Samenvatting. onderzoeksresultaten. constructie huurwoningen Zeeheldenbuurt

Transcriptie

1 Samenvatting onderzoeksresultaten constructie huurwoningen Zeeheldenbuurt Inhoud pagina Inleiding 2 Uitgevoerde onderzoeken 2 Methode van toetsen 2 Resultaten onderzoeken 3 - Archiefonderzoek - Opnamen - Funderingsbalk destructief - Vloerwateraanpassing en lintvoegmeting - Inspectieputten - Houtmonsters Conclusies 7 Verklarende woordenlijst 7 Bronvermelding 8 1

2 Inleiding In opdracht van Parteon zijn door bureaus Fugro en List onderzoeken uitgevoerd naar de technische staat van de constructie van de huurwoningen in de Zeeheldenbuurt. Het gaat om de adressen: Karel Doormanstraat 1-55; Jan van Riebeeckkade 11-16; Piet Heinstraat en 16-46; Van Heemkerckstraat 1-63 en 2-60,; Van Diemenstraat en 15-32; Cor Bruynweg Er is steekproefsgewijs onderzoek uitgevoerd naar de begane grondvloeren, funderingsbalken, betonnen poeren en funderingspalen. In deze notitie omschrijven wij de onderzoeken en vatten de voorlopige resultaten van deze onderzoeken samen. Nader onderzoek is nodig om deze resultaten definitief te maken. Uitgevoerde onderzoeken In eerste instantie zijn steekproefsgewijze opnamen in de Zeeheldenbuurt uitgezet om de aanwezige holle baksteenvloeren of NeHoBo-vloeren te beoordelen met als voorwaarde minimaal één woning per bouwblok. Tijdens de eerste opname werd schade aan de funderingsbalken waargenomen, waarna onderzoek naar de kwaliteit van de funderingsbalken onderdeel van de opnamen is geworden. Later zijn in overleg met Parteon meer woningen aan de opnamen toegevoegd. Dit om een beter beeld te vormen naar aanleiding van de geconstateerde schades in vorige opnamen. Vanuit de opdracht zijn alleen huurwoningen van Parteon meegenomen in de opnamen. Parteon heeft tevens opdracht gegeven tot vervolgonderzoek door middel van onderstaande methoden. Methode van toetsen Om een goede beoordeling te kunnen maken zijn de volgende onderzoeken uitgevoerd: - Archief Bij zowel Parteon als bij gemeente Zaanstad zijn oprichtingstekeningen opgevraagd om inzicht te krijgen in de bouwwijze van de woningen. - Opname / destructief Om de kwaliteit van de vloeren en funderingsbalken op te nemen zijn steekproefsgewijs opnamen uitgevoerd aan de huurwoningen van Parteon. Bij één woning is een balk opengehakt (destructief onderzoek) om de aanwezige wapening te bepalen en een indruk van de betonkwaliteit te verkrijgen. - Controleberekening archief aan Bouwbesluit bestaand Aan de hand van de gevonden oprichtingstekeningen is een controleberekening gemaakt om te toetsen of de woningontwerpen voldoen aan Bouwbesluit bestaande bouw. - Controleberekening bestaand aan Bouwbesluit bestaand De aangetroffen constructie vanuit het destructief onderzoek wordt gecontroleerd om te toetsen of deze voldoen aan Bouwbesluit bestaande bouw. - Vloerwaterpassing en lintvoegmeting Bij een aantal bouwblokken in de wijk zijn de horizontale voegen gemeten (lintvoegmetingen) om zo eventuele scheefstand waar te nemen. Bij ieder gemeten bouwblok is in één woning gekeken of de vloer recht loopt (vloerwaterpassing) om eventueel inpandige scheefstand inzichtelijk te maken. - Inspectieputten Aan de hand van de lintvoegmeting zijn op twee plaatsen aan weerszijde van de wijk inspectieputten gegraven om de poeren en houten palen onder de woning te beoordelen. - Sonderingen Op drie plaatsen verspreid over de wijk zijn sonderingen uitgevoerd om inzicht te krijgen in de grondsamenstelling onder de woningen. - Controleberekening palen aan Bouwbesluit bestaand 2

3 Op basis van de inspectieput-rapporten en de resultaten van de uitgevoerde sonderingen is een controleberekening van de palen gemaakt om de draagkracht te toetsen aan Bouwbesluit bestaand. Resultaten onderzoeken Archiefonderzoek Uit het onderzoek zijn de volgende gegevens bekend: - De woningen zijn geheid op houten palen met daarop betonpoeren. - Hierop zijn betonnen funderingsbalken gestort, waarbij de balken die van voor naar achter lopen hoger zijn gestort dan de geveldragende balken. 3

4 - De vloeren van de woningen zijn uitgevoerd als holle baksteenvloer, met uitzondering van Karel Doormanstraat 1 t/m 41. In de praktijk blijken deze woningen ook met een holle baksteenvloer gebouwd te zijn. - De gevels en woningscheidende wanden zijn uitgevoerd in metselwerk, waarbij de buitenmuren zijn uitgevoerd met spouw. De gevels lopen tot bovenkant zoldervloer. - De vloeren zijn bij de woningscheiding onderbroken (gedilateerd). Voor het metselwerk en de betonnen funderingsbalken zijn geen dilataties opgegeven. - Alle woningen hebben als verdiepingsvloer en zoldervloer een houten balklaag met afwerking. - Het dak is als houten zadeldak uitgevoerd, waarbij de woningscheidende wanden alsmede de zijgevels als metselwerk zijn doorgetrokken tot de nok. Type woningen in de wijk 4

5 Opnamen Fundering - In een aanzienlijk aandeel van de woningen is minstens 1 funderingsbalk gescheurd. Dit zie je vrijwel altijd terug in de gevel boven maaiveld, waar scheurvorming optreedt. - In enkele gevallen ligt de wapening duidelijk bloot. Dit is door slechte dekking of door het loskomen van het beton. Het gaat hier om poerwapening, beugels in de balk of onderwapening in de balk. Het opname-patroon is niet consistent en komt dus op verschillende plaatsen voor zonder patroon. - De kruipruimte staat volgens de bewoners regelmatig onder water. Dat houdt in dat de funderingsbalken en poeren regelmatig onder het grondwater staan. Tijdens de opnamen is dit gebleken, waarbij de kruipruimte ontoegankelijk werd. Vloeren - Vrijwel alle woningen hebben een beschadigde holle baksteenvloer. Hierbij ligt de wapening bloot en is aangetast. Ook zijn bakstenen gesprongen of zwaar beschadigd, dit is een direct gevolg van de corrosie van de onderwapening. In veel gevallen is de baksteen al gesprongen, maar blijft deze hangen. Op het zicht ziet de vloer er goed uit, maar bij aanraken van de voegen vallen delen naar beneden. - Geen enkele opgenomen woning heeft een holle of scheve vloer. De vloeren voelen degelijk aan en lopen voor het gevoel vlak. - Er is geen patroon te vinden in de manier van beschadigen van de vloeren. Ook de hoeveelheid schade is niet consequent. Gevels - In diverse gevels is scheurvorming waargenomen. Dit was voornamelijk boven de scheuren in de fundering. Ook op enkele plekken rond kozijnen was scheurvorming. Met name rond de (nieuwe) raamdorpels op de eerste verdieping. Dit omdat de dorpel mogelijk is gaan uitzetten en krimpen. Lateien - Tijdens de opnames is opgevallen dat het metselwerk boven het raamkozijn op de begane grond is gaan zakken. Er mist een constructie die het metselwerk draagt boven het kozijn (lateifunctie). Hierdoor is ook schade waargenomen aan het metselwerk tussen de verdiepingen. Bij een aantal woningen is dit metselwerk eerder vervangen. 5

6 Opmerkingen bewoners - Veel bewoners klaagden over wateroverlast sinds het aanleggen van diepriool. Hierdoor komt de kruipruimte met enige regelmaat onder water te staan. - Tevens zijn de ventilatiesleuven dichtgezet en een klein roostertje geplaatst. Deze plintroosters met renovatiekoker zijn volgens de bewoners veel te klein waardoor het veelal muf ruikt en vochtig is. Funderingsbalk destructief Ter controle op aanwezige wapening is één funderingsbalk opengemaakt. Dit werd gedaan ter plekke van een verticale scheur in de betonbalk onder de achtergevel. In deze balk is minder wapening aangetroffen dan vanuit de archieftekening verwacht werd. Zowel de boven- als de onderwapening bestaat uit 2x een wapeningsstaaf van 8mm (2 Ø8) in plaats van de getekende 2 Ø10 boven en 4 Ø10 onder. De beugels zijn wel aanwezig als getekend. - De blootgelegde wapening heeft een kleinere diameter dan opgegeven op de archieftekening. - De onderwapening bevat twee in plaats van vier staven. - De beugels en het formaat balk komen overeen. - Het beton was makkelijk weg te halen met een handmatig bediende kango. - De dunne buitenste betonschil sloeg blauw uit, het overige beton werd bruinig. - De wapening was ter plekke van de scheur door midden. Vloerwaterpassing en lintvoegmeting Bij een zestal bouwblokken is een lintvoegmeting uitgevoerd, waarbij één woning per blok ook met een vloerwaterpassing gemeten is. Samengevat vallen de volgende waarden op: - Eén meting geeft een matig zakkingsverschil te zien. - Een andere meting heeft een groot zakkingsverschil, waarbij de voorgevel lager ligt dan de achtergevel. - Een derde blok heeft grote verschillen in zakking, waarbij de draaiing (rotatie) in sommige gevallen matig te noemen is. - Eén blok bevat kleine tot matige rotaties. - De overige gemeten blokken bevatte kleine tot nihile rotaties. - Vloerwaterpassingen worden in de regel als minder betrouwbaar gerekend dan lintvoegmetingen, gezien de vloerafwerking meegerekend wordt in de hoogteverschillen. Een verschil van mm hoeft geen zakking in de fundering te betekenen. - De vloerwaterpassingen van één woning vertoont een grote rotatie die in de lintvoegmeting niet terug te zien is. Op hetzelfde adres is een grote rotatie, waardoor het aannemelijk is dat dit hoogteverschil het gevolg is van een verschil in vloerafwerking. - De overige rotaties vallen veelal in nihil tot klein, met een enkele matige rotatie. Als een marge van 15 mm wordt aangehouden zoals hierboven gemeld, zijn dit geen alarmerende rotaties. Inspectieputten - Op beide adressen is de funderingsbalk aan de voorzijde rondom gescheurd. - Bij één adres is de balk verschoven en gezakt. Bij het andere adres is de balk niet verschoven. - Het metselwerk boven de betonscheur is gescheurd. - Bij veel panden in de buurt zijn dergelijke scheuren zichtbaar boven maaiveld. - De palen van beide panden zijn in redelijke staat. - Alle gegevens opgenomen door Fugro zijn verwerkt in een F3O-gebaseerde beoordeling. Houtmonsters Bij het uitvoeren van de putten zijn houtmonsters genomen van de palen onder beide woningen. Deze monsters zijn onderzocht door het laboratorium. Uit het rapport van het laboratorium komt het volgende naar voren: 6

7 - De palen zijn uitgevoerd in grenenhout. Eén monster bestond geheel uit spint (het zachte deel van het hout aan de buitenzijde van de paal), de andere drie monsters bestonden voor meer dan de helft uit spint. - Alle vier de palen zijn aan de buitenzijde sterk aangetast door bacteriën. De diepte van aantasting is respectievelijk 34, 17, 20 en 20 mm. - De verwachting is dat over de komende 25 jaar de palen respectievelijk 48, 24, 28 en 28 mm diep aangetast zijn. - De onderzochte palen hebben genoeg dragend restdiameter bij zowel de onderkant van de fundering als ter plekke van het omslagpunt om de belasting vanuit de woningen te dragen. - Berekend is dat voor de komende 25 jaar de dragende restdiameter volgens richtlijnen groot genoeg is. Conclusies Uit alle onderzoeken genoemd in dit rapport kunnen de volgende conclusies getrokken worden: Vloeren - De schade aan de holle baksteenvloeren verschilt per woning van nihil tot matige schade. - Doorgaans bevat een woning enkele plekken waar het steen gesprongen is en de wapening gecorrodeerd (verroest) bloot ligt. - Herstellen van deze vloeren volgens het bestaande principe is niet haalbaar, hiervoor zijn de vloeren te veel beschadigd. Funderingsbalken - De aanwezige oppervlakte van de wapening in de funderingsbalken voldoet niet aan de toets afkeurniveau volgens Bouwbesluit bestaande bouw. - De in de opnamen vastgelegde scheuren duiden op een overschrijding van dwarskracht t.o.v. de capaciteit van de beugels, in combinatie met een groot steunpuntsmoment. - Door deze (haar)scheuren corrodeert de wapening, waarmee de balk zijn draagkracht verliest. - De betonkwaliteit gebruikt in het werk is slecht. Het gemak waarmee het beton weggehaald kan worden, alsmede de kleur van het beton, duidt op een slechte uitharding en een lage druksterkte. Poeren - De poeren zijn in goede staat. Hieraan is geen schade waargenomen. - In tegenstelling tot de archiefstukken zijn sommige piramidevormige poeren alsnog recht uitgevoerd. Palen - De palen zijn licht tot matig aangetast, maar hebben nog genoeg draagvermogen. - De buitenste schil bevat aantasting, wat zich in de komende 25 jaar door zal zetten. Dit zorgt niet direct tot ernstige afname van draagkracht. - De poer is niet altijd recht op de palen gemaakt, maar er zijn geen palen waargenomen die onder de poer vandaan komen. Verklarende woordenlijst Destructief onderzoek een balk openhakken om deze te onderzoeken Lintvoegmetingen de horizontale voegenmeten Vloerwaterpassing onderzoeken of de vloer recht loopt Sonderingen uitvoeren meten van de grondsamenstelling onder de woningen. Wapening een versterking die in beton wordt aangebracht Geditateerd vloeren zijn bij de woningscheiding onderbroken Lateien een constructie die het metselwerk draagt boven het kozijn Rotatie draaiing Spint het zachte deel van het hout aan de buitenzijde van de paal) Gecorrodeerd verroest 7

8 Bronvermelding De geciteerde onderzoeken zijn van: Ingenieursbureau List, Project v. Heemskerckstraat e.o. Fugro Geoservices, Rapportage funderingsinspectie put 1 en 2 te Wormerveer. Fugro Geoservices, Rapportage resultaten lintvoeg- en waterpassing 6 woonblokken Zeeheldenbuurt te Wormerveer. Fugro Geoservices, Rapportage geotechnisch veldwerk 6 woonblokken Zeeheldenbuurt te Wormerveer. 8