De opdracht zal gegund worden overeenkomstig de hierna volgende contractuele voorwaarden, geldend als bijzonder bestek.

Transcriptie

1 1 VLAAMSE OVERHEID Agentschap voor Facilitair Management. Afdeling Bouwprojecten Boudewijngebouw Boudewijnlaan 30 - bus BRUSSEL Besteknummer Opdracht voor aanneming van Wijze van gunning 2013/AFM/OA/25240 Werken Openbare Aanbesteding Voorwerp van de opdracht: Domein Adres Werk : diverse gebouwen van de Vlaamse overheid : in Brussel en de Vlaamse provincies : Renovatie van platte daken CPV code : De opdracht zal gegund worden overeenkomstig de hierna volgende contractuele voorwaarden, geldend als bijzonder bestek. De opening van de offertes en aan te leveren stukken zal plaatsvinden op 29/05/2013 om 10:00 uur, ten overstaan van de leidend ambtenaar van afm of zijn/haar afgevaardigde, Vlaamse overheid - Agentschap voor Facilitair Management Team Aanbestedingen, Boudewijngebouw Boudewijnlaan 30 - bus Brussel, lokaal 5 E 01.. Nadere inlichtingen kunnen bekomen worden via onderstaand adres: Aanbestedingen.afm@bz.vlaanderen.be De inschrijver is ertoe gehouden zich ervan te vergewissen dat er in zijn bestek geen bladzijden ontbreken. Indien dit toch het geval is, kan hij zich wenden tot het hoger vermeld adres. Er kunnen over deze aanbesteding schriftelijk vragen gesteld worden tot uiterlijk de 10 e kalenderdag voor de dag van opening van offertes. Deze vragen dienen gericht te worden aan het team aanbestedingen (Boudewijngebouw Boudewijnlaan 30 bus Brussel of via mail op aanbestedingen.afm@bz.vlaanderen.be). De antwoorden worden gepubliceerd als terechtwijzend bericht op OA_V1.1_

2 2 DEEL I: ADMINISTRATIEVE BEPALINGEN 1. ALGEMENE BEPALINGEN. Als dit bestek spreekt over gunnings- of aanbestedingsdocumenten, dan bedoelt het daarmee het bestek, de plannen en alle bijhorende documenten die gediend hebben als basis voor het indienen van de offerte. 1.1 Opdrachtgevend bestuur Deze opdracht wordt uitgeschreven door: De Vlaamse Gemeenschap vertegenwoordigd door de Vlaamse Regering, bij delegatie, in de persoon van de administrateurgeneraal van het intern verzelfstandigd agentschap zonder rechtspersoonlijkheid Agentschap voor Facilitair Management. Bijgestaan door de administratieve entiteit die is belast met de opvolging van deze opdracht: DE BOUWHEER VLAAMSE OVERHEID Agentschap voor Facilitair Management Boudewijngebouw Boudewijnlaan 30 - bus Brussel. Alle briefwisseling m.b.t. deze opdracht moet naar die entiteit worden gestuurd. Het Agentschap voor Facilitair Management treedt in deze opdracht in hoofde van de Vlaamse Gemeenschap of het Vlaams Gewest op als opdrachtencentrale cfr. Artikel 2, 4 van de wet van 15 juni Dit betekent dat andere overheden die ressorteren onder de Vlaamse overheid op basis van deze overeenkomst bestellingen kunnen plaatsen. Overheden die gebruik maken van deze overeenkomst dienen te allen tijde de afname van de overeenkomst op te volgen en, op vraag van het Agentschap Facilitair Management, een rapportering betreffende de afname over te maken. Ieder deurwaardersexploot bestemd voor de aanbestedende overheid moet worden betekend aan de Kanselarij van de Voorzitter van de Vlaamse Regering, Koolstraat 35 te 1000 Brussel. Het is daarbij onverschillig of het gaat om de betekening van een dagvaarding, gerechtelijke uitspraak, overdracht van een schuldvordering of een ander exploot. Hetzelfde adres geldt ook voor de aangetekende brief waarbij een schuldvordering wordt overgedragen of inpand gegeven. De berichten en terechtwijzingen, bekendgemaakt in het Bulletin der Aanbestedingen met betrekking op deze aanneming, maken integraal deel uit van de contractuele bepalingen. De berichten en terechtwijzingen via aangetekend schrijven, maken integraal deel uit van de contractuele bepalingen. De inschrijver wordt geacht er kennis van te hebben genomen en ermee rekening te houden bij het opmaken van de offerte voor zover dit bericht of deze terechtwijzing verschenen is zes (6) kalenderdagen voor de aanbestedingsdatum. 1.2 Veiligheidscoördinator De veiligheidscoördinator ontwerp aangesteld door het opdrachtgevend bestuur conform KB tijdelijke en mobiele bouwplaatsen is: DE VEILIGHEIDSCOÖRDINATOR EVEKA Plezantstraat Sint-Niklaas 1.3 Voorwerp en classificatie van de opdracht Deze opdracht heeft als voorwerp de werken, leveringen, het vervoer, de arbeidskrachten en alle uitvoeringsmiddelen met betrekking tot, evenals het onderhoud gedurende de waarborgtermijn voor: Domein Adres Werk : Diverse gebouwen van de Vlaamse overheid : in Brussel en de Vlaamse provincies : Renovatie platte daken 1.4 Gunningswijze en opening van de offertes Gunningswijze De gunning van deze opdracht geschiedt bij wijze van een openbare aanbestedingsprocedure. Opening van de offertes De offertes moeten via elektronische middelen worden overgelegd: OA_V1.1_

3 De offertes moeten worden overgelegd via de e-tendering internetsite die de naleving waarborgt van de voorwaarden van artikel 81 quater, 1 van het KB van 8 januari De offertes moeten worden opgemaakt in PDFformaat. Meer informatie kan worden bekomen op de website of via de e-procurement helpdesk op het nummer +32 (0) Opmerking: Vanaf 1 januari 2012 is het verplicht om de offertes elektronisch in te dienen. Om het indienen door middel van elektronische middelen toe te lichten werd een zip-file Elektronisch_Indienen toegevoegd Toepasselijke wettelijke bepalingen Op deze opdracht zijn onder meer toepasselijk, met uitsluiting van de eventuele verkoopsvoorwaarden opgelegd door de inschrijver en voor zover er in onderhavig bestek niet wordt van afgeweken: - Wet van 24 december 1993 (Belgisch Staatsblad van ) betreffende de overheidsopdrachten en sommige opdrachten voor aanneming van werken, leveringen en diensten met inbegrip van latere wijzigingen; - KB van 8 januari 1996 (Belgisch Staatsblad van ) betreffende de overheidsopdrachten voor aanneming van werken, leveringen en diensten en de concessies voor openbare werken met inbegrip van latere wijzigingen; - KB van 26 september 1996 (Belgisch Staatsblad van ) tot bepaling van de algemene uitvoeringsregels van de overheidsopdrachten en van de concessies voor openbare werken, en zijn bijlage, zijnde de algemene aannemingsvoorwaarden voor de overheidsopdrachten (AAV) voor aanneming van werken, leveringen en diensten en voor de concessies voor openbare werken met inbegrip van latere wijzigingen; - Wet van 15 juni 2006 op de overheidsopdrachten en bepaalde opdrachten voor werken, leveringen en diensten voor zover die artikelen die reeds in werking zijn getreden. De berichten en terechtwijzende berichten gepubliceerd in e-notification en/of in het Supplement op het Publicatieblad van de Europese Gemeenschappen in verband met deze opdracht maken integraal deel uit van de contractuele voorwaarden.de inschrijver wordt geacht hiervan kennis te hebben genomen en er rekening mede te hebben gehouden bij het opmaken van zijn offerte. De hierboven vermelde teksten van de reglementering op de overheidsopdrachten kunnen geraadpleegd worden via de website van de FOD Justitie: Elke verwijzing in de bovengenoemde wetgeving evenals in de teksten van de bestekken naar de aanbestedende overheid of ambtenaren daarvan moet gelezen worden als een verwijzing naar de Vlaamse overheid en haar personeelsleden. Binnen de Vlaamse overheid wordt veel belang gehecht aan een integere manier van werken. Er werd voor de Vlaamse overheid een deontologische code ontwikkeld. Daarom mogen personeelsleden geen relatiegeschenken aanvaarden en niet ingaan op uitnodigingen voor een etentje of andere activiteiten. Wij willen u hiervan op de hoogte brengen, zodat u rekening kunt houden met onze interne richtlijnen. Hoewel wij uw gebaar zeker waarderen, vragen wij u dus om geen relatiegeschenken aan te bieden. Op die manier helpt u onze medewerkers niet in te gaan tegen de interne richtlijn. 1.6 Bepalingen van de algemene aannemingsvoorwaarden waarvan wordt afgeweken(kb 26/9/1996 art. 3 1) De bepalingen van de algemene aannemingsvoorwaarden waarvan dit bestek afwijkt, zijn de artikelen: Art. 5: borgtocht, afhankelijk van inschrijvingsbedrag Art. 13: prijsherziening Art. 20 4: straffen, wegens specifieke clausule omtrent materiaalconformiteit Art e lid: opleveringen 1.7 Overige algemeen toepasselijke bepalingen 1. Tijdig bekend maken van onderaannemers In voorkomend geval het bestuur toelating geeft om te werken met onderaannemers, is de hoofdaannemer verplicht zijn onderaannemers bekend te maken ten laatste 30 dagen alvorens deze onderaannemer op de werf aanwezig is en werken uitvoert. 2. Tijdig indienen van technische fiches De technische fiches van de toegepaste producten moeten ten laatste 30 dagen voor deze verwerkt worden op de werf, voorgelegd worden aan de leidend ambtenaar.teneinde de uitvoering van de werken niet te vertragen zal de uitvoerder binnen die termijn een gedetailleerde lijst bezorgen met opsomming van de te verwerken producten voor elk artikel. 3. Vermoedelijke hoeveelheden De aannemer is verplicht de gevorderde hoeveelheden in VH-posten te staven door middel van een detailopmeting. Pas wanneer het bestuur overtuigd is, kan een hoeveelheid goedgekeurd worden. 4. As-built OA_V1.1_

4 Het as-built dossier met alle relevante attesten en technische fiches van geplaatste materialen, dient deel uit te maken van het post interventie dossier (PID) dat verplicht wordt overhandigd bij voorlopige oplevering. Dit PID bevat verder zeker ook de onderhoudsinstructies en eventuele opleidingen of handleidingen van de nieuw geplaatste toestellen of materialen. 5. Opmerkingen of leemtes Indien de aannemer in het bestek een leemte ziet of een opmerking wenst te maken, kan hij dit eenvoudig doen door een afzonderlijk document toe te voegen aan zijn inschrijving Bepalingen raamovereenkomst 1. Looptijd van de opdracht Voorliggende opdracht heeft een looptijd van 4 jaar, te rekenen vanaf de datum vermeld in de sluitingsbrief. Deze opdracht kan door beide partijen jaarlijks opgezegd worden, via aangetekend schrijven, minstens drie maanden voor het einde van elk uitvoeringst uitvoeringsjaar wordt bepaald op basis van de aanvangsdatum vermeld in de sluitingsbrief. De hoeveelheden opgenomen in de samenvattende opmetingsstaat geven een aanduiding voor de uit te voeren werken gedurende de periode van vier jaar, m.a.w. gedurende de volledige looptijd van de opdracht. 2. Het Agentschap voor Facilitair Management treedt in deze opdracht in hoofde van de Vlaamse Gemeenschap op als opdrachtencentrale cfr. Artikel 2,4 van de wet van 15 juni Per deelopdracht wordt bij de bestelling aangegeven welke entiteit instaat voor de betaling van de werken, voor het toezicht op de prestaties en de controle van de facturen. 3. In toepassing van het principe van opdrachtencentrale geldt eveneens de volgende uitbreiding : uitvoering van prestaties in gebouwen of op terreinen welke niet toebehoren aan het Bestuur (met inbegrip van de IVA of EVA instellingen behorend tot de Vlaamse overheid welke eveneens gebruik wensen te maken van dit bestek). Indien eventuele eigenaars of exploitanten van gebouwen waar diensten of personen van de Vlaamse overheid gehuisvest zijn interesse hebben om beroep te doen op de diensten van de aannemer, zal dit aan de zelfde condities gebeuren overeenkomstig dit bestek indien de vermelde diensten of personen van de Vlaamse overheid gebruik maken van de gebouwen of terreinen van deze eigenaar of exploitant. Deze uitbreiding is voorzien teneinde voor de technische diensten van het Bestuur te beschikken over uniforme en gelijkaardige documenten, en te beschikken over technische vergelijkbare hulpmiddelen. 4. Het gunnen van onderhavig bestellingsopdracht verleent de opdrachtnemer geen exclusief recht voor de bestelling van alle soortgelijke prestaties gedurende de looptijd van deze overeenkomst. OA_V1.1_

5 5 2. HET KONINKLIJK BESLUIT VAN 8 JANUARI 1996 Artikel 16 tot en met artikel 20 - de kwalitatieve selectie 1) Door in te schrijven op deze opdracht, verklaart de inschrijver zich niet in een toestand van uitsluiting te bevinden, zoals bedoeld in art. 17 (werken). 2) Vereiste erkenning Voor deze werken is er een erkenning vereist in de zin van de Wet van 20 maart 1991 houdende regeling van de erkenning van de aannemers van werken. Het Bestuur is van oordeel dat de vereiste erkenning is: Categorie: D8 De aandacht van de inschrijvers wordt erop gevestigd dat pagina 3 en 4 van het offerteformulier enkel moet ingevuld worden wanneer het bedrag van de offerte hoger ligt dan de in artikel 1 van het KB van bepaalde grensbedragen. Artikel 78 Toegangsverbod Door in te schrijven op deze opdracht, verklaart de inschrijver zich niet in een toestand van onverenigbaarheid te bevinden, zoals bedoeld in dit artikel. Artikel 86 - Wijze van prijsbepaling Deze opdracht vormt een opdracht tegen prijslijst voor de posten voorafgegaan door de vermelding vermoedelijke hoeveelheid (VH). De vermoedelijke hoeveelheden opgenomen in de meetstaat geven een aanduiding voor de uit te voeren werken gedurende een periode van vierjaar. Uiteraard zullen slechts de hoeveelheden volgens de behoeften afgenomen worden. De inschrijver zal zich in geen geval kunnen beroepen op enige schadevergoeding indien de opgegeven hoeveelheden niet worden verwerkt gedurende de opgegeven periode. Het is verboden de vermoedelijke hoeveelheden te wijzigen. Artikel 89 - Opmaken van de offerte Het offerteformulier en de samenvattende opmetingsstaat worden opgemaakt op de bij het bestek behorende formulieren. Indien de inschrijver zijn offerte op andere documenten maakt dan op de voorziene formulieren moet de inschrijver op ieder van deze documenten verklaren dat het document conform bij het bestek behorende model is door het aanbrengen van volgende clausule: "Ik, ondergetekende,...,verklaar te hebben nagezien dat de hierna vermelde gegevens in volstrekte overeenstemming zijn met de vermeldingen op het (de) bij het bestek verstrekte offerteformulier of samenvattende opmetingsstaat, en neem daartoe de volledige verantwoordelijkheid op mij." Artikel 90 - Bij te voegen bescheiden Alle bescheiden en nota s die bij de offerte worden gevoegd, moeten elektronisch ondertekend worden. Naast de bescheiden die volgens dit en andere artikels bij de offerte moeten worden gevoegd, dienen ook volgende bescheiden te zijn bijgevoegd: - Het ondertekende en ingevulde offerteformulier en meetstaat (STUK 1) - bewijs van erkenning (STUK 2) - een bewijs waaruit blijkt dat de ondertekenaar van de offerte wel degelijk de bevoegdheid heeft om te ondertekenen (STUK 3) - een document dat verwijst naar het veiligheids- en gezondheidsplan en waarin beschreven wordt op welke wijze, bij de uitvoering van het werk, er zal voldaan worden aan de veiligheidsvoorschriften die opgelegd zijn in het veiligheids- en gezondheidsplan (zie het sjabloon in het veiligheidsplan in bijlage) (STUK 4) - een afzonderlijke prijsberekening in verband met de door het veiligheids- en gezondheidsplan bepaalde preventiemaatregelen en middelen, inbegrepen de buitengewone individuele beschermingsmaatregelen en middelen (zie het sjabloon in het veiligheidsplan in bijlage). (STUK 5) Het RSZ-attest wordt door het Bestuur opgevraagd via de Digiflow toepassing van de federale overheid. Artikel Prijsopgave 1: Het bedrag van de BTW maakt het voorwerp uit van een speciale post na de opmetingstaat. OA_V1.1_

6 6 Artikel Percelen De in de samenvattende opmetingsstaat opgenomen vermoedelijke hoeveelheden behelzen de totaliteit van de in aanbesteding gestelde opdracht. Er zijn drie percelen van toepassing op basis van regionale opsplitsing : - Perceel 1: Regio West : provincies Oost- en West-Vlaanderen - Perceel 2 : Regio Oost : provincies Antwerpen en Limburg - Perceel 3 : Regio Centrum : provincie Vlaams-Brabant en Brussels Hoofdstedelijk Gewest Uitzonderlijk kan aan de opdrachtnemer gevraagd worden om prestaties te leveren in het naburige perceel, in het aangrenzend arrondissement. Elke inschrijver kan een offerte indienen voor één of meer percelen. Voor elk gekozen perceel dient hij een offerte in te dienen ( art. 101 van het KB van 8 januari 1996 ). Het is de aannemer toegestaan om prijsverminderingen op te geven bij samenvoeging van verschillende percelen. De aanbestedende overheid behoudt, in toepassing van art. 18 van de wet van , zich het recht voor slechts één perceel of enkele percelen toe te wijzen en eventueel te besluiten de andere op te nemen in één of meer nieuwe opdrachten die desnoods op een andere wijze zullen worden gegund. Artikel Taalgebruik De inschrijver gebruikt uitsluitend het Nederlands in zijn mondelinge en schriftelijke relatie met het opdrachtgevend bestuur. Van documenten die enkel in een andere taal beschikbaar zijn, kan het bestuur een, desgevallend beëdigde, vertaling eisen. Art. 104 Indiening van de offerte De opening van de offertes gebeurt in openbare zitting op de datum en het uur vermeld op bladzijde 1 (titelblad). Voor het indienen van de offertes is het gebruik van elektronische middelen verplicht. De offertes moeten elektronisch worden overgelegd via de e-tendering internetsite die de naleving waarborgt van de voorwaarden van artikel 81 quater, 1 van het KB van 8 januari Meer informatie kan worden bekomen op de website of via de e-procurement helpdesk op het nummer +32 (0) De offertes moeten worden opgemaakt in PDF-formaat. De samenvattende meetstaat/inventaris wordt in excel opgemaakt en ingediend. Het offerteformulier en de samenvattende meetstaat/inventaris moeten wel afzonderlijk worden ingediend. De ingediende documenten mogen niet gezipt worden. De maximale grootte per document is 80MB. Een te groot document kan u opsplitsen in meerdere deeldocumenten. Het geheel van alle documenten mag evenwel niet groter zijn dan 350MB. Voor een toelichting omtrent het indienen van offertes door middel van elektronische middelen kunt u terecht op de informatiesessies die georganiseerd worden door het Departement Bestuurszaken en het Agentschap Ondernemen. U vindt de data van deze informatiesessies op Daarnaast werden ook een aantal organisaties geaccrediteerd om opleidingen omtrent het gebruik van e-tendering te geven. U kan voor de lijst van deze geaccrediteerde organisaties terecht op De persoon die de offerte elektronisch ondertekent moet hiervoor gemachtigd zijn in de statuten of moet een volmacht hebben. De elektronische handtekening moet geschieden door middel van een geavanceerde handtekening met een geldig gekwalificeerd certificaat. Een elektronische handtekening kan geplaatst worden op 3 manieren: 1. Door middel van een eid (elektronische identiteitskaart); 2. Door middel van een gekwalificeerd certificaat aan te kopen bij een private actor; 3. Door middel van een eigen elektronisch middel waarbij de inschrijver garandeert dat deze handtekening voldoet aan de voorwaarden van artikel 81 quater, 1, 1 van het KB van 08 januari 1996; U kunt als buitenlandse inschrijver de offerte en alle bijhorende documenten ondertekenen met een gekwalificeerd certificaat dat u kunt aankopen via een private actor en dat door de applicatie herkend wordt als een geldig certificaat dat geschikt is voor het plaatsen van wettelijke digitale handtekeningen ofwel met een elektronisch middel, aangekocht bij een private actor en waarvan zij zelf garanderen dat dit voldoet aan alle wettelijke voorwaarden: Gekwalificeerde certificaten die geschikt zijn voor het plaatsen van wettelijke digitale handtekeningen, kunnen aangekocht worden bij private actoren. Indien u meer informatie wenst over deze private actoren kunt u terecht op e.procurement@vlaanderen.be of 02/ OA_V1.1_

7 7 Er dient wel te worden opgemerkt dat het enige tijd kan in beslag nemen vooraleer u de drager met uw gekwalificeerd certificaat ontvangt. Koop dus tijdig uw certificaat aan. Wanneer u als buitenlandse inschrijver een eigen elektronisch middel gebruikt, afgeleverd buiten België, om de handtekening te plaatsen, garandeert hij zelf dat deze handtekening voldoet aan de voorwaarden van artikel 81quater, 1, 1 van het KB van 8 januari Deze elektronische handtekening moet dus conform zijn met de regels van het Europees en het daarmee overeenstemmende nationaal recht inzake de geavanceerde elektronische handtekening met een geldig gekwalificeerd certificaat, waarbij deze handtekening werd gerealiseerd via een veilig middel voor het aanmaken van een handtekening. De e-tenderingapplicatie kan bij deze werkwijze aangeven dat zij de door u geplaatste handtekening niet herkent. Door de handtekening te plaatsen garandeert u dat ze voldoet aan de gestelde voorwaarden. U voegt ook alle informatie aan de offerte toe in verband die de aanbestedende overheid toelaat na te gaan of het gebruikte elektronische middel geldig is en conform de bepalingen in de regelgeving. Om het indienen door middel van elektronische middelen toe te lichten is een zip-file Elektronisch_Indienen toegevoegd Artikel Varianten Er zijn geen verplichte of facultatieve (= toegelaten) varianten. Artikel Gestanddoeningstermijn voor de inschrijvers In afwijking van artikel 116 van het K.B. van wordt de termijn van 60 kalenderdagen gedurende dewelke de inschrijvers gebonden blijven door hun offerte, voor deze opdracht op 180 kalenderdagen gebracht. OA_V1.1_

8 8 3. HET KONINKLIJK BESLUIT VAN 26 SEPTEMBER 1996 Artikel 2 Contractuele documenten Op de huidige opdracht zijn volgende documenten van toepassing: 1 de bepalingen van dit bijzonder bestek. 2 de algemene bepalingen De volgende typebestekken en voorschriften: - type-bestek nr. VL100 van 2002: aannemingen van bouwwerken, algemene contractuele administratieve bepalingen - type-bestek nr. 104: aanneming van bouwkundige werken, technische voorschriften - Wet van 4/8/1996 op het Welzijn en uitvoeringsbesluiten - ARAB (Algemeen Reglement op de Arbeidsbescherming) - AREI (Algemeen reglement betreffende de Elektrische Installaties) - NBN (Normen van het Belgisch Instituut voor Normalisatie) - Dienstorder LI 94/80 van 12/07/ Betonwerken - Deel betonkwaliteit - Aflevering 4.1. deel 2 van Bescherming van de ferro-metalen tegen corrosie - Prestatienormen - De Europese normen, de ISO-normen en de Butgb-goedkeuringen indien hiernaar verwezen wordt. 3 alle latere aanvullingen op deze verwijzingen geldig op datum van bekendmaking. Op de huidige opdracht is eveneens volgende wetgeving van toepassing: - de wet van (BS ) betreffende de regeling van de erkenning van aannemers, het KB van en het MB van De wetgeving in verband met tijdelijke en mobiele bouwplaatsen. Artikel 4 - Betalingsmodaliteiten De betaling gebeurt met maandelijkse afkortingen. De staten der uitgevoerde werken slaan op maandelijkse perioden, die vervallen op de datum van elke maand, die overeenstemt met de datum bepaald in het dienstbevel tot aanvang der werken. Het Agentschap voor Facilitair Management of de externe klant (afhankelijk van het type van de deelafname), staan in voor de betalingen. OA_V1.1_

9 9 4. DE ALGEMENE AANNEMINGSVOORWAARDEN - BIJLAGE BIJ HET KONINKLIJK BESLUIT VAN 26 SEPTEMBER 1996 Artikel 1 - Leiding en toezicht Deze werken worden uitgevoerd onder leiding van de leidend ambtenaar van werken van de afdeling Bouwprojecten Team Uitvoering Bouwprojecten van het Agentschap voor Facilitair Management van de Vlaamse Overheid. Als er in de contractuele documenten sprake is van het Bestuur, dient hieronder de voormelde administratie verstaan te worden. Het mandaat van de leidend ambtenaar bestaat uit: - De technische en administratieve opvolging van de diensten tot en met de oplevering; - De keuring van de prestaties, zowel de a priori als de a posteriori keuring; - Het nazicht van de schuldvorderingen en facturen; - Het opstellen van de processen-verbaal; - De opleveringen Artikel 3 - Plannen De werken worden uitgevoerd naar de onderrichtingen die ter plaatse door de leidend ambtenaar of zijn afgevaardigde gegeven worden en overeenkomstig de aanduidingen van de eventuele goedgekeurde plans die bij dit bijzonder bestek gevoegd zijn. De aannemer wordt geacht als zijnde volledig op de hoogte van de toestand ter plaatse. Er zijn geen plans bijgevoegd. Artikel 4 1 plannen en documenten opgemaakt door de aanbestedende overheid In verband met de voorwaarden voor het gebruik van de plannen, documenten en voorwerpen van de opdracht wordt verduidelijkt dat de aanduidingen op de tekeningen betreffende de bestaande toestand slechts bij wijze van inlichting gegeven worden. De inschrijver is verplicht zich vooraf persoonlijk te vergewissen van de uitvoeringsvoorwaarden van de werken. Artikel 4 2 Plannen en documenten opgemaakt door de aannemer De aannemer stelt op zijn kosten de detail- en werktekeningen en de eventuele berekeningsnota's op en legt deze ter goedkeuring voor aan het Bestuur. Dit geldt voor de artikelen zoals gevraagd in de beschrijving van de werken. De monsters en modellen, die door de leidend ambtenaar voor uitvoering zijn aanvaard, blijven op de bouwplaats tot op het ogenblik dat het laatste stuk van het genre waarvoor het model kan gebruikt worden, geplaatst wordt. Artikel 5 - Borgtocht Het bedrag van de borg is bepaald op: - Voor perceel 1 (regio west): Voor perceel 2 (regio oost): Voor perceel 3 (Regio Centrum): Deze borg dient binnen de 30 kalenderdagen na sluiting van de opdracht gesteld te worden. Motivering van de afwijking: deze opdracht met looptijd van 4 jaar is door beide partijen jaarlijks opzegbaar. Er wordt daarom een forfaitaire borg gevraagd die lager ligt dan 5% van de oorspronkelijke aannemingssom van elk perceel. Het bewijs van storting van de borgtocht moet gestuurd worden aan : Vlaamse Overheid Agentschap voor Facilitair Management Afdeling Klanten & Ondersteuning Boudewijnlaan 30 - bus Brussel. Artikel 9 - Vrijgave van de borgtocht De borgtocht wordt als volgt vrijgemaakt: de eerste helft of vijftig ten honderd (50 %) na de voorlopige oplevering van de gehele opdracht; de tweede helft of vijftig ten honderd (50 %) na de definitieve oplevering van de gehele opdracht. Artikel 10 - Onderaannemers De aannemer zal de namen van de onderaannemers, voor het begin van de hun toegezegde werken, voor goedkeuring voorleggen aan de Bouwdirectie. OA_V1.1_

10 Onverminderd de toepassing van art van het KB van 26 september Algemene aannemingsvoorwaarden, moeten al de personen die in enig stadium als onderaannemer optreden verplicht: 10 voldoen aan de voorwaarden tot erkenning in de categorie die overeenstemt met de aard van de hun opgedragen werken, alsmede in de met hun aandeel in de opdracht overeenkomende klasse; in regel zijn met de R.S.Z. De aannemer blijft in alle gevallen alleen aansprakelijk t.o.v. het Opdrachtgevend Bestuur. Artikel 13 - Prijsherziening In toepassing van de voorschriften van artikel 13 1 punt 1.3 van het typebestek nr. VL100 van 2002 wordt de prijsherziening als volgt berekend: a = 0,40 b = 0,40 c = 0,20 Toe te passen formule: s i p = Px 0,40x + 0,40x + 0, 20 S I Voor de toepassing van de formule worden de werken geacht te behoren tot de categorie B volgens de indexen van de BOUWKRONIEK. Artikel Prijsherziening bij vertraging der uitvoering De herzieningsbepalingen hebben geen uitwerking voor de werken verricht tijdens een periode van aan de aannemer te wijten vertraging. De waarden van de prijsherzieningsformule blijven behouden op deze van de maand waarin de werken contractueel dienden beëindigd te zijn. Artikel 15 - Betaling van de werken Zowel voor de betalingen in mindering als voor de betaling van het saldo of van enige betaling van de aannemingssom, is de aannemer verplicht een gedagtekende en ondertekende schuldvordering over te leggen die steunt op een gedetailleerde staat van de werken, welke zijn inziens, de gevraagde kan rechtvaardigen. a) De factuur dient te bevatten : 1. een gedetailleerde opsomming van de geleverde prestaties conform de meetstaat en de plaats van uitvoering der werken, evenals de door het Bestuur vermelde referenties (in de praktijk, voor de werken t.a.v. het agentschap AFM: het project-identificatie-nummer voor de prestaties); 2. het besteknummer; 3. een speciale rubriek waarin de volgende door de inschrijver ondertekende vermeldingen voorkomen: Het verschuldigd bedrag moet gestort worden op bankrekeningnummer (juiste benaming van de rekening vermelden) van een in België geregistreerd rekeningnummer De op deze factuur voorziene algemene verkoopsvoorwaarden zijn niet van toepassing op onderhavige factuur (indien zulke verkoopsvoorwaarden op de factuur zijn voorgedrukt) Opmerking: de betalingen geschieden op één rekeningnummer geldig voor alle facturen voor de betaling van deze opdracht. Indien zich wijzigingen voordoen van het rekeningnummer dient dit aangetekend gemeld te worden aan het Bestuur. b) Facturatieadres: Alle facturen worden gericht aan het facturatieadres dat per afname zal worden meegedeeld in de bestelbrief. Aangezien bestellingen kunnen geplaatst worden door andere entiteiten dan de aanbestedende overheid, zijn ook andere facturatieadressen mogelijk per deelproject of per afname. Volgende situaties kunnen zich voordoen in toepassing van de principes van Opdrachtencentrale AFM betaalt Andere medefinancier dan AFM betaalt Andere medefinancier dan AFM betaalt AFM volgt de opdracht op AFM volgt de opdracht op Andere medefinancier dan AFM volgt de opdracht op Iedere medefinancier betaalt enkel zijn deel en draagt daarvoor de uitsluitende aansprakelijkheid. Bij ieder probleem of geschil i.v.m. de betalingen richt de aannemer zich uitsluitend tot de financierende entiteit, zoals vermeld in de bestelbrief van de afname. OA_V1.1_

11 11 c) Er worden geen voorschotten uitgekeerd. Overeenkomstig de Wet op de Overheidsopdrachten bedraagt de betalingstermijn zestig dagen. De betalingstermijn begint te lopen vanaf de keuring van de schuldvordering voor zover de aanbestedende overheid binnen de vastgestelde termijn over de vereiste documenten beschikt(factuur zoals hierboven omschreven). Artikel 17 - Teruggave van boeten wegens laattijdige uitvoering Elke aanvraag tot kwijtschelding van boeten moet bij een ter post aangetekend schrijven aan het Bestuur gezonden worden. De postdatum van het aangetekend schrijven geldt als datum van de aanvraag. Artikel 18 - Rechtsvorderingen Elke rechtsvordering van de aannemer wordt ingesteld bij een Belgische rechtbank, behoudens ingeval van een vordering tot tussenkomst in een bestaand geschil. Artikel 19 1 opleveringen De kosten van de prestaties die in verband met de opleveringen worden geleverd door derden worden ten laste van de aannemers aangerekend tegen de door deze derden gefactureerde kostprijs. De kosten van de prestaties die de aannemer in verband met de oplevering zelf uitvoert, blijven te zijne laste. Artikel 20 4 Straffen Aparte straffen worden voorzien voor het niet respecteren van bepaalde voorwaarden. 1) De enige straf wordt bepaald op 100,00 EUR; de dagelijkse straf op 50,00 EUR per dag. 2) Verder is van toepassing: - Niet deelnemen aan geplande voorbereidende vergaderingen zonder geldige reden. Deze vergaderingen worden minstens 2 werkdagen vooraf meegedeeld. Straf: enige straf per vergadering. - Niet verwittigen van de lokale contactpersonen bij uitstel van uitvoering prestaties: dagelijkse straf per werkdag zolang de lokale contactpersoon niet is verwittigd. Uitzondering op deze maatregel: overmacht te wijten aan ziekte of de onmogelijkheid om de locatie te bereiken. Tot dit artikel behoort eveneens de vertraging welke de uitvoerder oploopt ten gevolgde van files welke leiden tot vertragingen in het uur van aankomst. Het Bestuur stelt wel dat directe kennisgeving van vertraging met alle ter beschikking staande middelen dient te gebeuren (GSM, ). - Toepassing van niet-conforme materialen : enige straf per vaststelling. - Nalaten om rapportering in te dienen : enige straf per vaststelling + dagelijkse straf per werkdag vertraging. - Overschrijding van de uitvoeringstermijn: dagelijkse straf per werkdag overschrijding. - Werken zonder vergunning (van bijv. politie voor het tijdelijk innemen van een voetpad) of vuurvergunning: enige straf per vaststelling. 3) De aanbestedende overheid is gerechtigd de straffen zoveel malen toe te passen als de inbreuk is gepleegd. De toepassing van een straf ontslaat de aannemer niet van zijn aansprakelijkheid. De door het Bestuur gevolgde procedure is per inbreuk: - Het Bestuur maakt een proces- verbaal van vaststelling op met vermelding van de feiten en stuurt dit per aangetekend schrijven naar de aannemer. - De aannemer dient dit proces- verbaal te beantwoorden binnen een termijn van 15 kalenderdagen of binnen die termijn zijn tekortkoming herstellen. Indien de aannemer niet reageert binnen deze termijn van 15 kalenderdagen zal zijn stilzwijgen gelden als een erkenning van de vastgestelde feiten. - Indien uit het antwoord of het uitblijven van het antwoord van de aannemer blijkt dat er wel degelijk sprake is van schuld, stelt het Bestuur een proces- verbaal van vaststelling van ingebrekestelling op en past het Bestuur de straffen toe. Bij herhaling van een bepaalde inbreuk, eventueel op een andere plaats, wordt een straf toegepast gelijk aan de betreffende straf, zoals hierboven vastgesteld. Motivering van de afwijking : Deze afwijking van de AAV wordt gemotiveerd als volgt : - omdat anders geen adequate bestraffing van een recidiverende aannemer mogelijk is. - omdat de inbreuken de werking of de dienstverlening van de Vlaamse overheid in het gedrang kunnen brengen, o.a. door onbeschikbaarheid van lokalen of kantoren Artikel Elementen die in de prijzen zijn begrepen 1) In geval van tegenspraak tussen de documenten, welke het bestek vervolledigen en tussen het bestek en deze documenten hebben de bepalingen de overhand in de hierna aangegeven volgorde: OA_V1.1_

12 12 de details de plannen het bijzonder bestek de gedetailleerde meetstaat de samenvattende opmetingsstaat de bijlagen Deze documenten vullen elkaar evenwel aan en moeten als dusdanig verstaan worden. Een in het bestek vernoemde uitvoering of levering die niet op de plannen aangeduid is, of omgekeerd, moet door de aannemer zonder bijkomende vergoeding uitgevoerd worden. Hetzelfde geldt voor alle niet gespecificeerde toebehoren, werken of leveringen, die normaal deel uitmaken van de voorziene uitvoering. 2) Alle zichtbare hindernissen, bovengrondse en ondergrondse, alle nutsleidingen, en al deze aangeduid op de plannen, die de volmaakte uitvoering van de werken in de weg staan, moeten door de aannemer worden uitgeroeid, afgebroken, weggenomen of verplaatst en waar nodig, geoordeeld door het Opdrachtgevend Bestuur, hersteld in goede staat. De kosten van deze werken vallen ten laste van de aannemer en zijn bijgevolg te begrijpen in de algemene aannemingssom. 3) Ingeval niet gekende ondergrondse leidingen en hun toebehoren de uitvoering van het werk hinderen, zal de aannemer de Bouwdirectie hierover tijdig inlichten. Na overleg met de aannemer zullen deze leidingen en toebehoren, die naar het oordeel van de Bouwdirectie de uitvoering van de werken belemmeren of in hun huidige ligging niet kunnen behouden blijven, verplaatst worden door hetzij: de openbare diensten; de vergunninghoudende nutsmaatschappijen; de aannemer zelf. De kosten van deze uitvoeringen vallen niet ten laste van de aannemer, behoudens het geval dat het verplaatsen enkel nodig zou zijn om een door de aannemer gekozen uitvoeringsmethode mogelijk te maken of te vergemakkelijken. De aannemer staat evenwel in voor het goed behoud en de bewaring van de leidingen en aanhorigheden gedurende de uitvoering van zijn werken. 4) Volgende verrichtingen en lasten, opgesomd op niet beperkende wijze, vallen o.a. ten laste van de aannemer van deze aanneming: 1. De vergoedingen en eventuele lokale taksen te betalen uit oorzaak van zijn aanneming, het vervoer en uitstorten van puin en overtollige gronden, het stellen van voorlopige afsluitingen, enz. 2. Alle voorlopige werken die de uitvoering der werken vergemakkelijken. 3. Het ter beschikking stellen aan de Bouwdirectie van het personeel en materiaal en de nodige veiligheids- en beschermingsmiddelen (helm, schoenen, bril, handschoenen, e.d.) die toelaten over te gaan tot alle nazichten en proeven die de Bouwdirectie nodig oordeelt. 4. Alle algemene onkosten en onderhoudskosten van installaties en werken tot aan de effectieve ingebruikname van deze door de Bouwheer. 5. Alle herstellingen of verbouwingen van werken of gedeelten welke gebrekkelijk geworden zijn gedurende de waarborgtermijn. 6. De herstellingen van eventueel door de aannemer veroorzaakte schade gedurende de werken aan naastliggende gebouwen infrastructuur of goederen, of aan de bestaande delen van een te verbouwen gebouw. De aannemer zal alle nodige maatregelen treffen om beschadiging te voorkomen, zoals het zetten van hekkens, het afdekken van vloeren, het plaatsen van stofschermen, De aannemer zal de verordeningen van de staat, de provincie of de gemeente toepassen, o.a. wat betreft de aansluitingen. Artikel 27 - Keuring Voorafgaande technische keuring De producten waarvoor een merk van overeenkomstigheid BENOR bestaat, of die het voorwerp uitmaken van een kwaliteitscontrole tijdens de fabricatie door een door het Bestuur erkende onpartijdige instelling worden vrijgesteld van de proeven voor voorafgaande technische goedkeuring. Het Bestuur behoudt zich nochtans het recht voor om, in geval van twijfel tot het geheel of een gedeelte van de opleveringsproeven over te gaan. De resultaten van deze proeven kunnen medegedeeld worden aan het organisme belast met het toekennen van het merk BENOR of met de kwaliteitscontrole voor het desbetreffend product. Wanneer door de aannemer zogenoemd gelijkwaardige maar niet gekeurde producten voorgesteld worden, dan mogen deze producten niet verwerkt worden vooraleer de leidende ambtenaar door middel van een volledige partijkeuring deze gelijkwaardigheid gecontroleerd heeft. De resultaten van alle proeven moeten gekend en gunstig zijn vooraleer toelating mag gegeven worden tot verwerken. Alle kosten voor de proeven, voorbereiding en verzending van de monsters in het geval van de partijkeuring van zogenoemd gelijkwaardige producten zoals hierboven bepaald zijn volledig ten laste van de aannemer ongeacht de plaats waar de proeven uitgevoerd worden en ongeacht de positieve uitslag ervan. OA_V1.1_

13 13 Artikel 28 - Uitvoeringstermijnen De aannemer dient aan elke deelopdracht gevolg te geven binnen 15 werkende dagen na kennisgeving van de bestelling. Het Bestuur maakt onderscheid tussen volgende situaties: - Kleine werken voor een bedrag in uitvoering < Euro: de uitvoeringstermijn bedraagt maximaal 4 werkdagen, behoudens hogere termijn opgegeven door het Bestuur. - Kleine werken voor een bedrag in uitvoering < Euro: de uitvoeringstermijn bedraagt maximaal 8 werkdagen, behoudens hogere termijn opgegeven door het Bestuur. - Werken voor een bedrag in uitvoering < Euro: de uitvoeringstermijn bedraagt maximaal 20 werkdagen, behoudens hogere termijn opgegeven door het Bestuur. - Werken voor een bedrag in uitvoering > Euro: de uitvoeringstermijn bedraagt maximaal 35 werkdagen, behoudens hogere termijn opgegeven door het Bestuur. Worden niet als werkdagen beschouwd, de zondagen en wettelijke feestdagen alsook de in België geldende betaalde officiële jaarlijkse verlofdagen en inhaalrustdagen. De aanvangsdatum en de uitvoeringstermijn van de werken zullen bij elke afname worden vermeld in de bestelbrief. Artikel 30 - Algemene organisatie van de bouwplaats De aandacht van de inschrijvers wordt bijzonder gevestigd op het bestaan van de collectieve arbeidsovereenkomst van en (B.S. van en ), gesloten in het Paritair Comité voor het bouwbedrijf, betreffende de meldingsplicht inzake veiligheid en hygiëne. De aannemer dient aan de leidende ambtenaar een inrichtingsplan van de bouwplaats ter goedkeuring over te leggen. Is van toepassing op onderhavige aanneming, de omzendbrief nummer van , met betrekking tot het in toepassing stellen van de Praktische Leidraad ter voorkoming van schade aan ondergrondse installatie tijdens in hun nabijheid uitgevoerde werken en zijn bijlage, zijnde genoemde leidraad, die een integrerend deel uitmaakt van onderhavig bijzonder bestek. Werfpaneel Er dient geen werfpaneel opgesteld te worden. Werfkeet In afwijking van art van het type-bestek nr. VL100 moet er geen keet ter beschikking gesteld worden. Artikel 32 - Ter beschikking stellen van gronden of van lokalen De aannemer mag tijdens de uitvoering van de werken beschikken over de gronden/lokalen die aangeduid worden door de leidende ambtenaar ter plaatse. Artikel 37 - Dagboek van de werken Er wordt een dagboek bijgehouden met dagelijkse (of wekelijkse) notities. De aannemer wordt erop gewezen dat er steeds aantekeningen moeten bijgehouden worden van alle werken die niet uitgevoerd worden tegen globale prijs. De aannemer is verplicht het dagboek dagelijks aan te vullen en door het bestuur te laten controleren, in geval er een dagboek vereist is. Artikel 38 - Verzekeringen Binnen de 15 kalenderdagen volgend op de betekening van goedkeuring legt de aannemer aan het Bestuur het bewijs over van een verzekering tegen arbeidsongevallen en burgerlijke aansprakelijkheid bij ongevallen die aan derden kunnen overkomen. Artikel 42 - Wijziging aan de opdracht De overeen te komen eenheidsprijzen voor de bijkomende werken die niet voorzien zijn in het contract en die uitdrukkelijk bevolen worden per brief, ondertekend door de op pagina 1 vermelde persoon, zullen, op basis van te rechtvaardigen prijzen, vastgesteld worden rekening houdend met een marge van 17% of 10% voor de algemene onkosten en winsten naargelang deze werken rechtstreeks door de aannemer worden uitgevoerd of door een onderaannemer. Er is op deze prijzen geen herziening van toepassing, inzoverre deze prijzen niet afgeleid zijn van de eenheidsprijzen van de aanbesteding. Door zijn bieding aanvaardt de inschrijver de toepassingsmodaliteiten van de CMK OA_V1.1_

14 De aannemer is verplicht gebruik te maken van de verrekeningsfiche van het bestuur voor het indienen van verrekeningsvoorstellen. Het sjabloon wordt overgemaakt bij de start van de werken. De aannemer is verplicht in de verrekeningsfiche alle bepalingen op te nemen van financiële impact, dus ook de kosten i.v.m. eventuele verlenging van termijn. Indien deze niet vermeld worden, gaat het bestuur er van uit dat er geen kosten zijn verbonden aan de termijnverlenging. Onder geen enkele voorwaarde kan dan ook overgegaan worden tot aanvaarding van bijkomende kosten na het indienen van een verrekeningsfiche. 14 Artikel 43 2 en 3: Einde van de opdracht - Opleveringen Er kan slechts tot voorlopige oplevering worden overgegaan, nadat de resultaten van de voorgeschreven keuringen en proeven, ten laste van de aannemer, bekend zijn en in orde bevonden; en nadat alle vereiste attesten, veiligheidsdocumenten en as-built documenten zijn afgeleverd en goedgekeurd. De termijn nodig voor deze keuringen, proeven, attesten en documenten is in de uitvoeringstermijn begrepen. De aannemer is in alle geval verplicht de Bouwheer tot de voorlopige oplevering uit te nodigen (afwijking art ste lid). In afwijking van art wordt de termijn voor de opmaak van het proces-verbaal van voorlopige oplevering of van weigering van oplevering op (30) kalenderdagen na ontvangst van het aangetekend schrijven gebracht. Aan alle opmerkingen vermeld in het proces-verbaal van voorlopige oplevering en aan alle opmerkingen, die aan het licht komen in de waarborgperiode, moet voldaan zijn vooraleer kan overgegaan worden tot de definitieve aanvaarding van de werken. De voorlopige oplevering kan pas plaats vinden na overhandigen en goedkeuren van het As-Builtdossier. Binnen de vijftien kalenderdagen vóór de dag waarop de waarborgtermijn verstrijkt, wordt naargelang het geval een procesverbaal van definitieve oplevering of van weigering van oplevering opgemaakt. In dit laatste geval moet de aannemer achteraf bij ter post aangetekende brief aan de aanbestedende overheid laten weten dat het geheel van het werk in staat van definitieve oplevering is gesteld; het werk wordt binnen de vijftien kalenderdagen volgend op de ontvangst van die mededeling door de aanbestedende overheid opgeleverd. Het werk dat in staat van definitieve oplevering is bevonden wordt vermoed, tot bewijs van het tegendeel, in die toestand te hebben verkeerd op de einddatum van de waarborgtermijn of, voor wat de gevallen van het tweede lid betreft, op de datum van de definitieve oplevering die door de aannemer in zijn aangetekende brief werd vermeld. Artikel boeten wegens laattijdige uitvoering Openbare werken 1. De boeten wegens laattijdige oplevering worden als forfaitaire vergoeding wegens vertraging in de uitvoering van de opdracht opgelegd. Zij zijn onafhankelijk van de in art 20 4 bedoelde straffen. Zij zijn eisbaar zonder ingebrekestelling door het eenvoudig verstrijken van de uitvoeringstermijn en worden van rechtswege toegepast op het totaal aantal kalenderdagen vertraging. 2. Zij worden berekend op grond van volgende formule bij overschrijden einddatum van de werken: R = 0,45 M x n² N² waarin zijn: R = het bedrag van de boete voor n dagen vertraging; M = de oorspronkelijke aannemingssom (bedrag van de goedgekeurde inschrijving); N = het aantal werkdagen vastgesteld voor de uitvoering bij de aanvang van de opdracht (of te berekenen volgens artikel 48, 2, 2 ); n = aantal kalenderdagen vertraging; Evenwel, indien de factor M niet meer bedraagt dan een miljoen terwijl N niet meer dan tweehonderd dagen bedraagt, wordt de noemer N² door 200 x N vervangen. 3. Het totaal bedrag van de boeten wegens laattijdige uitvoering toegepast op de opdracht beloopt maximum 5 % van de totale oorspronkelijke aannemingssom. 4. Het is de aannemer niet toegelaten vorderingspremies te eisen in geval van een volledige afwerking van de werken voor de vastgestelde uitvoeringstermijn. 5. De boetes verhinderen niet dat de in gebreke gebleven aannemer ertoe gehouden is om tegelijk de aanbestedende overheid volledig te vrijwaren tegen elke eis tot schadevergoeding vanwege derden (aannemers, studiebureaus, buren, etc ). OA_V1.1_

15 6. In verband met de vertraging tav de einddatum vermeld in art. 28 worden de volgende boeten supplementair ten laste van de aannemer gelegd: de méérprestaties door de bouwdirectie te leveren, worden vergoed overeenkomstig de uurtarieven, vastgesteld door de KVIV en de Orde van Architecten, geldig op datum van de voorlopige oplevering. Naast bovenvermelde boeten dient de aannemer alle bijkomende kosten voor verzekeringen, enz te vergoeden. 15 OA_V1.1_

16 16 DEEL II: TECHNISCHE BEPALINGEN De technische bepalingen zijn voor alle percelen van deze opdracht gelijk. Artikel 0: BEPALINGEN RAAMOVEREENKOMST UITVOERING OMVANG De beschreven werken vinden plaats in bestaande gebouwen van de Vlaamse overheid en zullen gebeuren naargelang de behoeften. Hiervoor werd de meting van de verschillende posten uitgedrukt in vermoedelijke hoeveelheden. Slechts de hoeveelheden nodig om deze behoeften te dekken, zullen besteld worden in afzonderlijke opdrachten. Uitvoeringstermijnen : zie art De adressen van de gebouwen / gebouwsites worden voor elke afname meegedeeld in de bestelbrief. De adressen bevinden zich in het Vlaams en Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Uitzonderlijk kan een beroep worden gedaan op de opdrachtnemer voor prestaties in het buitenland of in het aangrenzend perceel, beperkt tot het aangrenzend arrondissement. Voor buitenlandse prestaties worden de aantoonbare verplaatsings- en verblijfskosten apart vergoed. De werken zullen hoofdzakelijk plaats vinden in gebouwen die in gebruik zijn. PROJECTADMINISTRATIE Aangezien de opdrachten zich zullen uitsplitsen over verschillende bestaande gebouwen, zullen er verschillende deelprojecten of afnames met aparte bestellingen vastgelegd worden. Te volgen procedure per deelproject of afname - De aannemer gaat in aanwezigheid van het bestuur ter plaatse na welke werken er dienen uitgevoerd te worden. - De aannemer levert aan het bestuur na het plaatsbezoek binnen de 5 kalenderdagen een gedetailleerde opmetingstaat van de uit te voeren werken met bijhorend het bedrag van de uit te voeren werken, berekend op basis van de opgegeven eenheidsprijzen. De opmetingen gebeuren tot op 2 cijfers na de komma, ongeacht de meeteenheid (m, m2,..). - Bij goedkeuring van het deelproject of afname door het Bestuur, zal een bestelbrief volgen met daarin vermeld : de uit te voeren werkzaamheden, het adres van de werf, het bedrag van de uit te voeren werkzaamheden, het facturatieadres, de aanvangsdatum en de uitvoeringstermijn. - Na het beëindigen van de werken wordt uiterlijk binnen 15 dagen, in aanwezigheid van het Bestuur, een rondgang gedaan voor de voorlopige oplevering der werken. Het Bestuur maakt een PV van voorlopige oplevering op. De aannemer dient de opmerkingen weg te werken binnen de 5 werkdagen. - De waarborgtermijn gaat in op de datum van de voorlopige oplevering. Indien het bestuur na het gevraagde plaatsbezoek, en na het opmaken en indienen van de gedetailleerde opmeting beslist om toch geen bestelling te plaatsen voor de betreffende werken, heeft de aannemer recht op een vergoeding voor de geleverde prestatie. De aannemer vermeldt hiervoor in zijn offerte een forfaitaire prijs voor het plaatsbezoek en het opmaken van een gedetailleerde opmetingsstaat (zie artikel 1.2 van de technische bepalingen : Prijs voor plaatsbezoek en offerte ). Deze forfaitaire prijs dekt alle onkosten die aan deze prestatie verbonden zijn. De aannemer kan enkel aanspraak maken op deze vergoeding indien de gedetailleerde opmetingsstaat volledig is en binnen de gestelde termijn werd afgeleverd en er geen bestelling volgt op basis van de gevraagde prijsopgave. VERPLICHTING TOT OPVOLGING EN RAPPORTERING De aanbestedende overheid, het Agentschap voor Facilitair Management, treedt in deze op als Opdrachtencentrale t.o.v. andere entiteiten welke ressorteren onder de Vlaamse Overheid. De inschrijver dient er in zijn prijsbepaling dan ook rekening mee te houden dat de aanbestedende overheid, uit hoofde van zijn verplichtingen, zal overgaan tot de organisatie van opvolgingsvergaderingen, maximum 4 per jaar, welke doorgaan in één van de gebouwen van het Bestuur in Vlaanderen of Brussel. Tevens dient de inschrijver er in zijn prijsbepaling rekening mee te houden dat hij de nodige rapportering aangaande het gebruik van deze overeenkomst dient te voorzien. Uit hoofde van deze opdracht wenst de aanbestedende overheid dan ook op regelmatige basis, zijnde minimaal per kwartaal basis, een overzicht te ontvangen van de op deze opdracht geleverde prestaties. Concreet houdt dit in dat op de 1e werkdag van elk kwartaal (volgens het kalenderjaar) een overzicht dient bezorgd te worden aan de aanbestedende overheid, op het mailadres welk door de aanbestedende overheid hiertoe wordt gecommuniceerd bij de eerste opvolgingsvergadering. OA_V1.1_

17 17 Dit houdt in dat de uitvoerder op kwartaalbasis een totaaloverzicht dient te bezorgen conform het model van de meetstaat, ongeacht de betalende partij. Dit omvat dus zowel de prestaties welke gebeuren op kredieten van AFM als prestaties op kredieten van andere entiteiten. Het staat de uitvoerder vrij om deze rapportering te bezorgen op basis van totalen van het afgelopen kwartaal of op cumulatieve wijze (= alle voorbije kwartalen). Aard van de overeenkomst: Pro Memorie (ondersteld inbegrepen en verdeeld over de andere posten van het lastenboek) Artikel 1: ALGEMEEN Art Inrichting en coördinatie van de werven Alle onkosten, leveringen en diensten welke voortvloeien uit of welke nodig zijn voor de uitvoeringen van de beschreven werken en/of leveringen, zijn ten laste van de aannemer en dienen vervat te zijn in de verschillende eenheidsprijzen van het bestek. Indien er toch een aparte prijs wordt opgegeven is de vergelijkbaarheid van de inschrijvingen niet meer mogelijk. Het Bestuur zal bijgevolg geen rekening houden met de opgegeven kostprijs. Inrichting van de werf : - Alle kosten voor de inrichting van de werf dienen in de inschrijvingsprijs vervat te zijn, ze worden verdeeld over alle artikels van het lastenboek. - Voor het uitvoeren van de werken zal de aannemer gebruik maken van zijn eigen materiaal, ladders, schoringen, stellingen, veiligheidssignalisatie, ed Hij moet zich hierbij gedragen volgens de wettelijk van kracht zijnde politie- en bouwreglementering, volgens de Codex en het ARAB. - Hij stelt tevens alle nodige middelen ter beschikking teneinde het Bestuur toe te laten de werken op een normale en veilige manier te controleren. - De uitvoerder dient erop toe te zien dat zijn werken geen hinder veroorzaken aan de normale toegangen en de nooduitgangen van de verschillende gebouwen, lokalen of verdiepingen. Hij plaatst alle signalisatie en treft alle maatregelen teneinde de veiligheid van de betrokkenen en derden te vrijwaren. De algemene coördinatie en inrichting van de werf omvat verder ook alle leveringen, werken en kosten die nodig zijn voor de installatie van de werf, de veiligheid, de organisatie en in dienst stelling van de werken, het leveren van alle nodige hulpmiddelen, mechanische heftoestellen en materieel, de onkosten voor vervoer, de taksen enz.. Plaatsen van stellingen : Stellingen, ladders en borstweringen dienen te voldoen aan de voorschriften van het A.R.A.B. Stellingen worden geplaatst door gespecialiseerde vaklieden. Voldoende schoren, kruisen en verankeringspunten worden voorzien. Onder de stellingen dient een beveiliging tegen vallende elementen voorzien te worden. De stellingen dienen gekeurd te zijn. De keuringen zijn ten laste van de aannemer. Indien na het demonteren van de stellingen blijkt dat deze opnieuw, geheel of gedeeltelijk, moeten worden herplaatst omdat de uitgevoerde werken niet voldoen of om werken uit te voeren die de aannemer had moeten voorzien, zijn deze bijkomende stellingen volledig ten laste van de aannemer. Uitvoering van de werken - De werken zijn uit te voeren volgens de gegevens van de eventuele plannen, het bestek en de inlichtingen die door het Bestuur worden verstrekt tijdens de uitvoering van de werken. - De aannemer blijft verantwoordelijk tegenover de opdrachtgever, zelfs indien hij de aanneming geheel of gedeeltelijk aan onderaannemers toevertrouwt. - In de inschrijvingsprijs dienen alle leveringen, werken en aanpassingen inbegrepen te zijn, nodig voor een vakkundige afwerking in normale omstandigheden, zelfs indien sommige details niet expliciet beschreven zijn in de hiernavolgende technische bepalingen. - De aannemer mag geen werk uitvoeren dat aanleiding geeft tot een wijziging van de eenheidsprijs, zonder voorafgaandelijke schriftelijke opdracht van de opdrachtgever. Bij ontstentenis van de voorafgaandelijke en schriftelijke bestelling, zal een meerwerk niet verrekend worden. - De schade die eventueel aan de roerende of de onroerende goederen zou aangebracht worden door de aannemer of zijn onderaannemers, is ten laste van de aannemer in de oorspronkelijke staat te herstellen. Deze herstellingen zullen verplichtend uitgevoerd worden door specialisten in het vak. - Het verwijderen van alle afvalmateriaal van de werf conform VLAREM of het BIM en de bepalingen van het bevoegde gewest of gemeenschap, is ten laste van de aannemer. OA_V1.1_

18 18 Opmerking i.v.m. asbest De aannemer dient bij vermoeden van de aanwezigheid van asbest onmiddellijk het Bestuur op de hoogte te brengen zodat de nodige verificaties kunnen uitgevoerd worden. Aard van de overeenkomst : Pro Memorie Art Prijs voor plaatsbezoek en opmaak offerte Omschrijving en toepassing : zie artikel 9 Uitvoering - Projectadministratie van de administratieve bepalingen van dit bestek. De aannemer geeft een forfaitaire prijs op voor het opmaken van een gedetailleerde opmeting op vraag van het bestuur. Deze prijs dekt alle onkosten verbonden aan deze prestatie : verplaatsingen, plaatsbezoek, opmetingen, werkuren Deze vergoeding kan uitsluitend worden toegekend indien het bestuur afziet van een bestelling van een opdracht na plaatsbezoek en na opmaak van de gedetailleerde opmetingsstaat, zoals bepaald in het vermelde artikel 9. De vergoeding is forfaitair, ongeacht de omvang van het werk en het bedrag van de offerte voor de deelopdracht. Aard van de overeenkomst Vermoedelijke hoeveelheid (VH) Meetwijze Meeteenheid: prestatie Meetcode: forfaitaire prijs Artikel 2: VOORSTUDIE Art. 2.1: Rapport van volledig nazicht van het dak Omschrijving Het betreft hier een grondige inspectie van alle elementen van het ganse dak (dakbedekking, goten, schouwen, dakranden, nokken, ) van nok tot goot. Alle elementen worden in een nazichtslijst of rapport besproken. Hierin worden minstens alle vastgestelde gebreken opgesomd met opgave van materialen, nodig om de mankementen te verhelpen. Inbegrepen alle toestellen nodig om deze inspectie uit te voeren. Aard van de overeenkomst: Vermoedelijke Hoeveelheid Meetwijze: netto gemeten oppervlakte (m²) Art. 2.2: Hoogtewerker Omschrijving Het betreft hier het gebruik van een eventuele hoogtewerker. Dit toestel dient gekeurd te zijn en de aannemer dient ten allen tijde een keuringsattest te kunnen voorleggen. Het gebruik is voorzien op basis van bewezen prestaties. De aannemer dient zich voor en na de werken aan te melden bij de gebouwverantwoordelijke of telefonisch bij de toezichter. Aard van de overeenkomst: Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze: netto geleverde dagprestaties (d). De vervoerskosten en verplaatsingskosten worden ingecalculeerd in de dagprijs. Meetcode: 2.2.1: van 3m tot 10m hoogte 2.2.2: van 10m tot 20m hoogte 2.2.3: van 20m tot 35m hoogte 2.2.4: meer dan 35m hoogte. Art. 2.3: Stellingen Omschrijving Het betreft hier het gebruik van vaste stellingen. Deze dienen gekeurd te zijn en de aannemer dient te allen tijde een keuringsattest te kunnen voorleggen. Het gebruik is voorzien op basis van m³. Inbegrepen is de verplaatsingskosten, de huur van de stellingen, de opbouw, de afbraak, de eventuele keuring, Aard van de overeenkomst: Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze: netto volume (m3). De vervoerskosten en plaatsingskosten worden ingecalculeerd in deze eenheidsprijs) Art. 2.4: Voorlopig afdekken dak met tijdelijk zeil Omschrijving OA_V1.1_

19 19 Het betreft hier het tijdelijk afdekken van dakopeningen en dakgebreken in afwachting van de definitieve herstelling of vervanging van het dak. Het afdekken gebeurt met een waterdicht zeil uit één stuk per 10m². Dit zeil zal stevig verankerd worden aan de dakconstructie en doelmatig voorzien worden van windbalast. Inbegrepen alle nodige werken tot waterdichte en windbestendige afdichting. Inbegrepen is de verplaatsingskosten, de plaatsing van de zeilen, het verstevigen, de wegname van de zeilen na afloop van de werken, Aard van de overeenkomst: Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze: netto oppervlakte (m²) van het dak. Overlapping van de zeilen wordt niet gerekend. Art. 2.5: Werken met vlamvergunning Omschrijving Voor prestaties waarvoor met open vlam gewerkt wordt, legt de aannemer een verzoek tot vlamvergunning voor aan het bestuur. Aard van de overeenkomst: Pro Memorie, ondersteld inbegrepen en verdeeld over de diverse posten van dit bestek (PM) Art. 2.6: Toelating bevoegde instanties Het is de taak van de opdrachtnemer de nodige toelatingen te bekomen bij de plaatselijke besturen alvorens de werken uit te voeren. Het bewijs van deze toelatingen wordt op voorhand overhandigd aan de leidend ambtenaar van deze werken. Deze toelatingen kunnen zijn: - Toelating voor het tijdelijk afsluiten of omleggen van het voetpad, straten of andere openbare ruimte. - Goedkeuring van de bevoegde instanties (gemeenten, politie, gewest, ) voor het uitvoeren van diverse werken - Toelating voor het plaatsen van signalisatie om de werken te kunnen uitvoeren, alsook de levering en plaatsing van deze signalisatie volgens de geldende voorwaarden en verplichtingen opgelegd door deze instanties. - De sluitingsbrief van de opdracht geldt als algemeen bewijsstuk t.o.v. de bevoegde overheid. - Aard van de overeenkomst: Vermoedelijke hoeveelheid (VH) Meetwijze: stuk Meeteenheid: netto te leveren inspanningen / toelatingen Artikel 3: AFBRAAKWERKEN Algemeen Voor de aanvang van de werken zal de aannemer de geplande werkwijze voorleggen aan de architect, opdrachtgever en de aangestelde veiligheidscoördinator. De dakbedekking en dakelementen worden voorzichtig verwijderd, gedemonteerd en/of weggebroken met aangepaste middelen, er zorg voor dragend dat eender welke te behouden constructiedelen niet beschadigd worden. Dit artikel omvat het wegbreken van bijhorigheden en samenstellende delen van platte daken met passende middelen, inbegrepen het verwijderen van alle bijhorende vasthechtingsmiddelen. Op het verwijderen van asbesthoudende elementen zijn de bepalingen van art. 148 decis 2.5 van het ARAB van toepassing. Minstens inbegrepen in dit artikel: - Het aanbrengen van de nodige ladders voor het bereiken van de gewenste plaatsen - Het wegnemen van de ladders na akkoord van de leidende ambtenaar - De nodige beschermingen, met windvaste zeilen of dergelijk tegen hemelwater volgens de voorschriften van TB Het treffen van de nodige beschermingsmaatregelen, bij de werkzaamheden waarbij asbestvezels kunnen vrijkomen (ARAB art. 148 decis en ) - Het treffen van de nodige veiligheidsmaatregelen aan de straatzijde volgens de geldende reglementeringen van de gemeente. Alle bijhorende kosten dienaangaande zijn ten laste van de aannemer. - De nodige beveiligingen voor bezoekers, politie en toezicht. - Het verwijderen van het puin buiten het domein van de Vlaamse overheid en afvoer naar een erkende stortplaats. Art. 3.1: Verwijderen van dakranden en slabben Omschrijving Verwijderen van dakrandprofielen / muurafdekprofielen / zinken en loden slabben en loketten / OA_V1.1_

20 Uitvoering Voorzichtig wegnemen van dakranden, slabben, loketten, enz. zonder de bestaande constructies te beschadigen. Alle bijkomende beschadigingen aan de bestaande constructies veroorzaakt door de afbraakwerken zijn door de aannemer te herstellen. Eventueel onderliggende rotte of beschadigde delen van de opstand zijn eveneens weg te nemen en ondersteld inbegrepen in deze post. Aard van de overeenkomst: Vermoedelijke Hoeveelheid Meetwijze: netto te verwijderen lengte zonder rekening te houden met de overlappingen en de breedte van de profielen (lm) 20 Art. 3.2: Verwijderen verluchtingskappen Omschrijving Verwijderen van bestaande dakverluchtingskappen, ongeacht de afmeting, materiaal (zink, lood, kunststof, ) of vorm. Uitvoering - Verluchtingskappen van sanitaire ruimtes, kopverluchtingen van afvoerleidingen e.d. Deze verluchtingskappen worden enkele centimeters boven het oppervlak van de nieuwe dakisolatie afgezaagd. Zodat de nieuwe verluchtingskap over deze bestaande buis kan geschoven en waterdicht in de nieuwe meerlaagse dakbedekking ingewerkt kan worden. - Dakverluchtingskappen voor de verluchting van koude daken en andere dampdiffusiekapjes zijn te verwijderen. Op de openingen in de bestaande dakbedekking worden bij middel van een opgelast stuk roofing waterdicht afgedekt. Aard van de overeenkomst: Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze: netto we te nemen stuks (st) Art. 3.3: Verwijderen en terugplaatsen van muurafdekprofiel Omschrijving : In geval de bestaande muurafdekprofielen nog in zeer goede staat zijn, kan in overleg met het bestuur beslist worden om deze enkel tijdelijk weg te nemen en na de renovatie van het plat dak, deze terug te plaatsen. Uitvoering : Vooralleer de demontage aan te vatten worden de verschillende onderdelen genummerd en in plan gebracht. De muurafdekprofielen evenals hun bevestigingsmiddelen worden vakkundig en met de gepaste middelen gedemonteerd met het oog op terugplaatsing. De eventuele onderliggende multiplexplaat is te behouden. Het vervangen van door de demontage beschadigde delen zijn ten laste van de aannemer evenals het herstellen van beschadigingen aan de te behouden constructies. Na het aanbrengen van de nieuwe dakbedekking worden de bestaande profielen teruggeplaatst op dezelfde plaats als ze weggenomen zijn. De montage gebeurt op dezelfde wijze als ze gemonteerd waren. Aard van de overeenkomst : Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze : Netto uit te voeren lengte zonder rekening te houden met de overlappingen (lm). Art. 3.4: Verwijderen van dakbelastingen Omschrijving Het betreft het wegnemen en afvoeren van de bestaande dakbelasting onder de vorm van grint, leischilfers, tegels, Waarbij grint en leischilfers ondersteld in lagen tot 5 cm dikte. In geval van losse ballast (grint, leischilfers, ) wordt deze afgevoerd van de werf en eigendom van de aannemer die deze afvoert naar een erkende stortplaats. Na afloop van de herstellings- of vervangingswerken wordt een nieuwe ballastlaag uitgespreid volgens de desbetreffende artikels (zie verder). In geval van tegels worden deze tegels voorzichtig weggenomen en ter plaatse gestockeerd (op een door de leidend ambtenaar aangeduide plaats). Hierbij dient de nodige zorg aan de dag gelegd teneinde de waterdichtheid van het dak te verzekeren. De bestaande tegels worden na de werken teruggeplaatst volgens de desbetreffende artikels (zie verder). Terugplaatsing is niet ondersteld inbegrepen in deze post. Aard van de overeenkomst: Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze: netto oppervlakte (m²) Art. 3.5: Verwijderen van dakbedekkingen op platte daken Omschrijving : Het voorzichtig wegbreken van de dakbedekking met passende middelen, er zorg voor dragende dat eender welk te behouden constructiedeel niet beschadigd wordt. Er wordt voorzichtig gewerkt om de ondergelegen constructies niet te beschadigen. Inbegrepen : OA_V1.1_

21 - het aanbrengen van de nodige stellingen en/of ladders voor het bereiken van de gewenste plaatsen. - het wegnemen van de stellingen en/of ladders na akkoord van de leidende ambtenaar. - de nodige beschermingen, met windvaste zeilen of dergelijke tegen hemelwater volgens de voorschriften van T.B het treffen van de nodige veiligheidsmaatregelen aan de straatzijde volgens de geldende reglementering van de gemeente. Alle bijhorende kosten dienaangaande zijn ten laste van de aannemer. - de nodige beveiligingen voor bezoekers, personeel en toezicht. - het verwijderen van het puin buiten het domein. - Het verwijderen van eventuele hechtingslagen of lijmen. De dakbedekking kan uit om het even welk materiaal bestaan: asfaltbitumen, epdm-rubber, pvc, Inbegrepen is eveneens het verwijderen van eventuele onderlagen of schermen van diverse aard ter bescherming van de isolatieplaten. Ook het wegnemen van meerlaagse bitumen wordt beschouwd als één geheel waarbij de 2 of meer lagen niet als afzonderlijk weg te nemen oppervlakte kan gerekend worden. Uitvoering : Indien de dragende constructies niet worden afgebroken is ook inbegrepen het plaatselijk terug herstellen van het afschotbeton en/of de eventuele afstijklaag. Alle puin wordt onmiddellijk afgevoerd. Aard van de overeenkomst : Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze: netto weg te breken oppervlakte (m²) 21 Art. 3.6: Verwijderen van isolatielaag Omschrijving Het voorzichtig wegnemen van de volledige isolatielaag, ongeacht de samenstellende delen of de aard van het materiaal (pur, pir, cellenglas, polystyreen, minerale wol, ) met passende middelen, er zorg voor dragend dat eender welk te behouden constructiedeel niet beschadigd wordt. Er wordt voorzichtig gewerkt om de ondergelegen constructies niet te beschadigen. Inbegrepen : - het aanbrengen van de nodige stellingen en/of ladders voor het bereiken van de gewenste plaatsen. - het wegnemen van de stellingen en/of ladders na akkoord van de leidende ambtenaar. - de nodige beschermingen, met windvaste zeilen of dergelijke tegen hemelwater volgens de voorschriften van T.B het treffen van de nodige veiligheidsmaatregelen aan de straatzijde volgens de geldende reglementering van de gemeente. Alle bijhorende kosten dienaangaande zijn ten laste van de aannemer. - de nodige beveiligingen voor bezoekers, personeel en toezicht. - het verwijderen van het puin buiten het domein. - Het verwijderen van eventuele hechtingslagen of lijmen. Eveneens inbegrepen is het wegnemen van eventuele onderlagen zoals dampschermen e.d. tot op de naakte dakvloer of afschotlaag. Aard van de overeenkomst: Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze: netto weg te nemen volume (m3) Art. 3.7: Verwijderen van daklichtelementen Omschrijving : Het voorzichtig wegbreken van het daklichtelement met aangepaste middelen, er zorg voor dragend dat eender welk te behouden constructiedeel niet beschadigd wordt. Uit te voeren tot het draagvlak met inbegrip van alle bijhorende vasthechtingsmiddelen. Ongeacht de te verwijderen delen opengaand of vast zijn. Inbegrepen : - het aanbrengen van de nodige stellingen en/of ladders voor het bereiken van de gewenste plaatsen. - het wegnemen van de stellingen en/of ladders na akkoord van de leidende ambtenaar. - de nodige beschermingen, met windvaste zeilen of dergelijke tegen hemelwater volgens de voorschriften van T.B het treffen van de nodige veiligheidsmaatregelen aan de straatzijde volgens de geldende reglementeringen van de gemeente. Alle bijhorende kosten dienaangaande zijn ten laste van de aannemer. - de nodige beveiligingen voor personen, personeel en toezicht. - het verwijderen van het puin buiten het domein van de Vlaamse overheid. Uitvoering : Voorzichtig wegbreken van dakkoepels met hun opstanden zonder de te behouden constructiedelen te beschadigen. OA_V1.1_

22 De motoren van de elektrisch bediende koepels zijn vooraf met zorg af te koppelen en te demonteren met het oog op hergebruik. Het openingssysteem van de rookkoepels met gaspatronen geladen luchtdrukcilinder zijn te demonteren en ter beschikking te stellen van de plaatselijke technische dienst, inbegrepen het verwijderen van alle leidingen en handpomp voor het dagelijks gebruik. Aard van de overeenkomst: Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze: Netto weg te nemen oppervlakte daklichtopening (m²). 22 Art. 3.8: Verwijderen van dakwaterafvoerelementen Omschrijving : Verwijderen van afvoerbuizen (uit lood, zink, kunststof of andere materialen) van alle diameters met alle bijhorende bevestigingsmiddelen en aanverwante delen. Inbegrepen : - het aanwenden van de noodzakelijke ladders, steigers, stellingen. - het herstellen van de losgekomen en afbrokkelende constructiedelen met gelijkwaardige materialen volgens de instructies, gegeven door de leidend ambtenaar. - het verwijderen van het puin buiten het domein van de Vlaamse overheid. Verwijderen van ingewerkte regenafvoerpijp / regenafvoerpijp in opbouw, ongeacht hun vorm en sectie. Aard van de overeenkomst : Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze : Netto weg te breken lengte (lm). Art. 3.9: Verwijderen van dakafvoertappen Omschrijving : Verwijderen van dakafvoertappen uit lood, kunststof, zink of andere materialen, ongeacht hun vorm en sectie. Uitvoering : De dakafvoertappen zijn volledig te verwijderen. De doorvoeren in de ruwbouwconstructies is volledig vrij te maken van mastiek, mortel en /of andere dichtingsmaterialen. In de daken waar de bestaande dakbedekking behouden blijft of na renovatie als dampscherm zal fungeren worden de flensen van de daktap voorzichtig uit de bestaande dakbedekking gesneden. De opening in de bestaande dakbedekking is terug waterdicht af te dichten d.m.v. een opgelast stuk roofing. Aard van de overeenkomst :Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze : Netto weg te breken stuks (st). Art : Verwijderen van dakvloer Omschrijving Het betreft het voorzichtig wegnemen van de dakvloer, als deze bestaat uit - een (mogelijk verrotte) houten roostering, houten bebording en eventueel een afschotlaag. - een opbouw uit metalen liggers, houten of metalen bebording en eventueel een afschotlaag. - Niet in het geval het een betonnen dakvloer betreft. Uitvoering Minstens inbegrepen in deze post: - het aanbrengen van de nodige stellingen en/of ladders voor het bereiken van de gewenste plaatsen. - het wegnemen van de stellingen en/of ladders na akkoord van de leidende ambtenaar. - de nodige beschermingen, met windvaste zeilen of dergelijke tegen hemelwater volgens de voorschriften van T.B het treffen van de nodige veiligheidsmaatregelen aan de straatzijde volgens de geldende reglementeringen van de gemeente. Alle bijhorende kosten dienaangaande zijn ten laste van de aannemer. - de nodige beveiligingen voor personen, personeel en toezicht. - het verwijderen van het puin buiten het domein van de Vlaamse overheid Aard van de overeenkomst: Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze: : netto weg te nemen oppervlakte (m²) roostering, gemeten van muur tot muur (dus de zone tussen de roosteringsbalken wordt vol gemeten) : netto weg te nemen oppervlakte (m²) bebording OA_V1.1_

23 23 Artikel 4: PLAT DAK / DAKVLOER Algemeen Onder dakvloer wordt verstaan het draagvlak voor de isolatie en de dichtingslaag. Onder houten roostering wordt verstaan de draagbalken en/of speciale spantconstructie die de hoofddraagstructuur vormt voor het dakbeschot. Onder dakbeschot worden de plaatelementen verstaan, die steunen op een houten roostering en die zelf als steun dienen voor de eventuele isolatie (warm dak) en de waterdichtingslaag. Art. 4.1: houten roostering - draagbalken Omschrijving Het betreft de houten draagstructuur, aangewend voor het realiseren van de overspanningen van muur tot muur. Alle metalen verbindings- en verankeringselementen, alsook de nodige vochtisolaties en windverbanden zijn in de eenheidsprijs begrepen. In overleg met het bestuur kan gekozen worden voor gelamelleerde houten liggers of klassieke houten liggers. Materiaal Houtsoort en kwaliteit : Oregon nr 416 of Douglas nr. 108 of Noords grenen (PNG) nr. 414 of Inlands naaldhout nr Balksecties volgens NBN 219 Drenking : behandelingscertificaat categorie A2.1 volgens NBN EN 351 Uitvoering De berekeningen worden uitgevoerd op basis van uiterste grenstoestanden, overeenkomstig de Europese norm Eurocode 5 (EC5 + NAD, NBN ENV 1995-I-I - Ontwerp van houten draagsystemen - Deel 1-1 : Algemene regels en regels voor gebouwen). De maximale toelaatbare doorbuiging van houtconstructies bedraagt 1/350 van de overspanning bij bekleding van de draagstructuur met een stijf materiaal (bv. gipskarton). In andere gevallen bedraagt de maximale doorbuiging 1/300 van de afstand tussen de steunpunten. Secties in mm 75x225 75x225 75x200 75x200 63x175 63x175 63x150 63x150 Criterium Afstand h.o.h. Maximale overspanningslengte (m) 30 cm 7,5 8,7 6,8 7,9 5,5 6,4 4,7 5,2 40 cm 6,8 7,9 6,2 7,2 5 5,8 4,2 4,9 60 cm 6 6,8 5,4 6,3 4,3 5 3,7 4,3 100 cm 5 5,8 4,6 5,3 3,6 4,2 3,1 3,6 120 cm 4,7 5,4 4,3 4,9 3,4 3,9 2,9 3,3 De uitvoering gebeurt overeenkomstig de bestaande te herstellen toestand : De gordingsbalken worden ingemetseld / opgelegd d.m.v. houten spieën en om de 2 / 3 balken verankerd aan het metselwerk d.m.v. verstevigde hoekijzers. Voor overspanningen groter dan 3 m worden de gordingen verstevigd d.m.v. houten kettingen (halve breedte x hoogte van de balken -1cm, sectie :...x... mm) De roostervloer dient, behoudens andersluidende voorschriften, volkomen horizontaal te zijn. Aard van de overeenkomst: Vermoedelijke Hoeveelheid Meetwijze: het netto volume van de ongeschaafde balken wordt gemeten volgens de nominale secties overeenkomstig NBN 219 voor PNG en Inlands Naaldhout, hetzij volgens de courante handelsmaten voor Oregon. De lassen en overlappingen worden niet meegerekend. (m³) Art. 4.2: dakbeschot op houten roostering beplating Omschrijving Het dakbeschot betreft de realisatie van een dakvloer bekleed met houtachtige platen, die steunen op een houten roostering. De eenheidsprijs omvat het leveren en plaatsen van de platen, inclusief alle nodige toebehoren: de hellingsspieën, de opstanden, het voorbereiden van het legvlak, het maken van eventuele dakdoorgangen en het uitvoeren van randafwerkingen met af- en uitrondingen vereist voor het naderhand aanbrengen van de afdichting. Materialen De drager dient voldoende sterk te zijn om de nodige overspanning tussen twee steunpunten te verwezenlijken zonder nadelige gevolgen voor de dichtingslaag. De drager moet geschikt zijn voor het aanbrengen van een waterdichtingslaag. Hij dient voorzien te zijn van alle toebehoren voor de plaatsing en de bevestiging hiervan, met inbegrip van randafwerkingen, afschuiningen, doorboringen en plaatselijke verdiepingen. Het betreft een dakbeschot bestaande uit een beplating, geschikt voor gebruik in risicoklassen 2&3 volgens NBN EN 335-3, de platen voldoen aan de V 313 verouderingstest. Plaatkeuze : watervast verlijmde multiplexplaten, beantwoordend aan STS 04.5 (1990). OA_V1.1_

24 24 Verlijmingsklasse (volgens STS ) : (buitenklimaat - onbeperkte tijd) Houtkwaliteit (volgens STS ) : onzichtbaar (code III / II) Houtsoort : naaldhout (Oregon / FinPly / CDX-PTS /...) Dekfineer : idem Plaatdikte : minimum 18 mm Afmetingen : keuze aannemer Formaldehydegehalte : klasse E1 (volgens NBN EN 120) Behandeling geïmpregneerd met een middel op basis van een duomeer. Vochtgehalte bij aflevering 3-10%. De platen bezitten een technische goedkeuring ATG of gelijkwaardig. Uitvoering De bovenzijde van de roostering waarop de draagvloer wordt aangebracht moet droog, vlak en zuiver zijn. Oneffenheden worden vooraf met aangepaste middelen weggewerkt. De draagvloer wordt in helling gelegd naar de afloopbuizen toe. Rond de afvoerbuis wordt de dikte van de drager plaatselijk verminderd om de tabbuis in te werken, en zodoende plasvorming te voorkomen. Ter plaatse van dakdoorgangen worden in het dakbeschot passende openingen gemaakt. Bij de aansluiting met omgevende opstanden moet rondom een voeg gelaten worden van circa 5 mm om uitzetting toe te laten. De dakvloer mag bij het verwerken niet ingedrukt worden. De bevestiging dient te gebeuren te gebeuren met nagels / schroeven /. De naden van de platen sluiten in de ene richting, hart op hart aan in de aslijn van de balken. In de andere richting sluiten ze zoveel mogelijk aan op de genagelde roosterstukken tussen de balken. De voegopeningen worden zo minimaal mogelijk gehouden. Indien de dragende structuren niet in helling voorzien werden, worden houten hellingsspieën gebruikt. Houten hellingsspieën zijn ondersteld inbegrepen in de eenheidsprijs en kunnen dus geen aanleiding geven tot meerkosten. De platen zijn aan de vier zijden onderling verbonden d.m.v. een houten veer. Aard van de overeenkomst: Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze: netto orthogonaal geprojecteerde oppervlakte. Openingen groter dan 0,5 m2 worden afgetrokken (m²) Art. 4.3: Uitvullaag voor afschot of egalisatie Materiaal Vulmassa op basis van bitumen met vulstoffen met een gering volumegewicht, geschikt voor toepassing op daken met een houten draagconstructie. Het product verzekert een goede aanhechting op de bestaande dakbedekking. Het product heeft na droging een goede interne cohesie en laat de uitvulling van ongeballaste daken toe. Technische en verwerkingsvoorwaarden van het product is ter goedkeuring voor te leggen. Uitvoering Uitvullen van verzakkingen in de ondergrond en het herstellen van het afschot van het dak. Volgens de voorschriften van de fabrikant. Aard van de overeenkomst: Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze: netto geplaatst volume (m³). Art. 4.4: Verhogen van dakrand met hout / verhogen van dakrand openingen Omschrijving Het plaatsen van houten balken, aan te wenden als verhoging van de betonnen of houten bestaande dakranden om de bijkomende dikte van de te plaatsen dakisolaties op te vangen. Materiaal Het te gebruiken hout is Noords grenen (PNG) nr. 414 van NBN 199 en is van 2 e kwaliteit (2 e com NBN 272) sortering volgens NBN 272. De secties van de balken is te bepalen tijdens de uitvoering van de werken. Uitvoering De uitvoering beantwoordt aan STS 32. Al het timmerhout dat ingemetseld wordt is geschilderd met menieverf. De stalen verbindingsstukken worden geschilderd met 2 lagen menieverf. Het hout wordt afdoend beschermd tegen vocht en vuil. De houten balken worden om de 70cm door middel van stevige inslagpluggen aan de te verhogen betonnen dakrand bevestigd. De voorzijde van de houten ophoging is perfect verticaal en wordt in een vlak met de bestaande dakrand geplaatst. Aard van de overeenkomst: Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze: het netto volume van de ongeschaafde balken wordt gemeten. Alle metalen verbindings- en verankeringselementen zijn in de eenheidsprijs inbegrepen (m³). OA_V1.1_

25 25 Artikel 5: PLAT DAK / THERMISCHE ISOLATIE Algemeen De post "plat dak / thermische isolatie" omvat alle noodzakelijke leveringen en werken voor het realiseren van een doeltreffende isolatie zonder koudebruggen, binnen het voorziene dakdichtingssysteem. De onder deze post begrepen eenheidsprijzen, hetzij volgens uitsplitsing in de samenvattende opmeting, hetzij in hun globaliteit, dienen steeds te omvatten : de controle en de eventuele voorbereiding van de dakvloer; de levering en verwerking van de isolatiematerialen en bijhorende dampschermen; de levering en de plaatsing van kleefmiddelen (lijmen, bitumen, ) en/of mechanische bevestigingstoebehoren; de nodige verticale isolatiestroken tegen dakopstanden en/of dakranden; de eventuele voorlopige beschermingsmaatregelen. REFERENTIENORMEN STS Thermische isolatiematerialen (1997) TV Het platte dak 7 Dakisolatie : Eigenschapen van de dakisolatiematerialen (WTCB, 2001) NBN EN 822 t/m Materialen voor de thermische isolatie van gebouwen (1994) NBN EN 1602 t/m Materialen voor de thermische isolatie van gebouwen (1997) NBN EN t/m 91 - Materialen voor de warmte-isolatie van gebouwen (1997) NBN CR Warmte-isolatie - Indeling van bouwstoffen volgens hun warmteïsolerende eigenschappen (1986) NBN EN Materialen voor de warmte-isolatie van gebouwen - Fabrieksmatig vervaardigde producten van minerale wol (MW) - Specificaties (2001) NBN EN Materialen voor de warmte-isolatie van gebouwen - Fabrieksmatig vervaardigde producten van geëxpandeerd polystyreenschuim (EPS) - Specificatie (2001) NBN EN Materialen voor de warmte-isolatie van gebouwen - Fabrieksmatig vervaardigde producten van geëxtrudeerd polystyreenschuim (XPS) - Specificatie (2001) NBN EN Materialen voor de warmte-isolatie van gebouwen - Fabrieksmatig vervaardigde producten van hard polyurethaanschuim (PUR) - Specificatie (2001) NBN EN Materialen voor de warmte-isolatie van gebouwen - Fabrieksmatig vervaardigde producten van fenolschuim (PF) - Specificatie (2001) NBN EN Materialen voor de warmte-isolatie van gebouwen - Fabrieksmatig vervaardigde producten van cellulair glas (CG) - Specificatie (2001) NBN EN Materialen voor de warmte-isolatie van gebouwen - Fabrieksmatig vervaardigde producten van houtwol (WW) - Specificatie (2001) NBN EN Producten voor thermische isolatie van gebouwen - Fabrieksmatig vervaardigde producten van geëxpandeerd perliet (EPB) - Specificatie (2001) NBN EN Warmte-isolatiematerialen - Overeenkomstigheidsbeoordeling (2001) NBN EN Vuurindeling van bouwwaren en bouwdelen - Deel 1 : Indeling berustend op uitkomsten van de proeven op de tegenwerking tegen vuur van bouwwaren (2002) NBN EN Brandclassificatie van bouwproducten en bouwdelen - Deel 2: Classificatie gebruik makend van gegevens van brandweerstandsproeven, met uitsluiting van producten voor gebruik in ventilatiesystemen (2004) De definities van de grootheden met betrekking tot de thermische isolatie beantwoorden aan NBN B /addendum 1. De u-normwaarden per isolatiemateriaal stemmen in feite overeen met de hoogste d-gedeclareerde waarden volgens ATG s, verhoogd met circa 10%. In onderhavig bestek en/of de bepalingen van het bijzonder bestek wordt volstaan met de opgave van de minimale dikte en de maximale lambda-waarde. Indien de aannemer een product (steeds met ATG) met een hogere lambda-waarde wil gebruiken, zal hij een grotere dikte moeten toepassen om gelijkwaardig te zijn. Isolatiemateriaal maximaled-waarde (W/mK) u-normwaarde (W/mK) Minerale wol (MW) 0,037 0,041 Geëxpandeerd polystyreen (EPS) 0,036 0,040 Cellenglas (CG) 0,044 0,048 Geëxtrudeerd polystyreen (XPS) 0,031 0,034 Polyurethaan (PUR) 0,025 0,028 Fenol (PF) 0,023 0,025 Geëxpandeerd perliet (EPB) 0,050 0,055 De aangewende isolatieplaten bezitten een technische goedkeuring ATG (of gelijkwaardig), voor toepassing binnen de voorziene dakopbouw. Zij zullen voldoen aan onderstaande randvoorwaarden : OA_V1.1_

26 Ze zijn voldoende drukvast om de voorziene dakopbouw te realiseren (verdeelde statische en geconcentreerde dynamische belastingen, overeenkomstig NBN EN Materialen voor de warmte-isolatie van gebouwen - Bepaling van het gedrag bij puntbelasting (1998). Ze hebben een thermische geleidbaarheid die lager is dan de waarden zoals die worden opgelegd en gemeten volgens NBN B Ze zijn dimensioneel maatvast in de tijd, m.b.t. nakrimp of schotelen. Ze zijn rotbestendig, niet ontvlambaar, niet capillair, hygroscopisch en blijvend waterafstotend. De anorganische en amorfe structuur mag geen voedingsbodem vormen of doen ontstaan voor ongedierte, bacteriën of schimmels. Ze zijn chemisch neutraal en tasten andere bouwelementen niet aan. BRANDGEDRAG De vereiste brandweerstand van de dakopbouw als geheel (dakvloer, dampscherm, isolatie- en dichtingssysteem) dient te voldoen aan het KB van 19/12/1997 en 4/4/2003 (zie ook TV ). Bij een warme dakopbouw met een structurele drager uit gewapend beton met een Rf-waarde > 1h (welfsels, breedplaatvloeren, ), worden m.b.t. het brandgedrag van de isolatiematerialen in principe geen specifieke eisen gesteld, indien de eindlaag van de dichting voldoet aan klasse A1 volgens NBN S of een grindballast wordt voorzien. Bij warme daken op houten dragers, metalen plooiplaten, e.d. kunnen, overeenkomstig het bijzonder bestek desgevallend bijkomende eisen worden gesteld. VOORBEREIDING De dakdekker zal vóór de aanvang van zijn werken alle bouwdelen inspecteren waarop of waartegen hij moet aansluiten. Hij zal nagaan of er overal een gelijkmatige helling gerealiseerd is en of alle opstanden en randen volledig en correct zijn afgewerkt. Hij zal iedere onregelmatigheid aan de architect signaleren en zijn werken slechts aanvatten wanneer de staat, vlakheid en cohesie van de dakvloer een onberispelijke uitvoering van zijn werk toelaten. PLAATSING Voor een overzicht van courante plaatsingswijzen wordt verwezen naar tabel 18 van TV Het platte dak 7.3 Plaatsing van de isolatie (WTCB, 2001). Volgens toepassingsgebied kunnen volgende methoden in aanmerking worden genomen : B : kleven met warm bitumen (volgens TV ) C : kleven met bitumineuze koudlijm (volgens TV ) Cs : kleven met synthetische koudlijm (volgens TV ) M : mechanische bevestiging (volgens TV ) L : losliggende plaatsing (volgens TV ) De plaatsingstechnieken dienen te zijn aangepast aan de te verwachten gebruiks- en windbelastingen, de aard van de voorziene dakvloer, dampscherm, isolatiemateriaal en dakdichtingssyteem, overeenkomstig de respectievelijke ATGrichtlijnen. 26 Art. 5.1: isolatieplaten - polystyreen / geëxpandeerd (EPS) Materialen De isolatieplaten zijn vervaardigd uit geëxpandeerd polystyreen, zonder toevoeging van CFK s of H-CFK s. Zij beantwoorden aan de bepalingen van STS en NBN EN Materialen voor de warmte-isolatie van gebouwen - Fabrieksmatig vervaardigde producten van geëxpandeerd polystyreenschuim (EPS) - Specificatie (2001). De isolatieplaten bezitten een technische goedkeuring ATG, voor toepassing binnen de voorziene dakopbouw. Uitvoering Overeenkomstig de voorziene dakopbouw worden de isolatieplaten, volgens TV en de ATG, koud gelijmd met een bitumineuze koudlijm (C) of synthetische lijm (Cs). De plaatsing gebeurt volgens TV Het platte dak Plaatsing van de isolatie (tabel 18) en conform de respectievelijke ATG-richtlijnen, rekening houdend met de te verwachten gebruiks- en windbelastingen, de betrokken ondergrond (dakvloer) en het voorziene dakdichtingssysteem. Voor hun verwerking worden de platen droog opgeslagen op de bouwplaats. Zij worden geplaatst onmiddellijk vóór het plaatsen van de dakdichting, enkel bij droog weer en op een droge ondergrond. Nat geworden platen worden verwijderd. Alvorens de isolatieplaten aan te brengen worden de contactvlakken tussen de isolatieplaten en de ondergrond gezuiverd en ontdaan van alle oneffenheden. Op aanvraag zal voor de aanvang een legplan worden opgemaakt rekening houdend met : de afmetingen van het dak; de plaats van de waterafvoerpunten; de minimum gevraagde dikte. De platen worden in verband geplaatst, met gesloten voegen en waar nodig zodanig versneden dat ze volledig aansluiten tegen elkaar en/of tegen de andere bouwelementen. Beschadigde plaatdelen en stukjes afval mogen niet verwerkt worden. Tegen dakopstanden en aan dakranden worden de isolatieplaten overal waar nodig opgetrokken, teneinde iedere mogelijke koudebrug op te vangen. Indien het dakbeschot niet op 45 werd afgeschuind worden passende hoekstroken uit hetzelfde isolerend materiaal geplaatst. OA_V1.1_

27 27 Specificaties Prestatiecriteria : Gedeclareerde warmtegeleidingscoëfficiënt (d) : maximum 0,036 W/mK Gemiddelde volumemassa : minimum 30 kg/m3 (type EPS 200-SE) Beloopbaarheid : minimum klasse C (volgens UEAtc) Afmetingen : volgens ATG Oppervlakteafwerking : éénzijdig bekleed met een naakt glasvlies Randafwerking : met sponning Aard van de overeenkomst: Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze: netto volume gemeten als de horizontale projectie tussen de dakopstanden vermenigvuldigd met de gemiddelde dikte. Uitsparingen kleiner dan 1m2 worden niet afgetrokken (m³) Art. 5.2: isolatieplaten - polyurethaanschuim (PUR) Materiaal De isolatieplaten zijn vervaardigd uit hard polyurethaanschuim, overeenkomstig NBN EN Materialen voor de warmteisolatie van gebouwen - Fabrieksmatig vervaardigde producten van hard polyurethaanschuim (PUR) - Specificatie (2001). Het blaasmiddel bij de productie van de platen is CFK- en HCFK-vrij. De isolatieplaten bezitten een technische goedkeuring ATG, voor toepassing binnen de voorziene dakopbouw. Specificaties Prestatiecriteria : Gedeclareerde warmtegeleidingscoëfficiënt (d) : maximum 0,025 W/mK Gemiddelde volumemassa : minimum 30 kg/m3. Beloopbaarheid : minimum klasse C (UEAtc-klasse) Brandreactie : euroklasse C-S2-D0 (volgens NBN EN 13501) Afmetingen : volgens ATG Oppervlakteafwerking aan beide zijden bekleed met een gebitumineerd glasvlies Randafwerking : met sponning Uitvoering Overeenkomstig de voorziene dakopbouw, worden de isolatieplaten, volgens TV en de ATG, koud gelijmd met een bitumineuze koudlijm (C) of synthetische lijm (Cs). Aard van de overeenkomst: Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze: netto volume gemeten als de horizontale projectie tussen de dakopstanden vermenigvuldigd met de gemiddelde dikte. Uitsparingen kleiner dan 1m2 worden niet afgetrokken (m³) Art. 5.3: isolatieplaten - minerale wol (MW) Materiaal De harde platen zijn vervaardigd uit rotswol, overeenkomstig NBN EN Materialen voor de warmte-isolatie van gebouwen - Fabrieksmatig vervaardigde producten van minerale wol (MW) - Specificaties (2001). De drukvaste isolatieplaten bezitten een technische goedkeuring ATG, voor toepassing binnen de voorziene dakopbouw. Specificaties Prestatiecriteria : Gedeclareerde warmtegeleidingscoëfficiënt (d) : maximum 0,037 W/mK Drukweerstand : minimum klasse B / C (UEAtc-klasse) Brandreactie : euroklasse A1 (volgens NBN EN 13501) Afmetingen : volgens ATG Oppervlakteafwerking : onbekleed. Uitvoering Volgens de voorziene dakopbouw worden de isolatieplaten, overeenkomstig TV : los gelegd (L) / koud gelijmd (C) / met warme bitumen deelverkleefd (B) / met warme bitumen volledig verkleefd (verbruik min. 1,5 kg/m2) / mechanisch bevestigd (V). De bekleding van de platen bevindt zich na plaatsing aan de bovenzijde. Aard van de overeenkomst: Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze: netto volume gemeten als de horizontale projectie tussen de dakopstanden vermenigvuldigd met de gemiddelde dikte. Uitsparingen kleiner dan 1m2 worden niet afgetrokken (m³) Art. 5.4: isolatieplaten - cellenglas (CG) Materiaal De isolatieplaten zijn vervaardigd uit aluminosilicaat glas overeenkomstig NBN EN Materialen voor de warmte-isolatie van gebouwen - Fabrieksmatig vervaardigde producten van cellulair glas (CG) - Specificatie (2001) + add. 1 (2004). Zij worden zonder bindmiddel samengesteld. De isolatieplaten bezitten een technische goedkeuring ATG, voor toepassing binnen de voorziene dakopbouw. OA_V1.1_

28 28 Specificaties Prestatiecriteria : Gedeclareerde warmtegeleidingscoëfficiënt (d) : maximum 0,044 W/mK Gemiddelde volumemassa : minimum 120 kg/m3 Drukweerstand : minimum 0,7 N/mm2 Beloopbaarheid : minimum klasse D (EUatc-klasse) Brandgedrag : euroklasse A1 (volgens NBN EN 13501) Afmetingen : volgens ATG Uitvoering De uitvoering gebeurt overeenkomstig de richtlijnen van de ATG en de voorziene dakvloer. Bij kans op regen of aan het eind van de werkdag draagt men er zorg voor dat de nog niet afgedichte cellenglasoppervlakte een bitumenafstrijklaag krijgt. Aan de overgang met de opstanden wordt de dakhuid ondersteund met cellulaire hoeklijsten met zijde 10 cm. Aard van de overeenkomst: Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze: netto volume gemeten als de horizontale projectie tussen de dakopstanden vermenigvuldigd met de gemiddelde dikte. Uitsparingen kleiner dan 1m2 worden niet afgetrokken (m³) Art. 5.5: dampscherm Algemeen REFERENTIENORMEN TV Het platte dak - 6 Dampscherm (WTCB, 2001) NBN EN Bouwmaterialen & bouwproducten - Warmte & Vochtwerende eigenschappen - getabelleerde ontwerpwaarden (2000) Dampschermen hebben als functie ontoelaatbare inwendige condensatie in de isolatielaag te voorkomen. Condensatie kan optreden ten gevolge van convectie van vochtige binnenlucht, diffusie van waterdamp of bouwvocht. Platte daken, met een dampdichte buitendichting (bitumineus of kunststof), vereisen dat ieder risico op inwendige condensatie in het isolatiemateriaal moet worden vermeden, waarbij de voorziening van een goed dampscherm quasi een must vormt! De keuze van een geschikt dampscherm zal afhangen van diverse factoren waaronder de binnenklimaatklasse van het gebouw, aanwezig bouwvocht in de constructie en de voorziene dakopbouw. De binnenklimaatsklasse van een gebouw is representatief voor de vochtigheid in het te bedekken volume. Deze wordt vooral bepaald door de dampdruk die sterk beïnvloed wordt door de vochtproductie in het gebouw, dewelke sterk afhankelijk is van de aard van bewoning, het gebruik van het gebouw en de verluchting ervan. Er zijn vier klimaatklassen bepaald die worden geklasseerd afhankelijk van de jaarlijkse gemiddelde waarde van de dampdruk [Pa]. De zwaarste klasse (IV) komt enkel voor in gebouwen waar zonder aangepaste maatregelen inwendige condensatie in het dak quasi onvermijdelijk is. Voor (kleine) sociale woningen wordt standaard klimaatsklasse III in aanmerking genomen (cfr. TV tabel 12). Klasse I - Gebouwen met weinig tot geen permanente vochtproductie (bergruimten, garages, werkplaatsen, ) Klasse II - Geventileerde gebouwen met beperkte vochtproductie (grote woningen, scholen, ) Klasse III - Gebouwen voor intensief gebruik (kleine sociale woningen, appartementen, ) Klasse IV - Gebouwen met een hoge vochtproductie (zwembaden, sauna s, ) Geschikte dampwerende materialen kunnen worden onderverdeeld in vier klassen volgens de doordringbaarheid (equivalente dampdiffusiedikte µd eq) (cfr. TV tabel 13). Klasse µdeq (m) Materialen E1 2 tot 5 meter PE- folie, dikte 0,2 mm, met overlappingen van 100 mm E2 E3 E4 5 tot 25 meter 25 tot 200 meter > 200 meter PE-folie > 0,2 mm, aluminium laminaten, bitumenglasvlies V 50/16, polyestervlies P150/16, Gewapend bitumen V3 / V4, P3 / P4, gewapend polymeerbitumen APP / SBS (dikte > 3mm) Gewapend bitumen met metaalfolies, meerlaagse systemen van polymeerbitumen (> 8mm) De klimaatklasse, aard van de dakvloer, isolatiemateriaal en bevestigingstechniek zullen bepalen welke combinatie isolatie/dampscherm meest aangewezen is (cfr. TV tabel 14). Desgevallend zal een voorafgaandelijke hygrothermische studie van de dakopbouw vereist zijn (Glaser-methode, overeenkomstig TV Bijlage 3 - Rekenmethode en beoordelingscriteria voor inwendige condensatie, conform NBN EN ISO 13788). Omschrijving De dampschermen voor warme daken kunnen bestaan uit één of meerdere dampremmende scheidingslagen, aangebracht in de dakopbouw. OA_V1.1_

29 Materialen De keuze van de dampschermen is verenigbaar met de voorgeschreven isolatiematerialen en met de voorziene dakopbouw en afdichting. De dampschermen zijn overeenkomstig het toepassingsgebied en/of de bepalingen van het bijzonder bestek van de dampschermklasse E1 tot E4 zoals vermeld in TV (tabellen 13 & 14). Hiertoe kunnen respectievelijk de volgende materialen in aanmerking worden genomen: klasse E1 : PE-folie (dikte = 0,2 mm, overlapping min 100 mm). Voor droge ruimtes zoals opslagplaatsen van droge stoffen, kerken, toonzalen, gargages, klasse E2 : PE-folie (dikte > 0,2 mm, met gelaste voegen), V50/16 bitumen-glasvlies, P150/16 bitumenpolyestervlies. Voor minder droge ruimtes zoals grote woningen, scholen, sporthallen, kantoren zonder climatisering, klasse E3 : V3, V4, P3 of P4 gewapend bitumen, APP- of SBS-polymeerbitumen (dikte > 3 mm) of een PIB-folie. Voor vochtige ruimtes zoals kleine woningen, kantoren met matige climatisering, ziekenhuizen, restaurants, klasse E4 : meerlaagse dampschermen van polymeerbitumen (laagdikte > 8 mm) of gewapende bitumen voorzien van een metaalfolie (alu 3). De uitvoering dient te gebeuren op een doorlopende drager, perforaties zijn niet toegestaan. Voor zeer vochtige ruimtes zoals kantoren met een sterke climatisering, zwembaden, wasserijen, drukkerijen, brouwerijen, papierfabrieken, Het type dampscherm en de bevestigingswijze dienen voorafgaandelijk ter goedkeuring te worden voorgelegd aan het bestuur. Uitvoering De plaatsing en bevestigingswijze (losliggend / deelgekleefd / ) van het dampscherm zal gebeuren in overeenstemming met de plaatsingswijze van de isolatieplaten, de aard van de ondergrond en het type dampscherm, volgens de bepalingen van TV (tabel 15) en de richtlijnen, zoals opgenomen in de technische goedkeuring ATG van het dakdichtingssyteem. Het insluiten van vochtige (isolatie-) materialen tussen het dampscherm en de afdichtingslaag moet worden uitgesloten. Indien vereist dient bij de uitvoering gebruik te worden gemaakt van aangepaste compartimenteringstechnieken. Er worden zo weinig mogelijk voegen gemaakt. Voegen in overlapping moeten steeds onderling en tegen andere bouwdelen aangekleefd worden, zodat de dampremmende laag een doorlopend membraan vormt over de gehele dakoppervlakte. De overlappingen en voegdichtingen worden uitgevoerd, conform de voorgeschreven dampschermklasse. Bijzondere zorg dient te worden besteed aan alle doorboringen, openingen (verluchtingen, lichtkoepels,...), of daar waar lokaal condensatie kan optreden in het isolatiemateriaal. Ter hoogte van dakranden, opstanden en doorbrekingen, wordt de isolatie hiertoe ingesloten, zoals voorzien in afbeelding 35 van TV Aard van de overeenkomst: Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze: netto oppervlakte gemeten als de horizontale projectie tussen de dakopstanden. Uitsparingen kleiner dan 1m2 worden niet afgetrokken (m²) dampscherm klasse dampscherm klasse dampscherm klasse dampscherm klasse 4 29 Artikel 6: PLAT DAK / DAKDICHTING De post plat dak / dakdichting omvat alle noodzakelijke leveringen en werken voor het realiseren van de voorziene (soepele) dakdichtingsbanen op platte en/of licht hellende daken tot een waterdicht geheel. De onder deze post begrepen eenheidsprijzen, hetzij volgens uitsplitsing in de samenvattende opmeting, hetzij in hun globaliteit, dienen steeds te omvatten : het nazicht en de voorbereiding van het draagvlak; de levering en verwerking van de dakdichtingslagen, inclusief alle noodzakelijke scheidingslagen, lijmen, bevestigingsmiddelen en toebehoren; het aanwerken van de dakdichting rondom koepels, rookkanalen, ventilatiekanalen, e.d.; de waterdichte afwerking en aansluiting (of herstelling) van de dakdichting ter hoogte van dakranden, gevelopstanden en eventuele aangrenzende constructies; de eventuele voorl opige beschermingsmaatregelen; de desgevallend te voorziene ballast; de gebeurlijke kosten voor de proeven op de waterdichtheid. Art 6.1: meerlaags / elastomeerbitumen (SBS) - deelgekleefd Omschrijving Het betreft bitumineuze dakdichtingen met een eindlaag op basis van elastomeerbitumen met polyesterinlage of composietwapening (SBS = Styreen Butadieen Styreenrubber). Materialen De elastomeerbitumendakbaan (SBS) bestaat uit een mengsel van bitumen en minimum 12% styreen-butadieenstyreenrubber, beantwoordend aan de bepalingen van NBN B Dakafdichting - Producten op basis van APP of SBSpolymeerbitumen (1991). De banen bevatten een wapening van polyestervlies of hoogwaardige composietinlage van ten minste 150 gr/m2. Het elastomeer-afdichtingssysteem bezit een doorlopende technische goedkeuring ATG voor toepassing op de betrokken ondergrond. De bijproducten (keuze van geschikte onder- en tussenlagen volgens NBN B en TV tabel 19) dienen steeds conform te zijn met de ATG-goedkeuring van de SBS-dakbaan. Systeem voorafgaandelijk ter goedkeuring voor te leggen aan het Bestuur. OA_V1.1_

30 30 Uitvoering De onderlaag, eventuele tussenlaag en eindlaag worden geplaatst conform de technische goedkeuring ATG, de voorschriften van NBN B en TV Plaatsingsmethoden. De lagen worden geplaatst met een minimale langse en dwarse overlapping, overeenkomstig TV tabel 28). De overlapping van onder- en eindlaag lopen in dezelfde richting en zijn geschrankt. De naadoverlappingen worden zorgvuldig gelast over de volledige breedte van de naad en samengedrukt. De opstanden worden steeds volledig gekleefd uitgevoerd hetzij door vlamlassen hetzij met een aangepaste verlijming. De dakafdichting wordt uitgevoerd volgens de ATG-richtlijnen en TV De uitzettingsvoegen worden afgedicht met een dichtingsbaan, die over een schuimsnoer wordt aangebracht en de banen langs beide zijden van de voeg overlapt; hierbij wordt een niet-gekleefde zone van minstens 20 cm gelaten. Brandgedrag : in functie van het behalen van klasse B-roof (T1) wordt een bijkomende grindbescherming voorzien (volgens artikel 35.51). De dakafdichting wordt vóór het aanbrengen van de ballast beschermd door een polyestervlies van minstens 200 gr/m2. Na de uitvoering van de dakafdichting wordt het dak, ter beproeving van de waterdichtheid onder water gezet gedurende ten minste 48 uur, overeenkomstig TV Specificaties Systeemcode (TV 215, tabellen 22, 25 & 27) : PBBs (met onder- & tussenlaag gekleefd en eindlaag gelast) Voorsmeerlaag : in functie van de ondergrond, met een bitumenlak ( g/m2) Onderlaag : (conform de technische goedkeuring) bij een vastgegoten of een vlamgelaste uitvoering : een vol bitumenglasvlies VD 50/30 bij een koudgekleefde uitvoering : een bitumenglasvlies V 50/16 Eindlaag : Dikte van de eindlaag : minimum 4 mm Afwerking toplaag : bedekt met leisteenschilfers Treksterkte : minimum 650 N/50 mm (volgens NBN EN ) Rek bij breuk : groter dan 30 % (volgens NBN EN ) Verwekingspunt : minimum 110 C (volgens NBN EN 1110) Koude buigtemperatuur : lager dan -15 C (volgens NBN EN 1109) Aanvullende specificaties Wortelweerstand : het SBS-membraan bevat wortelwerende middelen (m.b.t. groendaken). Toepassing 6.1.1: niet-brandwerende uitvoering 6.1.2: brandwerende uitvoering Aard van de overeenkomst: Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze: netto oppervlakte gemeten als de horizontale projectie tussen de dakopstanden. Uitsparingen kleiner dan 1m2 worden niet afgetrokken (m²). Art. 6.2: meerlaags / plastomeerbitumen (APP) - deelgekleefd Omschrijving Het betreft bitumineuze dakdichtingen met een eindlaag op basis van plastomeerbitumen met polyesterinlage (APP = Atactisch PolyPropyleen Polymeerbitumen). Materialen De plastomeerbitumendakbaan (APP) bestaat uit een mengsel van bitumen en minstens 25% toegevoegde APP-kunststof, beantwoordend aan NBN B Dakafdichting - Producten op basis van APP of SBS- polymeerbitumen (1991). De banen bevatten een wapening van polyestervlies of hoogwaardige composiet-inlage van tenminste 150 gr/m2. Het plastomeerafdichtingssysteem bezit een doorlopende technische goedkeuring ATG voor toepassing op de betrokken ondergrond. De bijproducten (keuze van geschikte onder- en tussenlagen volgens NBN B en TV tabel 19) moeten steeds conform zijn met de ATG-richtlijnen van de APP-dakbaan. Systeem voorafgaandelijk ter goedkeuring voor te leggen aan het Bestuur. Uitvoering De onderlaag, eventuele tussenlaag en eindlaag worden uitgevoerd volledig conform de technische goedkeuring ATG, de voorschriften van NBN B en TV Plaatsingsmethoden. De lagen worden geplaatst met een minimale langse en dwarse overlapping, overeenkomstig TV tabel 28). De overlapping van onder- en eindlaag lopen in dezelfde richting en zijn geschrankt. De naadoverlappingen worden zorgvuldig gelast over de volledige breedte van de naad en samengedrukt. De opstanden worden steeds volledig gekleefd uitgevoerd door vlamlassen hetzij met een aangepaste verlijming. De dakafdichting wordt uitgevoerd volgens de ATG-richtlijnen en TV De uitzettingsvoegen worden afgedicht met een dichtingsbaan, dat over een schuimsnoer wordt aangebracht en de banen langs beide zijden van de voeg overlapt; hierbij wordt een niet-gekleefde zone van minstens 20 cm gelaten. Brandgedrag : in functie van het behalen van klasse B-roof (T1) wordt een bijkomende grindbescherming voorzien (volgens artikel 35.51). De dakafdichting wordt vóór het aanbrengen van de ballast beschermd door een polyestervlies van minstens 200 gr/m2. OA_V1.1_

31 Na de uitvoering van de dakafdichting wordt het dak, ter beproeving van de waterdichtheid onder water gezet gedurende ten minste 48 uur, overeenkomstig TV Specificaties Systeemcode (TV 215, tabellen 22, 25 & 27) : PBBs (met onder- & tussenlaag gekleefd en eindlaag gelast) Voorsmeerlaag : in functie van de ondergrond, met een bitumenlak ( g/m2) Onderlaag : (conform de technische goedkeuring) bij een vlamgelaste uitvoering : een vol bitumenglasvlies VD50/30 bij een koudgekleefde uitvoering : een bitumenglasvlies V50/16 Eindlaag : Dikte van de eindlaag : minimum 4 mm Afwerking toplaag : bedekt met leisteenschilfers Treksterkte : minimum 650 N/50 mm (volgens NBN EN ) Rek bij breuk : groter dan 30 % (volgens NBN EN ) Verwekingspunt : minimum 140 C (volgens NBN EN 1110) Koude buigtemperatuur : lager dan -15 C (volgens NBN EN 1109) Aanvullende specificaties Wortelweerstand : het APP-membraan bevat wortelwerende middelen (m.b.t. groendaken). Toepassing 6.2.1: niet-brandwerende uitvoering 6.2.2: brandwerende uitvoering Aard van de overeenkomst: Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze: netto oppervlakte gemeten als de horizontale projectie tussen de dakopstanden. Uitsparingen kleiner dan 1m2 worden niet afgetrokken (m²). 31 Art. 6.3: éénlaags / hoogpolymere membranen - PVC Het betreft éénlaagse dakafdichtingen met een materiaal op basis van hoogpolymeren. De hechtingslaag en andere hulpmiddelen zijn in de eenheidsprijs begrepen. De kosten van de proef op de dichtheid van het dak zijn begrepen in de eenheidsprijs. Materiaal Membraan op basis van polyvinylchloride volgens TV (kunststof op basis van aardolie en chloor, met toevoeging van weekmakers, stabilisatoren, minerale vulstoffen en pigmenten). Het aan net zonlicht blootgestelde deel van de dakbedekking is UV-bestendig of wordt op een duurzame wijze beschermd. Specificaties Dikte : minimum 1,2 mm (gewapend) Het membraan is gewapend met een glasweefsel met gewicht van +/- 25g/m2 Kleur : grijs Aanvullende specificaties Wortelweerstand : het PVC-membraan beschikt over een attest, conform pren Uitvoering Het PVC- afdichtingssysteem wordt geplaatst volgens de ATG-richtlijnen, plaatsingsmethode d.m.v. koude verlijming, volgens TV De banen worden spanningsloos op het draagvlak gelegd met een langse en dwarse overlapping van min. 5 cm. Bij directe plaatsing op dragende elementen is een beschermingstussenlaag uit ongeweven polyester (300 g/m2) of uit een gelijkwaardig materiaal noodzakelijk. Wanneer het membraan op isolatieplaten op basis van geëxtrudeerd polystyreen of polyurethaan moet geplaatst worden, wordt vooraf op deze isolatieplaten een scheidingslaag uit glasvlies (min. 80 g/m2) of uit ongeweven polyester (300 g/m2) aangebracht. Wanneer de PVC-membraan op isolatie uit cellenglas geplaatst worden, wordt vooraf op deze isolatieplaten een scheidingslaag aangebracht, die elk contact met het bitumen uitsluit; De naadverbindingen worden uitgevoerd door koudlassen / warmeluchtlassen, rekening houdend met volgende bepalingen : Het koudlassen zal gebeuren met lijm of oplosmiddel; de las is minstens 30 mm breed; het aandrukken gebeurt met de hand of met een zandzak; de temperatuur bedraagt hierbij minstens 5 C. Het warmeluchtlassen zal gebeuren met behulp van manuele of automatische lastoestellen; de lasbreedte is minstens 20 mm, de gelaste zone wordt goed aangedrukt. De lasnaden worden tegen vochtinfiltraties door capillariteit afgedicht met behulp van een PVC-oplossing. Tegen opstanden (dakranden, koepels, schoorstenen e.d. dakdoorgangen) wordt het PVC-membraan met een PVCoplossing, gelast tegen een PVC-gecacheerde staalplaat die tegen de opstaande kant is bevestigd. Hierbij wordt ofwel een UV-gestabiliseerd membraan aangewend ofwel een aangepaste bescherming op het niet-uv-gestabiliseerde membraan voorzien. De aannemer zal terzake een uitvoeringsvoorstel ter goedkeuring aan de architect voorleggen. Aanvullende uitvoeringsvoorschriften Uitzettingsvoegen worden afgedicht met het PVC-dichtingsmembraan dat over een schuimsnoer wordt aangebracht en de membranen langs beide zijden van de voeg overlapt; hierbij wordt een niet-gekleefde zone van ongeveer 20 cm gelaten. OA_V1.1_

32 De PVC-dakdichting wordt voor het aanbrengen van de ballast beschermd door tussenplaatsing van een beschermingslaag bestaande uit een polyester-polypropyleenvlies van minimum 500 g/m2 en 3 mm dikte. Na de uitvoering van de dakdichting worden, volgens aanduiding van de architect, de naden op hun dichtheid beproefd met behulp van een vacuüm toestel. Het vacuüm toestel wordt door de aannemer ter beschikking gesteld. Brandgedrag : in functie van het behalen van klasse B-roof (T1) wordt een bijkomende grindbescherming voorzien (volgens artikel 35.51). De dakafdichting wordt vóór het aanbrengen van de ballast beschermd door een polyestervlies van minstens 200 gr/m2. Na de uitvoering van de dakafdichting wordt het dak, ter beproeving van de waterdichtheid onder water gezet gedurende ten minste 48 uur, overeenkomstig TV Toepassing 6.3.1: niet-brandwerende uitvoering 6.3.2: brandwerende uitvoering Aard van de overeenkomst: Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze: netto oppervlakte gemeten als de horizontale projectie tussen de dakopstanden. Uitsparingen kleiner dan 1m2 worden niet afgetrokken (m²). 32 Art 6.4: éénlaags / hoogpolymere membranen EPDM Materiaal Membraan op basis van synthetisch rubber type EPDM, volgens TV (ethyleen propyleen-copolymeer en dieen monomeer, kunststof op basis van aardolie, zonder chloorverbinding). Het membraan is UV-bestendig en gewapend : hetzij met een intern wapeningnet in glasvezel-, polypropyleen of polyesterdraden (type Ei), hetzij met een ongeweven polyestervlies of polypropyleencachering (type Ec). Specificaties Samenstelling dakmembraan in afzonderlijke banen ter plaatse te lassen. Dikte EPDM : minimum 1,1 (gewapend) mm. Dikte onderlaag : circa 1,0 mm (minimum 150 g/m2) Prestatiecriteria EPDM : Rek bij breuk : minimum 300% (volgens NBN EN ) Inscheurweerstand : minimum 150 N Koude buigtemperatuur : minimum -35 C Aanvullende specificaties Onderlaag : het intern gewapende membraan is aan de onderzijde voorzien van een laag van SBS-bitumen, laagdikte 2,0 mm Wortelweerstand : het EPDM-membraan heeft een attest, conform pren (proef van 2 jaar) Uitvoering Het EPDM-afdichtingsmembraan wordt geplaatst volgens de ATG-richtlijnen, plaatsingsmethode : koud gekleefd met aangepaste koudlijm in volle of partiële kleving in functie van de ondergrond (overeenkomstig ATG). De banen worden spanningsloos geplaatst op een droge, stof- en vetvrije ondergrond. De bepaling van hoek-, rand- en middenzones en van de daarin optredende windzuigkrachten worden berekend volgens de voorschriften van TV De breedte van de overlappen tussen de banen bedraagt 50 à 100 mm (overeenkomstig ATG). De overlappen worden op dezelfde dag gedicht. Zoniet worden ze gereinigd en/of voorbehandeld zoals beschreven in de ATG. De overlappen worden gedicht (zie ook TV ) met contactlijm of tape of gelast. Tegen opstanden worden de banen vol gekleefd met contactlijm. Zelfklevende banen worden vol gekleefd met een aangepaste primer. Voor koudverlijming op de ondergrond en van de overlappen tussen de banen mag enkel worden gewerkt als de temperatuur boven 5 C en de relatieve luchtvochtigheid onder de 80% ligt. Aanvullende uitvoeringsvoorschriften Kimfixatie wordt langsheen dakranden en lichtstraten en rondom dakdoorvoeren voorzien indien voorgeschreven in de ATG. Er wordt bij losse plaatsing of mechanische bevestiging een beschermlaag in polyesterdoek of polypropyleenweefsel geplaatst onder het membraan. De dikte is minimum 1,5 mm (225 g/m2). De overlappen bedragen minimum 150 mm. Uitzettingsvoegen worden uitgevoerd met een aparte strook, geplaatst over een kunststofsnoer. De strook ligt los over een breedte van 200 mm. In de winterperiode zal de dakdichter indien nodig een bitumineuze onderlaag als voorlopige afdichting aanbrengen, zoals facultatief opgenomen onder artikel 35 Na de uitvoering van de dakafdichting wordt het dak, ter beproeving van de waterdichtheid onder water gezet gedurende ten minste 48 uur, overeenkomstig TV Toepassing 6.4.1: niet-brandwerende uitvoering 6.4.2: brandwerende uitvoering Aard van de overeenkomst: Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) OA_V1.1_

33 33 Meetwijze: netto oppervlakte gemeten als de horizontale projectie tussen de dakopstanden. Uitsparingen kleiner dan 1m2 worden niet afgetrokken (m²). Art 6.5: ballastlaag - grind Materiaal De ballastlaag bestaat uit een laag gerold en gewassen riviergrind. De keitjes hebben geen scherpe kanten die de dakdichtingsmaterialen zouden kunnen beschadigen. De ballast is ontdaan van alle zand en vuil. Bij de keuze van de vereiste grinddiameters wordt rekening gehouden met de geografische ligging van het gebouw en de respectievelijke dakzones (hoekzone, randzone, middenzone), overeenkomstig de bepalingen van TV tabel 40 (stormwinden kunnen grind van een te gering kaliber verplaatsen). Specificaties Grinddiameters : gerold grind Hoekzone : minimum 36 mm Randzone : minimum 16 mm Middenzone : minimum 14 mm Laagdikte : minimum 5 cm). Uitvoering Na plaatsing van het geotextiel wordt het grind, conform de voorgeschreven diameters, gelijkmatig uitgespreid over de respectievelijke dakzones (minimum tot volledige dekking), de helling wordt beperkt tot 5% om afrollen van het grind te vermijden. Het grind wordt blijvend tegengehouden ter plaatse van de dakwaterafvoeren en de dakranden. De voorziening van de nodige kiezelvangers uit geanodiseerd aluminium of UV-bestendige kunststof zijn hierbij inbegrepen. Modellen vooraf ter goedkeuring voor te leggen. Aanvullende uitvoeringsvoorschriften Voorafgaandelijk aan de werken zal een studie van de windbelasting op het platte dak volgens WTCB TV 215 (2001) hetzij NBN B Windbelasting op bouwwerken - Algemeen - Winddruk op een wand en gezamenlijke windeffecten op bouwwerken (1988) voorgelegd worden. Aard van de overeenkomst: Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze: netto oppervlakte gemeten als de horizontale projectie tussen de dakopstanden. Uitsparingen kleiner dan 1m2 worden niet afgetrokken (m²). Art. 6.6: ballastlaag - tegels Materiaal De ballastlaag bestaat uit tegels met draineeropeningen om het dakwater te evacueren. Specificaties Materiaal : betontegels Afmetingen : 30x30 cm Dikte : minimum 3 cm Oppervlaktetextuur slijtlaag : vlak Gewicht : overeenkomstig tabel 39 van TV Tegeldragers : regelbare voetstukken uit kunststof Uitvoering Overeenkomstig TV , waarbij de helling van het dakvlak maximum 10% mag bedragen. De bovenzijde van de tegels bevindt zich in een vlak dat de dakhelling niet volgt, maar volledig waterpas wordt geplaatst met behulp van tegeldragers met verstelbare hoogteregeling; het contactoppervlak van de tegeldragers is voldoende groot, teneinde geen te hoge drukspanning teweeg te brengen op het afdichtings- of isolatiemateriaal (overeenkomstig ATG). Tussen de tegels wordt een drainagevoeg voorzien van circa 10 mm. Bij omkeerdaken dient zich tussen de isolatie en de tegels een vrije afstand van minimum 15 mm te bevinden, de raakvlakken mogen maximaal 20% bedragen. Toepassing 6.6.1: plaatsen nieuwe tegels op afstandhouders 6.6.2: herplaatsen van bestaande weggenomen tegels op nieuwe afstandhouders. Het schoonmaken van de bestaande tegels is ondersteld inbegrepen in deze post. Aard van de overeenkomst: Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze: netto oppervlakte gemeten als de horizontale projectie tussen de dakopstanden. Uitsparingen kleiner dan 1m2 worden niet afgetrokken (m²). Art. 6.7: ballastlaag - geotextiel Materiaal Geotextiel uit een waterdoorlatend kunststofmembraan, geweven of niet-geweven, niet aantastbaar door daglicht tijdens de verwerking, bestand tegen insecten en micro-organismen en zuurbestendig. OA_V1.1_

34 34 Specificaties Materiaal : polyestervlies, polyethyleenvlies of polypropyleenmat Gewicht : minimum 200 g/m2 Treksterkte : minimum 5 kn/m Uitvoering De geotextielbanen worden voor het aanbrengen van de ballastlaag losliggend aangebracht met overlappingen van minstens 20 cm in langs- en dwarsrichting. Aard van de overeenkomst: Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze: netto oppervlakte gemeten als de horizontale projectie tussen de dakopstanden. Uitsparingen kleiner dan 1m2 worden niet afgetrokken (m²). Artikel 7: DAKLICHTOPENINGEN Art. 7.1: koepels - kunststof / polycarbonaat Materiaal De meerwandige lichtkoepels zijn samengesteld uit slagvast polycarbonaat, voorzien van een doorlopende luchtspouw tot in de rand gevuld met voorgedroogde lucht en aldus uitgevoerd dat de twee koepelplaten elkaar nergens raken in het koepelvlak, de wanden mogen niet aan elkaar worden gelast teneinde uitzetting en inkrimping toe te laten). De bijgeleverde opstanden uit hoogwaardig kunststof (polyester / ) zijn dubbelwandig uitgevoerd en inwendig voorzien van een isolatielaag. De bovenflens van de opstand is voorzien van een waterkering voor eventuele afvoer van condenswater langs de buitenzijde van de opstand. Aangepaste opstanden zijn ondersteld inbegrepen in dit artikel. Specificaties Type : dubbelwandig Vorm : rechthoekig en gebogen R-waarde : minimum 0,35 W/m2K (dubbelwandig) Brandreactie : minimum klasse B2 (volgens DIN 4102) Uitzicht : glashelder Dikte van de platen : minimum 2 à 5 mm volgens afmetingen, rekening houdend met sneeuw- en windbelasting. De opstand is vervaardigd uit geïsoleerd glasvezelversterkt polyester (glad afgewerkte binnenzijde, weersbestendig gecoate buitenzijde) Enkel in geval opengaande koepel: De koepel is opengaand (de scharnieren, klemmen en schroeven zijn uit roestvrij staal 18/8, een dichtingsstrip zal zorgen voor een winddichte afsluiting tussen vast kader en opengaand deel van de koepel) Het opengaand raamwerk is vervaardigd uit een geëxtrudeerd en geanodiseerd alu-raam met een profieldikte van minimum 3 mm Het openingsmechanisme is aangepast aan de grootte van de koepel en wordt manueel bediend met een wormschroef en een stok van 1,5 m lengte. Aanvullende specificaties De koepel beschikt over een doorlopende goedkeuring ATG of gelijkwaardig. De koepel is voorzien van een condensatiegoot (de bovenrand van de opstand vormt een afvoergoot met waterkering naar buiten toe voor het condensatiewater). Toepassing 7.1.1: opengaande koepels 7.1.2: vaste koepels Aard van de overeenkomst: Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze: netto te plaatsen koepeloppervlakte, horizontaal gemeten in de ruwbouwopening (m²). Artikel 8: DAKRANDEN & KROONLIJSTEN Art slabben / loketten / aansluitbanden lood Materiaal Het lood beantwoordt aan de voorschriften van STS en NBN EN Lood en loodlegeringen - Gewalste loodplaten voor toepassing in de bouw (1999). Specificaties Dikte slabben & loketten : minimum 1,5 mm De bevestigingsnagels met grote platte kop zijn verzinkt. OA_V1.1_

35 35 Uitvoering De loketten of aansluitingsbanden bezitten een haakboord van 2 cm en worden ingewerkt in een vooraf gekapte, geslepen of uitgespaarde gleuf van minimum 2 cm diepte. De loketten of aansluitingsbanden worden uitgevoerd met een overlapping van ten minste 10 cm in geval van stroken en 6 cm bij traploketten. Aantal bevestigingen : minimum 3 haken per lm en 2 haken per traploket. Ze worden bevestigd met 2 nagels per m. De bladloodstroken worden goed aangeklopt en strak afgesneden. De resterende voeg wordt afgedicht met een elastische voeg, klasse V volgens TV 107. Bladlood dat met opdek op de dakbedekking geplaatst wordt is minstens 2 mm dik. Aard van de overeenkomst: Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze: netto verwerkt gewicht (kg). Inbegrepen het vrijmaken van de voeg en het aanbrengen van de kit. Art. 8.2: dakrandprofielen - aluminium Omschrijving Het betreft geprefabriceerde elementen bestemd voor een waterdichte en esthetisch verzorgde afwerking van het zichtvlak van opstaande dakranden (platte daken). Alle vereiste hoek-, verbindings- en bevestigingselementen zijn in de eenheidsprijs begrepen. Materiaal Het betreft geprefabriceerde of op maat gevormde dakrandprofielen uit geëxtrudeerd aluminium. Specificaties Type : enkelvoudig afwerkingsprofiel Oppervlaktebehandeling : natuurkleurig geanodiseerd min. 20 µm Vorm : recht Wanddikte : minimum 1,3 mm, volgens type en afmetingen Hoogte aan de zichtzijde : circa 50 mm (marge + 5 mm). Horizontale staart : aangepast aan de voorziene dakdichting Profiellengte : leverbaar in lengten van circa 2 m Bevestigingsmiddelen : roestvaste schroeven en aangepaste nylonpluggen Uitvoering Inbegrepen het vervangen van de eventuele rotte delen van de onder de dakrandprofielen bevestigde houten bebording in multiplex. Overeenkomstig TV 191 Het platte dak - Aansluitingen en afwerking 6.4 Dakrandprofielen (WTCB, 1994) en de uitvoeringsvoorschriften van de fabrikant. Enkelvoudig afwerkingsprofiel : Het enkelvoudig dakrandprofiel wordt ter hoogte van de sleufgaten bevestigd met roestvaste schroeven en pluggen op de dakrand, nadat een drukverdelingslaag uit hetzelfde materiaal als de dichtingslaag hieronder is aangebracht. Tussen de dakrandprofielen worden uitzetvoegen van ca. 5 mm gelaten en passende koppelstukken geplaatst. Aan binnen- en buitenhoeken wordt een passend verbindingsstuk geplaatst. De dakdichting wordt op het enkelvoudig profiel gekleefd. Toepassing 8.2.1: hoogte profiel tot 60mm 8.2.2: hoogte profiel tot 120mm 8.2.3: hoogte profiel tot 180mm Aard van de overeenkomst: Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze: netto geplaatste lengte (lm) Art. 8.3: dakrandprofielen kunststof Materiaal De dakrandprofielen zijn uit UV-gestabiliseerd kunststof, verenigbaar met de uitzettingscoëfficient van de voorziene dakdichting en kleefstoffen. Verbindings- en hoekstukken zijn uit hetzelfde materiaal. Specificaties Materiaal : glasvezelversterkte polyester Vorm : de vleugel van het profiel vormt de randlijst en is aan het bovenste deel omgeplooid als aanslag voor de dakbedekking terwijl het onderste deel naar binnen omgebogen is als kraal. Kleur : keuze uit gamma fabrikant Afmetingen : Wanddikte : minimum 2,5 mm. Hoogte aan de zichtzijde : circa 50 mm. Horizontale staart : aangepast aan de voorziene dakdichting OA_V1.1_

36 36 Uitvoering Inbegrepen het vervangen van de eventuele rotte delen van de onder de dakrandprofielen bevestigde houten bebording in multiplex. Overeenkomstig TV 191 Het platte dak - Aansluitingen en afwerking 6.4 Dakrandprofielen (WTCB, 1994) en de uitvoeringsvoorschriften van de fabrikant. Het dakrandprofiel wordt als liggende T vastgeschroefd met roestvaste schroeven en pluggen op de dakrand, nadat een drukverdelingslaag uit hetzelfde materiaal als de dichtingslaag hieronder is aangebracht. De dichtingslaag wordt op het enkelvoudig profiel gekleefd. De dakrandprofielen worden naast elkaar geplaatst met 2 mm voegopening en met minimum 15 mm afstand tussen de waterkraal en de langse muur. Tussen de verschillende profielen en aan binnen- en buitenhoeken wordt in de waterkraal een passend onzichtbaar verbindingsstuk of hoekstuk geplaatst. De dakbedekking wordt over de middenrib tot onder de bovenrand van het profiel geplooid. Alle openstaande voegen worden afgedicht met een elastische dichtingskit of kitrups. Toepassing 8.3.1: hoogte profiel tot 60mm 8.3.2: hoogte profiel tot 120mm 8.3.3: hoogte profiel tot 180mm Aard van de overeenkomst: Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze: netto geplaatste lengte (lm) Art. 8.4 muurkappen - aluminium Materiaal De muurkappen zijn industrieel geplooide profielen uit een aluminium Al.Mg.1 - legering of profielen uit een geperst aluminium Al.Mg.Si. 0,5 F 22 - legering. Specificaties Wanddikte : minimum 1,5 mm Oppervlaktebehandeling : geanodiseerd min.15 µm, natuurkleurig Hoogte van zichtzijde : circa 50 mm (marge + 5 mm) Profiellengte : leverbaar in lengten van circa 2 m Bebording : WBP-multiplex, dikte minimum 18 mm Uitvoering Inbegrepen het vervangen van de eventuele rotte delen van de onder de muurkapprofielen bevestigde houten bebording in multiplex. De muurkappen worden bevestigd op een bebording uit watervaste multiplex (inbegrepen in de eenheidsprijs), vormvast, stootvast en corrosiebestendig aangebracht op het metselwerk, ter breedte van de af te dekken muur. De muurkappen worden over hun volledige oppervlakte gesteund door deze bebording en verankerd aan de multiplex met behulp van aangepaste bevestigingsbeugels en dempingsmiddelen (isolerende schuimbanden in hoogwaardig kunststof). Aanvullende uitvoeringsvoorschriften Bij muurkappen voor dakopstanden wordt de aansluiting met de dakdichting uitgevoerd overeenkomstig de principes van TV (afb.72). Aangepaste beugels op de binnen- en buitenhoeken beletten het opwaaien van de hoeken. De dichting langs opgaande muren wordt verwezenlijkt hetzij d.m.v. een afzonderlijk profiel hetzij d.m.v. een aangeplooide muuropstand. Aard van de overeenkomst: Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze: netto oppervlakte, gemeten als de gemiddelde breedte van het ontwikkelde bekledingsmateriaal, vermenigvuldigd met de muurkaplengte, gemeten op de buitenrand van de muurkap. De afmetingen worden steeds doorgemeten over uitzettingsvoegen, overloopleidingen e.d. onderdelen heen Art. 8.5: muurkappen - kunststof Materiaal De muurkappen zijn samengesteld uit geperste of getrokken profielen uit slagvast UV-gestabiliseerd kunststof. Verbindingsen hoekstukken zijn uit hetzelfde materiaal. Specificaties Materiaal : glasvezelversterkte polyester Wanddikte : minimum 2,5 mm. Kleur : grijs gekleurd in de massa. Hoogte zichtzijde : circa 50 mm. Vorm : het onderste deel vormt een waterkraal. Muurbreedte : 300 mm. OA_V1.1_

37 37 Profiellengte : circa 2 m. Bebording : WBP-multiplex, dikte 15 mm Uitvoering Inbegrepen het vervangen van de eventuele rotte delen van de onder de muurkapprofielen bevestigde houten bebording in multiplex. De muurkappen worden bevestigd op een bebording uit watervaste multiplex, vormvast, stootvast en corrosiebestendig aangebracht op het metselwerk, ter breedte van de af te dekken muur. De muurkappen worden over hun volledige oppervlakte gesteund door deze bebording en verankerd aan de multiplex met behulp van aangepaste bevestigingsmiddelen. Aanvullende uitvoeringsvoorschriften Bij muurkappen voor dakopstanden wordt de aansluiting met de dakdichting uitgevoerd overeenkomstig de principes van TV (afb.72). Aangepaste beugels op de binnen- en buitenhoeken beletten het opwaaien van de hoeken. De dichting tegen opgaande muren wordt verwezenlijkt hetzij d.m.v. een afzonderlijk profiel hetzij d.m.v. een geïntegreerde muuropstand Aard van de overeenkomst: Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze: netto oppervlakte, gemeten als de gemiddelde breedte van het ontwikkelde bekledingsmateriaal, vermenigvuldigd met de muurkaplengte, gemeten op de buitenrand van de muurkap. De afmetingen worden steeds doorgemeten over uitzettingsvoegen, overloopleidingen e.d. onderdelen heen Artikel 9: DAKWATERAFVOER Art. 9.1: bakgootdichtingen - bladen / zink Het betreft de levering en plaatsing van een waterdichte bekleding op een doorlopende kanaalvormige ondersteuning, met inbegrip van alle elementen die er wezenlijk deel van uitmaken, d.w.z. de voorbereiding van de ondergrond, de respectievelijke verlijming of het lassen van de banen of bladen, de bevestigingen aan de gootranden en het beschot van de dakvoet, de aansluitingen van de gooteinden op de afvoerbuizen, tevens inclusief alle nodige bevestigingselementen en hulpstukken (overloopleidingen, dakgoottrappen, uitzettingsvoegen, ). Inclusief de waterdichte afwerking en eventuele aansluiting van de bakgoten op aangrenzende gootconstructies. Materiaal De gootafdichtingen uit zink beantwoorden aan NBN EN Dakwaren van metaalblad - Eisen voor volledig ondersteunde zinken dakwaren (1994). De bladen en klangen zijn vervaardigd uit elektrolytisch zink met een zuiverheid van minimum 99,995% met toevoeging van koper en titaan.zn Cu Ti volgens pren 988). De soldeerlegering bestaat uit minstens 40% tin en bevat vrijwel geen onzuiverheden in het bijzonder antimoon (maximum gehalte 0,5%). Specificaties Dikte van de bladen : minimum 0,7 mm Oppervlakteafwerking : geprepatineerd zink Vorm : met slab en enkele plooi Aanhakingsklangen : zink-koper-titaan legering, dikte minimum 0,8 mm. Ventilerende onderlaag : HDPE-noppenfolie Uitvoering SOLDEREN Het solderen beantwoordt aan de voorschriften van NBN 283 art De solderingen worden op een gezuiverde ondergrond uitgevoerd. Onder de te solderen naden wordt waar nodig een hittebestendige plaat geplaatst opdat dat onderliggende folies niet beschadigd worden. De soldeernaden worden uitgevoerd in drie opeenvolgende bewerkingen : voorbereiden van de oppervlakten met chloorzink of met hars, vertinnen en solderen. Dwarse soldeernaden hebben een overlapping van minstens 3 cm en worden over hun volledige lengte gesoldeerd (ook onder het onderdak). Overlangse soldeernaden zijn niet toegelaten. PLAATSING VAN DE BLADEN De bekleding wordt geheel volgens de regels van de kunst geplaatst. De buitenrand wordt uitgevoerd met een kraal of felsrand. Uitzettingsvoegen worden hetzij mechanisch opgevat volgens STS (verhoogd type = maximum om de 10 m). De uitzettingsvoegen omvatten twee dwarse wanden, op ongeveer 5 cm afstand van elkaar, omgeplooid aan de uiteinden van de bladen en gelast in de hoeken. Ze worden voorzien van een uitzettingssleuf, die langs beide zijden van de plooien van de uitzettingswanden worden aangehaakt. hetzij geïntegreerd in de te voorziene ingewerkte trappen. hetzij uitgevoerd met een neopreenband met een aangepaste breedte en een dikte van circa 0,7-0,8 mm (vlakke type = maximum om de 6 m). Het metaal wordt afgewerkt met een dubbele plooi van 2 cm ter bevestiging met de nodige aanhakingsklangen; deze worden voorzien met een tussenafstand van circa 50 cm. Iedere klang wordt bevestigd met 3 verzinkte spijkers of schroeven die in driehoeksvorm worden aangebracht. Alternatief kan ook gebruik worden gemaakt van aanhakingsbanden (tot circa 1m lengte) op regelmatige tussenafstanden aangebracht. In combinatie met een metalen dakbedekking wordt de gootbekleding verbonden door een dubbele aanhaking of kraalaanhaking. Bij andere dakbedekkingen bestaat de opstand onder de dakbedekking uit een afzonderlijke gootband. OA_V1.1_

38 Deze heeft een minimumbreedte van 10 cm en bestaat uit elementen van 1 m lengte, die om de 25 cm worden vastgespijkerd of -geschroefd en met een enkele overlapping van 6 cm van onder naar boven worden geplaatst. De benedenrand van deze banden wordt aan de gootbekleding vastgehaakt. Aard van de overeenkomst: Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze: netto oppervlakte, gemeten als de gemiddelde breedte van het ontwikkelde bekledingsmateriaal, vermenigvuldigd met de gootlengte, gemeten op de buitenrand van de goot. De afmetingen worden steeds doorgemeten over uitzettingsvoegen, overloopleidingen e.d. onderdelen heen. 38 Art. 9.2: bakgootdichtingen - hoog polymeermebranen / EPDM Materiaal De gootafdichting wordt gerealiseerd met EPDM banen, volgens artikel éénlaags / hoogpolymere membranen - EPDM. Het membraan is UV-bestendig en gewapend hetzij met een intern wapeningnet in glasvezel- of polyesterdraden hetzij met een onderlaag in ongeweven polyester. Specificaties Dikte EPDM : minimum 1,1 (gewapend) mm Type : gewapend Dikte onderlaag : circa 1,0 mm (minimum 150 g/m2) Prestaties EPDM : Rek bij breuk : minimum 300% Inscheurweerstand : minimum 150 N Koude buig : - 35 C Aanvullende specificaties Onderlaag : het intern gewapende membraan is aan de onderzijde voorzien van een laag van SBS-bitumen, laagdikte 2,0 mm Uitvoering De uitvoering gebeurt volgens de voorschriften van de fabrikant en volgens TV Het platte dak. Deel 2 : Aansluitingen en afwerking (WTCB, 1994). Het EPDM-afdichtingsmembraan wordt geplaatst volgens de voorschriften van de technische goedkeuring ATG, koud gekleefd met aangepaste koudlijm in volle of partiële kleving in functie van de ondergrond (overeenkomstig ATG). De overlappen tussen membranen met een breedte van 50 à 100 mm (overeenkomstig de technische goedkeuring) worden dichtgemaakt op volgende wijze : hetzij met contactlijm of tape of gelast hetzij uitsluitend door lassen met warme lucht Tegen opstanden worden de banen vol gekleefd met contactlijm. Zelfklevende banen worden vol gekleefd met een aangepaste primer. De naadoverlappingen worden zorgvuldig over de volledige breedte van de naad samengedrukt. Voor koudverlijming op de ondergrond en van de overlappen tussen de banen wordt enkel gewerkt als de temperatuur boven + 5 C en de relatieve luchtvochtigheid onder de 80% ligt. De opstand onder de dakbedekking bestaat uit een afzonderlijke gootband. Aard van de overeenkomst: Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze: netto oppervlakte, gemeten als de gemiddelde breedte van het ontwikkelde bekledingsmateriaal, vermenigvuldigd met de gootlengte, gemeten op de buitenrand van de goot. De afmetingen worden steeds doorgemeten over uitzettingsvoegen, overloopleidingen e.d. onderdelen heen. Art. 9.3 afvoerpijpen kunststof PVC Omschrijving Het betreft de levering en plaatsing van de regenafvoerpijpen, met inbegrip van alle elementen die er wezenlijk deel van uit maken, d.w.z. alle bevestigingshaken aan het metselwerk, beugels, kragen, eventuele ellebogen, T-stukken, uitzettingsvoegen, lasnaden of koppelingen, de aansluitingen op de hanggoten (vergaarbakjes,...) en de verdere elementen afwaarts, De regenafvoerbuizen worden water- en reukdicht op het ondergrondse rioleringsnet aangesloten. Materiaal De buizen en hulpstukken dragen het kenmerk PVC-hemelwater (RWA) en zijn vervaardigd uit niet-geplastificeerd PVC volgens NBN EN Kunststofleidingsystemen voor de afvoer van hemelwater voor bovengronds gebruik buiten - Ongeplasticeerd polyvinylchloride (PVC-U) - Deel 1 : Specificaties voor buizen, koppelstukken en het systeem (2000). De bijhorende beugels beantwoorden aan NBN EN Kunststof leidingsystemen - Beugels voor regenwaterafvoerbuizen - Beproevingsmethode voor de sterkte (1997). Specificaties Type : gewone kwaliteit Kleur : te kiezen uit gamma fabrikant Vorm : rond of vierkant Beugels : clipbeugels uit gegalvaniseerd staal, aangepast aan de kleur van de buizen. De clipbeugels en alle andere bevestigingen zijn ondersteld inbegrepen in de prijs. OA_V1.1_

39 39 Uitvoering Plaatsing overeenkomstig STS De verbindingen gebeuren d.m.v. een effen mofverbinding zonder verlijming, waarbij de buizen in elkaar worden geschoven, en afgedicht d.m.v. dichtingsringen (type B koppeling met uitzetspeling volgens STS 33-deel II ). De buizen zijn zoveel mogelijk uit één stuk en worden bevestigd minstens om de 100 cm. De maximale afstand tussen twee vasthechtingspunten bedraagt 150 cm. De beugels zijn deels klemmend en deels glijdend zodat de buizen kunnen bewegen zonder beschadigingen. Teneinde de lengteveranderingen tengevolge van temperatuursschommelingen te kunnen opvangen zijn de nodige uitzetstukken ingebouwd. De uitzettingsmoffen bestaan uit een band met lage wrijvingsweerstand en zonder schadelijke inwerking op de buis. Toepassing 9.3.1: tot 50 cm² sectie 9.3.2: tot 100 cm² sectie 9.3.3: tot 150 cm² sectie Aard van de overeenkomst: Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze: netto te plaatsen lengte, gemeten in de as van de buis, zonder de overlappingen mee te rekenen. Eventuele ellebogen worden haaks gemeten alsof het hoeken betreft (lm). Art. 9.4: afvoerpijpen zink Materiaal De afvoerbuizen en bijhorende stukken zijn vervaardigd uit elektrolytisch zink met toevoeging van koper en titaan, legering van zink met een zuiverheid van 99,99%, van koper (minimum 0,4%)en van titaan (minimum 0,1%), hetzij ZnCuTi volgens pren 988. De aangewende soldeerlegeringen zullen bestaan uit minstens 40% tin en bevatten vrijwel geen onzuiverheden in het bijzonder antimoon. Zij beantwoorden aan de voorschriften van NBN EN Dakgoten en hemelwaterafvoerbuizen van metaalplaat - Definities, classificatie en eisen (1996). Specificaties Wanddikte : minimum 0,7 mm. Oppervlaktebehandeling : geprepatineerd door fosfatering van het zinkoppervlak Type : gesoldeerde naden De beugels zijn vervaardigd uit verzinkt staal (min. 450 g/m2 volgens NBN 657) De sluiting van de beugels gebeurt met 2 bevestigingsschroeven (schroefbeugels) of 1 scharnierpunt en 1 bevestigingsschroef (scharnierbeugels). De bevestigingsschroeven zijn uit verzinkt staal. Uitvoering De buiselementen zijn zodanig gevormd dat zij een minimum ineenvoeging waarborgen, hetzij door middel van een lichte (conische of inspringende) vernauwing. De penetratie van de verschillende stukken bedraagt minimum 3 cm. Bij richtingsveranderingen dringen de buizen minimum 8 cm in elkaar. De buizen worden koud in elkaar verwerkt. Er mag slechts 1 passtuk per afloop worden geplaatst. Bij het versnijden van gehaakte afvoerbuizen wordt ter plaatse van de versnijding de buis eerst gesoldeerd. Het knippen van de buiselementen onderaan is verboden. Het solderen beantwoordt aan de voorschriften van NBN 283 art De solderingen worden op een gezuiverde ondergrond uitgevoerd. De soldeernaden worden uitgevoerd in 3 opeenvolgende bewerkingen: voorbereiding van de oppervlakten met chloorzink of met hars, vertinnen en solderen. Bij gepatineerde afvoerbuizen zal ter plaatse van de soldering, de patinelaag zorgvuldig worden verwijderd en de soldeernaad gebeitst worden met zoutzuur. Na de soldering wordt de gebeitste zone opnieuw behandeld om een identieke kleur van de buis te bekomen. Elk buiselement wordt minstens 1 maal gesteund. De afstand tussen 2 steunpunten bedraagt maximum 1 m voor de buizen met een lengte tot 2 m en 3 m voor de buizen met een lengte van 3 m, met één schuivende (vrije uitzetting) tussenhaak. De eerste beugel bevindt zich op + 5 cm onder het laagste punt van de tapbuis. Toepassing 9.4.1: tot 50 cm² sectie 9.4.2: tot 100 cm² sectie 9.4.3: tot 150 cm² sectie Aard van de overeenkomst: Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze: netto te plaatsen lengte, gemeten in de as van de buis, zonder de overlappingen mee te rekenen. Eventuele ellebogen worden haaks gemeten alsof het hoeken betreft (lm). Art. 9.5: eindstukken behandeld gietijzer Omschrijving De eindstukken (dolfijnen) zijn de verbindingsstukken aan de voet van de verticale regenafvoerleiding. Ze verzekeren een perfecte afwatering van het regenwater tussen de afvoerleiding en de riolering. Aan de voet van verticale regenafvoerleidingen die grenzen aan het openbaar domein dienen steeds eindstukken gebruikt te worden. De levering en OA_V1.1_

40 plaatsing gebeurt steeds met inbegrip van de nodige bevestigingshaken en beugels, eventuele bochtstukken, kragen, reukdichte verlijmingen, lasnaden en/of afdichtingskitten. Materiaal Het eindstuk uit grauw gietijzer beantwoordt aan de bepalingen van STS deel II materialen en NBN B Gietijzeren onderdelen en toestellen voor het opvangen en afvoeren van het water der gebouwen - Stoepspuwers, stampijpen en bochtstukken (1984). Specificaties Wanddikte : minimum 4,5 mm Uitzicht : effen Het eindstuk is recht De doorsnede is in overeenstemming met deze van de afvoerbuizen die erop aansluiten : Lengte : 100 cm Oppervlaktebehandeling : Het eindstuk wordt inwendig bestreken met een zwarte bitumenvernis of oleoglyceroftaalharsverf. De zichtvlakken worden uitwendig ontroest en voorzien van een grondlaag en twee afwerklagen verf op basis van alkydharsen. De beugels zijn vervaardigd uit warm gegalvaniseerd staal (min. 450 g/m2 volgens NBN I 07). De sluiting van de beugels gebeurt hetzij met 2 bevestigingsschroeven. De bevestigingsschroeven zijn uit gegalvaniseerd. Uitvoering Het mofeind van de voetstukken rust op een stevige schroefbeugel uit gegalvaniseerd staal, die stevig in de muur wordt verankerd, teneinde het voetstuk op lijn te houden met de afvoerbuis. De koppelingen tussen het eindstuk, de regenafvoerbuis en de ondergrondse riolering gebeuren door ineenschuiving, waarbij de voegen reukdicht worden gedicht d.m.v. een dichtingsring. Toepassing 9.5.1: tot 50 cm² sectie 9.5.2: tot 100 cm² sectie 9.5.3: tot 150 cm² sectie Aard van de overeenkomst: Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze: per stuk (st) 40 Art. 9.6: toebehoren - dakkolken & tapbuizen Materiaal De dakkolken beantwoorden aan TV en zijn vervaardigd uit een materiaal, verenigbaar met de dakvloer, het isolatiemateriaal, het dampscherm en de dakdichting. Specificaties Materiaal : geprefabriceerd kunststof volgens TV , met vaste aansluitslab (plakplaat). Overeenkomstig de voorziene opstelling bestaat de bijhorende tapbuis ofwel ofwel uit een verticaal stuk dat aan de bodem van het tapgat is gelast (recht tapgat) uit een horizontaal stuk dat aan de opstand van het tapgat is gelast, doorheen de dakrand dringt en waaraan een verticaal stuk is gelast dat minstens 10 cm in de afvoerbuis dringt (haaks tapgat). De tapbuizen zijn voorzien van een overloop (bij haakse tapbuis). Bij vaste terrasvloeren is de dakkolk voorzien van een hoogte-instelring, regelbaar van 30 tot 100 mm. De kolk heeft een rechte of gebogen uitloop en sluit rechtstreeks of door middel van reductiestukken aan op de afvoerpijp. De kolk is voorzien van een geïntegreerd waterslot. De dakkolk is niet geïsoleerd Uitvoering OvereenkomstigTV Het platte dak, aansluiting en afwerking (WTCB, 1994). De tapbuizen worden, conform de ATGrichtlijnen van het respectievelijk voorziene dichtingsmateriaal, waterdicht ingewerkt in de voorziene dakdichtingslagen. De ondergrond wordt vooraf behoorlijk gereinigd. De kolken worden zodanig geplaatst dat plasvorming wordt vermeden. Ter plaatse van de dakkolk wordt de isolatie dunlagiger uitgevoerd of weggesneden zodat de kiezelbak iets verzonken komt te liggen in de dakbedekking en er geen waterophoping ontstaat aan de randen van het tapgat. Bij de tweedelige kolk wordt de aansluitingsslab verbonden met het dampscherm indien dit voorzien is. In dit geval gebeurt de aansluiting door middel van speciale kleefband. De insteekdiepte in de afvoerpijp bedraagt ten minste 10 cm. De flens van de kolk wordt koud verlijmd. Aanvullende uitvoeringsvoorschriften Na de plaatsing wordt hij volledig bedekt met een bijkomende laag APP-polymeerbitumen met polyesterinlage, dikte 4 mm, voorzien van ingewalste leischilfers. Ze worden voorzien van een kiezelrand met grindvang volgens TV Bij vaste terrasvloeren klemt de hoogte-instelring zich in de dakkolk of het verhogingselement en wordt zodanig geregeld zodat hij op gelijke hoogte van de tegels komt. De aansluiting van het verhogingselement met de dakdichting gebeurt zoals bij de ééndelige kolk. OA_V1.1_

41 In voorkomend geval wordt na plaatsing van het tapgat het parement netjes aangewerkt rond de tapbuis (uitsparing en afwerking = last van de algemene aanneming ruwbouw). Toepassing 9.6.1: geïsoleerd 9.6.2: niet geïsoleerd 9.6.3: in lood Aard van de overeenkomst: Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze: per stuk, volgens aard en type (st) 41 Art. 9.7: toebehoren - draad- & bolroosters Materiaal De draadbolroosters / bladvangers zijn vervaardigd uit een corrosievast materiaal, grootte aan te passen aan de diameter van de afvoerbuizen. Uit te voeren in verzinkte staaldraad (dikte 2 mm), aan elkaar gelast tot gevlochten korf, ballonvormig. Uitvoering De ballonvormige korf wordt in het mondstuk van de afvoerbuis geklemd. Te plaatsen op iedere tapbuis. Aard van de overeenkomst: Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze: per stuk, volgens aard en type (st) Art. 9.8: toebehoren - noodspuwers Materiaal Het betreft aangepaste spuwertjes, volgens toepassing, respectievelijk te voorzien als primaire regenwaterafvoer voor beperkte horizontale oppervlakten (luifels /...). als secundaire regenwaterafvoer ingeval verstopping van de primaire afvoer (platte daken / terrassen / ) De buisjes zijn voorzien van de nodige plakplaatjes voor een stabiele en waterdichte aansluiting met de voorziene dakdichting. Specificaties Materiaal : lood (wanddikte minimum 2 mm) Diameter : minimum 40mm Uitsteek (t.o.v.) gevelvlak : minimum 50 mm Uitvoering Positionering bij platte daken overeenkomstig TV Plaats van spuwers op het dak. Voor de noodspuwers van terrassen wordt rekening gehouden met TV Balkons (WTCB, 1995). De juiste doorgangslengte dient ter plaatse te worden opgemeten. Bij horizontale plaatsing worden de buisjes lichtjes afwaterend naar buiten toe geplaatst. Doorvoeren doorheen de dakopbouw en/of wanden worden tijdens de ruwbouwwerken voorzien van een aangepaste doorvoermof. De aansluiting garandeert een waterdichte en verzorgde aansluiting met het dakvlak en zichtvlak, de doorvoeropening wordt afgewerkt met een aangepaste kit (uitsparing en afwerking = last van de algemene aanneming ruwbouw). Aard van de overeenkomst: Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze: per stuk, volgens aard en type (st) Art. 9.9: toebehoren - verluchtingskappen / platte daken Materiaal Het betreft aan de opbouw van het platte dak, aangepaste verluchtingskappen, samengesteld uit een plakplaat, een standpijp en een kap. Dubbelwandig verluchtingselement uit PVC of PE, voorzien van een voldoende brede flens voor de waterdichte aansluiting met de dakbedekking. Afgewerkt met regenkap en voorzien van muggengaas. Stormkraag en bodemplaat die op houten panelen wordt geschroefd. Model voor te leggen. Diameter : aangepast aan de voorziene ventilatie- en standleidingen Uitvoering Overeenkomstig TV Verticale doorbrekingen. Aard van de overeenkomst: Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetwijze: per stuk, volgens aard en type (st) Art. 10: Waterdichtheidstest voor platte daken OA_V1.1_

42 42 Omschrijving Dit artikel omvat een waterdichtheidstest om te bekijken of platte daken waterdicht zijn en waar eventuele lekken zich bevinden. De test wordt als volgt uitgevoerd: - Het relevante dak of dakdeel wordt afgezonderd van de rest van het dak a. Door houten balken vast te schorren ter hoogte van overlopen b. Door afvoerputten tijdelijk dicht te maken - Het dak wordt 48u onder water gezet In een rapportje wordt het bestuur op de hoogte gebracht van de bevindingen van de waterdichtheidstest. Aard van de overeenkomst: Vermoedelijke hoeveelheid (VH) Meetcode: te testen dakoppervlakte in m² Art. 11: Wegnemen en storten asbesthoudende materialen De aannemer dient bij vermoeden van de aanwezigheid van asbest onmiddellijk het Bestuur op de hoogte te brengen zodat de nodige verificaties kunnen uitgevoerd worden. Omschrijving Indien vooraf of tijdens de herstellingswerken blijkt dat er asbesthoudende materialen aangetroffen worden die moeten weggenomen worden om de herstelling mogelijk te maken, zal de aannemer: - Het bestuur op de hoogte brengen - De nodige voorzorgsmaatregelen nemen, conform de wetgeving rond asbestverwijdering - De bevoegde instanties contacteren (indien van toepassing) om een asbestverwijdering uit te voeren. - Een aannemer contacteren (eventueel in eigen firma, eventueel via onderaanneming) om op een gecontroleerde, conforme wijze de asbesthoudende delen te verwijderen met een erkende methode. - De asbesthoudende elementen af te voeren naar een erkende stortplaats - Het stortingsattest overmaken aan het bestuur. Om dit uit te voeren, zal de aannemer dus met behulp van dit artikel kunnen vergoed worden voor de verwijdering van de asbesthoudende materialen. Dit is onder de vorm van een meerprijs, bovenop de andere artikels in dit bestek. Indien bijvoorbeeld de bestaande isolatie moet vervangen worden die asbesthoudend blijkt te zijn, zal de aannemer dit kunnen verrekenen, enerzijds via het artikel voor de afbraak van isolatiematerialen, anderzijds via dit artikel nl. de meerkost voor het wegnemen van de asbesthoudende elementen. Aard van de overeenkomst: Vermoedelijke Hoeveelheid (VH) Meetcode: gewicht van het asbesthoudend materiaal in kilogram (kg). Iedere keer als een asbestverwijderaar moet ingeschakeld worden, wordt deze post in rekening gebracht. Deze post dekt dus alle kosten die ontstaan voor het contacteren van de instanties, eventueel papierwerk, afvoer en storting, wegname met bv. couveusezak of andere methodes, Deze post kan per incident met asbest slechts 1 keer in rekening gebracht worden op basis van het gewicht van het weggenomen asbesthoudend materiaal. Artikel 12. Diverse werken Art Regie-uren voor diverse prestaties Deze werkuren hebben betrekking op geschoold personeel, dat door de aannemer wordt ingezet voor het uitvoeren van de inrichtingswerken voorzien in huidig bestek. De post zal uitsluitend worden benut na uitdrukkelijk, schriftelijk bevel van de leidend ambtenaar. De post kan worden aangewend mits akkoord van de leidende ambtenaar om de bijkomende werken op te vangen voor manuele prestaties, die noodzakelijk zijn voor de uitvoering van de werken maar die onmogelijk konden worden voorzien bij de opmaak van de offertes (van de deelafnames). Toepassing: Supplementaire orders van de leidende ambtenaar aangaande in de diverse posten niet nader gespecificeerde, maar voor de afwerking noodzakelijk geachte werkzaamheden. Aard van de overeenkomst : Vermoedelijke Hoeveelheid (VH). OA_V1.1_

43 43 Meeteenheid : uren geschoold personeel Meetcode : werkelijk gepresteerde uren na schriftelijke opdracht van de leidend ambtenaar Art Onvoorziene materialen Deze post heeft uitsluitend betrekking tot het leveren van materialen die noodzakelijk zijn om de werken naar goeddunken te voltooien en die niet nader gespecificeerd zijn in voorgaande artikels, op voorwaarde dat de leidende ambtenaar zijn schriftelijk handgetekend akkoord daartoe heeft verleend. De aannemer dient hiertoe voorafgaandelijk een verantwoord voorstel met prijsopgave in te dienen, desgewenst vergezeld van de nodige documentatie en monsters. Ten bewijze van de gevorderde bedragen, overhandigt de aannemer naargelang het tijdstip van verwerking van de al goedgekeurde materialen de betreffende leveringsbons en facturen van leveranciers aan het bestuur. Het vermoedelijk inschrijvingsbedrag van EUR is voor de prijsvergelijking een vast bedrag en onveranderlijk van toepassing voor alle inschrijvers die meedingen aan deze aanneming. Dit bedrag voor levering van materialen kan slechts tijdens de uitvoering wijzigen, op voorwaarde dat aan bovenstaande bepalingen werd gevolg gegeven. Toepassing : Levering van supplementair te verwerken materialen of van materialen voor het uitvoeren van renovaties. Belangrijk: deze post kan slechts worden benut na uitdrukkelijk schriftelijk akkoord van de leidende ambtenaar, die ook nadien gemachtigd is om op gelijk welk tijdstip de betreffende bestellingen stop te zetten. Aard van de overeenkomst : Vermoedelijke hoeveelheid (VH) Meetwijze : meeteenheid : euro (vijftienduizend) Meetcode: voorbehouden som, te regulariseren aan de hand van te bewijzen bedragen. Deze bedragen worden gebaseerd op de officiële cataloguswaarde of actuele handelsprijs met toevoeging van 10 % op het factuurbedrag exclusief BTW. OA_V1.1_

44 Overhandigd en voorgesteld aan alle betrokken partijen op de werf op../../2013. E V K Veiligheids- & gezondheidsplan KB Tijdelijke of Mobiele Bouwplaatsen Project: Renovatie platte daken Diverse gebouwen Brussel en de Vlaamse Provincies Opdrachtgever: Vlaamse Overheid Agentschap voor Facilitair Management Boudewijnlaan 30 bus Brussel 1

45 1 INLEIDING BESCHRIJVING COÖRDINATIE-INSTRUMENTEN Specifiek veiligheids- en gezondheidsplan Veiligheids- en gezondheidsplan Coördinatiedagboek Postinterventiedossier ONDERLINGE COMMUNICATIE Coördinatie ontwerp Coördinatie verwezenlijking... 7 Introductievergadering... 7 Werfbezoeken NOODZAKELIJKE DOCUMENTEN BIJ DE AANVANG VAN DE WERF VOORAFGAANDE KENNISGEVING VEILIGHEIDSINTRODUCTIEVERGADERING BELEIDSVERKLARING BENODIGDE DOCUMENTEN VOOR DE OPMAAK VAN HET PID EHBO-PROCEDURE HET BOUWPLAATSREGLEMENT ALGEMENE WERFOMSCHRIJVING PROJECT LOKATIE MAXIMUM AANTAL WERKNEMERS GELIJKTIJDIG OP DE WERF UITVOERINGSTERMIJN BETROKKEN PARTIJEN Opdrachtgever Veiligheidscoördinatie Aannemer(s) OPENBARE INSTANTIES SPECIFIEKE RICHTLIJNEN WERFINRICHTING EN ORGANISATIE Omgeving Werfkeet en sanitair Signalisatie Opslag van materiaal Opslag van gevaarlijke producten Elektrische installaties Milieurichtlijnen Orde en netheid Brandpreventie WERFMATERIEEL Ladders, stellingen en steigers Elektrische apparaten Collectieve en individuele beveiligingsmiddelen Hefwerktuigen

46 6 UITGEBREIDE RISICOANALYSE EN PREVENTIEMAATREGELEN BIJLAGEN VOORAFGAANDE MELDING AAN TI EN NAVB AANDACHTSPUNTEN AANNEMERS DOCUMENT IN TE VULLEN BIJ ONGEVAL SPECIFIEKE VEILIGHEIDSPLAN(NEN) VAN DE (ONDER) AANNEMER(S) BIJLAGE: INVULFORMULIER TE VOEGEN BIJ OFFERTE

47 1 INLEIDING 1.1 BESCHRIJVING COÖRDINATIE-INSTRUMENTEN Specifiek veiligheids- en gezondheidsplan Vooraleer zijn eigen werken aan te vatten, dient elke (onder)aannemer een specifiek veiligheidsen gezondheidsplan opstellen. De (onder)aannemer doet dit in samenwerking en in onderling overleg met de hoofdaannemer. Het specifiek veiligheids- en gezondheidsplan houdt in het bijzonder rekening met de risico's voortvloeiend uit de keuze van het ingezette materiaal en materieel, de gebruikte producten en de weerhouden uitvoeringswijzen. Het specifiek veiligheids- en gezondheidsplan wordt vervolgens via de hoofdaannemer aan de veiligheidscoördinator ter goedkeuring voorgelegd die dit nakijkt en het algemeen V&G-plan bijwerkt op basis van de specifieke risico s. De werkzaamheden op de bouwplaats mogen pas beginnen na goedkeuring en visum van het specifiek veiligheids- en gezondheidsplan door de veiligheidscoördinator. (Zie bijlagen) Veiligheids- en gezondheidsplan Het veiligheids- en gezondheidsplan bevat de werfstructuren en de richtlijnen voor een veilige uitvoering van de werf, rekening houdende met de specifieke parameters voor het project. Werkwijze coördinatie ontwerp Bestuderen en bespreken van de plannen, bestekken en bijhorende documenten met de betrokken partijen (opdrachtgever, architect,...). Onderverdelen van het bouwproject in verschillende fazen en 1ofloten, afhankelijk van de planning, uitvoeringswijzen,... Opstellen van het 'veiligheids- en gezondheidsplan' en opmaken van een risicoanalyse. Evalueren en bespreken van de voorgestelde planning van de opdrachtgever en/of architect. Opvragen van de reeds gekende administratieve gegevens van de betrokken partijen. Werkwijze coördinatie verwezenlijking Opvragen van administratieve gegevens van de aannemers. Opvragen van de specifieke risicoanalyse van de aannemers. (zie ook overlegvergaderingen en introductievergaderingen) Evalueren en bespreken van de risicoanalyse van de aannemers. Bij positieve evaluatie: invoegen van de risicoanalyse in het 'basis veiligheids- en gezondheidsplan'. De aanpassing van het VGP gebeurt in functie van volgende elementen: - De wijzigingen i.v.m. uitvoeringsmodaliteiten (overeengekomen tussen tussenkomende partijen) waarvan -weerslag op welzijn dezelfde waarborgen biedt als de oorspronkelijk voorziene uitvoeringsmodaliteiten; - Overmaken van de opmerkingen van de tussenkomende partijen aan wie de elementen uit het VGP aanbelangen; - De stand van de werken; - Identificeren van onvoorziene risico's of onvoldoende onderkende gevaren; - Het optreden of het vertrek van tussenkomende partijen; - De aan het ontwerp of de werken aangebracht wijzingen 4

48 Het veiligheids- en gezondheidsplan wordt ter beschikking gesteld van de aannemer. Het veiligheids- en gezondheidsplan maakt deel uit van het bestek en moet aldus gekend zijn door de aannemer die de werken uitvoert Coördinatiedagboek Gedurende de vordering van de werf wordt een coördinatiedagboek samengesteld en bijgehouden. Afschriften van dit dossier kunnen te allen tijde opgevraagd worden door de opdrachtgever(s) en zijn aangestelden, de preventieadviseur van de op de werf aanwezige ondernemingen, de technische en medisch inspectie en de vertegenwoordigers van het NAVB. Dit dossier wordt up-to-date gehouden door de coördinator verwezenlijking. De inhoud hiervan moet systematisch bijgehouden worden, d.w.z. periodieke verslagen stelselmatig bijgevoegd en andere documenten aangevuld of bijgewerkt naargelang de vooruitgang en evolutie van de werf. De verschillende aannemers moeten de documenten, of kopies ervan, die hun werkzaamheden en installaties aanbelangen spontaan en tijdig aan de coördinator Verwezenlijking overhandigen om deze laatste toe te laten het coördinatiedagboek behoorlijk te beheren. Dit coördinatiedagboek bestaat uit doordrukbladen om opmerkingen op de werf onmiddellijk aan de betrokken partij te overhandigen. Teneinde in de praktijk invulling te geven aan hierboven vermelde elementen kiezen we voor volgende inhoud van het coördinatiedagboek: DEEL 1: ADRESSEN - Namen en adressen van de tussenkomende partijen met functie - Contactpersonen - Telefoon, fax, GSM en evt. DEEL 2: CHRONOLOGISCHE RAPPORTERING - De beslissingen, de vaststellingen en de gebeurtenissen die voor het ontwerp en de verwezenlijking van het bouwwerk van belang zijn. - De opmerkingen gemaakt aan de tussenkomende partijen en de gevolgen die ze eraan gegeven hebben. - De opmerkingen van de aannemers, aangevuld met het visum van de betrokken partijen - De gevolgen gegeven aan de opmerkingen van de tussenkomende partijen en van de werknemersvertegenwoordigers die van belang zijn voor het ontwerp van het project of voor de realisatie van het bouwwerk. - De tekortkomingen van de tussenkomende partijen t.o.v. de algemene preventiebeginselen, de toepasselijke regels en de concrete maatregelen aangepast aan de kenmerken van het bouwwerk, of het VG-plan. - De ongevallen - De annexen DEEL 3: ANNEXEN - Verslagen - Rapporten - Processen-verbaal - Andere 5

49 Werkwijze coördinatie ontwerp Invullen van de reeds gekende gegevens van de betrokken partijen. Noteren en opvolgen van de gemaakte opmerkingen in de overlegvergaderingen met de opdrachtgever, de architect en andere betrokkenen (ingenieursbureau,...) met betrekking tot het ontwerp en de planning. (m.b.v. verwijzingen naar bijhorende verslagen) Noteren van de gemaakte opmerkingen met betrekking tot de overeenstemming van ingeleverde offertes van aannemers. Werkwijze coördinatie verwezenlijking Aanvullen van de gegevens van de betrokken partijen. Noteren en opvolgen van de gemaakte opmerkingen in de overlegvergaderingen en bij de introductievergaderingen. Noteren en opvolgen van opmerkingen ten gevolge van werfbezoeken. (m.b.v. verwijzingen naar bijhorende verslagen) Het is duidelijk dat het bijhouden en aanvullen van het coördinatiedagboek de verantwoordelijkheid is en blijft van de coördinator verwezenlijking Postinterventiedossier Het postinterventiedossier is het dossier dat alle elementen bevat, nuttig voor de veiligheid en gezondheid waarmee bij latere werkzaamheden met rekening gehouden worden en aangepast is aan de kenmerken van het bouwwerk. Het postinterventiedossier bevat tenminste: - Architecturale, technische en organisatorische elementen i.v.m. de verwezenlijking, de instandhouding en het onderhoud van het bouwwerk. - De informatie voor de uitvoerders van te voorziene latere werkzaamheden (herstelling, vervanging, ontmanteling van installaties of constructie-elementen); waaronder keuringsattesten van de elementen die deel uitmaken van de definitieve constructie. - De relevante benadering van de keuzen (i.v.m. toegepaste uitvoeringsmethoden, technieken, materialen of architecturale elementen). - De parameters die in acht genomen bij ontwerp en uitvoering (rekennota's aannemer...) Werkwijze coördinatie ontwerp Invullen van de reeds gekende gegevens van de betrokken partijen. Noteren van alle nuttige informatie voor het toekomstige gebruik van het bouwwerk welke reeds in de ontwerpfase gemaakt kunnen worden. Noteren van alle nuttige informatie voor toekomstige onderhoud, verbouwings- en afbraakwerken welke reeds in de ontwerpfase gemaakt kunnen worden. Werkwijze coördinatie verwezenlijking Aanvullen van de gegevens van de betrokken partijen. Noteren van alle nuttige informatie voor het toekomstige gebruik van het bouwwerk. Noteren van alle nuttige informatie voor toekomstige onderhoud, verbouwings- en afbraakwerken. Toevoegen van nuttige technische fiches van aanwezige gevaarlijke producten en materialen. Opvragen en invoegen van de as-built -plannen, eventueel gemaakte foto's van leidingen,installaties 6

50 1.2 ONDERLINGE COMMUNICATIE Coördinatie ontwerp De veiligheidscoördinator overlegt met de architect, de opdrachtgever en eventuele andere betrokkenen (ingenieursbureau,...) en formuleert opmerkingen betreffende het ontwerp, het bestek: -Ontwerpkeuze: -De veiligheidscoördinator bestudeert de verkregen plannen en documenten en toetst deze aan de algemene preventiebeginselen. Hij/zij meldt eventuele onaanvaardbare of te vermijden risico's. -De veiligheidscoördinator houdt rekening met de veiligheid gedurende de ganse levensduur van het gebouw. Ook het uitvoeren van latere onderhoudswerken, herstellingen, schilderwerken zal bekeken worden. -Planning: De veiligheidscoördinator bespreekt de voorgestelde planning voor de uitvoering der werken en meldt eventuele onaanvaardbare of te vermijden risico's ten gevolge van gelijktijdige of achtereenvolgende werken. -Offertes van de aannemers: De veiligheidscoördinator evalueert de (veiligheids)voorstellen van de aannemers welke een prijsofferte geven. Hij/zij geeft advies over het al dan niet overeenstemmen met het veiligheids- en gezondheidsplan Coördinatie verwezenlijking De communicatie tussen de veiligheidscoördinator en de verschillende betrokken partijen gebeurt op meerdere manieren: formeel en informeel, schriftelijk en mondeling. In afspraak met de opdrachtgever en afhankelijk of een hoofdaannemer aangesteld werd, zijn 2 verschillende situaties mogelijk: -De veiligheidscoördinator communiceert steeds rechtstreeks met alle betrokken aannemers. -Alle communicatie van de veiligheidscoördinator met de verschillende onderaannemers gebeurt via de hoofdaannemer. Deze zorgt voor een vlotte doorstroming van de documenten en opmerkingen van en naar de veiligheidscoördinator. De communicatiemiddelen zijn: Introductievergadering De veiligheidscoördinator bespreekt en overloopt minstens volgende documenten met de aannemer: Invulfiche introductie veiligheidsvergadering Beleidsverklaring Noodprocedure, eerste hulp Bouwplaatsreglement Risicoanalyse Allerlei documenten: identificatie materieel, aanvraagformulier voor bijzondere werken of risico's, vuurvergunning,... 7

51 Volgende punten en/of onderwerpen komen hierbij minstens aan bod: -bouwplaatsinrichting -orde en netheid -collectieve en persoonlijke beschermingsmiddelen -arbeidsmiddelen, installaties -hefwerktuigen, ladders, stellingen -gevaarlijke producten -aangifte TI en NAVB Werfbezoeken De veiligheidscoördinator legt wekelijks onaangekondigde werfbezoeken af. Deze worden genoteerd in het coördinatiedagboek. De opmerkingen worden aan de betrokken partijen medegedeeld en (indien nodig) op een overlegvergadering besproken. 8

52 2 NOODZAKELIJKE DOCUMENTEN BIJ DE AANVANG VAN DE WERF 2.1 VOORAFGAANDE KENNISGEVING Een voorafgaande kennisgeving is verplicht voor: Elke tijdelijke of mobiele bouwplaats waar één of meer van de volgende werkzaamheden, uitgevoerd worden: Werkzaamheden die de werknemers aan gevaren van bedelving, wegzinken of vallen bloostellen, gevaren die bijzonder vergoot worden door de aard van de werkzaamheden of van de toegepaste procédés of door de omgeving van der arbeidsplaats of de werken: - worden inzonderheid als bijzonder vergrote gevaren beschouwd: - het graven van sleuven of putten van meer dan 1,20 diepte en het werken aan of in deze putten; - het werken in de onmiddellijke nabijheid van materialen zoals drijfzand of slib; - het werken met een valgevaar van een hoogte van 5m of meer. De werkzaamheden die de werknemers blootstellen aan chemische of biologische agentia die een bijzonder risico voor de gezondheid en de veiligheid van de werknemers inhouden; Elk werk met ioniserende stralingen waarvoor de aanwijzing van gecontroleerde of bewaakte zones vereist is; Werkzaamheden in de nabijheid van elektrische hoogspanningslijnen of -kabels; Werkzaamheden die de werknemers blootstellen aan een risico op verdrinking; Ondergrondse werken en tunnelwerken; Werkzaamheden met duikuitrusting; Werkzaamheden onder overdruk; Werkzaamheden waarbij springstoffen worden gebruikt; Werkzaamheden in verband met de montage of demontage van geprefabriceerde elementen; Opm: Indien deze werkzaamheden worden uitgevoerd door één enkele aannemer, is de voorafgaande kennisgeving slechts verplicht indien de totale duur van alle werkzaamheden vijf werkdagen overschrijdt. Elke tijdelijke of mobiele bouwplaats waarvan de vermoedelijk duur van de werken: Langer is dan 500 mandagen. Langer is dan 30 werkdagen en waar meer dan 20 werknemers tegelijkertijd aan het werk zijn. Wie moet de kennisgeving doen? De bouwdirectie belast met de uitvoering doet de voorafgaande kennisgeving. Indien meerder bouwdirecties actief zijn, valt de kennisgeving ten laste van elke bouwdirectie die als eerste activiteiten op de bouwplaats uitvoert. Wanneer en bij wie gebeurt de kennisgeving? De voorafgaande kennisgeving wordt ten minste vijftien kalenderdagen vóór het begin van de werken op de bouwplaats gedaan aan de met het toezicht inzake arbeidsveiligheid belaste ambtenaar. Aanplakking op de bouwplaats. Een kopie van de voorafgaande kennisgeving moet zichtbaar op de bouwplaats worden aangeplakt ten minste 10 kalanderdagen vóór het begin van de werken. Op welke wijze moet de kennisgeving gebeuren? Volgens het model van kennisgeving vastgelegd bij KB of een document dat minstens dezelfde gegevens bevat. (zie bijlage 1) 9

53 2.2 VEILIGHEIDSINTRODUCTIEVERGADERING Project: Ligging: Renovatie platte daken Diverse gebouwen Brussel en de Vlaamse Provincies Agenda: - administratieve gegevens o.a. onderaannemers, enz. - specifiek VGP - planning - opstartvergadering voorzien per deelproject waarbij de werfinrichting en valbeveiliging op voorhand wordt besproken met bestuur en VC - werfinrichting bvb. inname openbare weg conform politionele toelating, opslag materialen, plaatsen van signalisatie, enz. - draagkracht van dak controleren alvorens hier materialen op te stockeren bvb. rollen roofing, enz. - Zones beneden waar voetgangers passeren afschermen en ervoor zorgen dat er niets naar beneden kan vallen. - Collectieve valbeveiliging voorzien (conform KB werken op hoogte), indien dit niet mogelijk is, dient men zich individueel te beveiliging - Koepels dichtleggen. - Brandpreventie: vuurvergunning aanvragen, blusapparatuur voorzien, statief, afschermen brandbare delen, controle op nasmeulen van 1 uur - aangepaste PBM s voorzien - PID: technische fiches - 10

54 2.3 BELEIDSVERKLARING Preventie op de bouwwerf Voor ons, ondertekenaars van deze verklaring, is het beperken van risico s op het vlak van veiligheid en gezondheid van primordiaal belang. Wij verbinden ons tot het toepassen en doen opvolgen van een preventiepolitiek, geïntegreerd in alle stadia van de werkuitvoering. Alle bij het bouwgebeuren betrokken leden zijn voortdurend bezorgd in het toepassen van deze geïntegreerde preventiemaatregelen en in het bijzonder voor het hun toegewezen deel van het project. Onze doelstelling is het streven naar het uitschakelen van alle voorzienbare gevaren, die zouden kunnen leiden tot een letsel, beroepsziekte en / of schade aan derden. Alle betrokkenen zullen hun werkzaamheden op de juiste wijze uitvoeren, in overeenstemming met de veiligheidsprocedures. Tot het welslagen van dit gezamenlijk streefdoel, bundelen wij onze ervaring en handigheid in het ontwikkelen van een wederzijds vertrouwen en aandacht voor het veiligheidsgebeuren. Gedaan te... op Handtekening(en): ONDERNEMING NAAM FUNCTIE HANDTEKENING 11

55 2.4 BENODIGDE DOCUMENTEN VOOR DE OPMAAK VAN HET PID 1 Administratieve gegevens 1.1 Kennisgevingsformulieren - meldingsformulieren 1.2 Aanvraagformulieren voor vergunningen en bekomen vergunningen (indien van toepassing): -politionele toelating bij inname openbare weg 1.3 Architecturale en technische plannen "as built" aangevuld met: -Architecturale en technische gedetailleerde uitvoeringsplannen -Nota's met aanvullingen en aangebrachte wijzigingen (werk en werfverslagen) -Technische documentatie i.v.m inrichting, gebruik en onderhoud 2 Technische fiches van alle gebruikte gevaarlijke producten 3 Technische specificaties/documenten -Bestek 12

56 2.5 EHBO-PROCEDURE Richtlijnen bij EHBO of ongevallen. De hoofdaannemer hangt deze op voldoende plaatsen op de ganse bouwwerf WAT TE DOEN BIJ ERNSTIG LETSEL: Blijf kalm. Bel onmiddellijk de 100 (of 112 met GSM) Spreek langzaam en duidelijk: Vermeld firmanaam. Vermeld eigen naam. Geef plaats van het ongeval op: Naam van de werf. Straat. Gemeente. Aantal gewonden. Detailleer de aard van het ongeval. Verplaats het slachtoffer niet onnodig. Dek het slachtoffer af. Wijs de hulpdiensten de plaats van het ongeval. 13

57 NOODOPROEPNUMMERS H Medische spoeddienst: Tel. 100 GSM 112 Ziekenhuis Vermeldt referentiepunt en straatnaam Vermeldt aard van verwonding Vermeldt of het slachtoffer ademt Vermeldt of het slachtoffer hartslag heeft Vermeldt de naam van uw firma en uw eigen naam Bij levensgevaar meteen bijstand vragen van de MUG Maximaal beroep doen op de dienst 100 voor vervoer van een gekwetste, gezien risico van shock tijdens vervoer. Huisarts: Antigifcentrum (070) Wacht niet op ziekteverschijnselen vooraleer te bellen Geen melk toedienen, melk is geen tegengif Niet laten braken! Meestal is braken niet aangewezen, bel eerst. Spoel overvloedig met water na spatten van een schadelijke stof in de ogen of op de huid Verlucht de ruimte goed Brandweer: Tel. 100 GSM 112 Politiediensten: Vermeldt de plaats van de brand en punt waar de brandweer wordt opgewacht Vermeldt de aard van de brand (gas, vloeistof, vaste stof, ) Vermeldt de omvang, beschikbaarheid van water, de aanwezigheid van gewonden, de aanwezigheid van EHBO Lokale politie: Tel

58 Inlichten: De familie van de gekwetste bij opname in het hospitaal of bij overlijden De preventieadviseur van de hoofdaannemer De werkgever van de gekwetste De coördinator verwezenlijking Het bestuur of zijn afgevaardigde ter plaatse Arbeidsinspectie: -Onmiddellijk verwittigen indien het slachtoffer dood is of >25% blijvend gehandicapt. -Binnen de 2 dagen indien een ongeschiktheid van meer dan een maand of een lichte permanente handicap verwacht wordt -Na elk ongeval waarbij een persoon een elektrische schok onderging -Dienst Elektrische Energie van het Ministerie van Ekonomische Zaken na elk ongeval "met elektriciteit" waarbij gekwetsten vielen. Ongevalonderzoek naar de omstandigheden door de preventieadviseur van de betreffende onderneming + geschreven rapport (kopie aan de coördinator Verwezenlijking). Maatregelen nemen om herhaling van elk gelijkaardig ongeval te voorkomen. Documenten: Ongevalsaangifte Ongevalsinstructieblad na samenspraak tussen werfleiding, preventieadviseur en coördinator verwezenlijking Bij werkhervatting: Werkhervatting niet toelaten zonder genezingsattest Verwittigen preventieadviseur indien de afwezigheid meer dan 1 week bedroeg Steeds de coördinator verwezenlijking op de hoogte brengen Eventueel medisch onderzoek door de arbeidsgeneesheer (art. 131 ARAB). 15

59 2.6 HET BOUWPLAATSREGLEMENT 1. ORGANISATIE V & G. (Veiligheid & Gezondheid) Elke onderneming moet vooraleer met de werken te starten zijn V&G-plan tijdens een geplande introductievergadering bespreken. Elke onderneming aan wie een werk wordt toegewezen is verplicht een veiligheidsverantwoordelijke aan te duiden die gedurende de werkzaamheden op de bouwplaats aanwezig is. De gegevens van betreffende persoon worden gevoegd in het daartoe bestemde vak van het coördinatiedagboek. Elke onderneming verklaart dat de werknemers de nodige opleiding/beroepservaring en lichamelijke geschiktheid bezitten om de hen opgelegde taken (incl. verantwoordelijkheden in veiligheidsfunctie) uit te voeren en het bijhorend materieel te gebruiken en te bedienen op volstrekt veilige wijze. Op vraag van de coördinator legt zij de nodige stukken ter staving voor. De personeelsleden van de aannemers mogen slechts aangetroffen worden op de voor hen voorziene werkplaatsen. 2. NOODPROCEDURES Van elk arbeidsongeval, incident of schadegeval moet de dag van het voorval een melding en een onderzoeksrapport aan de coördinator verwezenlijking overhandigd worden. Elke onderneming rust zijn lokalen uit met de wettelijke voorzieningen inzake brandblussers en EHBO-materiaal. Elke onderneming moet over voldoende, aangepaste en conforme brandbestrijdingsmiddelen beschikken. Voor sommige werken is, in afspraak met de coördinator, een vuurvergunning verplicht. 3. P.B.M. (persoonlijke beschermingsmiddelen) 3.1. Het dragen van PBM conform de geldende wetgeving is op de bouwplaats verplicht. 3.2 Elke onderneming moet op haar kosten PBM ter beschikking stellen van haar personeel en/of bezoekers. Zij moet eveneens toezien op het gebruik ervan. Tevens moet zij zorgen voor het onderhoud en de vernieuwing ten gepaste tijde. 3.3 De werknemers moeten, overeenkomstig hun opleiding en de gegeven instructies, op de juiste wijze gebruik maken van de PBM en ze na gebruik weer opbergen. 16

60 4. C.B.M. (collectieve beschermingsmiddelen) 4.1. Ter voorkoming van arbeidsongevallen moet elke onderneming waar nodig CBM voorzien. De keuze wordt bepaald op basis van de PREVENTIEPRINCIPES waarin onder meer de voorkeur wordt gegeven aan collectieve bescherming i.p.v. persoonlijke bescherming Het plaatsen en/of wegnemen van CBM wordt geregeld IN SAMENSPRAAK met de coördinator. Geplaatste CBM mogen NOOIT verwijderd worden zonder dat vervangende of definitieve beschermingen worden aangebracht Elke op de bouwplaats vastgestelde gevaarlijke of ongezonde toestand moet onmiddellijk aan de coördinator gemeld worden. 5. ORDE EN NETHEID 5.1. Elke onderneming moet zijn werkposten opkuisen en het afval afvoeren. De coördinator kan, op kosten van de onderneming die in gebreke blijft, de opdracht geven aan derden de werkposten op te ruimen De wegen en doorgangen moeten te allen tijde vrij zijn van obstakels en hindernissen. Soepele leidingen en kabels mogen de doorgang niet belemmeren. Kruisen zij een doorgang, dan worden zij beschermd tegen beschadiging Materialen moeten ordelijk, stabiel en beveiligd tegen weersinvloeden, gestapeld worden, 6. MILIEU 6.1. Het verbranden van afval is op de bouwplaats verboden Het verwijderen van afval en/of verpakkingen gebeurt volgens de vigerende reglementeringen Maatregelen dienen genomen te worden tegen bezoedeling van bodem, lucht en water. 7. BOUWPLAATSINRICHTING 7.1. Het inplantingsplan ligt ter inzage in het dossier VGM op de bouwplaats. 7.2 Elke onderneming is verplicht voor zijn werknemers de wettelijk voorziene gezondheidsinrichtingen ter beschikking te stellen (C.A.O. van 5/1/84 - K.B. van 1/5/84 - A.R.A.B. art.76 ev) en deze dagelijks te onderhouden. Maaltijden mogen enkel in de daartoe voorziene inrichtingen worden gebruikt Het gebruik van de installatie van de algemene aannemer is in principe verboden voor derden tenzij onderling schriftelijk overeengekomen Het opstellen van werfburelen, refters, kleedkamers, sanitaire installaties, opslagplaatsen,... mag enkel conform het inplantingsplan en in overleg met de coördinator gebeuren. 17

61 8. ELEKTRISCHE INSTALLATIE 8.1. De elektrische installatie zal door een erkend organisme gekeurd worden conform het A.R.E.I.. Elk defect moet ONMIDDELLIJK aan de coördinator gemeld worden Verdeelborden moeten steeds gesloten blijven. Het aansluiten kan enkel met aangepaste stekkers. Alle verbindingen (stekker/stopcontact) moeten geschikt zijn voor gebruik in vochtige omstandigheden, minimum IP Kabels moeten steeds opgehangen en/of afgeschermd worden tegen mogelijke beschadiging Elke onderneming staat zelf in voor de verlichting van haar werkposten. Deze verlichting moet uitgevoerd worden volgens de geldende wetgeving. 9. ARBEIDSMIDDELEN (machines, gereedschap, materieel,...) 9.1. Enkel elektrisch materieel conform het A.R.E.I. mag op de bouwplaats aanwezig zijn en aangesloten worden op de daartoe voorziene verdeelborden Elke onderneming moet zijn arbeidsmiddelen zodanig markeren dat ze identificeerbaar zijn. De identificatie moet beschreven worden in het V&G-plan De arbeidsmiddelen moeten geschikt zijn voor het uit te voeren werk en regelmatig gekeurd door een bevoegd persoon zodat bij het gebruik de veiligheid en gezondheid steeds gewaarborgd zijn. Op vraag van de coördinator moeten de gebruiksaanwijzingen en veiligheids- en gezondheidsinstructies kunnen voorgelegd worden Bij gebruik van arbeidsmiddelen van derden is de gebruiker verantwoordelijk voor de veiligheid Heftoestellen Alle heftoestellen en hijstoebehoren, evenals grondverzetmachines die gebruikt worden om lasten te hijsen, die op de bouwplaats binnengebracht worden moeten voorzien zijn van een geldig keuringsattest. Een kopie van het keuringsattest wordt, vooraleer de toestellen in gebruik te nemen, gevoegd in het daartoe bestemde vak van het coördinatiedagboek. Bij gebruik van meerdere heftoestellen met overlappende gieken moet een gebruiksprocedure opgesteld worden Ladders zijn steeds in goede staat (zonder beschadigingen en stabiel) en uitgerust met aangepaste antislip voorzieningen. Zij worden opgesteld op een goede, stevige ondergrond. Zij worden steeds vastgemaakt wanneer zij dienst doen als toegangsladder of wanneer de ladder 25 of meer sporten telt. 18

62 9.7. Stellingen conform EN Elke stelling vanaf 2 m hoog moet voorzien zijn van leuningen, tussenleuningen en plinten. De werkvloer moet aaneensluitend zijn d.w.z. zonder gevaarlijke ruimten tussen de planken en de leuning en voldoende stevig, rekening houdende met de lasten De toegang tot de werkvloeren gebeurt door middel van trappen(torens) of ladders Voor de ingebruikname en ten minste één maal per week wordt de stelling nagekeken door een bevoegde persoon van de onderneming. 10. GEVAARLIJKE PRODUKTEN Alle produkten op de bouwplaats moeten reglementair geëtiketteerd zijn. Het gebruik van brandbare, toxische of andere gevaarlijke produkten moet in het V.G.M.-plan vermeld staan Het stockeren van produkten en verwijderen van de verpakking dient volgens de vigerende wetgeving en in afspraak met de coördinator te gebeuren Een kopie van de veiligheid- en gezondheidssteekkaart (chemische fiche) van de gebruikte produkten moet aan de coördinator overhandigd worden. De steekkaart omvat ten minste: - naam van de fabrikant - fysische eigenschappen - bijzondere kenmerken - gevaren/verschijnselen - preventie - blusstoffen/eerste hulp/evacuatie Indien werken worden uitgevoerd waarbij schadelijke of hinderlijke dampen/gassen vrijkomen, moet dit gemeld worden in het VGM-plan. Met de coördinator worden maatregelen afgesproken om de dampen/gassen op een doeltreffende manier af te voeren. (afzuiginstallatie...). 11. WERKEN MET OPEN VLAM Voor de aanvang van werken met open vlam vraagt de onderneming aan de coördinator of een vuurvergunning vereist is Het behandelen van gasflessen gebeurt met de meeste zorg. Gasflessen die niet in gebruik zijn worden buiten het gebouw op een vaste plaats rechtop gestockeerd, vastgemaakt, voorzien van de beschermkop en beschermd tegen de zon De zuurstof- en brandgasflessen worden bij gebruik verticaal of schuin onder een hoek van minimum 35 geplaatst. Ze moeten gemonteerd zijn op een flessenkar. Op het einde van de dagtaak worden gasflessen dichtgedraaid en slangen en manometers ontspannen. Bij werken met open vlam hoort een ABC -blusapparaat van minimum 6 kg. 19

63 3 ALGEMENE WERFOMSCHRIJVING 3.1 PROJECT Met het oog op de veiligheidscoördinatie wordt de aandacht getrokken op het feit dat dit veiligheids- en gezondheidsplan slaat op alle werken die beschreven zijn in het bestek van volgende werken Renovatie platte daken 3.2 LOKATIE De werken zullen uitgevoerd worden te: Diverse gebouwen Brussel en de Vlaamse Provincies 3.3 MAXIMUM AANTAL WERKNEMERS GELIJKTIJDIG OP DE WERF Volgens het specifiek veiligheid en gezondheidsplan van de hoofdaannemer zullen er niet meer dan.. werknemers gelijktijdig op de werf aanwezig zijn. 3.4 UITVOERINGSTERMIJN Het ontwerpbureau heeft de eerste planning met richttermijnen opgemaakt en schat de totale uitvoeringsfase op werkdagen. De hoofdaannemer is verantwoordelijk voor de verdere planning en de organisatie van de werken. De planning wordt steeds ter goedkeuring voorgelegd aan de opdrachtgever. De veiligheidscoördinator dient ook steeds een kopie van de planning te verkrijgen, zodat eventueel daaruit volgende risico s samen overlegd kunnen worden. 20

64 3.5 BETROKKEN PARTIJEN Opdrachtgever Vlaamse Overheid AFM Boudewijnlaan 30 bus Brussel Veiligheidscoördinatie BVBA EVEKA Plezantstraat St-Niklaas Tel. 03/ Fax 03/ Aannemer(s) Hoofdaannemer Verantwoordelijke: Interne preventieadviseur : Veiligheidsverantwoordelijke op de werf: Externe preventiedienst belast met het medisch toezicht : KVGM-verantwoordelijke : Opm: De hoofdaannemer voegt bij zijn offerte een beschrijving van de belangrijke technieken en de bijhorende preventiemaatregelen / veiligheidsmaatregelen die hij denkt aan te wenden tijdens de verwezenlijking van het project. 21

65 Onderaannemer(s): Naam: Vertegenwoordigd door:. Adres:,..... Tel.:.. Fax.:. Op de werf vertegenwoordigd door: Tel.:... Fax.:... Naam: Vertegenwoordigd door:. Adres:,..... Tel.:.. Fax.:. Op de werf vertegenwoordigd door: Tel.:... Fax.:... Naam: Vertegenwoordigd door:. Adres:,..... Tel.:.. Fax.:. Op de werf vertegenwoordigd door: Tel.:... Fax.:... 22

66 4 OPENBARE INSTANTIES - Technische arbeidsinspectie Brussel Ernest Blerotstraat Brussel Tel. : Fax : Milieuinspectie LNE Insp.-generaal R. Baert Koning Albert II laan 20 bus Brussel Tel.: 02/ Fax: 02/ Controle mbt afvalstoffen OVAM Administrateur-generaal F. Parent Stationsstraat Mechelen Tel.: 015/ Fax.: 015/ Werknemers en werkgevers NAVB Sint-Jansstraat Brussel Tel.: 02/ Fax.: 02/ Opm: Het NAVB moet ingelicht worden in overeenstemming met de bepalingen van de CAO van 4/02/1980 en de CAO van 29/05/1984. Adresgegevens NAVB: zie werknemers en werkgevers 23

67 5 SPECIFIEKE RICHTLIJNEN 5.1 WERFINRICHTING EN ORGANISATIE Omgeving De aannemer dient voorafgaandelijk een politionele toelating aan te vragen voor inname van de openbare weg. De richtlijnen hierin dienen strikt te worden opgevolgd. De zone onderaan waar voetgangers passeren dient gesignaleerd te worden, tevens ervoor zorgen dat niets naar beneden kan vallen Werfkeet en sanitair De werklieden moeten kunnen beschikken over een lokaal om s middags te eten en de mogelijkheid om naar het toilet te gaan. Deze dienen wel wekelijks onderhouden te worden. EHBO en brandblusapparatuur dienen ter beschikking te zijn Signalisatie De werken dienen degelijk gesignaleerd Tevens dienen gebruikers van het gebouw veilig aan de werken te kunnen passeren en dient hier ook ev. richtingaanwijzers en dergelijke te worden voorzien Opslag van materiaal Het principe wordt vastgelegd door de algemene aannemer en opgelegd aan zijn nevenaannemers en onderaannemers, de hoofdaannemer wordt verondersteld een zone af te bakenen waar de materialen ordelijk opgeslagen kunnen worden, dit kan zonodig in overleg met het bestuur gebeuren teneinde rekening te houden met de gebeurlijke aanwezigheid van de aannemers van andere loten Opslag van gevaarlijke producten In de eerste plaats moet men er zeker van zijn dat er voor dezelfde toepassing geen minder gevaarlijke producten met evenwaardige eigenschappen bestaan. De opslagplaatsen van ontvlambare producten en materialen, van welke aard ook, moeten zorgvuldig uitgekozen worden. Dit wil zeggen, zo ver mogelijk van de arbeidsplaatsen en dit vooral bij de uitvoering van werkzaamheden welke een zeker brandrisico inhouden (laswerken,...) In ieder geval mogen nooit gevaarlijke producten binnen een gebouw worden opgeslagen. Alleen de voor het werk van de dag benodigde hoeveelheden mogen binnengebracht worden. Ontvlambare vloeistoffen De opslag van de producten, welke solventen bevatten, zal bij voorkeur in open lucht gebeuren en zoniet in lokalen welke voorzien zijn van een voldoende ventilatie. Omdat de dampen van solventen zwaarder zijn dan lucht moet de ventilatie ter hoogte van de vloer gebeuren. Men moet er zeker van zijn dat de ventilatie het probleem niet verplaatst door de dampen naar ondergrondse lokalen of lager gelegen gedeelten te brengen. Alle producten zullen opgeslagen worden in stabiele vaten welke aangepast zijn aan de samenstelling en eigenschappen ervan. Ze zullen geëtiketteerd worden volgens de wettelijke voorschriften. gemorste producten zullen systematisch verwijderd worden met aangepaste middelen. De recipiënten worden na elk gebruik gesloten om elk verlies van vloeistoffen of ontsnappen van dampen te vermijden. Voordat een nieuw product in de opslagplaats gestockeerd mag worden, moet nagegaan worden of dit tezamen met de andere aanwezige producten geen verhoogd risico inhoudt. 24

68 5.1.7 Elektrische installaties Het geheel van elektrische installaties moet voldoen aan de eisen vervat in het AREI. Zo is een beschermingsgraad IP44 vereist voor het materieel dat dient voor het transport van elektrische stroom in open lucht. Stroom verdelingskasten moeten aangepast zijn voor werfgebruik, dit wil zeggen met voldoende bescherming tegen weersinvloeden, stevige en stabiele constructie, gevaarloze bereikbaarheid van de stroomonderbrekers, differentieelschakelaar enz. Verlengkabels die op de grond liggen, zullen gegroepeerd worden en beschermd tegen de invloeden eigen aan de bouwactiviteiten (doorgang van voertuigen, chemische of thermische belasting) Elk werk aan de elektrische installatie zal uitgevoerd worden door een bevoegd persoon, die zal werken volgens de regels van goed vakmanschap. Werken aan elektrische installaties moet steeds spanningsvrij gebeuren Milieurichtlijnen Er dient rekening gehouden met de bepalingen van het VLAREM (Vlaams Reglement betreffende de Milieuvergunning). Voor de administratieve plichtplegingen geldt Vlarem I en voor de technische uitrusting kan men zich baseren op Vlarem II. Elke aannemer is te allen tijde verantwoordelijk voor de correcte toepassing van de milieuwetgeving (Vlarem,...) in alle gevallen waartoe zijn werkzaamheden aanleiding kunnen geven. Bepaalde machines (bv. compressoren), opslag van sommige producten (stookolie e.a.), oppompen en lozen van water naargelang de capaciteit en de hoeveelheid kunnen aanleiding geven tot meldingsplicht en zelfs tot vergunningsplicht. Elke aannemer en onderaannemer die op de werf werk moet uitvoeren heeft de plicht zich volgens deze reglementeringen in orde te stellen. Het is formeel verboden afval en scheikundige producten van om het even welke aard te verbranden, op het terrein achter te laten of in de riolering te gieten. Afval en resten van producten worden selectief verzameld en verwijderd conform de gemeentelijke reglementering terzake Orde en netheid Orde en netheid zijn belangrijke veiligheidsfactoren, daarom is het noodzakelijk ze onafgebroken te handhaven en te promoten op de werf. Op en in de omgeving van de werkposten zal systematisch alle afval verwijderd worden en in de ertoe bestemde container of vuilnisbak gestort worden. Deze containers en/of bakken zullen regelmatig geledigd worden. Bij het einde van dagtaak zullen de werkposten systematisch gecontroleerd worden op orde en netheid door de werfverantwoordelijke van elke aannemer voor zich. Daarnaast worden door de algemene aannemer de gemeenschappelijk toegangswegen naar de werfketen, de andere werfwegen en de openbare weg en voetpaden regelmatig gereinigd en desnoods hersteld (beschadiging van wegdek, belijning,...). Indien een bepaald aannemer specifieke bevuiling of schade veroorzaakt dan moet hij zelf de nodige herstelmaatregelen zonder uitstel uitvoeren. 25

69 Brandpreventie Brand is voor ieder bedrijf een permanent risico. Materiële verliezen zijn te verzekeren, dingen te herstellen of te vervangen. Wat mensen bij brand kan overkomen is met geld niet te vergoeden. Naleven van bepaalde regels bij het dagelijkse werk: -Wees voorzichtig met vuur of vlam -Zorg dat ontvlambare en brandbare stoffen voldoende ver verwijderd zijn van iedere warmtebron -Ledig geen asbakken in de afvalbak -Gebruik voor brandbaar afval de daartoe beschermde recipiënten -Schakel elektrische machines en apparaten na gebruik uit en zeker bij het einde van de werktijd -Schakel defecte of beschadigde machines of toestellen uit en signaleer dit dadelijk aan je rechtstreekse chef. -Zorg ervoor dat de elektriciteitsvoorzieningen veilig zijn -Rook niet op plaatsen waar het verboden is. De meest voorkomende brandoorzaken vindt men bij lassen en snijden, elektrische apparatuur en installaties, verwarmingsapparaten en het verbranden van afvalproducten Voorzorgen bij lassen en snijden: -Vermijden, bedekken of afschermen van de bewerking -Hou steeds een blustoestel bij de hand -Hou toezicht op de ruimte waar vonken en spatten kunnen terechtkomen -Hou slangen steeds uit de zone van lassen of branden -Zorgvuldig nazicht van de werkruimte na het beëindigen van het werk -Gebruik enkel reglementaire las- of brandinstallaties - Zorg ervoor dat de elektrische installaties veilig worden ingericht. Laat dit werk aan specialisten over. - Voorzie voldoende poederblussers om een snelle interventie mogelijk te maken. 26

70 5.2 WERFMATERIEEL Ladders, stellingen en steigers De aandacht wordt er op gevestigd dat de staat en het gebruik van ladders en stellingen strikt conform moeten zijn aan de wettelijke bepalingen. Zij moeten onder meer beantwoorden aan de volgende voorwaarden: - Op elke ladder staat de naam van de eigenaar/ondernemer onuitwisbaar vermeld. Dit geldt eveneens voor stellingkaders. - Bij de installatie van de metsersschragen dienen de originele stelpinnen gebruikt te worden (dus geen nagels e.d.) De werkvloer van de metsersschragen dient vol te worden geplaatst, dit om doorvallen te vermijden. - de gebruikte stellingen moeten bestaan uit werkvloeren met een maximale vrije dracht van 4m. Elke werkvloer is omringd met een aansluitende plint van 15cm hoogte, een tussenleuning op een hoogte begrepen tussen de 95 en 110 cm ten overstaan van de werkvloer. - Bij verplaatsbare en rolstellingen gebeurt de toegang langs de binnenzijde van de stelling. Wanneer de afstand tussen de sporten van de stellingkaders meer dan 30 cm bedraagt, moet de toegang tot de werkvloeren gebeuren via vaste ladders die langs de binnenzijde van de stelling geplaatst zijn en die toegang geven tot valluiken in de stellingvloeren. Deze valluiken moeten automatisch sluiten. - Stellingvloeren mogen nooit met overstek geplaatst worden en moeten steeds effectief beveiligd zijn tegen verschuiven. Collectieve valbeveiliging voorzien. Indien dit niet mogelijk is, individueel verankeren Elektrische apparaten Machines gebruikt door de aannemers moeten volledig conform de wettelijke schikkingen zijn. Zij moeten steeds gebruikt worden voorzien van hun veiligheden en afschermingen; de veiligheidsvoorschriften ervan mogen in geen enkel geval buiten werking gesteld worden. In geval van tussenkomst aan een machine moet vooreerst de elektrische voeding losgekoppeld worden. De machine moet geïsoleerd worden van elke energiebron en de eventuele bijkomende vergrendelingsapparatuur moet aangebracht worden. Machines die aan wettelijke keuringen onderworpen zijn, moeten effectief in orde zijn alvorens op de werf gebruikt te worden Collectieve en individuele beveiligingsmiddelen Naast de veiligheidsvoorzieningen die door de partijen verwezenlijking in het project geïntegreerd werden, ligt het voor de hand dat de aannemer nog een aantal toegevoegde preventiemaatregelen moet nemen voor de uitvoering van zijn werk. Die te nemen beveiligingsmaatregelen moet duidelijk blijken uit het specifiek V&G-plan, waarbij conform de algemene preventiebeginselen opgenomen in de welzijnswet van '96 voorrang moet worden gegeven aan maatregelen inzake collectieve bescherming boven maatregelen inzake individuele bescherming. Bij deze werf is gevraagd om vanaf het moment dat op 2 meter of hoger werkzaamheden worden uitgevoerd een valbeveiliging te voorzien die een vallend persoon van 80 kg kan houden alvorens de werkzaamheden aan te vatten. Bij het werken op deze hoogten moet een makkelijke toegang voorzien zijn; voldoende breed, verankerd (ladder) en een vrije doorgang zijn minimumvereisten. 27

71 In de zones waar dit noodzakelijk is moeten alle personen die de zone betreden een veiligheidshelm dragen van een model dat voldoet aan de normen terzake (vervaldatum, keuring,..), evenals veiligheidsschoeisel zoals dat op bouwwerven verplicht is (stalen teenbescherming en stalen tussenzool). Voor specifieke werkzaamheden moeten de aangepaste beschermingsmiddelen aangewend worden, hetzij collectieve hetzij individuele. In dergelijk geval moet de betrokken aannemer de nodige preventie-uitrusting ter beschikking stellen van de andere werfdeelnemers voor wie ze nodig is (personeel andere aannemers, bestuur, coördinator,...). Aannemers moeten mekaars werk en mekaars V&G-voorzieningen respecteren. Geen stutwerk, schoring, ophanging, leuning of andere voorziening mag gewijzigd worden zonder voorafgaand overleg en zonder er, waar nodig, een volwaardige andere voorziening voor in de plaats te stellen. Collectieve beveiligingen, zoals leuningen en trappen, worden slechts als dusdanig gebruikt, hetgeen betekent dat er geen anderen krachten noch belastingen mogen worden op uitgeoefend. Indien een onderaannemer in gebreke blijft inzake collectieve of individuele preventiemiddelen, dan treedt ten opzichte van het bestuur, de hoofdaannemer zonder verwijl in zijn plaats op Hefwerktuigen Er wordt met aandrang op gewezen dat bij werken met hefwerktuigen: Schuin trekken met een hefkraan verboden is Bij het eventueel wegzakken van een kraanstabilisator de LMB niet tussenkomt, zolang er geen overbelasting is, en zeker het verder omkantelen niet kan verhinderen; vandaar het belang van een oordeelkundige lastspreiding op een draagkrachtige bodem, zeker de meest belaste uitgeschoven kraanstabilisator. De waarden opgenomen in de lastentabel en waarnaar de LMB afgesteld is, enkel gelden voor een vrijhangende last met een kraan horizontaal opgesteld op een stevige gelijkmatig dragende ondergrond. Een bekwaam en bevoegd persoon zal aangesteld worden om de kraanmaneuvers te leiden. Elk hijswerktuig, hetzij mobiele kraan, hetzij torenkraan, hetzij graafmachine die gebruikt wordt als hefwerktuig, dient de wettelijke controles te ondergaan. De keuringsverslagen of kopieën ervan moeten, zoals reeds vermeld, bijgehouden worden door de aannemer. Ook hijstoestellen van zelfstandigheden moeten gekeurd zijn door een erkend organisme vooraleer op de werf te worden toegelaten. Aanwezigheid van kopie van verslag van indienststelling (keuringsattesten van de heftuigen bij te houden in de cabine, attesten van het toebehoren bij te houden door de werfverantwoordelijke) Opvolgen van periodieke controles Hijstoebehoren: 3-maandelijkse keuring, bijhouden keuringsverslagen (komt de kleur van de markering overeen met de kleur van de laatste keuring?) Regelmatig kraan door eigen verantwoordelijke laten nazien en onderhouden Steeds nagaan dat er zich geen belemmeringen (personen, obstakels) bevinden in het actieveld van het heftuig Gebreken en onregelmatigheden aan het heftuig onmiddellijk melden en verhelpen Voldoende afstand houden tussen machines en werktuigen onderling Nutsleidingen uitschakelen / voldoende afstand tot luchtleidingen bewaren De zware werkzaamheden op grotere hoogte mogen uitgevoerd worden met behulp van een hoogtewerker of een goed rollensysteem. Voor licht werk wordt de ladder gebruikt. 28

72 6 UITGEBREIDE RISICOANALYSE EN PREVENTIEMAATREGELEN Afbraak Nr. VERRICHTIN- GEN RISICO S = MOGELIJKE ONGEVALSVORMEN PREVENTIEMAATREGELEN INSTRUCTIES Opmerkingen en verwijzingen Datum uitvoering 1.5. hamer en breekijzer 11 : val van personen van op een hoger gelegen vlak tijdens : - betreden van de werf, 12. val van personen op de begane grond 23 : val van voorwerpen bij de behandeling ervan - bij afbraak van hoger gelegen werkstukken 31 : treden op voorwerpen - rondslingerend puin op de werf 32 : contact met onbeweeglijke voorwerpen - stoten tegen voorwerpen 33 : contact met beweeglijke voorwerpen - hamer, beitel,... - wegspringende onderdelen 40 : klemming in een voorwerp of tussen voorwerpen - tussen breekijzer en een voorwerp - veilige toegangen tot de werf regelmatig ruimen van de doorgangen en de werkplaats - degelijk bevestigen van de te behandelen voorwerpen wegnemen of signaleren van de bewuste voorwerpen dragen van een helm dragen van individuele beschermingsmiddelen (bril, handschoenen,...) - gebruik van beitels met kunststofbescherming 29

73 51 : inspanningen, verkeerde bewegingen of uitglijden zonder val tijdens behandelingen zonder drijfkracht - tijdens tillen van lasten - door stereotiepe houdingen 52 : inspanningen, verkeerde bewegingen of uitglijden zonder val tijdens elke andere omstandigheid - bij gebruik van handgereedschap 70 : blootstelling aan of contact met de elektrische stroom - bij afbraak elektrische installaties 81 : contact door inademing, door opneming of door opslorping van giftige stoffen - bij stofwolken - aangepaste werkmethoden en - houdingen - aangepaste werkzone - aangepaste werkhoudingen uitschakelen van de spanning in de af te breken gedeelten, vóór aanvang van de afbraakwerken wegnemen van alle gevaarlijke producten vóór aanvang afbraak 30

74 Platte daken Nr. VERRICHTIN- GEN RISICO S = MOGELIJKE ONGEVALSVORMEN PREVENTIEMAATREGELEN INSTRUCTIES Opmerkingen en verwijzingen Datum uitvoering 1. Dakbekleding 1.2. plat dak 11 : val personen van hoger vlak : - bij het opstellen van stellingen - bij het opstappen op ladders - bij het opbouwen van het dak - bij het afwerken van dakopeningen 23 : val voorwerpen bij behandeling - o.a. bij het verplaatsen van materiaal en materieel 33 : contact beweeglijke voorwerpen - zoals materiaal, materieel, : klemming : - bij het monteren van de spanten 51 : inspanning, verkeerde beweging bij behandeling : - tijdens tillen van lasten - door stereotiepe houdingen Stabiele opstelling en verankering Voldoende lange en stabiele ladders Werkvlak afschermen met een randafscherming Dakopeningen afschermen met leuningen en plint Gebruik van hoogwerker Dragen van veiligheidshelm Optimale coördinatie met de kraanbestuurder Aangepaste werkmethoden Afwisseling van de zware werkzaamheden onder de dakafdichters Gebruik van transportmiddelen 31

75 bovenafwerking isolatie 90 : andere vormen : - bij gebruik van minerale wol : huidcontact en inhalatie van vezels hellingsbeton bedekking Degelijk afsluitende kledij Dragen van een mondmasker gebrande roofing 60 : warmte - koude De brander weghouden van alle brandbare materialen De brander in statief plaatsen bij tijdelijke onderbreking Aanwezigheid van brandblustoestel 90 : andere vormen : - prikkeling van ogen en luchtwegen bij overmatige blootstelling butyl 60 : warmte - koude : - door explosie van de oplosmiddelen Opslag van deze producten in een geventileerde ruimte gelijmde PVC andere wijze van plaatsen 81 : giftige stoffen : - schadelijke stoffen in de lijmen Het voorafgaand lezen van de veiligheidsfiche (product) en permanent bijhouden van deze fiche 32

76 niet-gelijmd 22 : instortingen : - bij onoordeelkundig plaatsen van de ballast op het dak gedeeltelijk gelijmd gelijmd 60 : warmte - koude : - vlam specifieke werken Controle van de stabiliteit van het dak in functie van de plaatselijke overlast of verdelen van de rollen over verscheidene plaatsen 60 : warmte - koude vlam) Aanwezigheid van een brandblusapparaat Dragen van brandwerende handschoenen dakrand 11 : val personen van hoger vlak : - het opstellen van stellingen - het opstappen op ladders - het opbouwen van het dak - het afwerken van de dakrand 23 : val voorwerpen bij behandeling - bij het verplaatsen van materiaal en materieel 33 : contact beweeglijke voorwerpen - zoals materiaal,... Plaatsen van de smeltketel op voldoende afstand van brandbare materialen Gebruik van gesloten gieters De operator moet brandwerende handschoenen dragen Aanwezigheid van een brandblustoestel Stabiele opstelling en verankering Voldoende lange en stabiele ladders Werkvlak afschermen met een randafscherming Gebruik van hoogwerker Dragen van veiligheidshelm 33

77 51 : inspanning, verkeerde beweging bij behandeling : - tijdens tillen van lasten - door stereotiepe houdingen opkant/slabben 33 : contact beweeglijke voorwerpen slijpschijf 81 : giftige stoffen / stralingen dakopeningen 11 : val personen van hoger vlak : - het opstellen van stellingen - het opstappen op ladders - het afwerken van de dakopeningen 23 : val voorwerpen bij behandeling - bij het verplaatsen van materiaal en materieel 33 : contact beweeglijke voorwerpen - zoals materiaal, materieel, : inspanning, verkeerde beweging bij behandeling : - tijdens tillen van lasten - door stereotiepe houdingen Aangepaste werkmethoden Afwisseling van de zware werkzaamheden onder de dakafdichters Gebruik van transportmiddelen Gebruik van veiligheidsbril bij het slijpen Stabiele opstelling en verankering Voldoende lange en stabiele ladders Werkvlak afschermen met een randafscherming Gebruik van hoogwerker Dragen van veiligheidshelm Aangepaste werkmethoden Afwisseling van de zware werkzaamheden onder de dakafdichters Gebruik van transportmiddelen 34

78 7 Bijlagen 7.1 VOORAFGAANDE MELDING AAN TI EN NAVB Meldingsformulier op te sturen 15 dagen voor de aanvang van de werken naar TI en NAVB. A. IDENTIFICATIE VAN DE BOUWPLAATS 1. Aard van het bouwproject : Nieuwbouw (*) Vernieuwbouw (*) Instandhoudingswerken (*) Sloop zonder heropbouw (*) Bodemsanering (*) 2. Bestemming van het bouwwerk (zie lijst op de achterzijde van blz. 2) : 3. Straat(**) Nr(**) Postnr. Gemeente : Tel. : Fax : 4. Vermoedelijke aanvangsdatum van de werken : / / 5. Vermoedelijke duur in werkdagen : 6. Vermoedelijk maximum aantal werknemers tegelijkertijd op de bouwplaats tewerkgesteld : _ B. IDENTIFICATIE VAN DE BOUWDIRECTIE(S) BELAST MET DE UITVOERING (***) (Aannemer(s) / perso(o)n(en) die contracteren met de opdrachtgever) 7. Naam : Straat N Postnr Gemeente : Tel. : Fax : R.S.Z. nr : NACE-Code : 8. Certificering/attestering V.C.A. (*) BeSaCC (*) I.S.O. (*)Andere (*) 9. Aantal werknemers in de onderneming : 10. Naam van de preventieadviseur : 11. Externe Dienst voor Preventie en Bescherming Naam : Straat : Nr Postnr Gemeente : Tel. : Fax : Arbeidsongevallenverzekeraar : C. IDENTIFICATIE VAN DE OPDRACHTGEVER(S) (***) 13. Naam : Straa t : Nr Postnr Gemeente : Tel. : Fax : Overheidsopdracht (*) Privé-opdracht (*) 15.Worden werken uitgevoerd in een inrichting waar de opdrachtgever personeel tewerkstelt? J/N (*) D. IDENTIFICATIE VAN DE BOUWDIRECTIE BELAST MET HET ONTWERP (architect, studiebureau, enz.) 16. Naam : Straat : Tel. : / Fax : / (* ) Schrappen wat niet past (**) Indien nog niet vastgesteld, de kadastrile gegevens verrnelden (***) Eventueel lijst bijvoegen in bijlage Nr _ Postnr Gemeente : 35

79 E. IDENTIFICATIE VAN DE BOUWDIRECTIE BELAST MET DE CONTROLE OP DEUITVOERING (architect, studiebureau, enz.) 17. Naam : Straat : Nr _ Postnr Gemeente : Tel. : / Fax : / F. IDENTIFICATIE VAN DE COORDINATOR-ONTWERP 18. Naam : Onderneming/Instelling (**) Straat : Nr _ Postnr Gemeente : Tel. : / Fax : / G. IDENTIFICATIE VAN DE COORDINATOR-VERWEZENLIJKING 19. Naam : Onderneming/instelling(**) Straat : Nr _ Postnr Gemeente : Tel.: / Fax : / H. IDENTIFICATIE VAN DE ONDERAANNEMERS (***) 20. Zal er beroep gedaan worden op de onderaannemers J/N (*) 21. Zo ja, l ) het gepland aantal ondernemingen en zelfstandigen op de bouwplaats aanduiden 2 ) de reeds gekende aannemers aangeven, en de zelfstandigen apart aanduiden Naam : RSZ-Nr Straat : Nr _ Postnr Gemeente : Tel.: / Fax : / Activiteit : Zelfstandigen J/N (*) : Naam : RSZ-Nr Straat : Nr _ Postnr Gemeente : Tel. : / Fax : / Activiteit : Zelfstandigen J/N (*) : I. OVERLEGSTRUCTUREN 22. Is een coordinatiestructuur op de bouwplaats voorzien? J/N (*) 23. Zal er een vertegenwoordiger zijn van de vakbondsafvaardiging van de bouwdirectie belast met de verwezenlijking? J/N (*) 24. Zal er een bouwplaatsgebonden vakbondsafvaardiging op de bouwplaats zijn? J/N (*) 25. Datum : 26. Handtekening en hoedanigheid van de ondergetekende : 27. Aantal bijlagen : (*) Schrappen wat niet past (**) Slechts in te vullen indien de coordinator niet ais zelfstandige werkt (***) Eventueel lijst bijvoegen in bijlage 36

80 7.2 AANDACHTSPUNTEN AANNEMERS 1. Risico-analyse uitgevoerd en afgegeven? JA NEEN 2. Beschikt u over voorgeschreven gezondheidsinrichtingen zoals JA NEEN refter, kleedkamer, wasplaats en toiletten? JA NEEN Indien neen, werden de nodige afspraken reeds gemaakt? 3. Beschikken uw werknemers over de voorgeschreven persoonlijke JA NEEN beschermingsmiddelen? o.a. - veiligheidshelm JA NEEN - veiligheidsschoenen JA NEEN - veiligheidsbril JA NEEN - handschoenen JA NEEN - gehoorbescherming JA NEEN - antival-uitrusting JA NEEN - lasbril JA NEEN - veiligheidsharnas JA NEEN - stopchute JA NEEN - levenslijn JA NEEN - valdemper JA NEEN - andere.. JA NEEN 4. Voldoet uw elektrische werfinstallatie aan het A.R.E.I.? JA NEEN - beschermingsgraad ten minste IP 44? JA NEEN - gekeurd door een erkend keuringsorganisme? JA NEEN * keuringsattest bijvoegen Gebruikt u verlengkabels / kabelhaspels JA NEEN - kabeltype H07RNF, CTMB-N, CTFB-N of gelijkwaardig? JA NEEN - is de kabelhaspel thermisch beveiligd? JA NEEN - zijn ze geïdentificeerd (kleurcode en/of naam van firma JA NEEN vermeld op kabel?) Zijn de contactdozen - waterdicht? JA NEEN - slagvast? JA NEEN Gebruikt u verdeelkasten (paddestoelen)? JA NEEN - werden deze vijfjaarlijks gekeurd? JA NEEN 5. Worden stellingen gebruikt? JA NEEN Zo ja, welke? - metserschragen? JA NEEN - rolstellingen? JA NEEN - vaste steiger? JA NEEN - ladderklampen? - andere :. JA NEEN... JA NEEN 37

81 6. Worden heftoestellen gebruikt? JA NEEN Zo ja, welke? - Tirfor JA NEEN - Elektrische takels JA NEEN - Hoogtewerkers JA NEEN - Verreiker JA NEEN - Schaarliften JA NEEN - Torenkraan JA NEEN - Mobiele kraan - op rupsen JA NEEN - op wielen JA NEEN - Heftruck JA NEEN - Gevellift JA NEEN - Hanglift JA NEEN Andere? JA NEEN 7. Zijn deze heftoestellen samen met hun heftoebehoren gekeurd door een erkend organisme? JA NEEN Zo ja, gelieve een kopie van het keuringsverslag te bezorgen aan de coördinator-verwezenlijking. 8. Welke toestellen / middelen worden gebruikt? JA NEEN - Boorhamers / boormachines JA NEEN - Elektrische afkortzaag JA NEEN - Slijpschijfmachine JA NEEN - Schiethamer (patronen) JA NEEN - Tafelzaagmachine JA NEEN - Generator JA NEEN - Compressor JA NEEN - Elektrisch lastoestel JA NEEN Andere? JA NEEN 9. Maakt u gebruik van branders (propaan / butaan)? JA NEEN Zo ja, - terugslagklep voorzien? JA NEEN - brandblustoestel voorzien? JA NEEN - opslagplaats flessen? JA NEEN - flessen geïdentificeerd? JA NEEN JA NEEN Maakt u gebruik van oxy- / acetyleenbranders? JA NEEN Zoja, - terugslagklep voorzien? JA NEEN - brandblustoestel voorzien? JA NEEN - opslagplaats flessen? JA NEEN - manometers gekeurd? JA NEEN - flessen geïdentificeerd? JA NEEN Maakt u gebruik van teerketels (dakdekkers)? JA NEEN Zo ja, - terugslagklep voorzien? JA NEEN - brandblustoestel voorzien? JA NEEN - opslagplaats flessen? JA NEEN - flessen geïdentificeerd? JA NEEN - opvangkuip voorzien? JA NEEN - instructies aan het personeel JA NEEN 38

82 10. Welke producten gebruikt u? Brandgevaarlijke producten (White spirit, ontvetters, benzines,... Geef naam en maximum hoeveelheid op de werf aanwezig. Welke? hoeveelheid hoeveelheid hoeveelheid Chemische producten (methylethylketon (M.E.K.), lijmen,... Geef naam en maximum hoeveelheid op de werf aanwezig. Welke? hoeveelheid hoeveelheid hoeveelheid 11. Werftransport Zijn de vrachtwagens uitgerust met dodehoekspiegel? JA NEEN dodehoekcamera? JA NEEN OPGESTELD DOOR: DATUM: 39

83 7.3 DOCUMENT IN TE VULLEN BIJ ONGEVAL 1. WAT DOEN BIJ EEN ONGEVAL? alle verder gevaar voorkomen en paniek vermijden verzorgen van de gekwetste ruzies en onrust bij de andere werknemers voorkomen onderzoek naar de omstandigheden 2. FORMALITEITEN EN GEGEVENS * naam slachtoffer:... * werkgever :... * dag, datum en uur van het ongeval:... * werd de draagberrie gebruikt? ja nee * wie verleende de eerste hulp?... plaats en aard van de verwonding (hoofd, arm, inwendig,...):... * vervoer naar hospitaal? ja nee zo ja : met ziekenwagen met voertuig werkgever uur van vertrek:... * andere verzorging: gekwetste gaat alleen naar ziekenhuis gekwetste gaat naar huisdokter verzorging alleen op de werf * dag, datum en uur van eventueel verwittigen : - familie van de gekwetste:... - preventieadviseur:... - de coördinator Verwezenlijking:... - technische inspectie:... formulieren mee te geven met de gekwetste: - medisch attest - genezingsattest * de werknemer moet ook zijn ziekenkas op de hoogte brengen * datum werkhervatting :... 40

84 NOODOPROEPNUMMERS H Medische spoeddienst: Tel. 100 GSM 112 Ziekenhuis Vermeldt referentiepunt en straatnaam Vermeldt aard van verwonding Vermeldt of het slachtoffer ademt Vermeldt of het slachtoffer hartslag heeft Vermeldt de naam van uw firma en uw eigen naam Bij levensgevaar meteen bijstand vragen van de MUG Maximaal beroep doen op de dienst 100 voor vervoer van een gekwetste, gezien risico van shock tijdens vervoer. Huisarts: Antigifcentrum (070) Wacht niet op ziekteverschijnselen vooraleer te bellen Geen melk toedienen, melk is geen tegengif Niet laten braken! Meestal is braken niet aangewezen, bel eerst. Spoel overvloedig met water na spatten van een schadelijke stof in de ogen of op de huid Verlucht de ruimte goed Brandweer: Tel. 100 GSM 112 Politiediensten: Vermeldt de plaats van de brand en punt waar de brandweer wordt opgewacht Vermeldt de aard van de brand (gas, vloeistof, vaste stof, ) Vermeldt de omvang, beschikbaarheid van water, de aanwezigheid van gewonden, de aanwezigheid van EHBO Lokale politie: Tel