalen zouden we ons daar eens op moeten beraden. Een Nieuwe raad een nieuw statuut voor de griffie zou je kunnen zeggen. Maar om een dergelijk proces tot heroverweging van taak en opdracht te kunnen laten plaatsvinden is wel geld nodig en ons voorstel is nu een te overeen te komen bedrag in de begroting op te nemen zodat een nieuwe raad aan de slag kan met dit proces. 5

35 Reactie college in eerst termijn Algemene beschouwingen 2018 Dit is de reactie van het college in eerste termijn. Iedere portefeuillehouder volgt de opbouw van de programmabegroting en zal ingaan op de inbreng en vragen van de raadsfracties in eerste termijn. Portefeuillehouder Eugenie Cuijpers Wanneer we niet langer de situatie kunnen veranderen, worden we uitgedaagd onszelf te veranderen. Programma 1: Krachtige dorpen Lokaal gezondheidsbeleid Begin 2018 wordt het nieuwe gezondheidsbeleid aan de gemeenteraad gepresenteerd. In de nieuwe benadering van het lokale gezondheidsbeleid maken we een kanteling van het voorkomen van ziekte naar het bevorderen van gezondheid. Daarbij maken we de omslag van een medische georiënteerde (lichamelijke en mentale functies) naar een integrale context die past bij onze gemeente: de mens centraal. We steken in van curatief naar preventief, van leunen op de specialist naar staan op eigen kracht. We sluiten aan op het concept van Klein Geluk en maken een verbinding met het concept Positieve gezondheid. In de gemeentelijke organisatie benaderen we gezondheid als een thema dat op vrijwel alle beleidsterreinen van toepassing is en daar ook deel vanuit maakt. Echt integraal denken en werken is een uitdaging. Daarmee werken we ook aan de ontwikkeling van de organisatie (van vakdiscipline naar teamwerk naar netwerk) en die van management en medewerkers. We ontwikkelen een "niet traditioneel" lokaal gezondheidsbeleid. We doen dat in een compact document met daarin een missie-visie-waarden -ambitie-paragraaf. Daarin leggen we de basis voor dorpsgerichte ontwikkelingen en uitvoering. Inwoners en professionals doen samen mee en zijn dan dragers hiervan. Dit leggen we vast in een document dat gelegenheid krijgt om te groeien. Met een jaarlijkse evaluatie en bijstelling en een actieve terugkoppeling door initiatiefnemers naar elkaar, naar onze inwoners, ondernemers, professionals, verenigingen en de gemeenteraad, ontwikkelen we beleid en uitvoering jaarlijks en passen het waar nodig aan. Dit is de laatste begroting van deze raadsperiode. Tijd om als college een balans op te maken van de afgelopen 4 jaar en een koers uit te zetten voor de volgende raadsperiode. Sinds 2015 zijn we verantwoordelijk voor jeugdzorg, werk en inkomen en zorg aan langdurig zieken en ouderen. Dit betekende een complexe stelselwijziging: Overdracht van verantwoordelijkheden, taken en bevoegdheden Nieuw lokaal beleid met een andere manier van werken (integrale aanpak en (boven) regionale samenwerking) Overdracht van budgeten minus een forse bezuinigingsdoelstelling Vrijwel alle fracties staan in hun eerste termijn stil bij de jeugdzorg, met begrijpelijke zorgen en vragen over de aanpak. We gaan daarom uitgebreid in op de manier waarop we willen sturen op goede hulp en ondersteuning tegen zo laag mogelijke kosten Pagina 1

36 Reactie college in eerst termijn Programma 2: Participatie, ondersteuning en zorg Jeugd In de kadernota van 2018 werden we geconfronteerd met een meerjarig negatief financieel perspectief en dit werd met name veroorzaakt door de hoge kosten in de jeugdzorg. Dit was op zich geen nieuwe ontwikkeling maar de cijfers waren wel confronterend. Roerdalen "scoorde" op diverse onderdelen afwijkend. Met name de uitgaven binnen GGZ zijn erg hoog in vergelijking met de rest van de regiogemeente. We hebben gezocht naar cijfers, cijfers die nog meer inzicht geven in de problematiek en een bijdrage kunnen leveren aan een oplossing hiervan. Ook aan de hand van een Kwalitatief onderzoek hebben we meer inzicht gekregen. We wilden meer scherpte krijgen in de mogelijke oorzaken van het beroep op specialistische jeugdhulp en de jeugd-ggz. Een beeld achter de cijfers vanuit het perspectief van de betrokkenen, hun leefwereld en hun eigen standpunt. Daarom hebben we interviews afgelegd met ouders, jeugdigen, hulpverleners, huisartsen en scholen. Dat geeft een samenhangend beeld van factoren die opspelen bij het beroep op jeugdhulp. Dit inzicht helpt ons om op lokaal niveau vanuit onze verantwoordelijkheid te werken aan gezamenlijke verbeteringen en oplossingen. Daar zijn we volop mee bezig. We presenteren onze bevindingen voor het einde van We hebben aan de hand van een lokaal Preventieplan Jeugd een aantal acties uitgezet. Deze acties zijn gericht op concrete resultaten, al verwachten we niet op korte termijn grote financiële effecten. Extra inzet bij de basisvoorzieningen scholen, kinderopvang, consultatiebureaus, huisartsen en verenigingen. Deze basis willen wij zo goed mogelijk ondersteunen en versterken om te voorkomen dat onze jongeren sneller een beroep moeten doen op de gespecialiseerde jeugdhulp. Extra inzet op bekendheid CJG en samenwerking CJG met huisartsen, zorgaanbieders en onderwijs. Inzetten op preventieve activiteiten in basisscholen Onderzoek naar het hoge gebruik GGZ. Ook bij de WMO blijkt het GGZ gebruik hoog te liggen. Bestaande Minima/armoedebeleid onderzoeken. Aan de hand van gesprekken onderzoeken we hoe de regelingen rondom Minima en armoedebeleid meer op elkaar aan kunnen sluiten. We willen dat integraal gekeken wordt naar de financiële situatie binnen een gezin. Onderzoek naar beschikbaarheid en bereikbaarheid voorschoolse voorzieningen. Verder hebben we de samenwerking met de regio gecontinueerd. Dit heeft geleid tot een aantal concrete acties: Verzakelijking van de nieuwe inkoopsystematiek. Naast de uitgangspunten, die gedurende het inkoopproces centraal hebben gestaan (sturen op resultaten, meer flexibiliteit voor de klant, minder administratieve lasten) hebben we in midden Limburg Oost (MER en Roermond) nog een aantal kaders meegegeven. We wilden dat de uitwerking van de nieuwe inkoopsystematiek niet ging leiden tot het doen van herindicatie. Dit zal onnodige onrust geven bij de burger, en dat wilden we voorkomen. We hebben gesprekken met de aanbieders gevoerd over resultaatgerichte trajecten met daarbij passende tarieven. We kopen trajecten resultaatgericht in en spreken aanbieders aan op de behaalde resultaten en doelen. Dit heeft ook gevolgen voor onze eigen werkprocessen. In nauw overleg met de Pagina 2

37 Reactie college in eerst termijn MER SD en het CJG werken we aan een betere monitoring op de toegang op zorg tot regievorming op de uitvoeringsovereenkomsten. We hebben er ook voor gekozen om in 2018 niet per kwartaal te rapporteren maar maandelijks. Dit zal de monitoring ook ten goede komen. Gemeenten maken de afspraak met de aanbieders dat de regie voor het volgen van het traject bij het CJG ligt. De aanbieder is verantwoordelijk voor het leveren van goede zorg afgestemd op de zorgvrager. CJG gaat gebruik maken van beschikkingen. Criteria: Duur, evaluatie, einddatum etc. Wij maken resultaatafspraken met het CJG. Verder hebben we onderzoek gedaan naar de inkomsten van het rijk. Roerdalen bevindt zich in een technisch nadelige positie omdat we in onze gemeente alleen basisonderwijs hebben. Daardoor gaat alle geld voor oudere leerlingen naar de buurgemeenten Opvallend is dat op provinciaal gebied alle gemeenten samen een positief saldo hebben (binnen het hele sociale domein) maar dat Roerdalen slecht scoort. Deze uitkering bevat dan veel meer dan jeugdzorg. De provinciale score is niet behulpzaam voor Roerdalen. Namelijk: het Rijk heeft de opvatting dat de hele uitkering Sociaal Domein vrij besteedbaar is door de gemeente. Tegenvallers moeten worden opgevangen met meevallers. Solidariteit op landelijk, provinciaal en gemeentelijk tot een vereveningsmodel zou zeer wenselijk zijn maar dat is tot nu toe nog niet gelukt. Roerdalen heeft, eveneens als 2016 een "compensatieregeling" aangevraagd. Helaas is hier nog geen uitsluitsel over. In het verleden verliep de toedeling van de middelen op oude cijfers. Dat sloot aan op de kosten die in het verleden gemaakt zijn. Deze hadden geen voorspellende waarde voor de toekomst. Nu gaat men uit van factoren zoals: Jongeren onder de 17 Aandeel van jongeren in gezinnen met armoede risico (inkomen tot 120 %) Aantal jongeren in bijstandsgezinnen Gemiddeld gezinsinkomen Aantal gezinnen met kinderen met een WWB uitkering Eenoudergezinnen Lijst van der Linden vraagt naar de provinciale subsidie waarop wij niet adequaat zouden hebben ingespeeld. Zowel ambtelijk als bestuurlijk hebben we overleg gevoerd met de provincie. Er zijn geen directe provinciale gelden beschikbaar voor ondersteuning in de jeugdkosten voor individuele gemeenten. Alleen voor projecten die bijdragen aan de transformatie in het sociaal domein waar de hele regio profijt van heeft komen in aanmerking voor Provinciale bijdragen. Daarom pakken we dit regionaal op en onderzoeken jeugdzorgmanagement informatie hiervoor in aanmerking komt. WMO Vanaf 2015 hebben we jaarlijks meer geld gekregen van het rijk voor de WMO dan nodig was. Tegelijkertijd kregen we voor de Jeugdzorg vanaf 2015 veel te weinig Rijksgeld, met als gevolg overschotten en tekorten als gevolg van landelijke verdeelmodellen. De rijksbijdrage voor de WMO is vanaf dit jaar naar beneden bijgesteld. Er is landelijk gebleken dat gemeenten minder inwoners hebben waaraan ze zorg en ondersteuning moeten bieden dan bij de start van de decentralisaties in 2015 werd uitgegaan. Pagina 3

38 Reactie college in eerst termijn De verlaging van de budgeten heeft niks te maken met het beleid van de gemeente. We bieden onze inwoners passende ondersteuning. We zien dat in 2017 meer inwoners een beroep hebben gedaan op ondersteuning. Daarmee ontstaat meer balans in inkomsten en uitgaven. Een aandachtspunt blijft dat inwoners niet altijd gebruik maken van de aangeboden ondersteuning. We streven er naar dat inwoners noodzakelijke ondersteuning ook daadwerkelijk gebruiken. Daarnaast blijven we niet denken in aparte budgeten of andere vormen van verkokering. Wij werken juist volgens een integrale aanpak waarmee de jongere of oudere echt geholpen wordt. Ondersteuning en ontlasting van mantelzorg is en blijft een belangrijk aandachtspunt. Er wordt op dit moment een onderzoek gedaan waarbij met name de vraag centraal staat, aan welke ondersteuning er volgens de mantelzorger maar ook volgens de zorgvrager behoefte is om te kunnen spreken van werkelijke ontlasting en ondersteuning. Dit gebeurt d.m.v. kwalitatief onderzoek met een open interview bij de zorgvrager en mantelzorgers thuis. Portefeuillehouder Jan den Teuling Programma 1: Krachtige dorpen Accommodaties We zijn er trots op dat individuele inwoners en verenigingen in toenemende mate verantwoordelijkheid dragen voor de voorzieningen in hun dorp. De manier waarop er door hen met veel inzet is (én wordt) gewerkt aan bijvoorbeeld de ontwikkeling van BMV2's, het zwembad, de tennis en voetbalparken laat zien dat zij niet op de overheid wachten maar zelf heel goed weten wat het dorp nodig heeft. Logisch gevolg is in dat ieder dorp zijn eigen tempo bepaalt. Enige vertraging nemen we daarbij graag voor lief. Het College zet er op in om in de nog resterende maanden - binnen de afgesproken financiële kaders - een aantal belangrijke stappen te zetten. Hiertoe ontvangt u begin november een aantal voorstellen. Wij hopen 14 december in deze raad te besluiten hoe we - tegen aanmerkelijk lagere kosten - het zwemwater in Roerdalen zeker stellen, 4 sportparken in de lucht houden en de dorpshuizen in Melick en Montfort invullen. Daarnaast denken we in de raadsvergadering van maart een besluit te kunnen nemen over de dorpshuizen in Sint Odiliënberg en Posterholt en hopen we op dat moment meer zicht te hebben op afronding in Vlodrop en Herkenbosch. Dorpshuizen ontwikkelen zich in onze optiek tot multifunctionele ontmoetingsplaatsen voor de gemeenschap waarbij zo veel mogelijk functies worden gecombineerd. Daarbij is het goed mogelijk dat er overdag sprake is van bijvoorbeeld huiskamer- plus en dagbestedingsprojecten en's avonds verenigingen in het dorpshuis actief zijn. Dat geeft extra dynamiek en komt de exploitatie ten goede. De inhoud van de dorpshuizen wordt in belangrijke mate bepaald door diegene die - bijvoorbeeld in een beheerstichting - verantwoordelijkheid dragen. In de door initiatiefnemers op te stellen business cases is en wordt met al deze elementen rekening gehouden en biedt de gemeente - daar waar dat nodig is - ondersteuning. Het doet ons deugd te constateren dat de initiatiefnemers in toenemende mate zelf de regie willen houden. Zoals eerder aangegeven wilden we, alvorens een besluit voor te bereiden ten aanzien van de jeugdhuizen, meer inzicht hebben in de oorzaken en mogelijke oplossingsrichting rond de financiële problematiek in de jeugdzorg. Alhoewel we steeds meer zicht krijgen op de problematiek gaat ons dat deze bestuursperiode niet meer lukken. Pagina 4

39 Reactie college in eerst termijn We maken graag gebruik van het bestaande maatschappelijke vastgoed. Daarbij maakt het - met als mooie voorbeelden de ontwikkeling in Melick en Herkenbosch - niet uit of de gemeente nu wel of niet eigenaar van dit vastgoed is. In Melick wordt er, zoals u in het raadsvoorstel hebt kunnen lezen, gekozen voor een variant waarin ons eigendom wordt overgedragen aan een commercieel exploitant. In Herkenbosch wordt onderzocht in hoeverre maatschappelijk vastgoed van 2 verschillende eigenaren tot één brede maatschappelijke voorziening kan worden omgebouwd. Het door de raad in 2014 afgegeven richtinggevende kader is voor ons daarbij leidend. We begrijpen de inbreng van de fractie Van der Linden als het gaat om de verenigingsgebouwen maar delen zijn inbreng niet. In onze optiek leidt versnippering (ook van het beschikbare budget) niet tot de - naar ik aanneem ook door hem gewenste - multifunctionele dorpshuizen. Toch zoeken we naar mogelijkheden ook deze verenigingen in hun bedrijfsvoering te ondersteunen. Hiertoe verwachten we nog tijdens deze bestuursperiode afspraken met deze verenigingen te kunnen maken. Hierbij denken wij onder andere aan de mogelijkheid dat deze verenigingen van de gemeentelijke energiecontracten gebruik kunnen maken. Kerntakendiscussie I Samen Beter Anders De kerntakendiscussie is voor dit College nog niet afgerond en is - zeker gezien de uitkomst-slechts het begin van een proces. De manier waarop we inhoud geven aan de ontwikkeling van de krachtige dorpen en (straks) de omgevingswet staan model voor onze aanpak. We gaan het samen met onze inwoners doen! Hiertoe wordt (op dit moment) aan onze inwoners gevraagd in welke mate en in welke vorm zij aan dit proces hun bijdrage willen leveren. Vanzelfsprekend wordt de gemeenteraad hierbij betrokken. We zijn dan ook heel benieuw naar het rekenkamerrapport over burgerparticipatie. Programma 2: Participatie, ondersteuning en zorg Alhoewel de VVD in haar inbreng er terecht op wijst dat de inkomensverschillen zijn verkleind staan er in onze optiek nog te veel mensen aan de kant en is er in Roerdalen wel degelijk sprake van sociale ongelijkheid en armoede. De voedselbank is helaas nog steeds nodig en laaggeschoolden en mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt hebben het, ook in deze tijd van economische groei, nog steeds moeilijk. De opvatting dat in deze tijd van economische groei uitkerings- of bijstandsgerechtigden probleemloos naar werk uit kunnen stromen is onjuist! Een grondige analyse van ons bestand heeft ons geleerd dat dit slechts voor een klein deel mogelijk is. Dat neemt niet weg dat we niks doen! Onze aanpak is er op gericht laaggeschoolden en mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt middels opleiding en begeleiding klaar te maken naar werk uit te stromen. Daarin zijn we ook succesvol. Het aantal uitkeringsgerechtigden in Roerdalen stijgt minder snel dan landelijk. Omdenken is inderdaad essentieel. Dat geldt voor iedereen! Overheid, bedrijfsleven én uitkeringsgerechtigden hebben hierin ieder hun eigen verantwoordelijkheid. We zijn het volledig met Democraten Roerdalen eens dat regelmaat en een stabiele situatie voor mensen met onderkende beperking leidt tot minder kosten. Als dat kan door werk prima. Lukt dat niet dan kan beschut werk of een andere zinvolle dagbesteding uitkomst bieden. Pagina 5

40 Reactie college in eerst termijn Westrom De Westrom vervult hierin een belangrijke functie. Begin november is het businessplan, waarin is vastgelegd hoe de Westrom zich kan ontwikkelen tot een toekomstbestendig bedrijf waarin de belangen van onze inwoners met een afstand tot de arbeidsmarkt zijn zeker gesteld, opgeleverd Dit stuk zullen we in de raadsvergadering van 14 december bespreken. Programma 4: Economie, Natuur, toerisme en cultuur Ondernemerschap Wij willen ondernemers helpen succesvol te zijn en 'staan' voor het vrije ondernemerschap. Met de beoogde kwaliteitsverbetering rond de campings treden we niet in dit vrije ondernemerschap. Ook de burgemeester gaat daar in haar reactie nog op in. Enerzijds willen we excessen (denk aan tijdelijke bewoning en onrechtmatige bebouwing) tegen gaan en anderzijds willen we ondernemers met steun van de provincie de helpende hand bieden hun kwaliteit te verbeteren. In hoeverre de situatie rond het Elfenmeer in 2018 wordt afgehandeld is afhankelijk van de rechter. Een procedure is soepel doorlopen als de vergunning correct, binnen de wettelijke kaders, de afgesproken tijd én naar tevredenheid van aanvrager is afgehandeld. De kwaliteit van de samenwerking tussen ondernemers en gemeente meten we (o.a.) aan de hand van de doorlooptijden en het aantal klachten (bezwaar en beroep). Daarnaast wordt na afronding van het proces de dienstverlening regelmatig met individuele aanvragers geëvalueerd. We blijven zoeken naar mogelijkheden zaken te vereenvoudigen, de administratieve druk te verlagen en doorlooptijden te verkorten. Met het faciliteren van ondernemers met een lokaal aanspreekpunt bedoelen we de 'omvorming' of kanteling van de ambtelijke organisatie. Dat geldt niet alleen voor de personele invulling maar bijvoorbeeld ook in technische zin. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een button 'ondernemers' op onze website. Ook als het om onze eigen inkoop gaat willen we - binnen de wettelijke kaders - de positie van onze eigen lokale ondernemers versterken. Hiertoe hebben we in 2014 een ondernemersbank opgezet. Het aantal ingeschreven ondernemers en het daaraan gekoppelde inkoopbedrag groeit (langzaam). Als belangrijkste verbeterpunten zien wij (net als ondernemers!) het verbeteren van de inzichtelijkheid en verduidelijken van de inkoopprocedures. Toeristenbelasting Bij het vaststellen van de begroting hebben we afgesproken dat de toeristisch, recreatief ondernemers actief betrokken worden bij de besteding van de opbrengsten van de toeristenbelasting. Met als mooie voorbeelden de Geluksexpres en de ontwikkeling rond het Bolberg-Turfkoulen hebben we dat waargemaakt, zetten we dat door, staat dat in deze begroting en hoeven we dus niet opnieuw toe te zeggen. Strategische Agenda van Midden Limburg De uitwerking van de Strategische Agenda van Midden Limburg vindt plaats aan de hand van projecten. Vanzelfsprekend wordt de gemeenteraad hierbij betrokken. Pagina 6

41 Reactie college in eerst termijn Programma 5: Woonomgeving Energie en duurzaamheid De Coöperatie Duurzaam Roerdalen heeft in korte termijn - ook in dit College - een beweging op gang gebracht. De motie van Democraten Roerdalen zoals die bij het behandelen van de Kadernota is aangenomen wordt uitgevoerd. We zijn hiertoe o.a. in overleg met de provincie. Vanzelfsprekend wordt u over de voortgang geïnformeerd. Daarnaast wordt organisatie breed gekeken naar mogelijkheden als gemeente een bijdrage te leveren aan energiereductie. Hierbij denken we bijvoorbeeld aan ons eigen vastgoed en de (straat)verlichting. Verder nemen we deel aan en maken we gebruik van het regionaal energieoverleg. Ook daar ontstaat kennis die we in onze eigen organisatie inbrengen en gebruiken. Ook wordt er voor onze inwoners en verenigingen extra aandacht geschonken aan voorlichting en het slim ontsluiten van subsidiestromen. Wij maken graag gebruik maken van de kennis en kunde van de Coöperatie, ondersteunen hen zo veel als mogelijk maar laten het, gezien de beschikbare capaciteit, aan de nieuwe raad hierin nieuw beleid te ontwikkelen. Programma 6: Mobiliteit, infrastructuur en openbaar groen We zijn het eens met de stelling van de VVD dat wegen die het provinciaal mobiliteitsplan 'raken' vooralsnog niet moeten worden aangepakt. Daarnaast zullen we, op basis van o.a. het GvvP en de discussie in deze raad, zowel lokaal als regionaal onze wensen in Maastricht kenbaar maken. Bij het vaststellen van het GvvP is eveneens het uitvoeringsplan en daaraan gekoppelde financiering vastgesteld. We onderkennen de door verschillende fracties genoemde knelpunten zoals de Rothenbacherweg én het ontbreken van verlichting tussen Posterholt, Vlodrop en Sint Odiliënberg. Onze financiële middelen zijn beperkt. We kunnen niet alles in één keer en moeten dus keuzes maken. Het is aan de raad om, voorafgaande aan de begrotingsbehandeling op 9 november, op 2 november a.s. haar keuzes en prioriteiten te bepalen. Programma 7: Bestuur, organisatie en dienstverlening Organisatieontwikkeling De afgelopen jaren hebben we heel wat van onze medewerkers gevraagd. Een andere manier van denken, een organisatieverandering, nieuwe systemen en taken (denk maar aan de decentralisatie vanuit de rijksoverheid naar de gemeente) en gelijktijdig een forse bezuiniging die oploopt tot een bedrag van meer dan We zijn trots op onze mensen! Zij zijn er in geslaagd onze nieuwe manier van denken ook in de praktijk waar te maken. Dat gaat met vallen en opstaan. Er worden ook fouten gemaakt. Dat mag. Er zijn echter ook heel veel voorbeelden waar het wel goed gaat. Een aantal fracties vraagt of er een relatie ligt tussen deze ontwikkeling en het hoge ziekteverzuim en verloop. Wij zien dat niet. Alhoewel er een beperkt aantal gevallen is waarin het ziekteverzuim werk gerelateerd is constateren wij dat er een aantal niet werk gerelateerde langdurig ziektegevallen de belangrijkste oorzaak is van het hoge ziekteverzuim. Het verloop en hoge aandeel inhuur heeft alles te maken met de situatie op de arbeidsmarkt. Goede mensen vinden snel een Pagina 7

42 Reactie college in eerst termijn baan (bij een grotere gemeente) en zijn ook moeilijk te vinden. Daarmee geven we ook een antwoord op de vraag of een tijdelijke aanstelling niet goedkoper is dan inhuur. Indicatoren Tijdens het bespreken van het rekenkamerrapport 'bouwen op vertrouwen' hebben we afgesproken dat de informatiebehoefte van de raad eenduidig moet worden vastgesteld. Dat is, naar onze mening, ook het moment om de 'harde' indicatoren waarna de Lijst Van der Linden en VVD vragen moeten worden bepaald. Houding en gedrag, onmiskenbaar van groot belang in de beleving van onze inwoners als het gaat om de kwaliteit van communicatie en dienstverlening zijn niet zo duidelijk in harde criteria om te zetten. Dat neemt niet weg dat wij graag het gesprek aangaan ook hierin duidelijk te zijn en de verwachtingen te managen. Wat betreft de vraag van de heer van der Linden naar aantallen fte's en salaris en inhuurkosten beantwoorden we die alleen voor de gemeente Roerdalen. We geven geen antwoord op de vraag naar dezelfde gegevens wat betreft verbonden partijen. Daar gaan wij als college niet en we sturen bij verbonden partijen niet op salariskosten en formatie. We sturen op concrete resultaten tegen zo laag mogelijk kosten. Het is de verantwoordelijkheid van iedere verbonden partij om daarvoor de meest effectieve organisatie in te richten. Dit overzicht wordt nagezonden in een aparte bijlage. Nagezonden informatie d.d. 6 november 2017 In de reactie van het college op de algemene beschouwingen stond het volgende: Wat betreft de vraag van de heer van der Linden naar aantallen fte's en salaris en inhuurkosten beantwoorden we die alleen voor de gemeente Roerdalen. Dit overzicht wordt nagezonden in een aparte bijlage. Onderstaand de toegezegde informatie: Hoeveel fte zijn er werkzaam in de gemeente Roerdalen en wat is de loonsom daarvan? Het functieboek Roerdalen telt op 31 december ,87 fte. Dit is exclusief burgemeester en de wethouders en inclusief de griffie. De loonsom (be 8999 loonstaat totaal 2016) bedraagt: Dit is de loonsom exclusief de loonkosten van de burgemeester en wethouders en inclusief de griffie. Wat zijn de kosten van externe inhuur (peiljaar 2016)? In totaal is er uitgegeven aan tijdelijke inhuurkrachten. Er was in 2016 veel vacatureruimte want voorafgaand aan de overgang van bedrijfsvoering naar de MER gold bij bedrijfsvoering een vacaturestop zodat we alle vaste mensen goed geplaatst zouden krijgen. De opengevallen plekken hebben we in 2016 en 1 helft 2017 als Roerdalen tijdelijk ingehuurd. Tegelijk waren er een groot aantal projectmatige inhuurkrachten bij bedrijfsvoering. Inmiddels is de overgang naar de MER een feit en worden al die vacatures weer structureel ingevuld bij de MER. De projectcapaciteit bij bedrijfsvoering is inmiddels eveneens behoorlijk afgenomen. In de overblijvende organisatie van Roerdalen zijn er op dit moment slechts twee openstaande vacatures. Daarnaast worden er sinds 2016 bewust inhuurkrachten ingezet bij het zwembad: het vaste personeel hebben we daar zo veel mogelijk begeleid naar werk elders om de toekomstige frictiekosten zo klein mogelijk te houden. Pagina 8

43 Reactie college in eerst termijn Portefeuillehouder Monique de Boer Programma 3: Veilige dorpen Het CDA vraagt naar het standpunt van het college wanneer het gaat om terugkeer van zedendelinquenten. Het college heeft hierover geen standpunt ingenomen, omdat het college daar niet over gaat. In het Nederlands strafrecht is het nog steeds zo geregeld dat een zedendelinquent, wanneer hij zijn straf heeft uitgezeten, als vrij persoon terug kan keren in de maatschappij, in principe in de woonplaats waar hij vandaan komt. Over de uitvoering zijn in 2015 afspraken gemaakt onder andere tussen het OM, het Nederlands Genootschap van Burgemeesters en de Reclassering. ('Gezamenlijk Verantwoordelijk') Handhaving Wat handhaving betreft stelt het CDA voor meer tijd vrij te maken voor directe opvolging van meldingen. We hebben het hier voornamelijk over de capaciteit van onze BOA's. Ook Democraten Roerdalen maakte al eerder een opmerking over de zichtbaarheid van de BOA's en de VVD meldt dit eveneens als een punt van aandacht. Tot nu toe hebben wij het met de toegekende uren redelijk kunnen redden. Wij hebben toegezegd te zullen kijken of we binnen de bestaande capaciteit, de BOA's meer zichtbaar kunnen laten zijn op straat. Uit de kwartaalcijfers van het derde kwartaal blijkt echter, dat onze inwoners het meldpunt goed weten te vinden. Een positieve ontwikkeling!! Daardoor is het aantal meldingen fors toegenomen. De ruimte is daardoor beperkt geworden en wij staan nu voor de afweging of we de BOA-capaciteit moeten uitbreiden in Het college heeft daarover nog geen standpunt ingenomen, omdat de begroting al klaar was op het moment van verschijnen van de 3e kwartaalcijfers. Tevens hangt dit af van de projecten die we in het eerste kwartaal van 2018 gaan doen. We zouden ons kunnen voorstellen, dat we nog even op de huidige voet doorgaan en na de verkiezingen, aan de hand van het nieuwe coalitieprogramma, met elkaar de afweging maken om wel of niet meer capaciteit in te zetten. Wat de handhaving rondom permanente bewoning van de vakantieparken betreft het volgende: wij zijn wettelijk verplicht mensen in te schrijven ook als dat op een vakantiepark is. Dit betekent echter niet dat wonen daar is toegestaan. De bewoners wordt een duidelijk kader meegegeven. Het is niet toegestaan. Het verblijf mag maximaal 6 maanden zijn. Wat betreft brandveiligheid: Er komt een extra waterpomp in Rothenbach omdat uit een onderzoek van de brandweer naar voren is gekomen dat op dit punt onvoldoende water(kracht) beschikbaar is. Daarbij is ook gekeken naar de mogelijkheden van de Effelderwaldsee. Het college volgt in deze het deskundig advies van de brandweer. De PvdA vraagt naar een standpunt van het college omtrent de proef met regulering van wietteelt. Wij hebben hierin geen standpunt ingenomen. Het is Rijksbeleid, dat op aandringen van een aantal koffieshop houdende gemeenten, als experiment wordt uitgevoerd. Verwarde personen Fractie vd Linden informeert naar de speciale locatie waar verwarde personen opgevangen kunnen worden en hoe de begeleiding geregeld is. Eerste opvang van de mensen met psychische nood in regio Midden-Limburg De meeste mensen die in psychische nood verkeren, wenden zich nog steeds bij de crisisdienst en worden opgevangen en begeleid door Vincent van Gogh. De personen die erg verward zijn en zelf Pagina 9

44 Reactie college in eerst termijn niet in staat zijn iets te kunnen regelen worden tot op heden veelal naar het Laurentiusziekenhuis in Roermond gebracht. Er wordt gewerkt aan de oprichting van het Spoedplein in het Laurentiusziekenhuis in Roermond. Hierover buigen zich het Laurentiusziekenhuis, de HAP Roermond, Ambulancezorg, de politie en de gemeente Roermond. In het Spoedplein zal een SPQR (spoedeisende psychiatrische onderzoeksruimte) aanwezig zijn. Structurele begeleiding In onze regio zijn twee instanties actief met de begeleiding van psychiatrische patiënten. 1. Functie Assertive Community Treatment (FACT) FACT zorgt voor mensen met een langdurige psychiatrische aandoening. Zij werken samen met de mensen aan een herstelproces. Hierbij worden ook de mensen in de omgeving betrokken. De mensen krijgen weer regie over hun leven. Ze krijgen de hulp die nodig is. Indien nodig kan de hulp geïntensiveerd worden. 2. Intensive Home Treatment (IHT) IHT is een snelle, multi disciplinaire flexibele, doelgerichte, proactieve en geïntegreerde zorg thuis gedurende 6-8 weken. Deze zorg voorkomt een opname. De bereikbaarheid van de IHT is 7x24 uur. Indien nodig komt er 3 maal daags huisbezoek. Het crisisteam is altijd betrokken tot de crisis verholpen is. De patiënt is verzekerd van goede zorg. Een ander hulpmiddel voor deze doelgroep is: De crisiskaart Binnenkort wordt in onze regio de crisiskaart ingevoerd voor personen met psychische problemen. Een crisiskaart is een klein persoonlijk document dat opgevouwen niet groter is dan een bankpasje. Op de kaart staat informatie over hoe een crisis er bij de betreffende persoon uit ziet en wat er moet gebeuren als er een (psychische) crisis optreedt. De crisiskaart kan voor naasten, omstanders en voor hulpverleners een soort 'gebruiksaanwijzing' bij een crisis zijn. Programma 4 Economie, natuur, toerisme en cultuur Fractie van der Linden neemt het op voor cultuur in onze gemeente. Dat is een goede zaak. De fractie gaat echter wel uit van onjuiste feiten. Het is niet waar dat er geen geld is om iets op dit terrein te doen en het is ook niet waar dat Kunstroert is verdwenen omdat er geen budget meer was. Het probleem zat hem in de hoeveelheid werk die de vrijwilligers zichzelf op de schouders hadden geladen, waardoor de organisatie niet mee beheersbaar was en waardoor vrijwilligers afhaakten. Wij hebben nog steeds geld in de begroting gereserveerd om projecten te cofinancieren en een doorstart van Kunstroert te garanderen. Inmiddels is de doorstartende organisatie ook van mening dat de opzet bescheiden dient te zijn om succesvol te kunnen zijn. En dan op de concrete vraag of het college deze periode extra geld beschikbaar gaat stellen: nee. Op de vraag of de volgende coalitie dat moet oppakken, is het antwoord uiteraard: indien de nieuwe coalitie dat wenst en afspreekt. Tot slot maakt de VVD zich zorgen over de vraag of het vrije ondernemerschap gewaarborgd is. De fractie doelt daarbij op onze voorstellen rondom campings. Het college volgt de WD hierin volledig en het vrije ondernemingsraad blijft volledig gewaarborgd. Uiteraard moeten wij ons niet bemoeien met de invulling van een ondernemersplan. Wij hebben echter wel een voorwaarde scheppende taak, die direct te maken heeft met handhaving van illegale situaties op een aantal parken. Voor alle parken gelden de volgende voorwaarde: Pagina 10

45 Reactie college in eerst termijn -het nachtregister dient op orde te zijn -permanente bewoning en arbeidsmigranten zijn niet toegestaan -illegale bouwsels zijn niet toegestaan -er dient een marktconform pachtcontract te zijn, waarbij uiteraard oude rechten worden gerespecteerd indien hierop aanspraak kan worden gemaakt. Soms heeft ook de ondernemers belang bij een actueel pachtcontract en kunnen oude contracten worden opengebroken. Dit zijn doodnormale voorwaarden. Of om het plat te zeggen: ondernemers die er een potje van maken, worden aangepakt. Uiteraard binnen de grenzen van de wet. Met deze voorwaarden verwacht het college een kwaliteitsimpuls aan onze vakantieparken te kunnen geven. Bovendien is het eerlijk t.o.v. ondernemers die zich wel netjes aan de spelregels houden. Portefeuillehouder Chrit Wolfhagen Programma 5: Woonomgeving De meeste fracties vragen aandacht voor het versneld oppakken van de herstructurerings-locaties, het bouwen voor de doelgroepen starters en senioren alsmede de verduurzaming van woningen. Dit is ook onze insteek. Er is in deze collegeperiode zoveel mogelijk gebouwd of toegankelijk gemaakt voor deze doelgroepen. Zo zijn er in deze collegeperiode ruim 45 startersleningen verstrekt. Daarnaast wordt er zoveel mogelijk ingestoken op het verduurzamen van de woningmarkt binnen de door de raad gestelde strakke kaders Hiervoor ontsluiten wij of scheppen wij de randvoorwaarden zodat onze inwoners gebruik kunnen maken van de provinciale (Transitiefonds) of landelijke subsidies. Daarnaast willen wij het bewustwordingsproces stimuleren met het project "Langdurig thuiswonen", onder andere door middel van de voor onze inwoners gratis beschikbaar gestelde applicatie Huis op Maat (voorheen Huistest). De vrijwilligers hebben recentelijk hiervoor de training succesvol afgerond en het plan van aanpak is onlangs opgesteld. Op die manier denken wij onze inwoners te faciliteren, om zo lang mogelijk zelfstandig thuis te kunnen blijven wonen. De PvdA vraagt expliciet om actief aan de slag te gaan met een projectontwikkelaar om appartementen te realiseren in het Oude Gemeentehuis in Posterholt. We staan welwillend tegenover kwalitatief, goede herstructureringsontwikkelingen. Het is echter geen gemeentelijke taak om met gemeentelijke middelen bij te springen als er een verschil tussen de financiële verwachtingen van eigenaar en projectontwikkelaar zit. We zijn dan ook niet voornemens om een stuk van de van de investering over te nemen. We delen de mening van Ons Roerdalen dat de Omgevingswet kansen biedt. De intentie van de nieuwe wet past heel goed bij de ontwikkeling die we in Roerdalen al aan het maken zijn. Het klopt dat de invoeringsdatum is verschoven naar Dat is voor ons echter geen aanleiding om nu te vertragen of werkzaamheden uit te stellen. In de raadsvergadering van 2 november besluit de raad over het programma plan en het budget om dit uit te voeren. Ons Roerdalen vindt dat er een kwaliteitsslag moet worden gemaakt op het gebied van natuur met behulp van de toeristenbelasting en de middelen uit het IKL. We delen deze mening niet. Wij stimuleren andere overheden zoals de Provincie en het Waterschap om aan de slag te gaan met gebiedseigen kwaliteitsverbeteringen. Daar waar nodig zullen wij bestuurlijke en ambtelijke ondersteuning geven, zoals bijvoorbeeld bij de ontwikkeling van het wandelpad langs de Roer. Hiervoor zijn middelen beschikbaar, bijvoorbeeld provinciale subsidies. Wij zijn dan ook niet voornemens om hier toeristenbelasting voor in te zetten. De!KL-subsidie (instandhouding kleine Pagina 11

46 Reactie college in eerst termijn landschapselementen) is niet in deze begroting opgenomen omdat dit onderdeel ook is weggezet bij de werkgroep CER ( communicatie educatie recreatie ) van het Overlegorgaan Nationaal Park Meinweg. Portefeuillehouder Tjeu Verheijden Programma 7: Bestuur, organisatie en dienstverlening Zowel de kerntakendiscussie als de burgerpeiling leverden dezelfde conclusie op; investeer in communicatie en relatie en verruim de bereikbaarheid. Technisch gezien zetten wij op korte termijn de laatste stappen t.a.v. het zaaksysteem, de nieuwe telefooncentrale en de uitbreiding van digitale producten en diensten. Suggesties gericht op de inzet van social media zullen we betrekken bij de uitwerking van het Communicatieplan, waaraan op dit moment de laatste hand wordt gelegd. Ook het servicepunt in ons gemeentehuis zal fysiek alsook intermenselijk een ander gezicht gaan vertonen, kenmerkend voor de andere manieren van denken, handelen en werken. We zullen onze ketenpartners in de diverse samenwerkingsverbanden laten kennismaken met de visie van Roerdalen en de stappen die we daarvoor willen zetten. Programma 8: Algemene middelen Ondanks fikse tegenvallers binnen met name het sociaal domein, blijft Roerdalen een financieel gezonde gemeente. Het structureel sluitend maken van de meerjarenbegroting blijft passen en meten. Ook vanwege het feit dat de rijksuitkeringen per circulaire soms dramatisch toe-of afnemen. Onze hoop is gevestigd op de meicirculaire 2018, waarbij niet alleen de plannen van het nieuwe kabinet zichtbaar worden, maar ook nieuwe gezichtspunten t.a.v. de gemeentefondsuitkering verwacht worden. Voor 2018 is de inzet van de reserve decentralisatie nodig om de begroting sluitend te krijgen, omdat we afzien van de voorgenomen bezuinigingen (kadernota) op wegen en groen, en de OZB verhoging van 4% niet doorvoeren. De inzet van genoemde reserve is legitiem daar de grote klappen ook binnen het sociaal domein vallen. Dividenduitkeringen (Enexis) en beleggingsopbrengsten (Essentgelden) komen ten goede aan de exploitatie. De door e.v. verkoop of vrijval verkregen gelden vallen nog steeds onder het schatkistbankieren. Uitzonderingen zijn toevoegingen aan investeringsbudgetten en leningen aan stichtingen in het kader van de publieke taak. In de loop van 2018 zal duidelijk worden of er in dit kader meer mogelijkheden komen. De oplopende lokale lasten worden voor een groot deel verklaard door fluctuaties in de rijksbijdragen en tekorten binnen het sociaal domein. De kostprijs van gemeentelijke producten volledig doorberekenen zal slechts voor een klein deel de pijn verzachten. De voor 2018 voorziene financiële verordening geeft raad en college alle mogelijkheden om hierover opnieuw de discussie te voeren. Paragrafen: Onderhoud kapitaalgoederen In de nota voorzieningenbeleid wordt verwezen naar de drie basisfuncties waaraan gemeentelijk vastgoed moet voldoen; ontmoeting en contact, recreatie en ontspanning, ontwikkeling en ontplooiing. Verkoop van gemeentelijk vastgoed geldt voor objecten waarvoor nu Pagina 12

47 Reactie college in eerst termijn en op termijn geen functie wordt voorzien of verwacht, en uiteraard voor langer leegstaande objecten. Er is voor dit vastgoed dus al geen (beoogd) rendement meer. De opbrengstwaarde die wij nastreven bij verkoop is de maximaal haalbare in de (beperkte) markt voor deze gebouwen. Lokale heffingen Op de lokale heffingen en de tarieven zullen we in de decembervergadering uitgebreid ingaan bij de behandeling van de belastingverordeningen Daar zullen we ook spreken over de functie van de voorziening afval. In de nabije toekomst zullen we zeker rekening moeten houden met extra kosten. Naast minder opbrengsten kunststof zullen ook nieuwe belastingen vanuit het rijk en hogere verbrandingskosten restafval zorgen voor een negatief resultaat. Ten aanzien van de OZB nog het volgende: De verschuiving van niet-woningen naar woningen (die overigens vorig jaar al heeft plaatsgevonden) zorgt onder de streep voor een lagere OZB opbrengst. Het aanslaan van zowel eigenaar als gebruiker bij niet-woningen zorgde voor een hogere opbrengst in vergelijking tot de aanslag voor de eigenaar van een woning. Voor 2018 verwachten wij slechts marginale aanpassingen. Overigens wordt een deel van deze aanpassing via de algemene uitkering vergoed. Weerstandsvermogen en risicobeheersing Risico's voor onze gemeente zijn geïnventariseerd en gewogen, waarbij de gehanteerde percentages en de daaraan gekoppelde bedragen altijd discutabel zijn. De bijdrage aan de Westrom is een berekend bedrag en wordt dus niet benoemd als risico. De ontwikkelingen (visie en uitvoering) bij genoemde verbonden partij zorgen eerder voor een verwachte afname dan een toename in de bijdrage. Voor de vakantieparken zijn proceskosten opgenomen in de begroting. Risico's die we lopen in privaatrechtelijke juridische sfeer zien we als normale bedrijfsvoeringsrisico's. We hebben deze niet opgenomen in de risicokaart. Daarnaast is ons weerstandsvermogen uitstekend en zijn we prima in staat een dergelijk risico op te vangen, mocht een dergelijk risico zich voordoen. Het budgettair risico op de post jeugdzorg is berekend op zijnde twee jeugdigen in de langdurige intensieve zorg. Dat zou de ondergrens van de reserve decentralisaties kunnen zijn, of een storting in een nieuwe reserve jeugdzorg. In 2018 staat de actualisering van de nota reserves en voorzieningen op de rol en zullen we daarover spreken. Nog een tweetal algemene opmerkingen van financiële aard: -De begroting is opgesteld zonder rekening te houden met de effecten van de september circulaire en het kabinetsbeleid voor de komende jaren. De voor onze gemeente relevante aanpassingen zullen we verwoorden in een RIB die de raad voor de begrotingsbehandeling toegestuurd wordt. -De suggestie om raad-en commissieleden in bijvoorbeeld een Summer school mee te nemen in de complexheid van financiële stukken, nemen we graag over voor de nieuwe raadsperiode. Pagina 13

48 Fractie van der Linden Amendement Raadsvergadering : 09 november 2017 Agendapunt :4 Registratienummer,2 ö IT /l lc9 Onderwerp : Programmabegroting De raad van de gemeente Roerdalen in vergadering bijeen op donderdag 09 november 2017, Ondergetekende stelt het volgende amendement voor: Uit de post Participatie een bedrag van euro beschikbaar te stellen voor de jaarlijkse bijdrage aan het IKL Toelichting: Het IKL verzorgd gedeeltes van onze natuur in de gemeente. Dit doet zij samen met vrijwilligers en mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Juist voor deze laatste doelgroep liggen er kansen voor de gemeente die wij moeten benutten Ons Roerdalen Marjo Thevisserr /7 Frac ;an de/ Linden He van dé':r/linden. I / I

49 Motie Raadsvergadering Agendapunt 9 november Registratienummer Onderwerp Programmabegroting : Arbeidsmarkt De raad van de gemeente Roerdalen in vergadering bijeen op donderdag 9 november 2017, Gehoord de beraadslagingen, Constaterende dat: Het Limburgs parlement bij amendement 5 miljoen euro beschikbaar heeft gesteld voor het Aanvalsplan Arbeidsmarkt; In onze gemeente nog altijd relatief veel mensen niet, of niet met betaald werk participeren; De banenafspraak met het Rijk en de sociale partners om meer mensen met een arbeidsbeperking aan het werk helpen, deel van dit aanvalsplan uitmaakt; Arbeidstoeleiding voor onze gemeente binnen de arbeidsmarktregio Midden-Limburg georganiseerd is; Van mening zijnde dat: De gemeente hierop kan inspelen door haar participatie-activiteiten af te stemmen op dit plan; Provinciale cofinanciering voor deze gemeentelijke taak in het verschiet ligt; Roept het college op om, met hoge prioriteit een eigen aanvalsplan Arbeidsmarkt op te stellen ten einde een zo goed mogelijk resultaat tegen zo laag mogelijke kosten te bereiken dan wel zo nodig dit op regionale schaal te bewerkstelligen, binnen de provinciale kaders. en gaat over tot de orde van de dag. H. Nijskens VVD

50 Motie Raadsvergadering Agendapunt 9 november Registratienummer Onderwerp Programmabegroting : Schatkistbankieren De raad van de gemeente Roerdalen in vergadering bijeen op donderdag 9 november 2017, Gehoord de beraadslagingen, Constaterende dat: Het EMU saldo van Nederland de Europese norm van maximaal -3% de komende jaren niet zal bereiken; Schatkistbankieren ingevoerd is om het EMU saldo hoger te krijgen; Gemeentelijk overtollig kasgeld zonder renteopbrengst bij het rijk gestald moet worden; Van mening zijnde dat: De gemeenten hierdoor geld mislopen in hun exploitatie; Schatkistbankieren geen doel meer dient; Roept het college op om, zo mogelijk dan wel zo nodig in gemeenschappelijk verband met de gemeentekoepel VNG alsmede met de provinciekoepel het IPO, een lobby op te starten om te komen tot afschaffing van schatkistbankieren. en gaat over tot de orde van de dag. H. Nijskens WD

51 Motie Raadsvergadering Agendapunt 9 november Registratienummer Onderwerp Programmabegroting : Aankoop aandelen Enexis De raad van de gemeente Roerdalen in vergadering bijeen op donderdag 9 november 2017 Gehoord de beraadslagingen, Constaterende dat: een aantal gemeenten hun Enexis aandelen aanbieden; Enexis aandelen alleen door bestaande aandeelhouders gekocht kunnen worden; Van mening zijnde dat: Enexis aandelen een goed rendement laten zien; Overwegende dat: Vrijvallende obligaties niet door nieuwe obligaties mogen worden vervangen ; Roept het college op om: 1. te onderzoeken of de aankoop van aandelen Enexis een bijdrage kan leveren aan een stabiel vermogen met een goed rendement; 2. de raad te informeren over voornoemd onderzoek en bij een positieve uitkomst een voorstel aan de raad voor te leggen voor een dergelijke aankoop. en gaat over tot de orde van de dag. H. Nijskens WD

52 Amendement RaadsveFgadering Agendapunt 9 november Registratienummer Onderwerp Programmabegroting : Juridische risico's privaatrechtelijk De raad van de gemeente Roerdalen in vergadering bijeen op donderdag 9 november 2017, Ondergetekende stelt het volgende amendement voor: Neem in de risicoparagraaf van de Programmabegroting een bedrag op van voor juridische risico's op privaatrechtelijk gebied met een "kans voor berekening van 50%". Toelichting: In deze begroting net als in reeds vastgestelde jaarrekeningen van onze gemeente komen herhaaldelijk grote bedragen voor van juridische kosten in de privaatrechtelijke sfeer. In de risicoparagraaf is daarvoor echter geen bedrag opgenomen. De WD vindt het verstandig om dit wel te doen. Overigens leidt dit niet tot financiële bijstellingen maar maakt het deel uit van de benodigde weerstandscapaciteit. H. Nijskens VVD

53 ~1/dtl, I/(/~ ~~ v~ "-v.,,_ (,,,t,, ~'-<- ë,u.. C'/15 KXt c~ /riv,~ (d~té/ /)g,t,,0,cclè~t- rrt>-c1-da61a- C' D/l PARTIJ VAN DE ARBEID Amendement Raadsvergadering 9 november 2017 Agendapunt 4 Registratienummer Onderwerp Programmabegroting ; Hondenbelasting De raad van de gemeente Roerdalen in vergadering bijeen op donderdag 9 november 2017, Ondergetekende stelt het volgende amendement voor: l. De in de Programmabegroting opgenomen Hondenbelasting te schrappen en de daarvoor te derven structurele belastingopbrengsten te dekken uit het gebruikersdeel woningen van de OZB. 2. De aanpassing als gevolg van punt 1 te verwerken in Programmabegroting Toelichting: We beseffen dat een dekking door een OZB verhoging een nieuwe disscussie oproept over eerlijke verdeling van gemeentelijke lasten maar dit is altijd nog een betere verdeling dan de 2493 huishoudens die nu samen voor ,- aan algemene middelen meer betalen. We willen echter niet wachten op de plannen van de regering om ook voor de gemeente een algemene gemeentelijke belasting in te voeren. Wij blijven dus bij onze standpunten dat; de hondenbelasting een belasting van vroeger is, toen honden nog een werkfunctie hadden; ook bedrijven en particulieren hondenbelasting betalen ook als ze kunnen aantonen dat de hond de functie van waakhond heeft en niet van het eigen terrein af komt in meer dan een derde van onze Nederlandse gemeenten hondenbelasting is afgeschaft de hondenbelasting een oneerlijke verdeling van de gemeentelijke belasting is de plannen van het Rijk voor verruiming van de gemeentebelastingen, waaronder afschaffing van de kleine belastingen zoals de hondenbelasting, aantonen dat de hondenbelasting niet van deze tijd is. J. Aelen Pvd

54 oerdalen Fractie van der Linden Amendement Raadsvergadering : 09 november Agendapunt : 4 Registratienummer,2 ö 11 /J lc9 Onderwerp : Programmabegroting De raad van de gemeente Roerdalen in vergadering bijeen op donderdag 09 november 2017, Ondergetekende stelt het volgende amendement voor: U~t de~~~ Prn=tieipat-.i:e-ecn bed:ra.g van earn besehikooar--re--stefl~n-- Gor de jaarlijkse bijdlage aan het IKL zt.è_ ~,/'~ ~../2/ -;.- Toelichting: Het IKL verzorgd gedeeltes van onze natuur in de gemeente. Dit doet zij samen met vnjwilligers en mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Juist voor deze laatste doelgroep liggen er kansen voor de gemeente die wij moeten benutten Ons Roerdalen Marjo Thevisserr ; Fractie van der Linden Hen_k van dérilinden. /1 ' I / / ' J // /\ Lf~- '---- '-----/ ~ ~,fc,61- t2m6!ad&ne.j- t> I 7 Il /ce!',j {&, ~ML ~,é'/4t, ~ Oë:Zn ~.,óeoofdt/,:u:u A~ c=,e ~ aan k.,,: IKé ""'_ Z0/6? L~ Acx02.. é6êt'1j 4//AL..,t /4,,V ~ c/2. ~é'~ /,;;1.,,-d'deb.. L. /&d de d~ 4b.WU~?l-~~~L C-«,;7~'1-,(_ &