STRUCTUURVISIE. Oosterhout

Transcriptie

1 STRUCTUURVISIE Oosterhout

2

3 Oosterhout Structuurvisie identificatie planstatus identificatiecode datum: status: NL.IMRO.0826.STVoosterhout-VA ontwerp gewijzigd projectnummer: concept vastgesteld projectleider: ing. R.G.M. Louwes auteur(s): ing. R.G.M. Louwes ir. J.F.M. Taminiau aangesloten bij: Nieuwstraat 27 postbus AK Middelburg T:

4 Rho Adviseurs bv Niets uit dit drukwerk mag door anderen dan de opdrachtgever worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande toestemming van Rho Adviseurs bv, behoudens voorzover dit drukwerk wettelijk een openbaar karakter heeft gekregen. Dit drukwerk mag zonder genoemde toestemming niet worden gebruikt voor enig ander doel dan waarvoor het is vervaardigd.

5 toelichting

6

7 Inhoud van de toelichting 1. Inleiding 3 2. Positionering Oosterhout in vogelvlucht 7 3. Plannen, visies en ambities Plannen en visies Ambities Structuurvisie Ontwikkelingen per thema Wonen en leefbaarheid Werken Voorzieningen Sport, recreatie en toerisme Landbouw Natuur, landschap, water en ecologie Mobiliteit Milieu Ruimtelijke kwaliteit en cultuurhistorie Uitvoeringsaspecten Projecten Financieel Planmer 62 Bijlagen: 1. Beleidskader. 2. Relevante beleidsdocumenten. 3. Projectenoverzicht. 4. Commentaarnota Vooroverleg en Inspraak. Rho adviseurs voor leefruimte

8 2 Inhoud van de toelichting Figuur 1.1 Plangebied Structuurvisie Figuur 1.2 Topografische kaart regio Rho adviseurs voor leefruimte

9 1. Inleiding 3 Versterking positie, structuur en kwaliteit Oosterhout is continu bezig met het versterken van de positie, de structuur en de kwaliteit van de stad, de kleine kernen en het buitengebied. Dit streven vormt de basis voor de keuze en de opzet van het beleid en de diverse projecten die daaruit voortvloeien. Deze projecten verschillen in aard en omvang, mate van ingreep en worden op tal van locaties tot stand gebracht. Het resultaat van alle beleid en projecten samen, zorgt voor een betere structuur, meer kwaliteit en daarmee voor een betere positie van Oosterhout als gemeente. Oosterhout wordt daarmee steeds aantrekkelijker. Stadsvisie is sturend geweest De gemeenteraad heeft in 2001 de Stadsvisie vastgesteld. Deze visie is voor het hele grondgebied van de gemeente Oosterhout sturend voor de ruimtelijke ontwikkeling. Vanuit dit perspectief zijn veel projecten aangepakt. Belangrijke projecten zoals De Contreie, Zwaaikom en projecten in het centrum, geven nog steeds invulling aan die visie. Figuur 1.3 Stadsvisie Rho adviseurs voor leefruimte

10 4 Inleiding De Stadsvisie kan in de volgende termen worden gekarakteriseerd: het 'eigen' Oosterhout, kwalitatief hoogwaardig Oosterhout, veilig en leefbaar Oosterhout in stad en buitengebied en Oosterhout Compleet. De afgelopen jaren zijn voor diverse gebieden nieuwe visies opgesteld en uitgewerkt en als beleid door de raad of het college vastgesteld. Sommige projecten passen in de beleidsrichting van de Stadsvisie, andere slaan een nieuwe richting in. De grootste koerswijziging is de keuze voor de 'sprong' over de A27. Dit is vastgelegd in het structuurplan Oosterhout-Oost. Daarmee heeft Oosterhout ontwikkelingsruimte gecreëerd voor een stedelijke ontwikkeling gepaard gaande met een herinrichting en opwaardering van het landschap aan de oostzijde. In eerste aanleg gaat het om uitbreiding van bedrijfsmogelijkheden. Dit kan een vervolg krijgen door de ontwikkeling van verschillende woonclusters ingevleid in het omgevende, hoofdzakelijk agrarische landschap. Verder is hier op termijn voorzien in een verbreding van de A27 en de aanleg van een nieuwe spoorlijn, parallel aan deze verkeersader. Op het knooppunt met het stedelijk raamwerk ontstaan bijzondere kansen. Een samenvatting van de Stadsvisie is opgenomen in bijlage 1 evenals van nog andere beleidsdocumenten. Structuurvisie Op dit moment zijn belangrijke projecten in uitvoering of in ontwikkeling. Er is voldoende (fysieke) ruimte beschikbaar voor realisering van plannen op het gebied van woningbouw, bedrijventerrein en voorzieningen. Daarnaast bestaan er diverse plannen en ideeën voor verbetering van het landschap langs de zuidkant van Oosterhout, van de infrastructuur in de stad en van de ecologische structuren aan weerszijden van Oosterhout en aan de zuidkant. In het zuidelijk gebied passen ook initiatieven gericht op vernieuwing van de recreatiesector. Door het college en de gemeenteraad zijn de laatste jaren belangrijke besluiten genomen over concrete, toekomstige ruimtelijke ontwikkelingen. Deze projecten vloeien voort uit de totaalvisie op de ontwikkeling van de stad en haar 3 kerkdorpen. De Stadsvisie vormt hiervoor de basis. Het is nu gewenst dat de samenhang tussen de afzonderlijke plannen, zichtbaar wordt gemaakt in een integrale planfiguur in de vorm van een structuurvisie. Hieraan is ook behoefte in relatie tot de inwerkingtreding van de nieuwe Wro en de mogelijkheden voor eventueel kostenverhaal. De structuurvisie geeft een duidelijke richting voor de ruimtelijke ontwikkeling van de gemeente voor de langere termijn. Het plangebied van deze structuurvisie omvat het gehele grondgebied van de gemeente. Status structuurvisie Op basis van de structuurvisie wordt invulling gegeven aan het behoud en de verdere versterking van de positie van Oosterhout. De structuurvisie vormt enerzijds een belangrijke inspiratie- en informatiebron, zodat eenieder op adequate wijze kennis kan nemen van de diverse projecten en de samenhang daartussen. Anderzijds geeft hij duidelijk richting aan de wijze waarop het gemeentebestuur zal omgaan met initiatieven op de verschillende beleidsterreinen. De structuurvisie bevat geen verplichtingen naar derden Bij de beoordeling van initiatieven van derden wordt deze visie als toetsingskader gehanteerd. De structuurvisie wordt ook ingezet in de communicatie over de ruimtelijke ontwikkeling van de gemeente naar de burgers, de ontwikkelende partijen en het maatschappelijk middenveld, en daarnaast bestuurlijk-strategisch in het overleg met andere overheden. De gemeente krijgt hiermee ook de beschikking over een instrument dat tijdens (beroeps)procedures van afzonderlijke projecten, als beleidsmatige verankering kan worden gepresenteerd Rho adviseurs voor leefruimte

11 Inleiding 5 In Oosterhout is veel beleid in sectorale nota's, visies en plannen uitgewerkt. Het is bepaald niet de opzet om dit beleid ter discussie te stellen. Integendeel, dit beleid wordt, als zijnde (nog steeds) adequaat, met die vaststelling bevestigd. De structuurvisie kan daarmee worden gezien als codificatie van al die beleidsdocumenten zonder overigens op de status van die documenten in te grijpen. Inspraak c.a. Gezien de keuze om met de structuurvisie het bestaande beleid te bevestigen en te continueren, is bij de voorbereiding ervan niet gekozen voor het volgen van een interactief proces met burgers en maatschappelijke organisaties. Het concept van de structuurvisie heeft, ter voldoening aan het gestelde in de gemeentelijke inspraakverordening, met ingang van 1 maart 2012 gedurende een periode van 4 weken ter inzage gelegen, en was ook digitaal via de website van de gemeente en de website te raadplegen. Eenieder had gedurende die periode de gelegenheid om schriftelijk of mondeling een inspraakreactie bij het college in te dienen. Van een en ander is vooraf in de gemeentelijke bekendmakingenrubriek van een plaatselijk huis-aanhuisblad, en op de gemeentelijke website, mededeling gedaan. Daarnaast is bedoeld concept voor commentaar toegezonden aan de besturen van de provincie Noord-Brabant en van de omliggende gemeenten. De binnengekomen reacties zijn in de als bijlage 4 opgenomen Commentaarnota Vooroverleg en Inspraak kort samengevat en van een reactie voorzien. Opzet structuurvisie Deze structuurvisie is opgesteld in het licht van de Wet ruimtelijke ordening (Wro). De Wro verplicht alle overheidsinstanties tot het opstellen van een structuurvisie, waarbij de uitvoerbaarheid van de structuurvisie moet zijn aangetoond en de structuurvisie digitaal uitwisselbaar en raadpleegbaar moet zijn. De vorm van de structuurvisie is evenwel vrij. Deze structuurvisie biedt op de eerste plaats een samenhangend beeld van de ruimtelijke ontwikkeling. Hierbinnen 'liggen' uiteenlopende projecten die grotendeels al vastliggen in visies en ook in nog zeer recent vastgestelde bestemmingsplannen. Daarmee is er al veel bekend over de ruimtelijke ontwikkelingsrichting van de gemeente Oosterhout en ligt er ook al veel beleid vast met een concrete vertaling in plannen en projecten, zeker voor de eerstkomende tien jaar. Volstaan kan worden met een korte beschrijving hiervan. Op langere termijn kan het accent van de ontwikkelingen in de gemeente verschuiven naar het benutten van unieke kansen aan de oostzijde. Aanleg en uitbreiding van infrastructuur zorgt voor kansen op knooppunten en biedt mogelijkheden voor nieuwe woon- en werklocaties in de directe nabijheid van die knooppunten. - Stadsvisie sturend geweest voor gevoerd beleid en basis voor vervolg. - Structuurvisie ter continuering van bestaand beleid en enkele nieuwe ontwikkelingen. - Structuurvisie voor samenhang in ruimtelijk beleid, informatiebron naar burger en ontwikkelaars en basis voor projectprocedures. Leeswijzer De structuurvisie is als volgt opgezet. In hoofdstuk 2 worden de kenmerken en betekenis van Oosterhout benoemd. Hoofdstuk 3 beschrijft de ambitie voor de ruimtelijke ontwikkeling. De structuurvisie is op de verbeeldingskaart weergegeven. Hoofdstuk 4 geeft daarop een korte toelichting. In hoofdstuk 5 wordt de structuurvisie per thema uitgewerkt. Voor de onderbouwing van de aangegeven ontwikkelingsrichting wordt waar mogelijk verwezen naar de onder- Rho adviseurs voor leefruimte

12 6 Inleiding liggende visies en plannen. Deze structuurvisie beperkt zich tot de beleidsrichting op hoofdzaken. In hoofdstuk 6 worden de uitvoeringsaspecten belicht. Vooral de termijnplanning en financiële aspecten komen hier aan de orde. Bijlage 1 geeft een overzicht van het beleidskader, vervat in documenten van het Rijk, de provincie en gemeente. Bijlage 2 omvat een opsomming van nota s, plannen en andere beleidsdocumenten, die (deels) actueel en gebruikt zijn. Een overzicht van actuele projecten is als bijlage 3 toegevoegd. In bijlage 4 is de Commentaarnota Vooroverleg en Inspraak opgenomen. Procedure Voor de besluitvorming van de structuurvisie wordt de volgende planning aangehouden: - besluitvorming college januari 2012; - informatie gemeenteraad februari 2012; - inspraak bevolking maart 2012; - opiniërende behandeling gemeenteraad juni 2012; - vaststelling gemeenteraad oktober Rho adviseurs voor leefruimte

13 2. Positionering Oosterhout in vogelvlucht Figuur 2.1 Globale structuur Rho adviseurs voor leefruimte

14 8 Positionering Oosterhout ligt aan belangrijke infrastructuur Oosterhout ligt stevig verankerd aan het netwerk van water en wegen: de A59 in het noorden, de A27 aan de oostkant, het Wilhelminakanaal dat de kern verbindt met de rivieren en de Zuid-Willemsvaart, en het Markkanaal dat een verbinding met de Mark maakt. Ook ligt er een goederenspoorlijn, die aantakt op het landelijke spoorwegennet bij Lage Zwaluwe. Dankzij de strategische ligging ten opzichte van Rotterdam, Antwerpen en Brabant en de goede bereikbaarheid is Oosterhout de afgelopen decennia sterk gegroeid. Een schil van woonwijken rond het kerngebied en grote bedrijventerreinen (in het noordwesten Statendam en Weststad en oostelijk over de A27 Everdenberg en Vijf Eiken) bepalen het huidige beeld van de stad. Deze verstedelijking heeft zich in amper een halve eeuw voltrokken. De drie kerkdorpen Den Hout, Oosteind en Dorst hebben hun karakter en identiteit grotendeels kunnen behouden. Figuur 2.2 Strategische ligging Oosterhout bedrijvige 'familiestad' Dit vormt een sterk merk van de gemeente. Oosterhout koestert als middelgrote stad zijn kernkwaliteiten zoals de ruime opzet en het groene karakter, een aantrekkelijk buitengebied, de rijk geschakeerde werkgelegenheid, het ruime palet aan voorzieningen, veilig, overzichtelijk en korte lijnen. Hiermee zijn ook de belangrijkste ingrediënten genoemd die zorgen voor de aantrekkelijkheid van Oosterhout. Beleefbaar erfgoed Archeologische resten, cultuurhistorische relicten en monumentale gebouwen vormen een belangrijke bron van kennis over het verleden. Veel van dit erfgoed is nog duidelijk aanwezig in Oosterhout en vormt een belangrijk bestanddeel van de cultuurhistorische identiteit van de gemeente. Bewoners voelen zich meer thuis in een stad met 'eigen' historische gebouwen, pleinen en straten en waar de eeuwenoude geschiedenis zichtbaar en beleefbaar is, dan in een stad waar anonieme woonbuurten en winkelstraten het beeld bepalen Rho adviseurs voor leefruimte

15 Positionering 9 Bevolking, wonen en werken en onderwijs Op 1 januari 2013 telde Oosterhout inwoners. Volgens de meest recente prognoses zal de bevolking in de gemeente nog doorgroeien tot zo'n inwoners in Het aandeel ouderen (65-plussers) is in de periode met ruim een derde toegenomen tot 19% in De verwachting is dat dit tussen 2012 en 2030 nog met de helft zal toenemen en uitkomen op circa 28%. Het aandeel jongeren (tot 19 jaar) zal in deze periode licht dalen van 22% (in 2012) tot 20% in historisch prognose Er staan in Oosterhout bijna woningen. Daarvan is 88% van na Bijna 41% van de woningen is een huurwoning. De gemiddelde woningbezetting is van 2,43 personen per woning in 1999, gedaald naar 2,3 in Door de vergrijzing en afname van het aantal gezinnen met kinderen zal dit nog verder dalen naar 2,1 in Tot 2035 zal het aantal huishoudens stijgen tot zo'n Dit is een toename van huishoudens. Daarna treedt stabilisatie op en na 2040 wordt een daling verwacht. De woonmilieus in Oosterhout zijn gedifferentieerd. In het aanbod wisselen stedelijk wonen en landschappelijk wonen elkaar af. Voor alle doelgroepen zijn passende woonmilieus beschikbaar. Waar nodig zijn herstructurering, sloop en nieuwbouw in gang gezet voor een woningmarktsituatie die kan blijven voldoen aan de wensen van de Oosterhoutse samenleving. De tevredenheid over de woning en woonomgeving is groot (een rapportcijfer van 7,5 tot 7,9 in de Leefbaarheid- & Veiligheidsmonitor Oosterhout). De Vlinderbuurt en De Warande scoren het hoogst en de Schrijversbuurt en Slotjes-Midden het laagst (maar ook daar is het een voldoende). De werkgelegenheid in de gemeente Oosterhout nam tussen 2000 en 2011 met banen toe tot arbeidsplaatsen in 2011 (toename van bijna 2% per jaar). Door de economische crisis is de werkgelegenheid in 2012 gedaald met 900 arbeidsplaatsen. Ook voor 2013 en 2014 wordt een verdere werkgelegenheidsafname voorzien (tot banen in 2014). Tussen 2014 en 2017 wordt een licht herstel van de economie verwacht, maar dit zal niet leiden tot een substantiële banengroei. Mocht de economie vanaf 2017 wel meer aantrekken Rho adviseurs voor leefruimte

16 10 Positionering dan ligt de groei naar ruim arbeidsplaatsen in 2020 in het verschiet. Daarna zal er naar verwachting weer een daling inzetten. De afgelopen jaren was er een tekort aan arbeidskrachten, maar de economische crisis heeft aan deze krapte een einde gemaakt. De verwachting is dat de komende jaren de economie slechts licht zal groeien en dit dan ook niet zal leiden tot een grote arbeidsvraag. Wel zal door de vergrijzing tot 2020 een aanzienlijke vervangingsvraag gaan optreden. Na 2020 wordt een krimp van de beroepsbevolking verwacht waardoor de arbeidsmarkt mogelijk opnieuw zal groeien richting een gespannen arbeidsmarktsituatie. Tot 2024 is een kleiner aantal leerlingen voor de Oosterhoutse basisscholen beschikbaar. Pas na 2020 wordt een lichte toename van de basisgeneratie voor het basisonderwijs verwacht. Vanaf 2013 tot 2030 wordt een dalende basisgeneratie in het voortgezet onderwijs verwacht, uitgezonderd de jaren 2015 en Deze jaren geven nog een kleine toename van het aantal leerlingen te zien. Na 2030 zal de basisgeneratie in het voortgezet onderwijs licht gaan stijgen Rho adviseurs voor leefruimte

17 Positionering 11 Bodem en landschap Door de ligging op de overgang van de hogere zandgronden naar de kleigronden met het hieraan gerelateerde watersysteem en de occupatie door het menselijk gebruik, is een landschapsstructuur ontstaan met duidelijk herkenbare verschillende landschapstypen. Een bosgebied aan de zuidzijde op de hoge zandgronden (boswachterij Dorst en de Vrachelse Heide). Het open poldergebied aan de noordoostkant in het lage veen- en kleigebied (Oranjepolder en de Gecombineerde Willemspolder). Een gevarieerd overgangsgebied (de 'Brabantse Naad') met bossen, akkers en nederzettingen aan de west- en oostzijde (omgeving Den Hout en Oosteind). Landbouw De agrarische activiteiten vinden vooral in het noordelijk deel van de gemeente plaats. In de Willemspolder bevinden zich enige grote agrarische bedrijven. In de omgeving van de kernen is de landbouw in relatie tot het landschap kleinschaliger. Oosteind kent een bescheiden concentratie van glastuinbouw. Ecologische betekenis In het landelijk gebied maar ook binnen het stedelijk gebied, is er sprake van een variëteit aan natuurwaarden. De beekoevers van de Donge, de steilranden en de linie van Den Hout, bossen en vennen, en de grote groengebieden zoals de stadsparken en de Heilige Driehoek, zorgen voor een opmerkelijke afwisseling. De ecologische kenmerken maken deel uit van ecologische verbindingszones aan de west-, zuid- en oostkant, die grotere ecologisch waardevolle gebieden met elkaar verbinden. De potenties (veel diversiteit in gradiënten en flora en fauna) worden enigszins verstoord door Rho adviseurs voor leefruimte

18 12 Positionering infrastructurele werken (Wilhelminakanaal, Markkanaal) of door gebruik (ontwatering ten behoeve van de landbouw op het lage deel). Ruimtelijke opbouw Oosterhout Oosterhout heeft na een geleidelijke groei in de eerste helft van de 20 e eeuw een explosieve ontwikkeling gekend. De aanleg van het Wilhelminakanaal (in 1923 gereed) en later de beide snelwegen en de vestiging van enkele bedrijven van nationale betekenis hebben de economische ontwikkeling enorm gestimuleerd. Het oude kerngedeelte (nu globaal begrensd door een tangentenstelsel) is aanzienlijk getransformeerd, met name in het centrumgebied. Grote bedrijfspercelen hebben plaats gemaakt voor het kernwinkelcentrum met een hoog voorzieningenniveau en woningbouw. Buiten het tangentenstelsel liggen de naoorlogse woonwijken: Strijen, Dommelbergen, Slotjes, Oosterheide en, als meest recente, Vrachelen aan de westkant. Het historisch wegenpatroon is nog herkenbaar in het huidige weefsel. De grote groengebieden van de Slotjes en de kloosters (Heilige Driehoek) voegen een belangrijke ruimtelijke kwaliteit toe aan de gordel rond het centrumgebied. De strook bedrijven aan de westkant heeft een scheidende werking tussen de kern en de kanalenzone, met daarachter het grootschalige bedrijventerrein Weststad ('noordwesthoek'). Den Hout, Oosteind, Dorst De drie kernen Den Hout, Oosteind en Dorst hebben ieder een eigen ruimtelijke structuur. Den Hout heeft een langgerekte brink en een agrarische driehoek met verspreide lintbebouwing. Er is sprake van een hoog gewaardeerde kwaliteit. Oosteind bestaat uit een langgerekt lint met kenmerkende doorzichten naar het achterliggend agrarisch land. Dorst ligt langs de historische verbindingsweg tussen Tilburg en Breda met een planmatige uitbreiding aan de noordkant tussen het oude lint en de spoorlijn. Voorzieningen Oosterhout beschikt over een totaalpakket aan voorzieningen dat past bij een gemeente van deze omvang en de ligging in het grotere stedelijk netwerk. De meeste voorzieningen (stadskantoor, winkels, scholen en culturele voorzieningen) zijn in of nabij het centrumgebied geconcentreerd. De Arendshof vormt het hart van het winkelcentrum. In de woonwijken staan verspreid diverse scholen en winkelsteunpunten. Wijkwinkelcentra liggen aan de noordzijde (Arkendonk in Dommelbergen) en de zuidzijde (Zuiderhout in Oosterheide). Aan de Europaweg ligt een centrum voor perifere detailhandel. Aan de noordoostkant van het centrumgebied staat het ziekenhuis dat een onderdeel vormt van het Amphiaziekenhuis met de hoofdvestiging in Breda. Belangrijke culturele voorzieningen zijn theater De Bussel, bibliotheek, filmtheater en H19. De Pannehoef wordt getransformeerd tot het Huis voor Amateurs, waarin het culturele amateurveld een thuisbasis gaat krijgen. Vanaf april 2012 zijn de activiteitencentra van start gegaan. In de dorpen is het voorzieningenniveau beperkt. Alle drie de dorpen hebben wel een dorpshuis en een basisschool. Recreatie Oosterhout kent diverse recreatieve voorzieningen. - Belangrijk is het bosgebied aan de zuidkant van Oosterhout. Hierbinnen liggen recreatieparken, groepsaccommodaties en campings (Katjeskelder, de Hannebroek, de Eekhoorn en het Haasje). Met circa 1200 standplaatsen en ruim 300 bedden vormt dit een belangrijke economische pijler. - Gymzalen (Arkendonk, Markkant en Oosterheide) Rho adviseurs voor leefruimte

19 Positionering 13 - Een groot sportveldencomplex in het gebied de Warande en kleinere complexen bij de Vijf Eiken en in Dommelbergen. - Een zwembadcomplex met drie buitenbaden in de Warande en twee overdekte zwembaden, één in Noord (Arkendonk) en één in Zuid (De Blikken). - Twee golfterreinen: één tussen de A27 en de Vijf Eiken en één ten zuiden van het Markkanaal. - Een jachthaven met 120 vaste en 10 toeristische ligplaatsen. - Het stadscentrum met uitgebreide winkel- en horecavoorzieningen. - Hotelaccommodaties met in totaal circa 140 kamers. Bedrijven De gemeente heeft een veelzijdige bedrijvenstructuur. Er zijn meer dan bedrijven. De belangrijkste werkgelegenheid wordt gevormd door industrie, zakelijke dienstverlening, gezondheidsinstellingen en detailhandel. De dienstensector is veruit het grootst. Weststad aan de noordwestzijde vormt het grootste bedrijventerrein. Hier zijn de bedrijven uit de zwaardere milieucategorieën en logistieke en watergebonden bedrijven gevestigd. Deze bedrijven zijn ook internationaal en regionaal georiënteerd. Daarmee is Weststad een belangrijk bedrijventerrein voor de regionale werkgelegenheid. In de zuidoosthoek nabij het knooppunt van de A27 en het Wilhelminakanaal liggen meerdere bedrijvenclusters: het recent gerevitaliseerde bedrijventerrein De Vijf Eiken; kantorenpark Hoevestein; gemengde zones langs de Europaweg en de Beneluxweg; bedrijvenpark Everdenberg met een belangrijke concentratie foodbedrijven. Het bedrijventerrein Statendam is in herontwikkeling van grootschalige bedrijvigheid (vooral betonindustrie) naar kleinschalige milieuvriendelijke vestigingen. Toevoeging van nieuwe functies, zoals leisure, is hier passend gezien de ligging in het stedelijk netwerk. Voor het gebied Zwaaikom bestaan concrete plannen voor transformatie van de bedrijvigheid in het gebied naar een hoogwaardig woongebied. Samenvatting Oosterhout kan worden gekenmerkt als een aantrekkelijke familiestad, waar het goed wonen en leven is. Dit is destijds ook in de Stadsvisie als streefbeeld gekozen. De stad kent veel kwaliteit en variatie. Gevarieerde landschappen van open polders tot grote bosgebieden. Een stedelijk karakter maar ook karakteristieke dorpse omgevingen. Door zijn gunstige ligging is er veel bedrijvigheid. Kortom het is een stad met een breed spectrum en in een goede balans. Die huidige goede balans en de conditie van het stedelijk gebied zijn kwetsbaar. Er wordt hard gewerkt aan nieuwe projecten die zorgen voor vernieuwing van het stedelijk raamwerk. Voor ingrijpende en soms grote woningbouwprojecten worden plannen voorbereid, vastgesteld en in uitvoering genomen. De afgelopen jaren zijn keuzes gemaakt in de beschikbare locaties, de prioriteitsstelling en de omvang van de woningbouw. Daarbij ligt het accent op herstructurering. Dit geeft richting aan de ontwikkelingskansen voor andere locaties, zoals vrijkomende bedrijfslocaties in de stad. Initiatiefnemers zullen zich voor die locaties met name moeten richten op andere functies dan wonen. Dit komt voort uit de reeds aanwezige overcapaciteit aan potentiële locaties voor woningbouw in relatie tot de te verwachten aanvullende woningbehoefte, ook op lange termijn. Daarmee is ook het perspectief voor herontwikkeling van dergelijke locaties gegeven. De structuurvisie geeft aan het gemeentebestuur een afwegingskader voor dergelijke vraagstukken, naast de opgave om de vastgestelde projecten te realise- Rho adviseurs voor leefruimte

20 14 Positionering ren. De ruimte voor groei zal minder in kwantitatieve uitbreidingen mogelijk zijn. Het accent verschuift richting optimalisering en verdere transformatie van het bestaand stedelijk gebied. - Oosterhout familiestad; sterk merk. - Gunstig gelegen voor bedrijven en wonen. - Bevolking groeit tot 2030 tot zo'n inwoners. - Enige groei werkgelegenheid te verwachten tot meer dan banen in 2020; daarna daling. - Schoksgewijze toename leerlingenaantallen basis- en middelbaar onderwijs. - Goed pakket van voorzieningen (winkels, cultuur, recreatie). - Overgang klei-zand biedt diversiteit in landschapstypen. - Landbouw geconcentreerd in noordelijk deel en rond kernen. - Veel bedrijvigheid met meer dan bedrijven en meerdere bedrijventerreinen Rho adviseurs voor leefruimte

21 3. Plannen, visies en ambities Plannen en visies De koers voor de komende jaren is grotendeels al uitgezet. De afgelopen jaren zijn immers op veel terreinen en voor uiteenlopende locaties plannen en visies ontwikkeld. Deze zijn inmiddels nagenoeg allemaal door de gemeenteraad vastgesteld. Zij hebben betrekking op grote delen van het grondgebied. De belangrijkste beleidsvelden zijn gevuld. Zo zijn de woningbouwmogelijkheden geregeld in uitbreidingsplannen (Contreie) en herstructureringsplannen (Zwaaikom en Slotjes-Midden). Daarnaast liggen er nog plannen voor diverse kleinere locaties. Ontwikkelingsmogelijkheden voor bedrijven concentreren zich vooral in Oosterhout-oost (Everdenberg-oost en Heihoef). Plannen voor verbetering van de infrastructuur zoals verbreding van de A27, de aanpak van de N282 door Dorst en van de N629 naar Dongen, de aanleg van een spoorlijn Breda-Utrecht zijn grotendeels afhankelijk van provincie en Rijk. De aanpak van het gemeentelijke wegennet is in het Mobiliteitsplan vastgelegd. Voor het centrumgebied geeft het Actieplan Stadshart een stevige basis. De culturele voorzieningen in het Santrijngebied vormen daarin een belangrijk onderdeel. Het landschap komt in de visies landschapspark Oosterhout-Breda en het structuurplan Oosterhout-Oost uitvoerig aan de orde Ambities In al deze plannen is de ambitie voor het ruimtelijk beleid duidelijk aanwezig: de ruimtelijke ontwikkelingen voor Oosterhout evenwichtig, integraal en kwalitatief goed op elkaar afstemmen. Dit alles gericht op een hoog kwaliteitsniveau als eindresultaat; balans en samenhang vormen de essentie. Voor de komende jaren blijven deze centraal staan; met het beeld van de bedrijvige 'familiestad' als vaste leidraad. Daarnaast moet natuurlijk worden voorzien in voldoende ontwikkelingsruimte voor wonen, werken en voorzieningen. Met een goede meegroeiende infrastructuur en met versterking van de landschappelijke, ecologische en cultuurhistorische kwaliteiten. Bij deze ontwikkelingen zal duurzaamheid een toenemend belangrijke rol gaan spelen. Consistent kwaliteitsniveau Er zijn en worden veel projecten aangepakt. Deze lopen in plansoort, omvang en schaalniveau soms sterk uiteen. Het kenmerk van al deze plannen is een hoog consistent kwaliteitsniveau en een duidelijke en vaste koers om de schaarse ruimte in Oosterhout zo goed en efficiënt mogelijk te benutten. Die kwaliteit zal worden vastgehouden bij de vormgeving en inrichting van de plannen, waarbij een open proces met burgers en initiatiefnemers wordt gevolgd. Duurzaamheid vormt daarbij een vast onderdeel. Daarbij worden alle relevante Rho adviseurs voor leefruimte

22 16 Plannen, visies en ambities aspecten, zoals de verplaatsing van functies naar betere locatie en de totale meerwaarde van een project in de afweging betrokken. Oriëntatie op het water Vrachelen is deels al georiënteerd op het water. In de Zwaaikom zal een aanmerkelijk sterkere oriëntatie op het water een belangrijke kwaliteitswinst betekenen. De kanalen worden dan als deel van de stad ervaren en niet als barrière. Wonen en vooral ook kunnen flaneren langs het water heeft een onmiskenbare kwaliteit. Die structurele ruimtelijke potentie zal sterker worden benut. Ook de beleving van de samenhang van de stad wordt hiermee versterkt. Sprong over de A27 Een geleidelijke overgang van stad en kerkdorpen is wenselijk. De buitenrand van Oosterhout ligt, zoals aangegeven, nagenoeg vast met uitzondering van het gebied aan de oostzijde van de A27. De ontwikkelingen daar worden erop gericht deze landschappelijk en ecologisch zo robuust mogelijk te maken. Dit zijn ontwikkelingen voor de lange termijn, de koers is al uitgezet. Behoud en versterking bedrijvigheid en werkgelegenheid De gemeente streeft naar behoud en verdere ontwikkeling van de goede economische positie. Een goed ondernemersklimaat is daarbij belangrijk. Naast goede fysieke mogelijkheden zoals voldoende ruimte en een goede infrastructuur moeten ook de arbeidsmarkt en samenwerking veel aandacht krijgen. De economische ambitie is breed. Deze richt zich niet alleen op bedrijvigheid en bedrijventerreinen maar ook op toerisme, de agrarische sector, detailhandel en horeca. Familiestad: versterken netwerken van voorzieningen Een van de belangrijkste pijlers van het merk 'familiestad' vormt het voorzieningenniveau. Het streven is erop gericht dit niveau te behouden en waar mogelijk te versterken. Het proces, dat met de Stadsvisie Plus al is ingezet, zal worden voortgezet ter versterking van de leefbaarheid in Oosterhout. Binnen de beperkte ruimtelijke en financiële mogelijkheden wordt gestreefd naar combinatie, intensivering en verbreding van functies. Onderwijs en gezondheidszorg zijn daarbij belangrijke aandachtsgebieden. Voorzieningen zullen worden bekeken volgens een Brede Aanpak Voorzieningen en in het kader van Operatie Stofkam, waarbij nieuwe combinaties worden gezocht zodat het voorzieningenniveau op lange termijn zo sterk mogelijk blijft. Daarbij kiest de gemeente een flinke impuls aan de stad te geven door te investeren in voorzieningen voor de burgers van Oosterhout, zoals de projecten Santrijn, de zwembaden en sportpark De Contreie. Betere bereikbaarheid De gemeente streeft naar een betere bereikbaarheid van Oosterhout. Naast verbetering van bestaande infrastructuur zal het wegennet meegroeien met de ruimtelijke ontwikkeling van Oosterhout. De inspanningen voor een verbrede A27 met spoorlijn worden onverminderd voortgezet. - Vasthouden kwaliteitsniveau. - Familiestad versterken. - Meer oriëntatie op het water. - Werkgelegenheid versterken. - Op langere termijn sprong over de A27. - Betere bereikbaarheid Rho adviseurs voor leefruimte

23 4. Structuurvisie 17 Figuur 4.1 Structuurvisie Rho adviseurs voor leefruimte

24 18 Structuurvisie Toekomstige ontwikkeling Op de verbeelding van de structuurvisie is de beoogde ontwikkeling van Oosterhout aangegeven. Naast de ruimtelijke mogelijkheden voor woningbouw en bedrijven in en bij de kernen is de inrichting van het landschap met de daaraan gerelateerde natuurwaarden en recreatieve ontwikkelingen van groot belang. Een derde pijler vormt de verbetering van de infrastructuur. Infrastructuur en landschap hebben een langere periode voor planontwikkeling en realisering dan tien jaar. In deze termijn kan echter wel een stevig fundament worden gelegd. De kern van de structuurvisie kan als volgt worden samengevat. Continuering van het versterken van kwaliteit Voortgaan in het versterken van de kwaliteit van het bestaand stedelijk gebied door herstructurering, vernieuwing en intensivering. Daarvoor worden ook verbeteringen in de infrastructuur doorgevoerd. Een bijzonder element hierin vormt de 'groene ruggengraat' die als een centrale groene as de aanliggende gebieden verbindt en samenhang geeft. Transformatie en structuurversterking Het transformeren van verouderde locaties naar eigentijdse gebieden door een nieuwe invulling, met name door woningbouw, leisure en voorzieningen. De structuur kan worden versterkt door in te zetten op versterking en uitbouw van de voorzieningenstructuur, vergroening en verbetering van de wegenstructuur en het markeren van knooppunten in het stedelijk weefsel. Kwaliteitsslag buitengebied De aantrekkelijkheid en variatie van het landschap is een belangrijke kwaliteit van Oosterhout die behouden moet blijven en zo mogelijk versterkt. Rondom de stad en kernen wordt ingezet op een kwaliteitsslag van het landschap, recreatie en natuur door met name verbindingen tot stand te brengen. Toekomstige sprong over de A27 Na realisering van de in het programma opgenomen plannen kan het oostelijk gedeelte van de gemeente in beeld komen. De 'sprong' over de A27 biedt een interessante combinatie van kansen op het gebied van wonen, werken en mobiliteit, samenkomend op 'nieuwe' knooppunten. Deze sprong die al eerder in het structuurplan Oosterhout-Oost is vastgelegd, is een wezenlijke stap ten opzichte van de Stadsvisie, die de stedelijke ontwikkeling beperkte tot het gebied westelijk van de A27. Betere bereikbaarheid De gemeente streeft naar een betere bereikbaarheid van Oosterhout. Naast verbetering van bestaande infrastructuur zal het wegennet meegroeien met de ruimtelijke ontwikkeling van Oosterhout. De inspanningen voor een verbrede A27 met spoorlijn worden onverminderd voortgezet. Bij de beschrijving van de beoogde ontwikkelingen is gekozen voor een geografische ingang. Vanuit het centrum komen de binnen- en buitenschil en vervolgens het buitengebied aan de orde. Alle relevante ontwikkelingen zijn binnen deze zones samengevoegd. Op mobiliteitsniveau is een zelfstandige beschrijving opgenomen. Stedelijk gebied Centrum Speerpunt in de centrumontwikkeling vormt het Santrijngebied. Realisering van nieuwe cultuuraccommodaties betekent een sterke impuls voor het centrum. Aansluitend zullen in dit gebied ook woningbouw en herstructurering van de parkeervoorzieningen plaatsvinden.het stadshart wordt verbeterd op basis van het actieplan. Door herinrichting, functionele verster Rho adviseurs voor leefruimte

25 Structuurvisie 19 kingen en strategische nieuwbouw zullen het aan zicht en de gebruikswaarde van het centrum in de komende jaren worden verbeterd. Veel aandacht krijgen: - de stadsentrees (nieuwbouwprojecten met poortfunctie zoals Keiweg-Ridderstraat); - het parkeren (gebouwde parkeeraccommodaties); - de fietsvoorzieningen (meer stallingsruimte); - het openbaar vervoer (HOV en busstation Leijsenhoek); - versterking van de functionele opbouw (detailhandel, horeca en wonen, voorzieningen. In het oostelijk deel van het centrum zullen woningbouwprojecten (Oosterheem, St. Josephstraat) de woon- en zorgfunctie versterken. Schil rond centrum In deze schil vinden twee ingrijpende herstructureringsprojecten plaats. Oosterhout zal zich daarmee sterk naar het water richten. - Aan de westkant wordt de Zwaaikom getransformeerd tot een aantrekkelijk nieuw woongebied. Daarmee wordt de relatie tussen het centrum en Vrachelen aanzienlijk versterkt. De jachthaven wordt uitgebreid. Een gefaseerde ontwikkeling is noodzakelijk. De realisering van het plan zal ook na 2020 doorlopen. - De wijk Slotjes-Midden wordt ingrijpend en duurzaam geherstructureerd. (Ver)nieuwbouw concentreert zich vooral aan de Loevesteinlaan en het kanaal. Ter versterking van de ruimtelijke structuur zullen kansen voor een duidelijke markering van knooppunten met bijzondere functies worden benut. Het ziekenhuis en de aan de Statendamweg beoogde leisurevoorzieningen kunnen hierin een rol vervullen. Buitenschil Het nieuwe woongebied De Contreie wordt ontwikkeld om substantieel in de woningbehoefte te kunnen voorzien. De landschappelijke inpassing en particulier opdrachtgeverschap zijn bijzondere kenmerken van het plan. Aan de buitenzijde wordt een ecologische zone ingericht. Het gebied Paterserf (Warandepoort) en de voormalige Intergaslocatie worden getransformeerd naar woningbouw. Het groene kader en de oriëntatie, ook hier op het water van het Wilhelminakanaal, zijn zeer bepalend voor de kwaliteit. In de strook langs de Beneluxweg wordt een locatie voor kantoren of vergelijkbare functies in een groene setting ontwikkeld (zuidelijk deel). De wens bestaat om het bestaande bedrijvenpark in het noordelijk deel van deze strook te upgraden. Het MPO-terrein gaat ruimte bieden aan ongeveer 230 woningen in verschillende prijscategorieën, waaronder ook sociale huurwoningen. Eventueel wordt dit aangevuld met gewenste maatschappelijke voorzieningen. Binnen het bedrijventerrein Weststad/Statendam vinden diverse herstructureringen plaats. Langs de Energieweg wordt een terrein voor logistiek ontwikkeld. Het Martensterrein aan de Statendamweg wordt opnieuw ingevuld ten behoeve van kleinere representatieve bedrijven. Beide ontwikkelingen zijn reeds in gang gezet. Het gaat hier om belangrijk revitaliseringsprojecten van verouderd industriegebied. Verder wordt ingezet op de realisering van een uitbreiding in oostelijke richting van het bedrijventerrein Everdenberg en de herontwikkeling van het sportpark Heihoef naar een bedrijvenlocatie. Nabij het knooppunt van de Weststadweg bij de 'bromtol' is de cluster van voorzieningen recent versterkt met een bankvestiging. Rho adviseurs voor leefruimte

26 20 Structuurvisie De drie kerkdorpen Oosteind, Den Hout en Dorst Oosteind Behoud van het lintvormige karakter blijft sturend voor nieuwe ontwikkelingen. Beperkte woningbouwontwikkelingen zijn mogelijk mits passend in de ruimtelijke structuur en buiten de milieuruimte (stankcirkels) van agrarische bedrijven. Daarbij wordt (vooral) ook gekeken naar de mogelijkheden voor woningbouw ter sanering van langs het lint gesitueerde kassen van glastuinbouwbedrijven. Doorzichten naar het achterliggend gebied blijven gehandhaafd. Den Hout Een beperkte woningbouwontwikkeling is mogelijk mits kleinschalig, passend in de structuur van het dorp en gefaseerd. Het accent ligt op inbreiding en transformatie. Behoud van het bijzondere karakter staat voorop. De bijzondere kwaliteiten van het beschermd dorpsgezicht zoals de Houtse Heuvel, de akkercomplexen en de zichtlijnen worden gekoesterd. Dorst De 'Strategische gebiedsvisie van Dorst en omstreken' is sturend voor de toekomstige ontwikkelingsmogelijkheden. Woningbouwontwikkeling is gepland aan de westzijde in een tuindorpachtige sfeer. Ook aan de noordkant van de spoorlijn zijn er door sanering van een voormalige bedrijvenlocatie mogelijkheden voor woningbouw. De verkeersproblemen van de N282 door Dorst worden samen met de provincie aangepakt. Samen aan de slag Voor Dorst, Oosteind en Den Hout zijn dorpsontwikkelingsplannen gemaakt. Een dorpsontwikkelingsplan is een praktische agenda waarin is aangegeven welke projecten uitgevoerd moeten worden om de kleine kernen in het landelijk gebied, sociaal, economisch en ruimtelijk leefbaar en vitaal te houden. Diverse partijen werken aan de uitvoering van de voor de kerkdorpen neergelegde wensbeelden. De structuurvisie geeft alleen de hoofdlijnen aan. De Idops en de leefbaarheidsagenda's zijn een nadere uitwerking. Buitengebied en landschap Landschapspark Oosterhout-Breda Dit uitgestrekte gebied tussen Oosterhout en Breda wordt een landschapspark waarbij de karakteristieke landschapselementen worden behouden en waar mogelijk versterkt. Binnen dit gebied worden diverse maatregelen genomen om de recreatieve functie en de ruimtelijke kwaliteit te vergroten. De vernieuwing van het routenetwerk maakt het gebied beter toegankelijk voor fietsers en wandelaars. Met strategische projecten is gestart. In het gebied ten noorden van de Vraggelse Baan wordt een versterking van de relatie tussen de Vrachelse Heide en de Boswachterij Dorst geëntameerd. In de Groene Poort Seters nabij de A27 worden diverse belangen (golfbaan, agrariërs en de recreatieondernemingen Hannebroek en de Eekhoorn) integraal aangepakt. Landbouw De grondgebonden agrarische sector heeft een belangrijke rol in het onderhouden van het agrarisch cultuurlandschap en de instandhouding van de groene structuur. Samen met de agrarische sector wordt gewerkt aan een duurzaam toekomstperspectief. Rond de dorpen Den Hout, Dorst en Oosteind blijft kleinschalige landbouw mogelijk. De beslotenheid, schaal en bodemopbouw van dit landschapstype is hier bepalend. Grootschalige landbouw kan zich in de Willems- en Oranjepolder verder ontwikkelen. De Donge aan de noordoostkant behoudt zijn aantrekkelijke recreatieve functie als wandel en fietsroute. Deze mag niet ten koste gaan van de ecologische functie van de beekoever Rho adviseurs voor leefruimte

27 Structuurvisie 21 Mobiliteit De A27 zal in de toekomst (>2020) worden verbreed. Daarbij zal rekening moeten worden gehouden met een mogelijke spoorlijn aan de oostkant van de A27. Ook zal bij het knooppunt met de Bovensteweg ruimte ontstaan voor een stationslocatie. De hoogwaardig openbaar vervoersverbinding naar Breda kan op korte termijn worden gerealiseerd. Het busstation aan de Leijsenhoek wordt hiertoe heringericht. De N629, die de verbinding vormt naar Dongen en Tilburg, krijgt een deels nog vast te stellen nieuw tracé ten zuiden van de Heistraat. De planologische procedure wordt gestart. Voor de N282 door Dorst geldt dat door de provincie wordt voorzien in het, ter vergroting van de verkeersveiligheid en de leefbaarheid, verbeteren van de bestaande verbinding door de dorpskern. De aansluiting van de Weststadweg op de Bovensteweg wordt aangepast, zodat het verkeer uit het noorden vloeiend, via de noordelijke verdeelweg, richting het stadscentrum wordt geleid. In het kader van het mobiliteitsplan is ter vergroting van de verkeersveiligheid de herinrichting van de wegen in de woonwijken gewenst. Hierbij wordt een onderscheid in verblijfs- en verkeersgebieden gehanteerd. Veilige fietspaden en snelheidsremmers voor autoverkeer zijn de meest gangbare maatregelen. Het plan wordt geleidelijk aan uitgevoerd. In voortgangsrapportages worden de ontwikkelingen regelmatig gemeld. - Continuering en versterking kwaliteit zowel van stedelijk gebied als van buitengebied. - Behoud accent op transformatie en herstructurering. - Sprong over de A27 als nieuwe ontwikkeling op termijn. - In en rond stadshart accent op integrale maatregelen in het Santrijngebied, Zwaaikom en Slotjes-Midden. - In buitenschil accent op ontwikkeling van De Contreie. - Karakter kerkdorpen respecteren en kleinschalige ontwikkelingen mogelijk maken. - Gedifferentieerde ontwikkelingsruimte voor landbouw. - HOV, N629 en N282 prioriteit mobiliteitsbeleid. Rho adviseurs voor leefruimte

28

29 5. Ontwikkelingen per thema 23 In dit hoofdstuk wordt de structuurvisie voor de afzonderlijke thema's beschreven. Achtereenvolgens komen de volgende thema's aan de orde: wonen en leefbaarheid; werken; voorzieningen; recreatie; landbouw; natuur, landschap, water en ecologie; verkeer; milieu; ruimtelijke kwaliteit en cultuurhistorie. Rho adviseurs voor leefruimte

30 24 Ontwikkelingen per thema 5.1. Wonen en leefbaarheid Figuur 5.1 Wonen Rho adviseurs voor leefruimte

31 Ontwikkelingen per thema 25 Woonvisie De actuele visie van de gemeente op het lokale woonbeleid staat beschreven in de Woonvisie De daarin verwoorde algemene doelstelling is om via een gevarieerd aanbod van woningen de ambities van 'Oosterhout Familiestad' te ondersteunen en te versterken, zodat Oosterhout een aantrekkelijke woongemeente voor alle categorieën inwoners blijft. Als taak van de gemeente wordt gezien het voeren van regie (sturing en afstemming) op dit beleidsterrein en het stimuleren van de woningbouwproductie. De feitelijke uitvoering van het woonbeleid wordt vooral overgelaten aan ontwikkelaars, corporaties en de woonconsumenten. Woningbouwprogramma In regionaal verband en met de provincie zijn, en worden jaarlijks, kwantitatieve afspraken gemaakt over de ontwikkeling van de woningbouw in de gemeenten binnen W. Brabant. Deze afspraken zijn gebaseerd op door de provincie opgestelde bevolkings- en woningbehoefteprognoses, waarbij in eerste aanleg, vanuit het principe van doelmatig ruimtegebruik, tevens rekening is gehouden met de per gemeente beschikbare binnenstedelijke bouwcapaciteit. Volgens de actuele afspraken, geldend voor de periode 2012 tot 2020, met een doorkijk naar 2030, mag Oosterhout een bouwprogramma realiseren van in totaal woningen. Dit betreft de toevoeging aan de woningvoorraad. Vervangende nieuwbouw in het kader van herstructurering is hierin niet meegenomen. Alleen als er meer woningen worden teruggebouwd, komen deze ten laste van het overeengekomen programma. De binnen de gemeente aangewezen woningbouwlocaties kennen een gezamenlijke capaciteit die (ver) uitgaat boven de behoefte zoals deze is voorzien voor de periode tot Dat betekent dat er keuzes moeten worden gemaakt. Bij het maken van die keuzes zijn de volgende criteria als leidend benoemd: - bijdrage aan de versterking van de ruimtelijke structuur; - afzetbaarheid op de woningmarkt; - direct financieel belang van de gemeente; - realiteitsgehalte qua uitvoerbaarheid; - de mogelijkheid tot fasering, mede in relatie tot niet gewenste concurrentie met andere ontwikkelingen. Besloten is om de aldus tot stand gekomen toedeling van het programma naar locaties (het gemeentelijk meerjaren woningbouwprogramma), ter behoud van de nodige flexibiliteit (gewenst om op actuele markt- en andere ontwikkelingen te kunnen inspelen) niet in deze structuurvisie op te nemen. De belangrijkste projecten die in het programma een plaats hebben gekregen worden hieronder kort benoemd en toegelicht. De Contreie De Contreie vormt een substantiële nieuwe uitbreiding met een totaalcapaciteit van zo'n 820 woningen. Het plan biedt een gevarieerd aanbod met hoofdzakelijk grondgebonden woningen, waaronder ruime aandacht voor particulier (circa 150 woningen) en collectief (80 tot 110 woningen) opdrachtgeverschap. Het plan heeft een sterk, groen stedelijk karakter gerelateerd aan het landschap. Oosterhout krijgt aan de westkant een definitieve afronding. De aanleg van een ecologische verbindingszone en de herprofilering van de Burgemeester Huijbregts Schiedonlaan en van de aansluiting daarvan op de Bovensteweg zijn essentiële onderdelen. Ook krijgt het noordelijk deel van Vrachelen een duidelijke structuur. Rho adviseurs voor leefruimte

32 26 Ontwikkelingen per thema Zwaaikom De Zwaaikom is een belangrijke structuurversterkende ontwikkeling. Hier bestaat ruimte voor nieuwe woningbouw, waarbij de oriëntatie op het water een belangrijke en aantrekkelijke factor vormt. De locatie ligt tussen het Wilhelminakanaal en de binnenstad, waardoor een fijnmazige continue structuur kan ontstaan en wijk Vrachelen steviger aan de kern worden verankerd. Binnen het plan is ruimte voor zowel gestapelde als grondgebonden woningbouw in huur/koop en diverse prijsklassen. Voor het eiland ligt het accent op een compacte bouwwijze en grondgebonden woningbouw. Slotjes-Midden In de wijk Slotjes-Midden is sprake van een omvangrijke herstructureringsopgave op het gebied van woningbouw. Het plangebied wordt onderscheiden in: een beheergebied (waar hoofdzakelijk een herinrichting en upgrading van de openbare ruimte plaatsvindt); een (her)ontwikkelgebied. Voorzien wordt in een sterk gefaseerde ontwikkeling, waarbij uiteindelijk een aanzienlijk aantal woningen (voornamelijk portiekflats) wordt gesloopt en zowel gestapelde als grondgebonden woningen in diverse prijsklassen en huur/koop worden teruggebouwd. De herstructurering concentreert zich vooral aan de zuidkant van de wijk (Wilhelminakanaal). Evenals bij de Zwaaikom betekent dit een structuurversterking van de stad door de duidelijke oriëntatie op het water. Figuur 5.2 Belangrijkste projecten: De Contreie, Zwaaikom en Slotjes-Midden Rho adviseurs voor leefruimte

33 Ontwikkelingen per thema 27 Evaluatie programma Jaarlijks wordt het vastgestelde woningbouwprogramma geëvalueerd, waarbij mede op basis van een al dan niet voorziene uitbreiding van het programma, met gebruikmaking van de genoemde toetsingscriteria, wordt beoordeeld of er aanleiding bestaat plannen of initiatieven in het programma in te passen. Uiteraard geldt hierbij, dat rekening gehouden moet worden met 'verplichtingen' die ten aanzien van de realisering van reeds in het programma opgenomen projecten zijn aangegaan. Overigens is er voor thans niet voorziene, maar strikt vanuit de criteria geredeneerd, gewenste (kleinschalige) ontwikkelingen, in het programma jaarlijks een eventueel in te zetten flexibiliteitsmarge gereserveerd. Integrale Dorps Ontwikkeling Plannen (Idop's) en relatie met structuurvisie Voor de kerkdorpen Den Hout, Dorst en Oosteind zijn Integrale Dorps Ontwikkeling Plannen (Idop's) opgesteld. Tijdens bewonersbijeenkomsten zijn wensen geïnventariseerd. Deze wensen zijn omgezet in visies, uitgewerkt tot leefbaarheidsagenda's. Een idop is een leidraad hoe een dorp zich in de periode tot 2020 kan en wil ontwikkelen op het gebied van leefbaarheid. De leefbaarheid is gebaseerd op drie pijlers: de ruimtelijke pijler, economische pijler en maatschappelijke pijler. In de leefbaarheidsagenda is een overzicht opgenomen met de acties, waar deze acties uit kunnen bestaan, welke partijen er bij betrokken kunnen worden, welke rol de gemeente heeft, de prioriteit volgens de dorpsraden en de uitvoeringstermijn bezien vanuit de gemeente. De uitvoeringstermijn wordt aangeduid als kort (binnen 2 jaar), middellang (2-5 jaar) en lang (5-10 jaar). Als blijkt dat de leefbaarheidsagenda niet geheel of op een andere wijze wordt uitgevoerd, heeft dit consequenties voor het behalen van de visie in In hoeverre de visie gerealiseerd wordt, is afhankelijk van de gemeente en haar budgetten (en mogelijke subsidies), de initiatieven van de bewoners en de diverse betrokken organisaties. Voor Oosteind is onder meer gekeken naar woningbouwlocaties en te bouwen woningcategoriën (seniorenwoningen), enkele te verbeteren verkeerssituaties en de toekomst van het Oostquartier. In de Idop Dorst zijn projecten genoemd gericht op passende woningbouw, herinrichting van het plein Spoorstraat en ontwikkelingen rondom De Klip (verbetering). In Den Hout zijn wensen kenbaar gemaakt op het gebied van woningbouw en de sportveldensituatie, aanpassingen aan de Houtse Heuvel en de verbetering van enkele verkeerssituaties. Voor een groot aantal wenselijke ontwikkelingen wordt het initiatief aan (groepen uit) de gemeenschap gelaten, waarbij de gemeente veelal binnen de geldende kaders een faciliterende rol zal innemen. Dit laat onverlet dat er ook projecten worden benoemd, waarbij de gemeente aan de lat staat. - Woningbouwprogramma van woningen tot 2030 taakstellend. - Programma kwalitatief en kwantitatief jaarlijks evalueren. - Inzet ten behoeve van uitvoering idops. Rho adviseurs voor leefruimte

34 28 Ontwikkelingen per thema 5.2. Werken Figuur 5.3 Werken Rho adviseurs voor leefruimte

35 Ontwikkelingen per thema 29 Economie: pijler van de stad De economie vormt een belangrijke pijler. De kracht van Oosterhout is vooral de omgeving en de ligging: gemakkelijk bereikbaar via twee autosnelwegen, omgeven door bossen, waterwegen aanwezig, veel diversiteit aan mogelijkheden tot verblijfsrecreatie, een aantrekkelijk winkelcentrum en dergelijke. Door de gunstige ligging aan wegen en water en in het netwerk van mainports en achterland heeft de bedrijvigheid zich sterk ontwikkeld. Bij nieuwe bedrijventerreinen wordt gekeken naar het verder faciliteren van trimodaal vervoer, vervoer over weg, water en spoor. Oosterhout: Bedrijvenstad Het bedrijventerrein Weststad aan de noordwestkant strekt zich tot aan de A59 uit. Ook aan de oostkant bij het knooppunt van de A27 en het Wilhelminakanaal liggen twee grote bedrijventerreinen. Deze bedrijventerreinen zijn nagenoeg vol. Daarnaast zullen bestaande bedrijfsvestigingen, veelal verspreid over de kern, in het kader van groeimogelijkheden naar andere locaties zoeken. Om in de behoefte aan bedrijfslocaties te kunnen voorzien, is uitbreiding van het areaal bedrijvigheid noodzakelijk. Deels kan die worden gevonden door transformatie van bestaande grote bedrijfsvestigingen. Het merendeel is echter aangewezen op nieuwe locaties. Daarbij wordt ernaar gestreefd de kwaliteit van activiteiten en uitstraling te verbeteren door innovatie, zorgvuldige ruimtelijke inpassing en profilering van het terrein. Het beleid is er op gericht voor zowel hoogwaardige als reguliere bedrijven ruimte te bieden. De volgende locaties komen daarvoor in aanmerking. Bedrijventerrein Weststad Door de trimodaliteit (water, spoor en weg) wordt hier de zwaardere bedrijvigheid en logistiek geconcentreerd. Aan de zuidrand is een deel van het voormalige Walonterrein opnieuw ingevuld ten behoeve van logistieke bedrijven. Locatie Statendamweg De Beton- en kunststoffabriek Martens wordt gefaseerd verplaatst naar een locatie in Weststad. Deze verplaatsing is al in een gevorderd stadium. Het vrijkomende terrein wordt herontwikkeld en verkaveld ten behoeve van kleinere en milieuvriendelijker bedrijven Locatie Beneluxweg-zuid Deze strook op een zichtlocatie langs de A27 krijgt een hoogwaardige invulling als oriëntatiepunt en visitekaartje van de stad. Een markant kantoorgebouw van 20 m hoog in de geluidswal geeft een sterke identiteit aan deze plek. Aanvullend is er ruimte voor een kantoorontwikkeling achter de geluidswal. Door de groene setting sluit het gebied goed aan bij de omgeving. Het plan biedt m² bvo aan kantoorruimte. Everdenberg-oost Naast het bestaande bedrijventerrein Everdenberg is een uitbreiding voorzien in oostelijke richting. Deze krijgt een omvang van zo'n 20 ha. De locatie grenst aan het Wilhelminakanaal. Aan de overzijde van het kanaal is de aanleg van een loswal gepland. Voorwaarde voor de ontwikkeling van Everdenberg-oost is de aanwezigheid van een goede ontsluiting. Het nieuwe tracé voor de regionale verbinding N629 tussen Oosterhout en Dongen ten zuiden van de Heistraat voorziet hierin. Behalve een uitbreiding van het bestaande terrein zijn ook op langere termijn losliggende bedrijvenclusters mogelijk. Bedrijventerrein Ter Horst In het structuurplan Oosterhout Oost is in de oksel van de Bovensteweg en de A27 een nieuw terrein gepland voor bedrijvenclusters van circa 4 ha. Een hoogwaardige landschappelijke inpassing en een innovatief karakter van de bedrijfsfuncties wordt hier vereist. De reali- Rho adviseurs voor leefruimte

36 30 Ontwikkelingen per thema sering is afhankelijk gesteld van het verkrijgen van duidelijkheid omtrent de realisering van de spoorlijn Breda-Utrecht. Heihoef De sportvelden langs de Vijfeikenweg worden verplaatst naar een nieuw complex aan de Weststadweg (Sportcomplex De Contreie). Op een deel van het huidige complex Heihoef wordt een crematorium gerealiseerd. Het resterende deel van zo'n 7 à 7,5 ha wordt aangewend voor bedrijven. Herstructurering en transformatiegebieden Voor de bedrijventerreinen Weststad I en II geldt de wenselijkheid van herstructurering. Dit geldt in de toekomst evenzo voor de locatie Beneluxweg-Noord. - Uitbreiding bedrijfslocaties door herstructurering en ontwikkelen van nieuwe terreinen. - Trimodaliteit (water spoor en weg) stimuleren in Weststad. - Locatie Martens aanwenden voor kleinere bedrijven. - Markant kantoorgebouw op zichtlocatie aan Beneluxweg. - Nieuwe terreinen ontwikkelen: Everdenberg-oost, Heihoef en later Ter Horst. - Herstructurering en transformatie: Weststad I en II en locatie Beneluxweg-Noord Rho adviseurs voor leefruimte

37 Ontwikkelingen per thema Voorzieningen Figuur 5.4 Voorzieningen. Aan te vullen met 3 verzorgingstehuizen en 2 verpleeghuizen Rho adviseurs voor leefruimte

38 32 Ontwikkelingen per thema Voorzieningenniveau Het voorzieningenniveau is voor een gemeente met zo'n inwoners goed te noemen. Met een dergelijke omvang kan het niveau in theorie mogelijk hoger liggen. Dit is van groot belang om de aantrekkelijkheid van Oosterhout (Familiestad) als vestigingsplaats voor bedrijven en huishoudens te behouden en te versterken. Breda is hierbij complementair. In goed overleg met maatschappelijke organisaties wordt de agenda voor de voorzieningen verder ontwikkeld. De huidige economische situatie zet het voorzieningenniveau wel onder druk. Enerzijds omdat het bedrijfsleven minder investeert of bestaande bedrijven hun activiteiten beëindigen. Anderzijds heeft de gemeente minder middelen om te investeren in voorzieningen. Deze context bepaalt de agenda voor de komende jaren als het gaat om het voorzieningenniveau. Dit vraagt veel creativiteit en samenwerking om ook de komende jaren het voorzieningenniveau in Oosterhout op een aantrekkelijk peil te houden. De belangrijkste aandachtsvelden zijn onderwijs, zorg en vrijetijdseconomie. Voor de zorg, het onderwijs, cultuur en leisure is er een basisaanbod. Uitbouw van bestaande voorzieningen of nieuwbouw op andere locaties met mogelijk een combinatie van andere functies, lijkt het maximaal haalbare. De voorzieningensector heeft een bepaalde dynamiek. Deze kan worden benut om door de uitstraling van dergelijke functies een bijdrage te leveren aan de versterking van de ruimtelijke structuur van de kern. De volgende voorzieningen vragen in dit bescheiden perspectief aandacht. Detailhandel Het centrumgebied heeft een regionale functie. Er lijkt nog enige ruimte voor uitbreiding op basis van een onderzoek uit Deze ruimte staat onder druk door de economische ontwikkelingen en de concurrentie van internet. Het beleid wordt derhalve gericht op het compact en overzichtelijk houden van het winkelgebied in het stadshart. In de aanloopstraten is geen structurele uitbreiding mogelijk; daar is verbreding van te vestigen functies een optie. Uitvoering van maatregelen wordt verder opgepakt via de Taskforce Centrum +. Daarnaast moet worden ingezet op het aantrekken van trekkers, dus formules die nog niet in Oosterhout aanwezig zijn en extra consumenten trekken. Voor de wijkwinkelcentra (centra voor dagelijkse inkopen) en de 'centra voor doelgerichte aankopen' (woonboulevard) wordt het bestaande beleid gehandhaafd. Er wordt geen nieuwe locatie voor perifere detailhandel ontwikkeld. Initiatieven op het gebied van grootschalige detailhandel worden van geval tot geval beoordeeld op geschiktheid en wenselijkheid op de betreffende locatie, het risico van ontwrichting in andere delen van de stad en toegevoegde waarde. Culturele en religieuze voorzieningen Met de realisering van de cluster met culturele voorzieningen in het Santrijngebied wordt het niveau van de culturele voorzieningen aanzienlijk opgetild. In deze ontwikkeling krijgen diverse culturele voorzieningen zoals het theater, de bibliotheek en het filmtheater een plaats. Aan deze cultuurfuncties worden parkeerruimte en woningen toegevoegd. Dit project zal een sterke impuls voor het stadshart betekenen. Het is een uitdaging om het Santrijngebied, gebruikmakend van de aanwezigheid van de bibliotheek, verder door te ontwikkelen tot een huiskamer van de stad. In de Pannehoef krijgt het Huis voor Amateurs een plaats. Handhaving van de huidige musea (Speelgoed & Carnavalsmuseum, Museum Oud Oosterhout) is uitgangspunt. In Oosterhout zijn zes kerken aanwezig. Op termijn zal het aantal kerken afnemen. Dit heeft tot gevolg dat voor een aantal gebouwen en locaties, gezocht moet worden naar een andere functie of invulling. Hiervoor wordt een Kerkenvisie opgesteld. Onderwijs De daling van het aantal 4-12 jarigen (basisgeneratie voor het basisonderwijs) en het aantal jarigen (basisgeneratie voor het voortgezet onderwijs) zet zich de komende jaren Rho adviseurs voor leefruimte

39 Ontwikkelingen per thema 33 door. Vanaf 2021 zal de eerste groep weer groeien, vanaf 2025 ook de groep jarigen. De groep van jarigen, belangrijk voor het vervolgonderwijs, blijft nagenoeg stabiel. Voor de omvang en spreiding van de onderwijsvoorzieningen is bij de huidige dalende tendens ook de langere termijn belangrijk. Basisscholen en kinderdagverblijven zijn nu goed verspreid over de woonwijken. Voor het middelbaar en speciaal onderwijs is er voldoende aanbod. Samenwerking en goede afstemming op vervolgonderwijs (VMBO en MBO) vraagt aandacht. Juist voor het MBO en het hoger onderwijs vormen de voorzieningen in Breda een complementair aanbod. In relatie tot de behoefte van het bedrijfsleven vragen techniek en zorg in het beroepsonderwijs om aandacht. Ziekenhuis Het Amphiaziekenhuis aan de Pasteurlaan ligt ruimtelijk uitstekend. Het is een zorginnovatief centrum voor patiënten die komen voor een relatief eenvoudige en goed planbare ingreep of behandeling. Het is denkbaar dat het locatieprofiel over enkele jaren zal veranderen. Over welke zorg in Oosterhout wordt geboden, ontstaat dan meer duidelijkheid. Zoals aangegeven is de locatie geschikt gezien de ligging en omvang, voor uiteenlopende functies, zo mogelijk in een combinatie met de gezondheidszorg. Vanuit de Oosterhoutse economische agenda wordt ingezet op het aantrekken zorggerelateerde economie. Zorg en verpleging Binnen Oosterhout is, verdeeld over de stad, een drietal zorgcentra voor ouderen en één verpleeghuisvoorziening aanwezig. De zorgcentra zijn/worden aangepast als gevolg van de moderne inzichten met betrekking tot de extramuralisatie van de zorg en het zoveel mogelijk scheiden van zorg en wonen. Mede in dat licht wordt gedacht aan de realisering van een vierde voorziening, te situeren in de wijk Vrachelen (De Contreie). Verder is op het Slotjesveld een tweede verpleeghuisvoorziening in aanbouw. In de behoefte aan kleinschalige(r) zorgvoorzieningen voor mensen met een geestelijke en/of lichamelijke beperking is en wordt, verspreid over de stad, in de woonbuurten voorzien. Leisure In deze sector vinden veel vernieuwingen plaats. Veelal met schaalvergroting en veel parkeergelegenheid. Oosterhout kan met zijn zeer goede bereikbaarheid en ligging een aantrekkelijke locatie bieden. Aan de Statendamweg/Vaartweg wordt een leisurecomplex gerealiseerd. Het programma gaat uit van een bioscoop en een fitnesscentrum, terwijl ook ruimte wordt geboden aan een supermarkt. In de noordwesthoek van het bedrijventerrein Weststad ontwikkelt zich een voorzieningencluster annex bedrijfsservicecentrum. Deze plek is optimaal bereikbaar. Diverse functies hebben zich hier gevestigd zoals een benzinestation, een fastfoodrestaurant, een kinderdagverblijf en een fitnesscentrum. Activiteitencentra Op basis van het ombuigingsplan buurt- en dorpshuizen blijven de dorpshuizen in Dorst, Den Hout en Oosteind als activiteitencentrum bestaan. De buurthuizen De Bunthoef, Slotjes en Dommelbergen zijn omgevormd naar activiteitencentra. De buurthuizen Strijen, Schervenheuvel en Heidehof/De Wieken zijn gesloten. De vrijkomende locaties zullen een nieuwe functie krijgen. Buurtcentrum de Pannehoef is getransformeerd tot het Huis voor Amateurs. Rho adviseurs voor leefruimte

40 34 Ontwikkelingen per thema Crematorium Een uitvaartcentrum/crematorium wordt wenselijk geacht. Na verplaatsing van de sportvelden van Heihoef naar De Contreie zal daar een crematorium worden gerealiseerd. - Voorzieningenniveau vasthouden en zo mogelijk versterken. - Stadshart en wijkwinkelcentra compact houden; bereikbaarheid en parkeren optimaliseren. - Santrijngebied ontwikkelen. - Huis voor Amateurs in Pannehoef. - Nieuw (kleiner) ziekenhuis plus aanvullende voorzieningen aan Pasteurlaan. - Zorgvoorziening voor ouderen in De Contreie. - Kleinschalige(r) zorgvoorzieningen in de woonbuurten. - Crematorium op Heihoef Rho adviseurs voor leefruimte

41 Ontwikkelingen per thema Sport, recreatie en toerisme Figuur 5.5 Sport, recreatie en toerisme Rho adviseurs voor leefruimte

42 36 Ontwikkelingen per thema Aantrekkingskracht Oosterhout Oosterhout heeft duidelijk aantrekkingskracht op het gebied van sport en recreatie. De afwisseling tussen open agrarische gebieden (zoals de Willemspolder) en agrarische coulisselandschappen en het 'eerste grote bosgebied komende vanuit de randstad' hebben een belangrijke toeristisch-recreatieve trekkersfunctie. Watersport, (cultuur)historie, winkelen, een breed scala aan recreatieve voorzieningen, en de organisatie van een veelheid aan evenementen, maken het totale toeristische aanbod in Oosterhout compleet. Sport- en recreatiegebieden Toerisme en recreatie zijn een belangrijke sector voor de lokale economie. De voorzieningen voor cultuur (musea, schouwburg, winkelcentrum) en sport (veldsportcomplexen, binnensportaccommodaties, zwembaden, golfterreinen) dragen in belangrijke mate bij aan de aantrekkelijkheid van Oosterhout als vestigings- of woonplaats. De te realiseren concentratie van de zwembaden op het terrein van de Warande is hiervoor reeds aan de orde geweest. Voor de veldsport wordt een nieuw complex ten noorden van de Contreie gerealiseerd. Hier komen voetbal- en handbalvelden. Het voetbalgedeelte van het sportcomplex van de Warande wordt geherstructureerd. Het veldsportcomplex Heihoef wordt opgeheven. Aan de Hoofseweg wordt een sportzaal gerealiseerd, die mede specifiek dienstbaar wordt aan de turnsport. Verder beschikt Oosterhout over een diversiteit aan grote en kleine recreatieve verblijfsaccommodaties en bieden de in ruime mate aanwezige bos- en heidevelden volop ruimte aan de dagrecreatie. Golfterreinen Voor de golfterreinen van OGC en van Landgoed Bergvliet wordt gezocht naar mogelijkheden tot uitbreiding c.q. versterking van de accommodatie. Voor eerstgenoemde gaat het om een uitbreiding in relatie tot een verplaatsing van de oefenholes. Bij Landgoed Bergvliet betreft het de toevoeging van (o.a. verblijfsrecreatieve) voorzieningen. Naar de haalbaarheid en ruimtelijke inpasbaarheid van de ideeën die hierover bestaan, is onderzoek lopende. Zwembaden Om de exploitatie en kwaliteit van de zwembaden in Oosterhout voor de toekomst veilig te stellen is besloten tot een herstructurering. Op de locatie de Warande zal het huidige 50 m- bad worden overkapt en een nieuwe overdekte zwemaccommodatie worden toegevoegd. De functie van de zwembaden de Blikken en Arkendonk komt hiermee te vervallen. Landschapspark Oosterhout-Breda Wie de driehoek Oosterhout-Breda-Rijen bezoekt, begeeft zich in het Landschapspark: een Brabantse parel in wording. In dit gebied vindt de bezoeker gaandeweg meer en verbeterde recreatiemogelijkheden en ziet hij waardevolle natuurgebieden aan elkaar verbonden. In het Landschapspark van de toekomst gaan natuur, recreatie en agrarische bedrijvigheid hand in hand. Iets dat zichtbaar en beleefbaar wordt door de nauwe samenwerking tussen gemeenten, terreinbeheerders, maatschappelijke organisaties, grondeigenaren en andere betrokkenen in dit waardevolle gebied. Al sinds 1986 wordt er in de regio gesproken over een groene bufferzone voor de recreatie en de natuur tussen Breda en Oosterhout. De noodzaak om een aantrekkelijk stedelijk uitloopgebied te realiseren en daarbij gelijk een aantal knelpunten in de verbinding tussen de natuurgebieden van Oost- en Midden-Brabant en de Biesbosch op te lossen wordt al zo'n twintig jaar onderschreven. Het grootste knelpunt in de plannen vormde de 'flessenhals' bij Teteringen, een versmalling in de natuurcorridor tussen Oosterhout en Breda. In 2004 werd in het uitwerkingsplan van het Streekplan ook het opheffen van dit knelpunt als opgave benoemd Rho adviseurs voor leefruimte

43 Ontwikkelingen per thema 37 De afgelopen jaren is het project in een stroomversnelling gekomen en is het gebied ook verruimd. Aanvankelijk waren het de gemeenten Oosterhout en Breda die zich bezighielden met de visievorming. Uiteindelijk werd het een gebiedsvisie die ontwikkeld is door 7 partijen. Naast de twee gemeentes nemen ook Natuurmonumenten, de provincie Noord-Brabant, Staatsbosbeheer, Rijkswaterstaat en het Waterschap Brabantse Delta zitting in de stuurgroep. De gebiedsvisie beoogt een contramal voor het stedelijk gebied te ontwikkelen op basis van bestaande landschappen, ecologie, landbouw, waterwinning en recreatie. In deze visie zijn maatregelen voorzien voor verbetering van de recreatieve mogelijkheden. Naast infrastructurele aanpassingen (routenetwerk, weren sluipverkeer) wordt ook revitalisering van de verblijfsrecreatie nagestreefd (o.a. poort van Seters/Hannebroek). Uitvoering van alle projecten en initiatieven samen met partners en derden, resulteert in onder meer: - 15 ha nieuwe beleefbare natuur, 13 ha nieuwe open plekken in het bos, 7 nieuwe poelen, 3 nieuwe ecologische verbindingen over/onder de A27; - een versterking van de 'kwetsbare' relatie tussen de Vrachelse Heide en het Landgoed Oosterheide; - 2,5 km nieuwe wandelpaden; - een aaneengesloten mountainbikeroute van 75 km; nieuwe parkeerplaatsen; - inrichting van 3 groene poorten en herstel van de Spinolaschans. Inzet op karakteristieke landschappen en specifieke kwaliteiten voor natuur, water, landbouw, cultuurhistorie zorgt voor een waardevol uitloopgebied voor de stad. Een goede samenwerking met gebiedspartijen waarborgt de ontwikkeling van het landschapspark na aflopen van het uitvoeringsprogramma eind Evenementen Oosterhout kent een rijke traditie van evenementen. Veel van deze evenementen worden in het stadscentrum georganiseerd. Andere activiteiten worden in de kerkdorpen en locaties buiten het stadscentrum georganiseerd. In de Nota Evenementen is een overzicht opgenomen van locaties waar grotere evenementen georganiseerd kunnen worden. Toeristische trekpleisters omgeving Oosterhout ligt erg gunstig ten opzichte van de vele toeristische attracties in de omgeving zoals Efteling, Beekse Bergen, Biesbosch en Loonse en Drunense Duinen. Maar ook zeker historische bezienswaardigheden als Breda, Bergen op Zoom, Heusden en 's-hertogenbosch. Waterrecreatie In de zijtak van het Wilhelminakanaal ligt de jachthaven met 130 ligplaatsen. Deze vormt een belangrijk element in het recreatief aanbod, mede door de nabijheid van de Biesbosch. In het plan Zwaaikom is een uitbreiding met een vijfde aanlegsteiger voorzien. - Nieuw sportcomplex De Contreie. - Heihoef opheffen. - Uitbreiding/versterking golfterreinen onderzoeken. - Zwembaden concentreren in De Warande. - Sportzaal aan de Hoofseweg. - Landschapspark Oosterhout-Breda uitbouwen. - Jachthaven uitbreiden. Rho adviseurs voor leefruimte

44 38 Ontwikkelingen per thema 5.5. Landbouw Figuur 5.6 Landbouw Rho adviseurs voor leefruimte

45 Ontwikkelingen per thema 39 Agrarische economie De agrarische sector is van oudsher een belangrijke maatschappelijk-economische drager voor met name het buitengebied. Op verschillende manieren worden maatschappelijke diensten, zoals zorg, toerisme en recreatie, gefaciliteerd. Deze agrarische activiteiten zijn voor veel plattelandsgemeenten essentieel om economisch gezond te blijven en het platteland vitaal te houden. De sector is ook een belangrijke werkgever op het gebied van de primaire productie en dienstverlening samen met de toelevering, verwerking en distributie van agrarische grondstoffen. Ook vervult de agrarische sector een belangrijke functie voor het in standhouden van waardevolle landschappen. Zo ook binnen de gemeente Oosterhout, waar het landschap zich kenmerkt door open agrarische gebieden (zoals de Willemspolder) en agrarische coulisselandschappen. Samen met de bosgebieden die Oosterhout rijk is, vervullen deze agrarische landschappen een belangrijke toeristisch-recreatieve trekkersfunctie gericht op natuur- en landschapsbeleving. Daarnaast vervult de sector ook een meer directe toeristisch-recreatieve functie. Activiteiten zoals paardenpensions, boerderijwinkels, minicampings, agrarisch natuurbeheer en educatieve en maatschappelijke functies (zorgboerderijen) kunnen neveninkomsten betekenen. Er ligt een uitdaging om een bijdrage te leveren aan de productie van duurzame energie (vergisting, zonne-energie). Toekomstige ontwikkelingsrichtingen: 'Samen op weg naar 2020' De ZLTO heeft de notitie 'Samen op weg naar 2020' opgesteld. Hierin wordt een duurzame ontwikkeling van de agrarische sector beschreven. De primaire agrarische bedrijven zijn goed vertegenwoordigd in de gemeente Oosterhout. Veel van deze bedrijven zijn grondgebonden. Bij de primaire agrarische bedrijven gaat het om de voedselvoorziening. Veel zullen genoodzaakt zijn om door te ontwikkelen en te innoveren, zodat ze in 2020 duurzaam en toekomstbestendig zijn. Het ondernemerschap in de agrarisch sector zal sterker gericht worden op vraaggericht produceren. Dit kan gepaard gaan met grotere bedrijven die moeten passen bij de ondernemer en de omgeving: 'eigenschaligheid'. Daar waar de omgeving minder geschikt is voor grootschalige primaire agrarische bedrijvigheid, moeten ondernemers andere kansen worden geboden om het buitengebied vitaal te houden. Voor een rendabel en duurzaam toekomstperspectief is toevoeging van activiteiten aan het agrarisch bedrijf gewenst. Huisverkoop, zorgboerderijen of energiewinning zijn hiervan voorbeelden. Nieuwe verbrede economische activiteiten worden gebaseerd op de ontwikkeling van de 'biobased economy', de overgang van een grondstoffeneconomie naar een biomassaeconomie. Het opwekken van en zelfvoorzienend worden in energie zal voor steeds meer bedrijven een interessante en reële aangelegenheid worden. Duurzaam produceren betekent ook een beperking van milieueffecten en noodzaak tot landschappelijke inpassing. De maatschappelijke acceptatie wordt steeds belangrijker. Aan de maatschappelijke acceptatie kunnen het betrekken van de omgeving of onderwijs en kennisinstellingen bijdragen. Deze ontwikkelingen worden bij het nieuwe bestemmingsplan Buitengebied afgewogen en betrokken en van een passende regeling voorzien. Daarbij zal ook worden aangesloten op de provinciale uitgangspunten zoals vastgelegd in de Verordening Ruimte. In het nieuwe bestemmingsplan Buitengebied wordt een actueel toetsingskader geboden voor relevante ontwikkelingen en aspecten. Rho adviseurs voor leefruimte

46 40 Ontwikkelingen per thema Gecombineerde Willemspolder en verspreid gelegen gebieden De agrarische functie binnen de gemeente is aanwezig in de Gecombineerde Willemspolder ten oosten van de A27 en in meerdere verspreid gelegen gebieden. Deze gebieden kennen in relatie tot hun landschapstype, verschillende vormen van agrarische gebruiksmogelijkheden. In het open kleigebied van de Gecombineerde Willemspolder aan de oostkant en de Oranjepolder ten noorden van de kern richt de landbouw zich op akkerbouw en vollegronds tuinbouw. Schaalvergroting is hier mogelijk. De openheid van het landschap blijft hier een belangrijke sturende kwaliteit. In de gebieden rond de dorpen is de beslotenheid van het landschap maatgevend. Rond Oosteind, Den Hout en Dorst is alleen grondgebonden landbouw toegestaan. In de gebieden rondom de dorpen worden bestaande niet-grondgebonden agrarische bedrijven gerespecteerd. Tussen Oosterhout en Teteringen vindt boomteelt plaats. Dit vormt een knelpunt voor de realisering van een ecologische verbinding tussen de Vrachelse Heide en boswachterij Dorst). Bijzondere sectoren Voor de melkveehouderijen wordt extensivering en verbreding mogelijk gemaakt om voldoende economisch perspectief te houden. Bestaande intensieve veehouderijen en glastuinbouwbedrijven worden gerespecteerd, maar nieuwvestiging is uitgesloten. Voor gevestigde glastuinbouwbedrijven in het gebied ten zuiden van Oosteind geldt, dat, in afwijking van de regulier geboden ruimte van 3 ha, mogelijkheden voor doorgroei tot een maximale oppervlakte van 5 ha worden geboden. Een goede landschappelijke inpassing is vereist. Daarnaast is er de mogelijkheid tot bundeling van bestaande bedrijven, waardoor een nieuw duurzaam glastuinbouwbedrijf kan ontstaan. - Agrarische economie versterken door bieden mogelijkheid tot verbreding. - In Oranje- en Willemspolder schaalvergroting mogelijk (akkerbouw en vollegrondstuinbouw). - Rond de dorpen kleinschalige grondgebonden landbouw vanwege besloten landschap; respecteren van de niet-grondgebonden agrarische bedrijven. - In doorgroeigebied Oosteind mogelijkheden kassenbouw tot maximaal 5 ha per bestaand bedrijf Rho adviseurs voor leefruimte

47 Ontwikkelingen per thema Natuur, landschap, water en ecologie Figuur 5.7 Natuur, landschap, water en ecologie Rho adviseurs voor leefruimte

48 42 Ontwikkelingen per thema Het landschap in de Stadsvisie De overgang van zand naar klei is in Oosterhout goed herkenbaar. Dit komt tot uiting in duidelijke verschillen en specifieke kenmerken van het landschap, de natuur en ecologische kwaliteiten. Het beleid is erop gericht deze kwaliteiten vast te houden en te versterken. In de plannen zijn landschap, natuur en ecologie sturende thema's. In het zuidelijk gebied als onderdeel van de ecologische hoofdstructuur wordt een robuuste aanpak voorgestaan. Voor het noordelijk gedeelte is de openheid van de polders bepalend en wordt het huidige restrictieve beleid gecontinueerd. Kwaliteitsverbetering buitengebied De inzet van het beleid is gericht op behoud en zo mogelijk versterking van de belevingskwaliteit van het buitengebied. Mede ter voldoening aan het gestelde in de provinciale Verordening Ruimte, wordt het verlenen van medewerking aan passende ontwikkelingen in het buitengebied (mede) afhankelijk gesteld van het leveren van een bijdrage aan het verbeteren van de kwaliteit van het landschap. Dit gebeurt door een directe koppeling te leggen tussen de ruimtelijke ingreep en de betrokken kwaliteitsverbetering, en/of door het opleggen van de verplichting tot het storten van een bijdrage in het gemeentelijk groenfonds, waaruit de realisering van de gewenste grotere groenstructuren, zoals hieronder vermeld, (deels) kunnen worden bekostigd. Geledingszone tussen Oosterhout en Geertruidenberg Het gebied tussen Oosterhout en Geertruidenberg kenmerkt zich door de aanwezigheid van een aantal robuuste groenstructuren met natuurwaarden in een overigens open landbouwgebied. Het gaat hierbij onder andere om De Donge, de gegraven zandputten, het Kromgat, de Domeinweg, de Hillen. Het gebied, dat goed ontsloten is voor fietsers en wandelaars, vervult, zowel voor Oosterhout als Geertruidenberg, een recreatieve uitloopfunctie. Om de landschappelijke, ecologische en recreatieve functie veilig te stellen, zal voor dit gebied een visie met uitvoeringsprogramma worden opgesteld. Landschapspark Oosterhout-Breda In de visie voor het landschapspark Oosterhout-Breda wordt het landschap als een contramal van de stedelijke ontwikkeling gezien. Gestreefd wordt naar een robuust landschapsecologisch raamwerk, waarbinnen gebruikers (landbouw en recreatie) en burgers (toegankelijkheid) voldoende ruimte krijgen. Belangrijke aandachtspunten daarbij zijn: het verbinden van de verschillende biotopen; goede landbouwgronden optimaal benutten en maatwerk voor de flankerende gebieden; recreatieve functies afstemmen op de landschappelijke en ecologische kwaliteiten; niet-groene bedrijvigheid op termijn verplaatsen of saneren; optimalisering van het hydrologisch systeem. Voor realisering van de hieruit voortvloeiende projecten wordt rekening gehouden met een lange uitvoeringsperiode tot De projecten voor de groene poorten (Seters en Bredaseweg) zijn in ontwikkeling. Rondom de Bredaseweg wordt ruimte gezocht voor een natuurontwikkeling. De huidige barrière wordt daarmee opgeheven. In paragraaf 5.3 is de ontwikkeling kort samengevat Rho adviseurs voor leefruimte

49 Ontwikkelingen per thema 43 Figuur 5.8 Gebiedsvisie landschapspark Oosterhout-Breda Landschap in het Structuurplan Oosterhout-Oost Voor het gebied ten oosten van de A 27 geeft het Structuurplan Oosterhout-Oost een visie, waarin de dynamiek van het landschap sturend is voor de ontwikkelingsmogelijkheden. Nieuwe clusters voor wonen en bedrijven drukken een duidelijk stempel op mogelijke transformaties. Landschap en natuur vormen hierbij de kwaliteitsdragers. Het stelsel van paden, wegen en velden met karakteristieke beplantingspatronen vormen de mal waarbinnen de landbouw zich kan vernieuwen en genoemde clusters zich kunnen hechten door bestaande elementen te handhaven en met nieuwe te versterken. De karakteristieke overgang van zand naar klei zal door deze versterking van de landschappelijke verschillen worden vergroot. Deelgebieden als bos, mozaïek, velden en lint worden onderscheiden. Tussen bos en velden (het gebied tussen de linten Heistraat en Oosteind) ligt een mozaïek van een afwisselend kleinschalig landschap met bosjes, weilanden, solitaire bomen, akkers, houtwallen en zandpaden als beelddragers. In de velden is de structuur eenduidiger met strookvormige kavelrichtingen vanuit het lint. Ecologisch is deze overgangszone met de kleinschalige invulling interessant. Door deze kleinschalige landschappelijke kenmerken sturend te maken voor veranderingen in gebruik en inrichting zal de ecologische betekenis sterk toenemen. Met forse groene stapstenen (bosjes, houtwallen, poelen) wordt de verbindende structuur en een autonome biotoop voor veel diersoorten gewaarborgd. De wenselijkheid tot aanleg van een landschapszone op de grens met Dongen zal sturend zijn voor ontwikkelingen in dat gebied. Rho adviseurs voor leefruimte

50 44 Ontwikkelingen per thema Figuur 5.9 Structuurplannen Oosterhout-Oost Dorst Landschap in het Structuurplan Dorst In het gebied ten zuiden van Dorst geeft het structuurplan Dorst drie belangrijke landschappelijke ontwikkelingen aan. De beek wordt versterkt als landschappelijk element door verbreding van het profiel met flauwe oever en een recreatieve langzaamverkeersroute (samen met Breda). Ook mogelijkheden voor waterretentie kunnen deze ontwikkeling versterken. Op langere termijn zijn er mogelijkheden het beekdal van midden 19 e eeuw te herintroduceren door middel van een extensiveringszone, die het contrast tussen beekdal en akkerland versterkt. Versterking van het bos door aanleg van bospercelen afgewisseld door open ruimten als aanzet voor het groenblauwe raamwerk, dat in zuidelijke richting kan worden ontwikkeld. Hiermee zal de kwaliteit van het gebied rondom Dorst worden versterkt. Middelen vanuit woningbouw zullen moeten bijdragen aan het realiseren van het streefbeeld. Ecologische verbindingszones Het Wilhelminakanaal en het Markkanaal zijn in de provinciale Verordening Ruimte aangewezen als 'Zoekgebied ecologische verbindingszone'. Omdat het noordelijk deel van het Wilhelminakanaal aan beide zijden wordt begrensd door industrieterreinen (Weststad en Statendam), met de nodige laad- en losfaciliteiten, is voor dit deel gekozen voor een alternatief. Dit alternatief loopt vanaf het Wilhelminakanaal, noordelijk en westelijk om het industrieterrein Weststad en De Contreie heen, en legt een relatie naar het Markkanaal. Het gedeelte langs de westrand van de Contreie moet nog worden aangelegd. Op deze wijze worden de Biesbosch en de Vrachelse Heide verbonden. Door verschillen in vochtigheid en hoogte wordt een gedifferentieerde invulling in meerdere deelgebieden met specifieke kenmerken gerealiseerd. Voor het gedeelte van het Wilhelminakanaal gelegen tussen Sluis I en de gemeentegrens met Dongen, wordt door de gemeente een visie opgesteld, die de ecologische kansen langs dit deel van het kanaal verkent, opdat daarmee bij ontwikkelingen op locaties die direct aan het kanaal zijn gelegen, zo mogelijk rekening kan worden gehouden. Landgoederen In het buitengebied wordt, overeenkomstig de voorwaarden als vermeld in de provinciale Verordening Ruimte, op daarvoor geschikte locaties de mogelijkheid geboden tot de realisering van landgoederen, zijnde ruimtelijk-functionele eenheden, bestaande uit bos en overige natuur, al dan niet in combinatie met agrarische bedrijfsgronden. Dit houdt in dat de toevoe Rho adviseurs voor leefruimte

51 Ontwikkelingen per thema 45 ging van een woonfunctie wordt toegestaan, mits er sprake is van een eenheid van minimaal 5 ha, waarvan minimaal 2,5 ha dient te worden aangewend voor het realiseren van nieuwe natuur of een nieuw bos. Bovendien moeten de nodige voorzieningen worden getroffen voor extensieve recreatie, waarbij feitelijk en juridisch is verzekerd dat deze voorzieningen openbaar toegankelijk zijn. Water in het waterbeleid Het gemeentelijk waterbeleid is vastgelegd in het Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan Voor het gemeentelijk rioleringsplan zijn drie onderwerpen uit het Bestuursakkoord belangrijk. - De gemeente moet voorkomen dat tijdens hevige regenbuien de riolering overbelast raakt. Dit zal één van de grotere uitdagingen worden. Om wateroverlast tot incidenten beperkt te houden, zijn investeringen in de afvoercapaciteit van de riolering en bergingscapaciteit van het watersysteem nodig. Uitgegaan wordt van berging van een zware bui die eens per tien jaar valt. Op verschillende schaalniveaus wordt waterberging gerealiseerd. - De gemeente moet in samenwerking met het Waterschap grondwateroverlast voorkomen. - Het Waterschap moet in samenwerking met de gemeente voorkomen dat oppervlaktewater in stedelijk gebied overstroomt. Technische maatregelen, zoals de pompcapaciteit, dragen hieraan bij. Projecten worden gerealiseerd zoals vergroting van oppervlaktewater, aanleg van waterberging of waterverbindingen en bijvoorbeeld extra leidingen of riolering. In het gemeentelijk beleid wordt rekening gehouden met de provinciale kaders. Relevante zaken voor Oosterhout zijn de primaire waterkeringen voor hoogwaterbescherming, en twee waterwingebieden en een boringsvrije zone voor zekerstelling van grondwater voor de openbare watervoorziening. Enkele kleine gebieden zijn aangewezen als reserveringsgebied voor waterberging; een aantal watergangen en kanalen voor watersysteemherstel. Het provinciale doel is verbetering en herstel van het natuurlijk watersysteem. Deltaprogramma Het peil van de rivieren stijgt met 0,8 m tot het jaar Om het rivierengebied te beschermen tegen overstromingen, worden maatregelen getroffen in het kader van het Deltaprogramma Rivieren. De provincie is trekker van het regioproces. Voor de gemeente Oosterhout zijn twee strategieën denkbaar: - dijkverhoging met effecten voor ruimtebeslag en bereikbaarheid van het water, met name voor bedrijven; - een keersluis bij de aansluiting Wilhelminakanaal op de Amer, terwijl Oosterhout vanuit Rotterdam nu zonder het passeren van sluizen bereikbaar is. De plannen worden samen met provincie en andere gemeenten in 2013 uitgewerkt. In 2014 wordt de voorkeursstrategie duidelijk, resulterend in een Deltabeslissing op Rijksniveau in Landschapsecologisch raamwerk versterken in landschapspark Breda-Oosterhout. - Versterken geledingszone tussen Oosterhout en Geertruidenberg. - Kleinschalige landschapsstructuur en aanleg landschapszone op grens met Dongen sturend voor ontwikkelingen in Oosterhout-oost. - Versterking landschap Dorst met bos en beekdalelementen. - Ecologische verbindingszone in De Contreie aanleggen. - Keuze strategie Deltaprogramma. Rho adviseurs voor leefruimte

52 46 Ontwikkelingen per thema 5.7. Mobiliteit Figuur 5.10 Mobiliteit Rho adviseurs voor leefruimte

53 Ontwikkelingen per thema 47 Voor verbetering van de hoofdinfrastructuur zijn de komende periode de volgende onderwerpen belangrijk. Verbreding van de A27 Verbreding van de A27 lijkt voorlopig van de baan voor het deel ten zuiden van Gorinchem. Verbreding van het zuidelijk deel van de A27 en ombouw van knooppunt Hooipolder zijn niet voorzien vóór 2020 ondanks het aandringen hierop door de regio. Teneinde verbreding van het zuidelijk deel van de A27 op termijn mogelijk te maken, wordt aan de oostzijde hiervoor een strook vrijgehouden. Een nieuwe spoorlijn tussen Breda en Utrecht Deze oude wens van de regio is weer actueel. In een verkennende studie van Movares uit 2009 zijn de ruimtelijke effecten voor Oosterhout in beeld gebracht. Zowel voor het tracé als de stationslocatie zijn 2 varianten mogelijk. Een tracé langs de oostkant van de A 27 en een station bij het knooppunt van de A27 en de Bovensteweg lijken ruimtelijk het meest kansrijk. Aanleg van een spoorlijn Breda-Utrecht is niet op korte termijn voorzien; wel heeft de minister van Infrastructuur en Milieu toegezegd dat aanleg van een spoorlijn naast de A27 bij de verbreding van de A27 niet onmogelijk zal worden gemaakt. In de planvorming voor ruimtelijke ontwikkelingen nabij de A27 zal voldoende ruimte voor de aanleg van de spoorlijn gereserveerd moeten worden. Een nieuwe regionale verbinding tussen Oosterhout en Dongen (N629) Gezien de afwikkelingsproblemen op de provinciale weg tussen Oosterhout en Dongen, de N629, zijn maatregelen noodzakelijk. Dit ook met het oog op de ontwikkeling van Everdenberg-oost. Ingezet wordt op de aanleg van een (deels) nieuwe weg zuidelijk van de Heistraat, waarbij die nieuwe weg het doorgaande verkeer gaat verwerken en de Heistraat vooral een functie voor het lokale verkeer blijft vervullen. De nieuwe weg zal gefaseerd worden aangelegd. De eerste fase betreft het gedeelte tussen de A27 en het aansluitpunt van de geprojecteerde ontsluiting voor Everdenberg-Oost. Voor de tweede fase moet nog een keuze worden gemaakt tussen een 2-tal alternatieven. Het ene voorziet in een terugbuiging van de nieuwe weg naar het bestaande tracé van de Heistraat, ongeveer op de gemeentegrens met Dongen. Het andere, dat de voorkeur heeft van de gemeentebesturen van Oosterhout en Dongen, gaat uit van een tracé dat het Wilhelminakanaal kruist en aansluit op de Steenstraat in Dongen. Welk alternatief gekozen zal worden is afhankelijk van het antwoord op de vraag of de realisering van het gemeentelijk voorkeurstracé in overeenstemming is (te brengen) met het rijks- en provinciaal beleid ten aanzien van de bescherming van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS). Dat tracé doorsnijdt namelijk het bosgebied van De Duiventoren, dat deel uitmaakt van de aangewezen EHS. Mocht uit onderzoek blijken dat dit niét het geval is, dan zal de tweede fase volgens het tracé van Parallel-Noord (moeten) worden aangelegd. N282 Dorst In het structuurplan Dorst is aangegeven dat voor de N282 een tangent, waarbij de rijksweg om Dorst heen wordt geleid, de voorkeur geniet. Dit gezien de verkeersproblematiek in Dorst en de ontwikkelingen in Breda Oost. Door aanleg van een tangent zou de bestaande rijksweg door Dorst 'autoluw' kunnen worden gemaakt. Mede op basis van de resultaten van een samen met de provincie uitgevoerde MER-studie naar de verkeersproblematiek van de N282 en (de effecten van) de mogelijke oplossingen daarvoor, waaronder de tangent, is gekozen voor een oplossing waarbij er geen nieuwe verbinding om Dorst wordt aangelegd, maar voorzien wordt in het, ter vergroting van de verkeersveiligheid en de leefbaarheid, verbeteren van de bestaande verbinding door de dorpskern. Een nut-offerafweging heeft hierin de doorslag gegeven. Rho adviseurs voor leefruimte

54 48 Ontwikkelingen per thema HOV Tussen Oosterhout en Breda is een hoogwaardige openbaar vervoersverbinding in ontwikkeling. Bij de herinrichting van het busstation Leijsenhoek, dat hierin een belangrijke functie krijgt, zal hierop worden ingespeeld. Op Bredaas grondgebied moeten nog maatregelen (met name de busbaan langs het spoor en een nieuwe OV terminal) worden getroffen. Figuur 5.11 HOV-lijn Oosterhout-Breda Trimodaliteit Er wordt gestreefd naar het efficiënter maken van het goederenvervoer en dit op een meer duurzame wijze in te richten. De modal shift-verschuiving van vervoer over weg naar water en spoor is daarbij een centraal thema. In dit kader worden verschillende maatregelen genomen om de trimodaliteit aantrekkelijker te maken. - De aanwezige modaliteiten water en spoor hebben nog aanzienlijke ongebruikte capaciteit. Vanuit de gemeente worden de bedrijven gestimuleerd tot het meer of beter gebruiken van water en spoor. Dit wordt onder andere mogelijk gemaakt door de realisering van een loswal op bedrijventerrein Vijf Eiken. De gemeente wil bedrijven interesseren voor het gebruik van deze loswal en het vervoer over water. Samenwerking met Havenschap Moerdijk is hiervoor opgestart. Daarnaast met de ondernemers gekeken naar de kansen van het spoor. - De verdere ontwikkeling van multimodaal vervoer en de ontwikkeling van de natte bedrijventerreinen onder andere via de samenwerking met de ondernemers, in Havens Midden Brabant en andere samenwerkingsverbanden, zoals Platform Multimodaal Duurzaam Goederenvervoer van de provincie. Verkeersmaatregelen Mobiliteitsplan In het Mobiliteitsplan zijn veel maatregelen gepland om het verkeer en het verblijfsklimaat in Oosterhout te verbeteren. De maatregelen zijn erop gericht een duidelijke scheiding tussen verkeers- en verblijfsgebieden te maken en de fietsvoorzieningen en het openbaar vervoer te verbeteren. Conform de richtlijnen voor Duurzaam Veilig worden maatregelen genomen om de overgangen te verbeteren en verblijfsgebieden in te richten. De capaciteit van het wegennet wordt geoptimaliseerd door sturings- en benuttingsmaatregelen en het oplossen van knelpunten (Weststadweg-Bovensteweg). Goede fietsverbindingen tussen wijken en centrum en fietsverbindingen naar dorpen en belangrijkste sportvoorzieningen, worden nagestreefd. In het fietsmasterplan is een en ander nader uitgewerkt. Het openbaar vervoer wordt gedifferentieerd naar drie niveaus met elk een eigen kwaliteitsniveau. In voortgangsrapportages wordt verslag gedaan van de uitgevoerde en nog te nemen maatregelen met de daarbij behorende planning Rho adviseurs voor leefruimte

55 Ontwikkelingen per thema 49 Parkeren Het beleid voor het centrum is gericht op het terugdringen van de auto uit het straatbeeld. De gebruiks- en belevingswaarde worden daarmee vergroot. Om dit te bewerkstelligen wordt gestreefd naar concentratie van parkeervoorzieningen, zo mogelijk in parkeergarages. Zo is voorzien in de realisering van een ondergrondse parkeergarage in het Santrijngebied. - Openhouden mogelijkheid verbreding A27 en aanleg spoorlijn Breda-Utrecht op lange termijn. - Nieuwe verbinding Oosterhout-Dongen N Verbetering N282 door Dorst. - Aanpassing busstation Leijsenhoek. - Efficiënter goederenvervoer door intensiever gebruik raccordementsspoorlijn Weststad en aanleg loskade bij Vijf Eiken. - Maatregelen Mobiliteitsplan verder uitvoeren. - Concentratie parkeervoorzieningen in centrum, onder andere door realisering parkeergarage in Santrijngebied. Rho adviseurs voor leefruimte

56 50 Ontwikkelingen per thema 5.8. Milieu Verschillende milieuaspecten Het milieubeleidsplan geeft een integrale visie op het te voeren milieubeleid in de gemeente. Klimaat en energie zijn actuele thema's, die in dit beleid handvatten hebben gekregen. Bescherming en waar mogelijk verbetering van de milieukwaliteit (leefbaarheid en duurzaamheid) staan centraal. Op veel terreinen ligt er een relatie met de ruimtelijke ordening. - Voor nieuwe ontwikkelingen en herstructureringsplannen zijn ambitieuze normen voor energiebeperking bepaald. - Ten aanzien van luchtkwaliteit, licht- en geurhinder wordt het regionale uitvoeringsprogramma gevolgd en worden waar nodig met individuele bedrijven oplossingen gezocht. - Voor de externe veiligheid wordt gekeken naar de routering van het transport van gevaarlijke stoffen en het parkeren van de voertuigen, en naar de risicozones langs de rijkswegen en spoorwegen. Burgers en gebruikers worden geïnformeerd over mogelijke risico's. In de Beleidsvisie Externe Veiligheid zijn het beleid en de maatregelen vastgelegd. Jaarlijks wordt in het milieujaarverslag hierover verantwoording afgelegd. In 2014 wordt het beleid geactualiseerd. - Geluidshinder wordt zoveel mogelijk beperkt door in nieuwe gebieden en bij herstructurering duidelijke criteria aan te reiken en de kansen voor verbetering te benutten. - De gegevens over bodemkwaliteit zijn digitaal beschikbaar voor ontwikkelende partijen. Informatie en duidelijke procedures maken passende maatregelen mogelijk. - De ecologische kwaliteit van het oppervlaktewater wordt gestimuleerd door passende ontwerpcriteria. - Wateroverlast wordt aangepakt door afkoppeling en infiltratie. - De mobiliteit wordt waar mogelijk gestuurd door het stimuleren en verbeteren van het routenetwerk voor het langzaam verkeer en het openbaar vervoer (HOV). Dit brede spectrum van aandachtsgebieden krijgt bij de planologische planvorming zorgvuldige aandacht. Klimaatbeleid en energiebesparing Klimaatbeleid en energiebesparing zijn nauw verweven. De gemeenten in West-Brabant hebben in de 'Verklaring van Dussen' aangegeven de rijksdoelstellingen voor het klimaatprogramma (beperking uitstoot broeikasgassen, een jaarlijkse energiebesparing van 2% en een aandeel van 20% duurzame energieproductie in 2020). Een regionaal klimaatprogramma (SLoK) is hiervoor sturend. Oosterhout heeft toepassing van energiebesparende openbare verlichting aan dit programma toegevoegd. Het programma betreft diverse sectoren zoals gemeentelijke gebouwen en voorzieningen, woning- en utiliteitsbouw, verkeer en vervoer en grootschalige duurzame energieopties. Vanuit de voorbeeldfunctie wordt voor de eigen gebouwen uitgegaan van: energiemaatregelen met een terugverdientijd van 10 jaar voor bestaande gebouwen; een minimaal 20% hogere EPC voor nieuwbouw; energiemaatregelen met een terugverdientijd binnen de levensduur van nieuwe gebouwen. Andere partijen worden gestimuleerd door hogere doelstellingen na te streven zoals: het verplicht opstellen van een energievisie voor woonwijken van minimaal 200 woningen en voor bedrijventerreinen; een EPL (Energie Prestatie op Locatie) -score van minimaal 7,0 tot 8,0 voor projecten van meer dan 200 woningen; een EPL-score van minimaal 6,0 voor renovatie- en herstructureringsprojecten; minimaal 70% zongericht verkavelen Rho adviseurs voor leefruimte

57 Ontwikkelingen per thema 51 Windenergie De landelijke en provinciale doelstelling gericht op een toename van windenergie op land, is door de Regio West Brabant in een aanbod aan Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant uitgewerkt. Daarin is binnen de gemeente Oosterhout één onderzoekslocatie voor windturbines opgenomen in de vorm van een uitbreiding van het windturbinepark op bedrijventerrein Weststad III. - Maatregelen Milieubeleidsplan uitvoeren ter verbetering van leefbaarheid en duurzaamheid. - Klimaatmaatregelen uitvoeren (SLOK-programma). - Onderzoek mogelijkheden uitbreiding windturbinepark op bedrijventerrein Weststad III met twee windturbines. Rho adviseurs voor leefruimte

58 52 Ontwikkelingen per thema 5.9. Ruimtelijke kwaliteit en cultuurhistorie Figuur 5.12 Ruimtelijke kwaliteit en cultuurhistorie Rho adviseurs voor leefruimte

59 Ontwikkelingen per thema 53 Centrumgebied: Actieplan Stadshart Voor het centrumgebied is de visie 'Actieplan Stadshart, Oosterhout in 2020, het compacte stadshart in balans' opgesteld. Dit plan bevat een streefbeeld voor het stadshart in Met diverse maatregelen zal worden getracht dit beeld te realiseren. Herstel van een goede ruimtelijke en functionele balans is het centrale thema daarvan. De volgende maatregelen worden voorgesteld; markering van kwalitatief hoogwaardige stadsentrees (Torenstraat, Keiweg, Prins Frederikstraat, de Leijsenhoek, Europaweg en de Bredaseweg); parkeervoorzieningen zo dicht mogelijk bij stadsentrees concentreren; streven naar gebouwde parkeervoorzieningen en een parkeerverwijzingssysteem; voldoende ruimte voor fietsenstalling; vernieuwing van het busstation op de Leijsenhoek; versterking van de woonfunctie in bijzonder voor jonge gezinnen en jongeren; verbreding van het verzorgingsgebied van de detailhandel; zorgen voor continuïteit, kwaliteit en toegankelijkheid van een compact centrumgebied; versterking van de horecafunctie; versterking van de verschillende onderdelen van het centrumgebied vanuit specifieke gebiedsprofielen; opstellen van een beeldkwaliteitsplan ten behoeve van een hoogwaardige architectuur. Figuur 5.13 Gebiedsprofielen Actieplan Stadshart Kwaliteitsstreven Niet alleen voor het stadshart maar ook voor de hele kern van Oosterhout en voor de dorpen blijft het streven naar kwaliteitsverbetering aandacht vragen. Diverse beleidstukken schenken hieraan aandacht. De omgang met cultuurhistorische aspecten is in de Beleidsnota Cultuurhistorie Monumenten en Archeologie beleidsmatig vastgelegd. In het verlengde van deze nota zijn de cultuurhistorische en archeologische waarden en verwachtingsgebieden geïnventariseerd en opgenomen in de Erfgoedkaart Oosterhout. De beschermde stads- en dorpsgezichten krijgen in de betreffende bestemmingsplannen aandacht. De Welstandsnota geeft waarborgen voor een passende vormgeving van de gebouwde omgeving. In de Stadsvisie en structuurplannen voor deelgebieden worden elementen genoemd, die bijdragen aan een mooier Oosterhout. Vooral de leesbaarheid van de kernstructuur vraagt de nodige aandacht. De betreffende nota's worden hier kort samengevat. Rho adviseurs voor leefruimte

60 54 Ontwikkelingen per thema Groene ruggengraat in Stadsvisie Binnen de kern is de versterking van de noord-zuid lopende groene as een belangrijke doelstelling. Deze as 'Groene Ruggengraat' bestaat uit een reeks parken en groene ruimten, die het bosgebied in het zuiden verbindt met de Oranjepolder in het noorden. Functie, omvang en inrichting variëren. Autoverkeer over de Ruggengraat wordt in principe vermeden. Optimalisering van continuïteit, gebruik en beleving staan voorop. Nieuwe ontwikkelingen worden hierop afgestemd. Figuur 5.14 Groene ruggengraat Erfgoed, archeologie en cultuurhistorie in Oosterhout Beleidsnota Cultuurhistorie, Monumenten en Archeologie De beleidsnota Cultuurhistorie, Monumenten en Archeologie omschrijft hoe de gemeente wil omgaan met cultuurhistorie. Er is een actief monumentenbeleid, een monumentenverordening, een subsidieverordening en een gemeentelijke monumentenlijst (174 gemeentelijke monumenten). Daarnaast heeft de gemeente een rijksmonumentenlijst met 87 rijksmonumenten en een lijst met monumentale bomen. In de welstandsnota zijn onder andere criteria voor de beoordeling van bouwplannen aan monumenten opgenomen. Erfgoedkaart Oosterhout (2012) Oosterhout kent vele archeologische bodemschatten, monumentale gebouwen en plekken met een rijke cultuurhistorie. Dit cultuurhistorisch erfgoed bepaalt in belangrijke mate de sfeer en identiteit van de stad en de kerkdorpen. De Erfgoedkaart Oosterhout (25 januari 2012 vastgesteld) geeft de archeologische verwachtingen en archeologische en cultuurhistorische waarden in Oosterhout weer. Dit sluit aan op de hernieuwde landelijke interesse voor cultuurhistorie en archeologie historische geografie, monumentaal groen en landschapsontwikkeling samen met archeologie en gebouwde monumenten steeds vaker als 'Erfgoedkans' betiteld. Gemeentelijk beleid volgt ook uit nieuwe wetgeving (Wet op de archeologische monumentenzorg (2007) en de Modernisering Monumentenzorg (MoMo)). De gemeentelijke Erfgoedkaart bestaat uit een Cultuurhistorische Waardenkaart, een Archeologische Verwachtingskaart en een Archeologische Beleidskaart. Hiermee is inzichtelijk gemaakt welke archeologische verwachtingen, archeologische en cultuurhistorische waarden in Oosterhout aanwezig zijn. Op basis hiervan kunnen die waarden als volwaardig belang in ruimtelijke planvorming wordne meegewogen. Tevens zijn op deze kaart de voorschriften Rho adviseurs voor leefruimte

61 Ontwikkelingen per thema 55 vastgesteld voor de omgang met archeologische bodemschatten in de ruimtelijke inrichting en in bouwprojecten. Cultuurhistorie De uitgevoerde cultuurhistorische inventarisatie geeft inzicht in wat we nu al weten van archeologische, historisch geografische en historisch bouwkundige waarden. Het is een eerste aanzet om de cultuurhistorische waarden in een samenhangend geheel inzichtelijk te maken. Op alle vlakken van de cultuurhistorie heeft de gemeente Oosterhout een groot aantal elementen en structuren die waardevol zijn en een deel van de ontwikkelingsgeschiedenis van het gemeentelijk grondgebied vertellen. Overigens geldt dat naarmate een grotere samenhang tussen de verschillende elementen en structuren aanwezig is, de waarde van een dergelijk ensemble groter wordt en meer informatie biedt over de historie van het gebied. De cultuurhistorische inventarisatie en het daaraan gekoppelde beleid biedt de kans te behouden wat de gemeente aan cultuurhistorie rijk is. Archeologie Middels de archeologische beleidskaart kan op een overzichtelijke een eenvoudige wijze archeologie bij ruimtelijke planvorming geborgd worden. Ten opzichte van eerdere verwachtingskaarten doet het nieuwe kaartbeeld meer recht aan het historisch gebruik van het landschap. Onderzoek ter plaatse van reeds verstoorde gebieden zoals ontgrondingen worden door de signalering van deze gebieden aan de andere kant juist weer zoveel mogelijk vermeden. Beschermde stads- en dorpsgezichten Oosterhout kent 3 beschermde stads- en dorpsgezichten: De Heuvel e.o. in Oosterhout (1967), de heilige Driehoek (2006) en Den Hout (2010). In de aanwijzing van de betreffende gebieden zijn de waardevolle cultuurhistorische elementen beschreven. De bescherming hiervan wordt in de bestemmingsplannen geëffectueerd door bijzondere regels voor deze te respecteren waarden toe te voegen. Ook monumentale bomen zijn hierin opgenomen. De Heuvel (inclusief de omgeving met De Slotjes en het Slotpark) is in het bestemmingsplan Centrum opgenomen, de Heilige Driehoek is in het bestemmingsplan Leijsenakkers verwerkt en Den Hout in het gelijknamige bestemmingsplan. Figuur 5.15 Beschermde stads- en dorpsgezichten Rho adviseurs voor leefruimte

62 56 Ontwikkelingen per thema Welstandsnota In deze nota is het welstandsbeleid vastgelegd. Door middel van gebiedsbeschrijvingen en een hieraan gerelateerd toetsingsbeleid wordt ernaar gestreefd de ruimtelijke kenmerken op een zo objectief mogelijke wijze vast te houden en nieuwe ontwikkelingen hierop zorgvuldig af te stemmen. Het welstandsbeleid staat momenteel ter discussie (procedures, kosten, tijd). Vanuit het belang van een mooier Oosterhout wordt ernaar gestreefd een versoberd welstandsbeleid in stand te houden. Dit wordt gedaan in de vorm van experimenten voor welstandsvrije gebieden of bouwwerken. Versterking kernstructuur: markeringspunten, entrees en hoofdroutes De ruimtelijke hoofdstructuur verdient een sterker beeld. Hieraan kan het concept van poorten, zoals voor het Stadshart wordt toegepast, worden doorgezet voor de knooppunten van de ruimtelijke hoofdstructuur. Markante bebouwing en zo mogelijk bijzondere functies kunnen bij voorkeur daar een plaats krijgen. De plekken daarvoor zijn op de kaart aangegeven. Twee plekken verdienen bijzondere aandacht. Een facelift van de noordwestelijke entree via de Weststadweg en de Bovensteweg is wenselijk. En de ziekenhuislocatie is belangrijk als entree van de oostzijde van de stad. Vergroening van de hoofdroutes ofwel 'aankleding' van de openbare ruimte, zal bijdragen aan een hoogwaardiger kwaliteit van de omgeving. Voor hoogbouw (vanaf 6 bouwlagen) worden niet op voorhand plekken aangewezen (bebouwing met 6 of meer bouwlagen. Criteria bij de toetsing richten zich op de logica van de locatie en de ruimtelijke kwaliteit van de hoogbouw (herkenbaarheid, accent/landmark). Daarnaast wordt gekeken naar de directe omgeving, volkshuisvestelijke belangen, verkeerskundige gevolgen en andere aspecten zoals windhinder, schaduwwerking, aantasting van de privacy. Daarnaast gelden uiteraard de gebruikelijke toetsingscriteria voor ruimtelijke initiatieven, zoals bodem- en luchtkwaliteit, archeologie, water, etc. Leegstand voorkomen Het doel van de gemeente is het adequaat aanpakken van leegstand van gemeentelijke gebouwen. Voor elk leegkomend gemeentelijk pand wordt een passende herbestemming gezocht en wordt bekeken of het pand in gemeentelijk eigendom dient te blijven. Initiatieven van marktpartijen om leegstand van particuliere gebouwen te voorkomen/bestrijden dragen ook bij aan het leefbaar houden van de gemeente. Voor de vrijkomende kerken wordt, in samenspraak met de verantwoordelijke Parochie, een Kerkenvisie opgesteld. - Maatregelen Actieplan Stadshart verder uitvoeren. - Groene ruggengraat uit Stadsvisie versterken. - Respect voor cultuurhistorie (monumenten, beschermde stads- en dorpsgezichten). - Heroverweging welstandsbeleid. - Versterking beeld van ruimtelijke hoofdstructuur (knooppunten, routes). - Leegstand voorkomen. - Opstellen Kerkenvisie Rho adviseurs voor leefruimte

63 6. Uitvoeringsaspecten Projecten Algemeen Deze structuurvisie geeft op hoofdlijnen de richting en kaders voor de gewenste ruimtelijke ontwikkeling in de gemeente Oosterhout. Dit betekent zowel ruimtelijk beheer als nieuwe ontwikkelingen. De structuurvisie is een beleidsdocument dat vooral ontwikkelingen wil stimuleren. Ook geeft het aanknopingspunten voor het al of niet toestaan van bepaalde functies op daartoe aangewezen plekken. In het schema (tabel 6.1) zijn de projecten en initiatieven samengevat. In het schema is ook aangegeven hoe met het kostenverhaal wordt omgegaan. Tevens is voor de projecten de globale planning (korte, middellange en langere termijn) opgenomen. Nieuwe initiatieven Het schema geeft de concrete taakstelling voor de komende jaren aan. Er kunnen zich echter nieuwe initiatieven aandienen, of projecten kunnen vertraging oplopen bijvoorbeeld vanwege een noodzakelijke wijziging van het programma of de economische uitvoerbaarheid. Derhalve zal op basis van nieuwe inzichten en nieuwe projecten een periodieke evaluatie, actualisering en bijstelling van het projectenprogramma en de economische uitvoerbaarheid daarvan plaatsvinden onder andere in de begroting en de meerjarenplanning. Voor de afweging van nieuwe initiatieven en projecten ten opzichte van bestaande plannen geldt het volgende toetsingskader: past het in het lange termijnbeeld; tast het initiatief de sterke punten van de gemeente niet aan, maar versterkt het deze zoals de kwaliteit van de woon- en leefomgeving, de sociaaleconomische vitaliteit, het voorzieningenniveau en het concept van familiestad; vindt sanering van bedrijfslocaties plaats in combinatie met een aanmerkelijke vermindering van de milieubelasting; is er sprake van een onderscheidend woonmilieu; verhoogt het initiatief de aantrekkelijkheid van de openbare ruimte; worden de oriëntatie van het stedelijk gebied en de functies sterker op het water georiënteerd; worden financiële middelen vanuit het initiatief ingezet voor andere ruimtelijke ontwikkelingen. Periodiek actualiseren Deze structuurvisie geeft inzicht in de hoofdlijnen van het (ruimtelijk) beleid. Deze worden nader uitgewerkt en in bestemmingsplannen planologisch veiliggesteld. Daarnaast is het monitoren van dit beleid belangrijk, waarbij de doorwerking ervan en het waarmaken van de ambities centraal staan. Afhankelijk van deze monitoring kan actualisering van de structuurvisie noodzakelijk zijn. In de concernrapportages worden de ontwikkelingen door het college van burgemeester en wethouders gerapporteerd. Het meerjaren woningbouwprogramma en de projectenlijst worden jaarlijks bijgesteld. De Structuurvisie wordt iedere vier jaar door de Rho adviseurs voor leefruimte

64 58 Uitvoeringsaspecten gemeenteraad bijgesteld zodat de kaders voor de stedelijke ontwikkeling in lijn met nieuw vastgesteld beleid vastgesteld worden. - Projectenlijst (tabel 6.1) en Meerjaren woningbouwprogramma uitgangspunt. - Periodiek evalueren en actualiseren. - Nieuwe initiatieven afwegen aan gestelde criteria Financieel Grondbeleid Binnen de gemeente is een aanzienlijk aantal locaties beschikbaar, waar ontwikkelingen kunnen worden gerealiseerd. Voor de komende jaren is de verwachting dat de daarin opgenomen capaciteit voldoende is voor het realiseren van de taakstellingen op diverse terreinen. Toch zullen er de komende tijd, mede door thans nog niet voorziene ontwikkelingen, nieuwe locaties binnen het bestaand stedelijk gebied voor een eventuele nieuwe functie beschikbaar gaan komen. Zo heeft schaalvergroting op diverse beleidsterreinen vrijkomende locaties tot gevolg. Ook kan de economische crisis tot bedrijfsbeëindigingen leiden. De eerdere gebruikelijke 'recepten' zoals woningbouw of nieuwe voorzieningen zijn niet meer zo gebruikelijk als voorheen. Kortom, de complexiteit van de planopgave voor herontwikkeling van locaties neemt toe. Steeds meer zijn er ook ontwikkelingen te verwachten die een negatief exploitatieresultaat kennen. Indien de gemeente realisering van dit soort projecten toch belangrijk vindt, dan kan medefinanciering door de gemeente worden overwogen, mits passend binnen de geldende regelgeving (o.a. staatssteun). Voor de komende periode zal de gemeente voor de reeds lopende projecten actief grondbeleid blijven voeren om zo haar regierol te behouden. Voor nieuwe projecten zal de gemeente in beginsel een faciliterend grondbeleid hanteren. Per project zal bekeken worden welke vorm van grondbeleid het meest passend is. Hierop is in de actuele Nota Grondbeleid nader ingegaan. Er vindt een verschuiving plaats van de rol van de gemeente als ontwikkelaar op basis van grondbezit, richting het faciliteren van plannen die door andere initiatiefnemers tot stand komen omdat die partijen de gronden in eigendom hebben. Voorzieningen en exploitatiegebieden Bij de projecten en initiatieven, die naar verwachting de komende jaren tot uitvoering zullen komen, is onderscheid gemaakt in: projecten, die te maken hebben met de aanleg van voorzieningen buiten exploitatiegebieden; projecten die gerelateerd zijn aan exploitatiegebieden. Bij de eerste soort gaat het om projecten die geld kosten en waar geen opbrengsten worden gegenereerd. Bij de tweede groep is dit wel het geval. De eerste categorie projecten wordt aangemerkt als 'voorziening', de tweede als 'exploitatiegebied'. Voorbeelden van voorzieningen zijn de aanleg van wegen, ecologische verbindingszones en recreatieve groenstructuren. Uitbreidingslocaties of herstructureringslocaties voor woningbouw of bedrijventerreinen vallen onder de exploitatiegebieden. Kostenverhaal In principe zijn de volgende situaties aan de orde. - De gemeente is zelf eigenaar van alle gronden in een project. De gemeente realiseert het project zelf. Indien de kosten hiervan binnen het exploitatiegebied zijn gedekt, is er Rho adviseurs voor leefruimte

65 Uitvoeringsaspecten 59 sprake van een sluitende exploitatie. Dan is kostenverhaal elders of bij andere partijen niet aan de orde. Indien het projecten betreft die enkel kosten met zich meebrengen zoals infrastructurele werken dan worden bijdragen uit het fonds bovenwijkse voorzieningen of andere fondsen aangesproken. - Het projectgebied is geheel of gedeeltelijk in eigendom van een particulier ontwikkelaar of meerdere grondeigenaren, waarbij de gemeente niet het (gehele) project realiseert. Dan is er sprake van een wettelijke plicht tot kostenverhaal. Uitgangspunt hierbij is dat de particuliere ontwikkelaar en de gemeente een anterieure overeenkomst sluiten waarin afspraken over kostenverhaal worden vastgelegd. Deze overeenkomst wordt gesloten vóór de vaststelling van de planologische maatregel. Zo nodig stelt de gemeente een exploitatieplan vast om verzekerd te zijn van kostenverhaal. Bijvoorbeeld indien niet met alle eigenaren in het plangebied een overeenkomst gesloten is. Tot de kosten, die de gemeente verhaalt, behoren onder meer de kosten zoals vermeld in artikel Besluit ruimtelijke ordening, en de bijdragen aan bovenwijkse voorzieningen en aan ruimtelijke ontwikkelingen (waaronder het groenfonds). Soorten kostenverhaal Om inzicht te geven in de financiële uitvoerbaarheid van de projecten (exploitatiegebieden) en infrastructurele werken (voorzieningen), die in deze structuurvisie zijn opgenomen, zijn deze projecten in een tabel samengevat. Daarin is het onderscheid tussen de beide categorieën aangegeven. Ook is aangegeven op welke wijze financiële bijdragen worden aangewend. Hierbij zijn, los van de in rekening te brengen gebiedseigen kosten (zoals plan- en procedurekosten en kosten bouwrijp maken), in theorie 3 soorten te onderscheiden: - bovenwijkse voorzieningen; - ruimtelijke ontwikkelingen; - bovenplanse verevening. Over genoemde financieringsmogelijkheden valt het volgende op te merken. Bovenwijkse voorzieningen Als voorbeeld van een bovenwijkse voorziening kan een randweg worden genoemd, die nodig is om meerdere gebieden te ontsluiten. Vanuit de exploitatie van een afzonderlijk gebied, bijvoorbeeld een woongebied worden in de exploitatieopzet kosten aan die bovenwijkse voorziening toegerekend. Indien een overeenkomst wordt gesloten gebeurd dit naar redelijkheid. Wanneer geen anterieure overeenkomst wordt gesloten maar een exploitatieplan wordt vastgesteld, dan vindt de toerekening plaats aan de hand van de criteria profijt, toerekenbaarheid en proportionaliteit. Ruimtelijke ontwikkelingen De bijdrage vanuit een exploitatiegebied aan ruimtelijke ontwikkelingen is een financiële vergoeding aan de gemeente voor een in een vastgestelde structuurvisie vastgelegde ruimtelijke ontwikkeling elders. Het gaat dan vaak om bijdragen in de kosten die voortvloeien uit de ontwikkeling van groene uitloopgebieden, recreatieve netwerken en extra infrastructurele voorzieningen buiten exploitatiegebieden. Bij de ontwikkeling van woon-, werk- en voorzieningenlocaties wordt een afdracht in een Fonds Ruimtelijke Ontwikkelingen (waarvan het Groenfonds deel uitmaakt) gestort en vanuit dit fonds worden bijdragen geleverd in de kosten van werkzaamheden in het openbaar domein, die een bovenwijks karakter hebben. Kostenverhaal is wettelijk gezien mogelijk zowel via anterieure overeenkomsten (voorafgaand aan de vaststelling van de planologische maatregel) als via een financiële voorwaarde bij de bouwvergunning of een posterieure overeenkomst op basis van een exploitatieplan. Bij een exploitatieplan zijn de drie criteria profijt, toerekenbaarheid en proportionaliteit van toepassing. Rho adviseurs voor leefruimte

66 60 Uitvoeringsaspecten Bovenplanse verevening Bij bovenplanse verevening gaat het om bijdragen vanuit winstgevende exploitatiegebieden ter (gedeeltelijke) dekking van een tekort in de grondexploitatie in één (of meer) andere exploitatiegebied(en). Verevening kan alleen plaatsvinden tussen locaties met eenzelfde ontwikkeling. Met een bovenplanse verevening wordt vooralsnog geen rekening gehouden. De juridische en praktische toepassingsmogelijkheden zijn nog niet uitgekristalliseerd. Fondsvorming De Wro schrijft voor fondsen in te stellen voor de verantwoording van de te ontvangen bijdragen uit hoofde van bovenwijkse voorzieningen, bijdragen in ruimtelijke ontwikkelingen en bovenplanse verevening. Dergelijke fondsen worden gevoed met bijdragen op grond van afspraken in anterieure of posterieure overeenkomsten, financiële voorwaarden bij een bouwvergunning of eigen grondexploitaties (een en ander voor zover wettelijk toegestaan) of subsidies en andere geldelijke bijdragen. De structuurvisie moet aanwijzingen bevatten over de bestedingen die ten laste van dit (deze) fonds(en) kunnen komen. Alleen dan kan van dit middel gebruik worden gemaakt. Hoewel de structuurvisie een beleidskader is met een voornamelijk politiek-bestuurlijk bindende werking, moet daarin een grondslag voor fondsvorming gelegd worden. In deze structuurvisie is hierin voorzien. In de planuitwerkingen zal een en ander nog nader worden uitgewerkt. Projecten en kostenverhaal In het schema is een overzicht gegeven van alle projecten die geheel, hetzij door de gemeente, hetzij door (een) particulier(en) worden gerealiseerd. Deze laatste zijn van belang voor kostenverhaal ten behoeve van bovenwijkse voorzieningen en/of ruimtelijke ontwikkelingen. In het schema zijn de projecten aan elkaar gekoppeld. Daarnaast is weergegeven ten laste van welke ontwikkelingen (exploitatiegebieden) fondsbijdragen gevraagd (kunnen) worden. Ook is de termijn waarbinnen realisatie wordt nagestreefd aangegeven. Tabel 6.1 Kostenverhaal projecten naam project/initiatief voorziening bijdragen fonds R.O aanpassing N282 X X 2 aanpassing/aanleg N 629 X X X 3 aansluiting Weststadweg A59 X X 4 aansluiting Weststadweg-Bovenste weg A27 X X 6 Beneluxweg Zuid + X 7 Brabantlaan (locatie Vrije School) + X 8 Bredaseweg-Molenstraat (MPOterrein) X X + X X 9 De Contreie + X X 10 De Contreie EVZ X X X 11 De Contreie sportpark X X 12 Dorst De Vliert + X 13 Dorst Oude Tilburgsebaan + X 14 Dorst beekdal X X X 15 Harmoniestraat + X 16 Hoek Keiweg-Ridderstraat + X 17 Hoek Keiweg-Kloosterstraat + X 18 Hoevestraat (uitbreiding De Hannebroek) + X later Rho adviseurs voor leefruimte

67 Uitvoeringsaspecten 61 naam project/initiatief voorziening bijdragen fonds R.O Hoofseweg gymzaal X X 20 Incidentele ruimtelijke ontwikkelingen op particulier initiatief later + X X X 21 Landschapspark Oosterhout-Breda X + X X 22 Landschapszone Oosterhout Oost X X X 23 Landschappelijk raamwerk Oosterhout Oost 24 Lukwelpark waterberging X X 25 Meidoornlaan (locatie Vissers) + X 26 Molenstraat + X 27 Nijenrode X 28 Van Oldeneellaan (uitbreiding school) X 29 Oosterheem X 30 Everdenberg Oost + X X 31 Lintbebouwing Oosteind + X X 32 Pasteurlaan (Amphiaterrein) + X 33 Paterserf (zwembad de Blikken) + X 34 Paterserf Warandepoort + X 35 Renovatie busstation X X 36 Rotonde Weststadweg aanpassen X X 37 Rijksweg 179 Dorst (bouw 3 woningen) X + X 38 Santrijngebied herontwikkeling X X X 39 St. Antoniusstraat-Oost + X 40 St. Josephstraat e.o. + X 41 Slotjes-Midden X X 42 Slotjesveld + X 43 Spoorlijn Breda-Utrecht X X 44 Statendamweg (Leisurecentrum) + X 45 Statendamweg (herontwikkeling Hamo-terrein) + X 46 Van Boischotlaan/Keiweg(Dija) + X 47 Van Oldeneelaan (v.m. politiebureau) + X 48 Vondellaan 13 (vestiging Lidl) + X 49 Vrachelsedijk (locatie de Wit) + X 50 Vrachelsedijk (locatie Bayens) + X 51 Vrachelsestraat/Molenakker + X 52 Locaties vrijkomende buurthuizen + X 53 Vijf Eiken (los- en laadkade) X X 54 Vijf Eiken (herontwikkeling sportpark Heihoef, w.o. bouw crematorium) + X 55 Warandelaan (v.m. Intergasterrein) + X 56 Zwaaikom X X X 57 Zwaaikom aanpassing kruispunten X X X 58 Zwembad de Warande X X X - Voor nieuwe projecten in beginsel faciliterend grondbeleid. - Uitgangspunt is anterieure overeenkomsten sluiten. - Particulieren dragen bij aan bovenwijkse voorzieningen en ruimtelijke ontwikkelingen. Rho adviseurs voor leefruimte

68 62 Uitvoeringsaspecten 6.3. Planmer Structuurvisie en planmer In de structuurvisie zijn veel projecten opgenomen. Voor sommige activiteiten kan op basis van het Besluit m.e.r. het opstellen van een planmer, projectmer of mer-beoordeling noodzakelijk zijn. Indien de structuurvisie kaderstellend is voor deze ontwikkelingen, dan is de structuurvisie planmer-plichtig. - De actuele projecten voor woningbouw en bedrijventerreinen zijn vastgelegd in geldende bestemmingsplannen. Daarbij is naar alle relevante ruimtelijke aspecten onderzoek verricht. De structuurvisie is daarmee niet kaderstellend. - Potentiële herstructureringslocaties en uitbreidingen voor woningbouw, bedrijvigheid en voorzieningen zijn relatief kleinschalig. De omvang van de ontwikkelingen bij elkaar opgeteld ligt ver onder de drempelwaarden (enkele voorbeelden): stedelijke ontwikkeling vanaf 100 ha of m² bedrijfsvloeroppervlak; nieuw woongebied vanaf woningen. aanleg nieuw bedrijventerrein groter dan 150 ha. - Als de herstructurering van Weststad een grotere omvang krijgt dan 75 ha, kan bij die planvorming mogelijk een vorm van mer-procedure nodig zijn. Dit project bevindt zich echter in een zodanig pril stadium, dat nog geen echt beeld bestaat van de omvang en de gevolgen ervan, en de structuurvisie is (dus) niet kaderstellend voor de invulling. - In het algemeen is het verkeersaspect één van de eerste aspecten die in beeld komt bij de planvorming als het gaat om grote ontwikkelingen. De gemeente Oosterhout beschikt over het Mobiliteitsplan waarin met alle relevante ontwikkelingen rekening is gehouden. In het Mobiliteitsplan zijn maatregelen voorzien gericht op het oplossen of het voorkomen van knelpunten. Op verschillende locaties en tracés zijn inmiddels maatregelen gerealiseerd of zijn deze de komende jaren voorzien. - De verbreding van de A27 en de aanleg van de spoorlijn aan de oostzijde van Oosterhout zijn voorlopig niet aan de orde, zeker niet concreet. Dit zijn rijksprojecten waarvoor te zijner tijd de toepasselijke procedures worden gevolgd, inclusief inzet van het MER-instrumentarium in met name de voorbereidingsprocedure. Aangezien het om verbindingen gaat die van bovenregionale betekenis zijn, kan de gemeente in het kader van de structuurvisie geen zinvolle studie doen op mer-gebied. - Voor de N629 (Oosterhout/Dongen) is reeds een MER opgesteld. De vertaling hiervan vindt plaats in bestemmingsplannen voor beide gemeenten. - De Strategische Gebiedsvisie Oosterhout-Oost en het daarop gebaseerde Structuurplan Oosterhout-Oost, bieden perspectief op een kwalitatief hoogwaardig ingericht gebied: wonen en bedrijvigheid in een nieuwe setting binnen een landschappelijke omgeving. Het proces van totstandkoming ervan kenmerkte zich door gedegenheid en integraliteit. De opstelling van een Strategische Milieubeoordeling (SMB) maakte hiervan deel uit. Deze SMB heeft een belangrijke bijdrage geleverd bij de bepaling van de gedachte toekomstige opzet en inrichting van het gebied. Niet de onderhavige structuurvisie, maar het Structuurplan Oosterhout-Oost, waarvoor de SMB is uitgevoerd, is dus kaderstellend voor de ontwikkelingen in dat deel van de gemeente. - In de Gebiedsvisie Landschapspark Oosterhout-Breda zijn streefbeelden en doelstellingen voor een duurzaam landschapspark vastgelegd. Het uitvoeringsprogramma is vastgesteld (2010) met vermelding van de randvoorwaarden en maatregelen die met name ook op milieugebied verbeteringen inhouden. De structuurvisie is hiervoor niet kaderstellend. - Uit de Natuurbeschermingswet volgt dat ruimtelijke ontwikkelingen geen significante effecten mogen hebben voor met name Natura 2000-gebieden, die gevoelig zijn voor stikstofdepositie. De in dit verband relevante Natura 2000-gebieden liggen op relatief grote afstand van Oosterhout (Biesbosch, Langstraat, Loonse en Drunense duinen, Rho adviseurs voor leefruimte

69 Uitvoeringsaspecten 63 Kampina, Ulvenhoutsebos). Onderzoek naar stikstofdepositie is alleen zinvol, indien de nieuwe ontwikkelingen concreet zijn. Hiervoor zijn bijvoorbeeld de extra verkeersbewegingen en aan- en afvoerroutes van belang. In de structuurvisie zijn geen projecten opgenomen die al niet eerder waren voorzien en zodanig concreet zijn, dat onderzoek mogelijk is. In de toekomst zal per project steeds een zorgvuldige toetsing plaatsvinden of het nodig is een planmer, projectmer of mer-beoordeling op te stellen en de bijbehorende procedure te volgen. Zoals hiervoor is gemotiveerd is de voorliggende structuurvisie niet mer-plichtig. Geen planmer voor structuurvisie nodig. Rho adviseurs voor leefruimte

70

71 bijlagen

72

73 Bijlage 1 Beleidskader 1 B1.1. Rijk Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (2012) Met de termen concurrerend, bereikbaar, leefbaar en veilig worden de nieuwe accenten van het rijksbeleid aangegeven. Het Rijk richt zich op die hoofdzaken, die voor de economische ontwikkeling en leefbaarheid van Nederland van vitaal belang zijn. Een beperkt aantal regio's met economische topsectoren wordt van nationaal belang geacht. Oosterhout maakt hier geen deel van uit. Verbetering van de infrastructuur is een centrale doelstelling. In dit perspectief kan de infrastructuur van Oosterhout met de A27 en de kanalen en in mindere mate het spoor mogelijk meeliften. Oosterhout maakt deel uit van de regio West-Brabant en werkt samen in de regio aan de ambities zoals benoemd in het topsectorenbeleid. B1.2. Provincie en regio Structuurvisie Noord-Brabant 2011 In deze actualisering van de structuurvisie wordt het provinciaal ruimtelijk beleid voortgezet. De bestaande thema's zoals concentratie van de verstedelijking, zorgvuldig ruimtegebruik, robuuste en aaneengesloten natuurgebieden en concentratie van glastuinbouw en intensieve veehouderij worden voortgezet. Ontwikkelingen als klimaatverandering, economische specialisatie, afnemende bevolkingsgroei en biodiversiteit geven accentverschuivingen. Natuur en landschap krijgen hierbij veel aandacht. Detail Structurenkaart Detail Structuurvisiekaart Figuur B1.1 Uitsnede Structuurvisie Rho adviseurs voor leefruimte

74 2 Bijlage 1 Bij de ontwikkeling ter vergroting van de voor Brabant kenmerkende kwaliteiten (de Agenda voor Brabant) wordt regionale samenwerking nagestreefd. Gemeenten, waterschappen en provincie werken per gebied samen. Oosterhout behoort tot de regio West. Verordening Ruimte Noord-Brabant In de Verordening Ruimte heeft de provincie de spelregels voor het ruimtelijk beleid zoals neergelegd in de Structuurvisie, vastgelegd voor zover daar provinciale belangen mee zijn gemoeid. De gemeentelijke bestemmingsplannen moeten aan deze spelregels voldoen. Belangrijke onderwerpen, die in de verordening aan bod komen zijn de ruimtelijke kwaliteit, stedelijke ontwikkelingen, natuurgebieden en andere gebieden met waarde, agrarische ontwikkeling waaronder de intensieve veehouderij en overige ontwikkelingen in het landelijk gebied. Naast inhoudelijke en procedurele regels zijn voor de verschillende onderwerpen kaarten opgesteld waarin de relevante gebieden en begrenzingen zijn aangegeven. Wijzigingen van begrenzingen van gebieden of ontheffing van regels is mogelijk. Gebiedsagenda Brabant Hierin worden plannen van verschillende overheden op elkaar afgestemd. Het gaat om thema's als ruimte verstedelijking, werken, natuur en verkeer en vervoer. Door afstemming tot werkbare agenda's wordt een gebiedsagenda gemaakt ten behoeve van regelmatig overleg met het rijk en de regio's. De gebiedsagenda heeft geen status, maar dient vooral voor goede integrale afstemming van beleid (programma's en prioriteiten) en investeringen. Oosterhout behoort tot West-Brabant. Het HOV-netwerk, de A27, de spoorlijn Breda-Utrecht, het landschapspark Breda-Oosterhout, en het multimodale knooppunt staan onder meer op deze agenda. De Wijde Biesbosch (2005) In dit gebiedsplan uit 2005 is de plattelandsontwikkeling tot 2016 vastgelegd. De gebiedscommissie toetst, coördineert en stimuleert projecten van gemeenten en andere initiatiefnemers (Brabants landschap, Natuurmonumenten, ZLTO, Waterschap, Staatsbosbeheer, particulieren). Door gerichte investeringen aan onder andere fietspaden, cultuurhistorie (de Heilige Driehoek) worden landschap en natuur verfraaid. De landbouwstructuur, de waterhuishouding en de recreatiemogelijkheden worden verbeterd. Deze revitalisering is nodig om de kwaliteiten van het gebied vast te houden en de leefbaarheid te versterken. Ruimtelijke visie West-Brabant 2030 (2011) De Ruimtelijke Visie West-Brabant 2030 beschrijft de gezamenlijke wilsuitingen van de gezamenlijke gemeentes in een ruimtelijk casco. Het casco biedt een gemeenschappelijk kader in de aanpak van opgaven die uiteengezet zijn in een ruimtelijke agenda. Het is de koers van West-Brabant, waarin bestaande ambities gekoppeld zijn aan strategische keuzes ten aanzien van majeure opgaven op langere termijn: 'Zo doen wij dat in West-Brabant!' Uitgangspunt van het gemeenschappelijk optrekken binnen deze koers is, dat autonomie van de deelnemende samenwerkingspartners gerespecteerd wordt. Alleen als opgaven daarom vragen wordt - al dan niet in wisselende allianties - samengewerkt om de gestelde doelen te bereiken. - Centraal wat moet, decentraal wat kan. - West-Brabant als zelfbewuste regio in een veranderend krachtenveld. - Versterken van de regionale identiteit met gebiedsgerichte ontwikkelingsstrategieën. - Ruimtelijke ontwikkeling volgt vanuit een visie op duurzaamheid. - Water, natuur en landschapsambities zijn de basis voor een goed gefundeerde toekomst. - Nieuwe verbindingen en oplossing van knelpunten voor personen- en goederenvervoer, zoals een nieuwe spoorlijn langs de A27 en herstructurering van deze verkeersader Rho adviseurs voor leefruimte

75 Bijlage Economische structuur van West-Brabant wordt versterkt door regionale specialisaties. - Een aantrekkelijke woonregio door het profiel als tuin van de delta. - Spreiding van voorzieningen, betere bereikbaarheid en de leefbaarheid op peil. - Toeristisch recreatieve identiteit en meerwaarde van routes en nieuwe ontwikkelingen. Strategische Agenda West-Brabant (2011) Hierin wordt de transitie van de regio aangegeven. Voor de samenwerkende 19 gemeentes zijn 4 principes dominant: duurzame ontwikkeling, brede maatschappelijke alliantievorming, samenwerking vanuit centrale ligging in de zuidwestelijke delta en samenwerking binnen de regio. Vanuit het eigen DNA worden de demografische, economische en ruimtelijkecologische transities benoemd. Aandachtsvelden voor het streefbeeld van West-Brabant in 2020 zijn vanuit sociaal-maatschappelijke hoek de jeugd, ouderen, arbeidsmigranten, leefbaarheid, care and cure (gezondheidszorg) en cultuur. Als ecologische dragers worden water (ordening, kwaliteit), klimaatbestendigheid (C2C), biodiversiteit en duurzame landbouw beschouwd. Economisch zijn maintenance, logistiek en biobased economy en, op een lager schaalniveau, zorgeconomie, recreatie en toerisme en agro (glastuinbouw en boomteelt) belangrijk. In het uitvoeringsprogramma is deze opgave uitgewerkt in afspraken voor de korte, midden en lange termijn voor de betrokken partijen (overheid, ondernemers en onderwijs). Onderwerpen als het waarborgen van de mogelijke aanleg van een spoorlijn Breda-Utrecht, aankoop van gronden en realisering van het landschapspark Breda-Oosterhout, ontwikkelen van multimodale knooppunten en de meer algemene taakstelling op het gebied van leefbaarheid en klimaatdoelstellingen komen hier aan de orde. Het uitvoeringsprogramma wordt integraal onderdeel van de Strategische Agenda West-Brabant B1.3. Gemeente Stadsvisie-Plus De gemeente Oosterhout heeft in de Stadsvisie-Plus zijn visie vastgelegd op de sociale en ruimtelijke ontwikkeling van de Oosterhoutse gemeenschap en het Oosterhoutse grondgebied voor de periode Ten aanzien van de ruimtelijke ontwikkelingen wordt actief ingezet door de gebruikelijke taken en verantwoordelijkheden in de geest van de Stadsvisie-Plus uit te voeren. De leidraad daarbij is 'kwaliteit op maat'. Bestaande kenmerken zoals de bijzondere ligging op de 'naad' tussen de zeekleipolders in het noorden en de zandgronden aan de zuidzijde, een goede ontsluiting via weg (A27 en A59) en water (Wilhelminakanaal en Markkanaal), de groene ruggengraat noord-zuid door de kern, waardevolle cultuurhistorie en landschapstypen vormen de drager voor nieuwe ontwikkelingen. Van belang voor de toekomst van Oosterhout zijn: identiteit, toekomstwaarde, belevingswaarde en gebruikswaarde. Op basis hiervan zijn thema's geformuleerd, waarmee de visie op de ontwikkeling van Oosterhout in algemene termen geïllustreerd wordt: - het 'eigen' Oosterhout; - kwalitatief hoogwaardig Oosterhout; - veilig en leefbaar Oosterhout in stad en buitengebied; - Oosterhout Compleet. Deze visie is verbeeld op een kaart met de toekomstige mogelijkheden voor wonen in diverse sferen, gedifferentieerde economische ontwikkeling, recreatie in voorzieningen en landschap, en verbetering van de infrastructuur gerelateerd aan ruimtelijke kenmerken en potenties. Rho adviseurs voor leefruimte

76 4 Bijlage 1 Figuur B1.2 Stadsvisie Economie Recreatie Langzaam verkeer Rho adviseurs voor leefruimte

77 Bijlage 1 5 Infrastructuur Wonen Groen Water Figuur B1.3 Themakaarten Stadsvisie Mobiliteitsplan In het mobiliteitsplan is het verkeers- en vervoerbeleid voor de korte en middellange termijn (planhorizon 2015) vastgelegd. Daarbij is een balans gezocht tussen bereikbaarheid en leefbaarheid. Dit is vertaald in een indeling van het wegennet in verkeers- en verblijfsgebieden, conform de principes van duurzaam veilig. In verkeersgebieden staat de afwikkeling van het verkeer centraal en worden gemotoriseerd en langzaam verkeer bij voorkeur fysiek gescheiden. In verblijfsgebieden daarentegen is de verkeersafwikkeling ondergeschikt aan de omliggende functies en vindt menging van verschillende soorten verkeer plaats. Voorts is vastgelegd dat doorgaand verkeer via het Oosterhoutse wegennet zoveel mogelijk dient te worden voorkomen. Er wordt geen nieuwe infrastructuur aangelegd. In plaats daarvan wordt ingezet op een betere benutting van het bestaande wegennet door middel van sturingsmaatregelen. Het mobiliteitsplan is door de gemeenteraad vastgesteld op 21 november De gemeenteraad wordt vervolgens via een voortgangsrapportage jaarlijks geïnformeerd over de uitvoering van en beleidswijzigingen in het mobiliteitsplan en de bijbehorende projectenlijst. Rho adviseurs voor leefruimte

78 6 Bijlage 1 Indeling verkeers- en verblijfsgebieden Fietsnetwerk Figuur B1.4 Mobiliteitsplan Woonvisie Doel van de Woonvisie is om door een gevarieerd aanbod van woningen ervoor te zorgen dat Oosterhout een aantrekkelijke woongemeente blijft voor alle categorieën inwoners. Deze inwoners handelen kritischer op de woningmarkt en vragen steeds meer om maatwerk. Dit vraagt om meer flexibiliteit, oftewel meer consument- en vraaggericht werken vanuit de ontwikkelende partijen. De Woonvisie is een richtinggevend kader dat in de samenwerking met externe partijen de basis zal vormen. Met behulp van de Woonvisie wil de gemeente Oosterhout onder andere de woonsituatie van de doelgroepen starters, senioren, arbeidsmigranten en statushouders verbeteren. De thema's (collectief) particulier opdrachtgeverschap, betaalbaarheid, duurzaamheid, leefbaarheid en samenwerking krijgen specifieke aandacht om de kwaliteit van het wonen te behouden of te verbeteren. Het woningbouwprogramma van de gemeente wordt jaarlijks geëvalueerd en waar nodig op basis van veranderende woonwensen bijgesteld. Doel hiervan is dat er meer gericht 'voor de vraag' gebouwd zal worden en er dus beter kan worden meebewogen met de ontwikkelingen op de woningmarkt. De verdeling in huur/koop, prijsklassen (goedkoop, middelduur en duur) en grondgebonden/gestapeld is vastgesteld in de Woonvisie, waarbij per initiatief de hoofdverdeling vanuit de visie nader wordt getoetst en, waar nodig, afhankelijk van de locatie verfijnd. Milieubeleidsplan Het milieubeleidsplan bevat een visie op het milieu en de leefomgeving voor de komende jaren. Er is voor een integrale benadering gekozen. De hoofddoelstellingen zijn: - opruimen en tegengaan van (verdere) vervuiling; - streven naar een duurzame ontwikkeling; - zoveel mogelijk voorkomen van aantasting van natuur en landschap; - creëren en in stand houden van een veilige en leefbare omgeving Rho adviseurs voor leefruimte