Gebiedsbeschrijving Haagse Beemden Zuid Oost woongebied 3

Transcriptie

1 Gebiedsbeschrijving Haagse Beemden Zuid Oost woongebied 3 1. Inleiding De gebiedsbeschrijving Haagse Beemden Zuid Oost is als doel om betrokkenen in de woongebieden eenduidige informatie te bieden over de diverse woonvormen, woninggeschiktheid, voorzieningen in het woongebied, de beleving van de woonomgeving en over welzijns- en zorgaspecten. De opgaven voor geschikte woningen (behoefte minus aanbod) zijn gebaseerd op de normatieve behoefte(n) van ouderen op basis van prevalentiecijfers (vitaliteit naar leeftijd) van CBS, behoeftecijfers uit het WoOn 1 en inzicht in de geschiktheid van de woningvoorraad. De behoefte van ouderen zelf kan anders zijn omdat ze, ondanks een mindere vitaliteit, veelal nog geen aanpassingen nodig vinden. Daarnaast is een inventarisatie gemaakt voor de sector wonen met zorg voor gehandicapten en mensen uit de GGZ. De cijfers van de opgaven geven een beeld van de stand van zaken die in de loop van de tijd zal toe- of afnemen. De cijfers geven niet aan dat nieuwbouw de oplossing is voor de gebieden. Per woonservicegebied zal naar gelang de samenstelling van de woningvoorraad, de mogelijkheden en kansen worden bekeken. Zo kunnen de oplossingen bestaan uit een mix van het opplussen van particuliere- en corporatiewoningen, toewijzing huurwoningen, doorstroming huurwoningen, nieuwbouw intramurale en zelfstandige woonvormen, transformatie van intramurale woonzorgvoorzieningen en/of ander vastgoed. De intramurale voorzieningen zullen deels op stedelijk niveau worden bekeken. Dit komt door de ontwikkelingen in de zorg op het gebied van extramuralisering 2 en het scheiden van wonen en zorg, plus de schaalgrootte van de functie van de instelling. De opgaven zijn een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid voor inwoners, marktpartijen en gemeente. Met het nieuwe toetsingskader Actualisering GWI Breda 2015 is het mogelijk om op het ruimtelijk vlak, tegen een stedelijke afweging, kansen en mogelijkheden voor de woongebieden te duiden. Het kan daarmee onderdeel uitmaken van Breda Doet. De vijftien GWI-woongebieden zijn samen te voegen tot de elf Wmo-gebieden, die door wijkteams en sociale teams worden gehanteerd. In de rapportage Stedelijk Beeld GWI Breda 2015 zijn figuren, kaarten en tabellen opgenomen met resultaten van alle woongebieden Breda. De gegevens voor het woongebied zijn in onderstaande hoofdstukken als volgt uitgewerkt : 2. Kerngegevens, 3. Wonen, 4. Woonomgeving en voorzieningen en 5. Welzijn en Zorg. Elk onderdeel wordt afgesloten met constateringen. In enkele figuren worden afwijkende scores ten opzichte van het Bredaas gemiddelde in kleur, als volgt weergegeven. 2. Kerngegevens Haagse Beemden ZO heeft veel (eengezins)koopwoningen (67%), Circa 66% van de huurwoningen is corporatiebezit. De gemiddelde woonduur ligt hoger dan het Bredaas gemiddelde. Ouderen verhuizen meer dan gemiddeld binnen het eigen woongebied. Ouderen uit andere woongebieden zijn minder geneigd (14 e plaats) hier naartoe te verhuizen. De groep 55+ maakt 25% uit van de bevolking, de groep 65+ers 8% en de 75+ers 1%. Het totaal aantal bewoners neemt tot 2020 licht af en daalt daarna sterk. Het aandeel 55+ers neemt tot 2020 iets toe tot 28%, vooral in de leeftijdsgroep Daarna stijgt de groep 75+ sterk tot een aandeel van 13% in 2040 (figuur 2). 1) 3 jaarlijks onderzoek naar hoe mensen wonen en willen wonen. Daarbij wordt gekeken naar onder meer samenstelling huishoudens, woning, woonlasten, woonwensen en woonomgeving. 2) Verschuiving van lichtere vormen van intramurale zorg en ondersteuning naar buiten de muren van de instelling. 1

2 Gageldonk Kievitsloop Woongebied 3 Figuur 1. Kerncijfers Breda AANTAL WONINGEN EIGENDOM 2014 koop huur corporaties overig huur BOUWVORM 2014 eengezins meergezins WOONDUUR EN VERHUIZEN Gemiddelde woonduur huishoudens (in jaren) 14,8 14,8 14,8 12,2 % 55+ers in 2013 verhuist binnen de buurt 7% 36% Populariteit woongebied onder 55+ers 1) 14e LEEFTIJDSOPBOUW 2015 Totaal totaal GEM. PROGNOSE LEEFTIJDSOPBOUW 2020 Totaal totaal ) positie in ranglijst 15 woongebieden waar 55+ers in 2013 naar verhuizen Figuur 2. Bevolkingsprognose 2015, 2020, 2030, 2040 ABF Constateringen kerngegevens Het woongebied heeft veel eengezins- en koopwoningen. Het corporatiebezit is beperkt. De bevolkingsomvang daalt in de toekomst. Het aantal en aandeel 55+ers en 75+ers nemen toe. 2

3 3. Wonen 3a. Woonzorgvormen Met behulp van het Fortunamodel 3 van ABF Research is op basis van vraag en aanbod onderzocht wat de opgaven zijn voor de drie woonzorgvormen: 1. Intramuraal (Beschermd, Beschut, Overig): voor mensen met indicatie ZZP 1 t/m 10, 24-uurszorg 2. Verzorgd wonen: Bewoners kunnen terugvallen op voorzieningen van een nabij gelegen zorg- of verpleegvoorziening 3. Overig geschikt wonen: de zelfstandige woning is specifiek geschikt voor de doelgroep. De cijfers voor de drie woonzorgvormen zijn in figuur 3. uitgewerkt. In paragraaf 3b (figuur 4) worden de intramurale woonzorgvoorzieningen verder uitgewerkt. Figuur 3. Tabel vraag, aanbod en opgave in woongebied Intramuraal Verzorgd wonen Overig geschikt wonen vraag aanbod In bezit van corporaties 0% 62% Bewoond door % opgave (+ is te kort, - is overschot) % opgave 2015 Woongebied Breda >200% -10% >200% -3% 58% -7% Woningbouwplannen 2014 t/m ) ) nieuw bouw w oonzorg- en overige w oningen hardheid 1-5 Er is een erg klein aanbod aan woonzorgvormen. De woonzorgvormen Intramuraal en Verzorg wonen ontbreken in het gebied, evenals nieuwbouwplannen voor de komende jaren. Door de vergrijzing lopen de tekorten in de toekomst verder op. Bij Overig geschikt wonen is er in 2015 onvoldoende aanbod, dat door 31% van de 55+ers wordt bewoond. Doordat 69% van deze woningen niet bewoond door de doelgroep is er een extra tekort van 301 woningen. In de toekomst loopt het tekort verder op. Er zijn tot 2020 geen woningbouwplannen. 3 Prognoses van de vraag naar voor ouderen geschikte huisvesting, rekening houdend met de bevolkingsontwikkeling en het huidige extramuraliseringsbeleid. 3

4 Kaart 1. Opgave drie woonzorgvormen 2015 in woongebied 2 Noord West(links) en Zuid Oost(rechts) VG/LG/GGZ Woonvoorziening V&V Staven boven streep = te kort Staven onder streep = overschot Constateringen woonzorgvormen Vooral bij de woonzorgvorm Overig geschikt wonen is er nu en in de toekomst een groot tekort. Er zijn geen nieuwbouwplannen. Het tekort kan door de eigenaar-bewoners en corporaties worden opgepakt door de niet geschikte woningen op te plussen. 3b. Intramurale woonzorgvormen ouderen Met behulp van het Fortunamodel van ABF-research is op basis van vraag en aanbod onderzocht wat de opgave is voor de drie intramurale woonzorgvormen. 1. Beschut wonen (verzorging): voor mensen met een afbouw voor indicatie voor ZZP 1 t/m 4 2. Beschermd wonen (verpleging): voor mensen met een indicatie ZZP 5 t/m 8 en 24-uurs zorg 3. Overig intramuraal voor mensen met een tijdelijke verblijf met indicatie ZZP 9 t/m 10 Er zijn geen intramurale woonzorgvormen in dit gebied. Dit betekent op dit moment een tekort aan plaatsen, omdat de behoefte er wel is. De behoefte naar Beschut wonen neemt richting 2020 iets af, 4

5 de vraag naar Beschermd wonen en Overig Intramuraal stijgt dan ligt. Er zijn geen nieuwbouwplannen. Figuur 4. Vraag, aanbod en opgave intramurale instellingen Beschut Beschermd Overig Extramuralisering Bezetting /- intramuraal 1) aanbod 2012 vraag aanbod opgave (+ is te kort, - is overschot) opgave Breda nieuwbouw en programmering 2012 t/m ) 0 1) Is een opgave voor Verzorgd w onen of Overig geschikt w onen 2) nieuw bouw w oonzorg- en overige w oningen hardheid 1-5 In 2014 hebben de zorginstellingen zelf een inventarisatie uitgevoerd naar het aantal Beschutte en Beschermde plaatsen. Dit kan afwijken van het aanbod dat in 2012 bekend is bij ABF. In het woongebied zijn er in 2014 geen intramurale woonzorgvormen aanwezig. Figuur 5. Capaciteiten woonvoorzieningen Intramuraal Beschut en Beschermd 2014 Beschut Beschermd Totaal Verwachte afbouw ZZP 1 t/m 4 ZZP 5 t/m 10 Intramuraal ZZP 1 t/m 4 3. Haagse Beemden ZO Totaal Breda Gemiddeld 58,7 84,7 143,4-42,8 Bron: Inventarisatie capaciteit intramurale woonzorgvoorzieningen 2014 O&I/WS Constateringen intramurale woonzorgvormen In het gebied ontbreken alle drie de intramurale woonzorgvormen, terwijl er wel een beperkte behoefte is. Er zijn geen nieuwbouwplannen voor het gebied. 3c. Intramurale woonvoorzieningen gehandicapten en GGZ ABF research heeft een inventarisatie gedaan voor de sector wonen met zorg voor gehandicapten en mensen uit de GGZ.. Er is behoefte aan 49 plaatsen in een woonvoorziening. De vraag neemt richting 2020 af. Figuur 6. Vraag 2015 en aanbod 2014 Gehandicapten en GGZ Per 1000 inw. Aant pers. Per 1000 inw. Vraag Gehandicapten Haagse Beemden ZO 4,2% Breda 3,8% Vraag GGZ Haagse Beemden ZO 1,4% Breda 1,4% Globaal aanbod ) Aantal personen 8 Score + of - tov Breda - 1) begeleid w onen gehandicapten en GGZ (exclusief inw onenden of zelfstandig w onenden) Er wonen in totaal 8 mensen met beperkingen1) in twee woonvoorzieningen. De bezetting in de geïnventariseerde woonvoorzieningen en het aantal locaties is beneden gemiddeld (figuur 7). De locaties liggen redelijk verspreid over het woongebied (kaart 1). 5

6 Figuur 7. Bezetting woonvoorzieningen VG 4, LG 5 en GGZ 2014 Bezetting 2014 VG, LG en GGZ per 1000 inw. Aantal locaties per 1000 inw. 03. Haagse Beemden ZO 0,9 0,22 Totaal Breda 2,9 0,44 1) Verstandelijk- en Geestelijk Gehandicapten en mensen die Geestelijke Gezondheid Zorg nodig hebben Constateringen woonvoorzieningen gehandicapten en GGZ De vraag naar woonvoorzieningen voor mensen met VG, LG of GGZ beperkingen is groter dan het geïnventariseerde aanbod. 3d. Geschiktheid woningen Het aanbod aan zelfstandige woningen moet niet alleen in aantallen voldoende zijn, maar ook betreft de geschiktheid voor minder mobiele mensen. De hele woningvoorraad is met het Piramidemodel 6 van ABF-research op geschiktheid doorgelicht voor 1. minder vitale ouderen (één ster), 2. rollator gebruikers (twee sterren) en 3. rolstoelgebruikers (drie sterren. De cijfers over de geschiktheid van de woningen kunnen die van het aanbod aan woon(zorg)vormen overlappen. Deze cijfers kunnen niet bij elkaar worden opgeteld. Figuur 8.Vraag naar en geschiktheid van woningvoorraad een ster (mob A) twee sterren (Mob B-) drie sterren (mob B+C) Totaal vraag 2015 mensen met beperking huur koop aanbod 2014 Verzorgd + Overig geschikt In bezit van corporaties 59% 82% Bewoond door % 23% Verzorgd wonen 0 0 Overig geschikt opgave ) Verzorgd + Overig geschikt % van woningen woongebied -2% 1% 1% Opgave Breda % van woningen -3% -1% 0% opgave ) Verzorgd + Overig geschikt Woningbouwplannen 2014 t/m ) ) + is te kort, - is overschot 2) nieuw bouw w oonzorg- en overige w oningen hardheid 1-5 Het aantal één sterren woningen (2015) lijkt de vraag naar deze woningen met 81 te overstijgen. 255 woningen (68%) worden echter niet door de doelgroep bewoond. Door dit scheefwonen 7 neemt de opgave met 120 woningen toe. Er zijn geen nieuwbouwplannen. Van de twee sterren woningen wordt 77% (48 woningen) niet bewoond door de doelgroep, waardoor he tekort verder oploopt. Er zijn geen nieuwbouwplannen. 4 Verstandelijk gehandicapten 5 Lichamelijk gehandicapten 6 Het Piramidemodel geeft op lokaal niveau vraag naar en aanbod van woningen geschikt voor mensen met mobiliteitsbeperkingen weer. 7 Met scheefwonen wordt in deze context bedoeld: scheefwonen op basis van woninggeschiktheid. 6

7 Er zijn geen drie sterrenwoningen in dit gebied. De opgave voor deze woningen ligt nu op 55 woningen. Er zijn geen nieuwbouwplannen. Constateringen geschiktheid woningen De woninggeschiktheid is matig. Van de één sterren woningen zijn er genoeg, maar 68% wordt niet bewoond door 55+ers. Er is een tekort aan twee én drie sterren woningen. Er zijn geen nieuwbouwplannen. 4. Woonomgeving en voorzieningen Voor het maatschappelijk vastgoed is nagegaan waar en hoeveel voorzieningen met een ontmoetings- of dagbestedingsfunctie er zijn en hoe deze zich verhouden tot het Bredaas gemiddelde. Er is daarbij geen rekening gehouden met het aantal inwoners in het woongebied. Het aantal wijkvoorzieningen met een ontmoetings- of dagbestedingsfunctie ligt onder het Bredaas gemiddelde. Er is geen zorgvoorziening voor ontmoeten en dagbesteding. kaart 2). Figuur 9. Wijkvoorziening ontmoeting- en dagbesteding bij welzijns- en zorgorganisaties 2014 Ontmoeten en Ontmoeten bij Dagbesteding dagbesteding welzijnsvoorziening voorziening zorgvoorziening VG of LG 3. Haagse Beemden ZO Totaal Gemiddeld 1,6 1,6 2,1 Kaart 2. Ligging maatschappelijk voorzieningen met wijkfunctie ontmoeting- en dagbesteding bij welzijns- en zorgorganisaties 7

8 Rapportcijfer woonomgeving 2013 Indicator verloedering 2013 Score publieke ruimte Ned= Leefbarometer Score niveau voorzieningen Ned= Leefbarometer Figuur 10 Figuur 6. Aanwezigheid medische basisvoorzieningen per 1000 inwoners 2014 (bron Akse Media) Medisch 1) score op 5 Woongebied Huisarts Fysiotherapeut Tandarts Wijkgebouw Zorgkruispunt 2) medisch 3 Haagse Beemden ZO 0,54 0,54 0,11 0,00 0,00 Gemiddeld Breda Totaal aantal Breda 0,6 0,8 0,3 0,1 0, ) Indien er een gezondheidscentrum is tellen meerdere huisartsen voor één, bij GWI is afstand ook belangrijk 2) Wijkgericht multifunctioneel voorzieningencentrum in centrale zone van het w oongebied De aanwezigheid van een aantal basisvoorzieningen (huisarts, fysiotherapie, tandarts, wijkgebouw en een zorgkruispunt) is voor de doelgroep van vitaal belang. Er zijn minder dan gemiddeld basisvoorzieningen aanwezig. Er zijn minder huisartsen, tandartsen en fysiotherapeuten. Een wijkgebouw en zorgkruispunt ontbreken. De beleving van de woonomgeving (figuur 11) is gemiddeld. In Kievitsloop is er minder sprake van verloedering. De publieke ruimte wordt gemiddeld beoordeeld. De voorzieningen in het woongebied scoren beneden gemiddeld. Figuur 11. Beleving inwoners(rapportcijfer/indicator) en feiten over publieke ruimte en voorzieningen(scores) Woongebied en buurten 02 Haagse Beemden ZO 7,3 4, Gageldonk (0600) 7,4 3, Kievitsloop (0601) 7,2 4, Breda 7,4 3, Score publieke ruimte (waarde verkochte huurwoningen, aandeel sloop, geluidsbelasting, railverkeer, geluidsbelasting totaal, nabijheid groot water, groene ruimte tussen vroeg naoorlogse bouw, water in de wijk, uitzicht op binnenwater) Score voorzieningenniveau (nabijheid supermarkt, nabijheid bankfiliaal, nabijheid groot winkelcentrum) Constateringen woonomgeving en voorzieningen Er zijn minder (medische) basisvoorzieningen aanwezig dan gemiddeld in Breda. De woonomgeving wordt gemiddeld beoordeeld. De score voor de publieke ruimte is hoger dan in Breda. Het voorzieningenniveau scoort in alle buurten beneden gemiddeld. 5. Welzijn en zorg Er is onder de bewoners onderzoek gedaan naar de beleving van de welzijnsaspecten in het gebied (figuur 12) Daarnaast is onderzoek gedaan naar enkele zorgaspecten en de beleving van de eigen gezondheid (figuur 13). De cijfers zijn gerelateerd aan het Bredaas gemiddelde. 8

9 % WMO (naar vervoer, woning of huishoudelijke hulp) 2014 Woonvoorziening WMO 2014 Mantelzorg ontvangen 2014 Mantelzorg geven 2014 (Potentieel) aanbod vrijwilligers 2014 % kwetsbare Bredanaars 2014 Actieve culturere participatie 2014 % inwoners dat eigen gezondheid goed vind 2012 Beleving van onveiligheid in de buurt 2013 Indicator sociale cohesie (omgang in buurt, thuis voelen) 2013 Rapportcijfer leefbaarheid 2013 Overlast van groepen jongeren komt vaak voor 2013 Score eenzaamheid 2012 Figuur 12. Belevingsaspecten inwoners over welzijn Woongebied en buurten 02 Haagse Beemden ZO 26% 5,9 7,2 7% 2,6 Gageldonk (0600) 26% 6 7,2 6% 2,4 Kievitsloop (0601) 25% 5,7 7,2 8% 2,7 Breda 26% 6 7,3 12% 2,6 Bij de beleving van de welzijnsaspecten scoort het woongebied gelijk aan Breda. In Gageldonk is de eenzaamheid lager dan in het overige deel van het woongebied en Breda. Figuur 13. Belevingsaspecten inwoners en scores over zorg Woongebied en buurten 02 Haagse Beemden ZO 3,9% 0,6% 10,2% 19,5% 31,4% 36% 27,1% 77% Gageldonk (0600) 4,3% 34% 77% Kievitsloop (0601) 3,4% 38% 76% Breda 7,3% 1,1% 6,7% 26,1% 41,9% 37% 40,6% 71% Bij de zorgaspecten blijkt dat het aantal mantelzorgontvangers iets boven gemiddelde is. Het aantal mantelzorgers en vrijwilligers beneden gemiddeld. Het aandeel kwetsbare Bredanaars is gelijk aan het Bredaas gemiddelde. De afgelopen jaren zijn er 51 (0,6%) Wmo-voorzieningen verstrekt. Het aandeel bewoners dat hun gezondheid als goed beoordeeld is bovengemiddeld. De culturele participatie is beneden gemiddeld. Constateringen beleving welzijn en zorg Relatief weinig mensen ontvangen een Wmo-voorziening. Bij het toenemen van het aantal en aandeel ouderen (55+) en de behoefte aan (mantel)zorg kan de beperkte mantelzorg en aantal vrijwilligers een probleem vormen. Veel bewoners beoordelen hun gezondheid als goed. 9