W"Y. ,'/t. BenW-advies. ) Behandeling in de raad. lj1. Onderwerp. Voorstel. Toelichting. In overleg met afdeling(en)

Transcriptie

1 BenW-advies Portefeu illehouder Afdeling Advies van Datum advies Bestandsnaam Advies O.R. In overleg met afdeling(en) Actief informeren raad Actief informeren wijkcontactambtenaa r S.W. Krooneman Maatscha ppel ijke Ontwi kkel in g Coby de Jong L3 memo llv aug 2013 fipe Pa raaf afdelingshoofd { i t \ \ ) Behandeling in de raad Beslissing d.d Nummer 5 Conform voorstel B W,'/t W I l W"Y Besluit Openbaar W 'æ Persbericht S lj1 Onderwerp Kosten leerlingenvervoer Voorstel Kennis nemen van de kosten en de toekomst ge ontwikkelingen van het leerlingenvervoer Toelichting De gemeente Elburg heeft (net als de meeste gemeenten overigens) te maken met hoge kosten voor het leerlingenvervoer die ieder jaar (fors) stijgen. laarlijks wordt bij de jaarrekening extra geld gevraagd om overschrijd ng van de raming te voorkomen. Het leerlingenvervoer is op die manier een u tgave met een open eind waar moeilijk grip op te krijgen is. Reden dat uw college heeft gevraagd om een memo waarin de wettelijke regels, de bezuin g ngsmogelijkheden en de praktijk in Elburg inzichtelijk gemaakt worden' 1

2 In dit voorstel treft u aan een overzicht van het soort vervoer, de leerlingen, de kosten, het resultaat van de aanbevelingen van de quickscan van Forset en een vooruitblik naar de wetswijziging passend onderwijs per 1 augustus 2OL4 en de gevolgen voor het leerlingenvervoer. Inleiding Het leerlingenveryoer is een verantwoordelijkheid van de woongemeente van de leerlingen. Voor leerlingen kan een vervoersvoorziening aangevraagd worden op grond van landelijke wet- en regelgeving en de gemeentelijke verordening (Verordening Gemeente Elburg 2011). In aanmerking voor een vervoersvoorzien ng komen: - leerl ngen van het speciaal onderwijs, - gehandicapte leerlingen van het regulier onderwijs - leerlingen van het regulier basisonderwijs op grond van de richt ng Wettelijk mag voor gehandicapte leerlingen geen afstandscriter um gehanteerd worden, voor leerlingen van speciaal- en sbo-onderwijs s n de verordening een afstandscriterium van 4 km opgenomen en voor leerlingen op grond van de richting de maximale afstand: 6 km. Overzicht kosten en enkele cijfers De kosten voor het vervoer bedroegen in: meerkosten: 2OtO L7 C447.OOO 19.OOO (begroting) begroting blijven!) 4,4 o/o 8,9 o/o 2,7o/o (mits de uitgaven in 2013 binnen de Percentage kosten per vervoerssoort en andere kosten: Aangepast vervoer 9O,3 o/o Openbaar vervoer 2,5 o/o Vergoeding eigen richting Fietsvergoeding Autovergoeding 0,3 o/o O,2 o/o I,O o/o 5,6 o/o Andere kosten (begeleiding Forseti, ambtelijke uren, RNV) NEA Een deel van de hogere kosten per jaar is te verklaren door de jaarlijkse NEA- ndex van de taxibranche. Deze verhoging is conform het bepaalde n de contracten. Deze index heeft in ieder geval gevolgen voor de kosten van het aangepast vervoer (90o/o van de kosten leerlingenvervoer!), maar uiteraard ook voor het openbaar veryoer. NEA-index: 20IL: 3,2o/o 2012:.5,8o/o 2Ot3:6,5o/o Aantal leerlingen: In de cursus 2OL2/2073 maakten ca 22O leerlingen gebruik van het leerlingenvervoer Aangepast vervoer (bus/taxivervoer) ,5 o/o Openbaar vervoer 20 9,t o/o Vergoeding (vanwege richting) I 3,6 o/o Vergoeding (fiets) 3 1,4 o/o Vergoeding (auto) 3 L4 o/o Totaal 22O 100 o/o 2

3 Aantal leerlingen per schoolsoort die gebruik maken van het leerlingenvervoer: Scholen voor lichamelijk/verstandelijk/auditief en visueel gehandicapten: o/o Scholen voor speciaal basisonderwijs o/o Scholen voor leerlingen met psychiatrische/gedragsstoornis 58 26,5 o/o Regulieronderwijs L2 5'5 o/o 22O 1OO o/o Conclusies: - de stijging van de kosten van het vervoer wordt voor een groot deel veroorzaakt door de NEA-index waarop geen invloed mogelijk is: in 2013 zelfs 6,5olo! - 9Q o/o van de kosten betreft het aangepast vervoer, voor 84,5 o/o Yðt1 het aantal leerlingen. - 72,5 o/o vãn de leerlingen zijn jonge leerlingen van het sbo (340lo) en gehandicapte leerlingen (34 + 5,50/o) die veelal aangewezen zijn op aangepast vervoer. - van de leerlingen met een psychiatrische/gedragsstoornis (26,5 o/o) valt een deel onder de jonge leerlingen, en maakt om die reden gebruik van het aangepast vervoer. Quickscan Om meer grip te kr jgen op de stijgende kosten, heeft Forseti in opdracht van de gemeenten Elburg en Nunspeet in 20L2 een onder oek naar de kosten van het vervoer uitgevoerd met aanbevelingen voor beperking van de kosten. Kostenbespa ring: Forseti stelt: echte kostenbesparing is slechts mogelijk wanneer overgegaan wordt tot voor de ouders en leerlingen ingrijpende wijzigingen van het bestaande beleid: grenzen van toekenning leerlingenvervoer ophogen (kilometergrens), werken met opstapplaatsen, toekennen OV en fietsvergoeding i.p.v. aangepast vervoer. Forseti beveelt onder meer aan: l.verhoging kilometergrens naar 6 kilometer 2.Toekennen openbaar vervoer i.p.v. aangepast vervoer voor leerlingen ouder dan 9 jr 3. Toekennen fietsvergoeding voor afstanden tot 6 km 4. Professionalisering beleid, betere factuurcontrole, samenwerking andere gemeenten. Voor het cursusjaar 2OL2-2O 3 is gestart met het onmiddellijk nvoeren van verbeteringen, evenals het stimuleren dat leerlingen zoveel mogelijk gebruik maken van fietsvergoeding en openbaar vervoer. Door aanpassing van het aanvraagformulier (aangepast vervoer als uiterste vervoersvoorziening aanbieden) moet duidelijk zijn dat aangepast vervoer geen vanzelfsprekendheid is, maar verstrekt wordt als er geen andere mogelijkheid is voor de leerling. Afgelopen cursusjaar hebben dan ook meer kinderen gebruik gemaakt van fietsvervoer en openbaar vervoer. Samenwerking: vanaf het cursusjaar 2Ol3-2Ot4 wordt ook voor de gemeente Harderwijk, naast Elburg en Nunspeet, het leerlingenvervoer verzorgt door RNV Leerlingzaken. Hoewel iedere gemeente afzonderlijk het beleid t.a.v. het vervoer bepaalt, komt samenwerking de afstemming en professionalisering van het beleid zeker ten goede. Een medewerker van Forseti is in de zomer van 2013 door het RNV ingehuurd om samen met de medewerkers voor het leerlingenvervoer de aanvragen en beschikkingen af te handelen van de 3 gemeenten af te handelen. Voor sommige aanbevelingen: verhogen kilometergrens voor alle leerlingen en toekennen fietsvergoeding voor afstanden tot 6 km is een wijziging van de verordening nodig' Deze wijziging van de verordening is afgelopen cursusjaar niet voorgesteld, omdat voor het komend cursusjaar 2OL4-2O15 een nieuwe verordening met ingrijpende verander ngen nodig s, in verband met de wetswijziging passend onderwijs. Ter aanvulling: voor leerlingen die op grond van een handicap een vervoersvoorziening aanvragen, is de kilometergrens niet van toepassing en is de vervoersvoorziening aangepast vervoer. 3

4 Vooruitblik wetswijziging passend onderwijs per 1 augustus 2014 en de gevolgen voor het leerlingenvervoer: De zorgplicht voor de scholen in verband met het passend onderwijs gaat in op 1 augustus 2QL4. De scholen zijn er dan verantwoordelijk voor dat leerlingen die speciale zorg behoeven, die krijgen op de eigen school of op een van de scholen binnen de eigen regio (thuisnab j onderwijs). Dat lijkt gunstig voor het leerlingenvervoer: alle kinderen binnen de eigen regio, maar het zou kunnen betekenen dat vanwege het zorggebied Zwolle buiten de regio is en Apeldoorn þinnen de regio. Het is dus maar de vraag of meer leerlingen minder ver hoeven te reizen. Een ander punt is dat de aanspraak op bekostiging van vervoer voor niet-gehandicapte leerlingen van het voortgezet speciaal onderwijs vervalt. Leerlingen van het voortgezet speciaal onderwijs worden dan gelijkgesteld aan leerlingen van het regulier voortgezet onderwijs. Alleen leerlingen die een aanvraag doen voor het leerlingenvervoer op grond van een handicap, maken aanspraak op (aangepast)vervoer. Tot en met het cursusjaar 2Ot3/2014 is het ingeschreven staan op een school voor speciaal en voortgezet speciaal onderwijs voldoende voor een toekenning voor een vervoersvoorziening. Vanaf het schooljaar 2O!4/2OI5 wordt een vervoersvoorziening alleen versterkt voor leerlingen die op grond van een lichamelijke, verstandelijke of zintu gl jke handicap niet zelfstandig van het openbaar vervoer gebruik kunnen maken. Voor deze leerlingen geldt geen kilometergrens, drempelbedrag of inkomensafhankelijke bijdrage. Voor sommige leer[ingen (b.v. cluster 1: visuele beperking; cluster 2: auditieve beperking; cluster 3: verstandelijke en/of lichamel jke beperking) is het veelal duidelijk dat voor hen aangepast vervoer nod g zal zijn en blijven. Voor andere leerlingen (b.v. cluster 4: leerlingen met psychiatrische en/of gedragsstoornis) kan dit minder duidelijk zijn. Bij twijfel kunnen gemeenten aan een onafhankelijke deskundige (bijvoorbeeld een GGD-arts) opdracht geven een onderzoek in te stellen en advies uit te brengen. RNV Leerlingzaken heeft daarvoor al contact gelegd met de keuringsinstantie Argonaut, in opdracht van de gemeenten onderzoeken zij of leerlingen wel, niet, of nog niet, zelfs niet met begeleiding, n staat zijn met het openbaar vervoer te reizen en al dan niet aanspraak kunnen maken op het aangepast vervoer. Gevolgen voor het leerlingenvervoer als de bekostiging voor niet-gehandicapte leerlingen van het voortgezet speciaal onderwijs vervalt: Geen bekost ging op basis van openbaar vervoer o Een vervoersvoorziening voor het openbaar vervoer zal niet meer verstrekt worden aan leerlingen van het voortgezet speciaal onderwijs: zij kunnen immers zelfstandig reizen. Keuring voor grote groep leerlingen o Voor met name leerlingen van scholen van voortgezet speciaal onderwijs van cluster 4 (psychiatrische en/of gedragsstoornissen) moet aangetoond worden dat er sprake is van een handicap. Er zullen meer leerlingen z jn waarbij een verklaring van de school niet voldoet en waarbij n et meteen duidelijk is of er sprake is van een handicap. Er zal vaker een beroep gedaan worden op een keuringsinstantie als b.v. Argonaut. Meer onzekerheid voor ouders/leerlingen, meer werk/kosten voor de beoordelaars van de vervoersaanvragen (RNV Leerlingzaken). Nieuwe aanbesteding een jaar eerder o Door genoemde wetswijzing zijn er mogelijk minder leerlingen in het aangepast vervoer. Dit heeft consequenties voor de aanbieders in het vervoer. Een nieuwe aanbesteding van het vervoer is uiterlijk voor het schooljaar gepland, maar kan mogelijk door de aanbieders van het vervoer een jaar eerder afgedwongen worden. 4

5 Wordt het vervoer goedkoper met de invoering van het passend onderwijs? - Een deel van de leerlingen zal buiten het vervoer vallen, maar moet mogelijk wel gekeurd worden. - Er valt nu nog nlet te voorspellen of leerlingen naar een andere plaats/locatie vervoerd gaan worden, en of dat verder of dichterbij gelegen is. - Als leerlingen van De Arend (SBO Nunspeet) voor een deel in Elburg zelf naar school kunnen gaan (thuisnabij onderwijs) vervallen de meerkosten van de 60 persoonsbus. - mt de raad het besluit om leerlingen uit Doornspijk niet meer te vervoeren naar Nunspeet (verhogen kilometergrens van 4 naar 6 km)? - De doorwerking van de NEA-index van 6,5olo brengt ook een behoorlijke kostenstijging met zich mee. - De kans dat de Europese aanbesteding een jaar naar voren gehaald wordt, betekent meerkosten. Samenvattend, de kans dater minder leerlingen vervoerd moeten worden, is aanwezig. De kans dat het vervoer veel goedkoper wordt, is zo te zien niet zo groot en in ieder geval niet aan te geven. Acties - Samen met de andere deelnemende gemeenten onderzoeken of de nieuwe aanbesteding komend cursusjaar (2Ot4/2015) al gerealiseerd moet zijn (najaar 2013). - Informeren betreffende ouders dat vervoer mogelijk komend cursusjaar niet meer bekostigd wordt (najaar 2013). - Opstellen nieuwe verordening: o afstemmen met RNV Leerlingzaken o voorleggen aan college en raad o informeren betrokken ouders Communicatieparagraaf Financiële paragraaf Risicoparagraaf 5

6