Hoe vind en behoud je bestuurlijk draagvlak voor gezondheidsbevordering?

Transcriptie

1 Hoe vind en behoud je bestuurlijk draagvlak voor gezondheidsbevordering? Een bestuurdersconferentie kan daarvoor een behulpzaam instrument zijn. De bestuurdersconferentie Gezond Rivierenland die eind mei 2011 in Tiel plaatsvond is een mooi voorbeeld hiervan. Doel was het bestuurlijke draagvlak voor gezondheidsprojecten verder te verstevigen en te komen tot voortzetting en verankering op de langere termijn. De GGD Rivierenland heeft het RIVM Centrum Gezond Leven gevraagd hen te ondersteunen bij de invulling van deze conferentie vanuit het Programma Professionals Gezond Versterkt. Resultaten Het is gelukt de wethouders gezondheid van alle gemeenten bij elkaar te brengen, aangevuld met drie burgemeesters. Het belang van activiteiten op het gebied van (vooral) alcohol, overgewicht, drugs en sport is onderstreept en er zijn concrete ambities uitgesproken voor bijvoorbeeld de aanpak van overgewicht in de regio. Lees meer over: - Aanleiding - Opzet van de conferentie - Resultaten - Tien tips Voor meer informatie over de conferentie in Tiel: Lili Dokter, GGD Rivierenland: dokter@ggd.regiorivierenland.nl. Wilt u ook aan de slag in de regio? Het RIVM Centrum Gezond Leven helpt u graag op weg. Meer weten? Mail naar de Servicedesk Gezond Leven. Bestuurdersconferentie regio Rivierenland mei

2 Aanleiding Van incidentele projecten naar voorzetting en verankering De gemeenten in de regio Rivierenland werken samen met GGD Rivierenland, Iriszorg, de Gelderse Sportfederatie hard om de gezondheid van de Rivierenlanders te verbeteren. Beleid, samenwerking en plannen zijn de afgelopen jaren omgezet in concrete projecten en activiteiten, zoals de rookvrije school, het spreekuur overgewicht en professionalisering van het bewegingsonderwijs. De projecten zijn mede mogelijkheid gemaakt dankzij financiële bijdragen van de provincie Gelderland. Deze financiële bijdragen worden telkens voor vier jaar vrijgemaakt. Eind 2010/begin 2011, vlak voor het laatste jaar van deze gelden, ontstond bij de betrokken gemeenteambtenaren en de projectleiders van GGD Rivierenland, Iriszorg en de Gelderse Sportfederatie de behoefte om met bestuurders terug te blikken op de resultaten tot zover en vooruitblikken op de periode na Dit is gedaan is de vorm van een bestuurdersconferentie voor ongeveer 40 personen met een focus op de aanwezige bestuurders. Bestuurdersconferentie regio Rivierenland mei

3 Opzet van de conferentie Het globale programma was als volgt Verzamelen Welkom Kort welkom door burgemeester Ruijven van Lingewaal, voorzitter van de programmaraad Zelfredzaam Introductie door gespreksleider Doel en opzet werkconferentie Video-intro Palet van zes projecten in beeld: over roken, overgewicht, alcohol en bewegen, binnen diverse gemeenten en organisaties. Boodschap: er gebeurt van alles in de regio. Toonzetting: feel good, maar ook aanscherpend en vooruitkijkend Bestuurders: schot voor de boeg Eerste verkennende gespreksronde met bestuurders. Op welke resultaten in hun gemeente zijn de bestuurders trots? Wat heeft nog werk nodig? Aan de hand van een meegebrachte foto Gezondheid in Rivierenland Een tocht langs verschillende projecten in de regio. Afwisseling in presentatievorm (flitspresentaties, mini-interview). Aandacht voor de thema s roken, alcohol, overgewicht, sport en sociaal-economische verschillen. Aansluitend korte reflectie door Frits Coumans. (directeur GGD Rivierenland) over gezondheidssituatie in de regio. Tussendoor ruimte voor vraag & antwoord Gezonde snack Korte pauze met verantwoorde snack, verzorgd door leerlingen van RSG Lingecollege (praktijkonderwijs) Reflectie Reflectie door kritische vriend Jantine Schuit, hoogleraar gezondheidsbevordering aan de Vrije Universtiteit in Amsterdam en verbonden aan het RIVM. Wat is haar indruk van de samenwerking in deze regio. Wat zijn kwaliteiten? Heeft ze tips? Bestuurders: 2011 en verder Tweede gespreksronde met bestuurders. Waar zien ze mogelijkheden? Waar willen ze extra op inzetten? Kick off project Boete of kanskaart regio Rivierenland Burgemeester markeert het moment waarop het project Boete of kanskaart in de regio van start gaat Diner Lopen buffet verzorgd door leerlingen van RSG Lingecollege (facultatief). Bestuurdersconferentie regio Rivierenland mei

4 Resultaten Bijgepraat en enthousiast Het is gelukt de wethouders gezondheid van bijna alle gemeenten bij elkaar te brengen, aangevuld met drie burgemeesters. Dat de bestuurders de gelegenheid namen om met elkaar stil te staan bij het gezondheidsbeleid in de regio, droeg bij aan bestuurlijk draagvlak. Bestuurders zijn inhoudelijk beter op de hoogte van wat er allemaal speelt, er is gezamenlijk ontdekt dat er veel gebeurt. Daar is waardering voor geuit. Tegelijkertijd waren bestuurders inhoudelijk scherp over wat er op het gebied van gezondheid nog beter kan en moet. Bestuurders en ook ambtenaren straalden trots uit. Die trots biedt een voedingsbodem voor de voortgang en verankering van activiteiten. Het belang van activiteiten op het gebied van (vooral) alcohol, overgewicht, drugs en sport is onderstreept. Er zijn concrete ambities geuit, onder meer op het gebied van overgewicht: Rivierenland als eerste JOGG-regio. Het gevoel na afloop was positief, energiek en saamhorig. Maar ook: er is werk aan de winkel. Bestuurdersconferentie regio Rivierenland mei

5 Tien tips uit Rivierenland 1. Onderlinge binding. In de regio Rivierenland is er mede vanwege provinciegelden intensieve regionale samenwerking. Ook is er een goed en actief netwerk van gemeentelijke ambtenaren, die ieder voor zich de verantwoording dragen voor de gezondheidsprojecten in hun gemeente. Anders gezegd, de gemeenten zijn actief en doen onderling al dingen samen. Dat maakt een regionale bestuurlijke bijeenkomst logisch en zinvol. Is de samenwerking of uitwisseling tussen gemeenten er nog niet, dan is daar misschien eerst nog werk nodig. Of er moet een andere verbindende factor zijn waarom het zinvol is bestuurders bij elkaar te roepen. 2. Timing. Een bestuurdersconferentie is een passend instrument op ongeveer de helft of tweederde van een plan-, subsidie- of projectperiode. Er is dan al wat gedaan om het over te hebben en er valt nog iets te sturen voor het vervolg. Bovendien is het vroeg genoeg om na te denken over de periode erna. 3. Intensief uitnodigen. Investeer in het positioneren van de bijeenkomst (bijvoorbeeld als koersbepalend moment) én in het uitnodigingsbeleid. Denk bij dat laatste aan een goede uitnodigingsteksten en veel gerichte, informele telefoontjes. Alleen dan lukt het om alle belangrijke bestuurders erbij te hebben. 4. Actieve rol. Voor de deelnemende bestuurders moet vooraf duidelijk zijn dat ze een actieve bijdrage kunnen of zelfs moeten leveren aan de conferentie. Dat ze niet alleen komen om aan te horen, maar juist om uit te wisselen en richting te geven. Om bepaalde bestuurders extra over de streep te trekken, kun je ze een specifieke rol geven. Bijvoorbeeld de bijeenkomst formeel openen of afsluiten. Of iets presenteren in combinatie met een persmoment. 5. Vreemde ogen. Een landelijke organisatie erbij (zoals hier het RIVM of het ministerie) helpt om extra gewicht en momentum te creëren. 6. Speelruimte. Maak het programma niet te vol. Bij deze conferentie hadden de organisatoren graag meer uitspraken van de bestuurders gehoord over onder meer de verankering van gezondheid bevorderende activiteiten. Door tijdgebrek kwam het daar te weinig van. Om dezelfde reden is minder nadrukkelijk stilgestaan bij succesfactoren en knelpunten van projecten dan vooraf de bedoeling was. 7. Informeel. Een informele setting, tevens een plek waar de doelgroep zich bevindt waar projecten zich op richten, brengt energie in de bijeenkomst. Allerlei praktische keuzes helpen die informaliteit een handje, zoals het tijdstip op de dag (rondom lunch, borrel of buffet), de locatie (in dit geval een school), onafhankelijke en niet al te formele gespreksleiding, de ruimtelijke setting (in dit geval in een kring en niet achter tafels), het vermijden van toespraken vanachter een katheder, minimaal microfoongebruik, etc. 8. Netwerken. Een conferentie is voor bestuurders natuurlijk ook een gelegenheid om onderling bij te praten en te netwerken. Zorg dat daar voldoende ruimte voor is in het programma. 9. Vervolg. Een bestuurdersconferentie is een moment in een heel proces van bestuurlijk draagvlak vinden en onderhouden. Denk dus vooraf alvast na over de opvolging. 10. Menskracht. Een goede bestuurlijke conferentie organiseren en inhoudelijk voorbereiden kost veel tijd. Onderschat dat niet en wees bereid er menskracht in te investeren. Bestuurdersconferentie regio Rivierenland mei