Morele Moed Edgar Karssing

Transcriptie

1 Morele Moed Edgar Karssing Er is sprake van corporate silence als mensen opzettelijk hun mening voor zich houden of informatie niet delen met het management over issues of risico s die direct de prestaties van een organisatie ondermijnen. Nyenrode Business Universiteit 1

2 Een gezonde cultuur van openheid en aanspreekbaarheid is noodzakelijk voor lange termijn waardecreatie. Volgens Aristoteles houdt moed het midden tussen lafheid en roekeloosheid. De kunst van de moed is dit juiste midden vinden, om rekening te houden met alle omstandigheden van de situatie: wat is de meest effectieve oplossing om het doel te bereiken, zonder onnodig gevaren te trotseren? Een goed begrip van moed vereist dus in de eerste plaats inzicht in de twee uitersten: lafheid en roekeloosheid. Daarna kan de beweging naar het midden worden gemaakt, om zo een beter begrip van moed te krijgen. Nyenrode Business Universiteit 2

3 Opbouw 1. Morele moed 2. Het morele kompas van de internal auditor 3. Gevaren en bedreigingen 4. Handelingsrepertoire (moed klein maken) 5. Moed-ondersteunende hulpbronnen 6. Afsluitende mijmeringen Nyenrode Business Universiteit 3

4 Opbouw 1. Morele moed 2. Het morele kompas van de internal auditor 3. Gevaren en bedreigingen 4. Handelingsrepertoire (moed klein maken) 5. Moed-ondersteunende hulpbronnen 6. Afsluitende mijmeringen Nyenrode Business Universiteit 4

5 Morele moed Moed is nodig om in actie te komen als er gevaren en bedreigingen zijn. Morele moed is de moed om te doen wat je moreel juist acht, ondanks de aanwezigheid van gevaar. Moreel nadenken is dan niet goed genoeg, je moet je oordeel ook in handelen omzetten. Moed slaat de brug tussen denken en doen. Opbouw 1. Morele moed 2. Het morele kompas van de internal auditor 3. Gevaren en bedreigingen 4. Handelingsrepertoire (moed klein maken) 5. Moed-ondersteunende hulpbronnen 6. Afsluitende mijmeringen Nyenrode Business Universiteit 5

6 A B C Titel Internal auditing is an independent, objective assurance and consulting activity designed to add value and improve an organization's operations. It helps an organization accomplish its objectives by bringing a systematic, disciplined approach to evaluate and improve the effectiveness of risk management, control, and governance processes. Albert Bandura: Morele ontkoppeling Nyenrode Business Universiteit 6

7 Vormen van morele ontkoppeling Zelfrechtvaardiging Verhullend (eufemistisch) taalgebruik De gunstige vergelijking Het verleggen van verantwoordelijkheden Verwatering van verantwoordelijkheden Ontmenselijking van slachtoffers Schuld bij slachtoffer neerleggen Bagatelliseren, ontkennen of vertekenen van de gevolgen Afstomping Titel Eigen onderzoek A B C Met zeer grote dank aan Ronald Jeurissen Raymond Zaal Marion Smit En de IIA en de respondenten! Nyenrode Business Universiteit 7

8 Resultaten eigen onderzoek Code of ethics A. De mate waarin internal auditors zich aan de wet houden, zich onafhankelijk opstellen, kortom: hun werk doen zoals dat van hen verwacht wordt. B. De mate waarin internal auditors managers, de organisatie en elkaar kritisch aanspreken en risico s bespreekbaar maken. Ten aanzien cluster A is men van mening dat internal auditors het veel beter doen dan ten aanzien van cluster B. Gemiddeld scoort men (op een schaal van 1-6) bij cluster A een 5,4 en bij cluster B een 4,6. Dat is een verschil van ruim 17%. Bij beide aspecten zijn significante leeftijdseffecten te zien. Naarmate de respondenten ouder zijn, scoort men lager. Opbouw 1. Morele moed 2. Het morele kompas van de internal auditor 3. Gevaren en bedreigingen 4. Handelingsrepertoire (moed klein maken) 5. Moed-ondersteunende hulpbronnen 6. Afsluitende mijmeringen Nyenrode Business Universiteit 8

9 PRESSURES FACED BY INTERNAL AUDIT Nyenrode Business Universiteit 9

10 Soorten politieke druk Suppressing a finding or a report Restricting the scope of internal audit Directing internal audit to lower risk areas, specifically to use the audit to discredit an auditee Undermining the credibility of the internal audit function PRESSURE TO CHANGE: BY STAFF LEVEL Nyenrode Business Universiteit 10

11 REASONS FOR PRESSURE: ANALYZED BY SIZE OF INTERNAL AUDIT FUNCTION Resultaten eigen onderzoek Morele druk In mijn werk word ik soms onder druk gezet om de regels te overtreden. Ik voel mij soms door mijn leidinggevende onder druk gezet om taken te verrichten waarvan ik denk dat deze onethisch zijn. Ik heb soms het gevoel dat het noodzakelijk is mij onethisch te gedragen teneinde een positieve beoordeling van mijn leidinggevenden te krijgen. Wanneer een keuze gemaakt moet worden tussen dat wat ik ethisch vind en wat het beste is voor mijn werkgever, voel ik mij onder druk gezet om te doen wat het beste is voor mijn werkgever. Naarmate men ouder is, ervaart men minder morele druk. Nyenrode Business Universiteit 11

12 Opbouw 1. Morele moed 2. Het morele kompas van de internal auditor 3. Gevaren en bedreigingen 4. Handelingsrepertoire (moed klein maken) 5. Moed-ondersteunende hulpbronnen 6. Afsluitende mijmeringen Stap 1: herkennen kritieke momenten Moed is des te belangrijker indien al dan niet ingrijpen: direct tastbare gevolgen heeft, die tot serieuze schade leiden, en onherstelbaar zijn, en een groot aantal mensen treffen. Nyenrode Business Universiteit 12

13 Provincie Zuid-Holland Nyenrode Business Universiteit 13

14 Opbouw 1. Morele moed 2. Het morele kompas van de internal auditor 3. Gevaren en bedreigingen 4. Handelingsrepertoire (moed klein maken) 5. Moed-ondersteunende hulpbronnen 6. Afsluitende mijmeringen Creëer angstcultuur in 9 stappen 1. Stop met het geven van complimenten; 2. Wees onbarmhartig, vragen zijn altijd domme vragen ; 3. Negeer je medewerkers; 4. Smeed connecties lik naar boven, trap naar beneden; 5. Roddel praat niet mét mensen, maar óver mensen; 6. Lieg verdraai de waarheid, die is toch subjectief; 7. Dreig dagelijks speel in op de gevoelige snaar van medewerkers; 8. Creëer onzekerheid wacht zo lang mogelijk met informatie geven over reorganisaties en andere veranderingen; 9. Draai tegenspraak de nek om. Nyenrode Business Universiteit 14

15 Moed-ondersteunende hulpbronnen Provincie Zuid-Holland de eed of belofte voor goed ambtenaarschap; heldere kaders; de aanwezigheid van vertrouwenspersonen. vaker met elkaar casuïstiek te bespreken en zo van elkaar te leren; vaardigheden oefenen door competentieontwikkeling gericht op de weerbaarheid van ambtenaren; de communicatie tussen bestuur en ambtenaren te verbeteren zodat men beter leert zich in elkaars positie te verplaatsen. Andere bouwstenen Je eigen geloofwaardigheid Klankbord (intern, extern) Bondgenoten De zorgen en angsten van anderen begrijpen Scenario s doornemen De missie, visie, codes organisatie (audit charter!) F**k-you money Be prepared! Bouw goede relaties ( vredesberaad ) Begrijp de cultuur van de organisatie Begrijp de business Facts are your friend Nyenrode Business Universiteit 15

16 Opbouw 1. Morele moed 2. Het morele kompas van de internal auditor 3. Gevaren en bedreigingen 4. Handelingsrepertoire (moed klein maken) 5. Moed-ondersteunende hulpbronnen 6. Afsluitende mijmeringen Hoe moedig zijn internal auditors? Als ik een moreel probleem tegenkom, reageer ik daarop door moreel te handelen, ook als dat een negatieve invloed heeft op hoe anderen mij zien. Ik wijk niet van mijn standpunt in ethische kwesties, zelfs als er tegengestelde sociale druk wordt uitgeoefend. Ik handel ethisch, zelfs al brengt het me in een ongemakkelijke positie bij mijn leidinggevenden. Doelgroep Morele moed gemiddelde score Morele moed standaarddeviatie IIA 4,89 0,73 Controllers 4,85 0,65 Nederlandse verzekeraar 4,71 0,78 Commercieel personeel 5,15 0,69 internationale bank Personeel internationale bank 4,98 0,64 Nyenrode Business Universiteit 16