&VI Gemeente Delft VERZONDEN _ FEB Geachte leden van de raad,

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "&VI Gemeente Delft VERZONDEN _ FEB Geachte leden van de raad,"

Transcriptie

1 Semen!eying &VI Gemeente Delft Wijken en voorzieningen De Torenhove Martinus Nijhofflaan ES Delft IBAN NL21 BNGH t.n.v. gemeente Delft Retouradres Wijken en voorzieningen, Postbus 78, 2600 ME Delft Aan de eden van de gemeenteraad Behandeld door Marcia van Es Telefoon MVES@DELFT.NL Internet Telefoon VERZONDEN _ FEB Datum Onderwerp Uitkomst fase 1 quick scan Internationaal Georienteerd Voortgezet Ons kenmerk Onderwijs Uw brief van Uw kenmerk Bijlege Geachte leden van de raad, Op 9 juli 2015 is een brief aan u verstuurd (kenmerk ) waarin u wordt gelnformeerd over de uit te voeren quick scan inzake de haalbaarheid van een Internationaal Georienteerd Voortgezet Onderwijs voorziening in Delft. Hierin is de toezegging gedaan om u te informeren over de uitkomst van het onderzoek. Hierover kunnen wij u het volgende melden: Het onderzoek is in twee delen gesplitst: het eerste deel onderzoekt de omvang en kenmerken van de behoefte aan een Internationaal Georienteerd Voortgezet Onderwijs voorziening in Delft. Indien hier de levensvatbaarheid van een Internationaal Georienteerd Voortgezet Onderwijs voorziening in Delft uit blijkt, wordt opdracht gegeven om het tweede deel van het onderzoek uit te voeren. Het tweede deel zal de financiele haalbaarheid van een Internationaal Georienteerd Voortgezet Onderwijs voorziening in Delft toetsen. AO consult heeft het eerste deel van het onderzoek uitgevoerd en eind 2015 opgeleverd. Hierbij ligt de nadruk op het leerlingenpotentieel en op de mogelijke scenario's voor het realiseren van een Internationaal Georienteerd Voortgezet Onderwijs voorziening in Delft. Fase 1 van het onderzoek heeft onderstaande resultaten opgeleverd: Het voedingsgebied is Delft, Rijswijk, Westland, Pijnacker Nootdorp en Midden Delfland. Er is een leerlingenpotentieel van 300. Dit aantal ligt ver boven de voorwaardelijk 120 leerlingen binnen 2 jaar. Het oprichten van Internationaal Georienteerd Voortgezet Onderwijs in Delft vergroot de aantrekkelijkheid van de regio voor internationale bed rijven om zich hier te vestigen. Het starten van Internationaal Georienteerd Voortgezet Onderwijs in Delft draagt bij aan de ambitie om meer werkgelegenheid te creeren voor kenniswerkers en een kennisstad te blijven. De verwachting is dat het aantal impats en expats en daarmee het leerlingenpotentieel na het starten van een

2 Datum Internationaal Georienteerd Voortgezet Onderwijs voorziening in Delft nog verder zal groeien. De verwachting is dat vrijwel alle leerlingen van de reeds bestaande Internationaal Georienteerd Basis Onderwijs Delft zullen doorstromen naar Internationaal Georienteerd Voortgezet Onderwijs Delft. Het is ook belangrijk voor het Internationaal Georienteerd Basis Onderwijs dat er vervolg Internationaal Georienteerd Voortgezet Onderwijs voorziening in Delft is om het bestaansrecht in de toekomst nog beter te borgen. - De verwachting is dat de consequenties van een Internationaal Georienteerd Voortgezet Onderwijs voorziening in Delft voor het regulier voortgezet onderwijs in Delft relatief gering zijn. - Het is wenselijk om een Internationaal Georienteerd Voortgezet Onderwijs voorziening in Delft te realiseren. Conclusie Fase 1 van het onderzoek laat zien dat een Internationaal Georienteerd Voortgezet Onderwijs voorziening in Delft t.a.v. het leerling potentieel levensvatbaar is en een meerwaarde heeft voor de economische ontwikkeling van de stad. Zodoende is door het college besloten om te starten met fase 2 van het onderzoek dat zal inzoomen op de financiele haalbaarheid, zowel voor de gemeente als voor het toekomstige schoolbestuur van een Internationaal Georienteerd Voortgezet Onderwijs voorziening in Delft. Daarnaast zal ook onderzocht worden welke Internationaal Georienteerd Voortgezet Onderwijs organisatievorm het meest passend is voor Delft. De planning voor het opleveren van fase 2 van het onderzoek gaat or vanuit dat u in het tweede kwartaal van 2016 geynformeerd zal worden over de resultaten ervan. Wij vertrouwen or op u hiermee voorlopig voldoende to hebben geinformeerd. Hoogachtend, het college van burgemeester on wethouders van Delft,, burgemeester, secretaris A.T-I. I-Tekker drs. T.W. Andriessen Ls. 2/2

3 Eindrapport Quickscan Internationaal voortgezet onderwijs Delft Eindrapportage Quickscan IGVO Delft, november

4 Uitgevoerd in opdracht van Gemeente Delft Rapportage RAO Dordrecht, november 2015 Eindrapportage Quickscan IGVO Delft, november

5 Inhoudsopgave 1. Inleiding Onderzoeksopzet en schets responderende bedrijven en ouders Doelstelling Uitgangspunten Onderzoeksvragen Onderzoeksopzet Schets achtergrondkenmerken respondenten Het internationale bedrijfsleven in Delft Het huidige aanbod van internationaal voortgezet onderwijs Behoefte aan internationaal voortgezet onderwijs in Delft Schets doelgroep: de impats en expats De huidige voorziening in de behoefte aan internationaal voortgezet onderwijs De ervaren behoefte aan en het belang van een internationale school voor voortgezet onderwijs in Delft Internationaal voortgezet onderwijs: het potentieel Consequenties voor andere internationale scholen voor voortgezet onderwijs Vergoedingen voor internationaal voortgezet onderwijs Afspraken internationaal voortgezet onderwijs - bedrijfsleven Conclusies en aanbevelingen Conclusies Aanbevelingen Bijlage 1 Geraadpleegde literatuur Bijlage 2 Overzicht geïnterviewde personen Bijlage 3 Vragenlijst bedrijven Bijlage 4 Vragenlijst ouders Bijlage 5 Onderzoeksresultaten dataverzameling bedrijven Bijlage 6 Onderzoeksresultaten dataverzameling ouders Eindrapportage Quickscan IGVO Delft, november

6 Eindrapportage Quickscan IGVO Delft, november

7 1. Inleiding Door de toenemende internationalisering stijgt het aantal medewerkers van Nederlandse bedrijven dat naar vestigingen in het buitenland wordt uitgezonden evenals het aantal buitenlandse medewerkers dat werk vindt in Nederland. Indien medewerkers naar Nederland worden gezonden, nemen zij vaak hun partner en kinderen mee. Voor deze kinderen is het van belang dat zij in Nederland kwalitatief en passend, internationaal, onderwijs kunnen volgen. Voor kinderen die met hun ouders naar het buitenland vertrekken, is internationaal onderwijs ook een goede optie zodat zij in het buitenland hun opleiding kunnen voortzetten. De groeiende internationalisering heeft daarom gevolgen voor de behoefte aan internationaal onderwijs. Vanwege de toenemende behoefte aan internationaal onderwijs kent Nederland een aantal basisscholen met een IGBO-afdeling ( internationaal georiënteerd basisonderwijs ) en scholen in het voortgezet onderwijs met een IGVO-afdeling ( internationaal georiënteerd voortgezet onderwijs ), bijvoorbeeld in Rotterdam, Den Haag, Amsterdam, Breda en Eindhoven. Ook in Delft wordt een toenemende behoefte aan internationaal onderwijs gesignaleerd. Daarom is er vorig jaar een IGBO-afdeling gestart in Delft, de International School Delft. Er is veel belangstelling voor het IGBO in Delft: in één jaar tijd heeft de school circa 80 tot 90 leerlingen gekregen. Gezien de grote belangstelling voor het IGBO en de gesignaleerde behoefte aan doorstroommogelijkheden naar een IGVO-afdeling in Delft, zijn er in het bestuursakkoord afspraken gemaakt om de mogelijkheden te verkennen voor het starten van een IGVO-afdeling in Delft. Voordat een IGVO-afdeling in Delft kan worden gestart, dient eerst meer duidelijkheid te bestaan omtrent de omvang en kenmerken van de behoefte aan een dergelijke opleiding in Delft en omgeving. Daarom heeft de Gemeente Delft aan Arbeid Opleidingen Consult (AO Consult) gevraagd om een quickscan uit te voeren om zicht te krijgen op de behoefte aan IGVO in de regio Delft. Dit rapport doet verslag van deze quickscan. Opbouw rapport Hoofdstuk 2 beschrijft de doelstelling, uitgangspunten en onderzoeksopzet van de quickscan. Ook geeft dit hoofdstuk een schets van de responderende bedrijven en ouders 1. Hoofdstuk 3 schetst vervolgens het internationale bedrijfsleven in Delft. Hoofdstuk 4 gaat in op het huidige aanbod van internationaal onderwijs. Hoofdstuk 5 gaat in op de behoefte aan internationaal onderwijs in Delft. Hoofdstuk 6 sluit af met de conclusies en aanbevelingen. 1 Daar waar in deze rapportage wordt gesproken over ouders, wordt ouders/verzorgers bedoeld. Eindrapportage Quickscan IGVO Delft, november

8 2. Onderzoeksopzet en schets responderende bedrijven en ouders 2.1 Doelstelling De doelstelling van het onderzoek was om inzicht te verkrijgen in: het leerlingenpotentieel van een IGVO-afdeling in Delft; de mogelijke scenario s voor het realiseren van een IGVO-afdeling in Delft. Bij voldoende leerlingenpotentieel wordt in een tweede onderzoeksdeel tevens de financiële haalbaarheid en omvang van de gevraagde investering nader onderzocht. 2.2 Uitgangspunten Bij het onderzoek is rekening gehouden met de volgende uitgangspunten: De IGVO-regeling Vanuit het Ministerie van OCW worden specifieke eisen gesteld indien een school wil starten met een IGVO-afdeling. Gestelde voorwaarden zijn: het gevraagde IGVO moet binnen twee jaar door ten minste 120 leerlingen worden bezocht; het gevraagde IGVO moet passen binnen een evenwichtig landelijk gespreid geheel van scholen met IGVO. Voor de prognose van het aantal leerlingen moeten de volgende stappen worden doorlopen: het voedingsgebied moet worden bepaald; op basis van het voedingsgebied moet de prognose worden gemaakt; op het aantal te verwachten leerlingen moet het aantal leerlingen uit het voedingsgebied dat al een school met IGVO bezoekt in mindering worden gebracht; het moet duidelijk worden gemaakt wat de eventuele negatieve effecten zijn op de omliggende (IGVO-)scholen. Het leerlingenpotentieel In het onderzoek worden twee typen bedrijven onderscheiden, namelijk: 1. buitenlandse bedrijven met een hoofdkantoor in het buitenland en vestigingen in Nederland; 2. internationaal georiënteerde Nederlandse bedrijven, waarvan personeel voor korte en/of langere tijd wordt uitgezonden naar het buitenland. De doelgroep leerlingen bestaat uit kinderen van werknemers uit het buitenland (impats), maar ook uit kinderen van Nederlandse ouders die zijn uitgezonden of zullen worden uitgezonden naar het buitenland (expats). Deze groep leerlingen is gebaat bij internationaal georiënteerd, Engelstalig onderwijs. Gehanteerde definities impats en expats Impats: buitenlandse werknemers die voor enkele jaren in Nederland verblijven en werken. Expats: Nederlandse werknemers die in het verleden zijn uitgezonden of in de nabije toekomst zullen worden uitgezonden naar het buitenland. Eindrapportage Quickscan IGVO Delft, november

9 Go/no go Het onderzoek is opgeknipt in twee delen: 1. de quickscan naar de (omvang en kenmerken van de) behoefte aan een IGVO-afdeling in Delft en 2. het in kaart brengen van de financiële haalbaarheid van het starten van een dergelijke IGVO-afdeling. Wanneer uit het eerste onderzoeksdeel blijkt dat het voldoende levensvatbaar is om een IGVO-afdeling te starten in Delft, wordt tot een go besloten door de opdrachtgever voor het uitvoeren van het financiële haalbaarheidsdeel. Dit rapport doet verslag van het eerste onderzoeksdeel: de quickscan. 2.3 Onderzoeksvragen Centraal in dit onderzoek staat de probleemstelling of een IGVO-afdeling in de Gemeente Delft voldoende levensvatbaar is. Deze probleemstelling is vertaald naar de volgende onderzoeksvragen: 1. Wat is het voedingsgebied van een mogelijke IGVO-afdeling in de Gemeente Delft? Bestaat het voedingsgebied uit de Gemeente Delft en de Gemeente Rijswijk, of kunnen ook andere gemeenten tot het voedingsgebied gerekend worden? 2. Hoe groot is het leerlingenpotentieel in het voedingsgebied (de gemeenten: Delft, Rijswijk, Pijnacker-Nootdorp, Midden Delfland en Westland)? 3. Is het, gezien de aantallen buitenlandse en internationaal georiënteerde bedrijven in de regio en de aantallen uitgezonden medewerkers met kinderen, haalbaar om op termijn (binnen twee jaar) het aantal van 120 leerlingen te bereiken? 4. Hoeveel van de leerlingen van de IGBO-afdeling in Delft zullen naar verwachting doorstromen naar IGVO; onder welke voorwaarden? 5. Welke consequenties zou een op te richten IGVO-afdeling eventueel kunnen hebben voor andere internationale opleidingen, meer specifiek de internationale opleidingen in Den Haag en Rotterdam? 6. Welke scenario s kunnen op basis van de prognoses worden onderscheiden voor het al dan niet oprichten van IGVO in de Gemeente Delft? Is het wenselijk om een nieuwe IGVO-afdeling te starten en onder te brengen bij een bestaande VO-school in Delft of verdient het de voorkeur om een dependance van een bestaande IGVO te starten? 2.4 Onderzoeksopzet De quickscan is uitgevoerd volgens de stappen: 1. verkenning; 2. kwantitatief onderzoek; 3. rapportage. Deze stappen worden in deze paragraaf achtereenvolgens toegelicht. Bij voldoende leerlingenpotentieel wordt in onderzoeksdeel 2 de financiële haalbaarheid nader onderzocht. Stap 1 Verkenning In de eerste stap van het onderzoek stond deskresearch en het nader bepalen van (de onderzoeksgroep in) het voedingsgebied centraal. In het onderzoek is het voedingsgebied voor een IGVO-afdeling in Delft in overleg met sleutelinformanten en de Gemeente Delft als volgt gedefinieerd: Delft, Rijswijk, Pijnacker-Nootdorp, Midden Delfland en Westland. Het voedingsgebied heeft in 2015 ongeveer inwoners 2. In 2014 woonden er in het 2 Bron: Bevolking, regio, herkomst, leeftijd (CBS, 2015). Eindrapportage Quickscan IGVO Delft, november

10 voedingsgebied ongeveer gezinnen met kinderen 3. In 2009 woonden en/of leefden er in Delft zo n buitenlandse werknemers die voor enkele jaren in Nederland verblijven en werken 4. De Gemeente Delft heeft vervolgens de gegevens aangeleverd van de internationale bedrijven in dit voedingsgebied, dat wil zeggen bedrijven met een hoofdkantoor in het buitenland. Tevens heeft de Gemeente Delft gegevens aangeleverd van Nederlandse bedrijven in de regio waarvan medewerkers voor korte en lange tijd worden uitgezonden naar het buitenland en waarvan de kinderen dus ook zijn aangewezen op internationaal georiënteerd Engelstalig onderwijs (zowel in Nederland als in het buitenland). Daarnaast zijn in deze stap bestaand materiaal en beschikbare gegevens in kaart gebracht en geanalyseerd. De Gemeente Delft heeft hiervoor relevante informatie aangeleverd. Bijlage 1 bevat een overzicht van het bestudeerde materiaal. Tevens zijn in deze stap in totaal vijf interviews gehouden (zie bijlage 2 voor een overzicht van de geïnterviewde personen): één interview met een sleutelinformant uit de regio die met een helikopterview naar het vraagstuk kan kijken (TU Delft). In dit gesprek zijn diverse thema s aan bod gekomen, zoals het vestigingsklimaat voor internationale bedrijven in de regio, de inschatting van het leerlingenpotentieel in de regio, relevante ontwikkelingen die mogelijkerwijs van invloed kunnen zijn op het potentieel, het huidige aanbod van internationaal onderwijs, etc. twee interviews met vertegenwoordigers van een selectie van de grootste buitenlandse en internationaal georiënteerde bedrijven in het voedingsgebied, namelijk EPO en Ikea. Met deze gesprekken is een beter beeld verkregen van de doelgroep, de behoefte aan internationaal onderwijs in de regio etc. twee interviews met vertegenwoordigers van de International School Delft, namelijk met een lid van het College van Bestuur van de Laurentius Stichting en met de schoolleider van de International School Delft. Met deze interviews is ingegaan op onder andere de behoefte aan internationaal onderwijs, belangrijke aandachtspunten, randvoorwaarden en de wisselwerking tussen IGBO IGVO. In deze stap zou eigenlijk een diepte-interview met de IGVO-afdeling in Eindhoven (International School Eindhoven) plaatsvinden, aangezien deze regio wat betreft onderwijsinfrastructuur en de behoefte aan internationaal onderwijs vergelijkbaar is met Delft. Omdat vanuit deze school echter geen medewerking werd verleend aan een interview, is dit interview vervangen door een extra interview met een toonaangevend internationaal bedrijf in de regio: eigenlijk zou één interview met een bedrijf worden gehouden; dit zijn er uiteindelijk twee geworden. Ook is aanvullend gesproken met twee vertegenwoordigers van de International School Delft (zie eerder). Stap 2 Kwantitatief onderzoek De derde stap de kwantitatieve onderzoeksfase bestond uit de volgende onderdelen: a. vragenlijstconstructie; 3 Bron: Huishoudens met kinderen in de regio (CBS,2014). 4 Bron: Rullman, P. (2010). Opportunitities for short-term initiatives. Delft: Expat Project Team. Eindrapportage Quickscan IGVO Delft, november

11 b. dataverzameling onder bedrijven (online en telefonisch); c. dataverzameling onder ouders (online); d. dataverwerking en -analyse. Ad a) Vragenlijstconstructie Op basis van de informatie die is verkregen in de stappen 1 en 2 van dit onderzoek is een vragenlijst voor bedrijven opgesteld (zie bijlage 3). Van deze vragenlijst is zowel een Nederlands- als Engelstalige versie opgesteld. Ook is in deze stap een vragenlijst ontwikkeld voor ouders van kinderen die tot het potentieel van een IGVO-afdeling in Delft behoren (zie bijlage 4). Ook van deze vragenlijst is een Nederlands- en Engelstalige versie gemaakt. Beide vragenlijsten zijn ter goedkeuring voorgelegd aan de opdrachtgever. Ad b) Dataverzameling onder bedrijven (online en telefonisch) Vervolgens zijn de vragenlijsten voor bedrijven uitgezet onder de onderzoekspopulatie van buitenlandse en internationaal georiënteerde bedrijven in de regio. In totaal zijn er 161 bedrijven benaderd om deel te nemen aan het onderzoek. Om tot een zo hoog mogelijke netto respons te komen, is in dit onderzoek gekozen voor een combinatie van online en telefonische bevraging. Gestreefd werd naar een netto respons van circa 50 bedrijven. Uiteindelijk is een respons van 29 gerealiseerd 5. Dit betekent een responspercentage van 18%. Bij de dataverzameling onder bedrijven bleek dat het bedrijvenbestand enigszins was vervuild: het bevatte gegevens van relatief veel bedrijven die niet tot de doelgroep behoorden of niet in het voedingsgebied gevestigd waren. Dit kan de relatief lage respons (deels) verklaren. De vragenlijst is afgenomen bij voornamelijk hoofden of medewerkers personeelszaken binnen de groep bedrijven. In eerste instantie kregen zij een online vragenlijst, die binnen twee weken kon worden ingevuld. De niet-responderende bedrijven zijn vervolgens aanvullend telefonisch benaderd om de respons te optimaliseren. Bij hen is getracht de vragenlijst direct telefonisch af te nemen. De aanvankelijke respons was acht bedrijven die de online vragenlijst hadden ingevuld. Het telefonisch benaderen van bedrijven heeft er toe geleid dat nog 21 bedrijven extra de vragenlijst hebben ingevuld. Tabel 1. Respons bedrijven Aantal Responspercentage Aantal benaderde bedrijven Vragenlijst ingevuld ( ) 8 4,9% Vragenlijst ingevuld (telefonisch) 21 13,0% Totale respons 29 18,0% Ad c) Dataverzameling onder ouders van IGBO leerlingen (online) De vragenlijst die is ontwikkeld voor ouders, is online onder deze doelgroep uitgezet. De ouders zijn langs de volgende wegen benaderd: via de International School Delft: zij hebben de begeleidende en de link naar de online vragenlijst uitgezet onder alle ouders van de huidige IGBO-leerlingen in Delft. In totaal betreft dit de ouders van circa 80 leerlingen. 5 Deze netto steekproef is voldoende groot om met een betrouwbaarheid van 95% en een betrouwbaarheidsinterval van 17 uitspraken te doen over de omvang en kenmerken van de onderzoeksgroep. Eindrapportage Quickscan IGVO Delft, november

12 via DelftMaMa, een non-profit gemeenschap van expat gezinnen met kinderen in de leeftijd van 0 tot 12. Zij hebben een link naar de online vragenlijst verspreid via een melding op facebook en een bericht in hun nieuwsbrief. In totaal hebben 89 ouders de vragenlijst ingevuld. Omdat we de vragenlijst deels via een open oproep van DelftMaMa hebben verspreid, weten we niet hoeveel ouders precies zijn geïnformeerd over het onderzoek. Hierdoor kunnen we geen uitspraken doen over het responspercentage en de betrouwbaarheid. Omdat de respons het huidige aantal leerlingen van de International School Delft overstijgt, is de respons echter bij inschatting (zeer) goed te noemen. Privacy bij enquêtes In het kader van de privacywetgeving mogen onderzoeksbureaus voor hun onderzoek gebruik maken van naam- en adresgegevens van bepaalde personen. Voorwaarden zijn dan wel dat de gegevenshouder daarvoor toestemming geeft, dat de onderzoeksbureaus de te benaderen personen de gelegenheid geven deelname aan het onderzoek te weigeren en dat in de gegevensverwerking absolute anonimiteit wordt gegarandeerd; zo moeten direct na afronding van de dataverzameling naam- en adresgegevens worden losgekoppeld van de verzamelde data. Ad c Data-analyse De gegevens die voortkomen uit het onderzoek zijn geanalyseerd met behulp van SPSS. Stap 3 Rapportage Voorgaande stappen hebben geresulteerd in onderhavige rapportage, die antwoord geeft op de gestelde onderzoeksvragen. In het rapport noemen we de bevindingen uit zowel het kwalitatieve onderzoeksdeel (deskresearch en diepte-interviews) als het kwantitatieve onderzoeksdeel (dataverzameling onder bedrijven en ouders). In bijlagen 5 en 6 zijn tabellen en grafieken opgenomen met alle onderzoeksresultaten uit het kwantitatieve onderzoeksdeel. In deze rapportage beperken we ons tot de bevindingen op basis van deze tabellen en grafieken die relevant zijn voor de beantwoording van de onderzoeksvragen. Op basis van dit rapport wordt een go/no go beslissing genomen. Bij voldoende leerlingenpotentieel wordt in onderzoeksdeel 2 de financiële haalbaarheid nader onderzocht. Begeleiding De uitvoering van het onderzoek is begeleid door de Gemeente Delft (Rico Hulsker en Ad Holkers). 2.5 Schets achtergrondkenmerken respondenten Zoals gezegd is een online vragenlijst uitgezet onder zowel de internationale bedrijven in het voedingsgebied als de ouders. Deze paragraaf presenteert achtereenvolgens de kenmerken van de responderende bedrijven en ouders. Responderende bedrijven Bijlage 5 bevat de uitgebreide onderzoeksresultaten voor de bedrijven. In totaal hebben 29 bedrijven uit het voedingsgebied de vragenlijst ingevuld. In totaal hebben 19 van deze responderende bedrijven impats en/of expats in dienst. Achttien van de bedrijven hebben Eindrapportage Quickscan IGVO Delft, november

13 momenteel impats in dienst, zes bedrijven hebben expats in dienst. Hiervan hebben vier bedrijven zowel impats als expats in dienst. Responderende bedrijven zonder impats/expats In dit rapport nemen we de responderende bedrijven die momenteel geen impats of expats in dienst hebben, daar waar zij de vragen konden beantwoorden, mee in de rapportage, aangezien deze bedrijven in de toekomst mogelijk wel impats en/of expats in dienst kunnen hebben en in dit licht de vragenlijst wellicht hebben ingevuld. Er is geen duidelijk verschil tussen de beide groepen (bedrijven met en zonder im- en/of expats) als het gaat om het belang dat zij hechten aan een nieuw op te richten IGVO-afdeling in Delft. Uiteraard hebben de bedrijven zonder impats en expats de vragen over de impats en expats in hun bedrijf niet ingevuld. Bijna alle responderende bedrijven zijn afkomstig uit Nederland. Er is maar één bedrijf afkomstig uit een ander land (Zweden). Ongeveer één op de drie bedrijven komt uit de sector delfstoffenwinning. Andere sectoren die relatief vaak voorkomen zijn industrie en ICT. Het oudste responderende bedrijf is opgericht in 1907 en het jongste bedrijf is twee jaar geleden opgericht. Ongeveer 83 procent van de responderende bedrijven is gevestigd in Delft, andere vestigingsplaatsen zijn Den Haag, Rijswijk, Iepenburg, Rotterdam en Schiedam. De responderende bedrijven hebben veelal minder dan 20 werknemers in dienst (75%). Zo n 15% van de responderende bedrijven heeft tussen de 20 en 300 werknemers in dienst, daarnaast is 9% van de responderende bedrijven groot qua omvang (respectievelijk 1.000, en medewerkers). Responderende ouders Bijlage 6 bevat de uitgebreide onderzoeksresultaten voor de ouders. De grote diversiteit aan nationaliteiten die waarneembaar is in de gemeente Delft komt ook duidelijk naar voren onder de responderende ouders. De groep respondenten heeft minimaal 18 verschillende nationaliteiten. De Nederlandse nationaliteit komt het vaakst voor (17%), maar ook Brits (15%) en Indisch (10%) komen relatief vaak voor. De meeste ouders (61%) zijn in de leeftijd van 36 tot 45 jaar, daarnaast is er ook een aanzienlijk gedeelte van de respondenten, namelijk 1 op de drie, tussen de 25 en 35 jaar oud. Ongeveer 1 op de 10 responderende ouders is een expat (11%). Zo n 65 procent is een impat. De meeste ouders die de vragenlijst hebben beantwoord zijn woonachtig in het voedingsgebied (83%). De meeste ouders zijn werkzaam in delfstoffenwinning (22%), het onderwijs (22%) of de zakelijke dienstverlening (17%). Een ruime meerderheid van de ouders is werkzaam in een bedrijf van Nederlandse oorsprong. Daarnaast komt het relatief vaak voor dat ouders werkzaam zijn bij een Deens bedrijf (11%). Verder is er sprake van een grote variatie wat betreft land van herkomst van de werkgevers van de ouders. Vier op de tien bedrijven waar de responderende ouders werkzaam zijn, zijn gevestigd in Delft. Er zijn ook relatief veel bedrijven gevestigd in Rijswijk (17%), Den Haag (17%) en Rotterdam (15%). Ongeveer de helft van de ouders is werkzaam in een groot bedrijf met meer dan 500 werknemers. Eindrapportage Quickscan IGVO Delft, november

14 3. Het internationale bedrijfsleven in Delft Er zijn in de regio Delft diverse internationale bedrijven en organisaties met internationale medewerkers. Dit zijn zowel buitenlandse bedrijven met een hoofdkantoor in het buitenland met een vestiging in de regio Delft als internationaal georiënteerde Nederlandse bedrijven. Volgens de geïnterviewde vertegenwoordigers van het internationale bedrijfsleven is Delft een aantrekkelijke vestigingsplaats voor internationale bedrijven vanwege de ontwikkeling en profilering van Delft als kennisstad. Er zijn voor bedrijven goede mogelijkheden tot samenwerking met de TU Delft en de Erasmus Universiteit Rotterdam. Verder is de locatie van Delft gunstig: Delft is zowel met de trein als het openbaar vervoer goed bereikbaar en ligt relatief dicht bij Schiphol. Dit beeld wordt bevestigd door de resultaten van het bedrijvenonderzoek: de geografische ligging en het aanbod van gekwalificeerd personeel wordt door ongeveer één op de vijf responderende bedrijven genoemd als een reden om te vestigen in de regio Delft. Daarbij noemt bijna de helft van de responderende bedrijven de nabijheid van of de verbondenheid aan de TU Delft als een reden om zich te vestigen in de regio Delft. Volgens één van de geïnterviewde sleutelinformanten is de Gemeente Delft internationaal in aantallen: er wonen relatief veel mensen van verschillende nationaliteiten. Delft is een zeer internationale stad. De stad telt slechts inwoners, maar van veel verschillende nationaliteiten. Ongeveer 40% van de Delftse inwoners heeft een niet-nederlandse nationaliteit 6. Bij een dergelijke populatie horen internationale voorzieningen, zoals internationaal onderwijs. Het internationaal voortgezet onderwijs is volgens diverse geïnterviewden nog een belangrijke te ondernemen ontwikkeling, aangezien dit het voor internationale bedrijven makkelijker zal maken om internationaal personeel (impats, expats) te werven en de aantrekkelijkheid van Delft als vestigingsplaats voor internationale bedrijven zal vergroten. Een ontwikkeling die wordt gesignaleerd door meerdere geïnterviewde sleutelinformaten is dat Delft steeds verder zal internationaliseren. Hierdoor zullen er steeds meer impats en expats werkzaam zijn in de regio Delft. Bedrijven en organisaties zoals de TU Delft trekken steeds meer personeel aan uit het buitenland. Deze verwachting werd ook geuit in de opdracht voor het expat team in De verwachting dat het aantal impats en expats de komende jaren zal groeien in het voedingsgebied, wordt ondersteund door het bedrijvenonderzoek. Een meerderheid (67%) van de 18 bedrijven die nu impats in dienst hebben, verwacht dat dit aantal in de komende 5 jaar zal stijgen, 28% verwacht stabilisering van het aantal impats in hun bedrijf. 67% van de zes bedrijven die nu expats in dienst hebben, verwacht dat dit aantal in de komende 5 jaar zal stijgen, 17% verwacht stabilisering van het aantal expats in hun bedrijf. De aanwezigheid van IGBO en IGVO in Delft kan de aantrekkelijkheid van de regio voor internationale bedrijven verder vergroten. Dit wordt in een interview ook specifiek benoemd door één van de vertegenwoordigers van het internationale bedrijfsleven. Onderwijs, recreatie, ligging en dergelijke spelen allemaal een rol bij de keuze voor vestiging. Overigens geeft maar 6 Bron: Bevolking, regio, herkomst, leeftijd (CBS, 2015). 7 Bron: Bestuurlijke opdracht Expat beleid (Gemeente Delft, 2010). Eindrapportage Quickscan IGVO Delft, november

15 liefst 91% van de bedrijven die de vraag over de relatie tussen internationaal voortgezet onderwijs en werving van personeel hebben beantwoord, aan dat de aanwezigheid van een internationale school voor voortgezet onderwijs in Delft de werving van buitenlands personeel voor de regio Delft voor bedrijven zal vergemakkelijken. De in het onderzoek bevraagde ouders geven aan dat de aanwezigheid van een IGBO en IGVO in Delft ertoe zal leiden dat meer impats zich in Delft zullen vestigen. Een andere ontwikkeling die door een sleutelinformant wordt gesignaleerd is dat de traditionele technische bedrijven voorheen vooral Nederlanders aannamen: de Nederlandse studenten van de TU Delft. Dit is nu aan het verschuiven. Een derde van de studenten van de TU Delft komt niet uit Nederland. Voor technische bedrijven in de regio betekent dit dat zij ook buitenlanders in dienst moeten nemen om goed in hun personeelsbehoefte aan hoog opgeleid technisch personeel te kunnen voorzien. Een voorbeeld zijn bedrijven in de werktuigbouwkunde of de civiele techniek: deze bedrijven waren tot voor kort sterk Nederlands georiënteerd. Bij dit type bedrijven ziet de TU Delft een ontwikkeling dat zij ook buitenlanders gaan accommoderen om in hun personeelsbehoefte te voorzien. Eindrapportage Quickscan IGVO Delft, november

16 4. Het huidige aanbod van internationaal voortgezet onderwijs Momenteel is er in Delft nog geen internationaal voortgezet onderwijs. Er is wel een internationale school voor primair onderwijs: de International School Delft (IGBO). Scholen in aanpalende regio s voorzien momenteel voor een deel in de behoefte aan internationaal voortgezet onderwijs. Dit hoofdstuk schetst een beeld van het huidige aanbod van internationaal onderwijs in Nederland. Scholen voor internationaal onderwijs In onderstaand kader wordt een totaaloverzicht geschetst van de IGO-scholen (dat wil zeggen reguliere scholen met een afdeling internationaal onderwijs) in Nederland. Het overzicht omvat zowel de IGVO (secondary) als de IGBO (primary) scholen. Overzicht IGO scholen in Nederland (bron: Stichting Internationaal Onderwijs Nederland) - Almere: International School Almere International Primary School Letterland - Amsterdam: Amsterdam International Community School (AICS) (primary; secondary) - Arnhem: Arnhem International School/Primary Department at Dr. Aletta Jacobsschool Arnhem International School/Secondary Department at Lorentz Lyceum - Breda: International School Breda (primary; secondary) - Delft: International School Delft (primary) - Enschede: International School Twente (primary) International Secondary School Twente - Eindhoven: The International School Eindhoven Primary Division The International School Eindhoven Secondary Division - Groningen: International Department of Groningse Schoolvereniging International School Groningen - Den Haag: HSV/The Hague International Primary School The International School of The Hague - Hilversum: IPS Hilversum, Violenschool (primary) International school Hilversum (secondary) - Leiderdorp: Elckerlyc - Leiden International Primary School Eindrapportage Quickscan IGVO Delft, november

17 - Maastricht: United World College Maastricht (primary) United World College Maastricht (secondary) - Oegstgeest: Het Rijnlands Lyceum International School - Rotterdam: De Blijberg (primary) Rotterdam International Secondary School Wolfert van Borselen - Utrecht: International School Utrecht (primary) International School Utrecht (secondary) Naast de zogenaamde IGO-scholen, die worden bekostigd door het Ministerie van OCW, telt Nederland een aantal onafhankelijke, particuliere scholen voor internationaal onderwijs. Deze scholen worden weliswaar niet bekostigd door het Ministerie van OCW, maar ontvangen vaak bekostiging vanuit het internationale bedrijfsleven. Een overzicht van deze scholen in Nederland is hieronder te vinden. In Delft is geen particuliere internationale school gevestigd. Overzicht onafhankelijke internationale scholen in Nederland (bron: Stichting Internationaal Onderwijs Nederland) - Amsterdam: British School of Amsterdam International School of Amsterdam The Japanese School of Amsterdam Annexe du Lycée français Vincent van Gogh - Assen: The British School, junior school Assen - Bergen: European School - Brunssum: AFNORTH International School - Den Haag: The American School of The Hague The British School in The Netherlands Foundation School The British School in The Netherlands Junior School Diamanthorst The British School in The Netherlands Junior School Vlaskamp Deutsche Internationale Schule Den Haag Lycée français Vincent van Gogh Lighthouse Special Education - Ommen International School Eerde - Rotterdam American International School of Rotterdam Stichting The Japanese School of Rotterdam - Voorschoten The British School in The Netherlands Senior School - Wassenaar The Indonesian School in The Netherlands Eindrapportage Quickscan IGVO Delft, november

18 5. Behoefte aan internationaal voortgezet onderwijs in Delft 5.1 Schets doelgroep: de impats en expats Resultaten onderzoek bedrijven Impats De responderende bedrijven hebben in totaal impats in dienst, verspreid over de achttien bedrijven die momenteel impats in dienst hebben. Alle impats binnen deze bedrijven zijn hoog opgeleid (hbo-/wo-niveau). Van deze impats zijn er impats die met hun gezin in Nederland wonen. In totaal hebben de impats 418 kinderen die internationaal onderwijs volgen, waarvan er 257 naar de basisschool gaan en 160 naar het voortgezet onderwijs. Van de achttien bedrijven met impats in dienst zijn er vier die aangeven niet te weten hoeveel kinderen van impats internationaal onderwijs volgen. Het aantal kinderen is mede hierdoor waarschijnlijk een onderschatting van het daadwerkelijk aantal kinderen van impats van de responderende bedrijven. De meeste bedrijven met impats in dienst (81%) geven momenteel geen vergoeding aan impats voor de kosten van internationaal onderwijs. In totaal geven 3 bedrijven wel een dergelijke vergoeding aan (een deel van) hun impats. Van de 18 bedrijven met impats verwachten er 12 dat het aantal impats de komende vijf jaar gaat stijgen. Slechts één bedrijf uit de verwachting dat het aantal impats gaat dalen. De afkomst van de impats in bedrijven is enorm gevarieerd. Er is niet één land waar substantieel meer buitenlandse werknemers vandaan komen. Landen die o.a. zijn genoemd: Engeland, Amerika, Frankrijk, Taiwan, Ethiopië, China en Portugal (voor het volledige overzicht: zie bijlage 5). Dit gevarieerde beeld komt overeen met de gevarieerde leerlingenpopulatie van de International School Delft: deze is divers samengesteld en telt veel verschillende nationaliteiten. Waar wonen de impats nu? De responderende bedrijven hebben aangegeven in welke woonplaatsen hun impats wonen. Veruit de meeste impats wonen in Delft: zo n 94% van de bedrijven met impats in dienst geeft aan dat de buitenlandse werknemers woonachtig zijn in Delft. Daarnaast wordt ook Den Haag en omgeving door 25% van de bedrijven met impats in dienst genoemd. Geen van de bedrijven met impats in dienst heeft buitenlandse werknemers die wonen in Midden-Delfland of Westland. Expats De responderende bedrijven hebben in totaal 588 expats in dienst verdeeld over zes bedrijven. Alle expats hebben een hoge opleiding genoten (hbo-/wo-niveau). Bijna 40 procent van de expats wordt met hun gezin uitgezonden naar het buitenland. In totaal hebben de expats die in dienst zijn bij één van de responderende bedrijven 203 kinderen die internationaal onderwijs volgen. Er gaan 123 kinderen naar een internationale basisschool en 80 naar een internationale middelbare school. Van de zes bedrijven met expats in dienst zijn er vier die aangeven niet te weten hoeveel kinderen van expats internationaal onderwijs volgen. Het aantal kinderen is waarschijnlijk mede hierdoor een onderschatting van het daadwerkelijk aantal kinderen van expats van de responderende bedrijven. Eindrapportage Quickscan IGVO Delft, november

19 De meeste bedrijven (60%, 3 bedrijven) geven geen financiële vergoeding voor kinderen van expats voor het volgen van internationaal onderwijs; twee bedrijven geven wel een dergelijke vergoeding (voor alle of voor enkele expats). Van de zes bedrijven met expats verwachten er vier een stijging van het aantal expats, slechts één bedrijf verwacht een daling van het expats de komende vijf jaar. Resultaten onderzoek ouders Aan het onderzoek onder ouders hebben 57 impats deelgenomen (65%) en 10 expats (11%). Daarnaast hebben 21 responderende ouders bij de vraag of zij impat of expat zijn anders aangegeven, bijvoorbeeld huisvrouw, studerend of ondernemer. Van de responderende ouders verblijft 97% momenteel met hun gezin in Nederland. 83% van de 89 responderende ouders is woonachtig in het voedingsgebied, 17% daarbuiten. 5.2 De huidige voorziening in de behoefte aan internationaal voortgezet onderwijs Eén van de geïnterviewde vertegenwoordigers van het internationale bedrijfsleven geeft aan dat de impats en expats in hun bedrijf nu voorzien in de behoefte aan internationaal voortgezet onderwijs via de vier internationale scholen in Den Haag (Franse school, Duitse school, Britse school, internationale school) of de Amerikaanse school in Wassenaar. Ze verhuizen nu naar Den Haag of Wassenaar vanwege de aanwezigheid van internationale scholen. Dit zijn overigens allen particuliere internationale scholen. Impats en expats met kinderen in de leeftijd van de bovenbouw van het primair onderwijs en het voorgezet onderwijs gaan vaak wonen in de nabijheid van internationaal onderwijs. Dit wordt door diverse geïnterviewden aangegeven en ondersteund door de resultaten uit het kwantitatieve onderzoek: maar liefst 79% van de ouders geeft aan dat de aanwezigheid van een internationale school een belangrijke reden is om in een regio te gaan wonen. Verder geeft 61% van de responderende bedrijven aan dat ze verwachten dat er meer buitenlandse werknemers in de regio Delft zullen gaan wonen indien er een school voor internationaal voortgezet onderwijs (IGVO) zal komen. Er is wel aanbod van internationaal voortgezet onderwijs in andere steden, maar nog niet in Delft. Op dit moment kijken veel ouders eerst naar de vraag: waar is er internationaal onderwijs voor de kinderen? Op basis van hiervan kiezen zij een woonplaats. Overigens speelt naast de aanwezigheid van internationaal onderwijs uiteraard ook huisvesting een belangrijke rol, zo geeft een geïnterviewde sleutelinformant aan. De aan het kwantitatief onderzoek deelnemende ouders geven aan dat, naast de aanwezigheid van een internationale school (79%), vooral een prettig woon- en leefklimaat (82%) en de afstand tot het werk (70%) van belang zijn bij de keuze voor een woonplaats. De beschikbaarheid van IGVO in Delft is voor de internationale bedrijven en organisaties een belangrijke factor bij het aantrekken van internationale medewerkers. Bij de keuze voor een plaats om te werken en wonen kijken internationale medewerkers uiteraard naar de baan, maar zeker ook naar de mogelijkheden voor de partner (bijvoorbeeld qua werk) en de vraag of er internationaal onderwijs is voor de kinderen. Als dat er niet is, is dit een grote factor in het besluit van internationale medewerkers. IGVO is volgens de geïnterviewde sleutelinformanten zeer belangrijk om de aantrekkingskracht van Delft voor internationale medewerkers én bedrijven te vergroten. Eindrapportage Quickscan IGVO Delft, november

20 Ervaringen van de International School Delft Leerlingenpopulatie De populatie leerlingen van de International School Delft is divers en telt veel verschillende nationaliteiten. Sommige leerlingen hebben Engels als tweede voertaal, sommige leerlingen niet (bijvoorbeeld Japanse leerlingen). De diversiteit van de bedrijven waar de ouders werken neemt toe. De grootste leveranciers van leerlingen van de International School Delft zijn de TU Delft en Shell, gevolgd door Ikea, Unilever en IMG. De leerlingen zijn voornamelijk kinderen van impats in de regio, dat wil zeggen in de directe omgeving van Delft. Het aantal Nederlandse leerlingen (kinderen van expats conform de definitie in dit onderzoek) binnen de International School Delft is heel laag. Omdat de school vrij nieuw is, zal dit moeten groeien. Op dit moment zijn de leerlingen nog vooral kinderen van buitenlandse medewerkerts (impats). Aansluiting IGBO IGVO De International School Delft heeft voornamelijk leerlingen in de onderbouw. Kinderen in de bovenbouw leeftijd kiezen tot op heden nog weinig voor de International School Delft, omdat er in Delft nog geen IGVO is en de aanwezigheid van doorstroom naar internationaal voortgezet onderwijs van belang is. De inschatting is dat, wanneer er ook een school voor internationaal voorgezet onderwijs start in Delft, het aantal leerlingen van de IGBO nog verder zal stijgen, omdat het dan ook voor leerlingen in de bovenbouw leeftijd een aantrekkelijke school wordt. De International School Delft schat in dat bijna alle leerlingen vanuit de bovenbouw in dit geval zullen doorstromen naar internationaal voortgezet onderwijs in Delft, onder de voorwaarde dat het door OCW gesubsidieerd is (IGVO). Als er géén IGVO in Delft komt, dan zullen de leerlingen wanneer zij naar groep 6/7/8 doorstromen van school gaan, omdat er geen aansluiting is. Daardoor zou een (onwenselijk) piramide model kunnen ontstaan binnen IGBO Delft: veel kinderen in de lagere groepen en weinig kinderen in de hogere groepen. Resultaten onderzoek bedrijven Zoals gezegd hebben de impats die bij de responderende bedrijven in dienst zijn in totaal 418 kinderen die internationaal onderwijs volgen, waarvan er 257 naar de basisschool gaan en 160 naar het voortgezet onderwijs. In totaal hebben de expats die in dienst zijn bij één van de responderende bedrijven 203 kinderen die internationaal onderwijs volgen. Er gaan 123 kinderen van deze expats naar een internationale basisschool en 80 naar een internationale middelbare school. Waar volgen de kinderen van de impats en expats van de responderende bedrijven momenteel onderwijs? Niet alle bedrijven hebben hier zicht op. Een aantal bedrijven heeft hier wel zicht op. De International School of The Hague wordt door drie bedrijven genoemd, verder worden de volgende scholen allemaal door één bedrijf genoemd: Bilingual Casa School, Britse school, Amerikaanse school, Wassenaar School Primair en Secundair. Ongeveer een kwart van de bedrijven met impats in dienst benoemt de aanwezigheid van een internationale school als een reden voor buitenlandse werknemers om in de regio te vestigen. Andere redenen die worden genoemd zijn de aanwezigheid van de TU Delft, het sociale netwerk en de beschikbaarheid van (betaalbare) woningen. Eindrapportage Quickscan IGVO Delft, november

21 Resultaten onderzoek ouders In totaal heeft 88% van de responderende ouders kinderen in de schoolgaande leeftijd. De meeste respondenten hebben 1 kind (56%) of 2 kinderen (35%) in de schoolgaande leeftijd. Gemiddeld hebben de responderende ouders 1,5 kind. Veruit de meest responderende ouders (92%) hebben kinderen in de leeftijd van 4 tot 12 jaar. Dit is geen opmerkelijke bevinding, aangezien de respondenten voor een belangrijk deel zijn geworven uit de populatie ouders van de huidige leerlingen van de internationale school voor primair onderwijs in Delft (International School Delft). Zo n 71% van de ouders met kinderen in de schoolgaande leeftijd geeft dan ook aan dat hun kind(eren) momenteel naar de International School Delft gaan. Daarnaast geeft zo n 14% (11 ouders) aan dat hun kind naar een andere internationale basisschool gaat, 13% (10 ouders) geeft aan dat hun kind naar een reguliere Nederlandse basisschool gaat. In totaal hebben 9 responderende ouders kinderen in de leeftijd voor het voortgezet onderwijs. Zij geven aan dat hun kinderen momenteel naar een reguliere Nederlandse VO-school gaan (4 ouders), de Rotterdam International Secondary School (3 ouders) en de International School of The Hague (2 ouders). 5.3 De ervaren behoefte aan en het belang van een internationale school voor voortgezet onderwijs in Delft De International School Delft schat in dat er in het voedingsgebied voldoende potentieel is voor een IGVO-afdeling in Delft, gezien de ervaringen. De internationale basisschool in Delft heeft binnen 1,5 jaar een leerlingenaantal van 80 leerlingen bereikt, voornamelijk in de onderbouw, zonder dat er is geïnvesteerd in veel PR. De inschatting van de International School Delft is dat, wanneer er ook meer aandacht wordt besteed aan PR, een leerlingenaantal van 120 voor de International School Delft zeker haalbaar is, ook omdat de andere IGBO scholen in de regio (over)vol zijn. Ook de geïnterviewde vertegenwoordigers van het internationaal bedrijfsleven schatten in dat het minimum van 120 leerlingen voor een IGVO-afdeling in Delft zeker haalbaar is. Er is een voorkeur voor vestiging van een dergelijke afdeling in Delft, zodat er een doorlopende leerlijn voor internationaal onderwijs kan worden neergezet. Het starten van een IGVO in Delft helpt bedrijven om de werving van internationaal personeel te vergemakkelijken en zal ook nieuwe internationale bedrijven naar Delft trekken. Door in Delft een IGVO te starten (met subsidie van het Ministerie van OCW) en geen particuliere internationale school, kan voor een relatief lage schoolfee een kwalitatief hoogwaardig aanbod van internationaal voortgezet onderwijs neergezet worden. In het onderzoek is het Grotius genoemd als mogelijk interessante school voor het starten van een nieuwe IGVO-afdeling in Delft, gezien de internationale oriëntatie van deze school (TTO, Internationale Schakelklas). Resultaten onderzoek bedrijven Drie van de responderende bedrijven geven aan momenteel knelpunten te ervaren in het huidige aanbod van internationaal voortgezet onderwijs. Opvallend is dat dit de drie bedrijven met de meeste im- en/of expats zijn. De genoemde knelpunten zijn: te weinig internationale scholen, wachtlijsten en de afstand van de internationale scholen ten opzichte van Delft. Zo n 55% van de responderende bedrijven denkt dat bedrijven in de regio (heel veel) belang hechten aan een eventueel op te richten, nieuwe internationale school voor voortgezet onderwijs in Delft. Van de responderende bedrijven hechten in totaal 9 bedrijven voor het eigen bedrijf (heel veel) belang aan een eventueel op te richten, nieuwe internationale school voor Eindrapportage Quickscan IGVO Delft, november

22 voortgezet onderwijs in Delft. De drie bedrijven met de meeste im- en/of expats geven allemaal aan dat het belangrijk (2) of zelfs heel belangrijk (1) is dat er een internationale middelbare school in Delft komt. De bedrijven die er minder of geen belang aan hechten, geven bijvoorbeeld aan dat het aantal impats/expats in hun bedrijf te gering is, zij momenteel geen impats/expats in dienst hebben, ze gemakkelijk personeel kunnen vinden et cetera. Overigens geeft maar liefst 91% (21 bedrijven) van de responderende bedrijven aan dat de aanwezigheid van een internationale school voor voortgezet onderwijs in Delft de werving van buitenlands personeel voor de regio Delft zal vergemakkelijken. Resultaten onderzoek ouders Impats en expats met kinderen hechten zeer veel belang aan de aanwezigheid van een internationale school voor voortgezet onderwijs in Delft: maar liefst 61% van de responderende ouders vindt dit zeer belangrijk, nog eens 27% vindt dit belangrijk. Van de responderende ouders heeft meer dan de helft (54%) voorkeur voor een publieke internationale school voor voortgezet onderwijs, 27% heeft de voorkeur voor een private internationale school voor voortgezet onderwijs, 17% heeft geen voorkeur voor publiek dan wel privaat internationaal voorgezet onderwijs. Maar liefst 97% van de responderende ouders zou zijn/haar kinderen naar een internationale school voor voortgezet onderwijs in Delft laten gaan. Onder de ouders is de belangstelling voor IGVO in Delft dan ook (zeer) groot te noemen. De meeste ouders vinden het van belang om een internationale VO-school op te richten in Delft. Genoemde redenen zijn onder andere: - het aantrekken van internationaal georiënteerde mensen in de regio, hierdoor wordt een internationale community gecreërd. - het is prettig om kinderen naar school te laten gaan in hun woonplaats en de ouders wonen zoals eerder beschreven graag in Delft. - er is een grote vraag naar internationaal VO-onderwijs in Delft, maar er is momenteel geen aanbod. Den Haag en Rotterdam vinden veel ouders te ver reizen voor hun kind - een aantal ouders geeft aan dat het aanbod van internationaal voortgezet onderwijs in andere steden niet voldoende is ten opzichte van de vraag.. Indien er geen internationale school voor VO in Delft is of komt, dan zou 41% van de responderende ouders (25 ouders) zijn/haar kind(eren) naar de International School of The Hague laten gaan, 28% (17 ouders) zou kiezen voor een reguliere Nederlandse VO-school, ongeveer 21% (13 ouders) voor de Rotterdam International Secondary School. Indien er een internationale school voor VO in Delft komt, dan heeft 61% van de responderende ouders de voorkeur voor vestiging van de internationale school voor voortgezet onderwijs in hetzelfde gebouw als de internationale basisschool, 25% heeft geen voorkeur, de overige 14% heeft een voorkeur voor een andere locatie als de International School Delft (primary). Ontwikkelingen in behoefte Gezien de door de geïnterviewden aangegeven verwachting dat Delft steeds verder zal internationaliseren en de daarbij behorende verwachte toename van impats en expats in het voedingsgebied rondom Delft, is de verwachting dat de vraag naar internationaal onderwijs in Delft steeds verder zal stijgen. Delft wil zich nadrukkelijk profileren als kennisstad, dit betekent dat de stad ook steeds aantrekkelijker wordt voor buitenlands personeel. Dit wordt bevestigd door de uitkomsten van het onderzoek onder bedrijven. De meeste bedrijven die momenteel Eindrapportage Quickscan IGVO Delft, november

Prognosesystematiek voor Internationaal Onderwijs in Nederland Definitieve Haalbaarheidsstudie

Prognosesystematiek voor Internationaal Onderwijs in Nederland Definitieve Haalbaarheidsstudie Prognosesystematiek voor Internationaal Onderwijs in Nederland Definitieve Haalbaarheidsstudie Een onderzoek uitgevoerd in opdracht van de Stichting Internationaal Onderwijs (SIO) Peter Ekamper April 2010

Nadere informatie

Stichting Internationaal Onderwijs (SIO) Onderzoek ontwikkeling prognosesystematiek internationaal onderwijs Workshop

Stichting Internationaal Onderwijs (SIO) Onderzoek ontwikkeling prognosesystematiek internationaal onderwijs Workshop Stichting Internationaal Onderwijs (SIO) Onderzoek ontwikkeling prognosesystematiek internationaal onderwijs Workshop 14 maart 2018 Daan van Gent en Gerwin van der Meulen Programma workshop Welkom en korte

Nadere informatie

Business case oprichten internationale school Haarlemmermeer

Business case oprichten internationale school Haarlemmermeer Business case oprichten internationale school Haarlemmermeer Willemien Bakker Benno Mooi 3 november 2016 Business case oprichten internationale school Haarlemmermeer Business case oprichten internationale

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres Postbus 20401

Nadere informatie

Monitor Vestigingsklimaat najaar 2015 deel 2: Internationale scholen

Monitor Vestigingsklimaat najaar 2015 deel 2: Internationale scholen Monitor Vestigingsklimaat najaar 2015 deel 2: Internationale scholen Buitenlandse vestigingen zijn van essentieel belang voor de Nederlandse Economie en dragen bovengemiddeld bij aan de Nederlandse werkgelegenheid

Nadere informatie

Ministerie Economische Zaken en Klimaat. Onderzoek ontwikkeling trendmatig prognosemodel instroom internationaal onderwijs

Ministerie Economische Zaken en Klimaat. Onderzoek ontwikkeling trendmatig prognosemodel instroom internationaal onderwijs Ministerie Economische Zaken en Klimaat Onderzoek ontwikkeling trendmatig prognosemodel instroom internationaal onderwijs 28 mei 2019 TITEL Onderzoek ontwikkeling trendmatig prognosemodel instroom internationaal

Nadere informatie

Gemeente Delft. rfl Geachte leden van de raad,

Gemeente Delft. rfl Geachte leden van de raad, Ruimte en Economie Vastgoed Gemeente Delft bezoekadres: Stationsplein 1 2611 BV Delft IBAN NL21 BNGH 0285 0017 87 t.n.v. gemeente Delft Retouradres : Postbus 78, 2600 ME Delft Aan de leden van de gemeenteraad

Nadere informatie

Burgerpeiling communicatie 2014

Burgerpeiling communicatie 2014 Burgerpeiling communicatie 2014 Datum: 22 oktober 2014 Versie 2.0 Uitgevoerd door: Auteurs: Opdrachtgever: Newcom Research & Consultancy B.V. drs. S. Buitinga & drs. K. Meeusen Gemeente Midden-Delfland

Nadere informatie

Gemeente Delft 2 1 JULI 2015 VERZONDEN - 1 JULI Geachte leden van de gemeenteraad,

Gemeente Delft 2 1 JULI 2015 VERZONDEN - 1 JULI Geachte leden van de gemeenteraad, Besturing en Controlling Bestuursondersteuning Gemeente Delft De Torenhove Martinus Nijhofflaan 2 2624 ES Delft IBAN NL21 BNGH 0285 0017 87 t.n.v. gemeente Delft Retouradres : Advies, Postbus 78, 2600

Nadere informatie

HET APOLLO MODEL. Figuur 1: Ontwikkeling aantal studenten HBO en WO, Nederland, 2013-2030

HET APOLLO MODEL. Figuur 1: Ontwikkeling aantal studenten HBO en WO, Nederland, 2013-2030 Rotterdam HET APOLLO MODEL Het Apollo Model is tot stand gekomen op initiatief van Kences en de ministeries van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Met dit model

Nadere informatie

HET APOLLO MODEL. Figuur 1: Ontwikkeling aantal studenten HBO en WO, Nederland, 2013-2030

HET APOLLO MODEL. Figuur 1: Ontwikkeling aantal studenten HBO en WO, Nederland, 2013-2030 Amersfoort HET APOLLO MODEL Het Apollo Model is tot stand gekomen op initiatief van Kences en de ministeries van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Met dit model

Nadere informatie

Techniekpact Twente: wat is dat ook alweer? Waarom een techniekpact in Twente? Programmalijnen

Techniekpact Twente: wat is dat ook alweer? Waarom een techniekpact in Twente? Programmalijnen Jaarverslag 2016 Techniekpact Twente: wat is dat ook alweer? Techniekpact Twente klinkt steeds meer mensen bekend in de oren. Maar wat is het ook alweer? Techniekpact Twente is een uitvoeringsprogramma

Nadere informatie

Gemeente Delft. -"'" t-"'" Raadsvoorstel. Aan de gemeenteraad

Gemeente Delft. -' t-' Raadsvoorstel. Aan de gemeenteraad Raadsvoorstel ~...; -"'" t-"'" Gemeente Delft Aan de gemeenteraad Van Datum Pfh. Steller tel.nr. e-mail Programma Registratie nr. BBV nr. : college van B&W : 23 januari 2018 : Aletta Hekker : Ad Holkers

Nadere informatie

f +A Gemeente Delft VERZONOFN 21 AT' R Geachte eden van de raad,

f +A Gemeente Delft VERZONOFN 21 AT' R Geachte eden van de raad, Semen!eying f +A Gemeente Delft Advies bezoekadres: Stationsplein 1 2611 BV Delft IBAN NL21 BNGH 0285 0017 87 t.n.v. gemeente Delft Retouradres : Postbus 78, 2600 ME Delft Aan de gemeenteraad Behandeld

Nadere informatie

Rapporteigenschappen. Netto respons

Rapporteigenschappen. Netto respons Rapporteigenschappen Dit is de POK rapportage van het jaar: 2016 De laatste meting voor Terneuzen ging over het jaar: Aantal organisaties in de totale benchmark 20 Gekozen selectiegroep in dit rapport

Nadere informatie

Draagvlakmonitor huisvesting vluchtelingen. Rapportage derde meting juni 2016

Draagvlakmonitor huisvesting vluchtelingen. Rapportage derde meting juni 2016 Draagvlakmonitor huisvesting vluchtelingen Rapportage derde meting juni 2016 Introductie Waarom dit onderzoek? Zijn Nederlanders de afgelopen maanden anders gaan denken over de opvang van vluchtelingen

Nadere informatie

Rapportage Onderzoek Werkdrukmiddelen

Rapportage Onderzoek Werkdrukmiddelen Rapportage In opdracht van: PO-Raad Utrecht, juli 2019 Postbus 681 3500 AR Utrecht Telefoon: 0302631080 e-mail: info@duo-onderwijsonderzoek.nl website: www.duo-onderwijsonderzoek.nl INHOUDSOPGAVE Paragraaf

Nadere informatie

Onderwerp Afdoening toezegging 15-21Individuele studietoeslag

Onderwerp Afdoening toezegging 15-21Individuele studietoeslag Samenleving Gemeente Delft bezoekadres: Stationsplein 1 2611 BV Delft 1BAN NL21 BNGH 0285 0017 87 t.n.v. gemeente Delft Retouradres Postbus 78, 2600 ME Delft Aan de eden van de gemeenteraad Behandeld door

Nadere informatie

Kinderen in Nederland - Bijlage B Respons, representativiteit en weging

Kinderen in Nederland - Bijlage B Respons, representativiteit en weging Kinderen in Nederland - Bijlage B Respons, representativiteit en weging Respons thuiszorgorganisaties en GGD en In deden er tien thuiszorgorganisaties mee aan het, verspreid over heel Nederland. Uit de

Nadere informatie

Cliëntervaringsonderzoek keukentafelgesprek

Cliëntervaringsonderzoek keukentafelgesprek RAPPORTAGE Cliëntervaringsonderzoek keukentafelgesprek Gemeente Noordenveld augustus 2017 Managementsamenvatting De gemeente Noordenveld heeft ZorgfocuZ gevraagd om een aanvullend onderzoek te doen onder

Nadere informatie

Rapportage cliëntervaringsonderzoek WMO Gemeente Aalburg

Rapportage cliëntervaringsonderzoek WMO Gemeente Aalburg Rapportage cliëntervaringsonderzoek WMO Versie 1.0.0 Drs. J.J. Laninga juni 2017 www.triqs.nl Voorwoord Met genoegen bieden wij u hierbij de rapportage aan over het uitgevoerde cliëntervaringsonderzoek

Nadere informatie

Werkdruk in het onderwijs

Werkdruk in het onderwijs Rapportage Werkdruk in het primair en voortgezet onderwijs DUO ONDERWIJSONDERZOEK drs. Vincent van Grinsven dr. Eric Elphick drs. Liesbeth van der Woud Maart 2012 tel: 030-2631080 fax: 030-2616944 email:

Nadere informatie

Plan van Scholen : basisschool Al Ikhlaas. Aan de Raad der gemeente Haarlem

Plan van Scholen : basisschool Al Ikhlaas. Aan de Raad der gemeente Haarlem Raadsstuk B&W datum Sector/Afd Reg.nr(s) Onderwerp 107/2006 30 mei 2006 MO/owg 06/579 Plan van Scholen 2007-2012: basisschool Al Ikhlaas. Aan de Raad der gemeente Haarlem 1. Inhoud van het voorstel Op

Nadere informatie

Glazen Huis peiling Leids JongerenPanel. Colofon. Serie Statistiek 2011 / 08

Glazen Huis peiling Leids JongerenPanel. Colofon. Serie Statistiek 2011 / 08 Glazen Huis 2011 peiling Leids JongerenPanel Colofon Serie Statistiek 2011 / 08 Gemeente Leiden Afdeling Strategie en Onderzoek, BOA Postbus 9100, 2300 PC Leiden E-mail: boa@leiden.nl Website: www.leiden.nl/jongerenpanel

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG >Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Hoger Onderwijs en Studiefinanciering Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375

Nadere informatie

Onderwijs en vluchtelingenkinderen

Onderwijs en vluchtelingenkinderen Onderwijs en vluchtelingenkinderen Zijn scholen en onderwijsgevenden voldoende toegerust om vluchtelingenkinderen onderwijs te bieden? Een enquête onder onderwijsgevenden van basisscholen, scholen voor

Nadere informatie

Verlangd basisonderwijs in de wijk Overvecht, gemeente Utrecht. Rapportage. Menno Wester

Verlangd basisonderwijs in de wijk Overvecht, gemeente Utrecht. Rapportage. Menno Wester Verlangd basisonderwijs in de wijk Overvecht, gemeente Utrecht Rapportage Menno Wester Maart 2014 Projectnummer: 34001333 Opdrachtgever: Stichting HIO 2014 ITS, Radboud Universiteit Nijmegen Behoudens

Nadere informatie

Omnibusonderzoek PO & VO Schoolleiders en leraren

Omnibusonderzoek PO & VO Schoolleiders en leraren Omnibusonderzoek PO & VO Schoolleiders en leraren Schooljaar 2018-2019 INLEIDING VOOR WIE? In november 2018 en mei 2019 verrichten wij Omnibusonderzoeken onder schoolleiders en leraren uit het primair

Nadere informatie

Omnibusonderzoek PO & VO Schoolleiders en leraren

Omnibusonderzoek PO & VO Schoolleiders en leraren Omnibusonderzoek PO & VO Schoolleiders en leraren Schooljaar 2018-2019 INLEIDING VOOR WIE? RESPONS In november 2018 en mei 2019 verrichten wij Omnibusonderzoeken onder schoolleiders en leraren uit het

Nadere informatie

Onderzoek Alumni Bètatechniek

Onderzoek Alumni Bètatechniek Onderzoek Alumni Bètatechniek 0 meting - Achtergrond Eén van de knelpunten op de Nederlandse arbeidsmarkt is een tekort aan technisch geschoolden. De Twentse situatie is hierin niet afwijkend. In de analyse

Nadere informatie

RAPPORTAGE ONDERZOEK PARTIJPOLITIEKE BENOEMINGEN

RAPPORTAGE ONDERZOEK PARTIJPOLITIEKE BENOEMINGEN RAPPORTAGE ONDERZOEK PARTIJPOLITIEKE BENOEMINGEN Meer Democratie Mei 2015 Rapportage onderzoek Partijpolitieke benoemingen Meer Democratie 1 Persbericht NEDERLANDERS: PUBLIEKE FUNCTIES OPEN VOOR IEDEREEN

Nadere informatie

Onderzoeksopzet. Trends in Service 2010

Onderzoeksopzet. Trends in Service 2010 Onderzoeksopzet Trends in Service 2010 Utrecht, oktober 2010 1. Inleiding De sociale netwerken nemen een steeds belangrijker plaats in in de communicatie tussen bedrijven en hun (potentiële) klanten en

Nadere informatie

Leidenincijfers Beleidsonderzoek draagt bij aan de kwaliteit van beleid en besluitvorming

Leidenincijfers Beleidsonderzoek draagt bij aan de kwaliteit van beleid en besluitvorming Leidenincijfers Beleidsonderzoek draagt bij aan de kwaliteit van beleid en besluitvorming - Internationalisering Leidse regio www.leidenincijfers.nl BELEIDSONDERZOEK 071-516 5123 I info@leidenincijfers.nl

Nadere informatie

Expatspeiling Interesse internationale school Gemeente Arnhem Provincie Gelderland. April 2014

Expatspeiling Interesse internationale school Gemeente Arnhem Provincie Gelderland. April 2014 Expatspeiling Interesse internationale school Gemeente Arnhem Provincie Gelderland April 2014 Colofon Uitgave: I&O Research Zuiderval 70 7543 EZ Enschede Tel. (053) 48 25 000 www.ioresearch.nl Datum: April

Nadere informatie

Omnibusenquête 2015. deelrapport. Studentenhuisvesting

Omnibusenquête 2015. deelrapport. Studentenhuisvesting Omnibusenquête 2015 deelrapport Studentenhuisvesting Omnibusenquête 2015 deelrapport Studentenhuisvesting OMNIBUSENQUÊTE 2015 deelrapport STUDENTENHUISVESTING Zoetermeer, 9 december 2015 Gemeente Zoetermeer

Nadere informatie

Tabellenrapportage Quickscan leerlingendaling VO. schoolbesturen, gemeenten en provincies

Tabellenrapportage Quickscan leerlingendaling VO. schoolbesturen, gemeenten en provincies Tabellenrapportage Quickscan leerlingendaling VO schoolbesturen, gemeenten en provincies Tabellenrapportage Quickscan leerlingendaling VO schoolbesturen, gemeenten en provincies Opdrachtgever: Ministerie

Nadere informatie

evaluatie, monitoring, tevr effectonderzoek en datave

evaluatie, monitoring, tevr effectonderzoek en datave ijs arbeid data zorg onderwijs zekerheid etenschap rg welzijn mobiliteit jn beleids- Het ITS maakt deel uit van de Radboud Universiteit Nijmegen evaluatie, monitoring, tevr effectonderzoek en datave Verlangd

Nadere informatie

koopzondagen 2012 def KOOPZONDAGEN EN KOOPAVONDEN DE MENING VAN DE BURGER

koopzondagen 2012 def KOOPZONDAGEN EN KOOPAVONDEN DE MENING VAN DE BURGER koopzondagen 2012 def KOOPZONDAGEN EN KOOPAVONDEN DE MENING VAN DE BURGER Oktober 2012 2 Opdrachtnemer: Opdrachtgever: Team Financieel Advies, Onderzoek & Statistiek Camiel De Bruijn Ard Costongs Economie

Nadere informatie

Huiswerkbegeleiding. Hoe ervaren ouders huiswerkbegeleiding, hoe zetten zij dit in en welke rol speelt de school hierin?

Huiswerkbegeleiding. Hoe ervaren ouders huiswerkbegeleiding, hoe zetten zij dit in en welke rol speelt de school hierin? Huiswerkbegeleiding Hoe ervaren ouders huiswerkbegeleiding, hoe zetten zij dit in en welke rol speelt de school hierin? 1 Inhoudsopgave Inleiding 3 Conclusies 8 Resultaten 1. Zetten ouders huiswerkbegeleiding

Nadere informatie

Werving van kandidaten met een afstand tot de arbeidsmarkt UITKOMSTEN ENQUÊTE

Werving van kandidaten met een afstand tot de arbeidsmarkt UITKOMSTEN ENQUÊTE Werving van kandidaten met een afstand tot de arbeidsmarkt UITKOMSTEN ENQUÊTE 1 Inhoud 1. Inleiding 4 2. Respons 5 3. Ervaring met werving via gemeenten en UWV 6 4. Waardering en tips 7 4.1 Waardering

Nadere informatie

Onderzoek naar het gebruik van ICT in het basis- en voortgezet onderwijs in het schooljaar

Onderzoek naar het gebruik van ICT in het basis- en voortgezet onderwijs in het schooljaar Onderzoek naar het gebruik van ICT in het basis- en voortgezet onderwijs in het schooljaar 2006-2007 Technisch Rapport Versie 0.1-7 maart 2007 Interne notitie Inspectie van het onderwijs Afdeling Kennis

Nadere informatie

WERKGELEGENHEID ZORG EN WJK NIEUWE WATERWEG NOORD

WERKGELEGENHEID ZORG EN WJK NIEUWE WATERWEG NOORD WERKGELEGENHEID ZORG EN WJK NIEUWE WATERWEG NOORD WERKGELEGENHEID ZORG EN WJK NIEUWE WATERWEG NOORD OMVANG EN SAMENSTELLING NAAR BRANCHE EN VVS-KWALIFICATIE J. Meuwissen M. Poeth Maastricht, november 2016

Nadere informatie

Check Je Kamer Rapportage 2014

Check Je Kamer Rapportage 2014 Check Je Kamer Rapportage 2014 Kwantitatieve analyse van de studentenwoningmarkt April 2015 Dit is een uitgave van de Landelijke Studenten Vakbond (LSVb). Voor vragen of extra informatie kan gemaild worden

Nadere informatie

*U * *U *

*U * *U * *U14.07432* *U14.07432* De leden van de Gemeenteraad Postbus 1 2650 AA BERKEL EN RODENRIJS Afdeling Economische & Maatschappelijke Ontwikkeling Postbus 1 2650 AA Berkel en Rodenrijs Nadere informatie Marjonne

Nadere informatie

Students Voices (verkorte versie)

Students Voices (verkorte versie) Lectoraat elearning Students Voices (verkorte versie) Onderzoek naar de verwachtingen en de ervaringen van studenten, leerlingen en jonge, startende leraren met betrekking tot het leren met ICT in het

Nadere informatie

Geachte Voorzitter, Voorzitter van de Tweede Kamer. der Staten Generaal Interne postcode 270 Postbus EA Den Haag Telefoon

Geachte Voorzitter, Voorzitter van de Tweede Kamer. der Staten Generaal Interne postcode 270 Postbus EA Den Haag Telefoon Directoraat-Generaal Wonen Directie Strategie Kennisontwikkeling Rijnstraat 8 Postbus 30941 Voorzitter van de Tweede Kamer 2500 GX Den Haag der Staten Generaal Interne postcode 270 Postbus 20018 2500 EA

Nadere informatie

Internetpeiling ombuigingen

Internetpeiling ombuigingen Internetpeiling ombuigingen In opdracht van: Gemeente Sittard-Geleen januari 2012 Flycatcher Internet Research, 2004 Dit materiaal is auteursrechtelijk beschermd en kopiëren zonder schriftelijke toestemming

Nadere informatie

Opvoeden in Nederland 2010 Onderzoeksverantwoording. Sociaal en Cultureel Planbureau

Opvoeden in Nederland 2010 Onderzoeksverantwoording. Sociaal en Cultureel Planbureau Opvoeden in Nederland 2010 Onderzoeksverantwoording In opdracht van: Sociaal en Cultureel Planbureau Date : 19 april 2010 Reference : 14280.PW.ND.mr GfK Panel Services Benelux is gecertificeerd voor het

Nadere informatie

Cliëntervaringsonderzoek Wmo & Jeugd 2016

Cliëntervaringsonderzoek Wmo & Jeugd 2016 Cliëntervaringsonderzoek Wmo & Jeugd 2016 Inleiding Zowel in de Wmo als in de Jeugdwet is opgenomen dat gemeenten jaarlijks de ervaringen van cliënten moeten onderzoeken. Daarbij wordt vanaf 2016 voor

Nadere informatie

Rapportage. Nieuwe schooltijden in het basisonderwijs. Utrecht, juni 2015. DUO Onderwijsonderzoek drs. Vincent van Grinsven drs.

Rapportage. Nieuwe schooltijden in het basisonderwijs. Utrecht, juni 2015. DUO Onderwijsonderzoek drs. Vincent van Grinsven drs. Rapportage Nieuwe schooltijden in het basisonderwijs Utrecht, juni 2015 DUO Onderwijsonderzoek drs. Vincent van Grinsven drs. Tanya Beliaeva Postbus 681 3500 AR Utrecht telefoon: 030 263 1080 e-mail: info@duo-onderwijsonderzoek.nl

Nadere informatie

Rapportage Peiling nieuwkomers

Rapportage Peiling nieuwkomers Rapportage Peiling nieuwkomers In opdracht van: Contactpersonen: PO-Raad Onika Pinkus Utrecht, april 2016 DUO Onderwijsonderzoek drs. Vincent van Grinsven Henk Westerik Postbus 681 3500 AR Utrecht telefoon:

Nadere informatie

Aan. Onderwerp: Verzoek voor plaatsing op het plan van scholen van een basisschool voor Algemeen Bijzonder Onderwijs in de gemeente Hulst.

Aan. Onderwerp: Verzoek voor plaatsing op het plan van scholen van een basisschool voor Algemeen Bijzonder Onderwijs in de gemeente Hulst. Raadsvoorstel agenda nummer Volgnummer rv2008/58 Aan datum 19 mei 2008 portefeuillehouder Wethouder F.A.D. van Driessche De raad van de gemeente Hulst Onderwerp: Verzoek voor plaatsing op het plan van

Nadere informatie

RAADSVOORSTEL. Aan de gemeenteraad,

RAADSVOORSTEL. Aan de gemeenteraad, RAADSVOORSTEL raadsvergadering: 1 juli 2015 onderwerp: Aanvraag Stichting Omniumscholen bijlage: ontwerp-besluit datum: 22 juni 2015 gemeenteblad I nr.: 61 agenda nr.: 10 Aan de gemeenteraad, 1. Inleiding

Nadere informatie

Woon- en leefklimaat Zuid-Holland vanuit bedrijfsoptiek

Woon- en leefklimaat Zuid-Holland vanuit bedrijfsoptiek Woon- en leefklimaat Zuid-Holland vanuit bedrijfsoptiek Den Haag, 1 juni 2015 Agenda 1 Kader: relatie wonen-werken 2 Opzet onderzoek 3 Werkgelegenheid 4 Waardering woon- en leefklimaat 5 Rol woon- en leefklimaat

Nadere informatie

Terugkoppeling monitor subsidieregeling Versterking samenwerking lerarenopleidingen en scholen 2013-2016

Terugkoppeling monitor subsidieregeling Versterking samenwerking lerarenopleidingen en scholen 2013-2016 Terugkoppeling monitor subsidieregeling Versterking samenwerking lerarenopleidingen en scholen 2013-2016 Tussenmeting 2015 Portret samenwerkingsverband P029 Opdrachtgever: ministerie van OCW Utrecht, oktober

Nadere informatie

Steeds meer niet-westerse allochtonen in het voltijd hoger onderwijs

Steeds meer niet-westerse allochtonen in het voltijd hoger onderwijs Steeds meer niet-westerse allochtonen in het voltijd hoger onderwijs Esther van Kralingen Tussen studiejaar 1995/ 96 en 21/ 2 is het aandeel van de niet-westerse allochtonen dat in het hoger onderwijs

Nadere informatie

Bijlage. Behoeftepeilingen Haven- en Transportdagen Maasbracht en Nijmegen

Bijlage. Behoeftepeilingen Haven- en Transportdagen Maasbracht en Nijmegen Bijlage Behoeftepeilingen Haven- en Transportdagen Maasbracht en Nijmegen Behorend bij het rapport VMBO-opleiding Rijn- en binnenvaart in Nijmegen ; Onderzoek naar de behoefte aan een VMBO-opleiding Rijn-

Nadere informatie

Behoefteonderzoek opvang kinderen basisschoolleeftijd

Behoefteonderzoek opvang kinderen basisschoolleeftijd Behoefteonderzoek opvang kinderen basisschoolleeftijd Totaal alle deelnemers Project: Dagarrangementen en Combinatiefuncties In opdracht van: DMO Weesperstraat 79 Postbus 658 1018 VN Amsterdam 1000 AR

Nadere informatie

Uitslag enquête zzp ers

Uitslag enquête zzp ers Uitslag enquête zzp ers 2015 Inleiding bladzijde: 2 In Voorschoten is de trend waarneembaar van een toenemend aantal inwoners dat een eigen bedrijf vanuit de eigen woning is gestart. Dé zzp er (zelfstandige

Nadere informatie

Burgerpanel gemeente Bergen op Zoom AFVALINZAMELING

Burgerpanel gemeente Bergen op Zoom AFVALINZAMELING Burgerpanel gemeente Bergen op Zoom AFVALINZAMELING Frans Geurts, oktober 2017 ONDERZOEKSOPZET Deze rapportage bevat de resultaten van het onderzoek dat gemeente Bergen op Zoom heeft uitgevoerd onder de

Nadere informatie

ICT in het basis- en voortgezet onderwijs. Schooljaar

ICT in het basis- en voortgezet onderwijs. Schooljaar ICT in het basis- en voortgezet onderwijs Schooljaar 2007-2008 Technisch Rapport Versie 0.1 Maart 2008 Inspectie van het Onderwijs Afdeling Kennis Wietske Idema TR ICT Maart 2008.doc Pagina 1 van 21 Gemaakt

Nadere informatie

Rapport Onderzoek Lerarentekort

Rapport Onderzoek Lerarentekort Rapport Onderzoek Lerarentekort In opdracht van: PO-Raad Utrecht, juli 2019 Postbus 681 3500 AR Utrecht Telefoon: 030 263 10 80 e-mail: info@duo-onderwijsonderzoek.nl website: www.duo-onderwijsonderzoek.nl

Nadere informatie

Burgerpanel Horst aan de Maas - Meting 3

Burgerpanel Horst aan de Maas - Meting 3 Rapportage Burgerpanel meting 3: Juni 2013 In opdracht van: Contactpersoon: Gemeente Horst aan de Maas Dhr. F. Geurts Utrecht, juli 2013 DUO Market Research drs. Aart van Grootheest drs. Marjan den Ouden

Nadere informatie

Toeristisch bezoek aan Dordrecht

Toeristisch bezoek aan Dordrecht Toeristisch bezoek aan Dordrecht Besteding van toeristische bezoekers groeit naar meer dan 100 miljoen In 2010 zorgde het toeristisch bezoek in Dordrecht voor een economische spin-off van ruim 73 miljoen.

Nadere informatie

Den Haag: Internationale stad van vrede en recht

Den Haag: Internationale stad van vrede en recht Intergouvernementeel / VN Europees Kennis NGO Onderwijs Cultuur en expatorganisaties Ambassades en consulaten Den Haag: Internationale stad van vrede en recht De gemeente Den Haag is internationale stad

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2010 2011 32 795 Wijziging van de Wet op het primair onderwijs in verband met de wettelijke verankering van afdelingen voor internationaal georiënteerd basisonderwijs

Nadere informatie

Rapportage JongerenPanel Binding met Leiden

Rapportage JongerenPanel Binding met Leiden Rapportage JongerenPanel Binding met Leiden Tussen half december 2012 en begin januari 2013 is het JongerenPanel gevraagd naar hun binding met Leiden. Het doel van de meting is na te gaan wat de oriëntatie

Nadere informatie

Gemeente Delft. Onderwerp Onderzoeksopdracht beveiligingsproject Museum Prinsenhof Delft

Gemeente Delft. Onderwerp Onderzoeksopdracht beveiligingsproject Museum Prinsenhof Delft Semen!eying Programmeren Gemeente Delft De Torenhove Madinus Nijhofflaan 2 2624 ES Delft IBAN NL21 BNGH 0285 0017 87 t.n.v. gemeente Delft Retouradres Programmeren, Postbus 78, 2600 ME Delft Gemeenteraad

Nadere informatie

Wonen Als men zou verhuizen blijft ongeveer 40% het liefst in Leiden wonen, daarna zijn Amsterdam en Den Haag favoriete woonplaatsen

Wonen Als men zou verhuizen blijft ongeveer 40% het liefst in Leiden wonen, daarna zijn Amsterdam en Den Haag favoriete woonplaatsen April 2013 Binding met aar verbonden met stad en regio In hoeverre richt de aar zich op de eigen stad dan wel op de regio voor diverse activiteiten? Wat is hun oriëntatie in de randstad? Deze vraag staat

Nadere informatie

Klanttevredenheidsonderzoek. Dienstverlening team Werk en Inkomen, gemeente Olst-Wijhe

Klanttevredenheidsonderzoek. Dienstverlening team Werk en Inkomen, gemeente Olst-Wijhe Klanttevredenheidsonderzoek Dienstverlening team Werk en Inkomen, gemeente Olst-Wijhe Aanleiding, methode en respons Aanleiding Gedurende de afgelopen jaren heeft de gemeente Olst-Wijhe meerdere onderzoeken

Nadere informatie

Hoofdstuk 2. Profiel Leidenaar

Hoofdstuk 2. Profiel Leidenaar Hoofdstuk 2. Profiel Leidenaar Samenvatting Leiden telt begin januari 2001 ruim 117 duizend inwoners en bestaat uit vier stadsdelen, die samen weer zijn op te delen in tien districten. Eén op de drie (volwassen)

Nadere informatie

Rapportage Onderzoek Werkdruk

Rapportage Onderzoek Werkdruk Rapportage Onderzoek Werkdruk Utrecht, juli 2018 Postbus 681 3500 AR Utrecht Telefoon: 0302631080 e-mail: info@duo-onderwijsonderzoek.nl website: www.duo-onderwijsonderzoek.nl INHOUDSOPGAVE 1 ACHTERGROND

Nadere informatie

Behoeftepeiling Nimmer Dor

Behoeftepeiling Nimmer Dor Woningbouw Laag-Soeren Behoeftepeiling Nimmer Dor Gemeente Rheden december 2010 Behoeftepeiling Nimmer Dor Sinds de start van de planontwikkeling voor de locatie Nimmer Dor is er op de woningmarkt het

Nadere informatie

Resultaten conjunctuurenquête 1 e halfjaar 2015

Resultaten conjunctuurenquête 1 e halfjaar 2015 Resultaten conjunctuurenquête 1 e halfjaar 2015 Inleiding Chris M. Jager In mei en juni 2015 zijn in het kader van de conjunctuurenquête (CE) een groot aantal bedrijven benaderd met vragenlijsten. Doel

Nadere informatie

1 Opzet tabellenboek, onderzoeksopzet en respondentkenmerken

1 Opzet tabellenboek, onderzoeksopzet en respondentkenmerken 1 Opzet tabellenboek, onderzoeksopzet en respondentkenmerken 1.1 Opzet tabellenboek Dit tabellenboek geeft een uitgebreid overzicht van de uitkomsten van de Leefbaarheidsmonitor 2004. Het algemene rapport,

Nadere informatie

Inhoudsopgave hoofdstuk 1

Inhoudsopgave hoofdstuk 1 -18- Inhoudsopgave hoofdstuk 1 Samenvatting hoofdstuk 1 Tabellen: 1.1 Bevolking in Delft naar geslacht en bevolking in Nederland op 1 januari 1.2 Doelgroepen op basis van leeftijd in de bevolking per wijk

Nadere informatie

Terugkoppeling monitor subsidieregeling Versterking samenwerking lerarenopleidingen en scholen 2013-2016

Terugkoppeling monitor subsidieregeling Versterking samenwerking lerarenopleidingen en scholen 2013-2016 Terugkoppeling monitor subsidieregeling Versterking samenwerking lerarenopleidingen en scholen 2013-2016 Beginmeting 2014 Portret samenwerkingsverband P029 Opdrachtgever: ministerie van OCW Utrecht, september

Nadere informatie

Den Haag: Internationale Stad van Vrede en Recht

Den Haag: Internationale Stad van Vrede en Recht Intergouvernementeel/VN Europees Kennis NGO Onderwijs Cultuur Expat serviceorganisaties Ambassades en consulaten Aan ambassades gelieerde organisaties Den Haag: Internationale Stad van Vrede en Recht Den

Nadere informatie

Stichting Empowerment centre EVC

Stichting Empowerment centre EVC I N V E N T A R I S A T I E 1. Inleiding Een inventarisatie van EVC trajecten voor hoog opgeleide buitenlanders in Nederland 1.1. Aanleiding De Nuffic heeft de erkenning van verworven competenties (EVC)

Nadere informatie

Onderzoeksrapport Economische visie. Inwonerspanel Gooise Meren Spreekt. Onderzoeksperiode: februari/ maart 2017 Referentie: 16013

Onderzoeksrapport Economische visie. Inwonerspanel Gooise Meren Spreekt. Onderzoeksperiode: februari/ maart 2017 Referentie: 16013 Onderzoeksrapport Economische visie Inwonerspanel Gooise Meren Spreekt Onderzoeksperiode: februari/ maart 2017 Referentie: 16013 Moventem Donderdag 9 maart 2017 Referentie: 16013 Pagina 1-1 van 17 Onderzoeksrapport

Nadere informatie

B2B NLQF Overzicht Leven Lang Leren markt Nederland Gebruik NLQF/EQF bij bedrijven en instellingen NIDAP RESEARCH 2019

B2B NLQF Overzicht Leven Lang Leren markt Nederland Gebruik NLQF/EQF bij bedrijven en instellingen NIDAP RESEARCH 2019 B2B NLQF Overzicht Leven Lang Leren markt Nederland Gebruik NLQF/EQF bij bedrijven en instellingen NIDAP RESEARCH 2019 1. Overzicht rapportage NIDAP B2B onderzoek Het NIDAP B2B onderzoek is een jaarlijks

Nadere informatie

26 november 2015 Rapportage & achtergronden

26 november 2015 Rapportage & achtergronden 26 november 2015 Rapportage & achtergronden Inhoud 1. Inleiding 1. Onderzoeksopdracht 2. Onderzoeksmethode 3. Respons en betrouwbaarheid 2. Steekproefsamenstelling 3. Resultaten 1. Eerder onderzoek 2.

Nadere informatie

Rapportage Ervaringsonderzoek WOT's

Rapportage Ervaringsonderzoek WOT's Rapportage Ervaringsonderzoek WOT's Versie 5.0.0 Drs. J.J. Laninga December 2015 www.triqs.nl Voorwoord Met genoegen bieden wij u hierbij de rapportage aan over het uitgevoerde ervaringsonderzoek naar

Nadere informatie

Quick scan re-integratiebeleid. Een oriënterend onderzoek door de rekenkamercommissie

Quick scan re-integratiebeleid. Een oriënterend onderzoek door de rekenkamercommissie Quick scan re-integratiebeleid Een oriënterend onderzoek door de rekenkamercommissie Doetinchem, 16 december 2011 1 1. Inleiding De gemeenteraad van Doetinchem heeft op 18 december 2008 het beleidsplan

Nadere informatie

Resultaten peiling aantal opzeggingen naar aanleiding van verzending beschikking en factuur voor de eigen bijdrage thuiszorg

Resultaten peiling aantal opzeggingen naar aanleiding van verzending beschikking en factuur voor de eigen bijdrage thuiszorg Resultaten peiling aantal opzeggingen naar aanleiding van verzending beschikking en factuur voor de eigen bijdrage thuiszorg Enschede, 13 juli 2004 WD/04/1774/ebt ir. G. Vernhout drs. W. Dragt Inhoudsopgave

Nadere informatie

CONCEPT INTENTIEOVEREENKOMST 3 O's

CONCEPT INTENTIEOVEREENKOMST 3 O's De ondergetekenden: CONCEPT INTENTIEOVEREENKOMST 3 O's I. De gemeente Alphen aan den Rijn, vertegenwoordigd door verantwoordelijk wethouder Onderwijs, de heer M.H. du Chatinier, handelend ter uitvoering

Nadere informatie

Gemeente Delft VERZONDEN 21 APR Geachte leden van de raad,

Gemeente Delft VERZONDEN 21 APR Geachte leden van de raad, Behandeld door Victor Jansen Schipper vjansenschipper@delft.n1 Gemeente Delft Retouradres : Gemeenteraad VERZONDEN 21 APR. 2017 Datum 20-04-2017 3019893 uw brief van Onderwerp Collegereactie Advies Sociaal

Nadere informatie

2.10 Resultaten van het ITS onderzoek naar leerlingen met autisme in het primair en voortgezet onderwijs in het schooljaar

2.10 Resultaten van het ITS onderzoek naar leerlingen met autisme in het primair en voortgezet onderwijs in het schooljaar 2.10 Resultaten van het ITS onderzoek naar leerlingen met autisme in het primair en voortgezet onderwijs in het schooljaar 2003-2004 Samenvatting, conclusies en aandachtspunten 1 Autisme in het primair

Nadere informatie

Samenvatting onderzoek Medewerkers in het MBO

Samenvatting onderzoek Medewerkers in het MBO Samenvatting onderzoek Medewerkers in het MBO Uitgevoerd door ABF Research in opdracht van SOM Aanleiding De arbeidsmarkt voor mbo-personeel is dynamisch. Nieuw personeel stroomt in en ander personeel

Nadere informatie

Oss. Datum. G rtneente. Antwoord gemeente: Ja, ook in Oss worden ontheffingen van de leerplichtwet verstrekt.

Oss. Datum. G rtneente. Antwoord gemeente: Ja, ook in Oss worden ontheffingen van de leerplichtwet verstrekt. G rtneente Oss Fractie 066 Gemeenteraad Oss P/a Raadhuislaan 2 5341 GM Oss E-mail gemeente@oss.nl www.oss.nl Postbus 5 5340 BA Oss Wilt u bij uw reactie de datum van deze brief en ons kenmerk vermelden?

Nadere informatie

Utrecht, 14 december Betreft: Correctie Centrale Examens Geachte heer Slob,

Utrecht, 14 december Betreft: Correctie Centrale Examens Geachte heer Slob, Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap t.a.v. de Minister voor Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media Drs. A. Slob Postbus 16375 2500 BJ Den Haag Utrecht, 14 december Betreft: Correctie Centrale

Nadere informatie

DE CLIËNTENRAAD BEOORDEELD. Onderzoek naar de tevredenheid met het functioneren van de cliëntenraad

DE CLIËNTENRAAD BEOORDEELD. Onderzoek naar de tevredenheid met het functioneren van de cliëntenraad DE CLIËNTENRAAD BEOORDEELD Onderzoek naar de tevredenheid met het functioneren van de cliëntenraad DE CLIËNTENRAAD BEOORDEELD Onderzoek naar de tevredenheid met het functioneren van de cliëntenraad -

Nadere informatie

Onderzoek naar het gebruik van ICT in het basis- en voortgezet onderwijs

Onderzoek naar het gebruik van ICT in het basis- en voortgezet onderwijs Onderzoek naar het gebruik van ICT in het basis- en voortgezet onderwijs Technisch Rapport Versie 1.0-17 maart 2006 Interne notitie Inspectie van het onderwijs Afdeling Kennis Joke Kordes 1. Inleiding

Nadere informatie

Onderwerp Beantwoording vragen raadskamer over het rapport Evaluatie Bestuurlijke Arrangementen Antillianengemeenten 2005-2008

Onderwerp Beantwoording vragen raadskamer over het rapport Evaluatie Bestuurlijke Arrangementen Antillianengemeenten 2005-2008 Collegevoorstel Openbaar Onderwerp Beantwoording vragen raadskamer over het rapport Evaluatie Bestuurlijke Arrangementen Antillianengemeenten 2005-2008 Programma / Programmanummer Integratie & Emancipatie

Nadere informatie

De Politieke Barometer Onderwijs

De Politieke Barometer Onderwijs De Politieke Barometer Onderwijs (meting januari 2012) Utrecht, januari 2012 DUO ONDERWIJSONDERZOEK drs. Vincent van Grinsven Cécile Mutgeert MEd Postbus 6813 500 AR Utrecht telefoon: 030 263 1080 e-mail:

Nadere informatie

Factsheet Jongeren buiten beeld 2013

Factsheet Jongeren buiten beeld 2013 Factsheet Jongeren buiten beeld 2013 1. Aanleiding en afbakening Het ministerie van SZW heeft CBS gevraagd door het combineren van verschillende databestanden meer inzicht te geven in de omvang en kenmerken

Nadere informatie

Monitor Jeugdwerkloosheid Amsterdam over 2016

Monitor Jeugdwerkloosheid Amsterdam over 2016 1 Monitor Jeugdwerkloosheid Amsterdam over 20 Fact sheet april 20 De totale werkloosheid onder Amsterdamse jongeren is het afgelopen jaar vrijwel gelijk gebleven aan 2015. Van de 14.000 Amsterdamse jongeren

Nadere informatie

Resultaten enquête leerbedrijven Kans op werk 2018

Resultaten enquête leerbedrijven Kans op werk 2018 Resultaten enquête leerbedrijven Kans op werk 2018 Inhoudsopgave Inleiding... 3 Resultaten... 4 Aanbod vacatures... 4 Invulling vacatures... 5 Verwachte vacature ontwikkeling... 6 Geschiktheid vacatures

Nadere informatie

Rapportage BMKO Panelonderzoek Internetgebruik op de BSO. april 2009. Drs. M. Jongsma R. H. Rijnks BSc. Paterswolde, april 2009

Rapportage BMKO Panelonderzoek Internetgebruik op de BSO. april 2009. Drs. M. Jongsma R. H. Rijnks BSc. Paterswolde, april 2009 Rapportage BMKO Panelonderzoek Internetgebruik op de BSO april 2009 Drs. M. Jongsma R. H. Rijnks BSc Paterswolde, april 2009 Postbus 312 9700 AH Groningen Pr. Irenelaan 1a 9765 AL Paterswolde telefoon:

Nadere informatie