UITSPRAAKTRAINING BIJ JONGVOLWASSENEN COCO

Transcriptie

1 UITSPRAAKTRAINING BIJ JONGVOLWASSENEN COCO I. Smits, A. Labaere: didactische implicaties W. Heeringa: technische uitwerking In samenwerking met VRT TAAL 1

2 UITSPRAAKTRAINING OP DE HOGESCHOOL Waarom? Voor wie? Doelstelling Hoe? Eerste ervaring Conclusie Demo 2

3 WAAROM? 3

4 NODEN Zelfstandig kunnen oefenen op de uitspraak van vocalen en diftongen o o Voorbeeldklanken aanbieden via verschillende normstemmen Feedback geven via verschillende kanalen: Auditief en visueel en kinesthetisch Objectieve feedback formuleren op basis van formanten 4

5 VOOR WIE? 5

6 DOELGROEP In de eerste plaats: o o o o o Later: Studenten logopedie en audiologie Studenten uit andere opleiding waar uitspraak belangrijk is: Journalisten Acteurs Leerkrachten Tolken Bedrijfswereld NT2 Mensen met een hoorstoornis 6

7 DOELSTELLING 7

8 FOCUS Bijsturen van dialectische / foutieve uitspraak van Vocalen Diftongen Verhogen van de auditieve discriminatievaardigheid Herkennen van het effect van wijzigingen in de instelling van de articulatoren op de formantligging. Ontwikkelen van coachingvaardigheden voor uitspraaktraining via tactiel-kinesthetische, auditieve en visuele feedback. 8

9 HOE? 9

10 VOORWAARDEN Het programma moet via verschillende wegen een uitspraak doen over de klankproductie van de gebruiker tijdens oefenen Het programma moet suggesties geven voor aanpassing tijdens het oefenen De gebruiker kan zelf de oefenklank of toetsklank kiezen Het programma moet eenvoudig en gebruiksvriendelijk zijn 10

11 HET PROGRAMMA Is gebaseerd op PRAAT: Paul Boersma en David Weenink (Universiteit Amsterdam) Klinkermikken: Jos Pacilly (Universiteit Leiden) Is opgebouwd uit 2 maal 63 woorden, ±3 woorden per klank Bevat verschillende niveaus in normering (Thomas More / VRT) Geeft een score per dimensie volgens formant 1 en formant 2 Geeft bij afsluiten een overzicht in Excel-tabel van de prestaties 11

12 TOETSEN Plaatst de klankproductie op een klinkerdriehoek afgestemd op de geselecteerde normstem Registreert hoeveel klanken in de laatste poging correct waren De klankproductiestip kleurt groen bij pass / rood bij fail Geeft een totaalscore op 10 voor de toets na afsluiten 12

13 TOETSEN man vrouw 13

14 OEFENEN Geeft het auditieve model via de normstem Laat toe de normstem te vergelijken met de eigen klankproductie Formuleert de kinesthetische feedback via; Geschreven/gesproken tekst klankproductiestip op de klinkerdriehoek 14

15 OEFENEN geschreven feedback gesproken feedback 15

16 EERSTE ERVARING 16

17 PILOOT ONDERZOEK Validiteit van de objectieve beoordeling Coco ten opzichte van de perceptuele beoordeling (kwaliteit) Effectiviteit Gebruiksvriendelijkheid 17

18 VALIDITEIT Lengte van de klank en ronding 18

19 VALIDITEIT Bij alle vocalen: Geeft Coco sneller een fail dan de perceptuele beoordelaar.! Wat betreft ronding en voor-achter positie Nooit zal de beoordelaar een fail geven als Coco een pass geeft! Behalve wat betreft lengte Bij de diftongen: Geeft de beoordelaar sneller een fail dan Coco! Diftongering wordt perceptueel beoordeeld en niet door Coco (ei ui) 19

20 VALIDITEIT Significant verschil tussen perceptuele beoordeling en Coco p <.01 De correlatie tussen Coco en de perceptuele beoordeling is positief matig en significant (r =.473, p <.01) 20

21 EFFECTIVITEIT N = 63 Oefentijd: 3 maanden 95% Nederlands als moedertaal 32% volgt ook therapie Oefentijd per week: <1 keer per week 21% 1 keer per week 59% 2 keer per week 18% >2 keer per week 3% 15 min 70% 30 min 29% 60 min 1% 21

22 EFFECTIVITEIT 3 moeilijkste woorden: Tas / kip / stut 3 gemakkelijkste woorden: Hoofd / keer / peer 22

23 EFFECTIVITEIT VOOR EN NA Significant verschil tussen eerste en tweede afname p <.01 De correlatie tussen de eerste en de tweede afname is positief matig en significant (r =.632, p<.01) 23

24 GEBRUIKSVRIENDELIJKHEID Duidelijke instructies 91% Duidelijke handleiding 94% Voldoende woorden 68% Duidelijke normstem 98% Duidelijke target 98% Duidelijke visuele feedback (driehoek) 95% duidelijke tekstuele feedback (kinesthetisch) 70% Zelf ervaren trainingseffect 52% 24

25 GEBRUIKSVRIENDELIJKHEID Meest efficiënte feedback: Visueel driehoek 29% Tekstueel (kinesthetisch) 10% Auditief (kinesthetisch) 9% Auditief vergelijking norm- eigen productie 52% 25

26 CONCLUSIE 26

27 CONCLUSIE + Na oefening met Coco significante verbetering (pilootstudie) + Zelfstandig oefenen lukt beter, student voelt zelf het effect + Gebruiksvriendelijk systeem " Aanpassen van de norm van 1 stem naar groep " Bekijken van de beoordeling voor diftongen " Aanpassen van de tekstuele feedback voor kinesthetische bijsturing " Uitbreiden van de woordenlijsten 27

28 Coco 28

29 dankjewel VOOR JULLIE INTERESSE 29