ONDERWERP: LADDER VOOR DUURZAME VERSTEDELIJKING PROJECT: HOKHORST - RENSWOUDE DATUM:

Transcriptie

1 ONDERWERP: LADDER VOOR DUURZAME VERSTEDELIJKING PROJECT: HOKHORST - RENSWOUDE DATUM: LADDER VOOR DUURZAME VERSTEDELIJKING De Ladder voor duurzame verstedelijking is in de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR) geïntroduceerd en vastgelegd als procesvereiste in het Besluit ruimtelijke ordening (Bro). Doel van de ladder is een goede ruimtelijke ordening in de vorm van een optimale benutting van de ruimte in stedelijke gebieden. De ladder kent 3 treden die achter elkaar worden doorlopen. Afbeelding 1: Ladder voor Duurzame Verstedelijking Bron: Ministerie van infrastructuur en milieu Volgens het bepaalde in artikel lid 2 Bro dient voor het toepassen van de ladder sprake te zijn van een nieuwe stedelijke ontwikkeling. Een stedelijke ontwikkeling is in artikel Bro gedefinieerd als een ruimtelijke ontwikkeling van een bedrijventerrein of zeehaventerrein of van kantoren, detailhandel, woningbouwlocaties of andere stedelijke voorzieningen. Blijkens de Handreiking bij de Ladder voor duurzame verstelijking vallen onder overige stedelijke voorzieningen onder meer alle accommodaties voor onderwijs, zorg, cultuur en indoor sport en leisure. De plannen voor de school en het kindcentrum betreffen een verplaatsing van bestaande voorzieningen omdat deze niet meer voldoen aan de eisen van deze tijd en de bestaande bebouwing niet geschikt kan worden gemaakt. De school is momenteel gehuisvest in een schoolgebouw waarbij een aantal lokalen is ondergebracht in tijdelijke huisvesting/units. Het leerlingen aantal is stabiel en de nieuwbouw voorziet niet in extra lokalen. 1 van 6 C:\Users\Liedewij\Tijdelijk Liedewij\Renswoude - Hokhorst\Ladder voor duurzame verstedelijking.docx

2 Het kindcentrum is in de bestaande situatie gehuisvest in tijdelijke huisvesting/portocabins die op de parkeerplaats aan de Hokhorst staan. Ook hiervoor geldt dat de nieuwbouw voorziet in passende (her)huisvesting. De kerk huurt in de bestaande situatie ruimte in het muziekgebouw t Podium aan de Nijborg in de kern van Renswoude. Deze ruimte dreigt op korte termijn niet meer te volstaan vanwege de gestage groei van het aantal leden. Gelet op de omvang van de plannen is de Ladder doorlopen. Trede 1: is er een regionale behoefte? De bepaling van de behoefte aan overige stedelijke ontwikkelingen is sterk gebaseerd op de bevolkingsontwikkeling en leeftijdsopbouw. Het is aan de regio om te bepalen wat tot de lokale behoefte behoort en wat als regionale behoefte gezien wordt. Ook blijkt uit de wetstoelichting en de jurisprudentie dat een onderzoek naar de actuele regionale behoefte, waar dat betrekking heeft op de economische behoefte, de marktvraag of de actuele economische gevolgen van vestiging van een dienst als bedoeld in artikel 1 van de Dienstenwet, slechts tot doel heeft om na te gaan of die vestiging in overeenstemming is met een goede ruimtelijke ordening. In de voorgaande paragraaf is toegelicht dat de voorziene nieuwbouw van de school en het kindcentrum noodzakelijk is omdat de bestaande bebouwing niet meer kan worden aangepast aan de eisen die in deze tijd aan schoolgebouwen en kinderopvang worden gesteld. De nieuwbouw van het kerkgebouw is noodzakelijk omdat de huidige (gehuurde) zaalruimte te krap wordt als gevolg van de gestage groei van het aantal leden. De onderbouwing hiervoor maakt als bijlage deel uit van deze Laddertoets. Met het oog op de onderbouwing van de actuele regionale behoefte is ook het gemeentelijk beleid relevant. Iedereen doet mee! Coalitieakkoord Het coalitieakkoord is getekend voor de periode van Binnen dit coalitieakkoord is vastgelegd dat er gewerkt wordt aan het behouden van een Renswoude waar het goed, veilig en mooi wonen is. Er is de ambitie om als dorp te groeien naar inwoners in De huizenmarkt zat in 2014 nog in het slop. Door intensiever samen te werken met ontwikkelaars, kan de woningmarkt in Renswoude een impuls krijgen en kan de gemeente woningen aan bieden die aansluiten bij de woonwensen van de inwoners, aldus het Coalitieakkoord. Goed onderwijs en goede huisvesting horen bij de noodzakelijke voorzieningen. In deze collegeperiode wil de gemeenteraad komen tot verbetering van de onderwijshuisvesting van De Borgwal. De ambitie is om een nieuwe school te bouwen. In het Coalitieakkoord zijn geen specifieke ambities opgenomen ten behoeve van een kerk of kindcentrum. 2 van 6

3 Investeren in jong bloed - Geactualiseerde woonvisie van de gemeente Renswoude Voor de woonvisie is een analyse van de bevolking van Renswoude gemaakt. Op basis van deze cijfers wordt onder andere het aantal woningen bepaald. In deze situatie zijn de cijfers over de opbouw van de bevolking gebruikt om een inschatting te kunnen maken van de behoefte aan de voorzieningen zoals een kerk, het kindcentrum en de school. Het aantal inwoners in Renswoude is tussen 2004 en 2011 met 11,3% relatief hard gegroeid. In 2004 telde de gemeente inwoners, in en in inwoners. Ter vergelijking: de Nederlandse bevolking is toentertijd met 2,4% gegroeid en de provincie Utrecht met 5,7%. De groei van het aantal inwoners ligt in Renswoude dus fors hoger dan het landelijke en provinciale gemiddelde. Uit cijfers van het CBS blijkt dat Renswoude een relatief jonge bevolkingsopbouw kent. Zo'n 37% van de inwoners in het dorp is jonger dan 25 jaar, ten opzichte van 31% in provincie Utrecht. Renswoude kent relatief weinig jonge huishoudens (tot 35 jaar), maar onder de groep jonge huishoudens zijn er relatief veel gezinnen met jonge kinderen. Het aandeel gezinnen met kinderen lag in Renswoude in 2010 volgens het CBS met 47% ruim boven het landelijk en provinciaal gemiddelde van 34%. Ook de gemiddelde omvang van een huishouden in Renswoude ligt met 2,8 personen per huishouden ook aanmerkelijk hoger dan het landelijk en provinciaal gemiddelde van 2,2 personen per huishouden. Opvallend is ook dat het percentage jongeren tussen de 15 en 35 jaar de laatste jaren langzaam is afgenomen. Ook het aandeel jonge huishoudens is sneller afgenomen dan gemiddeld in Nederland. De prognose van het CBS was dat de bevolking in Renswoude de komende jaren maar met een half procent zal groeien tussen 2010 en De gemeente Renswoude heeft een aanmerkelijk grotere groeiambitie dan de prognose voorspeld. De hogere prognose van de gemeente is gebaseerd op de verwachte aantrekkende functie die de nieuwbouw van huizen meebrengt. De verdeling binnen verschillende leeftijdsgroepen zal verschuiven door een verwachte vergrijzing in Renswoude. Ontwikkeling woningvoorraad Gemeente Renswoude De gemeente Renswoude heeft in het stuk ontwikkeling woningvoorraad een actueel beeld laten schetsen ten behoeve van de benodigde toekomstige woningvoorraad. In het kader van dit stuk is opnieuw demografisch onderzoek gedaan naar de bevolking van gemeente Renswoude. Deze cijfers zijn niet alleen relevant met het oog op woningbouw maar ook voor bijbehorende basisvoorzieningen, zoals kinderopvang en basisonderwijs. Per 15 maart 2015 telt gemeente Renswoude inwoners. Tussen 2005 en 2015 is de gemeente met ca. 15% gegroeid (1,6% per jaar). Dit is voor 75% veroorzaakt door een geboorteoverschot (ca. 480 personen) en voor 25% door vestigingsoverschot (ca. 170 personen). De Provincie Utrecht gebruikt cijfers van Primos voor de prognose van het toekomstige aantal inwoners per gemeente. In 2015 is er voorspeld dat er tot 2025 een groei is van 8,6% tot personen. Dit is in lijn met de ambitie die de gemeente Renswoude heeft, namelijk groeien tot inwoners. Per leeftijdsgroep zijn de prognoses weergegeven in afbeelding 2. 3 van 6

4 Afbeelding 2: ontwikkeling leeftijdsopbouw gemeente Renswoude naar cijfers Primos Bron: Ontwikkeling woningvoorraad Gemeente Renswoude Dit leidt tot de volgende conclusies met betrekking tot de actuele regionale behoefte aan de in het plan opgenomen voorzieningen: School De school betreft de verplaatsing van Christelijke Basisschool De Borgwal in de directe omgeving(hemelsbreed ca. 200m) binnen bestaand stedelijk gebied. De bouw van de school betreft een vervanging en verplaatsing van een oud en gedateerd schoolgebouw waarbij een deel van de leerlingen in units werd gehuisvest. Uitgaande van de bevolkingsprognoses in de Ontwikkeling Woningvoorraad zal het aantal kinderen in Renswoude hoog blijven. Verwacht wordt dat het aantal leerlingen in de toekomst wat zal afnemen. In de plannen voor de school is hiermee rekening gehouden; er zijn minder lokalen dan nu aanwezig zijn binnen het huidige schoolgebouw. Vanwege de andere eisen die tegenwoordig aan schoolgebouwen worden gesteld, is de footprint van de nieuwe school vergelijkbaar met de footprint van het bestaande schoolgebouw. Op de huidige locatie van de school is nieuwbouw van maximaal 60 woningen voorzien die middels een wijzigingsbevoegdheid in bestemmingsplan Dorp worden toegestaan. Aangezien deze woningbouwontwikkeling niet binnen dit bestemmingsplan is meegenomen, is deze ontwikkeling niet betrokken in deze Laddertoets. Hiervoor zal een toets moeten plaatsvinden in het kader van het toepassen van de wijzigingsbevoegdheid. Kindcentrum Het kindcentrum was tot 2010 gevestigd bij Christelijke Basisschool De Borgwal en is momenteel al ruim 5 jaar gehuisvest in tijdelijke huisvesting op de parkeerplaats aan de Hokhorst. De bouw van het kindcentrum is in 2010 middels een tijdelijke ontheffingsprocedure mogelijk gemaakt. Feitelijk is er dus sprake van een planologische verankering van een bestaande situatie, waarbij het kindcentrum naar de definitieve plek wordt verplaatst en wordt ondergebracht in passende huisvesting. Vanwege de groei, passend bij de prognose, wil het Borghonk zich nu permanent huisvesten in een aantrekkelijk gebouw. Daarbij kan direct worden voldaan aan de in de Woonvisie geprognosticeerde groei. 4 van 6

5 Christelijk Gereformeerde kerk De kerk betreft een voorziening voor een geloofsgemeenschap, die in de achterliggende jaren heeft aangetoond elke keer weer harder te groeien dan zij prognosticeren (zie bijage). De Christelijk Gereformeerde Kerk (CGK) is in 2006 opgericht in Overberg (als onderdeel van de CGK van Driebergen). De beschikbare ruimte op die locatie was al snel te klein, waarna de CGK is uitgeweken naar het muziekgebouw het Podium aan de Nijborg in Renswoude. Daar huren zij zaalruimte(n) van de Muziekvereniging. Momenteel passen alle kerkgangers nog in het muziekgebouw, maar de verwachting is dat het aantal leden blijft groeien. Dat is de reden dat de kerk op zoek is gegaan naar een definitieve locatie in eigen beheer, waarbij het uitgangspunt is, dat het einde van de groei is bereikt bij 750 leden. Inmiddels zijn er ruim 400 leden. In het bouwvolume van de kerk is ruimte om deze groei op te vangen, zonder dat het ruimte beslag zal toenemen. Het bouwplan voorziet namelijk in de mogelijkheid om in de kerkzaal een galerij aan te brengen zodat het aantal plaatsen kan worden vergroot tot 750. De gemeente heeft samen met de CGK de bestaande locatie en diverse alternatieve locaties onderzocht als mogelijke locatie voor nieuwbouw. Uit deze studie is gebleken dat, onder meer vanwege het reeds beschikbare parkeerterrein, de locatie aan De Hokhorst het meest geschikt is. Duurzaam ruimtegebruik In het plan wordt optimaal gebruik gemaakt van bestaande en nieuwe voorzieningen waardoor de verschillende bestaande en nieuwe functies elkaar faciliteren en versterken. In de bestaande situatie staat de parkeerplaats aan de Hokhorst een groot deel van de tijd leeg. Met de komst van de nieuwe functies kan dubbelgebruik plaatsvinden van de parkeerplaats en bijvoorbeeld het schoolplein en de buitenruimte bij het kindcentrum en / of de kerk. Naast een goede parkeervoorziening en kiss and ride voorziening voor het halen en brengen van de kinderen op de bestaande parkeerplaats, zal ook de fietsenstalling dubbel kunnen worden gebruikt. Op weekdagen voor het (fiets)parkeren door medewerkers en scholieren. Buiten schooltijd en in de weekenden kan deze worden gebruikt voor de sportvoorzieningen en de kerkbezoekers. De parkeerplaats die in de bestaande situatie niet optimaal wordt benut, krijgt op deze manier een veel hogere bezettingsgraad, terwijl het ruimtebeslag gelijk blijft. Conclusie Concluderend kan worden gesteld dat de plannen voor de nieuwbouw van een school, het kindcentrum en de kerk aan de Hokhorst in Renswoude voorzien in een actuele behoefte aan deze voorzieningen in de regio. Ook passen deze ontwikkelingen binnen de gemeentelijke ambities op het gebied van groei en leefbaarheid. In het plan wordt optimaal gebruik gemaakt van bestaande en nieuwe voorzieningen waardoor de verschillende bestaande en nieuwe functies elkaar faciliteren en versterken. Zo kan er uitwisseling en dubbelgebruik plaatsvinden van voorzieningen zoals het schoolplein en de buitenruimte bij het kindcentrum en / of de kerk. 5 van 6

6 De parkeerplaats die in de bestaande situatie niet optimaal wordt benut, krijgt op deze manier een veel hogere bezettingsgraad, terwijl het ruimtebeslag gelijk blijft. Zoals reeds eerder is aangegeven zijn de bouwvolumes afgestemd op de geprognosticeerde behoefte aan de te realiseren voorzieningen. Hierdoor is met het realiseren van nieuwe (basis)voorzieningen binnen het dorp Renswoude sprake van duurzame verstedelijking. Trede 2: is (een deel van) de regionale behoefte op te vangen binnen het bestaand stedelijk gebied? Het plangebied van De Borgwal is in de Provinciale Ruimtelijke Structuurvisie en de kaart uit de bijbehorende Provinciale Ruimtelijke Structuurvisie aangewezen als bestaand stedelijk gebied. De regionale behoefte is daarmee op te vangen binnen bestaand stedelijk gebied. Afbeelding: uitsnede kaart stedelijk gebied Provinciale Ruimtelijke Verordening Trede 3: zoek een locatie die multimodaal ontsloten is of kan worden voor de resterende regionale behoefte Aangezien de behoefte kan worden opgevangen binnen bestaand stedelijk gebied, hoeft geen nadere uitwerking te worden gegeven aan de derde trede. Op grond van bovenstaande kan na het doorlopen van de Ladder voor duurzame verstedelijking, worden geconcludeerd dat met onderhavige plannen sprake is duurzame verstedelijking en van een goede ruimtelijke ordening. 6 van 6

7 Notitie: probleemstelling noodzaak nieuwbouw kerk CGK Renswoude In deze notitie wordt ingegaan op de achtergrond van de behoefte die er is ontstaan bij de kerkelijke gemeente van de Christelijk Gereformeerde kerk Renswoude tot realisatie van een eigen kerkgebouw. 1.1 Historische ontwikkeling Begin 2006 kwam een groep kerkgangers samen in het gebouw De Buurthucht in Overberg. De kerkgangers kwamen samen uit zorg over ontwikkelingen in de thuisgemeenten, maar ook waren leden aanwezig uit de Christelijk gereformeerde kerk van Driebergen die in deze regio woonachtig zijn. De samenkomst fungeerde vanaf 23 april 2006 officieel als preekplaats van de Christelijk gereformeerde kerk in Driebergen met 29 leden en doopleden. Er bleek veel behoefte aan een zgn. behoudende prediking van CGK-signatuur en sindsdien is de groep kerkgangers sterk gegroeid met gemiddeld zo'n 35 (doop-)leden per jaar. Vanwege de groei van het aantal leden en bezoekers werd De Buurthucht na een zestal jaar te klein en is in april 2012 een nieuw onderkomen gevonden in t Podium in Renswoude. In december 2012 is de gemeente als zelfstandige CGK-gemeente geïnstitueerd in de classis Utrecht en door voormalig burgemeester W.J. Dekker in de burgerlijke gemeente van Renswoude welkom geheten. Zoals in de profielbeschrijving is geschetst (cgkrenswoude.nl/profiel): het doel van het gemeente-zijn is de eer van Gods Naam en de uitbreiding van Zijn Koninkrijk. Ook in t Podium zette de groei verder door. In grafiek: Per 1 januari 2016 kent de gemeente 195 belijdende leden en 187 doopleden, 382 in totaal. De herkomst van de leden van de gemeente is op dit moment ca. 40% uit Veenendaal, 20% uit Scherpenzeel, 13% uit Renswoude en voor het overige deel uit omliggende plaatsen als Barneveld, Bennekom, Amerongen en De Klomp. Sinds de verhuizing van Overberg naar Renswoude is er een duidelijke toename waar te nemen van het aantal leden van de kerkelijke gemeente dat in Renswoude woonachtig is. Ook hebben reeds meerdere verhuizingen van gemeenteleden naar Renswoude plaats gevonden die direct te herleiden zijn tot de aanwezigheid van onze kerkelijke gemeente in het dorp. Op dit moment zijn 52 gemeenteleden inwoner van de gemeente Renswoude. De bouw van kwalitatief goede woningen in Beekweide draagt daar zeker aan bij. Het ligt in de lijn der verwachting dat meer gemeenteleden een verhuizing naar Renswoude overwegen en ook daadwerkelijk zullen

8 uitvoeren. Dit heeft positieve effecten voor de leefbaarheid van het dorp Renswoude, zeker ook gezien de lage gemiddelde leeftijd van de gemeenteleden. Het gebouw t Podium biedt binnen de door gemeente en brandweer toegestane grenzen zitplaats aan maximaal 410 personen. 1.2 Scenariostudies In 2014 is door de kerkenraad een Commissie Huisvesting ingesteld met als opdracht verkenningen uit te voeren ten aanzien van verwachte groei en toekomstige huisvesting. De Commissie heeft een drietal scenariostudies uitgevoerd van de verwachte groei in de toekomst. De gemiddelde leeftijd in de gemeente is laag: ca. 30 jaar. Dit betekent dat we mogen verwachten dat de interne aanwas de komende 5 jaar sterker is dan bij andere gemeenten van vergelijkbare omvang; het aantal doopleden tot en met 4 jaar is ca. 10% van het ledenaantal. Er zijn drie opties geschetst: 1) Lage groei, 2) Huidige groei en 3) Sterke groei. De eerste optie gaat uit van nagenoeg alleen interne groei, de tweede van de groei is een voortzetting van de ontwikkeling de afgelopen 10 jaar, de derde van een sterke doorgroei. De Commissie Huisvesting acht de tweede optie als meest reëel, voor 2016 lijkt deze in ieder geval weer geheel uit te komen. Al bij de optie Lage groei is de verwachting dat medio 2019, over ca. 3 jaar, het maximum aantal zitplaatsen in t Podium wordt overschreden. Bij verdere beperkte groei ontstaat een zitplaatsentekort in de jaren daarna. In het scenario Huidige groei (wat steeds weer een reëel scenario blijkt) wordt echter medio 2017 het aantal zitplaatsen in t Podium al overschreden door het aantal bezoekers: eind 2017 worden 430 bezoekers verwacht. In laatstgenoemd scenario wordt verwacht dat medio 2021, over 5 jaar, de zitplaatsenbehoefte bedraagt. De kerkenraad en gemeente wensen geen overschrijding van de wettelijke normen, maar zeker ook geen risicovolle omstandigheden door een overvol gebouw. Daarbij is er behoefte aan een duurzame oplossing voor huisvesting van de gemeente, passend voor de lange termijn. Helaas is uit grondig onderzoek gebleken dat locatie t Podium niet geschikt is als duurzame huisvesting voor de kerkelijke gemeente, ook niet in combinatie met een uitbreiding van het gebouw, bijvoorbeeld in gezamenlijkheid met de huidige eigenaar. De Commissie Huisvesting heeft binnen de gemeente Renswoude een breed scala aan opties onderzocht. Bestaande bebouwing blijkt niet beschikbaar c.q. geschikt. Vervolgens is gezocht naar een mogelijkheid voor een locatie tot nieuwbouw van een kerkgebouw. Inmiddels zijn diverse intensieve en goede gesprekken met de burgerlijke gemeente Renswoude gevoerd en is een optie als bouwlocatie aangeboden op het terrein Hokhorst/Beekweide. 1.3 Samenvatting en conclusie De scenarioschetsen maken duidelijk dat de huidige locatie t Podium over ruim 1 tot pakweg 3 jaar niet meer voldoet. Dit maakte voor de kerkenraad de urgentie duidelijk om een nieuwe, maar tegelijkertijd duurzame, huisvestingsvorm te zoeken voor de gemeente. Omdat de optie nieuwbouw ook als onderzoeksterrein is meegegeven aan de Commissie Huisvesting, was een tijdig onderzoek geboden. Na grondig onderzoek van alle mogelijke locaties binnen de gemeentegrenzen van Renswoude is als enige bruikbare optie geschikt gebleken een door de burgerlijke gemeente voorgestelde nieuwbouwlocatie op het terrein Hokhorst/Beekweide. Deze optie wordt op dit moment in gezamenlijkheid en overleg met de burgerlijke gemeente en andere betrokken partners verder onderzocht en uitgewerkt. De relatie tussen de burgelijke en kerkelijke gemeente lijkt steeds nauwer te worden, met positieve effecten voor de leefbaarheid van het dorp Renswoude, zeker ook gezien de lage gemiddelde leeftijd van de gemeenteleden. Mei 2016, Edwin Boonstoppel Nico van Eckeveld Namens Commissie Huisvesting Christelijk Gereformeerde Kerk Renswoude